MIDIELBI RGSCIIK COURANT.
v
267.
154* Jaargang.
1911.
Zaterdag
li November.
■Iddellrarg 10 November.
KAMEROVERZICHT.
ff. 1""°"°° L """i6 ««gmaahi 'e «f gaan.
Uit Stad en Provincie.
Rechtzaken.
Letteren en Knnst.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middago vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- e»
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel mee.
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen A«tvertentte-Bureas
A. DE DA HAJS Ar... N.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam.
Zitting van Donderdag.
Bet fameuse art. 75 (regelende do verschil-
lende pefeningstyden) werd in de middag-
zittnag niet afgehandeld. Eerst in de avond
zitting ,die vermoedelijk wel „nachtzitting"
zal worden ,zal do beslissing vallen.
Natuurlijk zullen allo amendementen afge
stemd worden.
De rechterzijde laat haar Minister van oorlog
«iet in den s teek.
latusschen waren van de 13 amendementen
op dit artikel ingediend, er „slechts" 9 over-
iebloven.
Do overige waren ingetrokken.
D© algomeene strekking van de meeste dezer
amendementen was om de oefeoingstijden te
bekorten.
Ret oude liedje dus, dat al zoo dikwijls in
«n buiten do Kamer gezongen is.
Do hoeren Thomson, Marchant en Verhei]
betuigden om strijd, dat de oefeningstijd door
het volgen van oen geheel verkeerd stelsel
voor driekwart verknoeid wordt.
D« heer Tydeman was het daarmede niet
Men mag dezen afgevaardigde niet de eer ont
houden, welke hem toekomt. Hij heeft n.I. den
moed om openlijk terug te komen op een vroe
ge* uitgesproken meening, een overtuiging die
hij thans verkeerd jacht.
De heer Tydeman, de vader der „viermaan
ders", pleit thans legen elke verkorting van
don eersten oefeningstijd.
Hoeveel van de liceren Kamerleden doen
hom dat na?
Als reactionnair ontpopte zich de heer
Van Vlijmen, die tegen het gelioelo artikel 75
«ou stemmen, omdat hij zelfs 8y* maand eerste
oefeningstijd onvoldoende achtte.
De generaal is voor „stram dienen".
Relaas de invloed van den generaal is niet
groot.
Het doet er weinig toe, of hij vóór of tegen
het artikel stemt.
Het wordt toch aangenomen.
Een verstandig voorstel werd door de hoeren
Ter Laan en Heemskerk verdedigd.
Z© fwenschten n.I. de alkooping van den
dienst bij het „blijvend gedeelte" af te schaffen.
Als de heer Ter Laan altijd zulke verstandige
dingen voorstelde
De Minister van oorlog kwam even vóór
vieren aan het woord.
Van avond zal de redevoering voortgezet
De ter aarde bestelling van den heer
J. P. Fokker zal Zaterdagmiddag één nur
op de algemeene begraafplaats alhier
plaats hebben.
De plechtigheid zal in den grootsten
eenvoud geschieden.
in gen.
Uit Vlia
De Zuidhollandsche ReddingmaatBchappij
zal voor het station aldaar een stalen motor
reddingboot laten bouwen, ter vervanging
van de daar gestationeerde houten motor-
reddingboot, die tijdens den storm
October zoozeer gehavend werd, dat zij
afgekeurd moest worden. „N. R. Crt.''
Zooals onze overzicht-schrijver reeds voor
spelde zijn de amendementen allo afgestemd.
Bij de moties-Ter Laan en -Marchant was,
een enkele maal uitgezonderd, de uitslag steeds
links tegen rechts. De heer Tydeman stemde
steeds mot rechts, een paar maal met den
heer Van Doorn, een enkel rechts lid schaarde
zióh bij de voorstandera der linksche amen
dementen. Art. 75 werd zonder hoofdelijke
Art. 76 werd nog afgehandeld en aan art.
77 werd
Bij kon. besluit:
zijn benoemd tot surnumerair der directe
belastingen, invoerrechten en accijnzen: J.
A. B. van de Ven, N. J. T. Stubbe, J. N. Schel-
tema, A. C. Lnber, E H. van Heiten, A. W
Brouwer en D. H. Schaars;
is benoemd tot bewaarder van de hypothe
ken, het kadaster en de scheepabewijzen te
Leeuwarden, E. Nierstrasz, thans ontvanger
der registratie en domeinen te Utrecht;
benoemd bij het reserve-personeel der land
macht, hij don generalen staf, tot reserve
luitenant-kolonel, de met ingang van 6
November met titulairen rang van kolonel
der inf. van het leger in Ned. Indië, com
mandant der koloniale-reserve J. C. van den
levend van de aalmoezen die weldadige men-
schen (hem toestopten.
Hij kon werken.
Eisch 12 dagen hechtenis.
Vonnis conform den eisch.
De 4.6 jarige H. van L., geboren te Goes,
had zich te Vtissingen aan hetzelfde schul
dig gemaakt.
Bij zijn fouilleering, bleek dat hij zijn kapi
taal nooit had kunnen verliezen om de een
voudige reden dat hij mets bezat.
De agent van politie Tange had hom aan
gehouden en overgebracht.
Eisch 2 dagen hechtenis en opzending voor
den tijd van 1 jaar en 5 maanden.
Vonnis conform den eisch.
De 46-jarige vrouw J. K. en een meisje, de
16-jarige C. M. M., beiden uit Neuzen stonden
wegens mishandeling terecht.
Juffrouw H. Hamelink kwam de kwestie uil-
leggen. Op 12 October 's middags om een uur
lof een, kwam zo Cornelia, de jongste beklaag
de togen Deze zei: „wil ik je nou eens bij je
d pakken. Voordat getuige daarvoor nog
toestemming kon geven, kwam vrouw J. K.,
moeder van het meisje er ook bij. Met haar
beiden grepen ze getuige vast, schopten haar
tegen buik en beenen, trokken haar bij de
haren, krabden haar on knepen blauwe plekken,
die volgens getuige nu nog zichtbaar moeten
zijn.
Beklaagde C. M. bekende haar vijandin te
hebben vastgegrepen? Er was echter reden voor
want ze was gruwelijk belasterd geworden.
De moeder ontkende. Zij had zich integen
deel verdienstelijk gemaakt door de vechtlus
tige jonge dames met sterken arm van elkaar
te trekken. 'lig'
Juffrouw F. Oppeneer had do vechtpartij
aangezien Er werd geslagen en geschopt dat
het een lust was om er naar te kijken. Be
klaagde Cornelia trok haar vijandin bij de ha
ren en de moeder sloeg er op.
De moeder Tan beklaagde houdt vol dal ze
niet meegevochten heeft. Zy had enkel de
vechtenden gescheiden, en kon dat natuurlijk
niet met zachte woordjes doen. Krachtig in
grijpen was dringend noodzakelijk geweest.
Juffrouw Millenaar zag de moeder het meis
je schoppen, totdal dit meisje achterover viel.
De president merkte beklaagde dan ook op
dat dit een eigenaardige manier is om een paar
vechtende jonge dames tot' kalmeeren te bren-
m.
Juffrouw J Stouthamer verklaarde in den
zelfden geest als de "Vorige getuige. Zo kwam
echter to laat om de moederlijke schoppen
bij te wonen.
Eisch voor de moeder f 15 boete sub 15
dagen hechtenis, en voor de dochter f 15
boete sub. 1 maand tuchtschool.
De verdediger mr. A. J. Sauer, refereerde
zich aan het oordeel der rechtbank.
De 21jarige P. G. uit St. Jansteen had zich
pok wegens mishandeling te verantwoorden.
In den nacht van 8 op 9 October kwam
en ander blijkt dat voor~een groot bedrag'!' de met ™nd de
ontvreemd moet tijm SI ""g". to*en1
Door den kapitein van het Engelsele ff"/<7 Hst 1
stoomschip -BoLia- aldaar geageerd'
vijl jii i j is. lnei; 6011 mes naar hen stak.
heeft gezien een Nederlandsch tankschip, dat Alsof nog niet voldoende
was, zocht
een sleepboot vermoedehjk beeft laten slip. lni ,ater eens in een herberg op
pen. Er werden noodsignalen gegeven en m ^lde hem naat mteidi Tan
**"*e °r De vriend, die er bjj was, zekere Ph. de
Zaterdag werd door de politie te
Neuzen een knecht van een winkelier
kruidenierswaren op heeterdaad betrapt
dat hij zonder weten van zijn patroon wa
ren uit het pakhuis wegvoerde. Bij het
daarop gevolgd onderzoek bleek van ver
schillende ontvreemdingen en deze zaak
krijgt steedt grootere uitbreiding. Zoo
werden bij een winkelier een hoeveelheid
winkelwaren in beslag genomen, die daar
door den knecht waren geleverd. Door een
Het Provinciaal Watersnood
Comité in Zeeland ontving nog, naar
aanleiding van de stormramp, van
S. P. Walcheren f 100.—, P. E.P.Haar
lemmermeer f 40.Ned. ver. in Rumenië
f 200.collecte Ned. Herv. gem. Zeven
bergen f 51.80, collecte restant personeel
Ryksverz. bank, Amsterdam f 3.collecte
restant Rilland-Bath f 2.50te zamen met
de vorige opgaven f 24.551.415,
In de Donderdag te Ellewouts-
d ij k gehouden raadszitting werd naar aan
leiding van een verzoek der commissie, die
zich in Den Helder heeft saamgesteld ten
einde te trachten een herziening tot stand
te brengen van de wet op de verboden
kringen van 1853, besloten een verzoek
schrift tot de regeering te richten, waarin
de bezwaren tegen die wet, ook voor de
gemeente Ellewoutsdijk met haar vesting
werken, zullen worden kenbaar gemaakt.
De raad verleende Burg. en Wetb. mach
tiging om na te gaan, op welke weinig
kostbare wijze zal zijn te geraken tot ver-
grooting der haven-terreinen, nu door steeds
aangroeienden aanvoer van allerlei land
bouwproducten, deze terreinen, vooral in
het najaar, veel te klein zijn.
Tot leden van het Burgerlijk armbestuur
werden herbenoemd de heeren J. Nieuwen-
hnise en G. Molhoek.
Op verzoek van den voorzitter stelden de
raadsleden zich beschikbaar tot het houden
der collecte ten behoeve der noodlijdenden
door de jongste stormen.
Voor kennisgeving werd aangenomen
verzoek van het hoofdbestuur van de Neder-
landsche vereeniging tegen de Prostitutie,
tot het maken eener verordening in verband
met de wet ter bestrijding van de Zedeloos
heid.
Door de gunstige omstandigheden, waarin
de werkende klasse zich thans nog bevindt,
oordeelde de raad ook dit jaar weer geen
Nieuwjaarscommissie noodig en zullen de
armbesturen in de a.s. feestdagen voor een
extra uitdeeling moeten zorg dragen.
Ten slotte werden Burg. en Weth. eenige
credieten voor verschillende doeleinden
verleend.
was echter niet mogelijk bet tankschip te
naderen. Ook een ander stoomschip wendde
daartoe pogingen aan doch moest dit na
een paar uren ook opgeven.
Te Groede trad Donderdagavond in
de zaal van het Nuts-Departement als spre
ker van het Hoofdbestuur op de heer K.
Vos van Middelstum. Het door hem be
handelde onderwerp „De Fransche over-
heersching en de bevrijding in 1813" boeide
zeer de aandacht van het vrij goed opge
komen publiek.
VOETBAL.
Voor den N. V. B. spelen Zondag in de
Zuidelijke tweede klasse-competitie te Mid
delburg >Zeelandia" en »M. V. V. O.,"
op het veld van eerstgenoemde c'ub aan den
Nadorstweg, en te R eda »N.O.A.D." tegen
„Willemll" van Tilburg.
Arrondiasements-Reohtbanle te Middelburg.
Beklaagd van landlooperij verscheen de 40
jarige stoffeerder F. van R. voor de groene
tafel. Hij had rondgezworven zonder middel
van bestaan, van den eencn dag in
Rechter, bevestigde deze verklaringen. In de
algemeen© consternatie had hij zelf ook nog
een schop opgeloopen. Beklaagde haalde iets
Uit den zak en stak daarmede.
Getuige Maas bloedde aan het lioofd
Beklaagde ,on(kent, alle getuigenverklaringen,
zijn valsch en hij zelf is zoo onschuldig als
een lammetje.
Getuige P van Goedhem was later in de
herberg geweest en had daar de voortzetting
van het drama bijgewoond.
Eisch: 3 maanden gevangenisstraf.
Beklaagde blijft ontkennen.
M. D, een 32jange landbouwer uit IJzen-
dijkc, had artikel 184 van het strafwetboek
overtreden
Het was een kwestie van mond- en klauw
zeer in verband met beklaagde's vee.
Getuige J. A. Neeteson, burgemeester van
IJzcndijke kreeg op 14 Augustus aangifte van
-beklaagde dat onder diens vee mond- en klauw
zeer was uitgebroken. Hij nam daarna maat
regelen, stuurde de i rijksveearts en gaf den
veldwachter last beklaagde aan te zeggen
dat deze zijn vee moest opstallen.
Dit gebeurde evenwel niet.
Beklaagde deelde mee dat hij erg moeilijk
zat met eten en drinken voor zjjn vee. Hij
deelde dat ook aan den burgemeester mee.
Op 15 Augustus kwam de veearts bij beklaag
de. Twee dagen later kwam do veldwachter
met den brief, en bevel tot stalling.
klaagde gaf hieraan geen gehoor.
Getuige R. Hulmer, veldwachter, deelde
mee den brief te hebben afgegeven
L. Louter, veearts te IJzendijke, bevestigde
dat hij het vee had onderzocht, en mond- en
klauwzeer geconstateerd had.
Beklaagde vertelde, dat de districta-vce-
arts hem had meegedeeld dat opstallen goed,
doch niet verplichtend was.
Eisch f 10 boete sub 10 dagen hechtenis.
De 30 jarige L. J. uit 's Gravenpolder had
zich aan diefstal schuldig gemaakt.
Op 30 September vervoerde de vrachtrijder
P Verburg op zijn wagen van Goes naar Hoe-
de kens kerke 37 zakken aardappelen. Toen hij
echter m Hoedekcnskerke kwam telde hij er
nog maar 35. De rest was op onverklaarbare
manier onderweg verdwenen.
Juffrouw J. van Hekke een boerin uit Kloe-
tingo, zag den vrachtrijder met zijn wagen
over (den weg schokken. Doordat schokken
r telkens aardappelen uit een'zak. Dat
ging al maar door en beklaagde liep toen
achter den wagen, wachtte tot de aardappelen
gevallen waren en nam ze dan als gevonden
voorwerpen in bezit. Ten slotte vielen er twee
heele jzakken. Beklaagde raapte die ook op
bracht ze ui veiligheid, Toen er geen eigenaar
op kwam dagen, achtte hij zich gerechtigd
de gevonden waren te verkoopen, en deed
dit in overleg met een anderen man die
hem bij het opsporen van den rcchtmatigen
eigenaar behulpzaam was geweest.
Die andere man, zekere Filius, verklaart
de zakken op zijn land te hebben gehad en
de overbrenging van aardappels in andero
zakken daar bijgewoond te hebben. Hij had
daarna de aardappelen van beklaagde voor
f 3 gekocht.
man, die de zakken haxl opgeladen, deelde
dat hij er 37 op den wagen gedeponeerd
had.
Eisch wegens diefstal f 18 boete sub. 12
dagen hechtenis.
Eveneens wegens diefstal had zich de 18-
jarige P. de P. uit Domburg te verantwoorden.
Getuige K. Labruyère, strandvonder te
Domburg, die bij den storm op 30 September
veel hout op zijn strand vond, stapelde dit
netjes op. Beklaagde haalde daarvan telkens
kleine gedeelten weg en gebruikte het als
brandhout.
Getuigen J. Klopmeijer en A. Labruyère
verklaarden in denzelfden geest als den vori-
gen getuige.
Zij zeiden legen beklaagde„je moet zelf
maar weten wat je doet," wat beklaagde in
zijn eigen voordeel uitlegde als „neem 'tmaar
gerust mee, 't is je van harte gegund."
Eisch f 7 boete, sub. 7 dagen hechtenis.
Een klein onnoozel 76 jarig mannetje uit
Vlissmgen stond op 1 September voor de deur
van zijn woning. Toen kwam er een kleine jon
gen voorbij die hem met gamalenpellen gooide.
Hij vond dit minder prettig, ging daarom
naar den vader van dien veelbelovenden knaap
en deelde mee dat hij veel te oud was om inet
garnallenpellen gegooid te worden. Toen kwam
een broer vans den kleinen jongen, de 18jarig©
M. de N. te voorschijn pakte den ouden man
beet en gooide hem zoo hardhandig tegen den
grond dat hij bewusteloos bleef liggen.
Getuige H. Nagtegaal bevestigde dat. De oude
an, gaf in het geheel geen aanleiding en
stond kalm aan de deur zijn goed recht te
bepleiten.
In denzelfden geest verklaarde getuige G. W.
Govaert.
Eisch wegens mishandeling f 20 boete sub
20 dagen hechtenis.
Uitspraak in alle zaken Vrijdag a. s
Bij bevelschrift der arrondissementa-recht
bank te Middelburg zijn C. v. R., 27 j., land
bouwersknecht, geb. te Eede, wonende te St.
Kruis, beklaagd van poging tot doodslag,
II26 j., bakker en koopman, geb.
te Biervliet, wonende te Middelburg, be
klaagd van frauduleus bankroet, beiden te Mid
delburg gedetineerd, verwezen naar de te
rechtzitting met bevel tot gevangenhouding.
aristocratische republiek, bestuurd door een
senaat van onafzetbare aristocraten, en hoe
die staatsregeling pjistoratisch bleef, tot do
laatste eeuwen vóór Christus. Do overwinning
der plebejers in de vierde eeuw bracht geen
verandering in democratischen zin do naam
plebejer liad slechts betrekking op de inge
zetenen die niet Romeinsch burger wanen.
Uit hen werden toen ook slechts do aan
zienlijke families in den senaat vertegenwoor
digd, en deze vereenigden zich spoedig met
de oude praticiërs.
Maar in de tweede eeuw v. C. beginnen de
verschijnselen van het streven naar d emoe ra -
liseoring, leidend tot epidemische opstootje»
tot dat in de laatste eeuw v. C. de democratie
overwon, wat echter ton slotte ook tot den
val van de republiek leidde, in 48 v. C. door
Cesar, na wiens tweejarig keizerschap de
republiek korten tjjd hersteld werd, totdat
in 27 v. C. het keizerrijk voor goed de repu
bliek verving.
Er zijn vroeger geschiedschrijvers geweest,
die jliet voorstelden of het zedenbederf de
hoofdoorzaak was van don val der republiek.
Thans acht men den invloed daarvan op dm
ondergang van den staatsvorm niet meer zoo
grootfeitelijk was het leven in den tijd der re
publiek veel minder weelderig dan in den kei
zertijd. Ook de voorstelling van negentietide-
eeuivsche schrijvers als Niebuhr en Momra-
sen, die de overwinning der democratie voor
stellen als louter het werk van do grootei
personen welke men onder do democratie had,
wordt (nu verworpen. Men moet de schuld
geven aan do hoog ere macht der omstandig
heden, die met door menschen was tegen to
houden, in het bijzonder aan de economische
toestanden
Omstreeks 200 v. C. was Italië, dat te voreu
eerst veel welgestelden, maar weinig schat
rijken had gekend, plotseling een land gewor
den van grootgrondbezit; en terwijl vroeger
de slavernij er heel weinig voorkwam, had men
er op liet genoemde tijdstip een uitgebreid ge
bruik van slaven.
De aanleiding tot de plotselinge verandering
ligt in den verwoesten toestand waarin de
tweede Punische oorlog het land achterliet,
Heelo landstreken waren verwoestvele
eigenaars waren gedood, en de eenigen, dio
koopkracht hadden, om dat land-zonder-
eigenaar te koopen, waren de patriciër familiea
in Rome, die voor een appel en een ei onfc-,
zaglijko landen verwierven. En de wcrkkrach-
dat. land te bebouwen, waren or tenge
volge van die oorlogen ook niet meer, fcoodat
de (eigenaars !hun toevlucht namen tot het
gebruik van slaven, die tengevolge van de toe
nemende oorlogen in verre gewesten veel goed-
kooper waren dan vroeger
Allerverschrikkelijkst waren de gevolgen van
die verandering. Do vroeger voor don staat
zoo gewichtige kleine boerenstand ging ont
zettend achteruit. Door de geringe ontwikke
ling der slaven, werd de akkerbouw, waarvoor
zy te weinig kennis hadden, vervangen door
veeteelt, en veranderde men do prachtige ak
kers in weilanden. En tevens werd het land
ontvolkt.
Maar nog erger was de demoraliseerendo
invloed. De Italianen, die geen Romeinsch'
burger waren, werden dood arm. Werk woa
voor hen niet meer, door den invoer va»
slaven. Ze hadden geen dak en geen verdien
ste, en trachtten ïn hun bestaan te voor
zien, door in het leger te gaan, door bedelen
|0f door roof. En nog erger wak het gesteld
met do burgers.
In Rome had do uitbreiding van den handel
bet ontstaan veroorzaakt van een stand van
schatrijke bankiers, kooplieden en reedera, de
stand der ridders, die in hun streven naar
verovering der macht van de senatoren steun;
zochten bij het proletariaat. Immers ieder
burger had stem in de volksvergadering, en
hoewel deze in do voorafgaande eeuwen geen
macht meer liad gehad, was ze toch niet
afgeschaft. Met geld werd de slem der bur
gers gekocht en honderd duizenden leefden
toen op die wijze van het geld der ridders
of patriciërs, die het voorbeeld der ridder»
volgden. En toen eindelijk in 133 en in 173
C. de Grachen de schandelijke graanwetten!
invoerden, waarbij aan ieder die geen eten
had recht op voedsel van staatswege werd
verzekerd, leidde dat tot nog veel erger ont
aarding en energie-verzwakking der bevolking.
Toen Cesar de lijst van al do bedeelden
liet opmaken, kwam hij tot een aantal van
400.000, dat hy verminderde tot 150,000.
Zeer groot, en nog ingrijpender in zijn ge
volgen, was de terugslag op het leger. Vroe
ger bestond dat uit de zoons van de welge
stelden; maar die waren er nu niet meer in
voldoend aantal. Andere elementen kwamen,
er in, die do discipline yerzwakten. En toen
bij den inval der Cimbren en Teutonen liet
vroegere burgerleger door Marius vervangen
werd door een huurleger, kreeg men daardoor
wel weereen uitstekend georganiseerde macht,
maar die geheel stond onder den invloed tier
DE VAL DER ROMEINSCHE
REPUBLIEK.
In een niet druk bezochte bijeenkomst van
de „Geschied- en Letterkundige Vereeniging"
alhier trad Donderdagavond in do kleine
concertzaal op prof. dr. H van Gelder, met
het eerste deel van een voordracht over „De
economische en politieke oorzaken van den
val der Romeinsche republiek."
In groote trekken schetste de 9preker al
lereerst hot verloop der geschiedenis dier
republiek, hoe die na den val van bet koning- bevelhebbers en die niet9 meer voelde voor
schap in 510 v. C. tot stand kwam als een do grondwet en den Romeinschen staat.
