MIDDElRURfiSCHE COIRAIT.
y
Dinsdag
7 November.
N*. 263.
134* Jaargang.
1911.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
prijt per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middago vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- es
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee'.
20 cent. Reclames 40 cent per regeL Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnreaw
A. DE LA MAK Ax., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
courant behoort een bijvoegsel.
Middellrarg 6 November.
In „De Middenstandsbond" eindigt de
heer J. S. Meuwsen een tweede artikel, ge
wijd aan de duurte der levensmid
delen en de prijsstijging van verschillende
artikelen, met de volgende waarschuwing
Het wil mij voorkomen van het hoogste
belang te zijn, dat men hier te lande voor
zichtig zijn moet met het treffen van niai
regelen zij het ook van tijdelijken aard
alvorens op uitgebreide wijze, wetenschap
pelijk is vastgesteld, welke de oorzaken dei-
stijging zijn en hoe voor de naaste toekomst
de verwachting is.
Bij al hetgeen over de voortdurende stij
ging der prijzen van levensmiddelen, de
stijging der huurprijzen, kortom over het
stijgen van den levensstandaard geschreven
-wordt, lijkt mij afgescheiden van de
abnormale prijzen van vele groenten en en
kele zuivelproducten een zekere veron
achtzaamheid der andere oorzaken, welke tot
deze stijging hebben bijgedragen, te bestaan.
Want, niet evenredig aan de stijging der
levensmiddelen, doch deze aanzienlijk over
treffend, is de loonstandaard in de laatste
20 jaren gestegen. Het verband tusschen
deze beide stijgingen dient men wel goed
in het oog te houden bij het doen van
voorstellen tot leniging van den nood, als
hij bestaat.
In. verband met die duurte van le
vensmiddelen maakt „De Beukelaar" een
vergelijking tusschen den Duïtschen Rijks
kanselier Von Bethmann Ilollweg en minister
Bij de Rijksdag-debatten over do huidige
duurte wierp de spreker der Nationaal-Libe-
ralen den rijkskanselier voor de voeten, dat
bij den heerschenden nood, in zijn rede een
zekere warmte van toon gemist werd. En dit
verwijt kwam dan van de zijde der Duitsche
conservatief-Liberalen.
En wie nu de debatten in ons parlement
over de motie-IIelsdingen in zake den finan-
tieelen nood der ambtenaren herleest, komt tot
hetzelfde besluit. Vóór alles werd bij minister
Heemskerk gemist de warme toon, die bij
den h,uidigen toestand kon verwacht.
De heeren Heemskerk en Von Bethmann
Hollweg jhebben beiden getracht de huidige
duurte als van niet zoo groote beteekenis,
van niet zoo grooten omvang voor te stellen.
Over eenige onrust over den nood van het
volk, aan hun regeeringstaak toevertrouwd,
viel weinig, schier niets te beluisteren.; bij
den heer Heemskerk nog wel het minst. De
klank der deernis ontbrak.
En dit grieft ten slotte het Duitsche en
ook het Nederlandsclie volk. Het is nog niet
in de eerste plaats de vraag, of er van re-
geeringswege bijzondere maatregelen kunnen
en moeten worden genomen. Vóór alles heeft
een volk, waarvan zeer velen bij toch reeds
zoo moeizaam leven him zorgen nog vergroot
ziet, het recht te eischcn, dat men aan de
regeeringstafel voor deze verhoogde levens
zorgen een open oog, een warm hart bezit,
dat men zoo er dan niets kan gedaan, dit als
met droefheid den volke verkondt.
Von Bethmann Hollweg heeft mot allen na
druk verklaard pal te staan tegenover ieder
strevon, dat vermindering van prijzen zou zien
te erlangen door eenige wijziging der han
delspolitiek, eenig© wijziging van Duitsch-
land's protectionisme. De hoer Heemskerk
gaat nog wat verder. Met alle kracht wordt
door hem aangestuurd op oen wijziging onzer
handelspolitiek, die fconder twijfel dit wordt
van regeeringswege zelf erkend eenige
prijsstijging (zal veroorzaken.
Een prjjsstjjging, die ook juist de Rijks
ambtenaren zal drukken. Want al wil men
nu aanvoeren, wat beslist onjuist is, dat
deze prijsstijging door verhooging van in
voerrecht, de noodzakelijkste levensbehoeften
niet Jzal (betreffen, dan kan toch moeilijk
pntkend, dat deze Rijksambtenaren meer dan
dio noodzakelijkst© levensbehoeften noodig
hebben. Zij hebben immers een zekeren le
vensstandaard.
Toch wil men met dat al de tariefwet
Straks in behandeling brengen. De heer Von
Bethmann Hollweg speelt hoog spel, do heer
Heemskerk niet minder Voor den Rijkskan
selier komt de afrekening met het Duitsche
volk reeds over enkele maanden, het minis
terie Heemskerk heeft wellicht tot 1913 den
tijd. Maar dan Zal ook aan ons volk ver
antwoording moeten afgelegd van een wetge
ving ter prijsstijging bij drukkende duurte.
De politieke belangstelling is in Nederland
vaak piet poo groot als wel moest, maar
hui ten alle politiek om wordt gevleesd voor
tariefsherziening, wijl men beducht is voor
iedere prijsverhooging, hoe gering dan ook.
Waar het reeds nijpt, wordt ook de geringste
vermeerdering van druk gevoeld en met schrik
tegemoet (gezien.
Tariefsverhooging is in dezen tijd
ieder geval een onding. Dit gaat ons volk
gevoelen. Zoo blijve de tariefwet nog onbe
handeld (Mis land zal er thans en later
wel bij varen.
Des heeren Heemskerk's staatsbeleid staat
in het teeken van het financieel conserva
tisme, Zooals ook de politiek van het Duit
sche (regeeringsblok. De nederlaag van den
Duitschen Rijkskanselier, die zeer waarschijn
lijk is. Zal ons land ten voorteeken zijn."
De a n t i-r e v o lu t i o n n a i r e Partij
heeft af en toeeene democra
tische bevlieging; al te dikwijls
helaas blijft er van die bevlieging geen
spoor achter.
Zoo heeft die partij in 1894 meegestreden
vóór Algemeen Kiesrecht, terwijl zij daar
nu niet van wil weten.
Hetzelfde doet zich voor bij het leger,
vraagstuk. Dr. Kuyper was vroeger voor
stander van een volksleger.
Nu is hij er tegen. De motieven van dien
ommekeer in de meening der antirevolutie
vindt men ia «De Standaard" van 26 Oct.
uiteen gezet in een artikel «Volksleger".
In het kort komen de motieven hierop
neer
1. De sympathie voor het volksleger is
gedaald, toen in den Boerenoorlog, na
Cronjó's nederlaag, het Engelsche leger
een snelle overwinning bevocht.
2. In Zwitserland werd de duur van de
eerste oefening verlengd.
3. In 1903 brak hier te lande eene «mis
dadige woeling" uit. Daar men niet aan
stonds over de noodige gewapende
mannen kon beschikken moest de onze
kerheid van den toestand voortduren.
En bovendien riep een socialistisch
kamerlid «Dan hebben de menschen
tenminste een geweer".
4. Ten slotte heeft de toestand in Europa
wijziging ondergaan. Eene eventueele
oorlog zal niet plaats hebben tusschen
Frankrijk en Duitschland maar tutschen
Engeland en Duitschland. De oorlog zal
ons dus vau den zeekant overvallen. Van
mobilisatie zooals bij een aanval van
de landzijde is niets te merken. Om
8 uur wordt de oorlog verklaard, om 10
uur eerst vuurt men reeds op uw kust
verdediging.
Deze motieven blijken tegen critiek niet
bestand, merkt «Hou en Trouw", vrijzinnig
weekblad voor de districten (Ridderkerk en
Sliedrecht, op
1. Dat het Boerenvolksleger het aflegde
tegen een zooveel machtiger vijand en
dit nog volstrekt niet zoo spoedig zal
toch wel geen argument zijn tegen het
vo'ksleger als zoodanig. De overmacht
heeft hier gewonnen, niet de ander
wijze van samenstelling van het
2. In Zwitserland heeft men er toch niet
aan gedacht het volksleger te laten verdwij
nenEene kleine uitbreiding van den
eersten oefeningstijd verandert immers niets
aan het karakter van het volksleger.
3. Bij een goed georganiseerd volksleger
kan in enkele uren over een voldoend
I aantal troepen worden beschikt. Ook tegen-
woordig geeft men den groot-verlofgangers
de geweren mee naar huis.
4. Het verschil tusschen een oorlog, die
ons van den land- of van den zeekant aan-
I tast, is van geen beteekenis. Een oorlog
(komt niet op als een onweersbui op een
Zomerschen dag. Men weet lang van te
voren, dat er iets broeit. Alles hangt af van
de snelheid, waarmee men kan mobiliseeren.
Bij een goed ingericht volksleger is de
mobilisatie in enkele uren afgeloopen.
De motieven, die den heer Kuyper
en de antirevolutie met hem, hebben ge
bracht tot verloochening van de voordeelen
van het volksleger, zijn wel zeer zwak.
In het «Tydschrift der Heidemaatschap
pij" komt de heer Reinier D. Verbeek op
tegen bet z. i. onnoodig draineeren van bet
duin ten behoeve van de watervoorziening
der steden. Hij vindt het zonde, dut op die
manier het water aan de duinen onttrokken
wordt èn voor den plantengroei èn voor de
kosten, die z. i. veel doelmatiger besteed
kunnen worden door het ontleenen van
drinkwater uit de artesisch waterhoudende
lagen, die overal in den Nederlandschen
bodem worden aangetroffen.
«Zoo spoedig men meer algemeen tot de
erkentenis zal zijn gekomen, dat de drink
watervoorziening onzer steden berust op
het aantappen van artesisch water, zal ook
wel voor goed het denkbeeld verdwijnen,
dat het duin de olgemeene bron moet zijn,
waaruit men dient te putten, zal men ook
wel tot de erkentenis komen, dat elke
grootere of kleinere gemeente, zonder de
groote kosten, zelf in haar behoefte aan
drinkwater zal kunnen voorzien.
»De Nederlandsche Heidemaatschappij
zal dan ook voorgoed de overtuiging kun
nen opdoen, dat aan dit geheel nuttelooze
en zooveel schade aanrichtende draineeren
van het duin oeu einde kan worden ge
maakt, ook zonder dat men daarom de
watervangon zelf behoeft te verplaatsen".
Rare dingen kan men zoo nu
n dan hooren.
Zoo nog onlangs bij de inwijding van
een nieuw gebouw voor de gereformeerde
school te Nunspeet, behoorende tot de
gemeente Ermelo.
De burgemeester, baron Mackay, sprak
bij die gelegenheid zijn blijdschap en dank
baarheid er over uit, dat deze nieuwe school
verrezen was en herinnerde de onderwijzers
aan hun verantwoordelijkheid en hun hooge
roeping en wees hen op hun plicht, de
kinderen te brengen tot Hem, die gezegd
heeft: «Laat de kinderen tot Mij komen en
verhindert ze niet
Voortgaande sprak de burgemeester de
hoop uit, dat men de vruchten van het
christelijk onderwijs, in deze school te
geven, ook hierin zou zien, dat op den
openbaren weg de leerlingen zouden uit
munten door hun gedrag, zoodat iedereen
't kon zien, dat dit kinderen waren, die
christelijk onderwijs genoten. Nu was 't
vaak andersom, en waren de leerlingen der
christelijke school op straat vaak de lastigste.
Aan het eind van de samenkomst kreeg
het hooid der school, de heer Fijnvandraat,
het woord, en aan het slot van zijn toe-
spr, ak richtte hij zich tot den burge
meester.
Hij wees er dezen op, dat, waar Gods
Woord in de school gebracht wordt, de
Overste dezer wereld zijn uiterste best
doet, om het uitgestrooide zaad iu de jonge
kinderharten te verstikken, iets, wat Satan
met de leerlingen der openbare school niet
behoeft te doen, omdat daar het Woord
Gods niet geplant wordt, en dat het door
die machtige werking des Satans volstrekt
geen wonder was, dat de leerlingen der
christelijke school zich op straat ongunstig
onderscheiden van die der openbare school.
Aldus meldt „De School", die geput heeft
uit ten uitvoerig verslag in de „Nunspeet-
sche Courant" van 18 October.
vlugschriftjes werden plus minus 25.000 exem
plaren verspreid.
Het hoofdbestuur bleef onveranderdhet
secretariaat onderging wijziging doordien de
heer G. R. I Haentjes Dekker eervol ontslag
als secretaris vroeg en verkreeg en in zijn
plaats dc heer W. O. A. Koster te 's-Graven
Lage werd benoemd tot algemeen secretaris-
In de statuien werden een paar wijzigin
gen gebracht. Daarbij is bepaald dat voorstel
len tot ontbinding der afdeeling of tot wij
ziging van art. 2bis niet in behandeling kun
nen worden genomen, tenzij daaromtrent een
advies van het Hoofdbestuur van den V. D. B.
aan de afdeelingsvergadering wordt overgelegd.
Het Hoofdbestuur verklaarde zich bereid zoo
veel mogelijk te voldoen aan het verlangen
van Rotterdam om na elke Hoofdbestuursver
gadering verslag te doen van het daar be
handelde.
In de Zondagmorgen voortgezette vergade
ring werd inzake ouderdomsverzorging en
invaliditeitsverzekering overeenkomstig do for-
mulcering van de afdeeling Amsterdam be
sloten
le. Ouderdomsverzorging en invaliditeits
verzekering behoeven niet gelijktijdig geregeld
te worden.
2e. Bij de regeling der ouderdomsverzor
ging behoort er tegen gewaakt te worden,
dat zij niet de invaliditeitsverzekering en de
andere takken der sociale verzekering in ge
vaar brenge door voor zich alle gelden op 'te
cischen dio de Staat in afzienbaren tijd voor
deze doeleinden beschikbaar kan stellen.
3e. Wanneer ouderdomsverzorging en inva
liditeitsverzekering niet gelijktijdig ter hand
worden genomen, behoort, in overeenstemming
met de hcerschende volksovertuiging, de ouder
domsverzorging allereerst te worden geregold.
Daarna werd bevestigend beantwoord met 48
tegen 16 stemmen de vraag of men bij de
ouderdomsverzorging een rechtstreeksche bij
drage zal eischen van belanghebbenden die
een inkomen bezitten boven een bij do wet
te bepalen bestaansminimum. Vooraf was met
algemeene stemmen geconstateerd dat de
Staat pensioen zal moeten geven, ingaande
op een bij de wet te bepalen leeftijd, aan
hen en haar die reeds dien leeftijd bereikt
hebben zonder te hebben bijgedragen.
Tot leden van het hoofdbestuur werden
Aozen de heeren F. Bartelink, J. H. Bre-
gonje, mr J van Drooge en J. Mussert.
Op voorstel van den voorzitter, gesteund
door mr. Drucker, werd besloten in een vol
gende vergadering, in April of Mei te houden,
de enkele nog resteerende punten te bespreken.
Do afgevaardigde uit Groningen dankte ten
slotte den voorzitter voor diens uitstekende
leiding.
KOBTE MEDEDEELINGEN UIT
VERGADERINGEN.
Vrijzinnig Democratische Bond.
In de Zaterdagnamiddag gehouden vergade
ring werd nog het jaarverslag uitgebracht.
Daarin werd aan bekende feiten herinnerd.
In het tjjdvak, waarover dit verslag loopt,
verschenen 29 V.D.-artikelen en werden in
vele bladen geplaatst; van de bekende Bonds-
Uit Stad en Provincie.
Het Provinciaal Watersnood
Comité in Zeeland ontving nog, naar
aanleiding van de stormramp, van
Dames G., Rotterdam, f 50, personeel dei-
Rijksverzekeringsbank te Amsterdam f 110,
collecte Arnemuiden f 290.60, collecte Vlis-
singen f 269.27, collecte restant Bussum
f 4.97*; te zamen met de vorige opgaven
f 22.351.90.
Do heer P. Westerbaan, voorheen werk
zaam aan „Het Nieuws" te Alkmaar en sedert
1 Juli tijdelijk aan de redactie van ons blad
verbondon, is met ingang van 1 Januari
vast aangesteld als redacteur-verslaggever.
Door de metselaarsvereeniging «Voor
uitgang zij ons Doel", afd. der Landelijke
Federatie van Bouwvakarbeiders in Neder
land, is, in samenwerking met de Protes-
tnntsch Christelijke Vakvereeniging van Met
selaars, alhier, een aktie op touw gezet ter
verkrijging van loonsverbooging. Er is namens
heide organisatie's een verzoek tot de patroons
gericht om het uurloon der metselaars met
3 cent te verhoogen en het minimum uur
loon alzoo van 18 op 21 cent te brengen.
In het verzoek wordt er op gewezen dat
wegens de vreeselijke stijging der prijzen
van levensmiddelen de toestand onhoudbaar
wordt, daar de uitgaven steeds grooter wor
den, terwijl bet inkomen 't zelfde blijft.
Tevens wordt nog gewezen op het
groote verschil in uurloon mot de metse
laars te Vlissingen, daar die in de mee'te
gevallen 5 cent per uur meer hebben en dit
te groot verschil is voor twee plaatsen zoo
dicht bij elkaar. Ook wijzen adressanten er
op dat het loon al 7 jaar lang op 18 cent
staat. Er wordt dan ook bij de patroons
op aangedrongen dit verzoekschrift ernstig
in overweging te nemen en een spoedig en
gunstig antwoord wordt verzocht
De Spoorboot no. 1, die Zondag weer
vlot is gekomen en herwaarts is binnenge
sleept, wordt heden in het droge dok a l-
h i e r gezet.
De bioscoop alhier heeft ditmaal
een zeer uitgebreid programma, dut niet
alleen quantitatief maar ook qualitatiei
uitmunt. Aangekondigd worden zeven num
mers, maar daarbij komen nog vele »toe-ljes".
De eerste projectie is al zeer belangwekkend
nl. «golven en rotsen", een natuur-opname.
De naam Bébé is voor het tweede nummer
even misbruikt, want in deze voorstelling
treedt de kleine populaire rakker niet op.
'tls niet mogelijk alle nummers te noe
men, maar het Komische en dramatische
gedeelte zijn, als gewoonlijk, goed verzorgd.
Nog even willen we de aandacht vestigen
op de film «Paul gelooft niet aan feeën",
een ouderwetsche film zouden we willen
zeggen, waarbij evenwel gemist werdt mu
ziek bij het feeën-ballet.
Bij den provincialen stoombootdienst
op de Oosterschelde, lijn Middelburg—Kat-
scheveerZiorikzee zijn door Ged. Statnn
benoemd tot conducteurs M. J. Maassen
en J. I. du Bois, tot dekknechts J. Krello,
W. Corstunje en F. van Beveren, tot sto
kers A. van Maldegem, S. Cornelisse, H.
Kramer en A. Lange raad.
Uit Tliiaingea.
De le luitenant M. J. Harts, die bjj het
3o reg. inf. in actieven dienst is gesteld,
is bestemd voor het 4e bat. te Vlissingen.
De eenige dagen geleden uitgestelde
van den Minister van Waterstaat, tot
bezichtiging dor waterkeeringen van den
spoorweg tusschen Bergen-op-Zoom en G oes.
zal nu plaats hebben Woensdag.
In tegenwoordigheid van het Dage-
lijksch Bestuur der gemeente, verschillende
medici uit den omtrek en vele verdere
genoodigden en belangstellenden werd Zater
dagavond in de sociëteit „V. O. V." te
Goes de tentoonstelling van het Tuber-
culo9e-Museum geopend.
De heer F. G. N. CoeneD, arts, voorzitter
van de afd. Goes van het „Groene Kruis",
hield de openingsrede, waarin hij er o. a.
op wees, hoe deze tentoonstelling van andere
verschilt door het ontbreken van feestge-
druisch, terwijl evenwel bet nut er van
zelfs nog grooter is dan dat van gewone
tentoonstellingen. Hier immers is het doel
den bezoeker te doen zien, welke verwoes
tingen de kleine tuberkelbacillen in bet
menschelijk organisme kunnen aanrichten,
maar aan den anderen kant tevens bem te
toonen, dat de tijd der oppermacht dier
bacillen voorbij is, dat zij den strijd tegen
licht, lucht en zindelijkheid niet kunnen
volhouden. Spreker wekte de aanwezigen op
mee te helpen in den strijd tegen de tuber
culose door lid te worden van de „Groene
Kruis" nfdeeling, dankte Burg. en Weth.
voor hunne aanwezigheid en beval de be
langen der beweging in hunnen belangstel
ling ann, riep verder de medewerking van
de Pers in en bracht ten slotte een woord
van hulde aan mej. Meerkamp van Embden,
conservatrice van het museum.
Op uitnoodiging van den burgemeester
an G o e s is daar ter stede een comité
gevormd, teneinde gelden te verzamelen ter
ondersteuning van diegenen, die bij den
stormramp van 30 September op 1 October
jl. schade hebben geleden, in het bijzonder
te Jerseke en Bruinisse. Het comité bestaat
uit de beerenJ. D. Franse van de Putte,
W. Kakebeeke, D. D. van der Bout, mr J.
H. M. Sticher. P. J. van der Ven, L.
Duvekot Czn., J. Visser Azn., J. de
Jonge Jzn. J. Jongepier, L. de Beste, M.
H. Harïnck, J. Fraanje, C. van Zweden, F.
Joustra on G. A. Hajenius.
Te Heinkenszand is een tooneol-
vcreeniging opgericht onder den naam „Ons
Genoegen" aanvankelijk met elf leden.
Als bestuursleden werden gekozen de heeren
G. P Beaufort, C. Glerum en C. A. Snijder.
Do Vereeniging zal den gemeenteraad ver
zoeken gebruik te mogen maken van het
nienwe lokaal der openbare school, tot het
houden van hare bijeenkomsten.
Te W e m 1 d i n g e bestond tot nog
toe de oude gewoonte te begraven rond de
kerk. Door steeds sterker toename der be
volking werd dit kerkhof veel te klein
zoodat eindelijk de raad besloten heeft een
stuk grond te koopen, liggende buiten de
gemeente en dit in, te richten voor alge
meene begraafplaats.
Tot directeur van het muziekgezelschap
«O. K. K." aldaar is tegen 25 Nov. benoemd
de heer J. H. J. Bartelse, aldaar.
