MIBDKLBl R(rS('BE COURANT. 154* Jaargang. Maandag 50 October. SPROKKELINGEN. KAMEROVERZICHT. Dit Stsd en Provincie. BUITENLAND. OaSerwijs. H*. 256. 1911 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met nitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen. Advertentiön voor bet eerstvolgende nummer moeten des middago vóór één nur aan bet bureau bezorgd zijn. w Advertentiön A 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meen 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, ie gerechtigd het Algemeen Advertentie-Hu*©® ia A. DE LA MAK Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Dit nommor bestaat uit twee bladen. EERSTE BEAD. Middelburg 28 OGtober. Tegen het uitmuntend plan der hoeren P. C. Labrjjn en G. D. Nagtglas Versteeg aan Domburg duinwater te ver strekken, worden oen paar bezwaren oppetd die wjj, naar onze meening, goeddoen spoedig te weorleggon wjjl zjj van een ver keerde opvatting getuigen en opdat zjj geon invloed zouden bunnen uitoefenen op ben die het plan thans moeten overwegen. De eerste is dat er, behalve Domburg, nog meer gemeenten in Walcheren zyn die aan Middelburg verzoeken om aansluiting hebben ingediend of denken in te dienen. Voldoet men nu aan het verlangen van genoemde heeren, dan kan mooilyk ten behoeve van andere ge meenten inwilliging van een dergolyk verzoek worden geweigerd. En geeft men ook daaraan gehoor, dan zou allicht onze prise d'eau op een te aware proef worden gesteld. Men vergeet echter dat de groei van Dom burg als badplaats afhangt van het bestaan eener waterleiding; dat van Domburg's bloei in hoofdzaak de haten aan Middelburg komen en dat aansluiting van Domburg aan do Middelburgsche waterleiding derhalve een gemeenschappelijk belang voor bad plaats en hoofdstad is. Aansluiting van andere aangrenzende ge meenten daarentegen is uitsluitend een belang voor die gemeonten zelvon. De tweede tegenwerping is dat het niet aangaat, Domburg goedkooper van water te voorzien dan Middelburg's ingezetenen, die voor de waterleiding immers zulke zware lasten dragen. Dit is, dunkt ons, niet juist voorgesteld. Domburg toch vraagt niets dan aansluiting met de priee d'eauplaatst en verzorgt zelf ■een eigen zuig-perspomp, eigen pijplei ding, eigen hoogdruk-reBervoir, eigen plaatselijk net, zorgt voor eigen meters en voor e i g o n administratie, Het neemt daarvoor enorme lasten op zich; eene prjjsvorhooging van minstens 30 cent per M*en profiteert dus in geenen d e e 1 e van de installation, welke de Mid- delbnrgsche leiding zoo duur maken, Deprjjs van het aan Domburg te leveren water ver tegenwoordigt alzoo voor Middelburg nage noeg een zuivere bate. Daarom vragen adressanten behandeling voor Domburg als groot-afnemer, onder af trek van een evenredige prijsverlaging wegons niet gebruiken der Middelburgsche installatiSn. Stelt men echter den prjjs voor Domburg hooger dan 10 a 15 cent per M', dan staat dit gelpk met eon weigering van het verzoek. Burg. on Weth. en later de leden van den MiddelburgBchen gemeenteraad bondon een en ander wel in 't oogeorstgenoemdon b§ de overweging welk advies zjj ten opzichte van hot adres zullen uitbrengen, de laatsten bij een definitieve beslissing in dezen. In hun handen ligt de beslissing over een krachtig middel tot bevorderng van den bloei der badplaats, welke ook hun eigen stad ten goedo kooit. Men denko o. a. aan het bezoek van de gasten uit Domburg en aan de inkoopen die dezen doen ton bate dor winkeliers. S* Het idee, in België geopperd om een standbeeld voor Alva op te rich ten, wordt thans in de pers druk besproken. Ook »De Tgd« liet zich hierover uit, doch in ongunstigen zin. Hot katkoliok blad merkt o. a. op >Do allergrootste fout, welke zjjn Koning Philips H, ooit ten opzichte van Nederland beging, was deze man hier tot landvoogd te benoemen. Men mag aannemen en dit is voor Alva een verootschuldiging dat deze toon bjj bierheen werd gezonden, van de NodorlandBche toestanden en don Nederland- schen volksaard heel weinig afwist. Men handelt echter volkomen verkeerd in atrjjd met de historische waarheid, indien men Alva voorstelt als een hold-«n geloofs verdediger naar het hart der katholieken, hetzjj van nu, hetzjj van hunne goloofsgenooten in de XVlde eeuw. Waarheid ia dat de regeerwijze, het systoem- Alva, bjj onze katholieke voorouders weinig minder was gehaat dan bjj de Protestanten. Dat zich later bjj do katholieken meer loyale gevoe lens ton opzichte van den Spaanschea Koning doden gelden, was in hoofdzaak het gevolg van do vervolgingen, waaraan zjj zeiven zich welhaast van den kant der Calvinisten zagen blootgesteld. Vrienden of bewonderaars van Alva en diens beleid werden zjj echter ook daardoor volstrekt niet. De jjzeren hertog bleef hun onsympa thiek, evenals hjj het ook ons is. Zonder twjjfel was Alva een geloovig en, vooral op lateren leeftijd, zelfs vroom katko liok. Zjjn meester Philips II was dit ook. Maar dit neemt niet weg, dat beidon do zaak van het Katholicisme in Nederland, in plaatB van voordeel, ontzaglijke schade hebben toegebracht. Onze Katholieke vooronders ton tg de der Republiek hebben moeten boeten voor hetgeen onder het inderdaad ruwe en wreode bewind van Alva misdreven werd en zelfs zouden in in tjjd de gevoelens van afkeer on wan trouwen, welke duizenden van onze te goeder trouw lovende protestantsche landgenooten ten opzichte van het Katholicisme en van ons Noderlandsche Katholieken bezielen, hooi wat minder zjjn en zouden wjj waarschynlgk heel wat meer van terugkeer tot do Katholieke Kerk van Protestanten vernomen, indien wjj nimmer hot regime-Alva gekend hadden en de pacificatie van Nederland in de tweede helft der XVldo eeuw, aan trouwo Katholieke, maar daarbij bezadigde, van nature kalme on vreed zame Nederlandsche bestuurders ware toever trouwd geworden. Een en ander zegt voldoendo, dat wij het donkbeeld, om ter eere van Alva een stand beeld op te richten verondersteld, dat een dergeljjk plan inderdaad bjj ernstige menachon bestaat, iets wat wij nog Btoeds moeilijk ge- looven kunnen ten eenenmale verwerpelijk, ja van ons Nederlandsch standpunt onzinnig achten." kend amendement". Hij, generaal Ter Laan, Viond, dat d© miliciens der bereden corpsen een even langen oefeningstijd moesten heb ben als die der onbereden wapens. Thans hebben zij 8 jaar diensttijd en de infanterie 6 jaar Mynheer Ter Laan zag niet in waartoe dat noodig (was. Minister Colijn trachtte hem dat uit te leggen, n.l. dat dio kortere diensttijd den aankoop van meer paarden noodig maakt, veel meer materiaal vereischt generaal Ter Laan is voor de zuinigheid I maar onze bravo afgevaardigd© wist dat alles „weg to rede neeren". Nu liad hij opk het gezond verstand voor Sach Iedereen begrijpt, dat men in dienzelfden tijd met een paard leert omgaan als met een geweer. In het „stelsel Ter Laan" wordt je nel zoc Spoedig een geoefend infanterist als een ge oefend cayaJarist of arlil erist. Alleen niet-deskundigoii kunnen dal niet be grijpen. Zooals ze ook weinig zullen begrij pen van het „stelsel Tydeman", het „stelsel Thomson" jof het „stelsel Duymaer", reilen waarom het groot© publiek zicli dan ook bitter weinig interesseert voor a.1 die „stelsels". Maar dit daargelaten. Het amendement-Ter Laan stierf een tra gische.» dood. Met 58 tegen 6 stommen werd het ver- Worpen. Alleen de parlijgonoolen van generaal Ter Laan hadden vertrouwen in 's mans „stelsel". Is ie ook niet hoofdredacteur van do „Mi licien?" Verder werden nog eenigo amendementen be handeld van minder belang regelende vrij stellingen van „mogelijkheden", die voorhh. juristen van uitnemend belang en gewicht zijn, De Kamer bleef steken in oen „niet anti- clericaal" amendement Duys, om de vrijstel ling aan priesters ooi geestelijken uit de wet te lichten. In ons gezegend „gematigd-onverschillig" landje heeft zdChi voorstel natuurlijk niet do minste kans van aangenomen te worden door een Tweede Kamer, die bovendien clericaal haar meerderheid is. Maar zóó wordt do tijd vol gebabbeld. Besloten is nog om do avondvergaderingen voortaan om 81/2 uur te doen aanvangen en om IO1/3 uur t© laten eindigen. Do heeren Nolens, Smeenge en Roodhnyzen hebben zich hierbij verdienstelijk gemaakt. Dinsdag a.s. zal de voorzitter mededeeling doen van de orde van werkzaamheden. Zitting van Vrijdag. Met do behandeling der militiewet gaat het een tragen gang. Oudergewoonte wordt piles wat bij do alge- meene beschouwingen reeds gezegd is, en hoeveel [maal gezegd is, en door hoeveel „sprekers" bij de behandeling der amen-1 dementen (68 in getal) nog eens herhaald. Het is heusch te vergeren, dat onder zulk© Omstandigheden vel© leden 's landsbelang mee- men hot best te kunnen behartigen door zich naar do koffiekamer terug te trekken. 1 Generaal Ter Laan, generaal Duymaer en generaal Tydeman zorgen er toch wel voorj dat de Pruisen het land niet zullen binnen komen, dan |Over de lijken van duizenden „viermaanders", „achtmaanders" heole briga-1 des „blijvend gedeelte" en wat al niet tot doj „sterkte" van jons leger behoort. Hoogst curieus is hij al dat praten do figuur J m den heer ik bedoel' generaal Ter Laan die precies als een oud-gediende weet aan te geven wat noodig is voor de defensie van het land en wat daarbij gerust achterwege kan blijven. Curieus is dat, herzog ik, omdat hij warke-1 lijk den indruk geeft, als hij zoo in het onein dige door staat te babbelen, zelf te gelooven dat hij van al die dingen precies £>p do hoogte is. Hjj is in de legeradministratio wat zeg iklegeraanvulling en het opperbevel even goed thuis pis iu een „grieven-dossier" van de Haagsche putteukrabbers. Evenals een ander zich aan sterken drank een roes kan drinken, krijgt d© heer Ter Laan, op tredende in zijn rol van „generaal'' in de Ka mer „do hoogte", wanneer hij zijn eigen ge luid maar lang genoeg hoort. Vandaag had pnze vriend een amendement ingediend. Dit nu is niets bijzonders. 1 Zonder amendementen en moties Ter Laan zou do Tweede Kamer de Tweede Kamer niet meer kunnen zijn. Maar dit amendement was een „ver strek De sergeant 3. S. Löwensteijn, van het a bataljon 3de reg. infanterie to Middel burg, wordt op 1 November as. gedetacheerd bij de onbereden mitrailleuraideeling te Ber gen. ,op Zoom. Vrijdagavond trad te Goes voor een slecht bezette zaal van de „Prins van Oranje" op de hoer dr. Emile Odufré, voorzitter van het „Ned. Prop. Comité voor Esperanto", met: „Ilot nut van Esperanto". Na met een enkel woord nog het Volapück, do vroeger mislukte wereldtaal, fce hebben aangehaald, wees spre ker ier op, lio© dr. Zahinenihoffs Esperanto thans in allo landen der wereld reeds aan hangers en beoefenaars vindt, te zamen zeker meer dan 2 millioen personen. Wie Esperanto kent, beeft een kijk op alle werelddeelen, ter wijl het bovendien voorziet in do behoefte aan een hulpwereldtaal, noodzakelijk door de enorme uitbreiding van het internationalisme op velerlei gebied. Deze taal is gemakkelijk aan te loeren: de spraakkunst bevat totaal 16 regels, zonder uilzonderingen, de woorden lijst telt ongeveer 2000 stamwoorden, die minstens voor de belft aan eenigszjns ontwik keld© personen bekend zjjn. Zij wordt dan ook reeds gebruikt op groote handelskantoren, vreemdelingenbureaux, congressen enz. Ten slotte nog er op wijzend© dat het Esperanto een taal is, die ook op letterkundig gebied de fijnste schakee.ringen van den menschelij- ken geest kan vertolken, een bron van genot vormt, omdat men in di© taal do bewoners van vreemd© landen kan toespreken en ver staan ar bovenal een sterken geest van broe derschap aankweekL, eindigde spreker roet de nieiiwe hulp wereld taal warm aan te bevelen In de Vrijdagavond te 's Graven polder gehouden raadszitting Werd het nieuw© lid de heer H. W. Neervoort jbo- eedigd Bericht was ingekomen van den heer L. Ilubregtse, dat hij ontslag neemt als lid van het burgerlijk armbestuuren medege deeld werd dat wegens afwezigheid, door ziekte van don gemeente-ontvanger, den heer A. Geelhoed, diens functie zal worden waar genomen door den heer J. M. Slegt. De gemeentebegrooting voor 1912 werd ge wijzigd ©n bepaald op f9234.46 met een post voor pnvoorzien van f 591.54®. In verband toet do hoogere kosten voor de keibestrating van den Achterweg werd besloten, de geldleening ad f1600 in to trekken en die te brengen op f 1800 De instructie voor de onderwijzers werd thans definitief vastgesteld. Te Yerseke zijn van 20—26 October verzonden 1.085.000 leverbare oesters. En geland ikoopt nog heel weinig. De prijzen houden Zich staande. Imperialen 95 KG. f 53 le soort 70—72 KG. f 10, 2e soort 56—58 KG. f 24.—, 3© soort 45 K.G. f 15.—. Bij de begrafenis van den heer De Graaft, burgemeester van O u d-V ossemeer, werd o. m. ook een prachtig bloemstuk, beslaande uit palm- en varenbladeren, waarop bevestigd heerlijk witte chrysanthemums- en tuberozen, op het igraf gelegd. Dit was gezonden door jhr. mr. E. A. O. do Casembroot te Middelburg. Vrijdagnacht werden te Poortvliet bij verschillende personen te zamen ongeveer 70 kippen gestolen. Van de daders geen spoor. Te Tholon is opgericht een vereeni- ging, met het doel van belanghebbende zijde pogingen in het werk te stellen, om tot een verbeterde communicatie te geraken en in de eerste plaats daarvoor te pnopageeren. Het bestuur Zal zich wenden lot hot bruggen- comité, dat de wenschcljjkheid van oprichting van propaganda-sub-comité's op verschillende plaatsen van hot eiland uitsprak, met het verzoek als zoodanig sub-comité te worden aangemerkt. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren J. W. Wagtho, Voorzitter, G. Amsing, S. L. Schot, J. C. van der Stel en M. M. C-Haayer. De heeren Van Vredenburch en H. J. Laban verklaard© geen zitting in het bestuur te kunnen nemen. De vermoedelijke dader van den diefstal bij den landbouwer J. v. D. t© Koewacht, is bekend, het is d© 18-jarigje werkmanszoon D. S. aldaar. Do gestolen konijnen werden Donderdag door ©en zoon van den landbouwer op de markt te St. Nikolaas als de zijne herkend en door do rijkspolitjo van Koewacht in beslag In den namiddag van dien dag werd door de Rijks- en gemeentepolitie alhier een huis zoeking gedaan bij den vader van S. en daar een deel van de gestolen goederen van v. D. terug gevonden benevens ook in en onder een bed de deelen van een waarschijnlijk ontvreemd rijwiel. Een en ander werd in be slag genomen en S., dio vermoedt men, nog wol tmeer op zijn kerfstok heeft, moest on der sterk politie geleide een gedwongen wan deling doen naar het huis van bewaring al hier, 'waar 1iij (Vrijdagavond) nog vertoeft. Waarschijnlijk Zal S. naar Middelburg worden gelransjHxrteerd. Ook een broeder van S. is gearresteerd. Donderdagavond weid de alleenwonende vrouw Van d. V. onder St. Jan steen door een paar vermomde en zwart gemaakte booswich ten in hare woning overvallen, vastgegrepen' en onder de grootste bedreigingen geld af gedwongen. De vrouw, wier man te Antwerpen werkzaam is, door angst en schrik bevangen, kon de schelmen met 20 gulden tevreden stel len, waarop zij zich uit de voeten znaaiten. In de Donderdag t© Gïoede gehouden raadszitting werden Burg. en Weth. gemach tigd tot het uitzetten van' kasgeld bij de. Credietvereeniging te Amsterdam, en met al gemeen© stemmen /afwijzend beschikt op een door den voorzitter overgebracht verzoek van den Rijksontvanger om zijne zittingen in het gemeentehuis te mogen houden. In het reglement voor het burgerlijk arm-j bestuur werden cenige wijzigingen aangebracht De hegrooting voor 1912 werd vastgesteld met een eindcijfer van f 18.400.72®. Goedgekeurd werd dat Bjurg, en Weth. zich ten opzicht© van hot bestuur van het waterschap1 „Groede en Baanst" verbinden geene beslui ten te nemen in zake den kunstweg Groede Oostburg dan na gepleegd overleg met dat bestuur voorzooveol en zoolang genoemd wa terschap blijft bijdragen in het onderhonden, van dien weg Ten aanzien van de aan te brengen veranderingen in het plantsoen voor de kerk behield de Raad zich voor daar omtrent te besluiten na inspectie in loco door den gehcelen raad. Vrijdag slaagde voor de acte vrije- en ordeoefeningem der gymnastiek mej. II L. J. Rijken, onderwijzeres te Oost-Souburg. Vorige week slaagde voor het zelfde examen mej. D. G. Rijken, leerlinge der rijkskweek school to Apeldoorn, geboren te Middel burg. DE TURKSCH—ITAL1AANSCHE OORLOG. Zware strjjd t© Tripolis. Do vier eerste dagen dezer week, Maan dag, Dinsdag, Woensdag ai Donderdag is or hardnekkig gevochten in en nabij de stad Tripolis Voor de eerst© maal hebben de Ita lianen ondervonden wat het beteeken t, als de geestdrift voor den heiligen oorlog de Mu zelmannen bezielt. Maard© censuur waakt! Geen berich ten van verliezen worden doorgelaten. En als men in berichten uit Rome leest dat een dier dagen aan de Turken duizend doo- den lend an nog veel meer gewonden heeft gekost, terwijl do Italianen er met nog geen honderd man aan doodon en gewonden af kwamen, dan kan men slechts de schouders ophalen. Eon Engelsche correspondent, Baldwin, van de Central News, is per stoomboot naar Malta gegaan en heeft daar een telegram afgeleverd. Het is nu de vraag of hij weder in Tripolis wordt toegelaten. Maar men heeft nu ten minste van d© twee eerste dagen een ver trouwbare beschrijving- „De toestand in Tripolis is deze week zeer ernstig, en veel Europeesclie ingezetenen, zijn bang voor moord, daar de Heilige Oorlog is afgekondigd door de inboorlingen van Tri polis en Bcngazi. De linkervleugel van do Italianen wordt sterk bedreigd, en de con suls hebben regelingen getroffen om voor de veiligheid van hun national en te zorgen. Do macht van den vijand te Sjarajctt be staat uit Turken en Arabieren. Zwaar geweer vuur duurde den hcelen dag, Maandag en Dinsdag; en Dinsdagmiddag vuurde oen Itali- aansch oorlogsschip kartetsen in de gelederen van den vijand te Sjarasjett. Gedurende het vechten op Maandag en Dins dag werden 400 Italianen gedood en gewond, onder hen bijna een heele compagnie Borsag- lieri. Aan alle correspondenten is strikt verboden deze opgaven mee te doelen. Do meesten zijn pp hun woord van eer gebonden niets te melden /over de verliezen of de bewegingen der troepen, maar daar ik persoonlijk het stuk niet toekende dat aan de andere corres pondenten werd voorgelegd, beschouw ik mij niet belemmerd in het overseinen der feiten. De terugtocht der Italianen Dinsdagavond wordt door de stad-Arnbieren in Tripolie uitgelegd als een eerste aanwijzing van over winning van de Turken. De Arabieren hebben do heelo week moeit© gegeven, en de Itali- aanscho soldaten doodgestoken, die zjj op straat ontmoetten. Maandagmiddag begonnen teij te schieten van de platte daken der huizen. Er bestaat geen twijfel aan, dat hun actie vooruit was be raamd met do Turkscho troepen buiten do stad, en dat het schieten voor de laatsten; oen sein gaf. De straten waren op dat ©ogen blik vol, en een wilde paniek brak uit onder do inwoners die naar alle kanten vluchtten. Do leiders van dezen opstand in do stadv waren dezelfde hoofden di© het eerst hun onderwerping aanboden. De opstand was spoedig onderdrukt. Solda ten werden uit&wondeo om alle poorten dei: stad te bezetten. Tal van Arabieren werden gevangen genomen, en zes van hen werden den volgendon ochtend gefusilleerd." De correspondent vertelt dan verder hoe tegen de Arabieren in de stad wordt op getreden Maar wat hij toen nog met wist, dat is hel feit, dat nadat Woensdag ook nog voort durend de Turken en Arabieren den omtrek der stad verontrustten, Donderdag een alge meen© aanval plaats had langs do geheel© linio. De Turken en Arabieren, wier aantal in andere naar Malta gesmokkelde depeches ver schillend wordt opgegeven, nl. 1800 en 6000, trokken bij het aanbreken van den dag op, onder dekking van d© waterleiding en d© zand heuvels aan den rand van de woestijn. De Turkscho ruiterij leidde den aanval in. De Italianen hadden veel voordeel van hnn vliegers, dio do positie van den vijand ver kendon, maar dat nam niet weg dat do Tor ken bleven aanvallen, en naar men zegt twee maal door de Ilaliaansche lmies heen braken. Zware verhezen werden daarbij natuurlijk dooi do Turken en Arabieren geleden Maar hoewel do Italiaanscbe berichten weei eens uitwijden over de juistheid waarmoe d< artillerie schoot, en de algemeene dapper heid en joverleg enz. enz. der Italiaanschc troepen, en pver het succes van den dag da aan hen zou zijn gebleven, is toch een gcvolj van dozen strijd geweest, dat Vrijdag d< Italiaansche troepen rondom Tripolis een ver dedigende stelling hebben ingenomen met min der .uitgestrekt front dan do vorige dagen. Volgens berichten uit Rome zal Italië eers daags aan de mogendheden de inlijving vaj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1911 | | pagina 1