MIDDELBURGSCHE COURANT,
TWEEDE BLAD VAN DE
Maandag1 23 October.
HiUellrarg 21 October.
*£andbouu)hronick
Ie mi:
N». 250
154" Jaargang.
1911
VA« OHEII VAM** MSUBWERKBR.
Cornage.
Do meeste «ieskiuidigen zijn het daarover
een», «lat cornage, piepende damp, een
brei i», dat nagenoeg altijd veroorzaakt wordt
door erti vernauwing van het slrottenhooft
aan «le linkerzijde.
Do gevallen, waarin cornage toegeschreven
moot worden aan andere oorzaken, zijn hoogst
zeldzaam, geen vier op de honderd. Overigens
komt het er in den paardenhandel weinig op
aan, hoe de cornage ontstaan is; de hoofd
zaak, «le eenige zaak, daarbij is, om te win-
etateerefi of het paard cornard is.
Dit kan alleen geschieden door deskundigen
en i» voor dezen nog niet altijd even gemak
kelijk, vooral wanneer de cornage nog slechts
in een lichten graad aanwezig is.
Cornage is herkenbaar aan een eigenaardig
keelgeluid bij de ad«anlialing, vooral nu een
inspannende beweging
Het eigenaardig keelgeluid, dat bij dat ge
brek wordt waargenomen, het geluid waar
door men de aanwezigheid van cornage moet
constateeren, is niet te omschrijven, waarom
F. Gunther, eon van de gezaghebbende schrij
vers over dit gebrek in Duitschland, dan ook
Kegt
,,Do deskundige moet een oor hebben voor
piepondende damp liij moet weten, hoe het
gewone (normale) ademhalingsgeluid is
afwijkingen te kunnen herkennen."
Zonder een goed oor, is men bij dit gebrek
dus geen deskundige.
Dewijl verder een abnormaal keelgeluid zijn
porzaak kan vinden in eene of andere plot
seling ontstane ziekte, bij zwellingen of ab
cessen in de keelholte enz, dient «loor den
deskundige eerst uitgemaakt te worden, of
hieraan het abnormale keelgeluid zou kunnen
toegeschreven worden, eer hij besluiten kan
of hier alleen te denken valt aan de aan
wezigheid van cornage.
Bestaat bij hem het vermoeden, dat eene of
andere Ziekte de porzaak zou kunnen zyn
van jdal abnormale keelgeluid, dan dient het
eigenlijke, het beslissende onderzoek op cor
nage te Worden uitgesteld tot die ziekte
verschijnselen geheel geweken zijn
le coinage, piepende «lamp, een koopvernie
tigend gebrek?
Wij hebben reeds vroeger medegedeeld,
dat het m Duitschltand en in Frankrijk
onder de koopvernietigende gebreken gerang-
Bchikt is, in België niet. In Duitschland is
daarbij de waarborgtijd vastgesteld op 14, in
Frankrijk op 9 dagen
Om in Nederland een koopvernietigend ge
brek te zyn, moet cornage gerangschikt kun
nen worden onder de verborgen gebreken en
over het al of niet verborgen zijn van dat
gebrek zijn de deskundigen het niet altjjd eens.
Wanneer men een paard voor een zwaar
beladen wagen spant en hot dien in korten
draf «loor mul zand of overeen «Irogen aarden
Weg laat trekken, zal men in den regel ge
makkelijk kunnen beslissen of een paard cor
nard is.
Men zal zulks ook doorgaans kunnen uit
maken door een paard gedurende eenige mi-
Waarde mijnheer en mevrouw, hebt u ook
boeken, HolLandsche boeken, waarmee u toch
nieta «loet?
Ja, zeker mevrouw, ik bedoel u persoonlijk.
U hebt mij nog «iit voorjaar, bij den schoon
maak, zelf gezegd /dat u een pak boeken in
leen kast op zolder had gelegd, omdat het
boekenhangertje te vol jverd, en niemand in
buis die boeken meer las. Ik herinner
mo zelfs nog uw klacht, dat het eigenlijk
Wonde Was, want dat er toch zulke goede
romans bij Waren, en dat cr nu op zolder
beelemaal niemand meer naar om keek. Maar
het boekenhangertje hing scheef, en er lagen
meer boeken plat p_p de andere dan dat er
stonden, en pis je er een uit haalde, vielen
Ier altjjd een paar mee. En dusnaar den
Kolder I
U hebt toen ook nog uw ergernis uilge
sproken over uw jiroer, die in zijn boeken
kast een heelo plank vol had met boeken waar
hij nooit meer paar keek, en die onder een
Üuim dik stof ptonden, omdat hij niet wilde
Idat do moid er in schommelde. Jawel, mijn
beer, zo had het ovor u, en ik heb
Hoen gezegd dat het ook eigenlyk mal was,
Sfiapl ik had B zelf booren zuchtenIk
nutcn aan do longe te laten galoppeeren,
liefst in een afgesloten manégev-»-
Wanneer het paard in niet al te geringe
mate aan cornage lydt, zal men de aanwezig
heid van det gebrek op een dier beide wijzen
kunnen aantoonen, terwijl geringere graden
van piepende «Lamp volgons denbeer De Bruin,
leeraar aan 's Rijks Veeartsenijschool le
Utrecht, door by toornen kunnen worden aan
getoond.
Aangezien de kooper zich dus op een of
andere/wijze van de aanwezigheid van cornage
kan overtuigen, vóór Iijj den koop sluit, kan
het nalaten daarvan naar onze meening vol
gens de Nederlandscho wetgeving tot vernie
tiging van den koop gpene aanleiding geven,
omdat Uier geen sprake kan zijn van een ver
borgen gebrek
Weigert do verkooper zyn paard aan zoo
danige proefnemingen te onderwerpen, wel
koop het dan niet, want die weigering wijst
er duidelijk op, dat de verkooper zijn paard
niet volkomen zuiver acht.
Over 't algemeen komt cornage weinig voor
onder de paarden in Zeeland. De verplichte
keuring van dekhengsten, in 1901 ingevoerd,
heeft daaraan zeer veel goed gedaan.
Bij do najaarskeuring in 1901 werden vijf
hengsten voor cornage afgekeurd, een van 5Va
jaar, 2 van 3i/a jaar en 2 van 2i/a jaar, alle
vijf van onbekende afstamming
Van 1902 tot en met 1911 werden 25 heng
sten, die men uit België had ingevoerd of
wenschte in te voeren, afgekeurd voor dat
gebrek en daaronder enkele, waarvoor op voor
waarde dat zij in ons land zouden worden,
goedgekeurd, zeer hooge prijzen waren
Tot nog toe worden in onze prpvmcie de
merries niet zoo streng op cornage gekeurd
als de dekhengsten, maar toch wordt bij de
premiekeuringen daarop ernstig acht gegeven
«ai slechts zelden komt het voor, dat «jen paard
om dat gebrek niet in aanmerking kan komen
voor eene aanhoudingsbijdrage.
Een strenger onderzoek dan daarvoor thans
gebruikelijk is, wordt algemeen niet (gewenscht.
In het begin der verplichte keuringen, toen
nagenoeg overal [goede manéges ontbraken,
openbaarde zich een algemcene afkeer van
de wijze, waarop naar de aanwezigheid van
cornage een onderzoek werd ingesteld.
Daar waar m«jn thans goede manéges vindt,
zijn ide bezwaren tegen dat onderzoek na
genoeg alle weggenomendaar, waar die ont
breken, mag dat onderzoek, waarbij vaak de
zweep duchtig gehanteerd moet worden, zich
niet over algemeene instemming verheugen.
Hierbij mecnen Wij nog een andero opmer
king te maken.
Wanneer een paard don leeftijd van 7i/2
jaar bereikt heeft en hij de keuringen
het voorafgaande jaar hier te lande is goed
gekeurd, dan levert het bestaan van cor
nage geen reden op voor afkeuring.
Wij heblxjn tegen die bepaling ,geen be
vaar, [maar aangezien deskundigen het er
vrij wel over ,ecns Zijn, dat cornage tot op
heden nog gerust ,als ongeneeslijk mag be
schouwd worden, achten wij het totaal on-
noodigeon paard, dat eenmaal ondanks cornage
is goedgekeurd, ieder volgend jaar te lon
geeren.
Een andere vraag, die zich hier voordoet
is dezeWaarom heeft men juist den lcef-
tjjd van 7i/2 ,jaar genomen?
Uit het toelaten van een dekhengst, «lie op
wou dat ik jlie dingen kwijt wasdan had ik
meer plaats voor de andere.
Het is ook een zonderling allegaartje dó&r,
op die onderste plank van uw kast, rechts
achter het gordijn, zoo'n soort boeken-grafkel-
der, waar wordt by gezet, of liever: tusschen
gewrongen, wat geen. dienst meer doet, en
maar (ruimte voor do nieuw© boeken weg
neemt op de andere planken*
En dan de misère van de ondri jaargangen
van tijdschriften. Stapels heb ik er bj) a ge
ilen. U bad, meen ik, vijf jaargangen van
„Boon's" of „Mork's Magazijn", en dan nog
een slordigen stapel Wereldkronieken en Am
sterdammers Och, hoe gaat er mee? U hebt
zelf nog gezpgd: „Je ontziet het ze te laten
inbinden vanwege de kosten, want jo leest ze
toch niet meer. En om ze te verkoopen vindt
je ook al weer zonde, want dan krijg jo er
bijna niets voor."
En dan kunt u er nog straffeloos zoo'n
boekemgraf op na houden, want u bent niet ge
trouwd. Uw getrouwde mede-mannen zouden
u heel wat verhalen kunnen doen van de 'wan
hoop waarin ze hun vrouw hebben gebracht
juist door die oude boeken.
Ik kwam verloden eens bij iemand, die een
hoelo bist-vol tijdschriften op zolder had. En
toen ze er eindelijk uitgehaald worden, zat een
heelo stapel „Elseviers" vol vieze bruine 'wa
tervlekken vanwege een leb in het dak, en wa9
een halve jaargang van de „Hollandsche Re
zekeren leeftijd eerst cornard wordt, mag wor
den afgeleid, dat deskundigen het daarover eens
zyn, dat coinage, die eerst op lateren leeftijd
ontstaat, niet overerft op de afstammelingen.
Begint dat niet-overorfelyk zijn, nu eerst op
den leeftijd van 7i/a jaar, of kan dat ook vroe
ger plaats hebben?
Zou het niet even goed werken, wanneer in
do eerlang te herziene wet op de paardenfok
kerij werd opgenomen, «lal dekhengsten, vooral
die van het Belgische en Zeeuwsch-Belgische
type, die uiteraard geene vnenden zijn van de
galoppeerproef, van alle verder onderzoek
op cornage vrijgesteld worden, wanneer bij
twee achtereenvolgende jaarlijksche keuringen
gebleken is, dat zfj met dat gebrek niet behept
zijn. Waarvoor die dieren jaarlijks te kwellen,
wanneer het constateeren van cornage toch
geen reden meer is voor afkeuring?
Dat is ons lol nog toe nooit recht duidelijk
geweest.
STUKKEN VOOR DEN GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
;Subsidie Nutsbe waar school.
In de vorige raadszitting was een adres
ingekomen van het departement Middelburg
vnn de «Maatschappij tot Nut van 't Alge
meen", waarin gevraagd werd de subsidie
te verhoogen met f 600, teneinde aan ieder
der hoofden f 300 verhooging van 6alaris
te kunnen geven en dit dus daardoor te bren
gen op f 800 plus t 200 voor huishuur. De
jaarwedde zou dan hooger zijn dan die van
het hoofd der gemeenteschool, doch dit
verschil zou verdwijnen, wanneer in aan
merking werd genomen dat dit hoofd recht
op pensioen heeft.
Burg. en Wetli. achten voor al c
hoofden verhooging billijk. Het komt het
college niet noodig voor, dat de jaarwedde
per hoofd wordt gebracht op f 1000 en het
zou het tevens daarheen willen leiden, dat
ook bij de Nutsscholen eene opklimmende
jaarwedde werd gegeven. Het maximum
ware daarbij te stellen op f 850, d. i. f650
jaarwedde en f 200 voor huishuur aan de
Nutsscholen en f 750 en f 100 voor de
gemeenteschool en het minimum op respec
tievelijk f 500 f 200, en f 600 -ff 100
een en ander voor wat de jaarwedde betreft
met verhoogingen van f 50 om de drie jaren.
Voor 1912 zou dit voor de genie»
komen te staan op f 400.
Aan den Raad wordt daarom voorgesteld
de subsidie voor bet Nutsdepartement te
verlioogen met f 300, welk bedrag geheel
voor verhooging van jaarwedden moetwor-
Wnnneer te eeniger tijd de tegenwoordige
hoofden door andere zullen worden vervan
gen, die dus beginnen met de minimum
jaarwedde, moet het bestuur van het Nut
daarvan aan Burg. en Weth. kennis geven
en zal de gemeentesubsidie met het vrijko
mende bedrag worden verminderd.
Verder wordt voorgesteld art. 1 der Veror
dening tot regeling van de jaarwedden der
onderwijzeressen aan de Gemeentebewaar
school zoodanig te wijzigen, dat daarin de
nieuwe salarisregeling zal zijn opgenomen.
Jaarn
jdden secretaris en
bode B. A.
Het Burgerlijk Armbestuur verzoekt den
Raad voor den secretaris en den bode het
vue" tot kruimels geknaagd door een muizen
familie, «lie er haar mest in had gehad.
Wel, al die ongebruikte, doelloos opgeborgen
boek«3i en tijdschriften behalve natuur
lijk de gevlekte em stuk geknaagde
kunt u bij ons kwijt raken, met de voldoening
een boel memschen gelukkig te maken, en een
goed werk te bevorderen.
Ik zeg hier „bij ons" omdat ik niet voor
me zelf spreek, maar voor do afdeeling „Wal
cheren" van het „Algemeen Nederlandsch Ver
bond".
Wat we met die boeken doen?
We sturen ze pp naar het Boekenhuis ii
Rotterdam, d. i. het kantoor en -pakhuis van
de Boeken commissie van genoemd Verbond.
En die commissie sorteert zo, pakt ze in
kisten, en stuurt go naar plaatsen in Noord
en Zuid 'Amerika, West Indië, Zuid Afrika,
Oost Indië, naar allerlei steden in Duitsch
land, naar Parijs, enz., overal waar land-
of stamgenooten "wonen, jdi© geen gelegen
heid hebben iets ,ia hun eigen taal te lozen.
En teder van die kisten beteekent het begin,
die kern van «jen bibliotheek van Hollandsche
hóeken en tijdschriften, waarvan het beheer
in handen is van een plaatselijke vereeniging
pf commissie.
Dat is in hot kort aangegeven Wat «iieBoe-
kencommissie doet. Maar beste mynheer en
mevrouw, hou nu niet hier met lezen op om
da moorden of den burgerlijken stand te gaan
salaris te willen verhoogen zoo dat dit
respectievelijk f 850 en f 425 stijgt tot
f 1000 en f 500. Beide betrekkingen zijn
van dien aard dat ze den geheelen mensch
eischen en ware destijds een regeling dezer
jaarwedden in het leven geroepen met minima
van f 800 en f 400 en periodieke verhoo
gingen dan hadden voor beide titularissen
de salarissen ongetwijfeld thans f 1000 en
f 500 bedragen.
B. en W. stellen voor afwijzend op dit
verzoek te beschikken. Voor drie jaar zijn
deze salarissen verhoogd en verhoogingen
van f 150 en f 75 achten ze niet gemoti
veerd. 't Is de vraag of de uitbreiding der
werkzaamheden deze verhoogingen wettigen.
De Oommissie van Financiën lean met
dit advies niet meegaan. De billijkheid
brengt baars inziens mee dat deze subsidie
wordt verhoogd. De verhooging vóór drie
jaar was het gevolg van vermindering van
inkomsten wegens het missen van de be
looning voor de administratie van het
schoonhouden der straten. Geen der beide
salarissen acht deze commissie in overeen
stemming met de tegenwoordige tijdsom
standigheden en daarom stelt zij voor het
verzoek wel in te willigen.
Waterleiding Stijfseiweg.
De heer W. A. van der Harst L.J.zn
heeft verzocht om waterleiding aan te leg
gen in den Stijfseiweg. Hij heeft zich bereid
verklaard gedurende drie jaar 8 pet. der
aunlegkosten of 158 per jaar te garandeeren,
waarom B. en W. tot dezen aanleg advi-
8eeren. De Gezondheidscommissie en de
Oommissiën van Fabricage en Financiën,
vereenigen zich met dit voorstel.
Erfpacht terrein enz. Joliuers.
Een nader voorstel van B. en W. is ver
schenen inzake het verleenen in erfpacht
van een terrein met gebouw nabij de Dok-
brug en uangrenzeud water aan J. D. Jol-
mers, welk terrein enz. thans bij deze in
huur is.
B. en W. hebben thans de voorwaarden
opgemaakt. De jaarlijksche canon zal flOO
bedragen en moet jaarlijks voor 31 Decem
ber, de eerste maal 31 December 1911, ten
kantore van den gemeente-ontvanger worden
voldaan. Verder zijn bepalingen gemaakt
over de afscheiding en arbitrage bij moge
lijke geschillen.
Dc Commissie van Fabricage gaat in deze
geheel met B. en W. mee. De Commissie
van Financiën stelt behalve eenige redactie
wijzigingen voor, dat de gemeente de assu
rantie premie zal betalen, welke premie met
de canon moet worden voldaan. Hiermee
kunnen zich B. en W. vereenigen.
Verhooging subsidie
ambachtsschool.
Het bestuur der Ambachtsschool vraagt
een subsidie-verhooging van f 2000, ten
einde het aantal vakken te kunnen vermeer
deren met electrotechniek. In bet desbetref
fende adres zegt het bestuur 0. m. dat in
den loop van dit jaar zich voor het onder
wijs in 't smeden en bankwerken weer
50 jongens hebben aangemeld, waarvan
slechts 18 konden geplaatst worden. De
toevloed der leerlingen blijft dus zeergroot
en 't is gewenscht, zooveel mogelijk jongens
bostudccren. Ik zou zoo gTaag willen dat u
«jens voelde, wat die boeken zendingen voor
anderen beteeken en.
U zelf, mijnheer, vreet u nog wel u hebt
het al verscheidene malen verteld hoe
u dozen zomer, toen u eenige weken met va-
cantie in Duitscliland was, hoe u toen met
gejuich een „Rotterdammer"opnam vaneen ta
feltje in de vestibule van een hotel, waar
een andere reiziger hem had laten liggen?
En dan die „Wereldkroniek", die een andere
gast had meegebracht, en die in een hotel
de aanleiding "werd tot het ontpoppen van
allerlei logc«Js als Hollanders, omdat ze
kwamen vragen „of ze ook even dat blad
mochten inkijken."
U hebt toen zelf gevoeld, wit het wil
Keggen in een vreemde omgeving plotseling
iets in het Hollandsch voor u te zien. En
u weet misschien ook wel by ervaring, met
hoeveel waardeering bloedverwanten of ken
nissen dio in het buitenland gevestigd zijn,
de teez«jnding van een Hollandsche courant
of tijdschrift begroeten.
Maar denk u nu eens in den toestand van
Hollanders, die in het buitenland wonen en
nooit iets gestuurd krijgen, die o zoo graag
Hollandsch Izouden willen lezen, maar niet
Weten hoe fcie aan een Hollandsch boek zouden
moeten Jcomen.
Denk verder eens aan de Hollandsche zeelui,
een buitenlandsche
in staat te stollen aan de Ambachtsschool
hu*ne opleiding te ontvangen. Het zal echter
niet mogelijk zijn op den duur zelfs maar
het betrekkelijk kleine getal van 20 per
jaar voor het vak van smeden en bankwer
ken toe te laten, wanneer er geen gelegen
heid bestaat om iii de hoogere klassen eea
gedeelte daarvan op te leiden voor electro-
teckniker, omdat jaarlijks geen 20-tal jonge
lui, die met een einddiploma de Ambachts
school verlaten, behoorlijk plaatsing kunne*
vinden als smid-bankwerker. Blijft 't onder
wijs derhalve zooals het thans is, dan zullen
jaarlijks nog meer jongens, dan nu reeds
het geval is, moeten worden afgewezen. Bij
de uitmuntende gelegenheid, die de Am
bachtsschool biedt, om onderwijs te geren,
dat in staat kan stellen, zich een behoorlijk
bestaan te verwerven, acht het Bestuur het
onverantwoordelijk, den toestand te laten,
zooals die is, en daarom uitbreiding van
het onderwijs noodzakelijk.
B. en W. vinden geen vrijheid voor te
stellen gunstig op dit adres te beschikken,
niet omdat ze tegen de uitbreiding gekant
zyn, maar om de uitgaven voor de gemeen
ten, niet te vermeerderen, waar de hoof
delijke omslag steeds stijgt.
De commissie vail Financiën is van tegen
over, gestelde meening en acht het verleenen
der verhoogde subsidie zeer gewenscht. De
stijgende inkomstenbelasting kan geen motief
zijn de verhooging te weigeren.
Rooien boomen.
Door B. en. W. wordt voorgesteld 126
iepenboomen langs de N.O. zijde van den
Nieuwlandscben dijk en 14 iepenboomen
langs de Rotterdamsche kade, tusschen de
Bateau-porte en de Schuitvlotstraat, te
rooien.
Beschikking onvoorziene
uitgav en.
Voorgesteld wordt, met gunstig advies
van de commissie van financiën, aan A-
Flipse f 41.78 uit de post voor onvoor
ziene uitgaven uit te keeren wegens over
het dienstjaar 1910 te veel betaalde plaat
selijke belasting naar het geschatte inkomen.
Jaarwedde inspecteurs van
politie.
De inspecteurs van politie verzoeken
hunne jaarwedde van f 1100 en f 600 te
verhoogen. De burgemeester is van oordeel
dat voor deze verbooging geen motieven
bestaan. Het college van Burg. en Weth.
is van dezelfde meening en kan niet aan
nemen dat deze salarissen, zooals adres
santen zeggen, „geheel ontoereikend zijn."
Evenmin kunnen Burg. en Weth. zich
vereenigen met het denkbeeld, subsidiair
door den commissaris van politie geopperd,
om de periodieke verhoogingen spoediger
toe te kennen. De inspecteurs zijn in dit
opzicht gelijk aan de meeste overige ge
meente-ambtenaren of in betere conditie
en er bestaat geen reden om hen in dit
opzicht hoven de anderen te stellen.
De commissie van financiën is van dezelfde
gevoelens.
haven in een Zeemanshuis hun intrek nemen,
en «laar pp do leestafel veel Engelsche p<
Duitsche of Fransche bladen en tijdschrif
ten vinden, rnaar geen Hollandsche. Denk
eens aan de militaire tehuizen in Indië, aan
de soldaten die daar snakken naar boeken.
En als er in uw hart nog iets is blijven
gloeien van het oens zoo hoog opgelaaide
vuur voor do Boeren in Zuid Afrika, donk dan
eens aan do memschen, die op hun ver 'wegge
togen dorpen en „plaatsen" innig verlangen,
naar Hollandsche boeken en ze niet kunn«m
krijgen.
Ik mag ten opzichte van die Boeren weer
persoonlijk worden. Ik weet uit eigen waar
neming en uit zelf ontvangen mecdeelingen,
I hoe moeilijk het in Zuid-Afnka, buiten emkete
groot© steden, is, om Hollandsche boeken te
krijgen En ik weet ook dat do boekenzendin-
gen van <to Boekencommissio met blijdschap
ontvangen en met graagte gelezen worden Na
den afloop van den oorlog is hot terrein waar
op wij iets voor <to Boeren kunnen doen be
perkt geworden. Maar dit werk kunnen wij er
toch doen, en juist door aan de Booren Hol
landsche boeken te geven, helpen we hen op
do meest doeltreffende manier in hun strijd
tot behoud van hun taal
Al de groepen menschen die ik hier op
somde, worden «loor de Boekencommissio voor
zien, voor zoover het binnen haar kracht ligt.
In de ruim acht jaar van haar bestaan zoel
