ÜDBELRURRKdECOURANT.
w
N'. 2-45».
4 34' Jaargang.
1914
Dinsdag
17 October.
Middelburg 16 October.
SPROKKELINGEN.
Dit Stad en Provineie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Peest4agen.
P^ji per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- em
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meej
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. »E IiA MAK Az., M.Z. Voorburgwal «66, Amsterdam.
Bijj deze courant behoort een bijvoegsel
Met groote instemming nemen wij het
volgende over, dat onder het opschrift
'Koninklijke onderscheiding
het jongste nommer van „De Vaderlander"
voorkomt
De ontzettende ramp, die Nederland in
den laatsten storm getroffen heeft, heeft op
nieuw doen kennen, wat schat van hulp
vaardigheid, met verachting van alle doods
gevaar, in het hart van den Hollandschen
zeeman huist. Zeeman wordt hier door
ons genomen in de meest uitgestrekte be-
teekenis van het woord, van man vertrouwd
met de zee. Daar zijn sehoone reddingen
verricht; daar zijn honderden, die met in
nige dankbaarheid gedenken, hoe zij als
vader voor hun gezin behouden zijn geble
ven, doordat andere huisvaders, enkel met
den plicht rekenende, die de menschelijk-
heid oplegt, hun leven hebben gewaagd.
Helaas, het is niet bij wagen gebleven,
meer dan één van die belden vond den dood
in de golven, en weduwen en weezen kun
nen slechts snikkende stamelen, dat vader
met eere is gestorven.
Wij hopen, dat voor deze laatsten iets
van Regeeringswege zal gedaan worden
dat ze zal voorkomen, dat de weduwen van
hen, die bij deze ramp van hunne algeheele
zelfverloochening het slachtoffer werden, hun
verlies nog verzwaard zullen zien door
broodsgebrek. En voor hen, die den zegen
ondervonden bij anderer redding eigen leven
te behouden, vragen wij eene koninklijke
onderscheiding, die slechts in waarde win
nen kan, als ze zulke borsten siert, en die
te meer gewaardeerd zal worden, waar heel
de omgeving ze zoo van harte als verdiend
zal aanmerken. Wat niet altijd het geval is.
Wij herinneren dat indertijd Schroevers
te Vlissingen de gouden medaille van
de «Oranje Nassau* orde ontving.
Hetzelfde blad maakt de volgende opmer
king.
De «Staatscourant* meldde weinige dagen
geleden, dat generaal-majoor Neeteson,
commandant der le divisie, op verzoek met
1 Nov. a. s. op pensioen wordt gesteld.
Dit was in militaire kringen geen nieuws
men wist dat deze opper-officier weldra den
dienst zou verlaten.
Wat echter wel verwondering mag wek
ken is dat bij de plaats gehad hebbende
groote manoeuvres aan genoemden generaal
't oppercommando over éóne der oorlogvoe
rende partijen is toevertrouwd. Waar der
gelijke manoeuvres toch de leerschool zijn
en moeten zijn voor de hoogere bevelvoering,
mag het zonderling beleid genoemd worden,
dat men die leerschool heeft laten dienen tot
bekwaming van iemand, van wien het vast
stond, dat hij het leger ging verlaten, en
waarvan het vaderland dus geen dienst
meer zou hebben, welke bekwaamheden hij
ook bij de manoeuvres had opgedaan. Waar
om worden dergelijke oppercommando's niet
toevertrouwd aan die mannen, die pas ge
neraal geworden zijn of die het weldra wor.
den zullen De manoeuvres kosten waarlijk
genoeg, om den eisch te stellen, dat ze van
het hoogst mogelijke profijt voor ons leger
zijn zullen.
We spreken den wensch uit, dat op dit
«zonderling beleid* bij de behandeling der
Oorlogsbegrooting de aandacht zal gevestigd
worden."
Over het financieel beleid van
het tegenwoordig rechtsche ministerie sprak
dezer dagen „De Standaard" het volgende
krasse oordeel uit:
»Het budget van 1911'12 ziet er een
schijntje minder donker uit, dan dat van
't vorig jaar, maar blijft toch zorgwekkend.
Ware het wat het is bij min gunstigen
stand van de nationale welvaart, zoo zou
dit minder drukken, en hope te koesteren
zijn, dat toenemende welvaart straks gun- geëerde inzender moet ons ten goede hou-
sfiger budget zou scheppen. Maar zoo is. den, dat wij de gestelde qnaestie niet zoo
de stand van zaken niet. Veelflej beleven terloops behandelen. Misschien vinden wij
we een periode, waarin bet èn onzen boe- daartoe later de gelegenheid. Misschien wil
ren èn onzen burgers goed gaat, iets, waar- een onzer lezer die taak overnemen. De
door de inkomsten van den Staat jaar in
jaar uit met vier millioen en meer klimmen.
toch betert de algemeene financieele
toestand niet. Iets wel, maar zeer onbe
duidend. En telken jare is de minister
gehouden op de schepping van nieuwe mid
delen bedacht te zijn, zonder zelfs daardoor
het tekort geheel te kunnen wegcijferen.
Dit bevreemdt temeer, omdat het elders,
anders toegaat."
»Heeifc een grondbezitt
Nederland een onbeperkt recht
op het water dat hij door middel van
putten of Nortonpijp-wellen, aan den bodem
weet te onttrekken
Deze vraag behandelt de heer H. A.
Huender in bet „Weekblad van het Recht".
Tot toelichting schrijft hij het volgende:
Voor zoover mij bekend, heeft wel niemand
zich ooit verzet tegen een putboring, door
een particulier op zijn eigen terrein uitge
voerd, en de schade, die daardoor voor der
den kan ontstaan, zal dan ook wel zoo
onbeteekenend zijn, dat daardoor ooit
vesties zijn gerezen.
Iets anders wordt het, wanneer men voor
industriëele doeleinden putten boort en
daaruit met stoompompen, groote hoeveel
heden water aan den bodem onttrekt.
Wanneer men eens ging rondvragen, zou
het zonder twijfel blijken, dat op tal van
plaatsen daardoor onaangename gevolgen
zijn waar te nemen, door het droog worden
van de pompen in den omtrek.
Mij is een geval bekend, dat door het
maken van een grooten diepen fabrieksput,
alle pompen in de aanliggende buurtschap
lens werden, die blijkbaar aan dezelfde
waterader haar water ontleenden.
Gaat men nog een stap verder, en pompt
men voor een watercentrale op een bepaald
punt, al het water op dat een stad, of een
van dorpen noodig kan hebben,
dan doet zich de vraag op, of niet in groo
teren of kleineren kring daardoor nadeelen
kunnen ontstaan, door verlaging van het
waterpeil in den bodem.
Geleerden beweren, dat het water, door
diepboriug verkregen, geen verband houdt
met den waterstand in den bovengrond,
maar andere deskundigen hebben toch aan
getoond, dat b.v. in de duinen de water
stand zoo bedenkelijk begint te dalen, dat
vroeger vruchtbare duingronden, tegen
woordig ongeschikt voor allen plantengroei
zijn geworden.
Wanneer dat zoo is, zou het uitgemaakt
zijn, dat waarschijnlijk wel de groote massa
water, door de duinwater-maatschappijen,
aan diepe lagen wordt ontleend, maar dat
toch langzamerhand uit den bovengrond
doorsijpeling naar diepere lagen plaats heeft.
Toen voor eenige jaren plannen geopperd
werden, om voor de Amsterdamsche water
leiding een prise d'eau op de Veluwe te
vestigen, gingen van alle zijden stemmen
op, om daartegen te protesteeren, uit vrees
dat deze waterarme streek geheel tot een
woestenij zou gemaakt worden.
Als leek is men natuurlijk geneigd om
te zeggen, „alles goed en wel, maar het
water moet toch ergens van daan komen"
en niemand heeft lust het „ergens" te wor
den, tenzij dan, dat het zou liggen in de
rotsspleten van een of ander gebergte, of
verband zou houden met de bedding eener
groote rivier.
Vooral na de droogte-ellende van den
laatsten zomer, is eenig pessimisme in dezen
wel verklaarbaar.
De vraag, waar het hier nu op aankomt,
s deze„mag een watercentrale, op elk
willekeurig door haar aangekocht terrein
van eenige hectaren b.v. nu maar gaan
boren en pompen zonder eenige verantwoor
delijkheid, voor mogelijk daardoor ontstaand
nadeel voor derden
Hoogst aangenaam zou het mij zijn,
daarop eenig antwoord te mogen ontvangen.
De redactie van het „Weekblad" schrijft
onder het artikel
Wij plaatsen dit stnk gaarne doch de
vraag zal wel zijn hoever reiken de rechten
van den eigenaar krachtens art. 626 B.
W. tegenover de rechtmatige belangen van
derden
EEN PROTEST.
bi het adres van de Nederlandsche vtou-
•?n aan de Koningin van Italië wordt o. a.
gezegd:
Met den meesten eerbied veroorloven wij
ons dit protest ter kennis van Uwe Majesteit
brengen, omdat wij weten, Uwe
Majesteit toch heeft dit zoo treffend bewezen
in de dagen van groote droefheid, die Italië
doorleefde tengevolge van de rampen ,die voor
al Messina en omstreken troffen dat het hart
Ilaar warm klopt voor de lijdende mcnscheid,
gewonden en bedroefden; dat het haar
een lust is tranen te drogen, te troosten en la
fenis te brengen en anderer lijden te verzach
n.
Ook wij ondergeteekenden gevoelen met onze
zusferen van Italië en Turkije mede de groote
smarten en angsten waaraan zij bloot staan
tengevolge van den huidigen oorlog, die
maar thans door menschenwil zijne wonden
slaat en offers eischt, die menige moeder,
gade en bruid het hart doet schreien om wie
haar het dierbaarst zijn in dit leven.
Tot Uwo Majesteit, als eerste der Italiaan-
sche vrouwen, richten wij met ons protest in
naam der vrouwelijkheid tevens het eerbiedig
verzoek, dit bekend te willen maken ter
plaatse, waar Uwe Majesteit zal vermeenen,
dat het met Haren invloed iels zal kunnen bij
dragen om die smarten tot een minimum te be
perken door het herstel van den vrede zooveel
mogelijk te bespoedigen.
Voor dit adres, dat door verschillende da
mes onderteekend is, wordt nu de instemming
der Nederlandsche vtouw ingeroepen. Allen
die daarmee sympathiseeren, zenden haar
kaartje aan een der volgende dames: C. C.
van Dorp Pilgrim, Elizabeth Baelde, J. S
KramersBreukelman, te Rotterdam; Joh. van
Peski, Lisette M. Hellemans en W. C. Pruis
Jacobs, te 's-Gravenhage
Het Provinciaal Watersnood
Comité in Zeeland ontving nog, naar
aanleiding van de stormramp, van
K—S. f 10, F. J. O. f 2.50, O. A. f 25,
P. H. f 250, allen te AmsterdamI. H. L.
Pz. Hilversum f 10, M. A. A. v. d. P.
Zwolle f 5, W. v. V. Beek f 15, X, Luik
f 9.60 (fr. 20), Mej. M. E. t. W. Ellecom
f 100, A. B. Zeist f 300, N. N. Hilversum
f 100.
Totaal met de vorige opgaven f 7026.10.
Blijkens een in dit nommer voor
komende advertentie wordt de Spoorboot-
dienst tusscben Middelburg enZie-
r i k z e e weer gedeeltelijk hervat.
-Woensdagmiddag drie uur houdt de af-
deeling Middelburg en omstreken van de
Vereening «Vergunning" een algemeene ver
gadering in »De Vergenoeging" alhier.
Tot deze bijeenkomst, waarin de heer S.
Staalman van Amsterdam, directeur van
het bondsbureau, zal optreden, zijn alle ver
gunningsbouders, niet-leden zoowel als leden
uitgenoodigd.
Op den feestavond ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan van de Vereeni-
ging «Tot Steun" op 3 Nov. a. s. zullen
de door mevrouw FlothuisVan Dommelen
voor te dragen nummers zijn vanNic.
Beets, Ada Negri, Sam. Falkland, Marie
Boddaert en Nestor de Tière.
Kaarten, tekstboekjes eu volledige pro
gramma's zijn van', at heden verkrijgbaar bij
den boekhandelaar Hildernisse.
- Met Bóbé behooren Christiaan en To-
tolini tot de meest populaire bioscoop
acteurs. Deze beide laatsten treden weer
op in het bioscoop-theater op de Markt
alhier. Aan ieder van hen ia een film
gewijd. De toeschouwers genieten weer volop
van huune dolle kluchten. Dit zijn niet de
eenige belangwekkende nummers. Integen
deel, ook de andere zes vragen de aandacht.
Een goed verzorgd programmal Ziedaar
de totaal indruk.
Als historisch, wordt ons het volgende
een buurman, besloot de eigenaar tot een
operatie over te gaan, en sneed de kip open.
Uit den maag werd een eind touw gehaald
en de krop gereinigd. Om de operatie naar
behooren te verrichten werden maag en
krop vervolgens met zwart en wit garen
toegenaaid, waarna men de patiënt liet
liggen, met het doel ze den volgenden dag
in soep om te zetten. Tegen alle ver
wachting in knapte echter de genaaide kip
weer op, werd met den dag levendiger en
is nu druk bezig zijn baas lederen morgen
van versche eieren te voorzien.
Door ingelanden van den polder «Oud-
Noord Beveland» is naar aanleiding van de
geleden stormschade met algemeene stemmen
besloten tot het aangaan van eene geldlee-
ning groot f 80.000, af te lossen in 5 jaar,
en een buitengewoon dijkgeschot te heffen
van f' 12 per H. A
Binnen enkele dagen zal de aanbesteding
plaats bobben.
Uit Vlissingen
Aan den commissaris der loodsen H. J.
Karei i6 vergnnning verleend tot het aan
nemen der versierselen van ridder 4de kl.
der orde van de «Kroon van Pruissen", hem
geschonken door Z. M. den Duitschen Keizer.
Ten gevolge eener ontploffing ontstond
Zaterdagavond aan boord van de «Edward
Dawson" onder Valkenisse wederom
brandde rosse gloed was Zondagavond
vanaf den Boulevard weder goedzichtbaar.
Alhier sprong Zondagmorgen omstreek
kwartier voor twaalf bij de keersluis een
veertienjarig knaapje, zekere A. M., op de
tram, die zich in de richting Badhuis
voortbewoog. Het knaapje reed mee tot
de remise, toen hij den conducteur zag
naderen en zich haastig wilde verwij
deren. Ongelukkig sprong de jongen
in de verkeerde richting van het nog in
beweging zijnde voertuig met het gevolg
dat hij. kwam te vallen. De bijwagen ging
over het ventje heeD, dat nog wel opstond en
zich wilde verwijderen, maar het viel
onmiddellijk weer. Een passagier waarschuw
de een dokter, die zich toevallig op de naar
Middelburg gaande tram bevond. Deze ver
leende de eerste hulp doch achtte over
brenging naar het R, K. Ziekenhuis
noodzakelijk. De knaap had wonden aan
hoofd, handen en buik maar was zeer ern
stig gekwetst bij de heup.
Zijn toestand was naar omstandigheden
heden redelijk wel.
Eenigen tijd geleden begon een inwoner
van Middelburg zich ongerust te ma
ken over eeu van zijn kippen. Het dier
werd mager en kreeg een. dikke krop die
iederen dag grooter werd. Na consult me^
Zaterdag middag werd de wagen van
den vrachtrijder P. te Domburg tusschen
Serooskerke en Oostkapelle aan-
goreden door de auto van den heer M. uit
Vlissingen. Door den schok was men ver
plicht over te laden. De begeleiders en het
paard bleven ongedeerd. Naar men beweert,
ligt de schuld bij den voerman.
De auto kreeg weinig schade en de inzit
tenden kwamen met den schrik vrij.
Te Koudekerke heeft zich een
commissie gevormd tot steun voor de nood
lijdenden tengevolge van den jongsten storm.
Het bestaat uit de heeren H. J. E. Gerlach van
St. Joostland, burgemeester, L. Heijmans,
pred. bij de Ned. Herv. Gem., en Laan, pred.
bij de Geref. Kerk.
Deze week zullen de beide veldwachters
door de gemeente, ook op het Zand, rond
gaan.
Het sub-comité voor Zuid-
Noor d-B e v e 1 a n d van bet Provinciaal
Watersnoodcomité is thans samengesteld uit
de volgende heeren J. N. Elenbaas, bur
gemeester te Krabbendijke, voorzitter, M.
van Hameien, Iz. Willemse, beiden oester
kweekers, C. Sinke, C. Stobbelaar, respec
tievelijk voorzitter en vice-voorzitter der
Visscherijvereeniging, de vier laatstgenoem
den te Yerseke, J. J. van Gorsel, burge
meester vau ltilland-Bath, en Jae. WeUe-
man, Krabbendijke, secretaris-penningmeester
In de Zaterdag te Yerseke gehouden ver
gadering werd besloten pogingen aan te
wenden op alle gemeenten in Noord- en
Zuid-Beveland collecten te doen houden.
Door het Provinciaal comité zijn maatre
gelen getroffen om de uitkeeringen te be
perken tot ken, die eeu zekere mate van
welstand niet te boven gaan.
De tjalk „Economie", schipper Oome
van Rotterdam, die bij den storm van 30
September 1.1. te Wemeldinge boven
op den dijk werd gezet, is heden niet be
hulp van een helling te water gelaten.
Het scheepje van schipper Van Dort uit
Bergen op Zoom zit nog steeds onder water.
Zondagmorgen is te Ierseke de korstoom-
boot van de firma Wed. J. H. C. Kakebeeke,
welke 30 Sept. gestrand is, door 2 drijven
de bokken, uit Dordrecht, de «Simson" en
de «Hercules" van den dijk gelicht en te
water gebracht. Het was in een minuut of
vijf afgeloopen. Dit voor Ierseke zoo onge
wone werk had natuurlijk veel bekijks.
Met het oog op de duurte der levens
middelen hebben hier een paar oester
maatschappijen, nl. de «Nederlandsche Mij"
en de Mij. „Eendracht" (misschien ook wel
andere kweekers) het loon hunner werk
lieden verhoogd,
per week.
Deze verdienen nu f' 9
Het ijzeren aakschip «FeDne China II"
kap. Z. van Laere, met stukgoederen van
Rotterdam naar Antwerpen, dat hij den
laatsten storm te Stavenisse aan den
dijk voor den polder «Oud-Kempenshofstede"
strandde en waarvan de gekeele lading stuk
goederen uitsloeg en aldaar is opgeborgen,
is Zaterdag vlot gekomen en naar de werf
gesleept. De stukgoederen worden in hoofd
zaak per scheepsgelegenheid naar Antwerpen,
vervoerd.
Het schip «Antonia', van Wijk bij Duur
stede, kap. V. d. Linden zit nog hoog op
den dijk. De lading staafijzer wordt in
lichters overgeladen.
Door den gemeenteraad van Zaamslag
werd Vrijdagmiddag d© gemeentebegrooting voor
1912 vastgesteld op een eindcijfer van
f 28,463.66, mot een post voor onvoorziene
uitgaven van f362.79. Op voorstel der Com
missie van onderzoek zijn verschillende pos
ten van uitgaaf lager gjeraamd tot een geza
menlijk bedrag van f225. Do commissie wilde
die bestemmen voor het maken van een hek
tusschen het terrein van den gedempten
brandput en den tuin der Ned. Herv. kerk,
dat door de gemeente moet geplaatst worden,
doch Burg. ca Weth stelden voor dat bedrag
te (bestemmen voor rente der leening voor
schoolbouw en voor dat hek een memorie-
post uit te trekken, daar dat hek vermoe
delijk zal kunnen worden gemaakt van het
goed slot der rekening over 1911. Totdat het
slot dier rekening bekend is kan het werk
nog wel worden uitgesteld. Het voorstel van
Burg en Weth. werd aangenomen. Niet werd
aangenomen hun voorstel om. aan het muziek
gezelschap „De Volharding" £*60 subsidie to
verleenen. Dal lwdrag werd behouden op f 50.
Aan de bogrootuig der Gezondheidscommis
sie werd goedkeuring onthouden omdat daarop
voorkomen de kosten van boring naar een bron
voor drinkwater en verschillende posten aan
merkelijk hooger zijn geraamd dan in 1910 is
uitgegeven.
Tot leden -san de commissie voor drink
watervoorziening in Oostelijk Zeeuwsch-Vlaan
deren werden benoemd de burgemeester en
de heeren Joh. de Feyter on C. A. Wisse.
Aan dr. De Haan Thomann werd wegens
vertrok naar elders eervol ontslag verleend
als gemeente-geneesheer en besloten sollici
tanten op te roepen*
In verband met een verzoek van den ge
meente-secretaris om verhöoging van salaris,
werd aan Ged. Staten, overeenkomstig het
voorstel van Burg. en Weth., geadviseerd het
salaris te verhoogen tot f1050, wanneer al
leen het tractement van den secretaris moet
worden verhoogd cn tot f 1000, wanneer ook
dat van den burgemeester gelijktijdig hooger
moet worden. Deze laatste titularis wenscht
geen verhooging; daar hij zijn ambt meer als
een. eerebotrekking beschouwt en het salaris
kan ontberen.
Naar aanleiding van een geval dat de bode
een bedrag, hem ter hand gesteld om uit te
betalen aan de vtouw- van een onder de
wapenen zijnde, met uitbetaalde omdat deze
vrouw weigerde hem daarvoor een fooitje te
geven en dat bedrag weer ter secretarie de
poneerde uit het verloop der zaak bleek het
gewoonte te zijn dat do bode voor het thuis
brengen van die gelden een fooi mocht vra
gen word thans een instructie voor den
bode-concierge vastgesteld, waarbij hem onder
meer verboden wordt fooien te eischen voor
werkzaamheden die hem als bode worden
opgedragen. Ondertusschen had deze zaak aan
leiding gegeven tot een beklagen van den
bode door den gemeente-secretaris bij den
Commissaris der Koningin, terwijl de bodeden
secretaris bij do justitie heeft aangeklaagd we
gens beleediging.
Naar aanleiding van ingekomen adressen
van schoolhoofden, om verhooging hunner
jaarweddon Doven het wettelijk minimum, werd
besloten na 25 jaren dienst nog een verhoo-
j ging van f50 toe te kennen, zoodat de hoof-
j den na 25 jaren dienst f1100 zullen genieten.
Een schoolhoofd treedt met 1 Januari in het
genot van dat salaris, een ander hoofd het
jaar daarna.
Meb ingang van 1 November 1911 is
de directeur van het post- en telegraafkan
toor te Hulst T. Kuiper, op verzoek,
eervol van het beheer van gemeld kantoor
ontheven en benoemd tot commies der tele
graphic 1ste kl.
