MIDMLBIMSCHE COURANT
134' Jaargang.
Dinsdag
10 October.
SPROKKELINGEN.
N*. 239.
1911.
Deze courant verschijnt dage l ij k 8, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór éón uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentfe-Bnrcea
A. DE LA HAK Az., K.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit noDimcr voor op de gebruikeljjke plaats.
Middellmrg 9 October.
Talsche leuze.
't Is altijd aangenaam, geachte redactie,
als men is het gelijk wordt gesteld, als
men zijn uitgesproken meening, na krach
tige bestrijding, ten slotte bevestigd ziet.
En dubbel aangenaam, als die bevestiging
komt van een zijde, van waar men zulks
het allerminst zou hebben verwacht.
Hoe vaak is door u, reeds jaren geleden,
er op gewezen, dat de ondertitel van het
dagblad >De Zeeuw", geheel ten onrechte
dit orgaan noemteen »Christelijk-HistO'
risch nieuwsblad" Hoe vaak is door u
aangetoond dat het blad, in woord en daad,
is een „anti-revolutionair" orgaan en dat
het in het belang van de zuiverheid van den
politieken strijd is, daaraan geen titulatuur
te geven, die onjuist is en tot ongeoorloofde
wegdoezeling van verschillen tusschen twee
geheel gescheiden zij 't dan ook in som
mige opzichten geestverwante politieke
organisaties aanleiding moet geven. Onge
oorloofd vooral in dit district, waar de strijd
der meeningen en der belangen tusschen de
partijen der christelijk-historischen en der
anti-revolutionairen nog al eens hoog op
laait; waar nog al zeer dikwijls de kerke
lijke verschillen en geschillen van achter
de politieke vraagstukken om den hoek
komen gluren waar dus het dekken van
de lf ding met een valsche - althans een
niet daarbij behoorende vlag, door een
orgaan dat leiding bedoelt te geven in den
politieken strijd, de zuiverheid van dien
strijd op bedenkelijke wijze moet bedreigen
en als van zelf ruimte geeft aan het ver
moeden, dat politieke rekenkunst meer dan
politieke eerlijkheid, de raadgeefster is ge
weest bij het handhaven van die valsche
vlag aan den top.
Maar als door u zóó, of in dezen geest,
gesehreven werd, sprak „De Zeeuw" uw
bewering ten krachtigste tegen. Dan werd
van dien kant, op vaak bedenkelijke wijzei
de politieke en parlementaire geschiedenis
der laatste jaren gereconstrueerd, om te
bewijzen, dat er voor het blad geen ver
keerdheid in school, den christelijk-histori
schen naam te blijven dragen. Dan werd
een beroep gedaan op Groen en zijn ge
schriften, pakkend getuigenis immers steeds
voor het meerendeel der lezers van het blad,
alhoewel de niet-ontvankelijkheid van dat
beroep, op het punt in kwestie, in onze
dagen toch wel vast staat voor ieder, die'
de verandering in de partij groepeeringen
gedurende de laatste tijden eenigszins met
aandacht heeft gevolgd. Dan werd al uw
zeggen en beweren maar stoutweg gestem- j
peld tot een uitvloeisel van de listigheid en
boosaardigheid van de „Middelburgsche
Courant", die er immers blijkbaar weer op
uit was, den pais en vree tusschen de
broederen van Christelijken huize te ver
storen.
Eindelijk hebt u er maar over gezwegen
en de zaak bleef, zooals ze was. Maar ziet,
daar wordt u, beter later dan nooit, nog
in het gelijk gesteldIn het gelijk gesteld
tegenover „De Zeeuw" door niemand minder
dan „De Standaard"Dit overkomt u
niet dikwijls en u moogt dit feit wel met
een mooi krijtje aan den balk in uw redac
tiebureau schrijven 1 Het hoofdorgaan van
de anti-revolutionaire partij dan zegt in zijn
jongste nummer
„Men vraagt ons, of we ons niet vergist
hebben, met „De Zeeuw" als een Antirevo
lutionair blad te bespreken, daar er toch
duidelijk boven elk nummer staat, dat het
•en orgaan is van de Christelijk-Historische
partij.
Het feit weerspreken we niet, maar toch
staat 't voor den kenner wel vast dat dit
blad bij ons hoort.
Dat het zich nog altoos aandient als
orgaan van de Christ.-Hist. partij, is dan
ook niets dan een anacbronisnje^of, wilt ge,
een slordigheid, waarvoor directeuren nauwe
lijks aansprakelijk kunnen zijn.
Bij Groens leven noemde men onze partij
onverschillig 't zij Antirevolutionair, 't zij
Christ.-Historisch. Gelijk men dan ook weet,
dat in art. 1 van ons Program evenzoo ge
sproken wordt van »de Antirevolutionaire
of Christelijk-Historische partij*.
Toeil „De Zeeuw" opkwam, had ze dan
ook volkomen recht om op haar titel te
zetten wat er staat.
Thans echter, na het afzonderlijk optreden
van de partij van den heer Lobman, gaat
dit niet meer aan. Nu die partij op den
titel van Christelijk-Historisch beslag legde,
ware htt volksmisleiding en behagen in
valschen schijn, zoo „De Zeeuw" er uit
berekening behagen in schiep deze valsche
titulatuur te behouden.
Toch denke niemand daaraan. Het is niets
dan een achteloosheid, zooals die met titels
adressen meer voorkomt.
Juist echter het jubileum van het blad
is, dunkt ons thans, een zich vanzelf aan
biedende gelegenheid, om wat na de ons
gemaakte opmerking een valsch adres zou
worden, door het eenig goede adres te
vervangen."
Commentaar is overbodig. Alles klopt
met wat bij herhaling dezerzijds is beweerd.
Jammer maar, dat het voor ons, die we
ten dat „De Zeeuw" opzettelijk en welbe
wust deze „valsche titulatuur" behouden
heeft, niet mogelijk is te gelooven aan
„slordigheid" of „achteloosheid" op het stuk
van titels en adressen, waaraan „De Stan
daard" dat behouden allerminzaamst of
allerondeugendst toeschrijft.
Wel mag men hopen, dat de raad van
„De Standaard" wordt gevolgd, om voort
aan het goede etiket te gebruiken. De alge-
meene politieke moraliteit kan er slechts
bij winnen.
HERMAN SNIJDERS.
Over de houding der Eerste Kamer tegen
over de in hare jongste zitting aanhangige
sociale wetten schrijft „Spectator'
in de „Arnh. Crt" het volgende
Minister Talma heeft zijn beide ontwerpen'
er doorzoowel dat tot wijziging van de
Arbeidswet als de Steenhouwerswet. In zijn
antwoord tot de bestrijders van de Arbeids
wetwijziging, was de Minister op dreef.
Hij zag de verschillende bezwaren, die te
de voordracht waren ontwikkeld, in
keurige speech onder het oog, waarvan de
groote kracht was, dat de practijk van
ruim twintig jaar hem gelijk gaf, in de
ontdekte tegenspraak met de Grondwet ter
zake van den algemeenen maatregel
bestuur. Dit argument had de Minister
reeds in de Tweede Kamer gebezigd
inet succes. Dit kon dan ook hier niet
uitblijven, maar wij herhalen onze meeniDg,
dat door een verkeerde practijk te helpen
bestendigen, de Minister kwalijk vrij uit
kan gaan. Inderdaad wordt te zeer macht
gedelegeerd aan de uitvoerende ami tenaren
en wordt aan den algemeenen maatregel te
zeer in de eerste plaats gedacht voor het
treffen van regelingen, op welker overtre
ding straf is gesteld.
De heer Laan bracht den Minister warm*
hulde voor zijn groote werkkrachten
scherpen blik, maar mengde een tikje alsem
in den geurigen wijn, door te meenen, dat
de Minister zich door zijn sympathie voor
een zaak wat verder laat vervoeren, dan
bij zelf oorspronkelijk wilde. Im Groszen
und Ganzen achten wij dit juist: de heer
Talma heelt buitengewone werkkracht ont
wikkeld en bleek herhaaldelijk een fijn-juridi-
I schen kijk te bezitten. Zijn fout is echter
te veel letten op dótails, zoodat hij door
de boomen het bosch niet meer ziet."
Aunguande de stemming over de Steen
houwerswet, die met 1916 stemmen werd
aangenomen, merkt de schrijver op
1 „Zeer velen van rechts stemden tegen,
hoewel alleen de liberale heer VaD der
Feltz zijn bezwaren had ontvouwd, die ge
lijkluidend waren als by de Arbeidswet.
Deze uitslag is zeker bedoeld als waar
schuwing van de coalitie aan het adres van
den heer Talma en als de Bakkerswet onzen
Senaat bereikt, dan zal af te wachten zijn.
of de meerderheid zich achter den Minister
zal scharen."
Over een en ander laat „Politicus" zich
in de „Opr. Haarl. Crt." als volgt uit
„Het Nederlandsche Hoogerbuis heeft
concessie moeten doen aan den geest des
tijds. Men kan zich levendig voorstellen,
dat het voor de hooge vergadering iets
meer dan een kleinigheid was om A te zeg
gen, waar zoovele verdere letters van het
„sociaal alphabet" zullen moeten volgen!...
Minister Talma heeft zich op virtuoos-
vlotte manier van de taak der verdediging
van het ontwerp-Arbeidswet gekweten.
Heel moeilijk was het niet, want veel te
ggen viel er evenmin. Nu en dan zoo
bij de weerlegging der juridische argumen
ten en van de bezwaren tegen den algemee
nen maatregel van bestuur, alsmede tegen
delegatie van macht aan de ambtenarij
maakte Z.Ex. er zich losjes-oppervlakkig
af. O, de argumenten, uit de Kamer
opgerezen, waren uitermate interessant.
Doch do practijk der jongste vier, vijf, zes
lustra van wetgeving is daar om te bewij-
i, dat de heeren vakjuristen er steeds an
ders over hebben gedacht.
't Was een schermutseling tusschen con
servatieve en andere begrippen op sociaal
gebied, waarvan te voorzien, te voorspellen
was, dat „de nieuwe tijd" het zij 't met
zuurzoet gelaat en begrijpelijk-mopperend
aan de zijde der tegenpartij toch van
deze laatste zou winnen.
Wat geschiedde.
Indien het Hoogerhuis gedurfd had
Maar dien moed heeft het niet bezeten.
Bijna had het zich gewroken op de arme
Steenhouwerswet. Deze was schier het
zondebokje geworden, dat de woestijn zou
zijn ingejaagd
Ook hier bleef hetstormpje in glas water.
De bittere pil is geslikt en de patient
heeft geenerlei poging gedaan om te mas-
keeren, hoe onaangenaam hem de „medicijn"
Dat heeft de „anderhalve dag praten&"
zooals de heer Van der Feltz het noemde
geleerd.
Dit Stad en Provincie.
In huiselijken kring herdacht deheêr
A. Buijs Zondag den dag, dat hij voor 25
jaar als schrijver bij het huis van arrest
en bewaring alhier in dienst trad.
Slechts weinigen waren met dit feit be
kend, maar van hen mocht de jubilaris vele
blijken van belangstelling en sympathie
ontvangen. Hedenmorgen werd hem door
het college van regenten, bij monde van
jhr. mr. J. P. F. van der Mietien van Op
meer, een couvert met inhoud overhandigd.
- Het bioscoop-theater op de Markt
alhier blijlt z'n sterke aantrekkings
kracht behouden. Dat bewijst voldoende de
nieuwe maatregel, die blijkens achterstaande
advertentie door de directie genomen is,
maar 't bleek ons ook uit het talrijke be
zoek op Zaterdagavond j.l. Een goedver
zorgd programma werd gegeven met voor
„elck wat wils". Dramatisch, romantisch,
humoristisch, in elk genre zijn films voor
banden. De keuze is voor deze week een
heel goede.
Hedenmorgen reed op het Koorkerk
hof alhier een wagen met ledige wijn-
flesschen uit van de firma Denevers fréres, in
een afgebroken deel van deze straat. Er
waren c.a. 30 fiesschen stuk.
Zondagavond omstreeks 10 uur werd
in de Molstraat, alhier een vrouw aan
gevallen door haar man, van wien ze ge
scheiden leefde. Het geval lokte veel
belangstelling. De politie kwam tusscben-
beide. De man werd meegenomen naar bet
bureau en de rust was in de Molstaat
weergekeerd.
waarts koeren en zich verder jaider genees
kundige behandeling stellen.
De „Duitscbland" vertrekt morgen naar Rot
terdam, om in het droogdok aldaar te worden
opgenomen.
Het petroleumschip «Edward Dawson
bij Koudekerke brandde Zondag nog
volop. Veel personen uit Middelburg en
Vlissingen gingen er een kijkje nemen,
's Avonds is ook van uit Middelburg de
gloed aan den bemel nog steeds duidelijk
zichtbaar als de bewolking gunstig is.
De bibliotheek der afdeeling Dom
burg van den „Volksbond" groeit nog steeds,
deels door aankoop deels door geschenk. Ze
is reeds in haar 16o honderdtal en verschaft
aan velen, zoowel te Domburg als te Aagte-
kerke aangename avonden.
-Zaterdagavond werd in een druk be
zochte vergadering van de Landbouw ver-
eeniging «Nieuw en Sint Joosland» in de
gemeente van dien naam het feit herdacht,
dat de heer Jan Polderdijk vóór 25 jaar
benoemd was tot voorzitter. Hem werd
namens die vereenicing een eikenhouten
boeken-etagère aangeboden.
Dit geschiedde bij monde van den secre
taris, den beer J. Mesu, die den voorzitter
gelukwenschto met zijn jubilé en het vele
en nuttige, herdacht dat de heer Jan Pol
derdijk als voorzitter heeft gedaan en nog
doet. Hij uitte daarbij den wensch dat hij
nog vele jaren als zoodanig moge werkzaam
zijn.
De beer Polderdijk zeide zeer erkentelijk
te zijn voor het bewijs van belangstelling
en betuigde daarvoor hartelijk dank. Hij
hoopte ook verder zijn beste krachten te
wijden aan het belang van de/e vereeniging.
- Voor een te Goes te houden SI. Nico-
laasfecst op de openbare scholen zal weder
om een kinderoperette worden opgevoerd. Dan
zal worden gegeven „Reepelsteeltj®'' van
Johanna Veth.
Een en ander staat onder leiding van de
dames PilaarKakebeeke en Ilajenms—Smit.
- Met ingang van 18 October 1911 zal te
's Heer-Arendskerke, en, met ingang van
20 October 1911, te 's Heerenhoek een
hulptelephoonkantoor voor het algemeen
verkeer worden opengesteld.
De diensturen zijn gelijk aan die van
het betrokken hulp-telegraafkantoor.
- De gaffelschoener „Rival", kapitein Van
Warendorp, die op 30 Sept. te Hansweert
tegen den westberm werd geslagen, is Zondag
middag door de sleepboot „Martina" afgesleept.
Uit Yerseke schrijft men ons:
Meer en meer blijkt, hoe enorm de schade
is, door den watervloed aan de oester- en
mosselbanken toegebracht.
Verscheidene mosselkweekers, die meeren
deel s niets anders bezitten dan hun vaartuigje,
hun werkkracht en hun perceel en slechts
een matig sluk brood verdienen, vinden hun
mossels geheel of gedeeltelijk verdwenen. Een
der kweekers heeft f 5000 schade.
Met de oesterbanken is het niet beter ge
steld. Er zgn perceelen, die sterk bevolkt
waren en nu geheel verzand zijn, zoodat er
haast geen oester te vinden is. Op een per
ceel bij Horkingen bijv. waren 300.000 stuks
zaaioesters gezaaid en in 3 dagen werden er
slechts 9000 opgevischt. Het korren loont op
zulke perceelen niet meer.
In en aan de oesterputten is ook veel ver
nield, en er zijn vele honderden broedziften
1 In de Vrijdag jJ. te Wissekorke ge-
houden raadszitting werd de begrooting voor
1912 behandeld. Het lid Van Hee maakte
eenigc opmerkingen over den toestand der
j straatgoten op de Voorstraat en dc door den
jongsten storm gehavende bestrating van het
havenplein te Camperland en vroeg verder
inlichtingen omtrent den aankoop van brand
spuitslangen en de onderhoudskosten der open-
I bare scholen. De voorzitter diende van anl-
voord. Zonder dat deze discussie tot eenig bo-
sluit, leidde, werd de begrooting vastgesteld tot
een bedrag van f 26040.31.', waaronder
f 393.77' voor onvoorziene uitgaven De open
bare vergadering werd nu geschorst. Na her
opening bleek do raad in staat te zijn een
suppletoir kohier van den hoofdelijken omslag
vast te stellen tot een bedrag van f 384.50.
Daarna kwam ter tafel een adres van mej.
C J Swenno, onderwijzeres aan de openbare
school m de kom, in wolk adres, er op gewis-
zen werd, dat adressantes jaarwedde f 50 min
der bedroeg dan dat van haar mannclijlceu.
collega, niettegenstaande zij bijna 200 lesuren
per jaar meer had, door 't onderwijs m vak
k buiten do schooluren. Burg en Weth. ad
viseerden, afwijzend te beschikken, op grond,
dat na de benoeming der onderwijzeres in haar
taak geen wijziging was gekomen en de raad
was 't daarmee eens.
Door den heer Joh. Heuseveldt, amateur in
gymnastiek, was het gebruik van een school
lokaal gevraagd in 't belang van een aantal
jeugdige gymnasten. Tegen hel oordeel van deo
wethouder Schippers in, werd het verzoek ge
weigerd.
Een verzoek van de gemeenteveldwachters,
om in 't belang van den dienst een eleclrische
zaklantaarn te ontvangen, werd aangehouden.
Het lid Dieleman meende, dat er een betere
wijze van controlceren der aan dc gemeente
geleverde grind was, dan de tot heden gebruik-
lijke. De voorzitter zegde een onderzoek toe.
Uit Vlissingen.
Hedenmorgen had de werkman K. bij de
„Zeeland" het ongeluk met de hand bekneld
Vo geraken tusschen een krat met vleosch,
waardoor hij dit lichaamsdeel ernstig bezeerd?.
Na voorloopig verbonden te zijn kon hij huis
Een oestermaatschappij schat haar schade
op 20 30 duizend gulden, ongerekend dui
zenden schade aan haar put en vaartuigen.
Wat de oesterleelt betreft, is de ramp to
Yerseke grooter dan te Bruinisse, waar de
mosselteelt de overhand heeft. Maar voor de
mosselvisschers is het verlies gevoeliger, om
dat zij economisch zwakker zijn.
Zaterdag bevonden zich hier van wege den
Minister van Landbouw, Handel en Nijverheid
de heeren Bottomanne, inspecteur, en Van
Rozendaal, adjunct-inspecteur der Vissclierij-
en, om de schade, door den stormvloed van
30 Sept. aan de visschersvloot te Yerseke en
Krabbendijkc toegebracht, in oogenschouw te
nemen en to schatten. Do heor Van Rozen-
daal deed, onder geleide van de heeren C.
Sinke Jz. en D. Verschuur©, mossclkweekers
en voorzitter en secretaris der Visscherijver-
eeniging alhier, een tocht langs de dijken
tot Rilland, waartegen of waarop altijd nog
vaartuigen liggen. Ook liggen er nog Iwoo in
den „Karelspolder", een paar honderd meter
van den dijk af.
Het onderzoek kwam niet klaar en zal Maan
dag voortgezet worden.
Zaterdagavond vormde zich hier een plaat
selijk watersnood comité van tien leden Tnet den
burgemeester als voorzitter .Het stelde zich
onder leiding van hot Provinciaal Comité.
i— In de Zaterdag te Bruinisse ge
houden spoed-raadsvergadering werd be
sloten reeds op 14 October a. s. aan te
besteden het maken van zoodanige voor
zieningen apn de haven aldaar, dat deze in
den komenden winter nog zal kunnen dienen
voor berging van schepen.
Bij den aanvang der zitting werd door
den burgemeester met grooten dank her
dacht het bezoek, dat H M. de Koningin
aan de gemeente beeft gebracht, en de vort-te-
lijke gift, waarmede H. M. liefdadig Neder
land is voorgegaan in bet lenigen van den
nood der zwaar getroffen visschers. Voorts
werd in hartelijke bewoordingen dank ge
bracht aan den Raad, het bestuur der
schippersvereniging „Algemeen Schippers
en Visschersbelang", de schippers en de
burgerij, die hem zoo krachtig en eensge
zind hebben ter zijde gestaan.
In het bijzonder herinnerde de voorzitter
aan bet optreden vim den beer Krijger,
opzichter van den Rijkswaterstaat te Geer-
truidenberg, tijdens de ramp met verlof
hier aanwezig, wiens belangrijke adviezen
en krachtige hulp, van groote waarde zijn
geweest.
De daar bestaande commissie voor de
slachtoffers van de ramp ontving uit Am
sterdam een g.ft van f 2500.
De „Minister C. Lely", de tramboot
Zijpe-Numansdorp is te Bruinisse van
den steiger getrokken en zonder groote
schade vlot gekomen. De Zierikzeesche boo
ten zitten nog hoog en droog op de schorren.
Git Oud -VoBsemeer schrijft
men ons:
Bij den hevigen storm is ook een gedeelte
van het oude kerkgebouw zeer ernstig be
schadigd de Noordelijke vleugel, welke in
den loop van dit jaar in verband met de
voorgenomen algeheel® restauratie der kerk,
van de burgerlijke gemeente overging in
banden van de kerkelijke, beeft geducht
geledeneen groot deel van dien vleugel is
geheel van zijn dak beroofd en op het
eerste gezicht lijkt het wel of een brand een
gedeelte van het kerkgebouw heeft vernield.
Zaterdag 1.1. is de architect, welk»- de restau
ratie in handen heeft, den toestand kom» n
opnemen en natnuilijk is het hem ook
gebleken, dat spoedig herstel noodig is.
Het is te hopen, dat autoriteiten, die in bet
vooruitzicht hebben gesteld hulp te zullen
verleenen bij de restauratie, spoedig ook
doen blijken van daadwerkelijke hulp, dat
het ernst is, het gebouw der Ned. Hervormde
gemeente w» er te doen herrijzen in zijn
ouden tooi. Opval end is bet ook boe thans
op den bouwvalligen toren de weerhaan er
in letterlijken zin bij neerhangt.
Te St. A n n a 1 a n d is bet bij de ar
beiders gewoonte geworden om op den Za-
i rdag van de St. Maartensdijksche kermis
een of meer varkens te koopen. De*kooplui
in biggen, met deze gewoonte bekend, zor-
