BURGERLIJKE STAND.
Ingezonden Mededeelingen.
LAATSTE BERICHTEN.
BUITENLAND.
Luitenant Ter Poorter met Biplan, Reserve-
hutenant Labouchère mot Biplan, Van Bussel
met Momoplan, Lütge met Monoplan, Van
Meel met Biplan
Hot comité der stakend© timmergezellen to
Leeuwarden hooft hot voorstel dor patroons,
om do beslissing over de vraag of do staking
door genoemde gezellen gemotiveerd is ii
handen te stellen van een commissie uit de
burgerij en geheel buiten do partijen staande,
aanvaard. De heer Klein Wassink, dien do
patroons niet als lid van genoemde commissie
wenschten te zie® benoemd, heeft zich terug
getrokken.
Do milicien-wielrijder, opzichter bij do
gasfabriek te Leeuwarden, die als woord
voerder is (opgetreden voor de soldaten L
bot garnizoen Assen en daardoor relletjes
heeft veroorzaakt, zal niet voor den krijgsraad
terechtstaan Op advies van den auditeur
militair is de zaak disciplinair afgedaan en
hem do straf van 14 dagen provoost opgelegd,
waarvan het gevolg is, dat hij evenveel dagen
langer moet dienen als do andere miliciens.
Uit oen spoorwagon op het terrein van
hot (Maasstation aan de Oost-Maaslaan te
Rotterdam zijn elf zakken maïs gestolen, ter
wijl in het gebouw van den R. K. Volkshond
aan hot Boschje is ingebroken. Mot een val-
8chen sleutel en door het foreceren van knip
pen en een ketting is men binnengekomen.
Ontvreemd zijn een paar offerbusjos, een
paar flesschen port en boerenjongens en
«enige andere voorwerpen.
Do justitie heeft een huiszoeking ge
daan ten kantore van de firma de weduwe P.
van Eyk Zonen, aan de Zuidblaak te Rot
terdam Ecnige boeken en bescheiden zijn in
beslag genomen.
De Rotterdamsche politie heeft een juf
frouw naar het huis van bewaring overge
bracht, als verdacht van een misdrijf tegen
do zeden.
Op een nacht in deze week is er op een
terrein van het Hollandscho spoorwegemplace
ment in Den Haag een zeer brutale diefstal
gepleegd. Uit een gesloten goederenwagen is
een flinke partij graan, meer dan twintig zak
ken, ontvreemd en op een wagen weggevoerd.
Verdacht van dezen diefstal zijn thans tweo
personen aangehouden. Het graan was reeds
verkocht aan een koetsier, die, verdacht zich
non heling te hebben schuldig gemaakt, even
eens ja aangehouden. Een gedeelte van het
gestolen graan heeft de politie by den opkoo-
per jn beslag genomen.
Donderdag zijn in het Noordzeekanaal
twee bruinvisschen gezien, die in do richting
van. Amsterdam zwommen
Donderdagavond heeft te Haarlem een
ontploffing plaats gehad in een perceel op
de Nieuwe Groenmarkt, waar het bureau van
chemische apparaten van de Maatschappij
Phenix is gevestigd.
Aan de voorzijde de door was daar niet
gesloten drongen eenige jongelui binnen,
die echter door de vlammen werden terugge
dreven en die de voordeur toen gesloten von
den. Zij hebben toen het leven alleen kunnen
Bedden door de ruiten stuk te slaan en de
jalousieën te vernielen.
Intusschen was de brandweer toegesneld,
die dadelijk met acht slangen op de waterlei
ding begon te werken, vooral om de aangren
zende Paterskerk te behouden. Het gevaar
js geweken, doch de vlammen zijn nog niet ge
doofd
ONGELUKKEN.
In bet ziekenhuis aan den Coolsingel te
Rotterdam is een öOjarige losse werkman
overleden, die bij het heien, doordat de reep
brak, een heipaal op den rug heeft gekregen,
tengevolge waarvan hij hoogst ernstige inwen
dige kwetsuren kreeg. Ook is naar het zieken
huis gebracht een werkman, die aan boord
van een stoomschip door een vallenden laad
boom is getroffen. De electrische tram' op
den Velperweg bij Arnhem is in botsing ge
komen met een waschwagen, waarop een
meisje was gezeten. Het kind viel er af
werd naar het ziekenhuis vervoerd, alwaar
zy kort daarna is overleden. Te Zegge
bij Rozen daal is bij de in aanbouw zijnde kerk
de Zoon van een aannemer door oen mis
stap van oen tien meter lioogo steiger ge
vallen. Zwaar aan het hoofd verwond, en
met inwendige kwetsuren werd de jongen
opgenomen en na voorloopig verbonden te
rijn naar het gasthuis te Oudenbosch over
gebracht Men vreest voor zijn leven. Te
Dordrecht is -uit dc Kuipershaven het lijk
opgehaald van een ongeveer 25jangen pon
tonnier, thuis behoorende te Tilburg. Waar
schijnlijk is hij Zondagavond door een nood
lottig toeval in het water geraakt.
de bewoners, alhoowel ongekleed, zich nog
intjjds redden. Alles is verbrand, ook het
geld, dat den vorigen dag voor eenige ver
kochte Varkens was ontvangen
Een priester van Etterbeek, pastoor van
SL Geertruid, wilde Woensdag te Wenduine
gaan baden buiten de voorgeschreven aflijning
en te half olf des avonds. Het was laag water,
Hij waagde zich te ver, werd door een golf
meegesleept en verdronk-
Aan den oever hoorde men om hulp roe
pen, de reddingsboot stak in zee, maar eer
men de juiste plaats van hot ongeluk had
bereikt, was het te Iaat. Een uur later
vischte men zijn lijk op
De Kanaalzwemmer Burgess ligt eiken
dag in 't Kanaal om gedeelten van zijn tocht
te herbalen. Hij neemt voedsel, vecht tegen de
branding, komt aan land, vertrekt enz. Doch
ditmaal is het voor verschillend© cinemato-
graa fondernemin gen
In do buurt van Golsenkirchen aan de
de Hollanösche grens woedt een groote brand,
die op Hollandsch gebied ontstaan moet zijn.
Ontzettende hoeveelheden dennenbosch zijn
reeds vernield. Een compagnie infanterie, is
bij de blusscbing behulpzaam.
Verder woeden er groote boschbianden bij
Lengsdorf, Duisburg, Mühlenbach, Köningstal
en Wildbach.
Hot duro loven-
In een vergadering van de groote brouwe
rijen te Pilsen is Woensdag in beginsel beslo
ten, den prijs van een hectoliter bier met
anderhalve® gulden te verhoogen Op een glas
bier van oen halvcn liter is dat dus drie
kwart cent. Maar de arme verbruikers vragen
zich af hoe hoog ze dezen opslag „afgerond
naar boven" zullen moeten betalen
Aangekomen: 14 Sept. te Padang
het s.8 „Ophir", van Rotterdam naar Java
te Amsterdam het s.s. „Pyrrhu9", van Java
te Boston het s.s. „Sloterdijk", van Rotter
dam naar Philadelphia.
Vertrokken: 12 Sept. ran Camaran
het s.s. „Madura", van Batavia naar Am
sterdam van Port Said het s.s. „Teenbai",
van Java naar Amsterdam14 Sept. van
Perim het s.s. „Tabanan", van Java naar Rot
terdam van Port Said het s.s. „Djocja",
van Java naar Rotterdam, en het s.s. „Ko
ning Willem I", van Batavia naar Amster
dam van Amsterdam het s.s. „Maasland",
naar Buenos-Ayres.
Gepasseerd: 13 Sept. Peniche het s.s.
Wilis", van Java naar Rotterdam 14 Sept.
Beachy Head het s.s. „Noordam", van New-
York naar RotterdamKaap Blanc het s.s.
,Medan", van Rotterdam naar Java.
BRANDEN.
Aan het Verlaat bij Qude-Niedorp is de
woning van den brievengaarder afgebrand. Al
leen de postadministratie kon gered worden.
In het huis was mede een rijwiclwmkel geves
tigd ook hiervan ging alles in de vlammen
op. De brand was op den zolder ontslaan.
Te Enschede is do modelmakerij en de mo
delbergplaats van een gieterij afgebrand. Dc
gieterij bleef gedeeltelijk behouden. De oor-
Zaak is onbekend. Verzekering dekt de schade.
In de Molenstraat aldaar is door onbe
kende oorzaak brand ontstaan in een aan de
gemeente Enschede toebehoorend huis. Het
pand is gedeeltelijk uitgebrand. Verzekering
dekt de schade - - In een veendenj aan de
Dikke Wijk te Niouw-Amsterdam is brand
ontstaan. Met groote moeite is men den
brand meester geworden. Een laag bovenveen
en een hoop turf zijn verbrand. Woens
dagavond is er een groote veenbrand ont
staan nabij Exloermond. Voel turf en bagger
gingen in vlammen op, benevens een huis,
Den gcheelen nacht heeft men met 300 man
tegen den brand gewerkt. Water was er niet.
Het vuur zit over een lengte van meer dan
een kwartier gaans. Dc groote boschbrand
onder bet landgoed Vilsteron is, dank zij
den gevallen regen, gestuit. Te Bontebok
onder Nijehorne, in de provincie Friesland,
is een boerderij afgebrand. Do bedstede van
den zoon brandde reeds, doch gelukkig konden
DE HOUTBRAND TE ANTWERPEN.
Roods Woensdagmorgen waren er verschei-
dene verzekeringsagenten te Antwerpen die
beslist weigerden nog verzekeringen op par
tijen hout aan te gaan. Anderen brachten de
premie van Ufo per duizend op 3 per hon
derd enkele jaren geleden vroeg men slechts
drie per duizend.
Over de oorzaak van den brand weet men
nog niets. Wel is er ecnige uren vóór het
begin van den grooten brand een klein brandje
aan een houtstapel gebluscht door een voor
bijganger. Men vond daar ook nog eenige
spaanders hout, gedeeltelijk verbrand, alsook
een prop verzengde katoen. Doch met het
minst© spoor van petroleum of andere vloei
bare (brandstof werd ter plaatse bespeurd.
Is er hier nu kwaadwilligheid in 'tspel?
vraagt het „Hand. v. Antw." Niemand heeft
maar eenig bewijs daarvan gevonden, om zulks
te vermoeden.
De oorzaak zou dus aan onvoorzichtigheid
on nalatigheid moeten toegeschreven worden.
Nu, zegt genoemd blad, als men do gewoonten
van de dokken kent dan moet men nog ver
wonderd slaan dat de branden niet menigvul-
diger zyn.
Een ieder weet toch, dat de houtstapels het
geliefkoosd pord zijn der beeren vagebonden.
Men heeft er zelfs aangetroffen, die met
de planken een heele kamer hadden fopge-
en het noodige strooi erin om zacht
te 'leggen, en geloof niet dat deze leegloopers
zich een oogenblik zullen bedenken, om een
pyp aan te steken..
Hot wordt, naar de meening van het blad,
meer dan hoog tyd, dat er eens voor goed
over worde beraadslaagd, om te voorkomen
dat de uitgebreide houthandel naar een andere
plaats overgaat. Als ineens alle toegang tot of
verkeer tusschen de houtstapels verboden
word op straf van boete en een streng toe
zicht daarover werd uitgeoefend, zou er reeds
veel aan het bestendig gevaar verholpen
worden.
EEN TRAGEDIE
waarin de stof zit voor een roman of drama,
wordt door de „Pester Lloyd" verteld:
Andreas Kral, een jonge boer, was eenige
jaren geleden naar Amerika gegaan uit zijn
dorp -SatoraljaUjhely. Daar, in het verre
land, hoort hij van een kennis, dat zijn vrouw
tijdens zijn afwezigheid een liefdesbetrekking
heeft aangeknoopt met een neef van hem.
Het toeval voert dien neef naar New-York
en den dag na zijn landing wordt hij dood
gevonden Kral wordt voor den rechter
bracht om zich voor den moord te verant
woorden. Zijn vrouw, die in het dorp het
vreeselijke nieuws heeft gehoord, neemt een
kloek besluit. Ze zal naar Amerika gaan en
hem redden, ze zal, opdat de rechter de licht
ste straf oplegge, het doen voorkomen alsof
Kral werkelijk reden had in den vermoorde
sten minnaar van zijn vrouw te zien. Ze doet
het en voor den rechter beschuldigt zij zich
zelf van echtbreuk. Haar hst want het is
niet waar gelukt en Kral komt er met
een betrekkelijk geringe straf af.
Zijn vrouw keert mlusschcn naar haar dorp
in Hongarije terug en wacht tot haar man
eindelijk in zijn woning terugkeert. Het zal
na alle doorgestane angst en ellende in het
vreemde land heerlijk zijn weer samen aan
den eigen haard te zitten. Hij komt, maarden
volgenden dag wordt ook zij met een kogel
door het hart gevonden: Kral had haar niet
willen gelooven. liever dan aan de beluigingen
van haar die hem toch het liefst was geweest,
hechtte hij geloof aan de onbewezen bewe
ringen van den kennis, die hem zulk een
slechten dienst had bewezen. Die opofferende
liefde achtte hij te onwaarschijnlijk.
VERKOOPINGEN EN VERPACHTINGEN IN
ZEELAND.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Information.
19 Sept. Middelburg, Dekens enz Notarishuis.
21 Sept. Middelburg, Heerenhuis, Hioolen.
22 Sept West-Souburg, Bouwland, Struve.
23 Sept. Domburg, Ameublement, Verhuist.
27*Sept Rittbem, Beestiaal, Hosang.
28 Sept. Middelburg, Huizen, Hosang
Van 14 15 Sept.
Middelburg. OndertrouwdW. Mersie,
jm. 28 j. met J. de Kraker, jd. 24 j. P.
Kodde, jm. 48 j. met T. de Visser, jd. 41
j. H. C Deïst, jm. 26 j, met C. M. S. du
Mee, jd, 23 j.
Getrouwd J. W. Francoijs, jm. 25 j. met
M. Meerman, jd. 26 j.
BevallenE. M. Bliek, geb. Hoek, z.
OverledenA. Willems, d. 1 j. C. Mak,
an van C. M. van der Reest, 70 j. J. van
Leersem, ong. d. 58 j.
VERTROKKEN EN AANGEKOMEN SCHEPEN.
kannen dat zij de aanneming daarvan een ramp
voor ons land zouden achten. De voorzitter,
de heer S. P. van Eeghen, sprak onder ap
plaus eveneons den wensch uit, dat de Kamer
zal inzien, dat het in het landsbelang is de
Tariefwet niet aan te nemen.
Poging tot doodslag.
Het O. M. by de rechtbank eischte tien
jaar gevangenisstraf tegen een slagersknecht
van Uithoorn, beklaagd van poging tot dood
slag op Chri8tiaan Goudriaan.
Geen speelgoed.
Donderdagavond is een 13-jarige knaap
naar het ziekenhuis vervoerd, die op de Da
Costakade door een kogeltje van een flobert
pistooltje in den rug werd getroffen. De
dader is een 15-jarige jongen.
PEST OP JAVA.
Een regeeringstelogram van heden, betref
fende de pestgevallen gedurende de week van
612 September, meldt dat in de afdeeling
Malang zestien pestgevallen met vijftien doo-
voorkwamen. Te Kediri een doodelrjk
geval «n te Madioen een nieuw geval en drie
HOOGWATER.
te Vliasingen.
Zaterdag 16 Sept. nm. 6.53
Zondag 17 vm. 7.36
Maandag 18 9.14
Dinsdag. 19 10.37
THERMOMETER EN VERWACHTING.
15 Sept.
Thermometer alhier 8 u. vm. 58
gr., 12 u. 64 gr., 4 u. nm. 62 gr.
ÉoogBte barometerstand 772.6
te Stornoway.
Laagste 748.7 te Christiasnnd.
Verwachting tot den avond van 16
Sept.zwakke tot matige N.O. tot N.W.
wind, half tot zwaar bewolkte lucht, weinig
regen en dezelfde temperatuur, mogelijk
nachtvorsten.
Deze opgaaf is van het Kon. Ned. Mete-
reologisch Instituut te De Bilt.
WEDEROPBOUW ST. JACOBSKERK.
De wederopbouw en restauratie der afge
brande kerk te Vlissingen is opgedra
gen aan den heer J. F C. Frowein, architect
te 's Gravenhage.
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd by het eerste reg- infanterie tot
tweede-luitenant de sergeant G. A. Adriaansen
van het derde, hij het tweede A. Reijcrs, van
het derde, bij het derde F L. G. Boekhout,
P. Weeda, J de Roos, A. Velze, onderscheiden -
ljjk van het tweede, zesde, vijfde en vierde.
Verder bij dc militaire administratie tot
tweede-I ui tenailt-kwar tiermeester hij het 6e
reg. infanterie' de sergeant C Tonkert van
het derde en^lij de militaire administratie in
lndië tot tweêde-luitenant-kwartiermeester de
sergeant A. vaij der Kuijl ook van het derde.
UIT DEN HAAG.
De Kamcropening.
Heden wordt het besluit van de Koningin
waarbij den Ministers, in commissie vereenigd,
wordt opgedragen in Haar naam dc gewone
vergadering der Sta ten-Generaal te openen,
verwacht.
UIT AMSTERDAM.
Tegen de Tariefwet.
Do Kamer van Koophandel te Amsterdam
zal aan de Tweede Kamer een adres zenden,
waarin aangedrongen wordt hare goedkeuring
te onthouden aan het ingediende ontwerp-
tariefwet. Bij de hedenmiddag in deze Kamer
gehouden bespreking gaven eenige leden te
DADERS INBRAAK HILVERSUM.
DUISBURG, 15 Sept. Alhier zijn tweeman
nen aangehouden, die bleken de daders te
zijn van den inbraak in de villa „Maria
te Hilversum.
INGEZONDEN STUKKEN.
sgezooden stukken woeden In teen geval tetngseaoodeo
DE AANSLAG OP STOLYP1N.
ST- PETERSBURG. 15 Sept. De aanslag
op Stolypin te Kiëf had plaats in de pauze
het tweede bedrijf. Stolypin onderhield
(zich inet den minister van oorlog, toen een
jongeman jop hem toetrad en zijn revolver
op Stolypin loste met het bekende gevolg.
Stolypin werd direct naar een particuliere
kliniek overgebracht. Een operatie is voor
loopig -uitgesteld
Het publiek in den schouwburg bracht den
tsaar, die na bot gebeurde bleek in zijn
loge (zat, levendige ovaties.
Latere berichten uit Kiëf melde®, dat Sto
lypin's toestand tamelyk bevredigend is. Het
is onbekend jof de dader uit eigen initiatief
handelde of door het lot werd aangewezen.
Ongetwijfeld rijn politieke beweegredenen het
motief tot de daad. Het bericht van den
aanslag maakte hier te Petersburg, een diepen
indruk pp de bevolking. De leiding der re-
geeringszaken berust pp het oogenblik bij
den minister van financiën.
(Later). By den aanslag werd Stolypin
rst aan de hand gekwetst. Do kogel raakte
de lever en bleef in de ruggegraat steken.
KIEF, 15 Sept. De toestand van Stolypin
is zeer bevredigend. Het bloedverlies is niet
van heteekenis. De polsslag is zeventig in
de minuut. Een. operatie schijnt onnoodig.
Het schot schijnt de lever niet geraakt te
hebben. De chirurg Zeidlcr is met een extra-
trein van St. Petersburg naar Kief vertrokken.
DE STAKING IN NOORD-SPANJE.
BILBAO, 15 Sept. De stakers hebben op
verschillende punten de spoorweglynen ver-1
nield en de telegraaflijnen afgesneden. Zij
beletten de afgezonden werklieden deze ver
nielingen te herstellen. Gebrek aan brood
doet (zich gevoelen. Uit Santander wordt ge-
"i idat de voorziening van Bilbao met
levensmiddelen aanleiding gaf tot botsingen
tusschen stakers en de troepen. Telegrammen
uti San Sebasliaan molden dat de verbonden
werkliedenvereenigingen besloten de stakers
to Bilbao te steunen.
MADRID, 15 Sept. De staking in de mijnen
van Mibreo en Langres is geëindigd.
TURKIJE EN ITALIË
CONSTANTINOPEL, 15 Sept. De Porte ont
kent dat een tegen tegen Italië gerichte boycot
is afgekondigd in Tripolis.
ONZE VEST.
Geachte redacteur,
Naar aanleiding van het door X. ingezonden
stuk wenschte ik ook iots over do vest me*
to doelen.
De waterstand wordt veel te laag gehouden;
het "water wordt door de sluizen uit het
eiland getrokken, en men houdt hier een mod
derig, zoutachtig, door rioolen besmot water
over. In de vest toch ontlasten zich rioolen,
zoover my bekend is alleen tusschen de Koe-
en Veersche poort. En om nu het oos nog
aangenamer to maken heeft de vereeniging
„Kinderzorg" daarin vóór een paar jaar oen
uitwateringsriool laten aanleggen, waardoor het
zeepsop van het gewasschen goed van pi. m.
100 measchen wordt uitgestort. Dit vond ik
een onverantwoordelijke daad van hen, die
daarvoor permissie gegeven hebben. Zoo'n han
deling tegenover de bewoners van den Singel
was wol wat al te grof. Zij, die toch ook
mee helpen de lasten betalen, kunnen, nu kijken
op een door zeepsop gelen, troebelen slikpoel.
Daarbij stinkt het erg.
Dan hebben we nog bewoners, die nooit iets
aan den karreman mee geven, maar het een
voudig deponeeren in de vest.
Hoogachtend,
C. E. PLUGGE.
Middelburg, 14 Sept.
De inzender heeft ons onderschrift onder
hte stuk van X. blijkbaar slecht gelezen. Hij
herhaalt dezelfde onjuistheid en vergist zich
ook in andere opzichten.
Ie. Wordt de waterstand niet jopaettolyk
te laag gehouden, en is het water niet door
do sluizen uit het eiland getrokken. De sluizen
zijn sedert Mei niet open geweest. Ze worden
trouwens altijd gesloten zoodra het water
10 c.M. beneden zomerpeil staat.
2e. In de vest loopt geen enkele riool uit.
De vroegere rioolmondingen zijn alle dicht
gemetseld. Al het rioolwater uit de stad gaat
naar Veere. Do enkele waterafloopen van par
ticuliere huizen zyn van weinig beteekenis.
3e. Aan „Kinderzorg" is een afwatering
in de Vest toegestaan ter vervanging van
een modderigen poel onder voorwaarde dat
het water eerst zou worden ontsmet in een.
z.g. anti-septische tank, waardoor de reuk enz.
er aan ontnomen wordt. Dat geschiedt nu ook.
Dat de Vest stinkt, stommen we aan X. en
aan den bovenstaande® inzender volmondig toe.
Maar vóór men dan dadelijk aan een of andere
overheid de schuld geeft, dient men toch eerst
de feiten te onderzoeken, vooral wanneer een
abnormaal seizoen als dit zoo'n gereede ver
klaring van den toestand geeft. Hopelijk zal
de heerlyke regen er een eind aan maken.
Red-
TE HOUDEN AANBESTEDINGEN.
Woensdag 27 Sept
Middelburg. Gebouw provinciaal be
stuur, 11 u.:
a. herstellen der reservedeuren groot* slui
zen van. het kanaal door Walcheren en her
stellen, wyzigen en verwisselen van ©en drijf
kist met bijkomende wraken. Raming f33.200;
b. uitvoeren van bagger werk in de tram
weghavens aan het Zjjpe, gedurende 1912 tot
en met 1916. Raming f5500 per jaar.
Inl. o. a. hoofding.-dir. t© Middelburg.
Middelburg. Bureel Majoor Garnizoens
commandant, 12 u.: Levering van aardappelen.
Verzending en laatste buslichting der MAIL
aan het postkantoor te Middelburg.
OOST-IND IË.
(Alles p I a a 18 e 1 ij k e t jj d).
Marseille (Fr, dienst) (c)18 Sept. 6.'s morg
Napels (Duitsche dst.) - 20 Sept. 1.—'s nam.
PiOtterdam (Lloyd) (b)22 Sept. 7.21 'snam.
Genua (Nederl.) 26 Sept. 7.21 's nam.
Amsterdam (Nederl.) (a) 29 Sept. 7.21 's nam.
Brindisi (Eng. dienst (d)22 Sept 1.'snam
WEST-INDIË.
Curat;ao over Queens-
town 19 Sept. 10.16's avonds
Suriname over Quoens-
lown 22 Sept. 10.16 's avonds
Suriname via Sout
hampton 26 Sept. 8.28 *s morg.
Suriname via Amster
dam 28 Sept. 7.21 's namid.
Curasao met K. W. 1
maildienst (1) 28 Sept. 7.21's namid.
Curasao over Ham
burg (1) 1 Oct. 7.21 's avonds
Suriname via St. Na-
saire 8 Oct. 5.57 'smorg.
(I) Alleen op verlangen der afzenders.
DE SOCIAAL-DEMOCRATEN EN DE 0QRL06
Ter afwisseling van de tot onsmakelijk wi>r-
dons toe herkauwde kwestie der al of niet
door Duitschland gestelde eischen van eco
nomische voorrechten, laten we hier vandaag
een overzicht volgen van hetgeen Be bel
op dm Partij'-dag te Jcna heeft gezegd over
de Marokkaansche [politiek.
Als Bebel over buitenlandsche zaken
spreekt, is hij op zijn best. Men herinnere
trich maar eens zyn redevoeringen daarover
in den Ryksdag. En in dit geval heeft rijja
rede ook nog de practische beteekenis /Jat
zy het standpunt der Duitsche sociaal demo
craten tegenover den dreigenden oorlog aan
geeft.
Bebel begon met die koloniale politiek te
verwerpen, welke in andere werelddeelcn na
ijverige volken tot allerlei conflicten dryft.
Daarna ging hij uitvoerig de geschiedenis der
Fransche politiek in N. Afrikri, vooral in.
Marokko na, waarbij hij toegaf dat Marokko
tot die landen behoort, welke by een verstan
dig bestuur tot een groote ontwikkeling kun
nen komen.
„Wy sociaal-democraten, die vijandig staan
tegenover de geheelo Marokko-politiek zooals
die tot nu toe gevoerd werd, hebben bel na
tuurlijk verlangen dat Duitschland's handel en
industrie in Marokko onder gelijke voorwaar
den zich zal kunnen ontwikkelen als die van
andere mogendheden."
Na een niet zeer vriendelijke schildering
van het drijven der broeders Mannesnann en
na een beschuldiging van Frankrijk om door
geld te trachten onlusten te verwekken, kwanr
Bebel tot den marsch der Franschen naar
Fez, de ophitsing der Al-Duitechers en de
zending van de „Panther" naar Agadir, en
zoo tot de huidige crisis.
In woorden van lof prees Bebel het in
keizer Wilhelm dat deze een stevigen domper
heeft gezet op zijn minister van buitenland
sche zaken. De heele politiek is veranderd na
den terugkeer van den keizer van zijn Noorsche
reis. Welke rol heeft de rijkskanselier daarbij
gespeeld? Kiderlen en Tirpitz (de minister
van marine) zullen toch niet op eigen gezag
de „Panther" naar Agadir hebben gezonden?
De izwijgpolitiek, welke nu door do Duit
sche en de Fransche regcering gevolgd wordt,
moest naar Rebel's meening, ten strengste
veroordeeld (worden. Dat kunnen de volken
zich niet laten welgevallen. Ze hebben het
recht |om, zoo niet over de bijzonderheden,
dan toch icver de hoofdlijnen onderricht te
rijn, want hot gaat om het hoofd en de beurs
van het volk.
Uitvoerig trachtte Bebel daarna aan te
toonen dat de financieele gereedheid tot den
oorlog van Duitschland geringer is dan die
van Frankrijk. De directeur vaneen Duitsche
bank had nog kort geleden Kiderlen opmerk
zaam gemaakt op hot feit dat Duitschland
zich in slechte conditie bevindt daar het
weinig vloeibaar geld en veel schulden heeft.
Ook de stormloop op de spaarbanken heeft
aan do personen in hooge positie getoond
hoe de zaken staan
I Voorts waarschuwde hij tegen de meeniug
