MIDDELBKRGSCHECOERAIT.
N." 211.
154' Jaargang.
Donderdag
7 September.
Middelburg 6 September.
SPROKKELINGEN.
üit Stad en ProvinGie.
1911
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prij» per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA KAB Az., N.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
Allereerst gedenken wij de treurige
ramp, die gisteren Ylissingen
beeft getroffen.
Reeds in het uitvoerig bericht daarom
trent in ons vorig nommer betuigden wij
hierover ons leedwezenmaar wij herhalen
die betuiging.
Ylissingen heeft een zeer groot verlies
geleden.
Wij hebben hierbij niet uitsluitend het
oog op de financieele zijde van het gebeurde
maar beschouwen de beteekenis van de ramp
uit geschiedkundig oogpunt.
De toren zal wel herbouwd worden, maar
men zal in Vlissingen nooit meer daarop
kunnen wijzen als op een historisch
monument.
Men zal nooit meer met trots kunnen
zeggen: zie, dat was nu de toren, waarin
De Ruyter is geklommen, waar Michiel
zijn overmoedige guitenstreek uithaalde.
Dit is eeuwig jammer.
En juist met bet oog op zulke rampen,
waarbij monumenten te loor kunnen gaan
afgescheiden van de groote verliezen, die
daardoor werden geleden dient met allen
ernst naar de oorzaken daarvan gezocht te
worden.
Zooals nu te Vlissingen, zjjn meer bran
den veroorzaakt door onattentie, door on
voorzichtigheid, door roekeloos omgaan met
vuur of licht.
Het is daarom te hopen, dat men in
Vlissingen het volle licht opga over het
gebeurde.
Voor het vervolg kan het een les zijn.
Wellicht kan men er daaruit leeren bij
het loodgieterswerk op andere wijze te
arbeiden en naar andere hulpmiddelen te
zoekeD, die geen gevaar voor brand ople-
Zooals uit het verslag van den Vlissing-
schen gemeenteraad blijkt, heeft Dinsdag
de heer Van Niftrik aan het slot der zitting
betoogd, dat in de politie-verordening maat
regelen ter voorkoming van brandgevaar
moeten worden opgenomen, en dat b. v.
ieder loodgieter een brandbluschapparaat bij
zich moet hebben.
Vlissingen is echter niet de eenige stad
waar zulk een dringend voorschrift van
overheidswege hoog noodig is. Men denke
slechts aan de kostbare gebouwen met hun
archiefschatten, die in Middelburg bloot
staan aan het alles behalve denkbeeldig
gevaar van brand door nalatigheid van
werkvolk.
De Middelburgsche gemeen
teraad nam Dinsdag twee belangrijke
besluiten.
Over dat betreffende levering van electri-
citeit spreken wij geen oordeel uit.
Dit zij aan meer bevoegden overgelaten.
Maar waar een hunner zicb|onder een re
serve voor de nu genomen beslissing ver
klaarde en een ander ter beoordeeling be
voegde, niet-raadslid, zich in ons blad ook
daarvoor uitsprak, hebben wij alle reden
ons bij het besluit van den raad in dezen
neer te leggen.
Allerminst kunnen wij dit echter met de
beslissing van dien raad omtrent de uitbrei
ding van school J met een zevende klasse.
Slechts mot een stem meerderheid besloot
dit achtbaar college, in niet gehee! voltallige
zitting, in den geest van Burg. en Weth.,
om niet tot zulk eene uitbreiding over te
gaan.
En dat niettegenstaande mannen van ge
zag op onderwijsgebied daarvoor een warm
pleidooi leverden, en aantoonden hoe noodig
en nuttig zulk een uitbreiding was.
Was het geldelijk bezwaar, waarop de
heer De Yeer wees, van zoo overwegend
belang
Wij kunnen het niet inzien en betreuren
daarom te meer de beslissing van onzen
raad.
Dat van anti-revolutionnaire zijde gaarne
het openbaar onderwijs beknibbeld wordt,
weten wij nu eenmaal, al spreekt meaj-ich
van dien kant niet altijd even cynisch uit
als mr. De Yeer, die zeide de wijziging wel
gewenscht te achten, maar er tegen te zijn
als ze geld kost. Doch dat een viertal leden,
die zich „liberaal" noemen, althans als
voorstanders van het openbaar onderwijs in
den raad gekomen zijn, eene noodig geachte
verbetering van een openbare school helpen
tegenhouden, - geeft grond tot verbazing en
teleurstelling.
Yooral omdat het zoo juist is wat dr.
Bolle zeide, dat hij het mis heeft, die denkt
dat het openbaar onderwijs in onze stad op
De halve, zoo niet de heele wereld klaagt
tegenwoordig.
-En de huismoeders in de eerste plaats.
Zij hebben daartoe alle reden.
De prij zen der groenten, der
levensmiddelen zijn ongehoord
boog; en wie met een bescheiden huis
houdgeld moet rondkomen, ja zelfs zij die
eenigszins ruimer zich bewegen kan, heeft
moeite zich er doorheen te slaan.
En het zal tegen den winter nog erger
worden, beweert men.
Terwijl men in het buitenland op mid
delen zint om' aan de bezwaren die een
gevolg van de droogte zjjn, tegemoet te
komen en in de Yereenigde Staten zelfs ge
dacht wordt over verlaging van invoer
rechten, 6taat bij ons een verbooging van
het tarief dier rechten voor de deur.
Elders opent men de grenzen zoo wijd
mogelijk; hier te lande beraamt men, ze
te sluiten.
Men zal wellicht tegenwerpen, dat het
verschijnsel, teweeggebracht door een tijde
lijke oorzaak, hoogstwaarschijnlijk van voor-
bijgaanden aard is. Dit neemt echter niet
weg, dat het zich kan herhalen, en dat de
nawerking van den toestand van nu zich
nog geruimen tijd zal doen gevoelen. Reeds
nu is b.v. met vrij groote zekerheid te voor
spellen, dat de directe gevolgen van
deze duurte-periode tot ver in het volgend
jaar waarneembaar zullen zijn. Reeds nu
worden voor verschillende consumptie-arti
kelen wiDterprijzen aangekondigd. Andere
worden reeds tot winterprijzen verkocht,
o.a. boter, die nu reeds even duur is als
andere jaren in den duursten tijd van den
winter.
Verder dient rekening te worden gehou.
den mot het bekende verschijnsel dat ver
hoogde prijzen een sterke neiging hebben,
zich op die hoogte te handhaven. Verschil
lende artikelen, waarvan de prijs in den
loop van de laatste jaren omhoog is gegaan,
zijn, ook nadat de oorzaken der verhooging
niet meer werkten, op die hoogte blijven
staan, of keerden althans niet meer geheel
tot den vroegeren stand terug.
Met groote waarschijnlijkheid mag dus
aangenomen worden, dat de periode van
8chaarschte en duurte, die wij beleven, zich
nog geruimen tijd zal doen nagevoelen door
de stijging der prijzen allereerst van de
levensmiddelen, vervolgens van andere eerste
levensbehoeften en daarna van nog een
ganscbe reeks gebruiksartikelen van ver
schillenden aurd.
Onder deze omstandigheden in de naaste
toekomst te staun voor eene verhooging van
het tarief van invoerrechten legt, merkt
,Het Vad." op, op de regeering en op de
volksvertegenwoordiging een zware verant
woordelijkheid, en is voor ons volk een
weinig aanlokkelijk vooruitzicht.
In aansluiting aan onze berichten van Dins
dag betreffende den groeten brand meldden wij
nog dat het orgel der kerk voor f 50.000,
het igebouw zelf voor f 80.000 verzekerd is.
Agenten te Vlissingen zyn voor de kerk-
vorzekering de heeren A. J. van der Meer
en Zonen en voor den toren do heer P. G.
Laemoes. De torenvierzekering was tegen 1914
opgezegd, omdat de gemeente naar een tweetal
andere maatschappijen wilde overgaan.
Do brandweer uit Middelburg kwam te kwart
over vier, maar behoefde geen dienst todoen.
Drie huizen zijn. uitgebrand en in tien wo
ningen is veel waterschade aangericht.
Er werd gewerkt met vier spuiten, benevens
de spuit van het wachtschip en de militaire
en de slangenwagen van de politie.
De militairen hebben uitmuntende diensten
Men meldt ons van het eiland T h o 1 e n
Op het gebied van flinke communicatie-mid
delen zyn wij bier in ons eiland nu juist niet
verwend; wo mogen blij zijn, dat we van uit
Tholen verbinding hebben met Bergen op Zoom,
al beweert bereisde Roel ook telkens nog
nimmer zoo'n hobbelende geit als de tram,
de politie ingesteld onderzoek had tot dus
ver geen resultaat.
VOETBAL.
Moost verleden Zondag „Zcolandia" vaa
iddelburg de reis maken naar Schiedam,
die enorm stofferig is bovendien, le hebben Zondag a.s. kan ze hier in Middelburg blijven
bereden en die zich tevens, in vergelijkingom V. V." uit Utrecht te ontvangen,
met andere trajecten elders, nog eens aardig>>U- V. V." speelt al eenige jaren achtereen
Heden morgein is onder sterk politie-
ïleide naar het huis van bewaring to M i d-
delburg overgebracht C. v. R., verdacht
van poging tot moord, 4 Sept. j.l. gepleegd
te Eede bij Aardenburg.
Uit Vlisaingen.
In de Dinsdagavond gehouden raadszitting
werden, behalve de herkozen wethouders C. I
A. Kalbfleisch en J. G. van Niftrik, tot derden
wethouder benoemd wegens vermeerdering ran
bevolking, de heer P. F. Auer.
De Commissaris der Koningin en de bur
gemeester van Middelburg verschenen om
streeks half zes op het terrein en namen
met groote belangstelling, daarbij voorgelicht
door den heer Van Niftrik, do ruïne in ©ogen
schouw.
Het kerkarchief, dat gered kon worden, da
teerde van 1578, terwijl ook het archief der
kerkvoogdij van 1584 en een bibliotheek aan
wezig waren. Al deze boeken zijn bij de
firma Delvoy opgeborgen en worden heden
naar het nieuwe gebouw der diaconie in de
Spuistraat overgebracht.
De kerk dateerde van 1308. Zij werd in
1490 gerestaureerd, terwijl de toren van 1501
dateert.
Te half negen ontstond nog door vonken
een begin van brand in het modemagazijn
van mejuffrouw Delien op den hoek van de
Kerkstraat. Gelukkig kon deze in den aan
vang -gestuit worden.
Toen de toren viel kwam een der groote
klokken terecht op een stuk van den kerk
muur en is daarop bleven liggen.
Boven op den steenen onderbouw van den
toren stond, nadat deze zelf was gevallen,
een groot ijzeren waterreservoir op de bran
dende bouten stutten. Den geheelen middag
zag men het aankomen dat dit zou vallen.
Het gevaar bestond dat het juist op het dak
de naast de kerk gelegen drogisterij zou
neerkomen, waardoor een nieuwe uitbreiding
der ramp te voorzien was.
Te zeven uur *s avonds viel het reservoir,
en kwam gelukkig juist naast het dak terecht,
terwijl het in zijn val een deel der daklijst
verpletterde.
De torenhaan is wat geblakerd, maar overi
gens gespaard gebleven.
De stoomspuit wierp nog den geheelen avond
en een gedeelte van den. nacht zijn water
in de gloeiende vuurmassa der kerk, terwijl
onophoudelijk werd gewaakt
Door het eten van braambessen uit wei-
in, welke besmet zijn door het mond- en
klauwzeer, hebben te Serooskorke eenige
kinderen het mondzeer gekregen.
Dit geval moge een waarschuwing zijn voor
andere liefhebbers van braambessen; vooral
personen uit Mjddelburg zullen in dezen tijd
weder do weiden onder Serooskerke en Vrou
wepolder bezoeken. Daar het mond- en klauw-
algemeen is, worden do besmette weiden
niet meer door borden aangewezen.
Te Westkapelle werd een pen
sioenverzekering gesloten ten behoeve van
F. Fondse, den gemeente-veldwachter. Het
pensioen zal bedragen f 300 'sjaars in te
gaan op 65-jarigen leeftijd.
De heer A. Yerhulst stelde voor een po
litiehond aan te koopen, welk voorstel,
ondersteund door den heer A. Minderhoud,
werd aangenomen.
Zoo spoedig mogelijk zal een afgerichte
politiehond worden aangeschaft.
Een nog zeer jeugdige Goesche schoone
had, ondanks haar nog zoo gering jarental,
haar zinnen gezet op een mannelijk inwoner
dier stad, maar ach, haar liefde bleef onbe
antwoord. Dat was te veel voor het arme
kind. Zonder „hem" kon zo niet leven en
toen zij „bem" dan Dinsdagavond met een
ander lid der schoone sekse flanceren,
nam ze ras een besluit ensprong par
does in de Groote Kade. Gelukkig, dat hulp
vaardige handen, haar heel spoedig weer op
het droge brachten. Misschien is haar liefde
vuur door de aanraking met het heerlyko
kaaiwaler wel gebluscht. ook 1
Zoowel op do hofstede van den land
bouwer Wisse in den „Rip"-poldor als op die
van den landbouwer Th. de Kam in den
„Wissekerke '-polder bij de kom der gemeente
Wissekerke zjjh een aantal vergeefscho
pogingen gedaan om door een Nortonpomp
bruikbaar water te bekomen. Op een diepte
k 40 meter word wel veel, maar steeds
zout water aangetroffen. Aanmoedigend werkt
dat mot, doch er zullen nog een paar proe
ven genomen worden op andere hofsteden,
want het watergebrek is nijpend.
laat betalen voor zoo'n rit; dat is ovenwei
alleen de meening van lui, die nu eenmaal op
reisgebied zooveel zijn verwend, dat ze co-
ram pop ulo telkens lucht geven aan hun
verontwaardiging over „zoo'n ding". Wij, nog
verkeerende overigens in het isolement onzer
18de eeuwsche voorvaderen, roemden en noem
den het „vooruitgang" en dat doen we nog
steeds.
Thans zijn wij in het teeken. van de „over
brugging van de Eendracht", waarbij door som
migen weer wordt beweerd, dat het een dood
geboren kindje is, weer een bewering, van
Nurks die vergeet, dat Keulen en Aken niet op
één dag igjebouwd zijn en die daL |Oordeel grondt
op zijn wetenschap, dat het overbruggingsidee
reeds aanhangig is sedert ongeveer een men-
schenleven.
Er zijn echter nog meer plannon hangende:
een waterleidingscomité gaat zwanger van uit
muntende voornemens voor ons eiland en
heeft met al dat watergebrek voor die I
voornemens juste tempore gekozen
ook al heeft een der vroede vaderen beweerd,
dat wij met al dat „doodgeperst" water van
het kantje in de sloot zouden raken en dat we
met al het geklets over hygiëne, wat het drink
water aangaat, maar eens moesten kijken naar
den schipper die aan de eene zijde van zijn schip
water put, terwijl de knecht aan de andere
zijde aan een zekere behoefte voldoet. Laten
we nu over dat alles maar wat zand strooi
en, want elders worden we er om uitgelachen.
Dan hebben we ook nog een gas-comité
voor bet. eiland; slagen die plannen, dan be-
hooren we opeens tot de „verlichten"; in „de
stad Tholen" zijn de bewoners in dit opzicht
den plattelanders reeds voor. omdat er een
fabriek is.
Tholenaars zelf dwepen zoo niet met die
voornemens, omdat ze de verlichting toch
reeds hebben en spotten met onze „gloeiende
spijkers" alias de straatverlichting op de
dorpen. Na moeten we nog van hot allerlaat
ste plan gewagen, en wel iets dat wer nauw
in de Westelijke 2e klasse en slaat bekend
als een sterke club; vooral de spil, de heer
J. Vos, is enormhij behoort tot een der beste
spelers van ons land en zal den „Zeelan-
dianen" wel handen vol werk geven.
RAADSZITTINGEN,
Dinsdag gehouden.
Van installaties der herkozen of gekozen
raadsleden en van herstemmingen van wet
houders achten wij het onnoodig molding
te maken.
Te Koudekerke is overgelegd de
rekening van het burgerlijk armbestuur en
de begrooting voor 1912. Do rekening wees
f 1008.45'/j in ontvangst en f 906.09 in
uitgaat met een batig saldo van f102.361/»-
De begrooting voor 1912 werd vastgesteld op
f 1268.36' in ontvang en uitgaaf, waaronder
een subsidie der gemeente van f 250 welk©
met algemeene stemmen wordt verleend,
waarna de rekening over 1910 en de begroo
ting voor 1912 zonder hoofdelijke stemming
worden goedgekeurd. De gemeentebegrooting
voor 1912 werd aangeboden, bedragende in
ontvang en uitgaaf f 14393.36 met een post
voor onvoorzien van f 386.
Burg. en weth. vroegen machtiging tot bet
aangaan van een geldleening van f 6200
tegen 4'/2 pet.
De aanslag in den hoofd, omslag van P.
de Witte Jz. bleef gehandbaaft.
De te Nieuw- en St. Joosland
geïnstalleerde raadsleden A. van Waarde
en Jan de Vogel hebben thans resp. 39 en
28 zittingsjaren. De eerste is het oudste
lid in jaren.
Te Arnemuiden deelde de voorzitter
allereerst mede de benoeming van den heer
Wabeke tot secretaris van Neuzen. Hij zeide
verband houdt met de verlossing uit ons deze benoeming met gemengde ge-
isotement. Wie het onuitsprekelijke genoegen j voelens wordt vernomen. Hij wenschte den
heeft het eiland rond te moeten, moge wel secretaris geluk nu hem de administratie
do kunst van fietsen verstaan en vóór devan een zoo belangrijke gemeente wordt toe
reis de noodige schietgebedjes doen om gun- vertrouwd en diens kennis op administratief
stig "weer, vooral gunstigen wind wie de gebied in een gemeente als Neuzen meer tot
fietskunst niet verstaat kan laten inspannen, I haar recht kan komen dan in Arnemuiden.
maar imag dan tevens eerst wol eens een De keerzijde van de meduilje evenwel is,
kjjkje nemon in zijn portemonnaie, daar rij- dat de gemeente een ijverig ambtenaar gaat
tuighuur, paardenvoer, koetsierseonsumplio, verliezen. Hij is den secretaris dankbaar
fooi enz. te zamen zooveel vorderen, dat drie 1 voor de wijze, waarop deze gedurende een
„achterwielen" een zuinig gezicht zetten en jaar met hem heeft samengewerkt, al moet
tenslotte een bedrag waarvoor men wel even dat op sommige oogenblikken wel eens
naar Amsterdam kan wippen en in de „Poort
van Cleve" een der beroemde biefstukken kan
verorberenwie dus niet over een welgevulde
beurs beschikt kan een 40 K.M.-baantje af
leggen per pedes apostolorum alleen bjj wat
overleg en geluk is het mogelijk, dat men
do reis St. MaartendsdijkTholen per hos
sende omnibus kan maken, wanneer men ten-
moeilijk gevallen zijn.
Van harte hoopt bij dat de beer Wabeke
te Neuzen een gelukkige toekomst te ge-
moet gaat.
De aanwezige raadsleden stemden in met
de woorden van den voorzitter.
De secretaris betuigde dank.
Bij de benoeming van een wethouder wegens
minste niet op de tassrbenliggende gemeenten tusschentijdsehe aftreding van den heer B.
Scherpeniss© en Poortviiet moet zijn. En nu Franse werden 4 stemmen uitgebracht op
het plan? Het hangt nog in de lucht net J. Wisse en 2 op B. Franse. 1 stembiljet
als het leeuwendeel van alle plannen
•men wilde ons entre nous mededeelen, dat
een ondernemend persoon uit Bergen op Zoom
zou willen beproeven of dagelyksche rondrit
ten. per reuzen-auto, waarmede dan 16 a 20
personen zouden vervoerd kunnen worden,
levensvatbaarheid zouden hebben mocht zoo'n
exploitatie gelukken, wel nu dan waren we
op eens uit onze afzondering verlost en dan
was blanco.
De heer Franse nam de benoeming aan.
Door den voorzitter en de leden en wet
houders werden welwillende woorden ge
wisseld.
Te W o 1 f a a r t s d ij k werd tot lid van
het burgerlijk armbestuur gekozen Abr.
nog wel door een der meest moderne voer- Huisson. De voordracht daarvoor bestond
tuigen, al is het dan ook niet hot allernieuw- uit de heeren J. P. v. Wel en W. v.Oeveren.
ste - geen vliegmachine - nuar dat is ge- Eerstgenoemde V»n Wel heelt ruim 20iaar
lukkig, waat dan kwamen onze vroede vaderen dat c0]lcge gehai.
misschien wel op het lumineus idee een regie De gemeentebegrooting voor 1912 werd
ment ie makeo waarbij het vliegen door onzeaangeboden in ontvang en uitgaaf geraamd
eiland-lucht werd verboden; ik weet niet .1 op t 18770.80* met een post voor onvoor-
men daartoe het rerht heeft, maar eonlra zjen Tan f 348.30' en een post voor hoof-
vim non valet jus, wat in het Hollandsch zoo gelijken omslag van f 5000.
wat wd zeggen-macht gant boven recht. Wat? I Voor het voorbereidend militair onder
zonden wg plattelanders, dia macht met heb- ricM werd de beschikking gegeven over
bon We zullen je hel laten z.on, boorl twe8 schoollokalen.
Misschien komt er op onze vogelvlucht-
Thoolsche-plannen-beechouwingen wel oen rake I Te, r a V n p 0 1 d eI r werd de ge-
kritiekw„ hopen heil Maar dan onder con- M™W»gMOtag 1912 aangeboden
dille, dal uit die kriliok iele geboren worde, 10 m u,tSaaf °I> met
dat ons eilandje ton goede komt. T J,"™?™"""1 v™ f C03-??'
Thoolsche mannen van het initiatief, mui u, D' toofdabjkon omslag wordt daarin
niet in woorden, maar in daden, do plannen- M°rg w f °P f 1850, evenals dit ,aar.
verwezenlijking; do plannen die ons de pen -^e E 11 e w o u t s d ij k werd aan Burg.
deden opvatten. i en N^eth. het noodige crediet verleend om
te voorzien in het gebrek aan drinkwater
I voor menschen en vee, indien, zooals ver-
Zondagavond is ten nadeele van S. A. wacht wordt, deze week de regenbakken
d'Hoens te Graauw (Jagertje), terwijl deze van het fort en van de gebouwen en vijvers
in een herberg even buiten Hulst ver- van den ambachtsheer leög gehaald zijn.
toefde, diens rijwiel ontvreemd. Een door Eveneens ontving gemeld college machti-
