MimiJlRGNdlK COURANT.
SE
21 Juli.
Vrijdag
Uit SM en Prsvieeie.
Letteren en Kunst.
170.
1S4' Jaargang.
1911.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór éen uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE IiA HAK Az., Ti.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt
dit nommer voor op de gebruikelijke plaats.
Middelburg 20 Juli.
SPROKKELINGEN.
De Haagsche correspondentie der „Zuiph.
Crt." stemt grif toe dat 't juist is, wat „De
Standaard" heeft opgemerkt, dat namelijk dit
Ministerie tot dusver door onvruchtbaar
heid heeft uitgemunt.
Terder wordt uiteengezet hoe weinig vrucht
baren arbeid men nog to verwachten heeft.
Stel nu al, zegt de schrijver, dat de Kamer
tegen Maart gereed is met de militie-ontwer
pen, dan resten haar in 1912 nog een viertal
maanden, deels voor haar gewonen legislatie-
ren arbeid, deels voor één, hoogstens twee
ontwerpen van meerderen omvang; misschien
de Ziekteverzekering, misschien het Tarief,
vermoedelijk slechts één van beide. In 1913
kan dan van Februari tot Mei het een
ander worden afgedaan, misschien andermaal
één groot© wet, maar dan staan de verkie
zingen ook voor de deur, en in zes jaren
tijde zal de Regeering een bitter beetje hebben
afgedaan.
Het Kiesrechtvraagsluk blijft geheel in de
doos, en tal van andere regelingen zullen wel
niet afgedaan kunnen worden.
En dan: van eenigen maatregel op onder
wijsgebied is geen sprake. Het departement
van Binnenlandsche Zaken heeft zich tot regel
gesteld: geen overlading, en ofschoon de her
ziening der Woningwet al jaren wordt
wenscht, ofschoon nog onlangs bij de Arbeids
wet een verruiming der Leerplichtwet van alle
zijden is gevraagd wie op snelle verwe
zenlijking van die plannen hoopte, rekent bui
ten de trage bedachtzaamheid van mr. Heems
kerk.
Uit de Handelingen der Eerste Kamer van
de Staten-Generaal is door „Land en Volk"
uit een rede van Minister Talma de volgende
zinsnede geknipt:
„...maar wig kunnen zeggen, dat ons land
bouwbedrijf als zoodanig over het algemeen
in buitengewoon gunstige omstandigheden ver
keert, ook op het gebied van den zuivel.
Eén van de elementen is daarbij de
export. Ieder gevoelt, dat, als de export
op de een of andere wijze in gevaar kwam,
of in beteekenis zou verliezen, daardoor tevens
leen der wortelen van den voorspoed van
onzen landbouw zou worden aangetast."
Op dit gevaar is o. a. in het adres der Zwol-
sche Kamer van Koophandel en Fabrieken
tegen het tarief-ontwerp gewezen.
Wederom is zoo schrijft het „Dagblad van
don Helder" een zeer verdienstelijk marine
officier uit den dienst getreden. De kapitein
ter zee S. Woldringh, begiftigd met de Mili
taire Willemsorde en de eeresabel, hoeft zich
genoodzaakt gezien ontslag uit den zeedienst
te vragen. Dit verlaten zijner carrière geschiedt
noodgedrongen.
Dienaangaande vernamen wij het volgende:
De heer Woldringh had nog niet het ver-
eischte aantal „zeedagen" als kapitein ter zee
om in aanmerking te kunnen komen voor vlag
officier. Deze promotie is hem voor goed afge
sneden door zijn plaatsing als commandant
van het wachtschip. Deze plaatsing beteekent
nl. in marinekringen: het doodvonnis voor den
betrokkene. Na korten tijd als commandant
gefungeerd te hebben, wordt men eenvoudig
op pensioen gesteld. Hot onaangename van deze
historie ligt nl. hierin, dat een jonger kapitein
ter zee, die lager op de ranglijst staat, wel in
de gelegenheid wordt gesteld den rang van
vlagofficier te bereiken.
Deze grievende passeering kan een zeer
bekwaam man als kolonel Woldringh, die zulk
feen eervolle loopbaan achter den rug heeft,
niet dulden; en vandaar, dat hij onmiddellijk
ontslag uit 's lands dienst heeft aangevraagd.
Naar men ons mededeelde, staan nog meer
hoofdofficieren op de lijst, om bij do eerste
gelegenheid „geloosd" te worden. Op kennis,
bekwaamheid en verdienste schijnt absoluut
niet gelet te worden. Dat er hoe langer hoe
meer een geest van groote verbittering in
de marine komt, ligt voor de hand.
Er wordt wel „groote" oprui min g ge
houden onder het bewind vAn mi
nister Wentholt!
Bijna alle West-Indische bladen wijden woor
den van groote waardeering aan den afge
treden gouvorneur van Suriname
mr. D. F o c k, wiens vertrek uit Paramaribo
in allo stilte plaats had, alsof men gedrukt
ging onder de rampspoedige tijden. Gejuicht
werd er nagenoeg niet. Zijn afscheidsreceptie
was echter zeer druk geweest.
„Zijn bestuursperiode is ondanks allen on
dervonden tegenslag een zegen geweest voor
de kolonie", schrgft „De Surinamer", die mr.
Fock huldigt, omdat hij de koloniale politiek
op nieuwe gezonde banen geleid heeft.
Want meer nog dan financieolen steun
heeft onze kolonie, om uit den financieelen
druk te geraken, een hoofd noodig, dat verre
verheven is boven de volksgunst, slechts vraagt
en doet wat plicht en geweten voorschrijven
een hoofd, dat rondborstig zegt waarop het
staat. Aldus bestaat er kans de velen uit hun
indolentie te trekken en te stimuleeren tot
een energiek en eendrachtig werken ter verhef
fing van hun geboortegrond."
„Onze West" noemt het tijdperk van mr.
Fock's gouverneurschap ieen schoon tijdvak
in de geschiedenis van Suriname, maar
om ook een andere getuigenis te doen hooren
„De West" laat zich minder ingenomen uit
over jde (bestuursperiode van den heer Fock.
Doch dit is niet zijn Bchuld. Hij had met
verschillende moeilijkheden te kampen en trof
het ook niet gelukkig met de raadslieden die
hem ter zij stonden.
„Gebrek aan zelfstandigheid kan men gouv.
Fock o. i. moeilijk verwijten, schrgft het blad.
Wel een ander gebrekdat in quaes ties te
veel het ©ude métier van advocaat boven
kwam. De gouverneur stelde zich dan partij
in plaats van zich boven de partijen te
stellen.
De groote voortvarendheid, aan mr. Fock
eigen, leidde ook wel eens tot overhaasting
en dientengevolge Islecht werk. Ook impul
sieve (besluiten, onder den indruk van het
©ogenblik te spoedig genomen, moesten meer
malen herroepen worden, wat hot prestige van
een gouverneur niet verhoogt. Een en ander
zou men kunnen noemen„les défauls de ses
qualités".
Eigenaardig is, dat in weerwil van talie
voortvarendheid, gouv. Fock weinig zaken
heeft kunnen voltooien."
Het blad komt tot de slotsom dat geen gou
verneur zooveel pech heeft gehad als mr.
Fock, doch dat ©ok geen gouverneur onder
zulke jmoeiljjke omstandigheden het bewind
heeft gevoerd als hg.
„Over het geheel heeft o. i. mr. Fock,
door (zijn beleid en toewijding aan do be
langen der kolonie, aanspraak op de erken
telijkheid der Surinaamsche bevolking."
Dit Bchrgft hef blad ten slotte, bij wijze
van een doekje voor het bloeden.
Het is en blijft een zeer lastig baantje,
dat gouverneurschap van Suriname.
Of baron Van Asbeck de juiste persoon
zal zijn op de rechte plaats, is de groote
vraag.
Reeds nu wordt dit betwijfeld en beweerd
dat een oud zee-officier dit niet kan zijn.
Men zoekt achter die benoeming een politieke
tendenz.
De contributie hal voor 1911 f 2,50
Nadat nog bepaald was de volgende verga
dering te Schiedam te houden ging de open
bare vergadering over in een huishoudelijke
ter behandeling van het werkstakjngsrapport.
De opening van de vliegweek te V1 i s s i n-
gen zal Zaterdag des middags te vier uur
plaats hebben, en worden opgeluisterd door
een concert, aangeboden door den garnizoens
commandant, den luitenant-kolonel P. A. F.
Zanino.
Wij wijzen er op dat de dgk tegenover het
midden-reduit, met toestemming van den rijks
waterstaat, wordt afgezet voor het publiek.
Tien waarschuwingsborden zullen worden ge
plaatst en door marechaussees zal toezicht
worden gehouden dat het verbod wordt na-
Men lette op het gevaar van de electrische
tram.
Woensdagavond gaf de heer Jan Morks
met zijn muziekkorps weer een zeer goed
geslaagde uitvoering in den Buitentuin alhier.
Vóór de pauze was het bezoek niet zoo druk
als daarnaook omdat toen nog een dertig
tal apothekers het concert bezochten. Do
meeste waren reeds vertrokken.
De fecstmarsch, ter hunner eer gecompo
neerd, werd weer gegeven en aan het eind
herhaald
Ook andere nommers van het programma
vielen zeer in den smaak, de „Erinnerung
ftn Amerika", een solo voor piccolo, een nieuw
nommer, moest herhaald worden.
En de daarmee aan den piccolist gebrachte
hulde was verdiend. De solo werd met talent
uitgevoerd.
Trouwens, het gehcele orkest, en niet het
minst het koper, verdient hulde voor de wijze
waarop Lehérs mooie wals „L'or et l'argent"
werd ten gehoore gebracht.
a
Met den extra-trein van Zeeland naar
Rotterdam vertrokken hedenmorgen uit Mid
del burg 175 passagiers, namelgk
klas en 150 derde klas reizigers.
van het waterschap „Groede en Baanst", J do
Vlieger ,te Groede; van den „Kruispolder"
J. ,B. Joossen, te Hontenisse, van den
„Westerlandpolder", C. Rentmeester, te W o 1-
phaartsdijk; Van den „Westkerkepolder",
G. Ileynsdijk, te Wol p haar tsdij k van
van het waterschap „Oud Wolphaartsdijk", A
op 't Hof, te Wolphaartsdijk; en van
den „Oost-Nieuwlandpoldcr", C. van Nieu
wenhuijzen, te Wolphaartsdijk.
In een gedeelte van ons vorig (nommer
konden we de benoemingen van de dijkgraven
De Staatscourant van heden, no. 168,
bevat de statuten der Vereeniging „Het Groene
Kruis" te Domburg.
Zij stelt zich ten doel: het verleenen van
hulp bij epidemieën en gewone ziektegevallen
het helpen bevorderen der algemeene gezond
heidsbelangen; het nemen van maatregelenter
voorkoming van ziekten; en de bestrijding van
de tuberculose als volksziekte.
Zij tracht dit doel o.a. te bereiken door:
het aanschaffen en bijeenbrengen van materi
aal voor ziekenverpleging; en het beschikbaar
stellen van dit materiaal aan leden der ver
eeniging en onvermogende inwoners der
meente Domburg en met goedvinden van
het bestuur aan onvermogende inwoners der
gemeenten Aagtekerke en Oostkapelle.
KORTE MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
In de te Leiden gehouden vergadering van
don Nederlandschen Slagershond werd dc heer
J. A. Schönthaler herkozen tot voorzitter.
Als bestuurslid werd nog gekozen de heer
W. Schaul), uit Ngmegen.
De volgende vergadering zal worden gehou
den te Dordrecht.
Besloten werd o.m. om bij do regeering op
een spoedige invoering van het rijkskeur voor
e en vleesch aan te dringen.
Te Groningen heeft de Nederlandsche
Brood-, Koek- en Banketbakkersbond de jaar
vergadering gehouden. Deze bond telde op
31 December j.l. 1232 gewone leden. Den
heer G. Slagt, uit Beverwijk, werd wederom
het (voorzitterschap opgedragen. Tot lid van j van den „Zuid-Kraagertpolder'
het centraal bestuur werd benoemd de heer te 'sHeer Arendskerke; van den pol-
G. H. Japikse. te Haarlem. 'der i„Melo", II. Bruggeman, te Graau
Bij kon. besluit zijn in Zeeland benoemd
tot dijkgraaf van den polder „Oude Van St.
Philipsland" W. C. van Nieuwenhuijzen te S t.
Philipsland; van den „Suzannepolder'
(Walcheren) F. P. Polderdijk te Nieuw en
St. Joo6land; van iden „Noord Kraaijertpol-
der" J. Dekker te 'aHeer Arendskerke;
tot plaatsvervangend-drjkgraaf van den „Em-
manuelpolder" J. Wolfert te Waarde.
Verder is benoemd tot voorzitter van den
„Prins Hendrik"-polder, provinciën Noordbra
bant en Zeeland, W. C. van Nieuwenhuijzen
Sr. te St. Philipsland.
Verder zijn benoemd tot gezworenen van
den polder „Oude van St. Philipsland" A.
van Nieuwenhuijzen, te St. Philipsland;
Van het waterschap,, Groot- en Klein Baar-
Zande", A. A. Becu te Groede; van den
„Nieuw Sint Jooslandpolder", I van Waarde,
te (Nieuw en St. Joosland; van het
waterschap, „do Vereenigde polders van Os-
senisse", P. Verdunnen te Ossenigse;
van den „Van Alsteinpolder", J. J. Bauwens,
te Graaaw; van het waterschap „Groot
Sint Anna en Nieuwehoven", P. A. Bouwens
te Groede, van den „Oostpolder" (Krab-
hendijke), J. van Gorsel to It r ab bendijk e
Van den „Jaoobapolder" J. Wisse, te Wisse-
kerke, van den „Elisabcthpolder" (Bier
vliet) A. Iloule, te Biervliet; van het
waterschap „Kruiningen", C. van Iwaarden,
te Kruiningen; van den „Nieuw-Olzen-
depolder", M. Mol te Yerseke; van den
„Pierssenspolder", P. Kielman te Neuzen;
van den polder „Westeren ban van Schouwen"
A. Darlig, te Haamstede; van het wa
terschap „Loven en Willemskerke", W. Gecl-
hoedt, to Hoek; van den „Reigersbergschen
polder", W^ F. _van Gorsel, te Rilland;
Schipper,
In de maand Juni zijn uit Kruiningen-
Yerseke 706 kilogram, uit Vlak© 80 kilogram
en uit Bruinisse 710 kilogram oesters verzon
den. In Juni van het vorig jaar bedroeg dc
verzending uit deze drie plaatsen respectieve
lijk 1978, 3797 en 1050 kilogram.
In Zuid-Beveland had onlangs ook een
werkstaking plaats, echter niet van zeelieden
of (bootwerkers, maar van eenige tien-
twaalfjarige bessenplukkers.
De omroeper te Hansweert had kinde
ren opgeroepen om bessen te plukken
Biezelingefcrj zouden acht cent per kilo
gram ontvangen. Toen zij aan het werk waren
bleek echter, dat zij in plaats van acht maar
vijf cent zouden ontvangen.
Hun besluit 'was spoedig genomen. „Staken'
luidde het wachtwoord. En dat zg „solidair'
waren bleek jafdoende, want geen van allen
ging voort met plukken en onder blij gezang
trokken (allen huiswaarts.
Later werden de knapen toch weer voor
iacht cent in dienst genomen. Natuurlijk zijn
zij niet weinig trotsch op hunne schitterende
overwinning. „Z. Nbde."
In het jongste nummer van „Pak me mee'
komen afbeeldingen voor van de respectieve-
Igk aan de hoeren P. Decker en Ph. J. van
Dixhoorn te Axel toebehoorende vierspannen,
die prijzen verwierven op het 27 Juni aldaar
gehouden concours. Voorts is een portret op
genomen van den heer Van Dixhoorn, en van
do door hem verworven zilveren inedalje, uit
geloofd door prins Hendrik.
deze lange oponthouden te Oostende, Brus
sel en Passau werden ingekort en als de
snelheid normaal was tussehen Neurenberg
en Wels, dan zou men op hetzelfde uur
(5.55) te Weenen aankomen en pas om 11
uur uit Londen behoeven te gaan, i. p. v.
om 9 uur; dit zou des te gemakkelijker
gaan, daar de elfuur-trein uit Londen, met
aansluiting te Dover op Calais, reeds be
staat. Maar ook voor Noord-Duitschland is
de verlagingen groot. De Noord-express
heeft, bij terugkeer uit Berlijn, te Oostende
2 u. 18 min. oponthoud, te Dover 1 u. 40
min.De meeste reizigers verlaten den
trein dan ook te Luik en gaan vandaar
over ErquelinnesCalais om te Londen
's avonds 7 u, 10 min. aan te komen of 3
u. 35 min. vroeger dan over de Oostender-
Jijn.
Buitendien, voegt het rapport er bij, loo-
pen de Hollandsche mailtreinen 62 a 63
K.M. per uur, de Belgische slechts 53.
Om te bewijzen, dat er gevaar dreigt,
meldt het rapport nog ditmet ingang van
1 October zal de Oostenrijksche Llovd een
snelverbinding instellen tussehen Triest,
Brindisi en Alexandria waarvoor twee
nieuwe schepen van 8000 ton worden in
dienst gesteld. Bij vertrek uit Triest op
Zondagmiddag óón uur, komen zij Maan
dagsochtends te Brindisi en Woensdag
smiddags 2 uur in Alexandrië. Deze lijn
geeft te Triest verbinding op de treinen
naar Londen over München—Vlissingen;
deze belangrijke nieuwe weg gaat Oostende
dus voorbij.
Zoekt de Oostender Kamer van Koophan
del de oorzaak dus in de nalatigheid der
bestuursleden, waar het de concurrentie be
treft, en het geneesmiddel in het versnellen
der spoorwegdiensten, de minister, bij zijne
begrooting ondervraagd, wil in wat anders
het heil vinden. Blijkens zijn Donderdag
in de Kamer gegeven antwoord, verwacht
hij alles van snellere schepen hij heeft dan
ook 4.300.000 frank aangevraagd om twee
nieuwe turbinebooten aan de drie, die al in
de vaart zijn, te mogen toevoegen, en bier-
in 2*/j millioen terstond.
Zoodoende zou er een extra-snelle dienst
per dag inge'egd kunnen worden. Wat de
snellere spoorwegverbindingen betreft, ver
zekerde de minister dat deze zaak zijn ge-
heele aandacht heeft, maar hij wees op de
moeilijkheden diegdeze internationale rege
lingen medebrengenvoorts verklaarde hij
met nadruk dat de nationale lijn zijn volle
belangstelling heeft.
Onderwijs.
De Ylissingsche lijn tegenover
Oostende-Dover.
De Brusselsche correspondent van de „N.
R. Crt." wijdt een brief aan bovengenoemd
onderwerp, in verband met den nieuwen
dienst op Folkestone, die de „Zeeland"
sedert 1 Mei beeft ingevoerd.
Het passagiersverkeer is door de nieuwe
verbinding over Vlissingen niet achteruitge
gaan op de Belgische lijn, daar het de eerste
zes maanden van dit jaar 57.177 bedroeg
tegen 50.711 in 1909 (1910 komt als ten
toonstellingsjaar met 66.631 niet in aan
merking). Een verschil van 6466 passagiers
dus, wat niet onaanzienlijk is, als men be
denkt dat het verschil over de geheele jaren
1909 en 1908 3613 was. Van die zijde is
dus, zoover men er op bet, oogenblik over
oordeelen kan, geen gevaar te duchten.
Anders staat het echter met het postver
voer sedert 1 Mei komt bij ongeveer ge
lijktijdig vertrek uit Londen de Vlissing-
sche mailtrein veel vroeger in Zuid-Duitsch-
land aan dan de Oostender, zoodat de mail
reeds voor een groot deel naar de route
FolkestoneVlissingen is overgegaan, een
nadeel dat, wellicht niet zonder eenige over
drijving, door de Belgen op anderhalf mil
lioen frank becijferd wordt.
Voorts maakt de correspondent melding
van een rapport in de jongste vergadering
van de Kamer van Koophandel te Oostende
uitgebracht, waarin betoogd wordt dat
de verbindingen over Oostende weliswaar
vroeger bijzonder snel waren, maar de Bel
gische lijn in de laatste jaren door nalatig
heid en zorgeloosheid der bestuurderen dit
voordeel heeft zien verloren gaan.
De luxefrein OostendeWeenon bijv. ver
trok 1905 om 10 uur 's morgens uit Lon
den en kwam te Weenen aan den volgen
den avond om 5.25nu vertrekt men uit
Londen 9 uur 's morgens, aankomst Weenen
eerst 5.55, dus een vermeerdering op de
reis van anderhalf uur, ondanks de voort
durende technische verbeteringen in de ex
ploitatie van verkeersmiddelen aangebracht.
Een ander niet minder sprekend voorbeeld
geeft bet rapport: Om de reizigers geen
twee uur in Oostende op te houden, laat
men den trein 24 min. te Brussel wachten,
en, (laar d? OostendeWeenen-express te
Wels moet bijeenkomen met de Orient-Es-Te O ud-V O s eelneer heel! oen land.
press (Parijs-Weenen), wordt de gang ranbo„w,,r eTCnal8 ïde „der lasl hecft
eerstgenoemden trein vertraagd tussehen van j, Ms u, do bieten, een proef eeaomea
euren erg en Vols en 43 min. te Passnu me{ j10t besproeien met Bordeauscho pap, van
Opgehou len. De snelheid tussehen Neurenberg hetzelfde samenstelsel als dat gebruikt voor
en v\ els wordt dan zóó langzaam, dat een do besproeiing tegen de aardappelziekte. Hjj
gewone sneltrein met tien stopplaatsen erdeed dit met gunstig resultaat, in zooverre,
,u' minuten over doet, terwijl de Dp den bovenkant der bietenbladeren de
Oostende VVeenen-express met twee stop- juizen verdwijnen; aan de onderzijde evenwel
plaatsen er 6 u. 2 minuten over doet. Als bpfift hpt sproeien weinig effect. Men beweert
Op verklaring van het hoofd der school
G alhier werden zonder examen tot de
rste klasse toegelaten; J. de Meester,
W. de Meester en M. Roldanus.
Onder de leerlingen aan genoemde school,
die van de tweede naar de derde klasset
overgingen, werd in ons vorig nommer ge
noemd F. van Waal, dit moet zijn M. van
Aan de kweekschool voor de zeevaart te
Amsterdam slaagde in het eindexamen afdee-
ling A 2e klasse J. W. Blankert en is bevorderd
tot de hoogste klasse afd. A Ie klasse F. H.
Donner on C. Ouwehand.
- De tentoonstelling van schilderijen, te
m b u r g is verlaat en wordt gehouden
30 Juli tot 21 Aug., hg succes mogeljjk
nog langer. Die verlating moet geschieden,
omdat niet, zooals oorspronkelijk het plan
was, in het Badhotel zal worden geëxposeerd,
maar in een kunstzaal, die thans gebouwd
wordt. Die zaal is nog niet geheel gereed
Zo zal voldoen aan de nieuwste eischcn van
belichting. Er zal nu ook entreé wordeu ge
heven, doch bij de opening zullen introducé's
aanwezig zijn.
LANDBOUW.
Mond- en klauwzeer doet zich ook voor
onder het melkvee van de landbouwers A.
Luteijn en J. Roelso to Koudekerk e.
De districts-veearls beveelt, naar men ons
meldt, verpleging op stal als hot beste aan.
Bij de landbouwers J. Aarnoutse mi A. Lu
teijn zijn de dieren onmiddellijk gestald.
Te Oud-Vo s s
