M1DDEUIRME COURANT.
N.° 168.
I84e Jaargang.
1911.
Zaterdag
15 Juli.
Middelburg 14 Jnli.
Rit Stad en Provincie.
LANDBOUW.
BUITENLAND.
Beknopte Mededeelingen.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óén uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA HAK Ac., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Dit nommer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
De directie van het „Electro Bioscoop-
Theater" zorgt altijd voor een goed voorzien,
maar steeds wekelijks variöerend program.
En nooit zal ze vergeten daarop een paar
nummers te plaatsen, die door hunne actu
aliteit in meer dan gewone mate de aan
dacht trekken. Dat heeft z'n voordeel, want
een kennismaking met dit knusse, gezellige
bioscoop-theater zal door meerdere bezoeken
worden gevolgd.
Deze week stonden als speciale nummers
op het programma de Engelsche vloot-revue
te Spithead en het bezoek van president
Fallières aan Amsterdam.
De vloot-revue met haar moderne oorlogs
bodems, formidabel van omvang en grillig
van lijn, en de snel voortschietende torpedo
booten trokken zeer de aandacht.
Het bezoek van president Fallières duurde
wat kort. De lengte der film was omgekeerd
evenredig aan de belangrijkheid van het
bezoek. We hebben den kloeken grijsaard
kalm kunnen opnemen en eerbiedig zien
groeten, in dank voor de spontane hulde
der langs den weg geschaarde menigte.
Een prachtig staaltje van den vooruitgang
van de techniek der cinematografie gaf de
film van de modemo teekeningen der Vita-
graphe-Compagnie weer. Behalve deze ver
dienste bezit de opname er nog eene n.l.
dat ze de toeschouwers in een opgewekte
stemming brengt.
Dit humoristische gedeelte werd met nog
een drietal nummers aangevuld en voor
liefhebbers van romantische geschiedenissen
is er overvloed.
Blijkens een mededeeling in de „Kam
pioen" heeft het aantal liefhebbers voorden
Bondstocht, 23, 24 en 25 dezer van den
„A. N. W. B." met een der booten van de
„Zeeland" naar Folkestone het aantal be
schikbare plaatsen (400) zoo aanzienlijk
overtroffen, dat 6 Augustus een extra-boot
beschikbaar zal worden gesteld voor den
tweeden tocht, mits er voldoende inschrijving
was. Reeds zijn er 150 inschrijvingen ont
vangen.
Uit Vlissingea.
Donderdag slaagden voor 2den stuurman
groote vaart de heeren G. Timmerman en
P. Brackx, beiden leerlingen van de Zeevaart
school te Oostende en geboortig uit Vlis-
singen.
Naar wij vernemen werden te Goes
wederom pogingen in het werk gesteld om
over eenigen tijd, misschien tijdens de ker
mis, een vliegweek te organiseeren. Er zijn
reeds onderhandelingen met verschillende
aviateurs aangeknoopt.
In de Donderdag te T h o 1 e n gehou
den raadszitting kwam de overbrugging van
de „Eendracht" ter sprake.
Aan de leden van den raad was van wege
Burg. en Weth. een uitvoerige memorie
gezonden bevattende de geschiedenis van
het veer loopende van af 1452 tot heden.
De pachter van het veer betaalt tegen
woordig jaarlijks f 6910 pacht.
Sinds eenigen tijd bestaat er èen comité,
dat pogingen aanwendt een brug te krijgen
in plaats van het bestaande veer met pon
ten en roeibootjes.
Over deze belangrijke kwestie hebben wij
meermalen geschreven.
Waar bij het heffen van bruggeld sub
sidie van het Riik schijnt te zijn uitge
sloten moet Tholen, om haar gemeente-
financiën in evenwicht te houden, voor het
missen van bovengenoemde pacht een aequi-
valent ontvangen.
Enkele leden meenden zich van stemming
te moeten onthouden totdat meerdere ge
gevens waren verstrekt waar het zoo'n
belangrijk bedrag gold.
Op voorstel van de heeren Van Vreden-
burch en Noske werd ten slotte aangenomen,
dat alle mogelijke gegevens, niet alleen de
wenschelijkbeid maar ook de mogelijkheid
eener overbrugging betreffende, met het oog
op de scheepvaart enz. aan ae Raadsleden
zullen worden verstrekt alvorens een besluit
zal worden genomen.
Als lid voor het comité tot vooxloopigo
besprekingen voor het oprichten eener gas-
centrale voor het eiland Tholen werd be
noemd de heer W. Moelker.
De behandeling van een bouwaanvrage
voor een school met den bijbel met aan
grenzende onderwijzers-woning werd uitge
steld tot een volgende vergadering daar
deze in strijd was met de bouwverordening.
Donderdag bracht de vereeniging voor
schoolreisjes te N e u z e n met de leerlin
gen der hoogste klassen van de openbare
scholen in de kom, een kleine 300 kinderen,
een bezoek aan Antwerpen. Vele ouders en
belangstellenden maakten de reis mede, zoo
dat de speciale trein ruim 400 personen te
vervoeren had. Te Antwerpen werd het ge
zelschap begeleid door bestuursleden van
de onderwijzersvereeniging „Diesterweg", die
verschillende maatregelen getroffen hadden
in het belang der reis. Er werd een be
zoek gebracht aan de kaden, een wandeling
door de stad gemaakt, een speciale bioscoop
voorstelling bijgewoond en een bezoek aan
den dierentuin met het sedert korten tijd
ingericht fraaie aquarium gebracht. Dat de
kinderen, van wie velen een ritje te paard,
per olifant, per kameel of bokkenwagen
maaktéh, zich uitstekend amuseerden, ligt
voor de hand. Het was bij uitstek goed weer,
een lekker windje bracht verkoeling in
dezen warmen zomerdag.
Bij het aankomen des morgens genoot men
in de verte het gezicht van het manoeu
vreeren met een bestuurbaren luchtballon
der genie.
Tot ontvanger-griflier van den»Wester-
Eede"polder bezuiden St. Pieters is wegens
bedanken van den heer mr. P. C. J. Hen-
nequin benoemd de heer L. M. Blondeel
met 18 van de 24 stemmen.
- Donderdag is nog mond- en klauwzeer
geconstateerd onder het rundvee in een
onder G r o e d e gelegen weide van den heer
T. Tol, koopman te Breskens j en te R e-
tranchement bij het vee van J. Verkage
en J. Bashing.
Ook te Sluis is dien dag des namid
dags bij den landbouwer J. Adriaansen in
den „Bewester-Eede"-polder het mond- en
klauwzeer uitgebrokenen eveneens onder
het vee van den landbouwer P. -de Feijter
in den Sluispolder onder Neuzen.
In Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen is men druk bezig met
gerstsnijden.
Dit werk valt dit jaar wel een paar we
ken vroeger dan andere jaren, zoodat het
vlastrekken op verre na nog niet is afgeloopen.
Voor dit laatste werk komen nu vele
handen te kort, omdat talrijke arbeiders,
die een zoogenaamden „vasten boer" hebben,
voor dezen aan den gerst zijn moeten be
ginnen, en dus met bet vlastrekken hebben
moeten eindigen.
Er zijn toch maar weinig landbouwers,
die vlas hebben gezaaid om het zelf te be
werken; het grootste deel van het vlasland
is verhuurd en veel vlas is te velde verkocht.
De Jatho-zaak.
Toen de Keulsche predikant Jotho uit de
Landskerk werd gezet, werden hem niet
dadelijk alle gronden voor die uitspraak
meegedeeld. Het gemotiveerde vonnis zou
later volgen.
Dat is thans geschied. Jatho heeft een
schrijven ontvangen van het koninklijk
consistorie van de Rijnprovincie, waarin
hem als overwegingen van het vonnis van
24 Juni de volgende beschouwingen worden
1. Met betrekking tot de verhouding van
God en de wereld leert predikant Jatho:
God is de oerkracht, van wie wij niet weten
of zij oorspronkelijk blind was en eerst in
haar verfijning tot geestelijke kracht in den
mensch ziende is geworden, dan of zij als
eeuwig verstand en ordenende wijsheid de
beweging in het heelal te voorschijn riep.
Dergelijke stellingen van predikant Jatho
zijn in strijd met de christelijke opvatting
van God.
2. Met betrekking tot de leer van Jatho
betreffende de openbaring zegt het vonnis
o. n.: In afwijking van het christelijke geloof
schuift hier een onbeperkt subjectivisme de
historische openbaring ter zijde. Ook het
christendom moet volgens predikant Jatho
door openbaringen van het tegenwoordige
verder worden gebracht.
3. Van Jatho's leer over schuld en zc
zegt het vonnisEen in de geschiedenis
vastgestelde verlossing wordt uitdrukkelijk
van de hand gewezen. Daarentegen wordt
van zelfverlossing geleerd. Een dergelijke
leer laat voor de christelijke leer van ver
lossing geen plaats.
4. Van Jatho's leer betreffende den
bistorischen Jezus wordt gezegd, tusschen
den bistorischen Jezus en den levenden
Christus uit de leer van predikant Jatho
bestaat geen ander verband, dan dit, dat
Jatho zijn leer vastknoopt aan Jezus'
woorden. De levende Christus van predikant
Jatho is niet de Heer en Heiland van de,
christelijke kerk.
5. Stelt het vonnis vast, dat Jatho het
persoonlijk voortleven van het individu na
den dood ontkent en dientengevolge niet
in staat is, aan het graf den troost der
christelijke hoop op een eeuwig leven te
verkondigen. Zijn godsdienst is uitsluitend
een geloof voor deze aarde. Daarmede is
predikant Jatho, met datgene wat voor het
christelijk geloof ten allen tijde bijbelsche
waarhei^ is geweest, in volkomen strijd.
Er is opnieuw een predikant beschuldigd
van dwaalleer. Het is de Berlijnsche
predikant Max Fischer, tegen wien een
aanklacht is ingediend bij het consistorie
der provincie Brandenburg. Reeds heeft het
consistorie hem voor zich gedaagd om zich
te verantwoorden over de Paaschpreek,
welke hij dit jaar heeft gehouden.
Sir Eldor Gorst en Egypte.
Sir Eldor Gorst, den overleden Britsche
consul-generaal van Egypte, heeft bijna zijn
heele loopbaan in het Nijïlund doorgebracht.
In 1886 werd hij benoemd tot secretaris
van lord Cromer te Kairo. Na hierop in
1890 in Egyptischen dienst te zijn benoemd,
werd hem in 1892 als opvolger van Alfred
Milner, den post van onder-secretaris van
financiën toevertrouwd. Sedert bekleedde hij
verschillende gewichtige ambten te Kaïro,
totdat hij in 1904 geroepen werd tot eene
hooge betrekking bij het department van
buitenlandsche zaken en in 1907 werd hij
benoemd tot opvolger van zijn vroegeren chef.
Hij verschilde echter met deze aanzien
lijk in politiek inzicht. In tegenstelling
met zijn voorganger, die hoezeer ook mede
gevoelende met het volk dat aan zijn lei
ding was toevertrouwd, van oordeel was,
dat eene straffe hand van noode was, achtte
sir Eldon Gorst het oogenblik gekomen, om
aan Egypte eene grootere mate van zelfbe
stuur toe te kennen. Zijn ideaal was een
Egyptisch ministerie, dat niet optrad naar
Engelsche voorschriften, maar door Enge
land geraden.
In het laatste verslag, dat door hem be
treffende den stand van zaken in Egypte
werd uitgebracht, moest hij erkennen te heb
ben gefaald. De moord op den door hem
als eersten minister aangewezen Boetros-
pasja, een Kopt, het onloochenbare feit, dat
zoowel de onverzoenlijke Egyptische natio
nalisten als hun tegenstanders slechts een
bewijs van zwakheid in zijn verzoenende
politiek zagen, dit alles deed hem inzien,
dat hij zich had vergist.
Toch kon en wilde hij niet toegeven aan
den wensch van hen, die na den moord op
Boetros-pasja aandrongen op een strenge
politiek.
Donderdag had te Carnarvon op het
kasteel de investituur van den Prins van
Wales plaats. Het was heerlijk zonnig weer.
De eerste stoet, die van den Prins, kwam
te één uur op het kasteel aan. Later arri
veerde de stoet van den Koning en de
Koningin. Beide werden door het publiek
in en buiten het kasteel zeer enthousiast
ontvangen. De menigte zong herhaaldelijk
het volkslied en telkens juichte men„God
zegene den Koning, God zegene den Prins
Een schitterende stoet edelen, in middel-
eeuwsche kleederdracht, met den Prins in
hun midden, ging, nadat deze was opont
boden, naar het paviljoen, waar de Koning
den Prins, die geknield voor hem lag, be
giftigde met den purperen mantel, het zwaard,
het koninklijk hoofdsieraad en den scepter.
Hierop volgde een korte godsdienstoefe
ning, die geleid werd door den bisschop
van St. Asaph. Het zingen van het beroemde
Welsche koor, waarvan de dames-leden haar
zonderlinge "Welsche costuums droegen, was
buitengewoon mooi.
Na dezen plechtigen dienst vertoonde de
Prins zich aan de menigte, die buiten het
kasteel was saamgestroomd, op drie ver
schillende plaatsen. De geestdrift van het
volk, toen het zijn nieuwen Prins zag,
scheen geen einde te nemën.
De geheele plechtigheid duurde omstreeks
twee uur, en gaf onvergetelijke oogenblik-
ken te genieten, hoewel ze zoo geheel ver
schillend was van de Kroningsplechtigheid.
De indrukwekkendste oogenblikken gaf
de investituur zelf, en de wandeling van den
Prins, tusschen den Koning en de Koningin,
naar den kasteeltoren, waar hij aan het volk
werd voorgesteld.
Op de binnenplaats van het oude kasteel
waar de Koning den Prins de teekenen
zijner nieuwe waardigheid aanbood, waren
aanwezig alle mayors uit Wales en 8000
andere gasten uit alle klassen van het vor
stendom.
Minister Lloyd George, zelf, Welshman,
nam een belangrijk aandeel in de ontvangst
der Koninklijke familie, als „constable of
Carnavon Castle."
De menigte rondom het kasteel wordt op
honderdduizend personen geschat, uit alle
"en van Wales saamgestroomd.
- In hot Hoogerhuis is de beraadslaging
over de artikelen der Parliament-Bill ten
einde gebracht. De derde lezing zal den
20en Juli worden gehouden en dan zal de
wet, met de verschillende belangrijke wijzi
gingen, door de Peers aangebracht, den 24
Jnli naar het Lagerhuis teruggezonden
worden. Verwacht wordt, dat Asquith zal
voorstellen de aangebrachte amendementen
en bloc te verwerpen.
Bij de behandeling van de samen
stelling van den Mecklenburgschen landdag
is door de Ridderschap besloten vast te
houden aan de samenstelling uit drie nage
noeg gelijke deelen. De derde groep bestaat
voor de eene helft uit vertegenwoordigers
der domeingronden. Het algemeen kies
recht is uitgesloten.
Tegenstand van één der groepen is vol
doende om voorgestelde veranderingen in
de grondwet en in de adminstratieve over-
heidsrechten der ridderschap te verwerpen.
De Landschaps-landdag is ontbindbaar en
behoudt het budgetrecht.
Donderdagnacht heeft de Panther"
zonder de gebruikelijke formaliteiten in
acht te nemen van Teneriffe zee gekozen
met onbekende bestemming.
Men beweert dat het shbip naar het
vaderland terugkeerde.
landbouw en veeteelt in Zeeland", om sub
sidie voor het geven van cursussen in zui
velbereiding, huishoudkunde, knippen en ver
stellen van kleedingstukkcn enz.
Provinciale Staten van Zeeland.
Zitting van heden, Vrijdag, morgen
to 10 uren.
(Slot)
Voor het begin zie men fiet tweede blad.
Voorzitter de heer mr. H. J. Dijckmeester,
Commissaris der Koningin.
Tegenwoordig 38 leden en de griffier.
Afwezig de heeren De Veer, Noordijke en
Bolle mot kennisgeving.
Aan de orde is de bespreking van de toe
lating der Belgische jongelui op de „De
Ruyterschool".
Den heer Gerlach deed het ontzaglijk veel
genoegen dat do Belgenkwestie staat te wor
den opgelost. Ook over onze Zuider gren
zen wordt deze kwestie met belangstelling
gevolgd. Het kon niet ander3 dan teleurstel
ling der Belgische ingezetenen van Vlissin-
gen veroorzaken toon zij bemerkten dat hun
zoons niet de school konden bezoeken.
Jammer genoeg wordt de goede indruk van
het adres van het bestuur der school bedorven
door den slotzin, dat het van „twee kwaden
het beste meende te moeten kiezen.
Spreker hoopte dat die zin in de haast
uit de pen is gevloeid, daar er hier geen twee
kwade zijn, maar de vervulling van een on
miskenbaar recht der Belgen.
De heer Van de Putte vindt het alleszins
wenschelijfc de subsidie onmiddelijk te doen
ingaan 1 Januari 1912. Spreker wijst op de
hoogere salarissen elders, en stelt voor het
volledige subsidie te doen ingaan op genoem
den datum.
De heer Blum deelt mee dat Ged. Staten
tot hun voorstel zijn gekomen omdat ze niet
zeer ingenomen waren met de regeling der
salarissen. Ged. Staten meenden dat wanneer
de verhooging in twee termijnen wordt
geven, het bestuur gelegenheid krijgt die zaak
beter te regelen. Wil de vergadering hot
amendement aannemen, dan vinden Ged. Sta
ten het ook goed.
De heer Fruytier wijst er op dat het be
stuur zelf zich blijkens zijn adres vereenigt
met het concept-besluit van Ged. Staten, daar
het voorstelt aan dat besluit de voorwaarde
betreffende het vergelijkend examen te
binden. Wanneer het bestuur zich vereenigt
met dat denkbeeld, is het amendement-Van
de Putte overbodig.
Het amendement-Van de Putte wordt met 22
tegen 17 stemmen aangenomen.
Daarna wordt het geheele besluit in stem
ming gebracht en zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Cursussen in zuivelbe
reiding, huishoudkunde e nz.
Ged. Staten stellen voor afwijzend te be
schikken op het verzoek van het dagelijksch
bestuur der „Maatschappij tot bevordering van
Blijkens het algemeen verslag
men zich in eene afdceling algemeen met het
voorstel en werden geen discussies gehouden
In de heide andero afdeelingen werd het
voorstel bestreden en werd het tegenover de
meening van Ged. Staten, dat dit onderwijs
niet zou liggen binnen het terrein, waarvoor
subsidie uit de Provinciale kas kan worden
verleend, betoogd, dat een groot belang voor
het platteland met deze cursussen zou wor
den gediend en dat niet alleen de Regeermg
hare medewerking en financieelen steun voor
dit onderwijs verleent, doch dat reeds moer
Provinciën ons gewest zijn voorgegaan met
het beschikbaar stellen van gelden voor dit
doel.
In een dezer afdoelingen betreurde een
lid, dat het voorstel van Ged. Staten op deze
aanvrage in afwijzenden zin was gedaan. Hij
meende, dat do onvolledige toelichting in
het adre3 daarvan oorzaak was, omdat daaruit
niot valt op te maken, welke onderwerpen in
die cursussen zullen worden behandeld.
Hij wees op België, waar dit onderwijs bij
zonder Jfloeit en hoog gewaardeerd wordt,
terwijl reeds in meerdere landen het onder
wijs aan meisjes en vrouwen, als hier wordt
bedoeld, met succes wordt gegeven. Hij deelde
nog mede, dat de door de Zeeuwsche Land-
bouw-Mantschappij gegeven wordende cursus
sen worden gevolgd te Oostborg door 28 en
te Groed© door 22 leerlingen en dat beide cur
sussen twee zomerhalfjaren zullen duren, ter
wijl ieder halfjaar 172 lesuren worden ge
geven.
Het resultaat der in deze afdeeling ge
houden stemming was, dat 7 leden zich vóór
het voorstel van Ged. Staten verklaarden, 3
daartegen, .terwijl 3 leden zich hunne stem
wenschten voor te behouden.
In de andere afdeeling wees een lid er
op dat de Maatschappij van Landbouw en
Veeteelt eene onderwijzeres hare opleiding
doen ontvangen aan eene landbouwschool voor
meisjes ju België, aan wie thans reeds het
geven van onderwijs aan twee cursussen voor
meisjes is opgedragen en die de Maatschappij
door toekenning eener vaste jaarwedde aan
zich wonscht tc verbinden, om haar gedu
rende den winter propaganda-voordraebten in
alle deelen van Zeeland te doen houden, ten
eindo het onderwijs aan vrouwen en meisjes
meer populair te maken. Daarvoor moet haar
eeu vast© jaarwedde worden toegekend, waar
voor het Rijk reeds eene subsidie van f 500
heeft verleend en de Provinciale subsidie
gebruikt zal worden. Hij zou het daarom ern
stig betreuren, indien het voorstel van Ged.
Staten werd aangenomen.
In deze afdeeling waren eenige leden, die
minder bezwaar zouden hebben deze subsidie
te verleenen, indien alleen onderwijs in zui
velbereiding werd gegeven, omdat men onder
richt in huishoudkunde, koken enz. elders kan
ontvangen.
Nog een ander lid vreesde, dat gubsidieering
van zoodanige cursussen al spoedig aanlei
ding zoude kunnen geven tot nieuwe aanvra
gen op ander gebied en wenschte daarom geen
precedent te stellen.
Nog werd de opmerking gemaakt, of de sub
sidie niet vervangen kon worden door bedra
gen van haar, die onderwijs ontvangen, waar
op geantwoord werd, dat die bijdrage bepaald
was op f 2.50 per leerling met vrijstelling
van mindergegoeden en dat deze bijdrage hoog
noodig zou zijn voor do bestrijding van den
aankoop van leermiddelen.
In deze afdeeling waren zeven leden vóór
het voorstel van Ged. Staten en verklaarden
zes zich daartegen, terwjjl een lid zich zij no
stem wenschte voor te behouden.
Ged. Staten vinden in dit verslag geen
aanleiding, om wijziging te brengen in hun
voorstel.
De heer Maarlevelt is door het algemeen
verslag overtuigd van het groote nut van deze
zaak. Hy wijst op de vakken van onderwijs
op deze cursussen gegeven. Waar zooveel
voor de jongens wordt gedaan, dient men
ook iets te doen voor de meisjes. Bij een
ontwikkelden boer boort een ontwikkelde
boerin.
Waar nu het buitenland en andere provin
cies voorgaanbehoort het verzoek te worden
ingewilligd.
De heer Hombach zoekt evenals de vorige
spreker de reden voor do afwijzing van hot
verzoek in de nuchterheid van hot adres,
dat met weergeeft wat met deze cur
sussen bedoeld wordt. Men heeft hier niet
te doem met wandelende landbouwcursussen,
maar met het stichten van werkelijke scholen
in landhuishoudkunde.
Door dergelijke scholen wordt de positie
der boerin in het maatschappelijk Ieveu ver
hoogd. Haar wordt geleerd de stoffelijke be
langen beter to waardceren, do voedingswaarde