MID»ELBI«lfE COMMIT.
N.' 160.
134° Jaargang.
Maandag
SO Juli.
Middelburg 8 Juli.
Uit Stad en Provincie.
Letteren en Knnst.
BUITENLAND.
Beknopte Mededeelingen.
1911.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel. Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA 91AB Az., N.Z. Voorburgwal 866, Amaterdnm.
Dit nommer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BEAD.
OVERLEDEN.
Ons blad heeft een gevoelig verlies geleden.
Onze redacteur-verslaggever, de heer A. H.
ïommOr3, is heden, 61 jaar oud, overleden.
In den laatsten tijd ging hij zichtbaar
achteruit; het loopen viel hem steeds moei
lijker en hij werd gedwongen zich meer en
meer in acht te nemen.
Maar dit alles kon hem niet beletten nog
tot het laatst van zijn leven zooveel mogelijk
Si^i taak te vervullen. Slechts noode, ge
dwongen door de overmacht van zjjh lichame-
Ijjken toestand, liet hij op het allerlaatst van'
böa leven zijn pen rusten.
Dit getuigde van groote wilskracht.
Nadat hij vóór dien ais gemeente-ambtenaar
op de griffie te Middelburg werkzaam
geweest, werd hg 1 Juli 1878 aan ons blad
verbonden.
Wij zeiven hebben ruim 28 jaar met hem
saamgewerkt en steeds bewonderd zijn bui
tengewone werkkracht, zijn. grooten werklust,
zijn zeldzame nauwkeurigheid en netheid bij
zijn werken.
Voeg daarbij zijn opgewektheid, die het
samenzijn en samenwerken zoo zeer veraan
genaamde, en men kan begrijpen dat Zijn
heengaan een groot gemis is voor ons allen
die dagelijks met hem omgingen, en niet
het minst durven wij wel verzekeren voor
hen, wier arbeid zoozeer werd vergemakkelijkt
door de allerkeurigste copie die hij hun steeds
leverde. Bij de zetters van ons blad, die hem
kenden, zal de overledene zeker niet licht luit
het geheugen gaan.
Maar ook bij ons zal de herinnering aan
onzen mede-redacteur Kommers blijven voort
leven.
Als wij straks hem naar zijn laatste rust
plaats zullen brengen, doen wij dit met wee
moed en met de gedachte dat wij niet gemak
kelijk iemand zullen vinden die hem evenaren
Zal in liefde voor zijn werk en toewijding
aan ons blad.
Dat is zoo.
Maar toch blijft het een moeilijke taak hem
Re vervangen die van ons is heengegaan.
Dat Zullen zeker ook wel zeer velen in.
onze provincie beamen die hem als verslag
gever hebben gekend en als zoodanig met
hem in aanraking kwamen.
De uitslag.
der stemmingen voor den raad te Middel
burg heeft ons niet verrast.
Dat in het eerste district de heer L. K. van
der Harst herkozen en dr J. C. Bolle gekozen
zou worden, hadden wij wel verwacht, even
als de herkiezing van den heer mr A. A. de
do Veer in het derde.
Toch is deze met slechts een tiental stem
men boven de volstrekte meerderheid gekozen,
en wellicht verkreeg hij ook cenige stemmen
van links. Het derde district wordt dus hoe
langer hoe minder een vaste burgt voor de
asiti-revolutionnairen(wat ook blijkt uit hot
leit dat hun tweede candidaat direct uitviel.
Over het aantal stemmen, op mr. J. Adriaanse
(uitgebracht, zijn wij zeer tevreden, het geeft
grond voor de verwachting dat hij bij herstem
ming fcal worden gekozen.
In Vlissingen is het eigenaardig ge-
k>open. Slechts een lid is gekozen en wel
de heer J. G. van Nif trik, nog wel in het eerste
district waarvoor hij geen zitting had.
De heer Taat i s afgevallen.
In dat eerste district moeten van vrij
zinnige zijde allo krachten Worden inge
spannen om de hoeren M. Geelhoed en A'. Sta-
vorman herkozen te krijgen evenzeer als in
het tweede de hoeren C. 'A'. Kalbfleisch,
J. J, Krijger en' J. G. Meijer.
In het derde district is het de eerste
phcht der vrijzinnige parfjjen te stemmen op
den heer Van Nif trik opdat hij ook daar geko-
»en worde. Hij kan dan later beslissen voor
welk district hij zitting zal nemen en een. zetel
openmaken voor een geestverwant.
Hoe verder in dit district de houding der
vrijzinnigen moet zijn, maken de kifeevereeni-
gingen bij onderling overleg uit.
Maar allereerst zij bij herstemming het pa
rool om te stemmen.
Al is er Vrijdag druk gestemd toch bleven
er nog thuis: in het eerste district 218, in het
tweede 186 en in het derde 248.
Nu weten wij wel dat er velen op zee zijn
of op de treinen, of in andere functie, die
hen afwezig doet zijn. Bij goeden wil zou het
allicht zoo te r egelen zijn dat zij vóór of
hun kiezersplicht vervulden.
In elk geval is bij de herstemming (op
wekking tot stemmen dringend noodig.
leden van rechts, waaronder dan nog de heer
Dees, die reeds meermalen toonde op belan-
rijke punten te staan aan de zijden der
vrijzinnigen.
Te Neuzen viel tijdens de les in
school A. een stuk van ongeveer 1 J/s M
van het plafond naar beneden. Twee kinde
ren werden door vallende stukken getroffen
en bekwamen lichte schrammen.
A. s. Maandag zal ons bureau des namid
dags van twee tot drie uren gesloten zijn.
Op verzoek vestigen wij de aandacht
op {het concert, dat Zondagavond in het
„Schuttershof" alhier zal worden gegeven.
Zooals uit de advertentiön en de ver
spreide biljetten is gebleken, zullen daar
optreden mevrouw Klizestein, van de opera
te Keulen, de heere Heyne, Close en Leonard
van de opera's te Parijs, Nizza en Lyon,
en de heer Laffan, pianist uit Luik. Het
programma bevat aria's uit bekende opera's,
een paar trio's uit Faust en een paar con
certstukken voor piano.
Wij zijn niet in de gelegenheid geweest,
omtrent de optreders critieken uit andere
bladen te raadplegen. Alleen omtrent den
heer Close zagen wij berichten uit couranten
van Antwerpen en Namen, waar deze heer
kort geleden gezongen heeft. Daarin wordt
hij geroemd als een uitmuntend zanger, die
beschikt over een vol en mooi basgeluid,
dat hij uitstekend in zijne macht heeft en
waarmede hij overal grooten bijval inoogst.
Mogen wij op deze critieken afgaan en
staan de andere medewerkenden, waarmede
de heer Close eene artistieke rondreis maakt,
op gelijke hoogte, dan is inderdaad morgen
avond in het „Schuttershof" kunstgenot te
smaken.
Steeds is men nog in onzekerheid of
Donderdags de excursietrein van Ostende
naar Vlissingen en Middelburg, zooals die
in de laatste jaren reed, ook dit seizoen in
dienst zou worden gesteld.
Wij kunnen thans mededeelen, dat hier
omtrent nog geen beslissing is genomen,
doch dat daaromtrent binnen enkele dagen
een besluit zal vallen.
Ter eere van het feit, dat de Konink
lijke fabriek van den heer Antoine Mes
alhier heden haar 2000ste piano afle
verde, woei heden de vlag.
Aan dit voor haar zoo heuglijke feit
wijdt de heer A. A. Noske onder „Kunst"
eenige zeer waardeerende regelen.
De „St. Crt." no. 158 bevat de statuten
van de N. V. Parel's electro bioscope
theater te Middelburg.
Uit verschillende gemeenten uit Zee
land ontvingen wij berichten, dat aan
herkozen of gekozen raadsleden serenades
zijn- gebracht. Wij kunnen daarvan niet af
zonderlijk melding maken.
Uit Neuzen schrijft men ons
Vrijdag stemden 1072 van de 1447 kiezers.
Herkozen werden de aftr. lib. leden de
heeren A. Visser met 682 en M. Eyke met
665 stemmen. De lib. candidaat E. H. T.
van Borssum Waalkes werd gekozen met
552 stemmen, terwijl de door de liberalen
niet bestreden heer D. J. Dees, Chr.-hist.,
is herkozen met 506 stemmen. Verder ver
kregen de antirev. candidaten de heeren P. J.
Scheele en P. H. de Jonge van den Broeke
resp. 411 en 383 stemmen.
Door dat de Chr.-hist. en antirev. kies-
vereenigingen officieel besloten eikaars can
didaten te steunen, onthielden het overgroote
deel der liberalen hunne stem aan den heer
Dees, wien zij overigens wel genegen zijn,
doch tengevolge het besluit der hen candi-
deexende vereeniging bij eerste stemming
niet konden steunen. De uitslag heefteven-
wel bewezen dat hij zijne herkiezing alleen
te danken heeft aan de liberale kiezers die
hem stemden |daar hij slechts 6 stemmen
boven de meerderheid kwam. De samen
werking der christelijke kiezers was niet
erg hecht. Niet weinig briefjes bevatten
slechts de namen van de 2 antirev. candi
daten.
De raad bestaat nn uit 8 liberalen en 5
Te Breskens is w w
de schouwburgtent van de firma Bakker
eene voorstelling voor de schoolkinderen
gegeven, welke opvoering geheel voor re
kening van den burgemeester de heer Van
Zuijen geschiedde. Opgevoerd werd Sneeuw-
De tweeduizendste.
In Januari 1905 richtte de pianofabrikant,
de heer Antoine Mes, tot mij het verzoek,
zijn toen juist vervaardigde duizendste pia
no te komen te bespelen. Men zal zich mis
schien herinneren, dat ik naar aanleiding
daarvan eenige bijzonderheden over die
piano en ook over de fabriek zelve mede
deelde.
Hoe die, in 1873 heel klein opgezet, zich
meer en meer uitbreidde, tot bloei geraakte
en een voorname tak van industrie werd
in onze stad.
Met die gestage uitbreiding nam de pro
ductie dermate toe, dat de fabriek, welke
in de eerste kwart eeuw van haar bestaan
500 piano's had afgeleverd, thans in 1911
dat aantal verviervoudigd zag, want we
derom kwam de vraag tot mij of ik een
pas vervaardigd instrument wilde bespelen
en -— eerlijk gezogd ik was verwonderd
toen de heer Mes deze piano zijn 2000ste
noemde, begreep nu eerst, welk een omvang
de fabriek van den in zijn leven bescheiden
maar energieken heer Antoine Mes, wiens
zonen na zijn heengaan de zaak ijverig
voortzetten, genomen heeft.
Het nummer 2000 is keurig afgewerkt in
gepolitoerd notenhout wat het uiterlijk
betreft iets te rijkelijk geornamenteerd
naar de heer Mes mij zeide, op speciaal
verzoek van den besteller, maar wat hoofd
zaak is, mooi van toon, gemakkelijk van
aanslag, met heldere boven octaven. Een
derde pedaal is aangebracht om den toon
nog meer te dempen dan de zachte pedaal
dit vermag. Door neerdruk verheft zich een
strook vilt, naar gelang der hoogere en la
gere tonen breeder wordend, zoodat de ha
mers niet dadelijk tegen de snaren, maar
tegen het vilt aanslaan. Daardoor ontstaat
een zeer zacht geluid. Ik kende wel
een derde pedaal, zooals Steijnwaij Sons
die bouwen, nl. voor het laten doorklinken
van een bepaalde toon, maar deze pedaal
werking was me onbekend.
Het is me opnieuw gebleken, dat de Kon.
Pianofabriek van de firma Mes, gezien haar
matige prijzen, goede, soliede instrumenten
vervaardigen kan.
Wil men een denkbeeld hoe een industrie
zich ontwikkelen kan, dan bekijke men de
etalage van het magazijn in de Gortstraat,
waar naast nummer één uithef.jaar 1874
nummer 2000 is tentoongesteld.
Inderdaad geen gering verschil
A. A. NOSKE.
DE ONTSLAGEN CHEM1N0TS.
In een. zenuwachtige en rumoerige zutting
is Vrijdag in de Fransche Kamer de kwestie
behandeld, die èn aan het ministerie-Briand.
èn aan dat van Monis zooveel moeite hoeft
veroorzaakt.
Er werd door den socialist Coly een voor
stel gedaan tot weder in dienstneming der ont
slagen spoorwegstakers. En hij lichtte dat
voorstel met zooveel vinnigheden toe, dat hij
herhaaldelijk heftige twistgesprekken voerde
met andere leden, en de voorzitter telkens
de rumoermakexs tot de orde' moest roepen.
Munster-president Caiilaux beklom de tribune
en betoogde dat de regeering haar gevoelen
reeds heeft doen kennen in de ministerieel^
verklaring welko de Kamer met 200 stemmen
meerderheid heeft goedgekeurd. De regeering
zal handelen op do meest nauwkeurige wijze
(de la fa?on la plus nette)
Janrès. Met welk wapen
Caiilaux. Do la fa<jon la plus nette.
Jaurès. Met welk wapen?
Groot rumoer op de radicale banken wegens
deze interruptie.
Toch Was er alle reden voor die vraag,
s men denkt aan de machteloosheid der re
geering ppn de weigerachtige spoorwegmaat
schappijen te dwingen.
Caiilaux eindigde met een betuiging dat de
regeering geneigd is tot „do breedste mensch-
lievendheid en rechtvaardigheid", maar niet
zal toestaan dat de orde wordt verstoord.
De motie-Coly Werd met 409 tegen 90
stemmen verworpen
De afgevaardigde Vincent vroeg de prioriteit
voor een andere dagorder tengunste van
weerindienstneming. Over deze prioriteit zou
gestemd worden, maar Caiilaux wilde er niet
van hooren en stelde opnieuw do kwestie
van (vertrouwen.
De afgevaardigde Beauregard stelde een
eenvoudige dagorder Voor, om te weten te
komen of de regeering ervan heeft afgezien,
wapenen te zoeken tegen de spoorwegmaat
schappijen. Caiilaux verwierp de eenvoudige
dagorder.
De prioriteit van de dagorder-Vincent word
mot 385 togen 13 stemmen verworpen.
De eenvoudige dagorder werd verworpen
met 365 tegen 171 stemmen.
Een door de regeering aanvaarde dagorder-
Pechadre, waarin de verklaringen der re
geering worden goedgekeurd, als zijnde in
overeenstemming mot de ministerieele verkla
ring en vertrouwen in de regeering wordt
uitgesproken, werd aangenomen met 361 tegen
81 stemmen.
DE MAROKKO-ZAAK.
Veel persbeschouwingen en weinig nieuws.
De Fransche Minister van buitenlandsche
zaken, die Vrijdag morgen uit Nederland is
teruggekeerd, heeft in den loop van den dag
een onderhoud gehad mot den eersten minister
pver de gebeurtenissen, die het gevolg zijn
van het ingrijpen van Duitschland in Marok
ko. Na pfloop van dit onderhoud heeft De
Selves met Jules Cambon, den ambassadeur
to Berlijn een gesprek gehad.
Maar over de resultaten is nog niets be
kend.
Te Berlijn heeft de Russische gezant een
lang gesprek gehad met den minister van
buitenlandsche zaken. De gezant had daarbfj,
naar do „Köln. Ztg." verneemt, de opdracht
Op vriendschappelijke wijze to informeeren
naar de inzichten der keizerlijke regeering
Ook de Spaansche ministerraad heeft zich
in het bijzonder met de Marokkaansche
kwestie beziggehouden. Na afloop sprak Cana-
lejas ten stelligste tegen dat Spanje ver-
pveringsbedoelingen zou nebben. Spanje's op
treden beperkt zich tot politiemaatregelen t,
Larrasj en Alkassar.
In weerwil van de tegenspraak uit Parijs
houdt de Tandzjer correspondent van de
„Exchange Telegraph Company" zijn bewering
over een geheim Fransch-Engelsch Marokko-
vordrag staande.
Het verdrag zelf is door de Engelsche
courant te Tandzjer „Mogreb' el Aksa" ge
publiceerd. Het eersto deel betreft de vorming
van de Marokkaansche politie door Fransche
Officieren, de aanstelling van een Franschen
raadgever in het landsbestuur, en het ver-
eischen van Frankrijbs toestemming voor het
sluiten Van buitenlandsche verdragen.
Het tweede deel betreft do leening noodig
x>r de onderdrukking van den opstand, en
de vorming der strijdkrachten.
DE INTERNATIONALE ZEELIEDENSTAKING.
In Engeland is de toestand iets ver
beterd.
De bootwerkers hebben in de haven van
Londen het werk horvat in afwachting van de
conferentie, die Maandag door vertegenwoor
digers van beide partijen zal worden gehou
den.
De toestand to Glasgow wordt wat do boot
werkers betreft aanhoudend beter. Er zijn ech
ter geen teekenen, die erop wijzen, dat do ma
trozen en de stokers weor aan het werk znllen
gaan.
De kustreeders te Glasgow hebben de bemid
deling van den minister van handel afgewezen,
omdat naar zij zeggen, de kwestie uitsluitend
loopt over de erkenning van de bonden van
zeel ieden, aangezien de loongeschillen zijn bij-
>légd.
De meelfabrieken to Liverpool hebben be
sloten, de Biedprijzen verder te verhoogen.
In Amsterdam is weinig verandering
in don stand der staking te constateeren. Naar
de waterschout meedeelde, vindt het aanmon
steren (geregeld voortgang.
De „Vondel" van de maatschappij „Neder
land", welk schip heden vertrekken moet,
had Vrijdag een voltallige en goed bevaren
equipage, en voor andere schepen wordt de
aanmonstering voortgezet.
De Kon. Ned. Stoomboot-Maatschappij heeft
Donderdag nog 100 nieuwe arbeiders, vreem
delingen, in dienst gekregen en werkt thans
met 200 man, onder wie 60 eigen menschen
van het toeziend personeel aan do IJ-kado
werkt.
De stakers te A'n twerpen weigeren aan
te monsteren zoolang de nieuwe voorwaar
den niet op de monsterrol ingeschreven zijn.
Met de loonen van do Red Star lino nemen de
stakers geen
Het „Hand. v. Antwerpen" verklaart
dat verreweg hot meerendeel der stakende
diamantbewerkers in de stad Nederlanders
zijn, eu vraagt of de vreemdelingen nu de
Antwerpscbe jongens uit de fabrieken mogen
jagen.
Zooals men weet is deze staking ontstaan
door een zonderlinge oorzaak, het uitjouwen
van een groep »georganiseerden" door eenige
•geroyeerden"
Set bestuur van den *A. D. B." beweert
dat deze onverwachte staking geheel buiten
zijn weet of toedoen is uitgebroken, en dat
zij alleen door de werklieden in gang werd
gebracht, om te protesteeren tegen de •ge-
royeerden".
Maar daar de beweging nu toch aan gang
is, heeft het bestuur de zaak in handen
genomen, om de »geroyeerden" voorgoed
van de fabrieken te verwijderen.
Knox, de Amerikaansehe minister van
buitenlandsche zaken, en Bryee, de Engelsche
ambassadeur te Washington; hebben het
eerste deel van het Engelsch-Amerikaansche
arbitrage-verdrag onderteekend. Dit gedeelte
van het verdrag loopt over vorderingen, die
partijen op elkaar meenen te hebben en over
de bepalingen voor de overwijzing aan een
scheidsgerecht, volgens de bijzondere over
eenkomst, die in het najaar 1910 is onder
teekend. Het gaat over ettelijke millioenen
en sommige der vorderingen zijn nog af
komstig uit den tijd van den oorlog van
1812. Naar men zegt, zal over deze vorde
ringen beslist worden door een scheidsge
rechtcommissie die uit vertegenwoordigers
van beide regeeringen en een onpartijdigen
rechter bestaat.
De overheid te Parijs heeft in de
de arbeidsbeurs, in de afdeeling waar de
vakvereenigingen van de bouwvakken zijn
ondergebracht, een huiszoeking gedaan en
de papieren in beslaggenomen betreffende het
anti-militaristisch propagandamiddel van het
Algemeen verbond van den arbeid in Frank
rijk: „La Son du Soldat". Dit fonds wordt
voor de bij sommige vakvereenigingen aan
geslotenen in aparte kassen bijeengegaard.
Gaat de jonge man in kwestie in dienst,
dan ontvangt hij maandelijks 5 of 10 fres.
en op 1 Mei tweemaal zooveel. Op zichzelf
zou dat zoo erg niet zijn, maar erger is, dat
iedere postwissel vergezeld wordt door een
brief, waarin de man eraan herinnerd wordt,
dat hij voor alles arbeider is en dat hij in
geval van staking b.v. moet beginnen met
niet op zijn broeders in de ellende te schieten.
Volgens berichten uit Monastir slaat
de oproerige beweging over naar het vilajet
Janina en vindt daar bij de Grieksch-
orthodoxe Albaneezen openlijk steun. De
Turksche ambtenaren brengen hun gezinnen
reeds naar de hoofdstad van het vilajet in
veiligheid.
Verschillende ambassadeurs te Constan-
tinopel hebben van gezaghebbende Turken
de plechtige belofte gekregen, dat de Porte
besloten is, elke complicatie te voorkomen,
die een oorlog tengevolge zou kunnen hebben.
Het Amerikaansehe staatsdepartement
heeft bericht ontvangen dat de vroegere
president Castro verkleed in Venezuela
geland is De Venezolaansche regeering
heeft reeds tal van vrienden van Castro
gearresteerd.
Castro zon van uit Colon (Panama-land
engte) het schiereiland Goajira in de repu
bliek Columbia hebben bereikt, en daaruit
Venezuela.
Aangezien men vermoedde, dat de
oud-president Castro zich op een schip im
de buurt van Port Antonio bevindt, hadden
de douane-autoriteiten opdracht ontvangen,
hem het landen te verbieden. De Engelsche
kruiser Aeolus is van Trinidad nitgezonden
om het gevaarlijke heerschap in het oog te
houden.
De regeering van Cuba heeft een
revolutie-plan ontdekt. Er heerscht in Ha
vanna groote ongerustheid. De vijanden der
regeering beschuldigen den president van het
bijeenzamelen van een groot vermogen op
kosten van het land.
STEMMINGEN GEMEENTERAAD
Do hier verder to noemen heeren zgn
herkozen, of gekozen of komen in herstem
ming
Westkapeïle. (Verbeterd bericht we
gens onvolledige opgaaf). Herkozen J.
Moens met 247 ten A. Verhuist met 146
