HIDDELBURGSCHE COURANT.
W oensdag
14 Juni.
FEUILLETON.
H°. iaa.
is4Jaarqanq
1911
n-
Deze courant verschijnt a a g e 1 ij k 8, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjja per kwartaal, zoowel voor Middelburg bIb toot alle plaatsen in Nederland franco pp. I 2
Afzonderlijke nummers kosten 5 oent.
Adverteatiën bjj aboanement op voordoslige voorwaarde*.
Proipeotunea daarvan i|jn aan het bureau te bekome*.
Advsrteitifin voo- bet eentvolgende nummer moeien de* middags vóór één uur
aan het bureau besorgd ijj*.
Advertentfën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- on
alle andere familieberiohten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50: elke regel moer
20 cent. Reclames 40 cent per regeL Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing va* advertentie* ca reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroffen de
Handel, Ngvorheid en Geldweiea, is gereohtigd het AIg«m«*a ddvsrtsiüs-Bmrvm* A. Dl KA
MAR An., NJL Teubarfwal 966, Anuterdua.
Bg deze courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 13 Juni.
8.45
8 45
Verwarring.
Do heer Polak weent tranen mot tuiten dat
•ie kxlen van zijn Diaman tbc werkorsbond nu ze
»oll, mede door zijn toedoen, op een groen
takje zjjn geraakt, niets meer voelen van den
klassenstrijd met al hetgeen daarmede in ver
band staat.
Benige rechtsche organen zien bekeering tot
de sociaal-democratische beginselen bij een
deel der coalitie en andere betichten leen deel
hunner broederen van oud-liberaal conserva-
„De Standaard" vindt sociaal-democratisch
getinte denkbeelden in Talma's wetten, en
Wist eerst nog niet of de anti-revolutionnaire)
pixtg niet, om de coalitie te redden, toch
«fan dolenden broeder maar niet zou moeten
atsunen. Thans is het blad tot de overtuiging
Jekomen, dat men bij do stembus van 1913
atet met leege handen kan komen en dus den
«qsrong maar zal moeten doen.
Een zonderling advies, waar de bladen
melden, dat juist dr. Kuyper dispensatie had
bekomen van den beginselsprong.
De sociaal-democraten alzoo van hun be
ginsel afdwalende, de anti-revolutionnairen om
He stembus-overwinning met een socialistisch-
Hetikend Minister medegaande.
Heerlijke coalitievrucht.
Do rechterzijde is opgetreden om ons vader
land te redden van de revolutionnairo wetten
van het liberalistisch-paganislisch-Manistendom
•o nu zal dezelfde „coalitie", die het helden
feit zon bestaan, om bet vaderland te redden,
om de coalitie boven water te houden, mede
moeten gaan met een Minister die den ge-
«made® linkscben koers met volle zeilen uit
gaat
En wat moeten de oud-liberalen wel van
Hezen gang van zaken zeggen? Hun was het
optreden van het ministerie-Heemskerk niet
onwelkom, bet. ministerie, dat althans eens een
anderen kant zou nemen dan het ministerie-
De Meester I
Tan de Grondwetsherziening zijn ze mis
schien een poosje bevrijd misschien, want
de stroom der ideeën stremt men niet door
een ministerie-verwisseling. Maar van de so-
teiale wetgeving in die richting, die zij niet
begeeren ook?
Het lijkt er niet naar.
Wat zij niet wenschen krijgen zij en nog
meer bovendien, maar van een zijde, waarvan
kij dit niet verwachten, en op een manier, die
hun alles behalve sympathiek moet zjjn, wan-
Beer zij in zïchzelven inkeeren.
Br is op deze wijze een verwarring in de
politiek gekomen, die wij steeds hebben trach
ten (e keeren, een verwarring zonder eind,
Waarin de eenvoudige kiezer de kluts wel
kwijt moet raken.
Uit de bekentenissen, bij de begrootings-
debatten door prof. Prucker aan de rechtsche
leiders ontlokt, weet men dat van specifiek
fchristelijke regeeringsbeginselen beolemaal geen
Jsprake kan zijn, en nu blijkt dat een deel
der coalitie reeds een der waschechte broe
deren geïnfecteerd acht met het sociaal
democratische gif!
Maria Jennison.
Naar hot Duitsch.
van
L. M. S C H U L T H E I Si
Dit sociaal-democratische gif bljjkt echter
iozeer te verslappen, volgens Henri Polak,
dat slechts een klein weinigje infusie van
kapitalisme de aangetaste lijders do infectie te
boven doet komen, zoodat do geneeswijze voor
hand ligt; een klein weinigje verbetering
van de maatschappelijke toestanden doet reeds
de koorts van den klassenstrijd wijken.
Wie zich dus bij do rechterzijde hebben
gevoegd uit vrees voor het Marxisme kunnen
veilig den terugtocht aannemen, do treurzang
ran Henri Polak kan hen gerust stellen. Im
mers wanneer de sociaal-democratische be
ginselen zoo moeilijk herkenbaar zijn, dat Tal-
er door in de luren is gelegd, en daarbif
zoo ijl, dat ze vervliegen met een beetje ver
betering van de sociale toestanden, dan is er
bij die sociaal-democratie toch niet zoo heel
veel gevaar.
De geschiedenis leert trouwens dat deoomes
van de S. D. A. P. daar net zoo over denken.
Bleek bij het werkloosheiddebat niet, dat
Treub de Marxistische beginselen veel beter ken
de dan Troelstra, en verklaarde deze laatste niet
rondweg dat hij maling had aan de theorie,
maar dat de beweging hem alles was
Wel neen, die beweging zakt in elkaar op
hetzelfde oogenblik dat recht wordt gedaan
aan de gerechtvaardigde wenschen des volks
die gerechtvaardigde wenschen zijn alleen
dezulke, die rijp zijn voor beslissing.
Tot zoodanig© behoort op dit oogenblik in
de eerste plaats de invoering van algemeen
kiesrecht. Is aan dien eiach voldaan, een
eisch, die met zich brengt vertrouwen in het
volk, dan zal de verwarring vanzelf ophouden
en een staatkunde kunnen worden ingeleid die
izecr uitmunt door klaarheid als de tegen
woordige door duisterheid zich doet kennen.
V. D.
DE STANDAARD ONTEVREDEN.
Het orgaan van dr Kuyper noemt het maar
sn pover resultaat wat het parlementaire jaar
19101911 heeft opgeleverd; „als eenig pro
duct van den wetgevenden arbeid komt 'tneer
op zés wetsontwerpendrie van blijvende bc-
teekenis, die over de Zedeloosheid, den Ar
beid en de Steenhouwers; en drie van minder
allooi, de wijzigingen in de Successiewet, Ide
Eedswet, en de Vaccinewet. Dat is al.
Niet één groote wet is in behandeling)
gekomen, veel min afgedaan
Te wachten liggen nog de Armenwet ,de
Gemeentewet, en de Kustverdediging, en
daarbij kwam nu de Tariefwet, de Ziektewet,
de Ongevallenwet, de Pensioenwet ,de Bak
kerswet en de Militiewet.
Ook de Militiewet moest naar 1912 verhui
zen ,om dan natuurlijk sta-in-dein-weg voor
de Sociale wetgeving te zijn. Naar luid van
het program moet daar dan nog de Grondwets
herziening hijkomen En dit alles zal dan.
in 1912 en het halve jaar van 1913 tot een
goed einde moeten gebracht worden. Alsof
iemand het gelooft t
IZoo werkt men er zich al vaster in. Bij
wagenvrachten worden de reusachtige wets
ontwerpen het Kamerpakhuis ingereden, en
men weet vooruit, dat het toch niet is 3f
te doen. Naar onze vaste gewoonte om tot
aan het winterreces in de Begrootingen te
zitten, kan tusschen, Februari en Juli niet
meer dan hoogstens een tweetal groote wet
ten tot afdoening komen, en zoo zal men zien
dat het ook in 1912 loopt.
En daaronder moet dan nu althans de Mi
litiewet zijn, en zoo spreekt het vanzelf, dat
Wij hoorden allen, met den mond open van
verbazing, naar het verhaal van die gulheid,
«tl ik was van toen af overtuigd dat ik
hier te doen had met een ingewikkelde ge
schiedenis, zooals ze in onze sprookjesboeken
staan, een geschiedenis waarin mijn fantasie
de stille treurige vrouw beschouwde als een
soort betooverde prinses, en den man met
de platvoeten, al was hij ook niet een prins
dan toch als een geheimzinnigen graaf Von
Carabas, die ergens, ver van ons straatje,
onmetelijke rijkdommen engoederen bezat,
en die door een duivelscbe tooverspreuk belet
werd de bleeke vrouw in zijn sprookjesslot
te voeren. Maar heel bijzonder verheugde ik
toij er in dat Philip ongelijk gekregen had,
en dat de Starnhaufls tóch een vader hadden.
Ia het jaar dat op het bezoek van den
man met het rood© haar en de platvoeten
volgde, werd de familie StarnhUufl met een
nieuw kind verrijkt.
er van de sociale en financieel© wetten ten.
hoogste nog één van aanbelang bijkomt. En
dan gaat het naar 1913, maar zoo, dat er
alleen van Februari tot half Mei tijd over
blijft Eilieve, wat moet daarvan nu terecht
komen.
Uit Stad en Proïineie.
De heer W. K. Hering verzocht ons to
melden dat hg een schreven heeft gericht aan
het beBtuur der veiliDgBvereeniging Walcheren
waarin hg kennis geeft honderd gulden be-
Bohikbaar to stellen voor de kas vnn Kinder-
als wordt bewezen dat hg do sehrgver ia
van of de hand heeft gehad in het, in bet
nommer der Midd. Crt. van 30 Mei voorko-
mende, ingezonden atnk, getiteld X, over dure
groenteprgzen in Middelburg.
Wg kunnen hierbg de mededeeling voegen
dat genoemde heer de echrgver van het be-
wnste stuk niet is.
Zaterdagmorgen te half elf houdt de ge
meenteraad van Domburg een openbare
ergadering.
Aan de de vorige week door de vereeni-
ging Prins Hendrik te Y e r e gehouden aohiet-
wedstrgd ter gelegenheid van haar SOjarig
beBtaan werd door 25 Yeroenigingen deelge
nomen.
De uitslag van de korpswedstrgden was als
volgt:
Rjjksgeweer (150 M.)late prgs Zierikzoe te
Zierikzee met 273 punten, 2e prgs Willen is
Kunnen te Westkapelle 267 punten, 3e prgs
Nimrod te 'a Heer Abtskerke 266 punten, 4e
prga Domburg te Domburg 264, 5e prgs Willem
Teil te Baarland 261, 6e prgs Kon. Scherp-
Bchutteravereeniging Vlissingtn 261. De feest
vierende vereenigihg dong op dez* baan alleen
mede naar den len prgs, doch behaalde slechts
271 punten.
Flobertbuks le prgs Prins Hendrik te Veere
452 2e prgs Domburg te Domburg 446, 3e p ga
Kon. Scherpschuttersvereeniging Viissingen te
Vlissingon 443, 4e prgs Prins Hendrik te Ga-
pinge 412 en 5e prgs Medioburgum te Middel
burg 430 punten (met 1 poedel.)
Cylindergeweerle prgs Domburg te Dom
burg 263; 2e prgs Propatria te Nisse 259; 3e
prgB Generaal de Wet te Middelburg 2574o
prgs Zierikzee te Zierikzee 256 en 5e prgs
Medioburgum te Middelburg met 234 punten.
~j de persooneele wedstrgden werden op
de eerebaan, waarvoor slechts éón kaart ver
schoten mocht worden, twee eerste prgzen be
haald door J. F. de Blieck en F. Minneboo,
en te Veere, ieder met 59 punten, A.
Verburg, H. Castel, beiden te Veere, en Van
der Hage te Domburg maakten ieder 58 punten
(maximum-60 punten.)
Op de Vrge baan (3 schots) was H. Castel
Veere eerste prgswinner met 4 maal het
maximum (36).
Op de Vrge baan (5 schots) was J. Brugge-
man te Baarland de gelukkige met 59 (maxi
mum 60 punten).
Op de pereoneele baan was no. 1 F. Minne
boo te Veere met 59 punten.
Dit ia ontleend aan de Vliss Crt.
Het spgt ons dat deze opgave ons niet
is verstrekt.
Met den lijd groeien wg allen op tot de
jaren waarin zich het begrip langzamerhand
bijna onbewust ontwikkelt voor menscholgke
instellingen, menschelijke vooroordeelen en
menschelgk© zwakheden.
In plaats van do verward© droomen van
sprookjes-sloten, edelmoedig© graven en kui-
sche vrouwen, komt die helderziende kinder-
lgko hardheid, welke zoo karakteristiek voor
de jeugd is, waarin men, bewust van zgn
eigen reinheid, de nog onbevlekte kleeren op
trekt voor het moeras, waarvan men hot be
staan heeft leeren kennen en verachten.
Zoo kwam ook do dag Waarop de geheele,
onfatsoenlgke positie van de bleeke vrouw
zo was nog altgd slank en mooi met groote
oogen, zoo donker als de nacht geen ge
heim meer voor me was. En toen ik dat
inzicht bad gekregen, verdween ook de glans
van romantiek, die haar zoo lang had om
huld. Ik had geen medelgden met haar, en
met jeugdige hardheid veroordeelde ik haar
zwakheid. Wat wilt u? De man met de plat
voeten was immers nog vaak te vaak
gekomen, en had nog een pand van zgn vrij
willige trouw achter gelaten.
Maar toch toen op zekeren dag mijn
oude vriend Philip (die van de kruisbessen,
en die zgn nederlaag nooit geheel vergeten
had) op de oude geschiedenis terug kwam en
mij vol triomf iets nieuws meedeelde, steeg
in mijn week kindergemoed weer iets op Tan
Te Terseke heeraebt zooveel en zoo
algemeen gebrek aan drinkwater dat men per
scheepsgelegenheid water uit de leiding te
Bergen op Zoom gehaald heeft. Het wordt met
graagte gekocht voor 2 cent den emmer.
Naar aanleiding van het berich', dezer
dagen in verschillende Belgische bladen ver
schenen, dat nl. by de Belgische regecring
de overname van den spoorweg Meehelen
Neuzen in ernstige overweging is, merkt de
Terneuzensche Crt op:
De nadoelen die daarvan voor onzen door- j
voerhandel het gevolg souden zgn, wanneer
althans onze regeering in eene deswege te
sluiten overeenkomst daartegen geen maat
regelen weet te nemen, zgn algemeen bekend,
ledereen zal zich nog de beweging herinneren
die gericht was tegen de overneming der
spoorwegmaatschappijen toen dienaangaande
bjj de Nederlandscbe regeering plannen wer
den beraamd".
Heden werd te Oostburg door bet
bestuur van het R. C. Liefdegesticht op plech
tige wyte, met een dienst in de kapel van
't gesticht, het 25-jarig bestaan dier inrichting
herdacht.
Door velo bewoners der straat, waarin het
gesticht Btaat, was zoowel door Roomschen
door anderen de vlag uitgestoken.
- Maandagmorgen reed t« lJzendjjke
een knecht van den voorman Dellaert om kla-
Het afgestegen paard gaat op hol. het
haam achter ziofa aan slepende. Op een gege
ven oogenblik vliegt het hornas tnBschen de
voorpooten van het dier; dit valt zoodanig,
dat het direct dood is.
Poldervergaderingen.
Te Biervliet vergaderden Maandag
mg-landen van de zeven polders: St. Pie
ten-, Amelia-, Wtlhelmina-, Helena-, Qroote en
Kleine Zoute-, Geertruida- en Orari/e-poldere.
De periodiek aftredende dgkgraven en ge
zworenen werden met algemeene stemmen
herkozen.
Alleen een der gezworenen van den St.
Pifi'erspolder moest 4 van de 11 stemmen mis
sen, omdat hg geen enkel belang moer bg
het beheer van dien polder had.
De subsidie voor de IJzendyksche tram
werd nog voor een jsar toegestaan.
Een verzoek van Florimond, Regnhout en
anderen in het Krubbegat om een weg aan te
leggen door hun bnurt in den Ameliapolder
is met 9 tegen 4 stemmen afgewezen.
In denzelfden polder werd met 9 tegen 4
Btemmen aangenomen Ged. Staten voor te
stellen het grondbezit van 8 op 4 hectaren
te brengen om stemgerechtigde te zgn, waar
door het aantal ingelanden van 13 tot 20
stjjgt.
Ook in den Oranjepolder heeft met 13 tegen
5 stemmen bet minimum grondbezit van 6 op
5 hectaren gesteld, waardoor de 18 ingelanden
met 7 vermeerderen.
In verschillende polders werd het presentie
geld afgeschaft, o. a. in den Amelia-, den FPsV-
helmina- en de Zoute polder
Is uitbreiding van kiesrecht in het polder.
Biervliet verlangd, zonderling liep-
de bespreking van dit recht in do Zoute-
polders at.
Het vorige jaar, toen dit pnnt niet op de
agenda voorkwam, stelde een dor ingelanden
voor de 4 op 2 hectaren te brengen.
Boewei 5 der 6 ingelanden huninstemming
betuigden, bleef een hunner zich verzetten, en
moest dat punt andermaal in stemming ko
men, met den uitslag dat er nu 5 van de
6 ingelanden tegen waren.
Verschillende Berichten.
Do Raadszitting t© Groningen werd Za
terdag ©ven geschorst toen daar op de Groote
Markt de vreemde dieren voorbij trokken van
het circus Charles dat het land doortrekt e*
in Groningen zjjn voorstellingen is begonnen-
*Do Eerste Kamer is bijeengeroepen op
Dinsdag 20 Juni, 's avonds half negen.
Voor het congres der Nederlandsche
„Vereeoiging voor Gemeentebedrijven", dat 21
en 24 Juni te Scheveningen zal worden ge
houden, zijn de praeadviezen in druk ver
schenen.
Do heer jhr. mi. E. A. O van Berenstojja,
burgemeester van Veendam, behandelt de
vraag: Wordt, en zoo ja in hoeverre, een
andere wettelijke voorziening vercischl ter be
vordering van ^jfemeenschappelijko regeling
door gemeenten Van "hare zaken, belastingen
enz?
De vraag: In hoeverre is de gemeente ge
schikt haar medewerking te verleenen bi
de uitvoering der sociale wetgeving? wordt
behandeld door de heeren mr. J. A. N. Patjjn,
referendaris bjj het departement van Land
bouw enz, mr V. II. Rutgers te Hilversum
en P M Wibaut te Amsterdam
Te Bergen op Zoom worden door de ver
schillende kerkgenootschappen, diakoniën ca
de besturen van andere Vereenigingen ,dio ar
menzorg behartigen, pogingen in het werk
gesteld om van gemeenteweg© de wederop
richting cener Stedelijke Bank van Leening
te verkrijgen teneinde daardoor den sclirome-
lijken woeker, waaraan sommige dusgenaamde
pandjeshuizen zich schuldig maken, tegen to
gaan.
Blijkens het verslag over de verrichtingen
aangaand© het armbestuur over 1909 steeg in
dit jaar het aantal burgerlijke armbesturen
met 1, liet aantal kerkelijke armbesturen met
15 en dat der particuliere met 8, terwijl het
aantal gemengde armbesturen daalde met één
instelling.
In het geheel waren er 1198 burgerlijke,
4039 kerkelijke, 865 particuliere en 66 ge
mengde instellingen van weldadigheid, en wet
5 burgerlijke ,13 kerkelijke en 19 particulier©
instellingen meer en ééne gemengde instelling
minder dan in 1908.
De „Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen" zal over 1910 4 pCt. divi
dend pitkeeren.
Do president der Fransche Republiek
zal hij bezoek aan ons land vergezeld zijn
van zijn zoon, den heer André Fallières, den
Minister van Buitenlandsche Zaken, den heer
Cruppi, diens kabinetchef, den heer Herbette',
den heer Ramondou, honorair prefect, Becro-
taris-generaal van het presidentschap, rice-
admiraal Aubert, commandant van het eskader,
dat den President naar Nederland begeleidt, en
drie ordonnans officieren.
Als officieel vertegenwoordiger der Fran
sche pers reist in het gevolg van den heer
het gevoel dat ik eens voor de bleeke vrouw
gehad had.
Philip was Theodoor's klassegenoot. De
vroolijke Theodoor met zijn rood© haren, was
opgegroeid tot een aardigen, slanken jongen.
Hij was niet zonder aanleg en zou in de
school wel meegekomen zijn, als hij niet steeds
het hoofd vol dwaze streken had gehad, die
van. tijd tot tijd ijverden afgewisseld door
allerjammerlijkste vrome stemmingen.
Die laatstgenoemde buien moesten aan den
invloed van de moeder worden toegeschreven,
die met bevende angst de loopbaan van Ihaar
oudsten zoon volgde, en ook wel een poosje
invloed had pp zijn zwak, goedhartig karak
ter, wanneer eenmaal zoo'n lichtzinnigheids
crisis overwonnen was.
Kort te voren had hij weer een zeer bo-
denkelrjke streek uitgehaald, en zou van school
gestuurd Worden. Toen had zijn moeder in
vliegende haast eenige treffende regels aan
den directeur geschreven, waarin zij om ge
nade .verzocht, en natuurlijk de sterren aan
den hemel beloofde als hem nog eens gelegen
heid jverd geboden zich beter te gedragen.
Het Was een dwaze maar liefdevolle brief,
zooals alleen maar geschreven kon worden
door een moeder in hartevrees, vol somber
voorgevoel over het lot van haar kind.
Op den directeur moest die brief indruk
gemaakt hebbenmisschien nam hjj ook de
positie van de hnlpelooze vrouw in aanmer
king, Want hij nam werkelijk den jongen weer
in genade aan. Evenwel viel hem door een of
andere Zorgeloosheid de open brief uit den
zak, en deze werd door de nieuwsgierige
oogen van verscheidene leerlingen gelezen voor
hij weer bij zjjn eigenaar kwam. Hij was on
derteekend (metMaria Jennison.
Die naam kwam dus volgens den burgerlij-
stand toe aan de vrouw, die wij kenden als
juffrouw Stairihaufl.
Dat pijnlijke toeval bracht de heele ge
schiedenis weer in den mond der menschen.
Dat wil zeggen: niet do geheele geschiedenis,
maar slechts zooveel als men uit den naam
kon opmakenoverigens wi3t immers geen
mensch verdere bijzonderheden, maar voor
fantasierijke kleine burgers was dat voldoende.
In mij echter riep deze meedeeling van
Philip de oude visioenen wakker van de
bleeke vrouw, schrijdend door de nauwe
straat, waarin wg met knikkers speelden,
Maria Jennison I De poëzie van dien naam
deed weer al de kinderlijk-ridderlijke gevoe
lens ontwaken, die voor mij zich steeds aan
haar verschijning vastgeknoopt hadden. De
hemel mocht weten, hoe het gekomen was,
dat haar mooie naam zoo door het slijk ge
sleurd werd.
Jaren later hoorde ik eens toevallig de ge
schiedenis van -Maria Jennison, d. w. z.
ook weer slechts zooveel als men in vaste
woorden en feiten kan meedcelen. En daar
mee moet men zich tevreden stellen, want wi©
dringt zoo geheel in het hart van een men-
schenleven in dat hg do kloppingen ervan kan
opteekenen?
Degene die mij deze meedeelingen over het
leven van Maria Jennison gaf, was geheel in
staat geweest de uiterlijke gebeurtenissen te
volgen. Het was een lieve oude vrouw met
heldere oogen, die steeds met haar wit
mutsje en haar sjaal aan haar hoekraam zat,
en de menschen en dingen langs Zich liet
gaan.
Het is merkwaardig welk een zachtheid
van oordcel men zich verwerft, wanneer men
de dingen een beetje uit de verte en van
boven bekijkt. De oude vrouw had Maria ala
meisje gekend, en sprak nog met liefde van
haar jonge schoonheid
Hoe het eigenlijk mogelijk was geweest dat
Maria onder den invloed van den man met
het roode haar en de platvoeten geraakte, Was
voor de oude vrouw nu nog onbegrijpelijk.
„Zoo'n lief, zacht kind," zei ze, treurig haar
oud grijs hoofd schuddend. Hij was veel bjy
haar vader aan huis gekomen, had het slanke
kind zien opgroeien tot een mooi meisje, co
had pp zekeren dag, de hemel weet alleen
hoe, over haar lot beslist.
Van dien dag af, was haar ouderlijk hui»
voor haar geslotenhaar naam werd door haar
familie niet meer genoemd. Haar ©enige hou-