MIDDELBIRGSCHE COURANT.
iö4* Jaargang.
1911
Maandag
1 Mei.
Middelbnrg 29 April.
Letteren en Knnst.
BUITENLAND.
Beknopte Mededeelingen.
H°. 102.
Dere courant verzchijnt a a g e 1 ij k b, mat uitzondering van Zoa- en Feestdagen.
Frjjs por kwartaal, zoowel toer Middelburg ala voer allo plaatsen in Nederland firaneo pp. f 2
Afzonderlijke nummer» kosten i eent.
Advertentiën bg aboanetneni op v icrdeolige voorwa&rdea.
ProipeotuBSon daarvan zgn mui bet baraao te bekomen.
Adve leetifitt voor het eerstvolgende aaurmer moetin dos middags róét éi a nnr
aan het bureau betci gd sgm.
Adrertentiëa20 cent per regel. Bij abonnement Teel lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing m advertentiën en reclames, met afkomstig nit Ze el a ad, betreffen»'
Handel, Ngvorheid ea Galdwesoo, i» gerechtigd hot Algeassa AdTsrlcntii-Hsrean A. DB SLA
MAR Aa.f N.S. Vw.rbnrgwwl 3«6, Amsterdam.
Dit nommer bestaat nit twee bladen.
EERSTE BLAD
De opgaaf van don spoordienst komt voor
op de vierde pagina van het tweede
blad.
Zg ia in overeenstemming gebracht met den
zomerdienst, die Maandag a. 1 Mei in werking
treedt.
Deu heer
A. STAVERMAN
bevelen wg ten dringendste aan voor lid van
den [raad te Yliseingen bp
in bet eerste district op Woensdag 3 Mei.
Wij vestigen de aandacht van de leden
der „Vrijzinnig Democratische Kiesvereeni-
ging" alhier op de Maandagavond to 8 uur
in de sociëteit „De Vergenoeging" te hou
den vergadering waarin o. a. do bespreking
zal plaats hebben van een candidaat voor de
Provinciale Staten, vacature-jhr. C. J. J. A.
van Terjlingen, die bedankt heeft.
Onder verwjjzing naar een in 'dit nom
mer voorkomende advertentie vestigen wij er
de aandacht op dat, evenals verleden jaar,
door den heer D. C. Bouwense in de wandel-
bazar aan de Korte Delft al hie r, Maandag
morgen na 9 uur, aan ieder die dit komt
afhalen, een souvenir aan den tweeden ver
jaardag van Prinses Juliana cadeau wordt
gemaakt.
Het is een wandversiering in kleurendruk,
voorstellende het uitrijden van het koninklijk
In de Vrijdagavond gehouden ledenver
gadering van het „Natuurkundig gezelschap"
alhier is het aantal lezingen voor het
volgend seizoen voorloopig vastgesteld op zes.
Het bestuur zal trachten sprekers te vin
den over de radioactieve verschijnselen, de
werking van izymen, en onderwerpen van
geneeskundigen aard. Ook zal het dr. Holwerda
uit Leiden uitnoodigen om te komen lezen
over de opgravingen aan het Uddelermeer.
Door den Commissaris der Koningin in
Zeeland is een verguld zilveren medaille
beschikbaar gesteld aan de Regelingscommis
sie voor de 21e uitvoering van het „Ned.
Gymnastic-kverbond."
In do commissie van advies over spoor
wegdienstregelingen, benoemd voor het tijdvak
van 1 Mei 1911 tot 30 April 1912 komt als
lid o&. voor de heer J. A. van Rompu, lid
van Ged. Staten van Zeeland te Neuzen
en als plaatsvervangend lid jhr. mr. E. A.
O. do Casembrool lid van Gedeputeerde Sta
ten van Zeeland te Middelburg.
Hedenmorgen werd op het politiebureau
alhier kennis gegeven dat een jongen in
den: winkel van S. Schaaff in do Spanjaard-
slraat een portemonnaie had ontvreemd. Da
jongen had men in den winkel opgesloten.
Uit een door de politie ingesteld onderzoek
bleek dat deze jojigen een stuk chocolade
in den winkel wilde koopen, en daar niemand
aantreffende, van de gelegenheid gebruik had
gemaakt uit een lado een portemonnaie met
f 5.80 to stelen.
Proces-verbaal is /opgemaakt.
Door do politie alhier werd Vrijdag
proces-verbaal ppgemaakt wegens overtreding
der drankwet, tegen een inwoner dezer ge
meente, die noch vergunning, noch verlof
had.
Uit Vlissingen.
Het stoomschip „Mecklenburg" der Maat
schappij „Zeeland" zaj Dinsdag a.s. van uit
Folkstono een zeereisje maken naar het En-
gelsche kanaal met Engelsche journalisten.
Bij de „Mij. tot Expl. van S.S." worden ver
plaatst van Vlisstngen naar Rotterdam de
ondermachinist H. de Blij en naar Roosendaal
de leerlingmachinist J. B. Hootsmans.
Do Roomsch Katholieke kiesvereeniging heeft
in do Vrijdagavond gehouden vergadering be
sloten de candidatuur van den heer A. Huson
(a. r.) bij de aanstaande stemming voor den
raad in het eerste district krachtig te steunen.
De „St. Crt." no. 100 bevat de statuten
van do „Coöperatieve Middenstands Credict-
bank" gevestigd te Vlissingen.
Hot doel der vereeniging is den stfiffeluken
toestand der leden to verbeteren door het
verleenen van krediet aan hare leden, door
het beleggen van do bij haar gedeponeerde gel
den en door de bevordering van de belangen
harer leden in het algemeen.
Zij zal bevoegd zijn niet alleen van leden,
dfoch ook van niet-leden gelden in ontvangst
te nemen.
In de Vrijdag te Westkapelle ge
houden raadsvergadering werd het voorstel
van Burg. en Weth. om ontslag aan den keur
meester te verleenen met algemeene stemmen
Burg. en Weth. deden een voorstel |do
straatverlichting alsnog uit te stellen tot
1 Januari 1912 en dan gedurende het eerste
kwartaal 1912 bij wijze van proef de straat
lantaarns weer in dienst te stellen. Met
algemeene stemmen werd dit aangenomen.
Het kohier van den hoofdelijken (omslag,
dienst 1911 werd vastgesteld met een eind
cijfer van f 1800 met 2 pet. voor oninbare
posten.
Het kohier van de hondenbelasting jover
1911 geeft voor 42 honden een cijfer van f 63.
Met algemeene stemmen werd afwijzend be
schikt op een verzoek van den heer J. Mesu,
landbouwonderwijzer te Nieuw- en St. Joos-
land, om de kosten voor verwarming van het
lokaal der school, waarin 's winters landbouw
onderwijs Wordt gegeven, voor rekening van
de gemeente te nemen.
Nog werden Burg. en Weth. gemachtigd
een instructie te ontwerpen voor den nieuw
te 'benoemen keurmeester.
- Inde vergadering vandeafd. Goes van
den „Ned. Bond van Vrouwenkiesrecht" bleek
uit het jaarverslag, dat de afdeeling thans
32 leden telt en in het afgeloopen vereeni-
gingsjaar weinig anders tot stand bracht dan
het oprichten van een Debatingclub voor
jonge meisjes, die 14 leden telt en geheel
onafhankelijk van den Bond werkt. Alleen
geeft het Bestuur der afd. eenige leiding. De
rekening sloot me1 .an totaal aan ontvangsten
van f42.95, aan uitgaven van f5.40, terwjjl
nog f 8.37i/3 aan het Hoofdbestuur moet wor
den afgedragen, zoodat er een batig saldo
rest van f29.17i/a. Tot afgevaardigde naar de
Algemeene Vergadering te Breda werd be
noemd mevrouw M. E. JonkerWesterveld,
tot lid van het Bestuur mej. Van Heel, bei
den te Goes.
To Yerseke was van 21 tot 27 April
do afname van oesters nog vrij beduidender
werden 410.000 stuks verzonden, hoofdzakelijk
naar Engeland. Do hoeveelheid kreukels steeg
weer en wel tot 9690 KG.
- In de Vrijdag te Stavenisse ge
houden raadszitting werd de wenschelijkheid
uitgesproken om een onderzoek in te stellen
r de mogelijkheid van aanleg, in verband
met de finantieele aangelegenheden, eener
drinkwaterleiding.
Als lid van het comité werd benoemd de
heer A. J. Verstraate. Op een hernieuwd ver
zoek van den heer R. Verschelling te Neuten
om f 1000 tegemoetkoming in de gele
den schade bij het uitvoeren der havenwerken
werd wederom afwijzend beschikt, maar een
voorstel om hem f 500 te geven werd aange
nomen. Op een dergelijk verzoek van den
aannemer C. den Braber werd afwijzend be
schikt, en eveneens op een verzoek ven kerk
voogden der Ned. Herv. gemeente om een
3tukje gemeentegrond te kunnen koopen, Tot
bestrijding der kosten voor de restauratie
van den toren zal een geldleening van f 1300
worden aangegaan
Hennequin, die dus 32 jaren als ontvanger
in (functie was.
De voorzitter bracht verder in herinne
ring het vele dat de heer Hennequin in het
belang van den polder gedaan heeft, ook
als lid der Stalen van Zeeland. Hij uitte de
hoop dat de heer Hennequin zoover zal her
stellen dat hij nog in do gelegenheid zal zijn
de vruchten van zijn vele werkzaamheden te
mogen aanschouwen.
Vrijdagmiddag geraakte te IJzendijke
een brouwersknecht met kar en paard op hol.
De kar kwam daarbij terecht op de stoep
van een huis aan de markt en deed een paar
arduinen palen met kettingen breken als glas.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
Na do vernieling, waarin ook het voertuig
deelde, kon het dier tot staan gebracht wor
den.
VOETBALWEDSTRIJDEN.
Zondag a. s. voetbalwedstrgd tusschen M.
V. V. O ympia en V. O. A. D. nit Breda.
Terrein aohter de meelfabriek. Aanvang
LANDBOUW.
Op de Vrijdagavond door de Veilings-
vereeniging Wa'ehertn a Ihier gehouden kleine
veiling werden de eerste te Oostkapolle ge
teelde nienwe aardappelen aangevoerd.
In tegenwoordigheid van vele belang
stellenden werden Vrijdagmiddag, na een toe
spraak van den voorzitter der Vereeniging
„,De Ambachtsschool" te Oostburg, den
heer mr. F. J. N, van Dam, do diploma's)
uitgereikt aan de leerlingen, die deze behaald
Aan twee hunner C. van Poucke uit IJzen
dijke en Iz. van Cruijningen van Zuidzande
werd het diploma mot een bijzonder woord
van lof overhandigd, vergezeld van een gift
in geld, geschonken door een onbekende.
Van Cruijningen zal ter verdere bekwaming
trachten plaatsing te krijgen aan de middel
bare technische school te Utrecht.
Daarna werd de georganiseerde tentoonstel
ling van werkstukken der leerlingen geopend.
Zij maakt een aangenamen indruk.
Het aantal leerlingen, bevorderd van de
le naar de 2e klasse, bedraagt 21 en van
de 2e naar de 3e klasse 15; 5 leerlingen
werden niet bevorderd.
Maandag (aanstaande
litairen jacliter do
houden.
worden door de mi-
volksspelen ge-
Naar „Zelandia" uit goede bron ver
neemt, bestaat er allo kans, dat de tram vaD
het vierde naar het vijfde district in 1915
rijden zal.
Het maatschappelijk kapitaal is volteekend.
Zoodra door do Staten-Generaal het wetsont
werp tot toekenning van het Rijkssubsidie
zal zijn goedgekeurd, zal met de werkzaam
heden tot aanleg der lijn een aanvang wor
den gemaakt.
Het is te verwachten, dat met de behan
deling der Staatsbegrooting in Nov. a.s. het
Rijkssubsidie zal worden verleend.
In de rede, waarin de dijkgraaf van de
watering „Cadzand", de heer P. Erasmus,
hulde bracht aan de verdiensten van den
heer mr. P. C. J. Hennequin, die zich door
ongesteldheid genoodzaakt gevoelde ontslag aan
te vragen als ontvanger-griffier, herinnerde
hij er aan dat de familie Hennequin meer
dan 100 jaren als ontvanger-griffier van de
watering "werkzaam was.
In April 1810 werd als zoodanig benoemd
do heer P. Hennequin, den 24 April 1845 als
diens (Opvolger de heer J. M. Hennequin
en den 24 April 1879 de heer mr. P. C. J.
Vlissing's Mannenkoor.
Men schrijft ons uit Vlissingen
„Vlissings Mannenkoor", directeur de heer
Andr. J. Geijsen, had Vrijdagavond op zijn
programma een tweetal nummers van eenigen
omvang en wel „Eine Nacht auf dem Meere",
een dramatisch toondicht van W. Tschirch
en „Willem van Arkel" van J. Raardekoper
Jr. Met don steun van een drietal solisten,
te weten mej. Elisa Ketjen, sopraan te 's Gra-
venhage en de heeren M. Schreinemacher
tenor te Tilburg n Willem de Hoog, bariton,
te Oosterhout, zijn beide nummers zeer ver
dienstelijk uitgevoerd. De koren werden uit
nemend gezongen. De duidelijke idifferenci-
eering der gevoelsaccenten, waaraan beide
nummers zoo rijk zijn ,ging gepaard met een
mooi geluid. Daarbij zorgde de heer Ary T.
van der Vlies voor een zeer goede begelei
ding. De ivereischte heel wat van den pianist.
Dapper heeft hij zich door de moeilijke pas
sages heen geslagen.
Van do koren noemen we in 't bijzoi
het „Hymnus an die Nacht", waarin het
scheepsvolk het verheven beeld der schep
ping begroet, alsmede het „Chor der schep-
volks", dat vol moed den tocht onderneemt
en N 8, „Chor mit Solo", waarin op treffende
wijze het verraderlijke van de windstilte, die
den storm vooraf gaat, wordt geteekend.
Verlustigd hebben we ons in den superieu
ren zang van den tenor- en den bariton-solist.
Zij hebben ons menig genotvol oogenblik ver
schaft. De heer De Hoog is een oude bekende,
onze verwachtingen te zijnen opzichte, heeft
lbj niet beschaamd. De heer Schreinemacher,
die voor het eerst hier optrad, beschikt even
eens over een bijzonder mooi geluid. Beiden
verwierven herhaalde puilen een warm ap
plaus, wat den nieuwen gast deed besluiten de
tweede afdeeling met een extra nummertje te
openen.
Hij zong toen „Das Zauberlied" van Eric
Meijer, waarmee hij veel succes had.
Do sopraan-soliste was voor ons ook een
onbekende grootheid. Ook haar zang voldeed
goed. Merkbaar had zij last van haar zenu
wen, doch zij hield zich ferm en zong ge
regeld zeer zuiver en mot een forsch geluid.
De hoogste ligging wist zij gemakkelijk te
bereiken. Het bekende liedje van Nicolaï
„Mijn liefken is mijn Somer", dat dames-
solisten gaarne schijnen te zmgen, werd als
altijd dankbaar ontvangen.
Na de pauze liet do baryton-solist nog een
tweetal liederen hooien, waarna het koor zong
Willem van Arkel", een gedicht dat behan
delt den strijd tusschen Jacoba van Beieren
en den laatsten afstammeling van het stoute
geslacht der Arkels.
De sopraansolo in dit nummer had hier
onder de zenuwachtigheid der zangeres wer
kelijk iets te lijden.
Wat het koor wederom te hooren gaf was
van goede kwaliteit en een bewijs van erti-
stige studie. Met genoegen maken we mel
ding van dit succes, door „Vlissings Mannen
koor" behaald. Behoudens een enkel vlekje
en dan hebben wij "t oog op 't slotkoor
van „Eine Nacht auf dem Meere", dat wat
ruw gezongen werd en het onzuivere kwar-
is dit concert er een geweest waarop
de Vereeniging met voldoening kan terug zien.
Een talrijk publiek woonde het bij.
EEN ARBITRAGE-BETOOGING.
Asquith en Balfour op één platform I
Een motie, voorgesteld door den minister
president, en ondersteund door den leider der
oppositie als tweede voorsteller!
Het is op zich zelf al een merkwaardig
feit, en de beleekenis van de betooging waar
bij dat feit plaats had werd nog verhoogd
door de deelneming van zooveel personen van
gezag op verschillend gebied
Het was op een „peace-meeting", een vre-
des-vergadering, in de Gildenhall, de groote
zaal van het stadhuis der Londensche City.
Daar was een groot platform opgericht, waar
op de Lord Mayor en zijn Sheriffs zaten,
en naast hen Asquith en Balfour, die waren
binnen gekomen met den aartsbisschop
Canterbury. En in de zaal vóór hen zat
een keur uit de intellectueele, politieke en
godsdienstige kringen van Groot Brittanië.
Het dool van deze vergadering was, zoo
als het in de motie aan het slot werd uit
gedrukt: om „hartelijk te verwelkomen het
voorstel van den president der Vereenigde
Staten ten gunste van een arbitrageverdrag
tusschen dat land en het Britsche Rijk, en
zich te verbinden tot ondersteunmg van het
beginsel van zulk een verdrag, als dienstig
do hoogste belangen van de twee vol
ken en als strekkend tot bevordering van
den wereldvrede."
Asquith wijdde voornamelijk uit over de
beleekenis van zulk een vergadering als deze.
Hij herinnerde er aan dat do Westelijke we
reld voor het ineerendeel van de laatste twee
duizend jaar slechts een lippendienst heeft
nd voor het evangelie van den vrede.
2T is nooit een tijdperk in de Igeschiedenia
van het menschdom geweest, waarin de vin
dingrijkheid en do hulpbronnen van den
mensch rijkelijker dan nu zijn gebruikt voor
oorlog en de voorbereiding van den oorlog.
Maar het is een les en een aanmoediging, dat
thans twee groote Engelsch-sprekende demo
cratieën, tellende meer dan twee millioen
zielen, en de opperheerschappij uitoefenend, di
rect of indirect over een groot deel der
wereld, thans door een gemeeuschapp olijk in
stinct tot het macht zijn gekomen dat een
oorlog tusschen hen een misdaad i
bereid zijn thans een plechtig verdrag aan
te gaan dat zulk een oorlog voor de toekomst
een onmogelijke gebeurtenis zal maken.
Asquith meende niet te overdrijven wanneer
hij zei dat op deze vergadering werd be
sproken de meest treffende overwinning die
in onzen tijd door do rede en het gevoel
van broederschap is behaald. Arbitrage is
reeds een bekend middel. Maar wat hu voor
gesteld wordt heeft do betcekenis van een
nieuw begin, omdat er alles onder zou vallen.
Hij herinnerde er aan dat het dooden van
iemand in een duel, eertijdszoo menigvuldig,
nu in Engeland geheel is verdwenen, in den
loop van een menschenleeftijd. Zoo goed als
dat uit het particuliere loven is verdwenen,
zoo goed zal men een eind kunjien maken aan
hot internationale duelleeren.
Balfour loonde zich niet minder warm, en
zei geen steen op zijn plaats te zullen laten,
noch in particulier, noch in publiek leven,
ten einde den vooruitgang te bevorderen vi n
de zaak die nu nader bij haar eindehjjbe rijp
wording is dan ooit in sprekers leven, of
in de lieole geschiedenis der wereld.
Hg gaf toe dat wetten en verdragen niet
alles kunnen doen. En wanneer ze vóór de
publieke opinie van hun tijd uit,: en
meer kwaad dan goed doen pu-
ii ke opinie aan weerszijden van -■ Atlan
tisch Oceaan nog niet rijp ervoor was,
zo .1 h ir niet voor zgn zulk een verdrag
to slui.ji. Maai voor zoover hij Lon zien
de groote massa der publieke opinie
ten gunste ervan.
Sommigen beweren dat juist omdat die stem
ming zoo is, men ook geen verdrag noodig
hoeft. Maar dit is niet de wijze waarop de
menschheid werkt. Er zijn nu eenmaal wet
ten noodig waarnaar de menschen zich bjj
hun daden richten.
Maar hij waarschuwde dat men niet de
kwestie van de moraliteit van den oorlog
en van de methode om den oorlog te vermij
den, mag verwarren met die andere ernstige
kwestie: den last van do voorbereiding tot
den oorlog. Al komt hot verdrag tot stand,
daardoor heeft Engeland niet minder verant
woordelijkheid dan nu.
Na dezo beido politieke leiders voerden nog
het woord: de aartsbisschop van Canterbury,
voor de Anglikaansche kerk, de hoofdrabbi,
de predikant Meyer voor de vrije kerken,
en de eerste minister van Nieuw Zeeland,
Sir Joseph Ward.
Daarna werd onder luid gejuich do motia
De Koningin, van België die thans te
Londen vertoeft, lgdt aan een ooraandoening
en zal eenige dagen haar knmerB moeten honden.
Haar vertrek naar België ie derhalve nitgeetold.
De koning, die staatszaken heeft of te doen,
vertrok Vrgdsgavand te 11 uur uit Dover
naar België.
De ongesteldheid der Koningin baart niet
de minste ongerustheid.
Men zie echter ouder Laattli btrichien.
De vgandige betooging waaraan de
Belguehe minister-president Schollnort te
Antwerpen heeft blootgestaan naar aanleiding
van de sohoolwet, heeft HGbort, den minister
van arbeid, genoopt zgn bezoek aan Charleroi
ter opening vaa de tentoonstelling af to
zeggen.
Hg heeft aan de heeren van het tentoon-
stellings-comité verklaard, dat in tegen
woordigheid der even onrechtvaardige, als
hartochtelgke aanvallen, waarvan hg het voor
werp is in de anti-elerieale pers, die sedert
eenige dagen tot de meett deloyale middelen
haar toevluoht neemt om het volk tegen hem
op te ruien kig tot zgn grooten spijt, de
mtnoodiging van de stad en van het uitvoe
rend comité niet aanvaarden kan.
En waren ni. ook te Charleroi straatbetoogin-
gon bg zgn komst voorbereid.
Rechter Drion, voorzitter van de tweede
kamer der bnrgerijjke rechtbank van Brussel
voor welke binnen kort zal worden opgeroepen
het proces van prinses Louise tegen den Bel
gischen staat, tot teruggaaf van de 30 millioen
door den koning gelegateerd aan zekere stioh-
tingen, namelgk die der »Sites" en van Nieder-
fnllbaeh, ie Vrgdag tot de ondervraging over
gegaan van de] heeren baron Bnoy, en Poche»,
respectievelijk algemeen bestuurder in het
ministerie van financiën en bestuurder in het
ministerie van koloniën en voorts van Ch. De
Guelder, oud-kamei kneoht van den koning.
Dese formaliteit had plaats in afwezigheid
van advocaten.
De gemeenteraad van Brussel heeft, be
sloten om als bewgs van dank vcor het te Pargs
genoten onthaal, tgdens het vertlgf van Fal-
lièrea een deputatie van den Pargser gemeente
raad nit te noodigen, nl. den heer Bellan,
voorzitter, en de leden van het bureau van
den algemeenen raad, alsook den heer Galli,
voorzitter van den algemeenen raad van het
Seine-departement.
De Fransche minister-president Monis
heeft tegen 1 Mei alle samenscholingen en
optochten vorboden.
Zooals te verwachten was, wordt hg daarover
heftig aangevallen door Janrèt e. s.
Ook door do groote mogendheden wordt
thans van gedachten gewisield over de anti-
Grieksche boycot in Turkge. Deze gedaehten-
wisseling is het resultaat van het rondsahrgven
der Grieksche regeering tot haar vertegen
woordigers bg de grooto mogendheden, in
welk rondschrgven sg de aandacht der mogend
heden vestigt op de flagrante schending van
het internationale recht en van do verdragen,
dio tusschen Griekenland en Tnrkge onder de
auspiciën der mogendheden gesloten zgn, en
iie ar. den zeehandel der Grieken volledige
vrgheid en de behandeling van de meest
begunstigde natie waarborgen.
Het rondschrgven somt verder de overtre
dingen op en T7 yst op de massa uitzettingen
van Grieksche onderdanen, die in den jongsten
tgd hebben plaats gehad en verzoekt den
mogendheden tnsschenbeide te komeu om de
verdragen weer van kracht de doen zgn.
Over Marokko is weinig nieuw» te ver
melden. Volgens de laatste berichten uit
Fez, van 22 deser, was de toestand daar rus-
