Natuurlek gaat het »iet aai allee te nenmen
wat ia dei baiaar te koop tal worden geboden,
't ie Taa alles water is geiorgd dat soowel
de danee als ie hoeren ei de kinderen er
iets naar kon «maak vinden inllen.
Zoo sgn er sigaren in onderscheiden merken,
thee in velerlei prgien, gesneden voorwerpen,
alle door kinderen maar daarom niet minder
fraai vervaardigd en tal van nndere zaken
meer.
Dan wordt aan den basaar nog verkonden
een loterjj, waaraan men voor slechts een
kwartje deel kan nemen en wsarin de hoofd
prijzen uit voorwerpen van konstznllen bestaan.
De kleine zaal is ingericht voor theesalon.
Ook daar ia een keurige versiering aangebracht
tn de verfris8chende drank zal door jonge
damesin Japansch costunm geschonken worden.
Wie van iets meer prikkelends houdt vindt
dat in de zich eveneens in die zaal bevindende
champagnebar.
In den toin is van wege de offioieren van
het garnizoen eon flobert-schietbaan ingericht,
waar men van bedrevenheid in dien tak van
sport bljjk kan geven.
Laat ons bg dit overzicht, van wat de bazaar
de volgende week zal aanbieden, nog voegen
dat niemand zich van een bezoek behoeft te
laten weerhouden uit vrees dat oon al te
grooteaanslag op diens beurs zal gedaan worden
Men verzekerde ons dat dit niet het geval'
zal wezen. De prpzen der verschillende arti.
kelen zjjn zeer billjjk gesteld.
Aan den bazaar, die van Maandag tot en met
Vrjjdag geopend ie, w rden nog een paar
feestelijkheden verbonden, waarop w|j nader
terugkomon.
Ook daaromtrent kwamen ons zeer goede
gedachten ter oore.
STUKKEN VOOR OEN GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
Oprichting cencr Electrische
Centrale.
Door Burg. en Weth. wordt het volgende
voorstel aan den raad gedaan.
In uw vergadering van 11 Mei 1910 werd
besloten door den lieer Singels, directeur van
het electrisch bedrijf te "s Gravenhage een
onderzoek te doen instellen naar de plannen
en begrootingen van kosten en naar de rentabi
liteit van het electrisch bedrijf voor deze
gemeente
De. heer Singels heeft die taak aanvaard en
ons rapport over zijne bevindingen uitge
bracht.
Dit rapport heeft ons aanleiding gegeven
het vraagstuk van de oprichting eener elec
trisch© centrale nogmaals ernstig te over
wegen.
Op dit oogenblik staat de gemeente wat be
treft haar licht-fabricatie op een tweesprong.
Do gasfabriek nadert haar maximum-capaciteit.
Er moet dus op eenigcrlei wijze voorzien wor
den. Dit zal zijn óf door een groote uitbrei
ding van do gasfabriek óf door het oprichten
van een electrisch© centrale.
Wij hebben ons nu do vraag gesteld aan
welke der beide oplossingen wij de voorkeur
zouden geven en wij zijn tot de slotsom ge
komen, dat de oprichting eener electrische
centrale de eenige oplossing is, die voor de
toekomst werkelijk afdoende is.
Wij zijn tot die meening gekomen op de
volgende gronden.
In het einde van 1909 werd ons door den
directeur der gasfabriek in overweging ge
geven maatregelen te nemen tot uitbreiding
van de gasfabriek, daar deze de grens van
hare capaciteit naderde.
Wij droegen den directeur op omtrent deze
zaak een voorstel le doen met prijsopgave
en teekeningen.
Daaraan is door hem voldaan. De be
treffende ^tukken worden hierbij overgelegd.
Blijkens de opgaven zal deze uitbreiding
kosten K 160.000. Dit liooge bedrag bracht
ons op het denkbeeld of in plaats van
deze groote uitbreiding der gasfabriek het
niet beter zou zjjn over te gaan tot het
oprichten eener electrische centrale Werd
daartoe besloten, zoo r edeneerden wij, dan zou
de uitbreiding van de gasfabriek overbodig
worden en zou dus de uitgave daarvoor van
f160.000 met gedaan behoeven te worden.
Daar kwam nog bij de overweging, dat, gelet
op den geest des tijds, toch te ceniger tijd
- en wellicht binnen niet zoo heel langen tijd
tot oprichting eener electrisch© centrale
zal moeten worden overgegaan.
Wanneer derhalve de prijs van de installatie
vriendschappelijk. „Ik ben niet heelcinaal plat
zak. Ga mee iets drinken, daar, aan den hoek."
„Ik heb er geen bezwaar tegen," zei
de chauffeur. „Het eerste half uur behoef ik
toch niet uit te rijden
Ze staken de straat over naar een bar, en
onderwijl vertelde de chauffeur dat hij Jen
nings heette.
„Ik heet Robinson," zei Carson. „Peter
Robinson, net als de man van de groote con-
fectie-znak. Het klinkt of ik millioenair ben,
maar dat ben ik niet. Veel tegenspoed gehad.
Ik was een jaar lang chauffeur in Sussex,
had toen een ongeluk waarbij mevrouw erg
schrok, en kreeg toen ontslag. Ik vermoed
dat jullie ook wel tegenspoed zullen hebben
door al die verdwijningen
„Het is zonderling," zei de chauffeur,
„heel zonderling. Er is mij nog nooit zoo Sets
overkomen. En ik heb heel wat menschen
vervoerd."
„Sommigen van je kameraden zullen er
toch wel last van hebben gehad, denk ik,
door hun gedwongen visites aan Scotland
Yard, en door het verhoor van de detectives
„Neen, van mijn kameraden heeft er
geen een hinder ondervonden door die ver
dwijningen. De man die den bankier naar het
Rechtsgebouw reed was een van de eigen
auto chauffeurs, evenals de man die den mil
lioenair vervoerde."
„Zoo," zei Carson onverschillig. „Wat
niet te buitensporig hoog wa9, meenden wij
dat het finacicel voordeeliger zou zijn over te
gaan tot de electricitcit.
Een gevolg van deze overweging was ons
voorstel om den lieer Singels uit te noodi-
gen de gemeente over dit onderwerp to advi-
sceren.
Daartoe is door u besloten; de heer Sin
gels heeft de opdracht aanvaard en heeft zijne
meening over de bestaanbaarheid, rentabiliteit
en kosten eener clectrische centrale te Mid
delburg nodcrgelegd in een rapport dat wij hier
bij aan uw college overleggen.
Do kosten van inrichting en aanleg worden
daarin geraamd op f 190.000, oen bedrag, dat
- ook volgens den heer Singels tamelijk
ruim geraamd is.
Voorts komt de heer Singels lot de conclu
sie, dat eenc electrischc centrale te Middel
burg zeer goed bestaanbaar is, zelfs' bijeene
zoodanige prijsbepaling, datdeprijs voor
gas en electriciteit gelijk is.
Wanneer wij nu beide plannen naast elkaar
beschouwen, dan zien wij in de kosten van
aanleg een verschil van 130.000, welke de
electrischc centrale meer kost. Daar staat
echter tegenover, dat, wordt tot de uitbrei
ding van de gasfabriek besloten, daarmede
het electricitcitsvraagstuk niet van de baan
is. Steeds wordt de aandrang naar electrici
tcit voor licht en kracht grooter en do ge
meente zal toch ongetwijfeld binnen weinige
jaren daartoe moeten besluiten. En dan zal
de uitbreiding der gasfabriek overbodig blijken
to zijn aangebracht en het groote bedrag van
f 160.000 noodeloos uitgegeven.
Deze overwegingen hebben ér toe geleid,
dat wij de voorkeur geven aan oprichting van
eene electrischc centrale. Wij verecnigen ons
geheel met de mecning, door den heer Singels
in zijn rapport nedergelegd en wij achten de
door hem aangewezen wijze van uitvoering
de meest verkieselijke.
Met name vereenigen wij ons met zijn afwij
zend oordeel over liet aanbod der clectrische
centrale te Vlissingen.
Op grond van bovenstaande pvcrwegingen
en onder verwijzing naar de rapporten en
stukken van den directeur der gasfabriek over
do uitbreiding dier fabriek en van den heer
Singels over de inrichting der plectrische
centrale hebben wij de eer u voor te stellen
over te gaan tot oprichting van een electri-
sche centrale volgens de plannen en begroo
tingen van den heer Singels.
Indien uw college zich met dit voorstel
vercenigt hebben wij de eer u nog voor te
stellen ons te machtigen in overleg met den
heer Singels, of indien hy mocht verhinderd
zijn, met een anderen, door ons in overleg
met hem, aan te wijzon deskundige, de maat
regelen te nemen, welke voor de uitvoering
van ^uw besluit noodig zijn
Omtrent een geldlecning, en omtrent veror
deningen, instructien, benoemingen van per
soneel als anderszins stelletn wij ons voor
aan Jiw college nadere voorstellen te doen
De commissie van fabricage deelt mede, dat
het yoorstel tot oprichting eener elcctrisclie
centrale haar tot de volgende opmerkingen
aanleiding geeft
De toename v,an het gasverbruik is nog
steeds zoo aanzienlijk, dat, nu de gasfabriek
de grens barer capaciteit nadert, een belang
rijke vergrooting dier fabriek noodig is, ten
zij men door invoering van electrisch licht
wil trachten de toename van het gasdebiet
le (beperken.
Omtrent de keuze tusschen uitbreiding der
gasfabriek en een electrische centrale merken
we op dat bij de a a n I e g k o s t e n van de
uitbreiding der gasfabriek, begroot op f 160.000,
geen post voorkomt voor verdere uitbreiding
of verwijding van het buizennet de kosten
daarvan waren in het schrijven van den
directeur der gasfabriek geraamd op f 40.000,
waarvan in 1910 vermoedelijk f 18.000 is be
steed.
Wij achten het zeer waarschijnlijk dat bij
vermeerderend gasverbruik nog wel een be
langrijke som voor dit doel zal noodig zijn.
Evenmin komt op dc begrooting een post voor,
voor een nieuwen gashouderal moge die nu
nog niet direct noodig zijn, zoo zal toch bin
nen enkele jaren (stel 6 of 7) daarvoor een
belangrijk bedrag noodig zijn. Een en ander
leidt ons tot do conclussie dat wat a a n-
legkosten betreft de stichting eener elec
trische centrale (op f 190.000 begroot) en do
uitbreiding der gasfabriek niet zoover uit
elkander zullen loopeu, dat daarmede bij de
keuze behoeft rekening le worden gehouden.
Omtrent de exploitatiekosten wordt
in de stukken tot uitbreiding der gasfabriek
is dat, een eigen-auto chauffeur? Nooit van
gehoord."
„Och, dat zijn chauffeurs, die twintig
pond bij elkaar hebben kunnen brengen, als
eerste afbetaling om een auto van de maat
schappij te koopen. Er zijn er zes, en die
doen vrijwel wat hun goed dunkt, en ze ver
dienen veel geld. Ze betalen iedere week
twee pond aan de maatschappij af op de
schuld van den auto, en na een poosje zijn
ze er eigenaar van, en goedkoop genoeg."
„Ze zijn wel ongelukkig geweest, juist
in die gevallen gemengd te worden, zou ik
denken
„Och, neen Het was hun schuld niet,
en in ieder geval vermoeit het publiek zich
niet met de vraag, wie de chauffeur is. Een
nieuweling, die pas was aangenomen, heeft
den bruidegom en zijn getuige vervoerd.
Nog een glas?"
„Neen, dank je," zei Carson.
De twee mannen liepen samen terug naar
de garage, terwijl Carson bijzonderheden vroeg
omtrent het werk en de betaling, als over
woog hij of het de moeite waard was le wach
ten op een plaats bij1 de Tankerton Maat
schappij. De controleur, in het kleine groene
huisje, juist binnen de poort, keek haar hem,
maar deed geen poging hem tegen te houden.
De maatschappij had eenige personen aange
nomen als „leerling" en do controleur, die
Carson in gezelschap met den chauffeur zag.
niets vermeld wij mogen echter wel aan
nemen dat daarbij geen of althans weinig
meer personeel zal noodig zijn dan tegen
woordig. Door de machinale opvoer der kolen
en de gemakkelijke lediging en vulling der
„kamerovens" wordt toch zeker op het per
soneel bezuinigd De meerdere exploitatie
kosten bepalen zich dus tot de meerdere
kosten van kolen enz. met en benevens inte
rest en afschrijving van kapitaal.
Daarentegen vordert de centrale alleen voor
toezicht en personeel jaarlijks f 9500. In dit
opzicht staat dus de centrale finantieel zeer
achter (bij de uitbreiding der gasfabriek.
De rentabiliteit der centrale op zich
zelf is zeer onzeker en is geheel afhanke
lijk van het meer of minder gebruik, dat van
de eloctriciteit zal worden gemaakt. Bij vol-
belasting berekent de heer Singels een winst
van f 6230 bij 3/j een verlies van f 2570
op dezelfde wijze rekenende vinden wij bij
halve belasting een verlies van f 9620 's jaars.
Hot is geenszins zeker dat het niet meerdere
jaren duren zal vóór de volbelasting wordt
bereikt. Het sub 2 der conclusies daarvoor
genoemde aantal van 3 4 jaren schijnt ons
to kort.
Zoo dus uitsluitend uit een financieel oog
punt beschouwd de uitbreiding der gasfabriek
voor de gemeente verreweg de voorkeur ver
dient wegens de veel mindere jaarlijksche
kosten, zoo meenen wij toch in dit geval tot
de keuze van electricitcit te. moeten advi-
seeren, omdat de voordeelen daarvan (meer
gemak tuj de verlichting, maar vooral het
verkrijgen van kracht voor kleine motoren)
ons van dien aard voorkomen dat de drang
tot invoering van electricitcit op den duur
toch niet te ontgaan zal zijn.
Omtrent de ontwerpen zelf zij opgemerkt dat
al wordt een centrale gesticht, toch uitbrei
ding der gasfabriek, zij het ook cgnige jaren
later, noodig kan zijn, zoowel door vermeerde
rend gasverbruik als door vermeerdering der
bevolking. Daarom moet het noodige terrein
daarvoor gereserveerd blijven en mag niet,
zooals in het rapport Singels staat, de cen
trale nog achteruit worden geplaatst en daar
vóór een afzonderlijk kantoorgebouw gesticht
worden, integendeel zouden wij den voorgevel
iets vooruil willen brengen tot in de rooi
lijn. Wij gaan daarbij van het denkbeeld uit
dat voor eventueel© uitbreiding der gasfabriek
van de twee overgelegde plannen zal geko
zen worden dat gemerkt no. 333, omdat daar
bij de overblijvende ruimte voor cokesberging
het grootst is.
De wijze van fundeering der centrale zal
ook nog wel een punt van nadere overwoging
moeten uitmaken.
Uit de rentabiliteits-berekening in het rap
port Singels meenen wij te moeten opmaken
dat het de bedoeling is den cleetrischen dienst
onder het beheer van den directeur der gas
fabriek eu waterleiding te brengenegaarne
vernamen wij of die opvatting juist is cn
door u -geen afzonderlijke directie wordt noo
dig geacht
De levering vau electriciteit uit de centrale
der Sociétë anonyme te Vlissingen komt ons
voor althans in de eerste jaren in prin-
c i p e het meest aanbeveling te verdienen.
De groote te verwachten verliezen der
eerste jaren zouden daarbij worden vermin
derd, terwijl toch dc gemeente geheel mees
teres op haar terrein blijft, de electriciteit
tegen door haar te bepalen prijs aan het pu
bliek levert en na afloop van 10 jaren des-
verkiezende een eigen centrale kan stichten
van de afmetingen, die dan blijkens de opge
dane ervaring zullen noodig zijn. De gevraagde
prijs schijnt ook ons echter te hoog en is
althans hij volbelasting ongunstiger voor de
gemeente dan de bouw eener centrale. Bij
mindere belasting komt echter dc prijs meer
in het voordeel der gemeente. Wij zouden
het dan ook wenschelijk achten dal omtrent
dien jirijs nadere onderhandelingen met do
Société anonyme werden gevoerd en mocht
dan een betere regeling van den prijs ver
kregen kunnen worden, zouden wij deze wijze
van levering in ernstige overweging willen
nemen.
Burg. eu Weth. teekenen hierbij aan
Naar aanleiding van het rapport der com
missie van fabricage hebben wij gemeend goed
te doen omtrent hetgeen daarin staat over
de electrische centrale liet advies in te win
nen van den heer Singels. Wij leggen dat
advies hierbij over.
Het zal wellicht overbodig zijn, er op te
wijzen, dat daarin meeningen worden uiteen
gezet, die van van zeer vertrouwelijken aard
moeten geacht worden.
Wat de commissie meent omtrent liet uit-
liad hem blijkbaar aangezien voor één daarvan
„Mooie machines!" ze» Carson vol be
wondering.
Terwijl de chauffeur zijn benzinebak vulde,
cn zijn auto onderzocht, bekeek de detective,
onder voorwendsel van groote belangstelling,
het geheele rijtuig uit- en inwendig, en sloeg
toen een blik om zich heen in de ruimei
garage. Twee zware deuren aan een der uit
einden trokken zijn aandacht.
,,Is dat de plaats waar je je contanten
bewaart?" vroeg hij voor de grap
De chauffeur keek op en volgde de rich
ting van zijn blik.
„Neen," zei hjj lachend, „daar bewaren
de eigen-auto chauffeurs hun machines. De
maatschappij heeft hun een eigen plaats ge
geven met brandvrije deuren, leder van hen
heeft een sleutel en de maatschappij neemt
geen eukele verantwoordelijkheid voor brand,
diefstal of iets auders."
„Ik denk," zei Carson, zich gereed ma
kend heen te gaan, toen de chauffeur naar
zijn dxtjfwiel ging, „dat ik zal probeeren ook
twintig pond bijeen te brengen, om een eigen
auto man te worden
„Dat zou je niet lukken, al had je het
geld contant," zei de chauffeur. „Ze nemen
er geen meer aan. Ze zeggen omdat het voor
de maatschappij geen voordeel oplevert. Maar
ze willen voor de eersten die bij hen zijn
gekomen op die voorwaarden, de overeen-
breiden der exploitatiekosten wanneer de gas
fabriek wordt uitgebreid, dat is juisthet
zijn alleen do meerdere kosten van kolen en
rente en aflossing.
Wij maken van deze gelegenheid gebruik
om den Raad de mededeeling te doen, dat,
hoe ook de beslissing over het al of niet op
richten eener electrische centrale zal zijn, er
in .elk geval uitbreiding van de gasfa
briek noodig zal zijn wegens dc kolossale toe
neming van het gasverbruik in de laatste
maanden, een toeneming, die niet van toc-
valligen en voorbijgaanden aard is, doch die
liet gasverbruik op de (hans bereikte hoogte
zal houden of nog vermeerderen. Deze toe
neming bestond nog niet in zoo groote mate,
toen wij ons voorstel van 11 October j.l.
deden, daar ze eerst in de laatste maanden,
zoo sterk naar voren is getreden.
Er werden in 1910 122.000 M3 gas meer
verkocht dan in 1909 en daardoor zal het
totaal in 1911 stijgen tot boven de 2 mil-
lioen M3, het maximum van de capaciteit der
fabriek. Er is dus overbelasting.
En waar het nu een vaststaand feit is, dat
bij oprichting eener clectrische centrale het
gasverbruik vermeerdert, zal de uitbreiding
der gasfabriek niet kunnen uitblijven, ondanks
de oprichting eener electrischc centrale, doch
in elk geval noodig zijn.
Wij stellen ons voor U spoedig een uitge
werkt voorstel voor die uitbreiding te doen.
doch kunnen nu reeds mededeelen, dat die
door den directeur approximatief wordt ge
raamd jop f 120.000.
Daar wij de plannen nog met hebben on
derzocht is het natuurlijk zeer wel mogelijk
dat wij daarro""werken zullen schrappen, waar
door liet totaal bedrag dan minder zal wor
den.
Wij meenen goed te doen het bovenstaande
reeds nu onder uwe aandacht te brengen,
omdat wij niet den schijn op ons zouden
willen laden, daarmee rauwelijks te zijn aan
gekomen, wellicht na uwe beslissing over
het oprichten eener electrische centrale.
Het rapport der commissie van financiën
luidt
De commissie van financiën heeft de eer u
mede te declen, dat zij zich met het hier-
vorengenoemdc voorstel voreenigt, ondanks de
financiëele bezwaren, die daaraan voor Mid
delburg Verbonden zijn
Wil onze stad op de hoogte blijven van
haar tijd, dan is daartoe op den duur het
verkrijgbaar stellen van gemeentewege van
electrische verlichting en beweegkracht een
eerste vereischte.
Ook waar, blijkens het nader schrijven van
Burg. en Weth. een uitbreiding van de gas
fabriek, zelfs bij oprichting van een electrische
centrale, niet kan uitblijven en daarmede du3
voor een groot deel de argumenteering door
Burg. en Weth. van hun voorstel is ver
vallen, meent de Commissie, dat daarom van
die oprichting niet mag worden afgezien.
Immers, het zou van verkeerde gemeente
politiek getuigen, wanneer de gemeente uit
louter financiëele overwegingen tegen hield
wat haar voorloopig financieel nadeel zal
berokkenen, maar wat op den duur tot ver
meerdering van haar bloei zal bijdragen.
Dat de oprichting van een electrische cen
trale in de eerste jaren financieel nadeelig
voor de gemeente zal zijn, blijkt voldoende
uit het rapport van den heer Singels en
uit de opmerkingen van de commissie van
fabricage.
De vraag blijft slechts op welke wijze dat
financieel nadeel tot een minimum te beper
ken is.
Wanneer het mogelijk ware, voor billijken
prijs van de Vlissingscbe centrale de electri
citeit tc betrekken, dan zou dat het meest
verkieselijk zijn.
Nu echter dit niet het geval schijnt, en
derhalve de gemeente zelve een electrische
centrale zal moeten stichten, hangt alles af
van het spoedig bereiken van de volbelasting.
Onze commissie meent, dat, om deze zoo
snel mogelijk te bereiken, het gewenscht is,
den prijs van het electrisch licht zoo laag
mogelijk te stellen, desnoods in evenredig
heid iets lager dan van het gas, faciliteiten
te verlcenon aan hen, die bij den aanleg zicli
wenschen aan te sluiten, en zooveel mogelijk
de straatverlichting electrisch to maken.
Groote invloed zal daarop kunnen worden
uitgeoefend door do commercieele en tech
nische leiding van het bedrijf.
Hoe deze laatste zal moeten worden inge
richt, daarover wenscht onze commissie voor-^
loopig haar oordeel op te schorten, tot dien
komst met herroepen. Goeden dag."
Toen Carson weer buiten in de Fulham
straat naar het Oosten liep, zei hij" in zich
zelf, dat zijn tijd en die enkele koperstuk
ken goed besteed waren. Maar vóór hij den
volgenden stap kon doen in het plan dat hij
vaag ontworpen had voor het nasporen van
de vermisten, zou hij nog een oogenblik wil
len doorbrengen in de afzonderlijke garage,
waar de eigen-auto-mannen hun machines
hielden.
Hij was ei' zeker van dat de chauffeur
met wien hij gesproken had, niets wist van
de manier waarop de personen waren ver
dwenen, en waarschijnlijk ook geen van de
andere gewone chauffeurs. Al de bewijzen,
die hij" had verzameld aaneen passend, werd
zijn theorie zeer waarschijnlijk, ja zelfs de
eenige die naar zijn mcening juist kon zijn.
Die zes eigen-auto-mannen met hun verze
kerde afzondering, waren de schuldigen. Hoe
zij hun wegmoffeling van personen verricht
ten, kon hij slechts gissen, maar met auto's,
voorzien van middelen om het nummer te
veranderen, was het mogelijk dat er ook in
richtingen waren aangebracht die de passa
giers lot gevangenen maakten. Hel klonk
dwaas, maar het was de eenige logiale rede
neering.
Toen Carson weer op zijn kantoor kwam,
gaf zijn jongen hem een briefje.
„Dit werd ongeveer een half uur ge-
aangaande nadere voorstellen van Bur^. «n
Weth. zullen zijn ingekomen.
Uitbreiding der gasfabriek
Toen Burg. en Weth. hun voorstel dedeu,
tot oprichting eener electrische centrale deel
den zij tevens als hun gevoelen mede, dat
daardoor de uitbreiding van de gasfabriek over
bodig zou worden.
De tusschen hun voorstel en thans verloopen
maanden hebben echter geleerd, dat dit niet
het geval is en dat, onafhankelijk van 's raads
beslissing over eene electrische centrale, ui
elk geval uitbreiding der gasfabriek noodig
zal zijn.
Het gasverbruik is toch-in de laatste maan
den dermate toegenomen, dat de grens van de
capaciteit van verschillende inrichtingen der
fabriek, speciaal ovens en zuiverkisten, die
2 000.000 M3 bedraagt, is overschreden En
het laat zich Aanzien, zoowel wegens b v
liet groote verbruik van- de „Vitrite Works",
als ook wegens het zich steeds uitbreiden
de getal muntmeters, dat de vermeerdering er
niet eene is van toevalligen en tijdelijkeu aard,
doch dat het gasverbruik zeker op het thans
bereikte verbruik zal blijven on zeer waar
schijnlijk Jiog zal stijgen. Het is toch een;
vaststaand feit, dat na oprichting eener clec
trische centrale het gasverbruik toeneemt, pa-,
danks ide levering Van Jplccliisch licht en kracht
In verband met het bovenstaande hebben
Burg. en Weth. dc overtuiging gekregen, dat
onmiddellijke uitbreiding van de stokerij met
ovens en van de zuiverkisten dringend noo
dig is, daar er thans reeds overbelasting is.
Blijkens berekening van kosten zulleu die
bedragen f 54.000. Daarmede zal de capaci
teit der fabriek worden verhoogd tot 3 rail-
lioen M3.
Vermeerdering van het aantal gashouders ia-
op dit oogenblik met noodig.
Mocht liet verbruik blijven toenemen, in
dezelfde male, als tot heden het geval was,
dan zal zij misschien over 4 .'i 5 jaar n<*>-
Jig zijn
Burg. en Weth. teekenen hierbij nog aan,
dal de nieuwe aanbouw voor deze werken,
wat de plaatsruimte aangaat, de werken en
gebouwen voor de electrische centrale benoo-
digd niet in den weg staan.
Naar aanleiding van deze oierwegingen. atol
len zij voor te besluiten tot uitbreiding van
de stokerij en de zuiverkisten tot een bedrag
vau f 54.000, die uit een leening zullen moe
ten worden gevonden, waaromtrent zij den
raad te gelegener tijd een voorstel zullen doen.
Blijkens haa,r rapport te dezer zake zou de
commissie van fabricage het zeer op prijs
stellen, indien zij vóór het uitbrengen van
haar advies in kennis kon worden gesteld
met een vergelijkende begrooting van de uit
breiding der ovens volgens het thans inge
diende voorstel (retorten-ovens) on volgens
het plan vroeger (bij gelegenheid van de ont
werpen voor oen clectrische centrale over
gelegd (kamerovens) en wel niet alleen voor
den ,aanleg doch ook voor do exploitatie
(rentabiliteitslierekening). Met nu voorgestelde
plan met relortcnovens dat in aanleg veel
goedkooper doch in exploitatie vermoedelijk
veel duurder zal zijn dan hel vroeger voor
gestelde wijkt zoozeer van het vroegere af,
dat nadere toelichting op dit punt hoogst
gewenscht voorkomt.
Burg. en Weth. teekenen daarbij aan
De door dc commissie gevraagde beg roo
ting van kosten voor de kamerovens wordt
hierbij overgelegd. Daarbij is niet aanwezig
een begrooting van do exploitatiekosten, ge
lijk de commissie' vraagt, in verband met de
mogelijkheid, dat de exploitatiekosten bij het
gebruik v.ui kamerovens minder zullen zijn
dan bij retortenovens.
Het wil ons toch voorkomen, dat eou der
gelijke begrooting zeer moeilijk juist eu nauw
keurig te maken is. Theoretisch zijn zeker
wel cijfers te geven, doch wij vreezen, dat
in de practijk zal blijken, dat die bezjjden
de werkelijkheid blijven eu dat allicht door
een of andere onvoorziene onislandigheid later
zal blijken, dal toch niet zoo weinig handen
noodig zijn als men had gemeend in verband
met de kamerovens noodig te zullen hebben.
Bovendien rijst de vraag, of men, uit een
billijkheidsoogpunt de thans in dienst zijnde
werklieden wel kan ontslaan.
Mocht de commissie echter bepaald haar
verlangen om bedoelde gegevens handhaven,
dan kunnen wij wel cijfers verschaffen
en wij zullen ze natuurlijk naar ons beste
weten geven doch wenschen voor de juist
heid- in dc pract(jk niet ia te staan.
Wij teekenen hierbij nog aan, dat het maken
leden door een lakei gebracht, imjhlieer,"
zei hij.
Carson zag een kroontje op do enveloppe,
en vermoedde dat het briefje van Lady Mar-
jorie Maitland was. Dat bleek ook hel geval
te zijn Maar de boodschap verbaasde hem:
„Waarde Mijnheer Carson,
Wees zoo goed mij te komen opzoeken,
zoo spoedig u kimt. Ik heb bericht over
lord Ambloford. Hij is in zeer groot ge
vaar.
Marjorie Maitland
„Wat voor den duivel bcteckent dat au,"
zei Carson, op zijn horloge kijkend
Het was net vijf uur
„Haal me wat thee en geroosterd brood,"
zei hij tot den jongen. „Loop zoo vlug als
je kunt. Sluit de deur terwijl je uit gaat.
Ik moet me verkleedon
Hij had zijn gnmeering afgewasschen eu zich'
gedeeltelijk verkleed toen de jongen terug
kwam. Carson dronk met welbehagen zijn thee,
terwijl hij zijn toilet voltooide.
„Misschien zal dit onderhoud al mijn
veronderstellingen vernietigen," zei hij, naar
de Park Lane loopend. „Of wel het zal mijn
theorie bevestigen, dat die personen worden
vastgehouden voor een losprijs, en niet zoo
gemakkelijk toegeven, als de roovers hoopten
Wprdt varvolffd
