IHIDDELBURGSCHE COURANT.
Dinsdag
14 Maart.
Sprokkelingen.
62
464« Jaargang.
1911
Deze courant vertebijut d a gelijke, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers koBten 5 cent.
Advertentiën bfi abonnement op voordeelige voorwaarden.
Froapeotussen daarvan zjjn aan het bnrean te bekomen.
Advertentie* voor het eerstvolgende nnmmer moeten des middags vóór dén aar
aan het bnrean bezorgd zjjn.
Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonne'ment veel lager. Geboorte-, dood- eu
alle andere fumilieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel moer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advertentiën en reo'.ameB, met afkomstig nit Zeeland, betretfoadt
Handel, Nflverheic en Geldwesen, ia gerechtigd hot Algemeen Advertentle'Bawm A. DB Ï,A
SLAB A*., W.a. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 13 Maart.
Over het wetsontwerp tot bestrijding
van zedeloosheid schr jjifc het Week
blad wan het Recht:
De eindstemming moet nog volgen. Zjj zal
wel tot de aanneming van het ontwerp leiden,
vermoedelijk met een vrjj belangrijke meer
derheid, misschien ook met stemmen van vrij
zinnige zijde. De Minister zal dan veler toe
juichingen oogsten. Wij moeten hom de onze
onthouden. Wjj erkennen het, de Minister
heeft zjjn ontwerp met groote overtniging en
warmte verdedigd. Dooh w$ plaatsen overtai*
ging tegenover overtniging. De Minister aoht
sjjn voorstel in het belang van ons land. Wjj
meenen, dat het belang van ons land er ernsig
door kan worden geschaad. De Minister oor
deelt de ontworpen bepalingen met goede
beginselen 7&n strafrecht in overeenstemming.
Wjj kunnen niet anderB zeggen, dan dat veel
van wat nu is aangenomen, eene plaats in ons
Wetboek van Strafrecht onwaardig is. Mis
schien wil de Minister erkennen, dat enze
overtuiging niet minder ernstig en opreoht is
dan de zjjne. heeft de meerderheid aan zjjne
zijde. Wij moeten ons troosten met Sshillers
woorden»Nicht Stimmenmehrheit iat der
Wahrheit Probe."
Zaterdag was het vjjftig jaren geleden dat
jhr. mr. A. F. de Savernin Lobman, de afge
vaardigde voor G o e s, te Groningen in de rech
ten promoveerde en zjjn loopbaan in de maat
schappij begon.
Hjj is thans 73 jaar.
Ofschoon alle openijjk feestbetoon achterwe
gen bleet, waren, volgens De Ned., de hem
betoonde bewjjzen van belangstelling zeer
talrjjk. Van.den Senaat der Groningsche Hoogo-
aohool ontving hg oen geealligrafeerde oor
konde, met woorden van hulde voor den oud-
discipel.
Prof. Van Hamel «chrjjft in Weekblad De
Amtterdammtr een warm woord van hulde aan
dezen verdienstelijken staatsman.
Omtrent de loopbaan van den heer Lohman
zjj vermeld dat hg was achtereenvolgens
rechter te Appingedam (1862—1866), te 'e Her-
togenbosch (18661872), raadsheer in het pro-
vineiaal gerechtshof van Noord-Brabant (1872
1884), lid der Tweede Earner (1879—1890 ca
1894heden), lid der Eerste Kames (1892
1894), hoogleeraar aan de Vrge Universiteit
(1884—1890 en 18911896) en Minister Tan
Binnenlandscbe Zaken (1890—1891).
Sinds 81 Augustus 1909 is de heer Lohman
Minister van Staat.
Bovendien is hg ook curator der Groning-
soho Hoogeschool en heeft hg nog zitting in
versohillende andere colleges.
Van hem sgn in den loop der jaren tal
van geschriften en een lgvig werkOnze Con
stitutie verschenen.
Hg mag dus op een hoogst eervolle loop
baan terugzien.
En vooral als lid der Tweede Kamer is
de invloed van den heer Lohman steeds van
groote beteekenis geweest. Kenner van ons
staatsrecht en van ónze wetten, als hg is, zgn
in ons parlement weinigen.
Afgescheiden van de beginselen die hg r
staat, en waarom wg liever zagen dat het
district Goes een ander afgevaardigde had,
is hg een man, op wien dat district met eere
kan wjj sen, ook als een zeer waardig ver
tegenwoordiger van de Chriatelgk flistoriseho
partg.
Onze opmerkingen naar aanleiding van de
bgeenkomet van Nederlandsche en Belgische
sociaal-democratische volksvertegenwoordigers
hebben den toorn opgewekt vaa Het Volk,
zoo sehrgft land tn Volk. Op zich zelf zou
dese uitval,«ia weinig parlementaire bewoor
dingen vervat, ons geen aanleiding geven tot
een wederwoord. Het bleek os* eohter, dat
de strekking onzer beschouwing niet is be
grepen. Misschien ook door anderen dan de
zedaotie van Het Volk.
Daarom zg nader het volgende verklaard:
Waarom achten wg van waarde, dat door
Nederlanderen Standaard het toelatemran recht-
streeksche of zgdelingsche bemoeiing van
vreemdelingen mot onze landsverdediging als
landverraad is gebrandmerkt?
Omdat wg meonen, dat op onze landsregee-
ring de invloed van de Duitsohe regeering
veel sterker iö c'an wg wenschelgk achten.
In het internationaal verieer is voor Neder
land, én ten aanzien van het Moederland,
maar vooral ten aanzien van de Koloniën,
aansluiting bg Duitscbland, nauwer dan bg
andere groote mogendheden, het allergrootste
gevaar. Dit wordt lang niet algemeen inge
zien. En vooral niet in onze regeeringskrin
gon
Men heeft zich daar van Duitsche invloe
den geheel te isoleeren. En allereerst bg de
beraming van maatregelen voor de landsver
dediging. Doet men dit niet, dan is Neder
land zgn onafhanbelgk bestaan kwgt nog
voordat er sprake is van een oorlog.
Daarom ligt de beteekenis van het geschrgf
der reohtsche bladen over landverraad niet in
het schetteren tegen de op zich zeil onschul
dige conferentie der sociaal-democraten. Wg
schreven dan ook, dat wg met die >politieke
drukte" geenszins instemden. Maar die be
teekenis ligt hierin dat het toelaten vaa
eenigerlei invloed van vreemdeligen waar
ook, en wg voor ons doelen hier op Regee-
ringekringen volgens die bladen ah land
verraad is te brandmerken.
Wg lazen deze opheldering met genoegen,
omdat daaruit ook blgkt dat onze collega's
in de Molenstraat te 's Gravenhage de oonfe
tie der Belgische en Neder-
landsche socia a 1 - democratisch
afgevaardigden ook op zich zelf
onsohuldig noemen en daaraan volstrekt niet
die wnarde hechten of haar afkeuren zooals
anderen wel doen.
Volgens hetzelfde vrgzinnig democratisch
blad zal de kapitein ter zee baron van Asbeok,
commandant van het Instituut voor adelborsten
te Nieuwediep, tegen Augustus den dienst
met pensioen verlaten tengevolge van een
conflict met den Minister van
Marine.
Het is een stout stokje van den beer
Wentholt, merkt het blad op. De heer Van
Asbeck is man van reohtsl Eenigo maanden
geleden werd hg genoemd als aangewezen op
volger van den heer Wentholt, indien dezen
iets mensohelgks mocht overkomen.
BENOEMINGEN, ENZ.
Bg kon. besluit:
is benoemd tot directeur van het Konink
lijk Kabinet van munten, penningen en gegra
veerde steenen te 's Grarenbage, A. O. vaa
Kerkwjjk, thans onder-directeur bg dat
Kabinet
zijn benoemd tot ridder in de orde van
,Oranje-Nassau", A. J. Dgkstra en L. Valk,
respectievelgk ingenieur 1ste kl. en ingenieur
2do kl. bij den waterstaat en 's lands burger
lijke opnebare werken in N.-I. en C. A.
Spruyt, directeur van het telegraafkantoor
te Groningenen
is aan T. Ongerboer, op verzoek, eervol
ontslag Verleend als militie-commissaris in
de provincie Utrecht, met dankbetuiging.
Ter vervulling eener vacature van rechter
in de arr. rechtbank te Rotterdam, is opge
maakt de navolgende alpbabetiaebe Igst van
aanbevelingmr. H. Heuvelink, mr. C. M. de
Kuyper, en jhr. mr. G. W. van Vïerssen Trip
de eerstgenoemde ambtenaar van het O. M.
bij do kantongerechten in het arrond. Amster
dam, ter standplaats Amsterdam, de beide
laatstgenoemden substituut-griffier bg gemel
de rechtbank.
De gewone audiëntie van den Minister van
Landbouw enz. zal Woensdjag a.s, niet plaats
hebben.
TWEEDE KAMER.
Versiering van het Vredespaleis.
Do minister van buitealandsche zaken heeft
een suppletoire begrooting van buitenlandsche
zaken voor 1911 ingediend voor kosten, zgnde
f 18.000, van aanmaak van zeven ramen, be
stemd voor het in aanbouw zgnde Vredes
paleis te 's-Gravenhage.
Een groot aantal landen heeft door giften
bijgedragen tot den bouw of versiering van
het Vredespaleis.
Ook de Nederlandsche regeering meent dit
te moeten doen.
In verband niet een door het bestuur der
Carnegie-stichting aan den minister gedaan
verzoek worden daarom de noodige gelden
aangevraagd voor de aanbieding dezerzgds van
de zeven gekleurde ramen die noodig zijn
voor de hoofdtrap van het paleis en de
rotonde van het eerste bordes, waarop zal
komen te staan een door de Amerikaansche
regeering toegezegde groote marmeren groep,
voorstellende een allegorie van den Vrede
door het Recht.
Groot-Britannië zal aan dat vredespaleis
geschilderde ramen ten geschenke geven,
bestemd voor de rechtzaal. Op de begrooting
voor 191112 zal hiervoor een bedrag van
1000 p. st. worden uitgetrokken. Het geschenk
zal in het geheel 2500 p. st. kosten.
O 0 S T -1 N D I
Door den „Bond van ambtenaren en beamb
ten bij den post- en telegraafdienst" in Ncd.
Indië zijn aan den Gouverneur-Generaal een
tweetal requested gezonden. In het eerste klaagt
de Bond over het feit, dat kortelings tweege-
nieofficieren en een luitenant ter zee ter
beschikking zijn gesteld van den hoofdinspec
teur, ten einde in opleiding te worden geno-
voor inspecteur. Adressant meent, dat
onder de post- en telegraafambtenaren zeker
wel personen zijn te vinden, die, wat eigen
schappen van hoofd en hart betreft,alleszins
geschikt 'zijn voor den inspecteursrang.
In het tweede request vraagt de Bond ver
mindering van de werkzaamheden op de post
kantoren op Zon-
Van de eerste Indische gemeentelijke geld-
leening, die welke werd uitgeschreven door
de gemeente Batavia, was bij de kantoren te
Batavia, Semarang en Soerabaja de inschrij
ving opengesteld tot een koers van 99i/2pct.
op vijf seriën van f 100.000. De rente bedraat
41/2 pet. Het bedrag der inschrijvingen op ge
noemde kantoren beloopt ongeveer 2 mil-
liioen gulden.
De Kawio-eilanden, benoorden jSangir, zijn
volgens bericht van den resident van Menado,
van half December tot begin Januari geteis
terd door hevige aardbevingen. De bevolking
verkeerde in voortdurenden nood zoodat een
gouvernementsstoomer tot hulp gevraagd
werd. Bij 't verzenden van dit bericht was
>g geen boot beschikbaar en nadere tijdin-
:n ontbraken.
Te Semarang is men zoekende naar den.
procuratiehouder der Ned.-Indische Handels
bank aldaar, C. J. Swart, die niet terugge
keerd is van een uitstapje naar Batavia. On
geveer f 85000 aan effecten is met hem zoek.
Men heeft nog geen spoor van hem
Dit Stad en Provincie.
Wg vestigen de aandacht van belang
hebbenden in onze gemeente erop dat,
blijkens een in ons vorig nommer opgenomen
bekendmaking van Burg. en Weth., Woensdag
15 dezer 's avonds om half acht precies, in
„Ons Huis", voor mingegoeden, tegen 10 cent,
toegangskaarten verkrijgbaar zijn voor de ge
nerale repetitie van het concert der „Ver-
eeniging voor Instrumentale Muziek" op Maan
dag 20 Maart.
- Naar wij vernemen strekt het voorstel
van Burg. en Weth. van Middelburg, wat
betreft de oprichting eener electrisc-he cen
trale, om zulks voor gemeente-rekening te doen.
Het laat zich voorzien dat dit voorstel spoe-
g door den raad in behandeling zal wor
den genomen.
Verder zijn ook weldra voorstellen te ver-
verwachten om de gemeente-gasfabriek uit te
breiden, daar in den laatsten tijd het gas
verbruik belangrijk is toegenomen.
Ook bier ter stede wil men een
vergadering beleggen in verband met de actie
togen het opheffen der bookmakerskantoren.
Zondagavond werd in bet „Schuttershof"
alhier van wege de afdeeling Middelburg
van de „S. D. A. P." een openbare verga
dering gehouden ter bevordering der actie
voor het volkspetitionnement voor Algemeen
Kiesrecht.
De groote zaal was slechts voor de helft
gevuld.
Nadat de voorzitter der afdeeling, de heer
L. Onderdijk, do bijeenkomst had geopend en
de muziekvereeniging „Excelsior" een nommer
had ten gehoor© gebracht, werd het woord
gevoerd door Camille Huysmans, internationaal
secretaris, lid van do Belgische Kamer en
van den gemeenteraad van Brussel.
Deze gaf een overzicht van de wording
van het algemeen kiesrecht in België, waar
het eerst de werkstaking als wapen in de
politiek word aangewend.
Hjj zette uiteen hoeveel moeite het heeft
gekost algemeen kiesrecht te verkrijgen
toonde aan dat rouzemneotings, referendums
en straatbetoogingen niets hadden geholpen,
Zelfs do plotselinge staking der mijnwerkers
in het Zuiden had tot niets anders geleid dan
tot bloedige botsingen, waarbij zes stakers
het leven lieten.
De vrees voor de Fransche revolutie in 1848
leidde tot belangrijke daling van den census
en bewerkte wat een strijd van 19 jaren
niet had kunnen bereiken.
De heer Huysmans werd luide toegejuicht.
Nadat „Excelsior" zich weer had doenhoo-
n sprak mr. G. W. Sannes.
Deze behandelde het kiesrecht in Pruisen
en het vrouwenkiesrecht en wekte op tot
teekenen van het petitionnement.
Door G. Mannory, lid van het partijbestuur
der „S. D. P." uit Vlissingen, werd nog met
den heer Sannes van gedachten gewisseld.
Laatstgenoemde zegde toe de volgende week
te Vlissingen met hem in debat te zullen
treden.
De marinematroos D., die in den nacht
van Vrijdag op Zaterdag hier ter stede
zoo ernstig verwond werd en in het gast
huis is opgenomen, heeft een zeer rustigen
nacht doorgebracht; er bestaat hoop dat hij
van zijn verwonding zal herstellen.
De jonge vrouw, die, onder verdenking hem
gestoken te hebben, Zaterdag na den middag
bet huis van bewaring werd overgebracht,
blijft ontkennen.
Zaterdagavond kreeg de politie aangifte dat
een rijwiel ontvreemd was.
Bij onderzoek bleek dat de eigenaar, in
niet al to nuchteren toestand verkeerende,
zijn velocipede m een sigarenmagazijn in de
Scgeerslraat had achter gelaten.
Daar werd do fiets in beslag genomen
en Zondag aan den eigenaar, met een flinke
reprimande, terug gegeven.
Uit .Vlissingen.
Omtrent de audiëntie, die de Minister van
Justitie Zaterdag verleende aan de commissie
uit Vlissingen om do belangen te bepleiten
van Vlissingen, Middelburg en Goes bij bet
behoud der bookmakerskantoren, wordt ons
nader bericht dat die ongeveer een half uur
duurde.
Behalve hetgeen daaromtrent in ons vorig
nommer gemeld werd, valt nog mede te dee-
ien dat de heer Van Raalle den Minister
opmerkte dat, afgescheiden van do schade die
de gemeenten Middelburg, Vlissingen en Goes
zullen lijden door do opheffing der book
makerskantoren, ook het Rijk daardoor on
geveer een half millioert gulden aan in-
1 zou derven en dat tal van personen
op do kantoren werkzaam, broodeloos zou
den worden.
Do Minister verklaarde, dat hem dit laatste
natuurlijk leed deed en dat bij toegaf, dat
de schade èn voor de gemeenten, èn voor
het Rijk belangrijk zou zijn, maar dat nóch
voor het een, nóch voor het ander zjjn be
ginselen mochten wijken.
De heer Van Niftrik stelde nog in het licht
dat de bookmakerskantoren niet door Neder
landers in ons land laten wedden, maar al
leen door buitenlanders.
Ook dit was niet in staat de meening
van den Minister te veranderen.
Naar wij vernemen wordt de actie tegen
aanneming van het bewuste artikel in het
wetsontwerp tot bestrijding van de zedeloos
heid krachtig voortgezet.
Heden avond heeft in het „Concertgebouw"
een groote vergadering plaats, waarin verslag
zal worden uitgebracht over het onderhoud
dat de lieeren Van Niftrik en Van Raalte met
den Minister hadden.
Verder zal do vraag besproken worden, wat
nog gedaan kan worden om de ramp af te
wenden of om Vlissingen schadeloos te stellen
voor de geldelijke gevolgen er van.
De heer Blum was uitgenoodigd do vergade
ring bij te wonen, doch heeft bericht niet
tegenwoordig te kunnen zijn.
In de Zaterdagmiddag te Seroosj
kerke gehouden gemeenteraadsvergadering,
waarbij de heer P. do Visser wegens onge
steldheid afwezig was, werd door den burge
meester over het jaar 1910 verslag uiige-*
bracht. Benige af- en overschrijvingen op
do begrooting 1910 hadden plaats. Het kohier
van de hondenbelasting werd opgemaakt (voor
22 honden f 66). Van de fam. Houterman was
ontheffing gevraagd van 11 maanden wegens
sterfgeval welke onthoffing werd ingewilligd.
Uitgeloot werd een aandeel in de geldlee-
ning van 1905 en wel No. 12, bedragende
f200. Ten laatste werd besloten den weg bij
smid Meijers verder te bestraten.
Op het adres aan de Tweede Kamer uit
Gfles varzonden, (er bekomlng van een over
gangsbepaling voor de bookmakerskantoren in
de wet tot bestrijding der zedeloosheid is
geteekend door de meest notabele ingeze
tenen, die geen direct belang bij de zaak heb
ben, ook door hen die in politioken zin bet
huidige ministerie genegen zijn, zoo katholie
ken als antirevolutioimaarcn en door hen dio
in het provinciaal bestuur zitting hebben.
- *Bij kon. besluit is tot lid van bot God.
lege voor do Zeovisschorijcn o. it. Ixmoemd
de heer J. J. Ochtman, directeur van de
Nederlandsche Maatschappij voor kunstma
tige oesterleell" to Goes.
- Te 's Gravenpolder werden dezen
winter uit de leesbibliotheek een 800 lal bock-
plaatwerken afgegeven, wel een bewijs dat
deze instelling gewild is en in een behoeft^
voorziet. Het leesseizoen loopt van November
tot Maart. Do bibliotheek is opgericht m 1898
met 112 boekdcelen, thans bevat de catalogue
500 nummers.
Te Wemoldingc hield Zaterdagavond
jhr. De Muralt een voordracht over het meer
malen behandelde onderwerp „Staal sponsion-
neering."
"an de gelegenheid tot het stellen van vra
gen werd geen gebruik gemaakt. Staande de
vergadering traden 14 nieuwe leden tot de
afdeeling van den Bond toe, zoodal deze thans
140 leden telt.
De heer Nijs sen, voorzitter der afdeeling,
dankte aan 't slot den lieer De Muralt voor
zijn met vuur uitgesproken rede on drukte
er de hoop bij uit dat zij bare uitwerking
niet zal mogen missen.
De stoomtram „Hulst—Walsoorden" ont-
•ing over de maand September 1910 f 3.824 855
en van af 1 Januari j/fl cn mot ultimo Sep
tember 1910 f20.7|):i'"36. Do ontvangst per
dagkilometer was "in September 1910 f 9.44
in September 1909 f 5.12. Van af 1
Januari tot en mot ultimo September 1910
was de ontvangst per dagkilomoter f5.62 en
over dat tijdvak in 1909 f6.07.
Voor de stoomtram „Walcheren" waren
deze cijfers resp. f5.916.375, f40.001.79,
f7.24, f6.035, f6.16 en f5 545.
Uit Neuzen
sehrgft men -ons
Zooals in het vorig nummer werd gemeld
is Zaterdag door den gemeenteraad besloten
tot het oprichten eenor Hoogero Burgerschool
met driejarigen cursus, doch do drie laatste
jaren eener II. B. S. mot öjarigen cursus en
tot reorganisatie van het M. U. L. O. zoodanig
dat dit aansluit aan de eerste klasse dier
H. B. S.
Vroeger was in beginsel besloten tot het
oprichten eener H. B. S. met: 3jarigen cursus,
doch dit besluit is genomen naar aanleiding
van een voorstel van het comité dat sedert
enkele jaren werkzaam is voor het verkrijgen
eener Hoogeronderwijsinrichting. Nu er geen
uitzicht bestaat op het verkrijgen eener Rijks
H. B. S. en aan het comité bleek dat oprichten
eener zoodanige school door een particuliere
vereeniging niet mogelijk was, meende het dat
de eenige mogelijkheid was oprichting eener
gemeentelijke II. B. S. en wel een van heC
aangegeven type pmdat het zich heeft ver
gewist dat er hij de regeering geneigdheid
bestaat voor deze school, die een proef zou
zgn, een hoog subsidie, men noemde f 10.000,
te geven. Niettegenstaande deze subsidie wordt
dan toch mot f 1000 subfsidio van de andere
gemeenten, berekend dat ongeveer 4000
jaaxs kal blijven voor rekening dor ge
meente die de school opricht en nadat oor
spronkelijk was gedacht ,over Hulst, Axel en
Neuzen, was men tot de conclusie ge
komen dat alleen Neuzen, de grootste ge
meente in Zeeuwsch-Vlaanderen, voor de in
richting de aangewezen plaats was, daar do
kleinere gemeenten het percentage hunner be
lastingen te veel zouden moeten verhoogen.
Zoodra hier over het stichten eener H. B.
S. 'gesproken werd, begon men dit ook
van anti-revolutionnaire zijde en een commis
sie is gevormd, dio echter op eerste po
gingen geen al te beste resultaten verkreeg.
In den laatsten tijd is men weer opnieuw
begonnen, maar zelfs verschillende medestan
ders achten die pogingen vergeefs, daar het
bedrag voor jaarlijksche bijdragen benoodigd,
te hoog moet genoemd worden. Ondorlusschen'
voerde het jplaatsclgk antirev. orgaan een
heftige campagne tegen de bestaande gemeen
telijke plannen en trachtte de reohtsche leden
te 'weerhouden daar voor to stommen, ter
wijl het dezen indertijd zeer euvel werd ge
duid, dat rzij allen, voor zoover aanwezig,
bij het besluit om in principe tot de op
richting |Over te gaan, hadden voorgestemd.
In de laatste vergadering van het Chr.
Comité met belangstellenden, waarin mr. Die-
leman van Middelburg eene rede hield ia het
belang eener Christelijke II. B. S. werd dan
ook door den voorzitter, tevens redacteur;
van meergenoemd orgaan, volgens verklaring
van daar aanwezigen gezegd, „liever g e e o"
H. B. S. dan een openbare", met welke uit
drukking do heer mr. Dioleman bij zijn repliek
verklaarde jriet in te stemmen.
