MIDDELRURGSCHE COURANT.
U» 60 Jaargang.
1911
Zaterdag
11 Maart.
MiMelImrg 10 Maart.
EEN VRAAG.
Uit Stad en Provincie.
Deze courant verEchijut d a g e 1 ij k 8, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
PrijB per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advortentiën bg abonnement op voordeelige voorwaarde».
ProspeotuBBen daarvan sgn aan hot bureau te bokomo».
Adverte»tië» voor het oerstvolgende nummor moeten des middags vóór uur
aan het bureau besorgd tgn.
V
Advortentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel leger. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatsing van advortentiën en reolamea, niet afkomstig uit Zee la ad, betreffende.
Nijverheid en Gold weren, is gerechtigd hot Algemeen Advertentie-Buren» A. DB S/A
Handel, Nfiv.
KAB An., KA. Voorburgwal 266, Amsterdam-
Bjj deze courant behoort een
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nummer voor op de gebruikelijke plaats.
Met 1 April vangt wederom een nieuw
kwartaal aan.
Men abonneere zich dus togen dien tijd
op ons blad on ontvangt dan de nog in
Maart verschijnende nummers kosteloos.
Uit Ylissingen ontvingen wij Don
derdag, te laat om het nog dien dag in
ons blad een plaats te verleenen, het vol
gend schrijven
„Mijnheer de Redacteur.
Gelieve mij toe te staan een vraag te
doen naar aanleiding van het onderhoud
dat de Vlisaingscho commissie tot behoud
der bookmakers heeft gehad met onzen
geachten afgevaardigde ter Tweede Kamer,
den heer Blum.
Toen ik las dat die heeren te Iaat kwa
men, dat dit wetsontwerp, waarvan niemand
hier Icon vermoeden dat ook de Engelsche
wedders en Engelsche bookmakers daar on
der zouden vallen, al twee jaar hangende
waB en dat de heer Blum door belangheb
benden al dikwijls er over aangesproken
was enz., toen kwam bij mij de vraag op
of het dan toch niet op don weg gelegen
had van onzen geachten afgevaardigde om,
niettegenstaande hij principieel vóór de wet
was, den Minister te wijzen op de groote
gevolgen, die deze wet voorde tweehoofd-
steden van Zeeland hebben zou?
Niemand beter dan hij wist toch dat
deze wet voor de bedoelde twee steden een
ünancieele ramp zou te weeg brengen.
Het is echter mogelijk dat men derge
lijke zaken niet tot de taak van een afge
vaardigde rekent en daarom doe ik hier
de bovenbedoelde vraag."
"Wij meenden goed te doen dit Bchrijvon
niet op de gewone plaats der ingezondon
stukken op te nemen maar wel aan het
hoofd der courant, omdat bij meerderen dan
bij den schryver de gedachte zal opgeko
men zijn die hem do vraag in de pen gaf.
En bovendien omdat wij het hior een betere
plaats vonden om naar aanleiding van dit
schrijven eenige opheldering ,te geven.
Wij moeten daartoe een-beroep doen op
het geheugen van onze lezers, ook van hem
die zijn sohrjjvon onderteekont „Uw ge
trouwe lezer."
Hij vergist zich waar hij meent dat nie
mand kon vormoeden dat de Engelsche
bookmakers zonden vallen onder bet wets
ontwerp, waarover nu nog de eindstemming
moet plaats hebben.
Wel degelijk had men kunnen weten dat
©en verbodsbepaling, die thanB den sohrik
om het hart van velen deed slaan, aan
hangig was.
En er ïb daartegen wel degelijk gewaar
schuwd in onze courant.
liet was in do dagen der verkiezingen in
1909, dat daarop zoor uitdrukkelijk gewezen
werd in ons nommer van Vrijdag 4 Juni
in een ingezonden stuk onder het opschrift
Een aanslag op de welvaart
van Middelburg en VliBsingen,
en goteekend I.
De schrijver sohreef toen, na herinnerd
te hebben dat in Mei van dat jaar het
christelijk Ministerie op do proppen was
gekomen met eon wetsontwerp dat ten
titel voert: „Bestrijding van zedeloosheid:"
„Men wil, zogi men, met dit wetsontwerp
dé speelzucht tegengaan.
Nu ligt het voor do hand, dat, wanneer
ministerie de speelzucht in ernst wilde
tegengaan, hot zou beginnen met in de
eerste plaats de Staatsloterij af to Bohaffen,
waarbij de Nederlandscho Staat zelf het
opzettelijk aanbieden of geven van gelegen
heid tot hazardspel als bedrijf uitoefent
hetgeen het nu voor anderen strafbaar stelt.
In de tweede plaats zou het ter bestrjjding
van het beursspel, dat de meeste slachtoffers
maakt en do grootste schade berokkent aan
ons maatschappelijk leven, de noodige
wetsbepalingen in het ontwerp opnemen, in
plaats van zich te beperken tot het bedreigen
van straffen tegen sommige geringere en
zelfs plaatselijke uitwassen van de ep'
2ucht. Is dat niet de mug uitzuigen en den
kemel doorzwelgen?"
Men zietdezelfde opmerkingen, thans
gemaakt, werden toen reeds door I, onder
de aandaoht van onze lezers gebraoht.
En aan het Blot van zijn betoog schreef
deze:
„Verjaagt men die bookmakers uit ons
land, dan zullen zij naar elders verhuizen
en de vreemdelingen zullen er niet minder
om wedden.
Een bookmaker, die zijn beroep eerljjk
uitoefent, en die alleen kan op den daur
blijven bestaan, handelt niet onzedelijke^
dan de Staat die de Staatsloterij houdt of
diens ambtenaren colleetenrs of hoe zij
heeten mogen, of dan de commissionairs in
effeeton die aan het publiek gelegenheid
geven om aan hot beursspel deel te nemen.
Aan don bookmaker waagt men enkele
shillingen ot ponden sterling, bij den e
missionair in effecten vaak meer dan zijn
vermogen.
Welke reden is er nn om die bookmakers
te treffen?
Welk staatsbelang dwingt de regeering
om de beide gemeenten Middelburg en
Vliesingon, waar de moeste bookmakers
zich gevestigd hebben, zulk een materieel
nadeel te berokkenen door den gedwongen
uittocht van al die bookmakers en de
broodelooaheid van hun heir van klerken,
die, voor zoover zij vreemdelingen zijn,
naar het buitenland zullen trekken en, voor
zoover zij Nederlanders zijn, grootendeels
met hunne gezinnen voor korter of langer
tijd tot armoede zullen vervallen?
Wordt dit wetsontwerp wet, dan zullen
tal van hoizen in beide gemeenten ledig
komen te staan, de waarde der huizen in
het algemeen dalon, de inkomsten der Bij
veren, die aan do gezinnen der bookmakers
en hunne klerken geregeld de voorwerpen
van dagelijkseh gebruik levorden, achteruit
gaan, de hoofdelijke omslag over minder
inwoners moeten worden omgeslagen en in
het algemeen de welvaart in de beide
zustersteden belangrijk afnemen.
Mogen de kiezers op Walcheren, van
welke politieke kleur zij ook zijn,
begrijpen, dat zij nooh het algemeen, noch
hun bijzonder belang dienen, als zij een
afgevaardigde helpen verkiezen, die voor
een wetsontwerp zal stemmen dat zulk een
onpraotisch voorschrift inhoudt."
I. schatte toen het aantal personen, dat
op deze kantoren werk vindt en daar een
goed weekgeld verdient, mot hunne gezin
nen, te Middelburg en te Ylissingen.
volgens een globale berekening, op ruim
600.
Niemand kan en mag duB beweren dat
men onkundig is gebleven van het gevaar
dat dreigdemaar minstons evenveel reoht
tot verbazing kunnen wij hebben, of de be
langhebbenden, dat men, ter bevordering van
de zedelijkheid dor Engelschen, zoo groote
materieele schado aan de omgeving hier helpt
toebrengen en duldt dat beursspel en
staatsloterij, dib evenzeer met de anti-re-
volutionnaire beginselen in strijd worden
iaoht, blijven bestaan.
In 1909 heoft men, zooals dit moor het
geval is, zich niet genoeg rekenschap gegeven
van den feitolijkon toestand en menig
kiezer, dio nu aeh en weo roept, heeft
destijds zelf medegewerkt om dien in 't
loven te roepen.
Dit is eon loorzaam voorbeeld mt vele
hoe woinig kiezers bij het uitbrengen van
hun stem doordenken over de belangen die
op het Bpel staan en over de nadoelen
welke kunnen berokkend worden.
Nu hot matoriöole belangen goldt, heb
ben kiezers van allerlei riohting door te
teekenen op de lijsten getuigenis afgelegd
van hunne gevoelens in dezen, terwijl vele
hunner in 1909, naar het heette, alleen
opkwamen voor hunne beginselen, vertegen
woordigd door den heer Blum.
Hem verloochenen zij thans.
Eu aan het Ministerie dat in do dagen
vaD 1909 reeds toonde welke plannen het
had, en waarover men nu om die reden
den staf breekt, is het zeker niette wijten
dat het niet tijdig genoeg gewaarschuwd
heeft.
Doch wol schuilt de fout bij de kiezers,
die niet hebben willen luisteren naar wat
duidelijk is aangetoond en voorspeld maar
zioh door misleidende stembusleuzen heb
ben laten van de wijs brengen.
Wat de vraag aan den afgevaardigde
betreft, hem zij overgelaten die te be
antwoorden.
Het zou kunnen zijn dat hij, al was hij
ook tegen hat ontwerp, den Minister op
de een of andere wijze heeft voorgelicht
omtrent de govolgen daarvan voor onze
omgeving.
Heeft hij dit niet gedaan, wat bij zonder
verloochening van zijn beginselen had kun
nen doen, dan hebben de kiezers het recht
hem daarvan een verwijt te maken.
Bovendien is nu weer gebleken boe ver
keerd oen combinatie van verschillendo
botrekkingen is, zooals die van lid van
Gedeputeerde Staten met die van het lid
maatschap der Tweede Kamer.
Dit bleek ook vroeger reed3.
Op gewichtige oogenblikken, bij belang
rijke beslissingen komt men daardoor allicsht
te kort in de vervulling zijner plichten.
Door de afdeeling Middelburg van
den „Algemeenen Bond van Meubelmakers,
Behangers en aanverwante vakgenooten" is
deze week aan het bestuur der Vereeniging
„De Ambachtsschool" een schrijven gezonden,
naar aanleiding van de planden van dit be
stuur om aan de ambachtsschool te verbin
den een cursus in meubelmaken, behangen en
stoffeeren.
In dat schrijven wordt, na uitvoerige mo
tiveering, gevraagd deze cursussen zoodanig
in te richten dat zij zich aanpassen aan de
pracktjjk, wal, naar de afdeeling meent, het
best zal geschieden wanneer werkplaats en
iambachtsschool elkaar afwisselen, met dien
verstande dat een de leerlingen de noodige
tijd Worde gelaten daarvoor opdat zij niet
reeds afgemat van de werkplaats op de school
komen.
Bij de motiveering wordt o.a. nog betoogd
dat van algeheel© opleiding op de ambachts
school, afgezien daarvan dat deze nog steeds
pok in andere vakken beneden het verlangde
blijft, te verwachten is dat zij de werkloos
heid in de hand zal werken en daarmede de
loonen zal doen dalen, daar tot op heden
de behoefte aan meer bekwame vaklieden
niet is gebleken, wat met feiten wordt aan
getoond.
- Met ingang van 15 Maart a.s. worden do
sergeanten C. Klap, II. Verstnate en H. C.
Rijbering van het 2o bataljon 3e reg. inf.
alhier bevorderd tot sergeant le kl. Beide
laatstgenoemden met bestemming voor het 4e
bataljon te Ylissingen.
Uit [Ylissingen.
Yan den Minister van Justitie is Donder
dag middag telegraphisch bericht ontvangen,
dat hij de commissie in zake de bookmakers-
kanttoren a.s. Zaterdagmiddag in audiëntie
zal ontvangen.
Deze commissie bestaat uit de heeren Jos.
van Raalte en J. G. van Niftrik.
De schade, die door de aanvaring van de
Zuidelijke ponton in de buitenhaven den len
Maart door de mailboot „Koningin Regentes'
werd veroorzaakt, wordt door den rijkswater
staat |op ongeveer f 3000 geschat.
Donderdagavond gaf te G a p i n g e do
Christelijke zangverecniging „Cresendo" een
openbare uitvoering, die door een zeer tal
rijk publiek werd bijgewoond.
Nadat de voorzitter de samenkomst
opend had met gebed en een woord van wel
kom, werd het programma afgewerkt. Het
eerste gedeelte werd vrijwel gezongen,
gens verkeerde tponopnamo werd een nummer
herhaald.
In de pauze hield de directeur een voor
dracht over „de menschelijke spraak", welke
vpprdrncht flen dank van het publiek in-
oogstte.
Het tweede deel van het programma werd
boter gezongen. V.ooral do solonummers wi
goed.
Met gebed en slotzang werd de samenkomst
gesloten.
Goes heeft tegenwoordig ook zijn mil-
lioenen-erfenis. Een daar ter stede woonach
tige familie Thicry meent n.l. gerechtigd te
zijn tot de nalatenschap van een monsieur
Jean Francois Thiery, die tijdens de Fran-
sclic Revolutie uit Frankrijk naar Kloetinge,
bij Goes zou zijn overgestoken, om, nadat do
gemoederen in zijn vaderland weer tot beda
ren gekomen waren, zich opnieuw metterwoon
in Frankrijk te vestigen, alwaar hij dan ook
overleed. Zijn anillioenen groote nalatenschap
moet bij een Fransche bank berusten, ter
wijl ten stadhuize te Goes een Franscli stuk
gedeponeerd is, waaruit zou blijken, dat de
daar gevestigde familie inderdaad van bedoel
den Tbiery afstamt. Er zullen pogingen
het werk gesteld worden, om het rechtmatige
erfdeel te bemachtigen.
Aldus meldt men aan de „Telegraaf."
In de Dinsdag door ingelanden van het
waterschap „Hoedekenskerke" gehouden ver
gadering, bezocht door 17 van de 22 stem
gerechtigden, werd de begrooting dienst
1911—12 .vastgesteld in ontvang en uitgaaf
tot een bedrag van. f 15.781.81.
Besloten werd f 2500 te besteden voor aan
leg van nieuwe grintwegen, terwijl aan liet
bestuur werd overgelaten te bapalen welke
wegen voor deze verbetering in aanmerking
zullen komen.
Het sleepschip „Wilhelmina", schipper
Keijboer, van Antwerpen naar Pruisen, is bij
het omhoogvaren in het Schaar van Waarde
op de sloepboot „Martina", kapitein V. d-
Noort, geloopen. Het sleepschip bekwam aan
zienlijke averij boven de waterlijn.
Van de volksbibliotheek te Stave-
nisse werd in het laatste dienstjaar ruim
gebruik gemaakt. Niet minder dan 948 boeken
werden ter lezing afgegeven.
De houder van het zich noemende Mid
denstandsbureau te 's-Hage, die o. m. in ver
schillende locale bladen advortentiën plaatste
„Togen den Woeker" en een winstgevende
betrekking aanbood, tegen wie door den hoofd
commissaris van politie te "s-Hage wordt
waarschuwd, heeft deze week ook te Neuzen
„zaken" gedaan en een agent aangesteld tegen
borgstelling. Deze kreeg later argwaan endeed
aangifte bij de gemeentepolitie, dio den be
doelden persoon, zekeren M. P., spoedig daar
op aanhield. Zeer vermoedelijk had hij onder-
tusschen ook in een naburige gemeente „za
ken" gedaan.
Hij werd heden naar het huis van bewaring
te Middelburg overgebracht.
Naar het schijnt heeft de inspecteur van
politie te Neuzen door de arrestatie van
den Belg B., tegen wien een bevel van ge
vangenhouding en instructie der zaak is uit
gevaardigd, wegens verdenking van oplichting,
gepleegd bjj den burgemeester en andore in
gezetenen van Neuzen, daarmede een goede
vangst gedaan.
Die sinjeur schijnt in België ook nog al
wat op zijn kerfstok te hebben, waarom de
Belgische justitie zeker verzoeken zal hem in
hare handen uit te leveren, wanneer hier met
hem afgerekend is.
In de Donderdag te Sas van Gent
gehouden raadsvergadering werd medegedeeld
dat door den Minister van Binnenlandscho
zaken afwijzend is beschikt op het verzoek
om vrijstelling van de verplichting tot het hef
fen van schoolgeld. Het verzoek was gedaan in
verband met den gunsligen stand dor gemeente-
financiën ,en omdat (door het schoolgeld do mid
denklasse het zwaarst wordt gedrukt.
In verband daarmede werd do gemeente-
begrooting gewijzigd door het vroeger ontvan
gen bedrag weer in de ontvangsten te ramen.
Het voornemen werd te kennen gegeven eene
nieuwe minder drukkende regeling in een vol
gende vergadering ter tafel te brongen.
Het kohier der belasting op de honden werd
vastgesteld op een bedrag van f 284.
Er hebben zich voor de betrekking van
hoofd der school te Philippine nog 5
sollicitanten aangemeld; in het geheel dus 8.
Het door den raad vastgestelde en door
Ged. Staten goedgekeurde kohier van den
hoofdelijken omslag der gemeente C a d z a n d
bevat 267 aaugeslagenen tot een bedrag van
f 3.393.97 snel een factor van 1.14en dat
der belasting |op de honden 62 aangeslagenen
met een totaal van f 98.50.
t— De „St. Crtbevat de statuten van de
vereeniging „Volkshuisvesting" te Sluis.
Zij heeft uitsluitend ten doel de verbetering
van de volkshuisvesting te Sluis. Zij tracht
dat dofl te bereiken, hetzij door stichting
van woningen, ten einde deze aan minder ge
goeden te verhuren, hetzjj op zoodanige andero
wijze als met het oog op het bij uitsluiting
gestelde doel wenschelijk voorkomt.
Diezelfde „St. Crt."' bevat de statuten van
de „Neutrale Middenstandsverconiging", te
Z i e r i k z e e.
Zij is aangegaan voor den tijd van 29
jaren, aanvangende op den dag der oprich
ting, zijnde 30 December 1910.
De vereeniging stelt zich ten dool de stof
felijke en zedelijke belangen van den handel-
drijvenden en industrieclcn middenstand te
Zierikzeo in het algemeen, en van hare leden
in het bijzonder, te bevorderen.
GEMEENSCHAPPELIJK BELANG TE
YLISSINGEN.
Dinsdagavond hield die vereeniging liaar
jaarvergadering
Volgens het uitgebracht verslag was hot af-
gcloopen vereenigingsjoar niet van belang ont
bloot.
Het ledental klom van 85 op 91. In het be
stuur kwam geen verandering.
Van de geldleening, groot f 250, werden 40
aandeelen ad f 2.50 uitgeloot.
De Vereeniging sloot zich in 1910 aan bij
hot Comité tot wettelijke regeling der winkel
sluiting.
De lieer A. Huson bezocht als afgevaardig
de de Bondsvergadering.
Als administrateur werd tegen 1 Januari 1.1,
benoemd de heer M. Vader.
De glasverzekering kreeg in 't afgeloopen
jaar nog niet huar beslag. Van het sluiten van
een collectieve verzekering is afgezien. De
voordeden, daaraan verbonden, bloken 'l be
stuur te gering. Het zag meer voordeden in
een Coöp. Glasverzekering. Deze zaak is ech
ter nog in studie.
Gememoreerd werd verder liet oprichten van
een Credietbank. In de algemcone vergadering
van 23 Juni 1910 kwam de zaak ter sprake
en werd besloten liaar commissoriaal te ma
ken. In deze commissie werden benoemd de
heeren T. Manse, A. v. d. Sonde, J. G van
Niftrik, J. G. de Jonge, A. Huson, en J. J.
Kleijberg. Tot leden van het dagelijkseh bestuur
werden gekozen de heeren J. G. v. Niftrik, A.
E. Dudok van Heel eji J. C VeUiacke. Tot
leden van den raad van toezicht werden ge
kozen de heeren J- Houbaer, J. G. do Jonge en
J M Stuart.
Nog werd een commissie benoemd tot on
derzoek van de mogelijkheid tot oprichting
van een Iiandels-avondscliool.
Een verzoek aan de directie der Electrische
Trammaatschappij Vlissingen—Middelburg om
den prijs van electriciteit voor handel en be
drijf te verlagen, bad geen resultaat Daarna
werd eenzelfde verzoek gericht tot de directie
der gasfabriek. Bericht werd ontvangen dat de
volgende reductie voor gebruikers van lichtgas
met 1 Januari 1911 zou worden toegestaan:
Voor een jaarljjksch gebruik van 1—1000
Ms wordt betaald 8 cent, van 1001—2000 M3
752 ©ent en 2001 en daarboven 701 cent per M3.
Door het Informatiebureau werden dit jaar
11 schriftelijke en tal van mondelinge infor
maties verstrekt. Van het Informatie- en In
cassobureau werd echter niet zooveel gebruik
gemaakt als een vorig jaar.
Dit vond zijn oorzaak daarin, dat er nog
eenige leemten in de organisatie ervan beston
den. Het bestuur heeft daarin nu op afdoende
wijze voorzien.
Blijkens hel verslag van den penningmeester
is de financieele toestand niet ongunstig te
noemen. Van de leening in 1908 aangegaan,
om in 5 jaar af te lossen, zal het kleine
restant reeds in het volgende jaar betaald
zijn.. Uit de rekening van de spaarkas blijkt
dat deze instelling voorldurend in een be
hoefte voorziet terwijl uit de winst de on,-
koston kunnen bestreden wordeh.
Alsnu werd door vorengenoemde commissie
rapport uitgebracht over de Handels-Avond
school.
De commissie heeft zich allereerst in ver
binding gesteld imet do „Vereeniging voor
Handelsonderwijs te Middelburg", die een der
gelijke inrichting in het leven riep. Uit dit
onderhoud bleek, dat ook voör onze gemeente
eene Handels-Avondschool recht van bestaan
heeft. In Middelburg is deze school voortge
komen uit den drang der omstandigheden. Do
behoefte aan goed handelsonderwijs werd daar
diep gevoeld. Ook dit is in onze gemeente
het geval. En dan bedoelen wij, zoo gaat de
commissie voort, met goed handelsonderwijs
dat onderwijs, dat zich op praclisch gebied
beweegt, zonder echter de theorie te ver
onachtzamen en dat speciaal noodig is voor
onzen handelsstand en onze aankomende kan
toor bedienden, die de. Handels-dagschool niot
kunnen bezoeken, of, zooals de inspecteur
van het M. O. in zijn rapport hierover zegt
„Wien lieL niet gegeven is om te profiteeren
van het onderwijs op de lagere school mot
uitgebreid leerplan of op dc H. B. S,, die
moet althans des avonds in de gojegenheid
zijn om wat te leeren."
De commissie heeft zich ook op dat stand
punt geplaatst. Zij overwoog daarna de vr.-tag
Of de Handels-Avondschool door particulier
initiatief of door de gemeente diende gesticht.
jï