MIDDELRURGSCHE COURANT.
154' Jiargiii.
Maandag
^7 Februari.
Middelbnrg 25 Fefirnari.
Zeeuwsche Omtrekken.
Ons Leger.
Dit Stad en Provincie.
I- 49
1911
Dm* eoarant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en f oMtdsgec
kwaitaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp, f S
Afkonderlijke nummers kosten 5 oent.
Adr ortenti ën b|j abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospootassen daarvan z|jn aan het bnreaa bekomes.
Advorteitiën voor het eerstvolgende nummer moeten «los middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd t{jn.
AdvertenÜênSO oent por regel By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- «a
alle nndero fam lioberiohtan on Dankbetuigingen van 17 regels f 1,50elke regel mot
20 oontj Reclames 40 cent por regel. Grooto lettors naar da plaats, die *g innemen
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, met afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, NJjverheid en Geldweien, is gereohtigd het Algemeen Advertentle-Barenn A. DB K.A
BLAB An., Bf.S. Voorburgwal 306, Amsterdam.
Dit notómer bestaat uit twee bladeD.
EERSTE BEAD
De opgaaf van den spoordienst komt voor
op de v i e r d e zijde van het tweede
blad.
Nog slechts een kleine maand en de
winter is weer voorbij.
Voel genoegen verschafte hij ons aller
minst en ijs bracht bij ons in 't geheel
niet, wel veel wind en regen, wat meeBtal
het geval is, als bij bet eerste ons onthoudt.
Terwijl bij in vele andere landen in alle
gestrengheid regeerde, deed hij dit in het
onze Biecht s een korten tijd bij tusschen-
pooien, eigenlijk niet noemenswaard. Aan
zoo'n winter is geen aardigheid.
Daarom begroeten wij met te meer vreugdo
«le lente, dat heerlijke jaargetij. Dat
in de laatBto jaren de kroon, verrukkelijk
weer als het ons braoht, met de gebruike
lijke genietingen van de ontwaakte natuur
en het jeugdige frisEche groen.
Dan beginnen wij met toohtjes temaken
en plannen te beramen voor den a. zomer.
In onze naaste omgeving wordt dit meer
en meer gemakkelijk gemaakt.
Se Staatsspoor werkt daartoe mc~ h-c;
het buurtverkeer te bevorderen en het
gaan van en naar Goes, Middelburg en
VliBBingen wederkcerig door goedkoope
prijzen aan te moedigen.
En hetzelfde zal ook wel in onze omge
ving meer geschieden.
De stoomtram Walcheren heeft verleden
jaar in den zomer haro dienstregeling uit
gebreid door toevoeging van enkele treinen,
wolke het traject van Middelburg
naar Domburg aflegden in vrij wat
korter tijd dan de gewone treinen. Onge
twijfeld beeft do directie daarmede velen
genoegen gedaan en waarschijnlijk zal de
maatregel ook wel niet ten nadeele van
de knB der Maatschappij zijn geweest. Het
is te hopen, dat bij dezen zomer worde
herhaald.
IntnsBchon rijst daarbij eene vraag, wolke
wjj ons veroorloven te stellen.
Do extra-treinen stopten o. m.teKoude-
kerke en te Zoutelande Ztj Bpoorden dus
Biggekerke voorbij.
De Maatschappij zal daarvoor hare redenen
wel gehad hebben. Vermoedelijk is het
aanwezig zijn of het ontbreken van een
wissel daarvan oorzaakmisschien woog
ook de belangrijkheid van hot vervoer naar
de tnssohenstations. Te dien aanzien hebben
wij geeno gegevens ter beoordoeling. Mocht
eobter brj do bepaling van de keus der
stopplaatsen ook het natuurschoon eonig
gewicht in de schaal knnnen leggen, dan
ztj het ons veroorloofd te vragen, of wegens
de nabijheid van Valkeniiae Biggekerke
niet boven Zoutelande de voorkeur ver
dienen zon. Wjj dingen niets af op de
eigenaardige bekoorlijkheid van Zoutelande,
maar wjj stellen die van Vulkentsse, waar
voor wij zoo dikwijls een pleidooi leverden,
hooger. De trek daarheen was in den afge-
loopen zomer zeer groot, en wij twijfelen
er niet aan, of vermeerdering van de gele
genheid, om to Biggekerke aan te komen
of te vertrekken, zal dien trek wel doen
toenemen.
Knnnen beide gemeenten niet deelen in
het voorrecht dat ze door alle treinen wor
den aangedaan.
Sedert enkele dagen staat er te Middel
burg op den hoek van do Seisstraat en het
SeiBplein een stelling rond een huis, dat zal
worden afgebroken en vervangen door een
ander pand. Ook hier zal zich do eischvan
moderner inrichting wel hebben doen gel
den. Wat wel jammer is, voor zooveel de*
gevel betreft, die nog tot op zekere hoogte
een typo van 17de eeuwsche bouwkunst
vertegenwoordigt. Zijn wij wel ingelicht,
dan heeft nog de Veretnigipg tot behoud
van oude gebouwen getracht, den gevel voor
slooping te behoeden, maar^ is zij daarin
niet mogen ..lagen. Intusschen is het haar
wel gelukt, den gevelsteen, voorstellende
drie duiven, in haar bezit te krijgen.
Het is wel opmerkelijk, hoe de drang
naar hot behoud van oude ge
vels, ook die tot herstel daarvan, zich
allerwege openbaart. In onze stad zjjn we
reeds jaren getuige van eon ernstig streven
tot behoud of herstel van mooie monumenten.
Te Y e r e neemt men hetzeltde waar
de bezitter van het huis Het Lammetje heeft
in don laatsten tijd den gevel daarvan eene
flinke opknappiDg doen ondergaan, waardoor
hij aanmerkelijk mooier dan vroeger zich
vertoont.
Ook op Schouwen doet zich hetzelfde
verschijnsel kennen. Het slot Moermond
bij Renesse,begonbedenkolijkeverschijn
selen van verval te vertoonen. De vorige
eigenaar had weinig lust er groote som
men aan te besteden. Thans is het over
gegaan in handen van oen ander te Dord
recht, die laidons een mededeeling in ons
blad de zaak blijkbaar flink aanpakt en de
restauratie van het gebouw aanbesteedt.
Het behoeft nauwelijks betoog dat hot
behoud van dergelijke monumenten slechts
kan bijdragen tot verfraaing van de Btreck,
tot vermeerdering van het vreemdelingen-
bezoek on daardoor tot verhooging der
welvaart.
Yooral waar hot bezoek aan zulk een
streek op zich zelf alleszins de moeite
loont.
En dat is het geval mot Renesse en
jne omgeving.
Aan het nadoronde afscheid van den win
ter herinnert men ons ook in een schrijven
nit Oost- en Zeeuwsch-Vlaan-
d e r en.
De avonden worden kouder zoo vangt
dit aan de dagen langer, de takken be
ginnen te knoppen, de knoppen gaan zwel
len En hier en daar begint men te
werken, buiten, en elders blijit men nitzien
naar werk, dat zoo lang op ziob wachten
liet. Do natuur laat zien, dat ze weer haar
werktijd gaat beginnen, en de menschen, ze
willen wel, maar komen nog niet overal
klaar, alB ze zoeken naar werk, naar ver-
dienon van het onmisbare brood.
Do mist heeft niet vergeten onB te be
zoeken en weer getraoht alles stop te zet
ten dat noodig beeft ongehinderd en veel
vuldig voorkomend verkeer, 't Lukt hem,
dien mist, wel niet geheel, veel minder
zeker dan vroeger, om ons gansch teiso-
leeren van de wereld, die benoorden onze
Schelde ligt en waarmee we zoo veel te
doen hebben, zullen onze zaken bljjven
marcheeren naar den eisch van den veel-
eischenden tegenwoordigen tijd. Zooveel te
doen hebben, tenzij we vergeten dat we
Nederlanders zijn en ons wenden naar het
Zuiden, dat ons gaarne ontvangt, gaarne
met ons zaken doet en nooit kan men
wel zeggen, daarin gehinderd wordt door
potdikte van mist, omdat geen breede
wateren, „noch te toornen noch to temmen"
den weg zijn. En die zaken beduiden nog al
wat. In de afgeloopen Januari-maand voerde
Nederland naar België uit 134.415.320 KG.
koopwaar voor een waarde van 20.794.544
frano, in dezelfde maand van 't vorige jaar
99.398,945 KG. tegen 21.097.157 franc. De
geheele uitvoer naar België bedroeg in deze
Januari-maand 1.461.345 ton met een waarde
van 210.386 000 frans. Gaat men na, dat
onder die artikelen van uitvoer waren 2,1
millioen KG. levend vee, 3.7 millioen visch,
10 millioen graan, 45 millioen steenkool
en men overweegt, dat er tugsohen Oost-
ZeeuwBch- Vlaanderen en Belgie een voort
durende drukke handel wordt gedreven,
dan i3 do conclusie gomakkolijk, dat er
ook voor deze streek in het handelsverkeer
met de Zuidelijke buren een machtige
factor in het bedrijfsleven bestaat.
Zóó hevig als vroeger kan de mist ons
geen parten meer spelen iu onzen handel
en onB verkeerde provinciale gelegenheden
zijn daartoe te goed, do ambtenaren op
onze booten te ijverig. Maar 't is toch
geen wonder, dat men tjjdens den voor-
jaarBmist wol eens tonen hoort, zij het
dan van toekomstmuziekZou het niet
mogelijk zijn de bootreis te verkorten en
van Oost Zeeuwsoh-Ylaanderon, van Neuzen
uit b. v. dwars over de Schelde te varen
naar het Goesche land, om vandaar uit
naar het overige Holland te komen
Iu de teobniek is immers niet veel meer
onmogelijk? Ging or in Vlissingen niet
een stem op om te betoogen, dat de ge-
vraagdo brug niet behoefde te zijn een
stremming van 't verkeer in den tegenwoor
digen tijd?
De natuur gaat haar werktijd beginnen
liever, voor haar is de tijd van stille
voorbereiding voorbij, want rusten, abso
luut doet ze nooit.
Lr is in 's aardrijke zaal'ge woon
Geen tijd tot rusten
Haar voorbereidingstijd is voorbij, om ons
te toonen wat kraoht en leven, wat geur
en kleur ze in zioh verborg.
Znllen de menschen in onze vrnohtbare,
nijvere streek, nu de winter ons goeddeels
gaat verlaten, ook weer hun werkkracht
knnnen ontplooien, kunnen toonen, dat ze
werken willen, gaarne, voor zich en voor
de hnnnen en daardoor ten bate van velen,
van allen
Er is werk in uitzicht. Niet alleen op
den akker.
In 't midden van ons Ylaanderen, in
Axel, is het nieuwe Post- en Telegraaf
kantoor, dat het goed zal doen in zijn om
geving, zijn voltooiing naderende. De nieuwe
gasfabriek zal wel haast veel handen werk
Eo" er is nog heel wat in uitzicht,
't Hangt nog wel in de lucht of zit nog
in den grond, óén vogel in de hand
Maar .wat in de lncht hangt, komt toch
te eeniger, te zijner tijd wel benedon en
wat in den grond zit ook wel boven. Als
men met het beginnen nu maar niet te
lang behoeft te wachten.
In het land van Hulst is men ijverig
zoekende naar water, dat kans geven zal
op kunstmatige watervoorziening, die
heilzame werking wezen zal op"
toestanden ten plattelande en in de groote
In hot weBten van ons Oost-Ylaanderen,
in NeuzenDrnk is men in de weer
nader te komen tot de zoo larg ge-
wenschte verbetering en uitbreiding van
haven en opslag-aangelegenheden nu de
hooge regeering in deze oonrant was er
al eens sprake van eenige nadere toe
zegging heeft gedaan en de uit te voeren
plannen nader omschreven zijn geworden.
is, in alle opzichten, schijnt men het in
dezen omtrek nog niet te zijn. Hoe zon dat
ook. Bij zaken en plannen, die zoo diep
ingrijpen in de oeconomische belangen van
plaats en streek, zullen allicht verschillende
belangen met elkaar in botsing komen. Als
't beginnen maar niet te lang meer op zich
wachten laat. Te lang waohten zon te be
treuren zjjn. Als men 's avonds over de
Schelde den nieuwen havenmond bij deze
eerste handelsplaats in Zeeland voorbijvaart,
wordt men getroffen door de zee van elec-
triseh licht langs de boorden van het nieuwe
kanaal Gent—Neuzen. Zou dat licht, zou
die nieuwe haven we gunnen ieder het
zijne maar 't hemd is nader dan de rok
or alleen zijn om de groote Bchepen den
weg naar Gent te wijzen, met voorbijgaan
van Neuzen? Deze plaats kan zoo'n mooie
toekomst hebben. Er is kanB opeen nieuwe
fabriek. Moge zij niet don weg opgaan van
de staalfabriek. Maar haar kansen schijnen
gunstiger. Bn, als oen sohanp over den dam
isNenzen ligt zoo prachtig aan
de waterzijdo.
Resten nog het nieuwe gebouw voor het
Kantongerecht, dat nu toch ook wel ver
rijzen zal.
En de Hoogere Burgerschool
Yoor eene te stichten door hot Rijk, is
de strooming niet gunstig. Maar miBBchien
wel voor eene komende voor gezamenlijke
rekening van eenige gemeenten, met rijks
bijdragen.
Eu zou dan Sas van Gent blijven mee
helpen om aan een Westkant van Oost-
Zeemwsch-Vlaandcren te doen ontstaan oen
fabrieksdistrict, dat krachtig kon bijdragon
om le brengen brood onder do menschen,
door werken, en later welvaart
Werk in uitzicht gouoeg.
Zou het gaan dagen in het Oosten
Dezer dagen wijdde aan dat leger de oud-
inspecteur der infanterie, do gewezen lui
tenant generaal W. G F. Snijders, een opstel
in do Nieuwe Crt.
Aan wat zoo iemand, man van kenuis en
ervaring schrijft, mag zeker wel waarde,
hooge waarde, worden gehecht. Zijn dienen
in alle rangen, zijn Langdurige loopbaan als
hoofdofficier, zijn inspecteurschap ze geven
ons het recht, den generaal Snijders ajs een j
autoriteit Van groot gezag aan te lialen. i
En dan is het te betreuren, dal hij dingen
moet openbaar maken, die voor ons goede
vaderland (allertreurigst zijn - gedachtig voor
al aan de vele millioenen«üe jaarlijks ver-
spild worden
Generaal Snijders zegt het ronduit, dat ons
leger in een staat van verwording verkeert.
Al is er in het leger verbeterd, „het ge
halte van levende strijdkrachten is ongunsti
ger dan ooit te voren we zijn sedert 1872 en
1879 in dat opzicht nog achteruit gegaan".
Ons land is „op de uiterste grens van weer
loosheid" op militair terrein staan we „aan
den rand van den afgrond
De generaal acht het zijn plicht thans te J
spreken, waar hij jaren lang heeft „gewaar
schuwd, gearbeid en gestreden om te voor
komen, wal thans "werkelijkheid is geworden
Vrees, dat men in het buitenland van zijn
uiteenzetting zou kennis nemen, weerhoudt
hem niet„men weet daar alles evengoed
als "wij
En dan gaat hij den toestand van ons leger
na, speciaal wat do infanterie betreft, al
ontbreekt er ook heel wat bij vesting- en
bereden-artillerie, en al is de toestand bij
de landweer over 't algemeen bedroevend.
Maar i't ergst is 't toch wel met de in
fanterie die is „ongeschikt voor den oorlog,
zoowel wat geoefendheid als moreel aangaat
De viermaanders zijn onbruikbaar. Het twee-
ploegenstelsel heeft bij de jongste drie lich
tingen hel verschil tusschen 8- en 4-maanders
feitelijk uitgewischt. Deze lichtingen zjjn ge
heel als viermaanders te beschouwen. De
jongste vier lichtingen kunnen, evenmin als
het vrijwillig dienend kader, behoorlijk schie
ten, wat hjj wijt aan de in 1907 ingevoerde
opleidingsmethode van kapitein Fabius, wel-
ke methode hij ah inspecteur der infanterie
Oji voorwaarde lij k heeft afgekeurd Aan den j
onvoldoenden oefentijd wijt de generaal bet j
dat de soldaat niet naar eigen inzicht kan
handelenhem staan de handen scheef. De
infanterie is daarbij niet behoorlijk marsch- J
vaardighet weerstandsvermogen legen in-
spanning en vermoeienis ontbreekt
Ook -'t moreel deugt niet 1 „ieder spreekt
thans op luiden toon van zijn rechten, docli
meent dat zijn plichten hem niet zoo heel
zwaar mogen drukken." Het gezag wordt meer(
en meer ondermijnd; de- tucht verslapt, men
laat de teugels maar vieren, laat veel onop
gemerkt ook al om gieen moeilijkheden te
krijgen en niet in het openbaar te worden
gehoond en Ibespot
Voor den persoonlijken dienstplicht heeft ge-
neraal Snijders lang gestreden, maar die is,
door de omstandigheden, waaronder de in
voering /plaats liad, een mislukking gewor
den. Slechts sporadisch zijn de intellectu-
eele krachten onder de miliciens vertegen
woordigd ze zijn „afgedreven" naar reserve
kader en viermaanders. De stof voor opleiding
tot militiekader ontbreekt, waardoor men de
eischen is gaan beperken. Brj goede toepas-
sing zou het reservekader een zeer nuttige in
stelling zijn geweest, doch de overgroote meer
derheid van hen, die tot dit kader zjjn toege- j
treden, zijn niét of niet voldq^ul bruikbaar
voor hun taak daarvan draagt 'de verkeerde
leiding gedurende de eerste jaren voor een1
deel fecliuld. En toen de gelegenheid open
kwam, om bij de viermaanders op nog gemak-1
kelijkor en sneller wijze van den militairen
dienst af te komen, is het reservekader
gnootendeels verloopen Het moet dan ook
hoe oer hoe beter verdwijnen.
Onder het vrijwillig dienend kader zijn nog
vele flinke, degelijke en brave onderofficie- I
ren, maar ook meer en meer personen „wier
geest niet goed is"velen falen in bruik
baarheid en in ernstige plichtsbetrachting. I
Ook het officierscorps bestaat nog grooten-
deels uit bekwame, ijverige en plichtgetrouwe
mannen, maar ook luer telt men meer en meer i
personen, die tekort schieten in dienstijver
en plichtsbesef, die lijden aan gemakzucht,
lauwheid en laksheid voor hun taak, aan J
onverschilligheid voor den dionst. Somwijlen I
wordt do dienst verwaarloosd. Het is geen
uitzondering meer, dat meerderen en onder
geschikten zich kalm to slapen leggen, waar
waken plicht is. Zoo slaapt een officier op
de voorposten, met zijn voldwacht. Ook de
stiptheid iu den dienst laat dikwijls te wen
schen over. Meermalen bleek den generaal,
o. a. brj de manoeuvres, dal geheele onder
deden niet op den bepaalden tijd ter be
stemder plaatse aanwezig waren, men had
zich verslapen, het eten was niet gereed ge
weesl euz. Bovendien kan de tactische bedre
venheid der officieren tegenwoordig niet naar
belmoren worden ontwikkeld.
En dan zegt de schrijver
„Een algemeen en diep bedroevend ver
schijnsel is, dat het officierskorps gebukt gaat
onder het bewustzijn dal het leger niet ge
waardeerd wordt, dat hot geen ernst is met
de belangen der defensie Men ziet zich ge
dwongen mede te werken aan allerlei rege
lingen en proeven, waarvan men weet dal.
ze zijn ingegeven door „de politiek", terwijl
men overtuigd is, dat het legerbelang erdoor
wordt geschaad. Men moet manschappen ocfe
non, kader, zelfs officieren opleiden, m een
tijdsbestek dat daarvoor onmogelijk voldoende-
kan zijn. Men komt er zoodoende toe de
eischen van geschiktheid lager te stollen
waar het goede niet to hereiken is, moet
men genoegen nemen met liet minder ja
met het ou-voldoende. De bruikbaarheid van
den troep gaat daarbij teloor. Men weet,
men is er van doordrongen, dat bet andera
moest wezen, maar men kan het niet verhol
pen, er is niets aan te doen. Men komt tot
doffe berusting in het onvermijdelijke
en zwijgt. Men moet er van leven
„Zóó is bij velen, zeer velen, de ambitie
gedood. Het „feu sacré", dat zoo noodig is,
om in vredestijd te doen heenstappen over
mulder aangename ervaringen in het leven
van den militair, dat in oorlogstijd den aan
voerder en don troep moet bezielen tot groote
daden, het is in ons leger zoo goed als uit
gedoofd."
Bij de „Mij. tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen" is i> m bevorderd tot eerste-boek
houder de heer W A. Beekkerk van Ruth te
Klissingen.
Uit Tlissingea
Blijkens het verslag van de Gezondheids-
cofmmissie was de algemeene toestand der
volksgezondheid gedurende het jaar 1910 gun
stig te noemen.
Het aantal overledenen por 1000 inwoners
bedroeg 9,9. Aan longtuberculose overleden
17 personen.
Ernstige epidemiëa kwamen niet voorhet
aantal besmettelijke ziekten bedroeg 45, en
wel roodvonk 23 en diphterilis 22.
Met ingenomenheid wordt melding gemaakt
van don bouw van een nieuwe Nutsbewaar-
school en een openbare lagere school.
Aan alle veehouders op Walcheren werd, in
overleg met de commission te Middelburg en
.Veere, een circulaire gezonden met het «loei
hen (opmerkzaam te maken op de gevaren,
verbonden aan het verliandelen als melkvee
van koeion, die op de Belgische grens op de
Tuberculine proef hebben gcróageerd
In den loop van 1910 werd een onderzoek
ingesteld naar de hoedanigheid van te dezer
stede verkocht wordend brood. Twaalf mon
sters werden opgezonden naar het Station voor
Maalderij en Bakkenj te Wageningen. De uit
slag van dit onderzoek werd in een ver
trouwelijk schrijven den betrokken bakkers
medegedeeld.
,Van het Duitsche vicrmastschip Alster.
dat dezer dagen hier voorbij is gevaren naar
Antwerpen, heeft de kapitein gerapporteerd,
dat ter hoogte van do Nieuwe Haven van
Vlissingen een man over boord is gevallen.
Direct werden drie booten uitgezet. Door do
duisternis kon men den drenkeling niet te
rugvinden, zoiodal deze is verdronken.
Te W c s t k a p e 11 e hield Vrijdagavond
de heer Herman Snijders voor een vrij goed
gevulde zaal zijn pleidooi voor de adresbe
weging voor algomeen kiesrecht voor man
nen en vrouwen. Alle aanwezigen, «iie den
spreker met groote aandacht volgden, leeken-
den de lijst.
De onlangs opgerichte afdeelmg Se-
rooskerke van „Patrimonium" hield Vrij
dagavond een algemeene vergadering, waarin
lot voorzitter gekozen werd de heer C. L.
Roseboom, die de benoeming aannam. Tot
loden van de commissie van advies werden
aangewezen de heeren I. de Buck, P. Keste-
loo, H. J. Verslaijs, P. de Visser en J. Won
der gem-
Nadat besloten was zich aan te sluiten bjj
den Bond en den Ring, werden als leden van
het Ringbestuur gekozen de heeren A. Goed-
bloed en P. Jacobse «in als secundus de»
heer H. Tavenicr.
Voor de a.s. Ringvorgadoring werden als af
gevaardigden gekozen de heeren J. Versluis
