MIDDELBURGSCHE COURANT.
g. nu 134- jiargaii. *9ii
Dinsdag
14 Februari.
HMdelbnrg 13 Februari.
Sprokkelingen.
Slit Stad en Provincie.
Dm war Ant reroahgnt d a g o 1 ij k b, nitsonderiog Ten Zou- on JToastdAgen.
kwartaal, koowoI Toor Middelburg ala voor alle plaatsen in Kede-rland francs pp. f S
Afzon doriyko '.luaunera kooton 5 cent.
Adv art o u t i G n lig r,oonnement op voordooligs voorwaarden.
Prospectussen daarvan ajjn aan hot bureau to bekomen.
Adverteatiëa voor hot eerstvolgende nummer mooten des middags t 6 r 6 6n uur
aan het bureau bosorgd zga.
Advortentlën: SO cent par tegel By aboun6nv&nt veel lager. Geboefte-, dood- 68
alk andere fam lie erichtau on Dankbetuigingen van 17 regels f 1,50elke regel mem?
20 cent; Beolamei 40 cent per regol* Groots letters naar de plaats, die xij innemen
Tot do plaatsing van advertentie» en reolames, niet afkomstig uit Zool and, betreffonde
Handel, Ngverheid en Goldweien, is gerechtigd hot Algemeen AdverfenCle-Bnrean A. DB K#£
MAC An., M.S. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Bg deze courant behoor! een bijvoegsel
Het Vaderland bevat, onder het opiehriffc
Een practischeblik o pnze Kilt-
verdediging, een optte! van den gepen-
itaneerden goaeraal majoor vaB het Oost Indisch
leger L. TT. C Gerlach wBarin hg beweert
dat wg niets te vreozen hebben van aanvallen
op onze kasten.
Men zou aldus sohrjjft hg kannen
trachten, om zgn troepen over te brengen
reshtstrooks naar onze zeehavenB, en ze daar
debarkeeren, maar ook dit kam gemakkelgk
onmogelijk gomaakt worden, door vóór en in
onze seegaten mgnen en versperringen aan
te brengen, waarvoor onze marine wel zal
aorgen, dat eg niet opgeruimd worden, en
waarbg &1 weder de infanterie en veldartillerie,
die boo dicht mogelgk daarbg zullen worden
opgesteld, een voorname rol zullen spelen,-
aaarbg komt nog dat onze zeehavens en
waterwegen niet geschikt zgn, om groote
troepenmachten te gelgk te debarkeeren, ter
wgl de kleine gemakkelgk door ons met ever-
macht verslagen kunnen worden.
Gok voor naehtelgko aanvallen behoeft men
juet te vreozen, want met de tegenwoordige
kustlichten, maakt men in een oogenblik den
aomkeren nacht tot helderen dag.
Sr zal dus wo) geen mogendheid te vinden
zgn, die haar leger aan Bulke groote moei-
Igkheden en verliezen zal blootstellen, door een
landing te willen doen op onze kust, en zoo zal
oofe Engeland in het hier door ons veronder
stelde geval van oen verbond met Frankrgk
tegen Dnitsehland, zgn hulpleger niet zenden
üftor Nederland, maar hg zal het zenden
rechtstreeks naar Frankrgk over het Kanaal,
?mdat dit do kortste, de eenvoudigste, goed
koopste, meest gemakkelgke en meest
zekere weg is, waarbg het zgn leger bg
gedeelten kan overhrengen, en natuurlgk
door Frankrgk zooveel mogelgk goholpen wordt.
Bs sehrgver meent voldoonde te hebben aan-
gotoond, dat wg voor eene vgandelgke landing
goen vrees behoeven te hebben, en dat wg
volkomen gerust kunnen zgn op onze kust
verdediging, wanneer wg maar hebben een
goede spoorwegverbinding,' en steeds dadelgk
kannen beschikken over een voldoend aantal
infanterie en veld-artillerie en mitrailleurs.
Wg hebben hiervoor dus geen forten uoodig
waarom zonden wg dan langs onze kast dure
forten gaan bouwen, die vele millioenen «nl-
Sèn koeten, en misschien 50 of 100 jaar zullen
liggen, zonder ooit noodig te zgn geweest,
m*Ar jaarlgks groote sommen aan onderhond
kostendie bewapend moeten worden met
zwaar geschut dat seer duur is, en een zeer
irostbare munitie noodig heeft, die waariebgn-
rgk neeit gebruikt sol worden, maar wel tel
kens, na eenige jaren moet worden opgeruimd,
waneer er wedar wat nieaws is uitgevondea
zoodot het tegenwoordige verouderd is. Waar
voor zouden wg dio forten noodig hebben P
Kg eeaa vgandelgke landing doen zg zoo goed
als niots, want na een paar sokoten gedaan
to hebben, komt de iloepenflotille al onder
den dooden hoek van het fortgeichut, en sehiet
men er steeds overheener zal geen vloot
komen, om alleen onze kuit uit zee te be
schieten, en al ware dit zoo, dan zullen een
paar forten dit toch niet kunnen beletten.
Men kan er daarbg zeker van zgn, dat vóór
dat die forten nog afgebouwd zgn, men op de
bureaus Tan den generalen staf van Duitseh-
land, Frankrgk, Engeland en België xeede sesr
juiste kaarten heeft, waarop seer juist die
forten zgn geteckend, zoodat men van uit zee,
op enkele meters na, precies weet te bepalen,
waar zg liggoa, on er dus maar een korte
tgd noodig is, om ze met hun zwaar sehoepi-
geeehut onbruikbaar te maken.
Voor eazo kustvordedigmg en zeehavenver-
.dsdiging hebben wg dus niet noodig forten,
maar wel een voldoend sterk en goed geoe
fend leger, dat steeds onmiddelgk ter beaobik-
king is.
Ook do oud-Minister van Marine, Cohen
Stuart, waarsohuwt meê te 'doen aan den
kostbaren wedstrgd op hot gebied van forten-
bouw en fortgeBchut.
Hg schrgft:
Wat gisteren in de teohniek van het krgga-
wezen het beste was. is bet heden niet meer.
Yoor de laatst ontworpen oorlogssohepon wordt
over kanonnen van S3 en zelfs van 34.5 cM.
kaliber gesproken, zoo ze al niet geconstrueerd
zgn.
Mg dunkt, dit moot tot nadenken stemmen,
vóórdat wg ons opmaken, voor onze kustver-
sterkingen in den wodloop tusschen pantser
en gesohut te gaan mede doen, terwgl een ge-
zoude politiek ten aanzien dor verdedigings
middelen des lauds, en daaronder iu de eerste
plaats de regeling der levende strgdkraohten,
ons zoover brengen kan, dat oamlagon tegen
onze kust en havens als doelloos zullen wor
den achterwege gelaten."
Dit laatste is reeds herhaaldelgk ook van
andere zgden geschreven.
Er ia bg deooalitie nog lang
een rast in 't hoenderhok. Vau
tgd tot tgd vaart er op het onverwaehts een
die zonderlinge bewegingen door de vederen,
zooals ieder ze wel kent, die zich ooit aan
plnimveehouderg heeft te buiten gegaan. Dan
onstaat er een gekakel, dat aanzwelt en weer
wegsterft, tot de rast opnieuw verbroken
wordt em het gekibbel weer een aanvang neemt.
Hier in de stad van het Hof, de Begeering
en de politieke intriges, brengt men al die
rustverstoringen terug tot éón elgemeene oor
zaak: den leider der a.-r. partg; zoo beweert
de besohrgvor der „Brieven uit de Hofstad"
in de ArnJi, Crt Hg is het, naar veler over-
tuiging, van wien de draden uitgaan, die nu
eens tegen dezen, dan weer tegen genen der
ministers uit het Kabinet-Heemskerk de alarm-
■ohel aan het luiden brengen. Hg is bet, die
tegen Heemskerk de wagenschot-vergelgking
in het veld bracht en de beweging in zake de
abare leeszalen deed ontstaan. Hg is het,
die Talma noodzaakte do Bakkersradenwet in
te trekken. Hg is het, die Oool deed vallen
en Colgn voor hem in de plaats bracht. Hg
is het, die tegen Begout (van Justitie), tegen
Kolkman en tegen Yan Swinderen stookt.
Dit stoken is des te merkwaardiger, omdat
er zoo duidelgk uit blgkt, hoo weinig hou-vast
heeft aan het attribuut >Christelgk",
dat de partgan van rechts zich toeëigenon en
dat zg ook zoo gaarne toepassen op de door
op het kussen gebrachte regeering,
zoolang het hun goeddunkt n.l. Want gaat
men na wat er in de laatste tgden zooal van
reohtB tegen de verschillende leden van de
tegenwoordige Regeoring is ingebracht, dan
komt men tot een eigenaardig resultaat.
Den premier, den Minister Heemskerk, be
schouwen de anti-revolutionairen eigenlgk als
een wereldecben vogel ia de ChriBtelgken bgt
en niet geheel ten onreehte. Hot »jolig"
Christendom, dat hg heeft ingevoerd, iz tegelgk
ook zeer wereldsch van aard. De heer Heems
kerk waz vóór hg Minister werd een vrg trouw
schouwburgbezoeker, hg hield van een pretje'
kwam geregeld in sooieteit en koffiehuis, had
kortom niets, letterlgk niets van de allures
van een stgl Calvinist. Is het wonder dat
mea daaraan denkt als men Z, Exo. nn de
zalvendste frases hoort uitspreken, op een toon,
alsof hg die zalving niet zelf doorvoelt, maar
iemand staat na te doen, en straks zal uit
proesten in eeu lach, met de vraag: of de
nabootsing niet goed was De Roomseh-katho-
lieken nemen hem zgn weroldsoho manieren
niet al te kwalgk, en de Chr.-historisohen
mogen hem wel, omdat hg gematigd is, iemand
van stand, conservatief en van een plooibare
natuur. Maar de auti-revolutionairou aanvaar
den hem bg gebrek aan beter en zouden
deze plank van het ministeneelo wagenschot
niet ongaarne omkeeren of nog liever
radicaal afschaven en overpolitoeren.
Groote ergernis heeft hg gegeven doorzgnt
houding in de bekende quaeitie der openbare
leeszalen, niet alleen in de Tweede, maar ook
de Eerste Kamer, waar hg een oogenblik de
toen niet geheel ongegronde vrees heeft voelen
opkomen, dat do R.-K. fractie wel eens in
haar hoofd kou krjjgen tegen zgue begrooting
te stemmen, een toleuTstelling, die Z. Kxc.
echter bespaard is gebleven. Alleen do beer
Van den Bieson, de oer^Brabunder in opvat
ting en wgso van verweer, stemde ten slotte
tegen.
Dit wat den heer Heemskerk betreft.
Aan zgn collega van üuitenlundsohe Zaken,
den heer Van Swinderen, iets speoiöek Chiste-
lgks te ontdekken, dat zet ik iedereen. De
>kleme excellentie" maakt er zelfs niet de
geringste aanspraak op; hg is volgens zgn
eigen overbekende verklaring «gematigd onver
schillig".
Natuurlgk verdenkt ook niemand den heer
Wentholt van Christelijke neigingen. Sinds bg
in Maart 1908 het roer omgeworpen heeft, is
hg weliswaar een gverigar »man van rechts"
geworden dan wie zgnor collega's ook. Maar
er is een gver die overtuigt en een die den
twgfel slechts booger opvoert. Van deze laat
ste soort is die van des heer Wentholt, die
wel diep overtuigd moet zgn van zgne onont-
beerlgkheid aan het hoofd van Marine, dat hg
al den spot verdroogt, die hem deswege naar
het hoofd geslingerd wordt.
Maar is dan Talma, de Minister van Land
bouw, geen onverdacht en onvervalzoht man
van rechts? Men heeft het antwoord sleohts
vragen aan bet eens zoo trouwe Patrimonium
dat Z.Exc. zoo onbehoorlgk de les las over
zgne verdediging van de openstelling der in
1913 te houden Landbouwtentoonstelling op
Zondag. En men heeft andermaal sleohts het
adviea te vragen van dr Kuyper over de nu
ingetrokken Bakkersraden, die volgens zgne
opinie volstrekt geen instellingen waren, die
door do Christelgke beginselen werden ge
vorderd.
Colgn dan Maar wie heeft niet gehoord van
ergernis, welke zgne vergoelgkende uitla
ting over het opium-gebruik in Indië onder de
trouwe be'gders aan de reohterzgde heeft ver
wekt? Het opium was vroeger, in de dagen
van Groen en Elont, en ook in de periode toen
dr. Kuyper er nog niet boven-op was. voor al
deze voormannen van de a -r. partg de grootste
vloek van de Indische samenleving, waartegen
te strgden de plicht van ieder Christen was.
En thans ook gg, Colgn I'verlooohant het
oude vaandel.
Volgen nu de drie R.-katholiake Ministers.
Van dit drietal hebben er twee reeds een
flinke sohrobbee.ing van hunne mede-broeders
van reohts te pakken. Vooreerst de heer Re-
out (van Justitie), wien over zgne opvattingen
in zake het strafrecht en de vergelding door
dr. Knyper de les is gelezen, omdat zg afwe
ken van de Christelgke. En in de twoede
plaats de heer Kolkman, die door den afge
vaardigde van Amersfoort in eene te Zeist
gehouden rode van „linksche neigingen" op
het gebied van belaBting-politiek is beschul
digd, omdat hg niet spoedig genoeg de tarief,
herziening aan de orde heeft gesteld, die moest
dienen om de door dr. Kayper's schoolwet
toegestane onderwgssubsidies te betalen, een
verzuim, dat, volgent de openhartige bekente
nis van den Amersfoortschen afgevaardigde
ie oorzaak is van den berooiden staat van
's landsfioanciën.
Ik heb nu zeven ministers van de negen de
revue doen passeeren, die geen van allen zuiver
op de graat zgn bevonden.
Resten sleehts nog: de heer Regout (van
Waterstaat), wiens departement weinig aan
leiding geeft tot afwgkingen van de ware
rcchtsohe lgn; en de heer De Wua' Malefgt,
die per slot van rekening misschien de eenige
wasoh-eohte is van het gansohe negental.
Wg konden niet nalaten deze besebrgving
van de houding dor rechtorsgde in de Kamers
tegenover de Ministers over te nemen.
Zg ia zoo juist, sn daarin wordt de toeatand
zoo duidelgk geteekend.
Let men nu bovendien op hetgeen in de
Ckristelgk Historische fraotie van het Verbond
omgaat; hoe men, o.a. ds A. G. H. Hoogenhuyzen,
op scheiding aandringt en met hem meerderen
men zie, onder Korte Medeücelinjtn, in het
bg voegsel bg dit nommer, bet verslag van een
door do Ohristelgk-Historisohe Unie ts 'a Gra-
veibage gehouden bgeenkomst dan kan
men gerust beweren dat trots al het boog
opgeven over do hechtheid der coalitie, vooral
van Roomsch Katholieke zgde, de soliditeit
daarvan veel te wenscben overlaat en zg veel
gelgkt op kraakporselein.
Wg vestigen de aandacht op de in dit
nommer voorkomende advertentie betreffende
een lichtbeeldenavond, die Woensdag a. s
in het /Schuttershof alhier zal gegeven
worden.
Vertoond zullen worden opnamen van
achildergea van beroemde meestere, var» Ober-
ammergau en de passiespelen, benevens pa
norama's van Zwitserland.
De heer J. A. C. Nonhobel van Hilversum
zal een verklaring der lichtbeelden geven.
Thans zijn in sommige winkels te
Middelbnrg en te Ylissingen de
rgwielkaarten dor S. S. vorkrggbaar gestold.
Uit een 200tal sollibitanten is benoemd
tot bouwkundige bg de nrchiteoten en aan
nemersfirma te Zaandam de heer H. G. Toebes
van Middelburg.
Met ingang van 16 Maart wordt do heer
A. J. Valk, commies-titulair dor postergen
alhier, overgeplaatst naar Bergen op Zoom.
de wielrgders hot reizen gemakkelgk te
maken en do belangstelling voor het natuur
schoon op te wekken, eindigde de spreker.
Door don voorzitter der afd. Goes van het
N. O. don heer A. van de Brugge, van
Kapelle, werd de spreker ingeleid en dezen
ook dank gobrackt voor de zeer aangename
en leerrgke voordraoht, die door een vrg
talrjjk publiek werd bggewoond. Uit het in-
leidingswoord bleek, dat de vergaderingen van
genoemd genootschap alhier te kampen hebben
met geringe opkomst waarom op deze wgze
getracht is de belangstelling der leden to
trekken en tevens om nieuwe leden te u
Zondagavond omstreeks zeven uur bevond
zekere J. P. P., die onder den invloed van sterken
drank verkeerde, zich in de Lange Deltt
alhier. Z onder eenige aanleiding gaf
hg velen voorbijgangers gevoelige klappen en
werd zelfs een man door hem togen den grond
geslagen waardoor deze zgn bril verloor.
Toevallig passeerden do beide inspecteurs
van politie met den volontair, die door een
der mishandelden, een onderwgzer uit Wol-
phaartBdgk, werden verzocht proces-verbaal
tegen P. op te maken.
Dezen werd verzocht mede naar het bureau
te gaan, aan welke uitnoodiging bg evenwel
geen gehoor gaf. Hierop werd hg vastgegrepen
teneinde hem naar bureau over te brengen.
Daartegen verzette hg zich hevig. Van at de
St. Janstraat tot aan het bureau was het een
veohtpartg. De man stelde zich daarbg als
een woesteling aan. Negen personen waren
voor zgn overbrenging noodig. De agent De
Witte werd zoodanig mishandeld dat genees
kundige behandeling noodig was. Tgdens de
overbrenging trachtte de man herhaaldelgk
zgn mes te trekken, dat hg in den rechter
broekzak bad, wat hem evenwel door den
volontair, die hem juist aau die zgde maar
al te stevig vast had, werd belet.
Terzake van twee mishandelingen, weder-
spannigheid, beleediging en mishandeling van
ambtenaren in de rechtmatige uitoefening
van hun bediening werd proces-verbaal op
gemaakt.
Bg de confrontatie aan het bureau werd
do dienstdoende inspecteur nog door hem
mishandeld.
Vóór dien, ongeveer vgf uur, was de hulp
van de politie ingeroepen, omdat dezelfde
P., in de WerkmaniTereeniging do bezoekers
met bier wierp en beleedigde. Toen de politie
daar versoheen was kg evenwel verdwenen.
In de Nieuwe Oosterschestraat werd door
hem een jong boompje uit den grond getrokken
en in de vest geworpen. Ook voor dit foit
werd proces-verbaal opgemaakt.
Vrgdagnamiddag te vijf ure plaatste de
winkelier G. in do Lange Viele alhier zijn
rijwiel tegen zgn winkel. Even daarna was
het verdwenen.
Het werd later door den heer K, in de Lange
Delft binnengenomen aangezien het een tgd
lang onbehoerd voor zgn winkel stond, waar
de dader het had achtergelaten.
Te Arnemuiden werd Vigdag eea
heerenrgwiel ontvreemd. De politie doet
onderzoek.
Zaterdagavond werd te Goes door den
heer D. H. Cocheret, hoofd eener school te Rot
terdam, voor de ledon der afdeelingan Goes
van de vereenigingen Nederlandseh Ondtriorzeri
Genootschap, Algtm. Nederl. Wiolrijdezs Bond en
Volksonderwijs, een voordraoht gehouden over
een fietstooht over de Zwitsersche Alpen en
langs de ltaliaansche meren, opgehelderd door
ongoveer honderd lichtbeelden.
Deze munten uit door bgzondere scherpte
en brachten schilderachtige en belangwekkende
gezichten op het doek, ook uit ons eigen land.
De heer Cocheret vertelde van dezen door
hem op het rgwiel gemaakten tocht door het
bniUnland menige bgzonderheid op onder
houdende wgze.
Met een warme aanbeveling voor toetreding
tot den A. A'. W. B., die zich
In de Zaterdag te Stavenisse ge
houden vergadering van don dgkraad der
waterkeering van den calam O K. H. polder
werd vastgesteld de omschrgving der gewone
werken op f 992.75 en die der buitengewone
(aanleg steengloohng) op f 12276.45.
Het djjkgesohot werd vastgesteld op f 7047.67*
i de bjjdragen der aanliggende polders op
f 1617.99'. De begrooting werd vastgesteld in
ontvangsten op f 10080.67 en in uitgaaf op
f 19005.21. Een en ander heoft betrokking op
den dienst 1911/1S. Opgemaakt werd een
staat van aanbeveling ter benoeming mot 1
Mei van een voorzitter. Hierop komen reep.
voor de heeren Jac. Droogendgk (aftredend^,
B. M Suurland en L. G. Tagnman.
Uit Neuzen,
la eene Zaterdag gehouden apoedeiich-
ende vorgadering van den gemeenteraad her-
daoht de Voorzitter het overigden van den
heer E. O. Kerkhoven, rgkshavenmeester on
lid van den raad.
Besloten werd in beroep te gaan bg de
kroon tegen het besluit van Gedep. Staten ge
lastende vermeerdering v&n hot aantal scholen.
De schoolcommissie had bg een bezoek aan
de scholen bevonden dat daarin ruimt* was
voor de ingesohreven leerlingen en dat alleoa
ruimte te kort komt voor 8 leerlingen der
vierde klasse, die in school B zga geplaatst.
De districtsschoolopziener berekende in Dec.
11. een tekort van 72 leerlingen. Dit vond
zgn oorzaak in de door hem gevolgde wgzo
van meten der banken, waarmede de school
hoofden en gemeentebouwmeester bet niet eons
waren. Door eene sedert aangebrachte ver
andering aan en verschikking van de banken
is er echter ook bg meting volgens de me
thode van den distriotsohoolopziener plaats
▼oor de op de scholen A en C ingeschreven
leerlingen.
De heer Van de Ree nitto zgn afkeuring
dat do schoolopziener, in plaats van onbevoor
oordeeld te adviseeren, blgkbaar de gemeente
moedwillig wil dringen tot het bouwen van
eene nieuwe school, niettegenstaande de ver
mindering van hst aantal schoolgaande kinde
ren en de verwachte bouw eener R. K. bg
zondere school, die volgena mndedöeling van
den voorsitter dor schoolcommissie zeer waar-
sohjjnlgk nog dit jaar zal plaats hebben.
Bg de rondvraag deelde de Voorzitter mede
dat het comité voor de stichting eener H. B,
S in Zeeuw8ch-Vlaanderen a. s. Donderdag
eene conferentie wenacht te houden met do
leden van den Raad.
Zaterdagnamiddag ontstond bg den bak
ker Van Leeuwen in de Dgkstraat een begin
van brand in een* partg hout, geborgen boven
den oven. Door de hulp van buren dieglings
water aanbrachten en over het brandends
wierpen, was de brand spoedig gebluscht.
"i"
Evenals ia Biervliet sprak in verschil
lende plaatsen van O. en W. Zeeusch
Vlaanderen de heer mr G. W. Sannea
over het, van de S. D. A. P. uitgaande volks-
petitionnement voor algemeen kiesrecht. Zon
dagavond doed hg dit te Neuzen voor een
matig bezette zaal. Bgna alle aanwezigen
gaven blgk van hunne instemming,
In de algeloopene week, (510 Febr),
zgn nog aan ae kade te Philippine 1678
balen 90 &.G. mosselen geloBt, Hiervan wor
den 376 balen naar de mgnen in Belgie en
Frankrgk verzonden. Aan geregelde nfoemera,
vooral Frankrgk en Belgie, gingen 768 balen
togen den prgs van fr. 4 tot 5 fr. doordiende
kwaliteit nog zeer goed is; terwgl door Hol-
landsohe en Belgische venters nog 701 tonnen
fr. 8 tot fr. 4 aan de kade werden opge-
kooht.
Mosselzaad van de Hollandsohe kusten is
deze week niet aangevoerd. Belgisch zaad on
geveer 780 ton a 100 KG. werd tegen fr. 2
tot fr. 2verkocht.
In de maand Januari kwamen '2 gevallen
van vlekziekte der varkens voor te Hontenisso
en 1 geval van miltvuur bg alle vee te Tholen,
