MIDDELRURGSCHE COURANT. r. se Zaterdag II Februari. 134' Jaargaig 1911 D«bo «oarant teraebjjnfc dagelijks, met uitxondoring vac Zon- on f-wtdogon per kwartaal, «oowel toot Middelburg als Yoor alle plant!r-n in Nederland franco pp. f i Afzonderlijke nummers koston 5 oant. Adrortentiën b{j «bonnemcD! op too'deelige roorwaardeo. Prospeotusaen daarvan s^n ana bet bar fan to bekoznea. AdvertentiSm Yoor het eerstvolgende nummer moeten dca middags vóór één aan het bureau bezirgd ego. A d verton tiöu20 oont por regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- en alle andere famdiebonebton on Dankbetuigingen Yan 17 regela f 1,50elke regel mee» 20 «ent; Reclames 10 eont per regel, Groot-s letters naar de plaats, die s j ranomen Tot do plaatsing Yan advortontiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend i Handel, Njjverheid on Geldweien, is gerechtigd het Algemeen AdrrrCmtlr-Uaresn DB LA MAS As., BfJE. Voorburgwal 306, Anmtrrdnm. Middelburg 10 Februari. De Marine-dominee in de Eerste Earner. Dit jaar hebben do liboralen in do Eer ste Kanter den marine-dominee 4 thans niet geheel .ongemoeid gelaten zooals verleden jaar toen Alleen de heer Staal er tegen sprak, doch niemand stemming vroeg over Hoofdstak VI. Er is thans stemming ge vraagd (door den heer Staal). En althans 6 ran do 13 aanwezige liberalen hebben ge weigerd, het beleid goed to keuren van een Minister die het instituut van den rnarine- dosninee (dat nu eenmaal verleden jaar door de Eerste Kamer is gosanctionncerd en waarop men dus in beginsel kwalijk meer terug kon komen) toepast op de sahrcanehjk partijdige wjjze waarop de heer Wentholt dit heeft gedaan. Want op dit laatste kwam het ditmaal voornamelijk aan en daarom was de critiek van den heer Staal, weflee vooral was gericht tegen de zaak zelro, ditmaal hoe juist overigens ook,niet Et» goed op haar plaats als die van den heer .Van dor Feltz welko sloeg op de toepas O, niot alleen op dit punt. Wij herinne- rno aan do „snertmotio" waartegen do heer Wentholt zich eerst mot allé-macht verzette maar dio hij een jaar later toch heeft slikt. Wij herinneren aan den toon waarop hij eertijds sprak over do geestelijke belan gen van het personeel en die den heer Duy- maer van Twist zóó ergerde dat hjj den Minister deswege zijn vertrouwen ontzegde. Een toon die daarna niot meer is ver nomen.. Wij herinneren aan 's Ministers spot ten, vroeger, toen hij nog liberaal Minister was/ over do rechtscho bedenkingen tegen hot passagieren van jongo schepelingen en aan de volte-face dio de Minister te dezen aanzien maakto toen hjj rechtsch was geworden en opeens dat passagieren zóó be denkelijk vond dat hij beloofde, eiken min derjarige een mentor aan wal meo te zul len opgeven (althans in den vreemde). Wij herinneren aan hot meest recente geval 's Ministers bereidverklaring (onmiddellijk na dat do heeren Lobman en Van der Voort bet denkbeeld hadden geopperd) om den marine dominee rechtstreeks m Staatsdienst te stel len nadat hij eerst daartegen zich sterk had verzet. dergelijke feiten hadden die li beralen die nog hechten aan waarheid en k a r a k t e r in een bewindsman rechts heeft de coalitie de geesten al lang over zulke - .- kleinigheden heen geholpen reeds vol- g die do Munster m het afgeloopen jaar j 1 doenden grond moeten geven tot het ont- «a M iMUtnul ™n de» -.«.d» Tan tun m Illk n pgov™. Do afgevaardigde van Drenüio ïm v™kto Mmrsten. weigeren van snb.rdre handel^» in rate T t'h.v S?'™'?",6 In 66 T'V t d» marine dominee tehoorl te worfen „Geestelijk Belang terecht als een meten met twee maten, als irrationeel en als schreeuwend z,en> stond hun «^chgnhjk niet goed r partgdig. Terecht ook wees hjj op het on-1 TQ^r ^°^en- VTl Anders waren zij ook zeker wel meer mogelijke van s Ministers voornomen om den' - hoer Warners ,als nniverseel-doohnee voor do Heldersche marine te doen dienen, een doiminus-omnibu s bijgevolg die nota bene de richting van een minderheid vertegenwoordigt en met wien de meerder heid nu ook maar vrede moet hebben. En me* recht wees hjj ook op den bedenkeljjken cm gevaarlijken weg dien men nu, ten gevolge van het Bectarischo drijven van dezen Mi nister, pp is gegaan. Dat alles moest inderdaad volkomen vol troffen geworden door do merkwaardige woor den die de heer Van der Does zich liet ont vallen toen die even gewaagde van ,,'s Minis ters oorspronkelijke beginselen" 1 Aldus schrjjft de hoefijzer correspondent van hot „Hbld" in zijn Kameroverzicht. En in zjjn overzicht in „Het Vad." schrjjft „Decembrius" in dcnzelfden geest. Wij lezen daarin o. a. Nu beweren wjj niet, dat de daad van den Minister van Marino cloricaal is. Integen- uiibimjou VOIHAUU>--U »ui- - ddend. tam om die liberale», dn, »och 'V"Sf: om<ia' z™ J"? k,esl m feitelijke twisten, noch va» overheidswege der te*, do ra» gesubsidieerde terteljte propaganda op de """j0» Mdere achtoslelt en bo- vtoot wille» zien brengen, de iertniging te s lan? "f1"?6 me,a schenken dat rij het vorige jaar hadden ver- Z" znimd, tegen te atenrmen toen bot nieuwe f Duymaers en Van Zgpen en haalde de xnstitnut voor het eerst ter sprake tam. P™."l* 'f1* Haibecta i -A» Bovendien werd het principieel-fatale van1 z?, dienstbam aan, wr, dat instituut nog eens door den heer Staalze8e» do overherd hewpz, zeker eenor kliek m de kerk geen hand- en m bermnermg gebracht. Maar bet moest ook j flpandiensten Toldoendo motief tot tegenstemmen wezen Wjj gunnen den orthodoxen precies even overtuiging van dat principieeï-fatalo waren |«raf S^Jeljke verzorging ala den 6 5- K modernen en met den lieer Van der Feltz vqor die liberalen die nu nög niet tot de doch die dan toch hebben kunnen i ita. pp welk een verregaand partijdige wjzelze«se° dlt part.cuUoran daartoe het Minister Wentholt in het afgeloopen jaar bet institnut heeft toegepast. Sn bet moest, dunkt ons, voor hen dio ■niet ziende blind zjjn, een schel licht wer pen op de politieke betrouwbaarheid van den Minister. De hoer Heemskerk, die Donderdag in do Kamerzitting steeds aanwezig was, evenals de Minister van Justitie (deze laatste mis schien om een vortooning van Roomsche be langstelling te geven, evenals met hot holle speechje van den heer Van der Does de Wille- bciie waarschijnlijk werd beoogd), heeft, met dat zekere grooto a i r dat hij soms aan kan nemen, alle beweringen omtrent Minister Went bolt's ommekeer tot „lasterlijke aantij gingen" gestempeld. Do heer Wentholt immers was nooit bjj een politieke partjj aangesloten geweest en men mocht geen politieke toofsbelijdenis vorderen van een hoofdofficier (vlagofficier bedoelde Z. E. natuurlijk) die hunne kunnen en mogen doen. Maar de overheid neme de taak der kerk niet op zich en nog veel minder de taak van een groep in de kerk. Van deze oer-waarheid der staatkunde te zijn afgeweken, dat is de fout door de Regeering in de Heldersche quaestie begaan, een fout, die thans nog niet te overzien© consequenties meebrengt, maar dio zich reeds in de pracfcjjk gewroken heeft. Een fout, die wellicht do ernstigste is, ooit door een Christelijk Kabinet begaan. KORTE MEDEDEEL1NGEN VERGADERINGEN. Op de dezer dagen te 's-Hertogenbosch gehouden twaalfde algemecne vergadering van do „Verecniging tot bestrijding van het Nieuw- Malthusianisme" hield dr. D. Snoeck Henke- mans een bespreking van de in ons land ge houden internationale conferentio ten voor deel© van het N. Malthusianisme, en verder zich nooit op staatlcundig iemin hoeft bo- ^otoontwerp-Nclissa). gewijziBd wlogon. Dat 4 zoo. Maar met groote woorden R«S<mt m zooraio drt ver- -tn-band houdt met de bestrijding van het N. Malthusianisme. Des avonds werd een openbare vergadering gehouden, "waarbij als sprekers tegen Nieuw Malthusianisme hot woord voerden dr. maakt men geen feiten van de feiten die tegen het politieke karak ter van dezen Minister van Marine zijn aan te voeren is, dat hg niet één, maar twee politieke geloofsbelijdenissen beeft afgelegd. »e. de Regooringsprograms 4-^ C- Vornt vm -Tfc-f van twee opeenvolgende, principieel togen- orergeatolde Kabinetten to vereeaigen. De boer Wentholt moet, naar vertrouwbare personen verzekeren, een heel b r a n i - woord tot den formateur van hot Ministerie- Heemskerk hebben gesproken toen dezo (na dat te vergeefs naar een anti-revolutionnai- ren Minister van Marine was gezocht) hem kwam vragen pm in zjjn Kabinet over te gaan. Hg heet toen gezegd te hebben„Ja wel, maar vap jullie fijnighoid moet ik niets Hebben." Och, dat is pok niet noodig, zal de heer Heemskerk toen hebben gedacht en ook wel hebben gezegd. We zullen je op dat punt wol klein knjgen. En <fe heeren Duymaer ran Twist en Van dor Voort van Zgp hebben den heer Wcnt- Soji pok klein gekregen. Vit Stad en Provincie. In dit sommer is opgenomen een adver tentie, betrekking hebbende op het aanvragen van planten voor de Floralia-tentoonstelling, die de Vereeniging Uit het VolkVoor het lolk alhier ook dit jaar weer op de gewone wjjze hoopt te orgsmseeren. fl wjjze van proef zullen dit jaar de planten alle in worden beoordeeld naar de groepen en met bovendien naar de alzonderljjke exemplaren. Daardoor wordt o. a. voorkomen dat, zooals menigmaal gesohiedde, de winner van bjjr een eersten prjjs voor een groep van acht planten, ook op elke plant nog een afzonderlijke premie krggt en wordt de kans van anderen om een prjjs te behalen vergroot. Donderdagavond vervolgde de heer Herman Snjjders zjjn cursus over de «Wording en Stichting van onB Staatsbestuur" met een ver handeling over ons kiesrecht. Daar de aan wezigen ook door het stellen van vragen groote belangstelling in dit onderwerp toonden, nam dit bjjna den geheolen avond in beslag Onder algemeene instemming werd dan ook isloten tot nog een vierden curBus-avond. Op dezen avond, welke bepaald ia op vol- inde week Donderdag, zal de heer SnjjderB spreken over het tot stand komen van een wet en van de Grondwet, om te eindigen met •en bespreking van de Koninkljjke onschend baarheid en de miniiterieele verantwoorde- ljjkheid. In den avond van Woensdag werd de politie alhier gewaarschuwd dat een drietal kwartjesvinders een bezoek aan de gemeente brachten. Nog denzelfden avond werden de heeren stap voor stap door de politie achter volgt. Een inspecteur in politiek begaf zioh met den volontair naar het eajé Beige in de Stationstraat} waar bet drietal verbljjf hield De laatste speelde daar met de heeren nog partjjtje biljart, zonder dat de politie mannen werden herkend. Vanaf Dondsrdagmorgen tien aar tot 's avonds s nur werd het drietal onophoudelijk door de politie gevolgd, die post vatte voor ieder c»fè waar de heeren binnengingen en het pnbliek tegen hun practjjken waarsohuwde. Om sea nnr wist het drietal door hard loopen zich aan het lastige toezioht te onttrekken, maar om negen nnr kwam de politie hen weer op het spoor. Door van hotel te veranderen en hun intrek in Het Uelkboervnne'je te nemen, trach ten de kwartjesvinders nog een voordeel van hun Middelbnrgsoh reisje te trekken, wat de politie eohter belette. Heden morgen vertrokken de heeren, zeker teleurgesteld, met den trein van halftien in richting van Roosendaal, na den hoofd agent van politie Hendrise, die hen tot het laatste oogenblik gevolgd was, een onheusoh afscheidswoord te hebben toegeroepen. Het treinpersoneel werd intusschen gewaarsohuwd met oen «Bonjonr hoeren, de kans islonw geweest in Middelburg," nam de politieman vnn het edele drietal afscheid. Landbouwers te R i 11 an d - Ba t b, die hun vee gevierd badden met door de land- bonwvereeBigiDgfl<»#sr»l>er0aangekootategroDd- notenkoeken, ontdekten dat bjj die dieren sterke diarrhee ontstond en verhoogde tempe- imtuur waa waar to nemen, Veeart8enjjknndige hulp werd ingeroepen. Te St. Maartensdijk zjjn Donderdag by de stemming voor eon lid von den raad uitgebracht 352 stemmon, wanrbjj 14 van on waarde. Hiervan verkregen de heeren P. Gaa- keer Az. 192, N. J. NelisBe 101 en C. Gaakaer 45 stemmen Gekozen is dus do heer P. Gaa lteer Az. *Bjj Koninkljjk besluit is benoemd tot kan tonrechter to H n 1 b t nu. B J. H. van B>arioum thans griffier bjj het kantongerecht teSittard. Donderdag werd te Neuzen begraven de heer E. O. Kerkhoven, rjjkshavenmeeater, lid van den gemeenteraad enz. De kist was goheel met kransen bedekt. Z|j werd naar de groeve gedragen door het slnis- personeel van het kanaal GentTerneuzen. Bjj den stoet van enkele familieleden en vrienden van elders hadden ziek aangesloten de burgemeester en leden vad den raad, leden der schoolcommissie en bestuursleden van den Volktb-md en de afd. van 'tNut. Aan de groeve werd o. m. door den heer A H. Loon, ingenieur van rijkswaterstaat, hulde gebracht aan de verdiensten van den overledene als een jjverig ambtenaar, die de hem toevertrouwde belangen ten zeerste be hartigde met de hem eigene rechtschapenheid en wiens minzaamheid bjj allen, die met hem in aanraking kwamen, bekend was Te Sas vanGentis Donderdag de 85 jarige Joban Gerathwohl, afkomstig van Hingen, voor de firma Terbecko en Co. werk zaam aan eene herstelling van den 45 M. hoogen schoorsteen der spiegelglasfabriek, gevallen en gruweljjk verminkt dood opge nomen. De brigadier der rjjks veld wacht C- WeatBtraate^te Zs&mslag vierde Woensdag, onder groote belangstelling, zjjn zilveren jubilé De districts-oommandant nit Middelburg reikte hem de door de Koningin ingestelde ednillo nit Het muziekgezelschap De Volharding bracht den jubilaris 's avonds een serenade. Zgp, lid der Tweede Kamer. BENOEMINGEN, ENZ. Bij kon. besluit: is benoemd tot vice-president der arrond. rechtbank te Rotterdam mr. L. E. Visser, doctor in do Staatswetenschap, thans rech ter in gemold collego. Te vervullen zjjn de betrekkingen van leeraar-looiimeester en van leeraar in het schoenmaken aan do te stichten Rijksschool voor leerlooiers en schoenmakers met daar aan te verbinden proefstation en voorlich tingsdienst ten bate van de lederindustrie te Waalwgk. Voor bijzondorheden zie men de „SI. Crt ao 35. Woensdagavond hield het Comité tot ondersteuning der weduwen en weezen van de op 11 September 1903 verdronken Arne- mnidache vissohers een vergadering waarin werd medpgedeeld, dat de hseren D. Davidee en B. F. Catz ontslag hebben genomen als lid; de eerste wegens ernstige ongesteld heid, de tweede wegens vertrek uit de omge ving. Namens den heer Davidse werd over het afgeloopen jaar rekening gedaan door den heer L. Ch. Wabeke. Daar bjj bleek dat gedurende 1910 was ont vangen aan renten 1 430.60 De uitgaven beliepen aan wekeljjksohe uit- keeringen f 1636.50 en aan nitkeeringen in natnra f 21413. Op 1 Januari 1910 was aanwezig i 11.207.64'. De uitgaven hebben de inkomsten overtroffen met f 1420.03, Het kapitaal vaa het oomité bedroog der halve op 31 Deo. 1910 f 9787.61' en bestond in op prolongatie uitgezette gelden f 8000, geleend aan de gemeente t 1400, belegd in de rijkspostspaarbank f 19.58 en kasgeld f 368.03'. De vacatures in het comité werden voors hands niet vervuld. De seoretaris, de heer L. Ch. Wabeke, werd tevens met het penningmeesterschap van het Comité belast. Donderdagmiddag is te Rotterdam m het siekenhuis in den ouderdom van 53 jaar over leden de heer J. R. van Beek, sedert 1 Sept. 1903 dirsoteur van het Rjjkstelegraafkantoox te Goes. Letteren en Knnst. - Er is verandering gekomen in het pro gramma voor het eerstvolgende concert der zangvereeniging „Tot Oefening en Uilspan ning" alhier. Het voornemen was 25 April do „Johannispassion" van Bach uit to voe ren. Door een onverwachts toegezegde gel delijke bijdrage van kunstlievende zjjde is het bestuur echter in etaat gesteld voor dat concert de „MattMus-passion" in Btudie te HET TOONEEL. We hebben zelden een stnk, dat op zioh zelf van tameljjk gering kunstgehalte is, door het •pel tot zalk een werkeljjk buitengewone voorstelling zien omhoog voeren, als Donderdag avond in den Schouwburg alhier gesohiedde met Nur ein Traum door het gezelBohap van het Afaus Sokauiputhaut nit Berljjn. Nur ein Traum wordt door den sohrjjver, Lothar Schmidt, een Lustipiel genoemd Wjj zouden in het Hollandsch zeggeneen klacht. De situaties en de ontwikkeling z|jn te onwaar- ■objjnljjk om den naam >bl|jspel" te rechtvaar digen. Maar door het sehitterend spel van bjjna alle deelnemers werd de vertooning die de toeschouwers in het gehengo zal bljjven als een bijzonder goede. Dat aa het Blot het publiek de hoofdpersonen met warmte terug riep, en nog oens, en nog eens, was alleszins verdiend. Wc hebben eenige dagen geledon reeds den inhoud van IVur «t'n Traum meegedeeld, en we zallen er daarom niet op terug komen. De lazer weet daaruit dat de huwelijksmoraal in dit stok op seer luchtige wjjze wordt behan deld. We dienen er allesn nog bjj te voegen dat die behandeling geheel in klnohtstyi ge- Bcbiedt. Er komen zeer vermakelijke tooneelen in voor, eo als nlles ten slotte weer in goede banen komt, dan is dat door de, ook weer heel komische, maar alJeroawaarsobgnljjkste goed gelovigheid van den man. Maar het stak geelt gelegenheid tot spel, en daarvan heett het gezelschap terdege ge bruik gemaakt. Toneerste werd het gespeeld in een tempo, dat aan Franeohe klnohtvertooners deed den ken. Maar toch was het geen afraffelen ran iet* wat door zeer vaak opvoeren {jservast in het geheugen zit. Het kleef spel, zeer vlot spel, 1 goed incengrgpend, In het begin, bg de dolle bowlfuif, op zich Z' If een meesterstukje van samenspel - toen we de stemmen neg niet ken den, ging zelfs door de vlotheid monig woord verloren. Maar dat verbeterde spoedig. En in tweede plaats gavon in de hartstoch telijke tooneelen do spelers en speelsters zich met een passie, die mon bjj ons op het tooneel weinig vindt, en die ons, misschien daardoor soms onbehaaglijk aandeed. Het waren vooral do twee hoofdperaoaoa, Mirjam Herwitz en Eugen Bürg, dio als het echtpaar Stabrin groote waardeering verdienen. Mirjam Herwitz is een temporamcntvollO ac trice met oen bewonderenswaardige, natuorifike losheid in haar bewogingen, en die bovendien wat niet het minste was van Frau BuArtn aanneembare figuur wist te maken, zoo dat men vergat dat een vrouw die aoo 'n man heeft, toch wol wat scherper op zgn doen en laten zon hebben toegezien. Eugen Biirg droeg ais Carl Stabrin het komi sche element in het stuk met een onweerstaaa- baar leukheid. De mimiek waardoor by mee leefde met allee wat er gezegd werd, de maaier waarop hjj eenvoudige gezegden wist te gieten in een vorm die luid gelach verwekte, de menigte asheden waarmee hg zjjn rol typeerend opsierde dat alles maakte ego rol tot aoteursknnst van hoogen rang. Van de tweede rol van komischen aard, die van den Gymnatial projeuor werd door Arthur Retzbachin weerwil van de kortheid bjjzonder veel gemaakteen klacht type, maar dat werd ook vereischt. Goed door de ongekunsteldheid was ook Aurel Howotny als Sponho'z, en eigenlek Waren alle deelnemers, ook der kleine rollen, ver dienstelijk. Het was maar goed dac bjj een stok als dit het ongelnk gebeardo.dat na de pauze verge ten werd het blikken pauze-bordje op te halsx vóór 't scherm opging. In een ernstig stak zon de lachwekkende aanblik van dat dwaas aan sjjo tonwlje rond-drauionde bordje het effect geheel hebben kannen bederven- Nu droeg het nog bjj tot verhooging dor vroo- ljjkheid. sneden was de schouwburg tameljjk goed bezet. Boven was bet leeg. De voorstelling was vroeg afgeloopen. Vóór kwart voor tien stonden we wéér op straat* dank zjj do omstandigheid dat er geen tooneel- veranderingen noodig waren, en ook door het snelle tempo waarin gespeeld werd. Onderwijs Te Veendam is overleden de heer D. H. P. do Zeeuw, sedert 1874 leeraar in do gym nastiek aan de Hoogere Burgerschool aldaar, Hg was to Middelburg geboren en be reikte den looftgd van 63 jaar. LANDBOUW. Dinsdag hield de gcitonfokVereenigin# „Vooruitgang" te 'tZand, gemeente Kou dekerk e, ©en algemeene vergadering. Uit hot jaarverslag bleek dat hot aantal le den, van 28 met 65 geiten, geklommen waa tot ruim 40 mot 100 geiten. De ontvangsten hadden bedragen f 92.50; de uitgaven £74.59. Als bestuursleden waren aan de beurt van aftreding do heeren J. Lorier en C. Poppe eerstgenoemde werd met groote meerderheid van stemmen herkozen, torwgl in plaats vaa den beer Poppe, die niet meer in aanmerking wenschto tc komen, gekozen werd do heer P. Sturm. Aan de regclingscommissie voor de land bouwtentoonstelling word de heer C. Geldoï Besloten werd vooxloopig geen deel t© ne men aan een Kringtentoanstelling. Op den dorden Pinkstermorgen zal oen plaatselijke Jceuring gehouden worden - In een Donderdag te Bergen op Zoom gehouden bijeenkomst van paardenliefhebber» in die streek is besloten lot het instellen van een paardenmarkt bij gelegenheid van den jaarlykschen verkoop van hengstveulens aan 's Rijkshengstveulendepöt te Bergen op Zoom* en wel op den dag, di© onmiddellijk aan den verkoop voorafgaat, met een namarkt op den dag zelf. Het bestuur werd als volgt samengesteld t dr. M A. J. Geluk, Bergen op Zoom, voorzit ter; Ant. C. Mattheussens, OssendrechtH, C. Steendijk, StavenisseJ. M. Wagomaker* Tholen, en H. P. M. .Verlinden, Bergen op Zoom, secretaris. In het Engolscho Lagerhuis verklaard* Donderdag Strachoy, de secretaris van het departement van landbouw, in antwoord o{» een interpellatie, dat de N'edorlandsche re geering, voor zoover hem bekend was, nog geen maatregelen heeft getroffen, om den uit-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1911 | | pagina 1