MIDDELIHIRGSCHE COLRAIV'T.
I\ 18
154- jiargaig.
1911
Zaterdag
21 Januari.
MMdelJrarg 20 Jannari.
Sprokkelingen.
Uit Stad en Provincie.
Daw «ouront TerBoiiijnt d a g o 1 ij k s, met uitxondering van Zon- on Feestdagen
5- per kwsxtnsl, «oowel toot Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp, f 1
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent,
Adve'rtentiën bg abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospeotussen daarvan rjjn aan hot bureau te bekomen.
AdvertentiSn voor het eerstvolgende nummer moeten der. middags, vóór één uur
aan hot bureau bütorgd sgn.
Ad7ortentlën20 cent per rogo Bij abonnement veel logor. Geooorte-, dood- en
■11e andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel mees
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letten naar de plaats, die zij innemen
Tot do plaatsing van advertentiön en reolames, met afkomstig ait Z e ejl a n d, betreffend»
Handel, NJjverheid en Geldweien, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnresm A- DB LA
MAR Al., H.I. Voorburgwal 366, Amsterdam.
De opgaaf van deu spoordienst komt in
dit nummer voor op de gebruikolgke plaats.
De redactie van Het Centrum komt in een
oenig»2in8 uitvoerige driestar nog eens "terug
op de kwestie van ZondagsraBten bestrjjdt
daarin onze meening.
OntesiBzienB laat haar redeneering aan lo
gica nog wel wat te wenschen over en be
vestigt ïjj eigenljjk wat wjj zeiven ook op
merkten.
Dat jb echter begi jjpeljjk waar zy zelve zegt
niet meer te kunnen nagaan wat wjj schreven
in ons nosamer van 14 December. Wjj zonden
kaar daarom dit nommer nog eens toe
en tevens dat waarin ons opstel over
^Beginsel-losheid of Beginselloosheid" voor
komt.
Zj neme daarvan nu nog kennismisschien
wil zjj dan haar heden uitgesproken oordeel
nog eens herzien.
Zjj herroept dan allieht de woorden Dwaas
verwijt" en >Beeobaldiging".
Wjj hebben toch geenverwjjt gedaan en geen
beschuldiging tegen iemand ingebracht; wy
weven slechts op eenige feitea ter verdedi
ging van vroeger gedane beweringen.
Wat onze collega opmerkt omtrent de waarde
van een kiezers-vergadering gaat geheel buiten
da kwestie om. Door het houden daarvan ver
stoort men ia elk geval de Zondagsrusten de
verwerping met een zeer groote meerderheid
van eea motie om dit m 't vervolg niet te
doeu, pleit voor ons beweren.
Naar aanleiding der in ons vorig nommer
medegedeelde aanschrijving van den Huister
van Oorlog, waarin bjj op bezuiniging
a an dingt, merkt Land en Volk op:
De nieuwe Minister van Oorlog heeft gezien,
dat zjjn maatregelen tot verbetering van het
kader en van de opleiding der miliciens veel
geld zullen kosten. Hjj vraagt nu aan zjjn
officieren binnen een paar maanden hunne
voorstellen tot bezuiniging in te zenden.
Voordat de bekende commissie die nog
niet geinstaleerd schjjnt aan het werk gaat,
z&l de Minister eerst nog eens beproeven, wat
zjjn eigen mensohen voor den dag kunnen
brengen. Vóór 15 April zal hg het moeten
weten.
Wjj wenachen den Minister natunrljjk veel
suooee. Maar hjj kan vóór 15 April reeds weten,
dat zonder enorme verzwaring van het budget
zjjn plannen nimmer zullen zjjn uit te voeren,
wanneer zgn doel niet is: beperking van be
roepskader en verkorting van opleid inga tgi1,"
En dnn zal hg moeten afzien van den eitob
ten(aUen tjjdc een imponeerende macht op de
been.
Zonder dat kan zelfs Colgn het niet.
In een artikel tegen den Minister van
justitie, mr. Regout, had De Standaard eioh
van Bgbelsebe uitspraken bediend, gewagend
van den haat en de vervolging en de ver
drukking, welke de christelgke belgders in
deze wereld zullen te verduren hebben.'
Be Tijd vindt het volkomen begrgpelgk,
dat dr Kuyper zich aan het Bgbelicke getui
genis omtrent het den ehriitelgken belgders
besohoren lot en leed vastklampt, om den ge
leden smaad voor zgn eigen gevoel om te
zetten in ohristolgke eere en stof tot verbie
ding, en vervelgt dau
»Van niets evenwel is misschien meer mis-
brnik gemaakt dan van Bgbel-
teketen, juist wgl een beroep op schrif-
tunrlgke getuigenissen elk ander beroep over
stemt en te niet doet. Heeft men de 8ehrift
voer zich, men heeft God, men heeft Christus
woor si eb en wat kan het den ehriitelgken
beleider dan eigenlgk zohelen, wie en koereien
er tegen hem zgn Niets verleidelgker dan
het gebruik van Bgbeltekiten. Maar m het
vexleidolgko ligt ook reeds het gevaar van
misbruik opgesloten."
En nanr do meenmg van het R. K. hoofd
orgaan is door De Standaard werkelgk, hoezeer
ook to goeder trouw eu op verklaarbare
gronden, misbruik gemaakt van Bgbelsche
uitspraken, toen deze werden uitgespeeld al»
getaigenissen tegen den heer Regout.
En dit wordt den grooten leider der anti-
revolutionnairen verwetenden man die steeds
verklaart eerbied te hebben voor de Heilige
Sphrift.
BENOEMINGEN, ENZ.
Bjj kon. besluit:
is het besluit waarbij do arts M A. de la
Parra werd benoemd en aangesteld tot tjjde-
lijk (officier van gezondheid der 2de kl. bij
het personeel van den geneeskundigen dienst
van het leger in Ned. Indië, op het daartoe
door hem gedaan verzoek inge trokken
De eerste luitenant der mariniers H. F.
Clarkson, ,uit O.-I. in Nederland terugge
keerd. wordt |op non-activiteit gesteld
Door Ged. Staten van Zeeland is de
heer W. O. Swaving, archivaris der gemeente
Middelburg, benoemd tol bibliothecaris
dor provinciale bibliotheek.
Met ingang van 3 Januari zijn benoemd
tot lid en plaatsvervangend lid van de tiend
commissie in Zeeland de heer mr. J. J
Heijse en de heer dr. L. W. A. M. Lasonder,
beiden te Middelburg.
Donderdagavond trad op uitnoodiging
der afdeeling Middelburg der Vereeniging tot
Chr. Verzorging van krankzinnigen in Zee
land, in de Nieuwe Kerk alhier voor vele
hoorders iop de heer ds. fl Jonker
Naar aanleiding van Mattheus 2531 lot
't einde sprak de heer Jonker over de barm
hartigheid der Christenen jegens de krank
zinnigen.
Daarna betrad de voorzitter der Vereeniging,
do heer ds. J. II. Donner, den kansel, en be
paalde in verband met Psalm 40Sa zijn
gehoor ten le bij de ellende, waarin de krank
zinnigen nederliggen2e van wien voor hen
hulpe is te verwachten en 3c welke onze
roeping is omtrent het lot dezer ellendigen.
Een collecte, bij het uitgaan der kerk ge
houden, bracht f 74.59 pp
Een inzender in De Kampioen, die
de laandacht vestigt op de heffing van een
tol (voor auto's pp de straatwegen van den
polder Walcheren, maakt daarbjj de volgen-
do kantteekening
„Volgens dit tarief zal op een afstand van
ca. 16 K.M. een bedrag van f 0.74>/a tol be
taald [moeten Worden, dus bijna 5 ct. per
kilometer. Rjjdt men voortaan dus van M i d-
d e ll> u r g naar Domburg, dan zal men op
een ilraject van 16 K.M. viermaal mogen
stoppen en een buitengewoon hoog tolgeld
moeten betalen.
Het pcliijnt wel, dat de weinige auto's
goed moeten maken, wat de tollen minder
opbrengen door het afnemend rjjtuigverkeer
op de straatwegen van den Polder Walcheren,
wat een gevolg is van den tramaanleg naar
Domburg."
De redactie van De Kampioen merkt hier
bij pp
„Wjj kunnen ons de teleurstelling der auto
mobilisten uitstekend begrijpen, en betreuren
bet dan pok zeer, dat bij Walcheren's pol
derbestuur [zoo Weinig zin schjjnt voor te
zitten om het verkeer met moderne vervoer
middelen te bevorderen. Daar kan ook de
badplaats Domburg wel eens de onaangename
gevolgen van ondervinden
Een dergelijk resultaat van den automobiel -
propaganda-tocht in Zeeland zal men zich
wel niet gedacht hebben
Uit Vlissingen.
Donderdagavond trad in de De Ruj/fer-
school voor een aantal genoodigden als spre
ker op de heer Herman Snijders van Mid
delburg, die een populair geschiedkundige
lezing hield pver M. Az. de Ruyter en zijn
tjjd, (waartoe hij was uilgenoodigd door het
bestuur der Vereeniging Zeevaartschool. De
vergaderzaal was geheel gevuld met een aan
dachtig luisterend gehoor.
Do spreker schetste op de hem eigen onder-
lioudende wijze De Ruyter als een gehoor
zaam dienaar van de bestaande regeering.
Met lichtbeelden werd een en ander verdui
delijkt.
De dagboot Prins Hendrik kwam Donder
dagavond alhier (aan met een groote Ame-
rikaansche post bestaande uit 950 postzak
ken.
Hiervoor liepen vier postrjjtuigen in den
Noord Duitschen taailtrein.
Donderdagavond gaf de christelijke zang-
vercenigmg Jlosanna te V r o u w e p o 1 d e r
een openbare uitvoering voor een zeer tal
rijk publiek.
Na een openingswoord en gebed van den
voorzitter, den heer J. Geerse, werd liet rjjk
voorziene programma zeer goed uitgevoerd
Enkele nummers vooral oogstten een welver
diend (applaus.
In de pauze hield de directeur, de heer
J Schout, een voordracht over „De macht
der gewoonte," Deze voordracht, vol humor
en in dichtmaat voorgedragen, vond een dank
baar gehoor Nadalt de verschillende afge
vaardigden van zustervereenigingen het woord
hadden gevoerd, word door den predikant,
den heer Wolf. met dankgebed gesloten.
Donderdagavond hield de heer P. Meijers
to N i s s e voor de afdeeling van den Christe
lijk Nationalen Werkmansbond aldaar een le
zing, waarin eenige gedeelten van de ge
schiedenis van Zuid Beveland behandeld wer
den, vooral bijzonderheden uit- de Middel
eeuwen en den overgang van het Goesche
land naar de Staatsche zijde in 1578 en den
toestand dor katholieken in die dagen en nog
lang daarna, benevens iets van de platte
landsbevolking in de 17de en 18de eouw
De hoer A. F. C'[ Pont dankte den spreker
voor (zijn lezing.
Gedurende de maand December werden
uit Zeeland verzonden: door Bergen op
Zoom 124.961 KG. oesters en 178.185 KG.
mosselen, door Krabbendijke 16.488 K G. oes
ters, door Kruiningen—Yerseke 433.912 K G
oesters, 15.621 KG. mosselen en 25.265 KG
alikruiken, door Vlake 73.198 KG. oesters
en 0.20 KG. mosselen en door Bruinisse 74.290
KG oesters en 1 152.800 KG mosselen Te
Philippine werden aangevoerd 717.300 K.G
mosselen.
Te S tawfti s s e jhecrschcn de ma
zelen peer ergvan de 300 schoolgaande,
kinderen zijn er /ongeveer 100 wegens die
ziekte thuis.
De heer C Geluk, oud-militair, aldaar is
met 1 Februari a,s aangesteld als politie
agent te Breda
Donderdagvoormiddag had te G r a a u w
de zoon van den wagenmaker J. de Vilder
(Zandberg) het ongeluk zich den voet midden
door te [hakken. De jongen had door de hevige
pijn en hot vele bloedverlies het bewustzijn
verloren. Docter Van Rompu, die spoedig
ter plaatse was, legde het eerste verband en
achtte met het |00g op verdere behandeling
van den patient, diens opneming in het
Liefdehuis te Hulst noodzakelijk
- TcSchoondijke had Donderdagavond
voor het eerst een gecombineerde uitvoering
plaats van het muziekgezelschap en de rede
rijkerskamer, welke uitvoering een volle zaal
liad getrokken
Nadat eerst do muzieknommers waren uit
gevoerd, werden Een Amsterdamsche jongen,
tafereel uit het volksleven en TVie ben ik
ten beste gegeven.
Beide stukken oogstten een harteljjk ap
plaus van het publiek.
Na afloop bracht de voorzitter der muziek
een woord van dank, waama nog langen
tijd gezellig word doorgebracht.
Te IJz e n d ij k e is Woensdag de feest
avond, door liet bestuur der daar bestaande
afdeeling van den Bond van Staatspmsion-
neervng voor hare leden gegeven, goed ge
slaagd
.Voor een volle zaal werden de aardigo
tooneelstukjes en voordrachten door de leden
der rederijkerskamer E. N. Z. K. vlot gespeeld.
Bij wijze van verrassing deelde het bestuur
met milde band uit den Bondskalender voor
1911 en ,andere geschenken.
Een gezellig bal besloot de feestelijke bij
eenkomst.
VOETBALWEDSTRIJDEN.
Zondag a s. voetbalwedstrgd voor de Zeeuw-
sche Competitie tusschen. M. V. V. O. II
van hier en Zeelandia l, uit Goes
Terrein (achter de Meelfabriek Aanvang 2
uur
GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
In hare Donderdagavond gehouden vergade
ring werd door de gezondheidscommissie, in
gesteld voor de gemeente Middelburg!,
verslag uitgebracht van hare bevindingen en
handelingen over 1910
In dat jaar is de gezondheidstoestand niet
zeer gunstig geweest. Wel wordt de commis
sie officieel slechts in kennis gestold met ge
vallen van do ziekten die met name genoemd
zjjn jn de epidemicwet, maar zjj hoorde boven
dien van ernstige angina, mazelen, kinkhoest,
influenza en tal van rhcumatische aandoenin
gen. Het sterftecjjfor was echter laag en be
droeg 246 tegen 281 in 19Ü9 en 238 in 1908.
Er werden geboren 389 kinderen.
In 't Verpleeghuis werden opgenomen 239,
in het Gasthuis 583 zieken; 'f aantal vcr-
p leeg dagen in hot eerste was 2607. in het
laatste 21817
Roodvonk kwam voor in 34 porceelen en
diphtheritis in 7.
De (eerste jziekto kwam in Februari tot
stilstand en al stak ze in April en Augus
tus nog even 't hoofd weer op, ze was even
spoedig [weer bedwongen
Het getal pencelen dat aansluiting krijgt
aan de waterleiding nam ook dat jaar weer
toe
De qualitcit van 't duinwater liet niels
te wenschen pver en toon in hot voorjaar
ook 't zoutgehalte belangrijk was gedaald gaf
dit (de commissie aanleiding dit te publiceeren
De vreugde duurde echter kort er kwamen
weldra verschillende klachten over den smaak.
Uit 't onderzoek, door het scheikundig lid
ingesteld, bleek dat niet alleen het zoutgehalte-
weer was gestegen, maar dat ook een grooter
hoeveelheid kaliumpermanganaal benoodigd
was ter ©xydatie der organische stoffen dan
feitelijk toelaatbaar fnag worden geacht in
een drinkwaterleiding. Daarom droeg de com
missie een bacteriologisch onderzoek op aan
Dr. Söhngen, scheikundige en bacterioloog
hier ter stede Bij T opmaken van dit verslag
was 't resultaat daarvan nog niet bekend.
Een onderzoek werd ingesteld naar het
voorkomen van zuivere methyl-alcohol in ver
schillende dranken on geneesmiddelen bij win
keliers verkrijgbaar. Daaruit bleek dat deze
vervalsching tot Middelburg nog niet was
doorgedrongen.
Van de monsters cognac, bittcrgcncvers.
Eau des Cannes, Valeriaantinctuur en kamfer-
spiritus werd geen monster aangetroffen, ver-
vafcscht Shot methylalcohol
In een schrijven dd 24 Jan 1910 vestigde
de commissie de aandacht van den burge
meester er op dat het vervoer van vlecsch
in deze -gemeente alles behalve - gebeurt, op
eene wijze, zooals die behoort te zijn en zelfs
niet eens zooals hij de verordening is voor
geschreven. Zij verzocht daarom het daar liecn
le [willen leiden -dat hierin ecu verandering
ten goede komt. Dit verzoek ging gepaard met
een opgave van verschillende gevallen van on
zindelijk vervoer, der commissie verstrekt op
liaar verzoek door de gemeente-keurmeesters
Verbetering kan zij tol nu toe niet waar
nemen
Vlcescli, bij de slachting door de keurmees
ters als tuberculeus aangegewezen. wordt ver
nietigd. De (commissie betreurt het dat op
deze wijze: vleesch, dat nog bruikbaar kan
worden gemaakt door sterilisatie, aan de con
sumptie wordt onttrokken maar tevens dat
de commissie die liefst op de stichting van
een abattoir aanstuurt, huiverig was den Raad
te verzoeken een sterilisator enz. te koppen,
waarvan de bediening nog al bezwaar zou op
leveren ook.
Het deed haar daarom genoegen van Burg.
en Weth. een schrijven to ontvangen waarbij
advies werd gevraagd over de wenschelijkheid
dm zoo'n sterilisator aan te schaffen of
wel om bedoeld vleesch te zenden naar een
abattoir elders, waar het kon worden gesterili
seerd op kosten van den eigenaar, maar ook
door hem tegon een vast tarief verkocht aan
een handelaar aldaar. De commissie was una
niem van oordeel dat laatstgenoemde methode
verreweg de beste was. Wol komt dit goed-
koope vleesch dan niet ten goede aan de in
gezetenen van Middelburg wal zeker jam
mer ia maar men is daardoor ook ontsla
gen van het toezicht op den handel in ge
steriliseerd vleesch, een toezicht minder een
voudig dan (men oppervlakkig zou denken
Eene beslissing is in dezen geest reeds ge
nomen
LOOP OER BEVOLKING.
Op 31 Dec. 1909 bestond de bevolking van
Kruiningen uil 1930 mannen en 1826
vrouwen, totaal 3756 personen.
Zij vermeerderde door de geboorte van 53
m. en 48 vr en de vestiging van 115 m. en
113 vr. met 329 personen. Zij verminderde
door het overlijden van 17 m. en 20 vr. en
bet vertrek van 117 m en 126 vrdus met
280 personen
Alzoo bestond de bevolking op 1 Januari
1911 uit 1961 m en 1841 vr of 3805 per-
Er werden 27 huwelijken gesloten
REGHTSZARE».
'Arrondissementsrechtbank te Middelburg.
De 27-jarige opperman G. de M. en de
23-jarig werkman O. R., beiden tijdelijk te
Sluis verblijvende, hadden logies besteld in
de herberg van C. van Loocke aldaar. Heel
gemakkelijke logees bleken ze echter niet
te zjjn, want toen do herbergier 's avonds
om twaalf uur naar zijn bed verlangde en
er zijn gasten aan herinnerde dat er ook op
hen een zoodanig meubelstuk stond te
wachten, kreeg hij het mot de hoeren zóó te
kwaad, dat zijn vrouw tegen hem zei- „ga
jy maar liever naar bed, want ze hebben
't legen jou." Toen do man naar bed was
kreeg de vrouw de volle lading en liet ten
einde raad de maréchaussées halen, die do
beklaagden in de herberg arresteerden
Eisch: voor ieder 2 maanden gevangenis
straf met aftrek van liet voorarrest
Mr. Evers, de verdediger, wees er op dat
aan de beklaagden in hoofdzaak ten laste
gelegd wordt «lat zij met op verzoek van do
vrouw vrijwillig zijn vertrokken. De politie
heeft den beklaagden niet gelast het vertrek
te verlaten, maar arresteerde ze onmiddellijk,
hoewel zo zich in een gesloten lokaal be
vonden. Huisvredebreuk kon hier ook niet le®
laste gelegd worden en de beklaagden deden
op het oogenblik der arrestatie absoluut niets.
Beiden staan gunstig bekend en bevinden
zich reeds geruimen tijd in voorarrest, waar
om pleiter clementie inriep.
De officier van justitie wees er op dat de
politie vroeger heeft verklaard dat de vrouw
verzocht bad de mannen te verwijderen;
bovendien was er mishandeling gepleegd en
bestond er dus reden tot arrestatie
Mr. Evers repliceerde
Daarna kwamen verschillende zaken aan do
orde betreffende slrooperij, gepleegd met be
hulp van een voertuig. Al de beklaagden,
A. J T. uit Sclioondijke, J. J. L. uit Broskens
en J de G., P. S., J. O en C. J. N uit
Groede, waren zoo kortzichtig dat ze zonder
het bordje te zien, waarop met dikke let
ters meegedeeld werd dal zulks verboden was
in den polder „Oud en Jong Breskens", hun
wagentjes vol met zand hadden geladen en
er mee weggereden waren
Eisch voor allen f 10 boete subs 10 dagen
hechtenis
Bjj de volgende zaak had ceu eigenaardig
incident [plaats.
Op 30 November waren de getuigen L. de
Jonge en J. Ais in den stal van B. Rent
meester te 's Heerenlioek om bjj een ziek
paard te waken.
Toen kwamen de 22-jarige klompenmaker
P D. S. en de 24-jarige arbeider M. v. d.
P. en gingen het woonhuis binnen. Een uur
later kwam ze terug met een dissel en een
stuk hout gewapend, vernielden de planken
van do schuur, sloegen zes stoelen tot splin
ters en wierpen de ruiten in.
Zoo was tenminste de lezing van beide
getuigen toen ze een verhoor voor de politie
ondergingen
Op de zitting hielden ze echter vol wel
de vernieling gehoord, maar niet gezien te
hebben wie de daders waren geweest.
Gewezen op bet gewicht van den eed, biel
den beiden hun verklaringen vol.
Getuige L, de Jonge kreeg het daarbjj zoo
te kwaad, dat hij op het punt stond te val
len en door den deurwaarder ondersteund
naar buiten gebracht moest worden.
Daarna vroeg dc officier van justitie de
onmiddellijke gevangenneming van beide ge
tuigen, daar het zeer sterke vermoeden be
staat van meineed.
Na schorsing der zitting weiden de be
klaagden nogmaals aan een streng verhoor
onderworpen en op het gewicht van den
eed gewezen.
Toen kwam J Ars op zjjn verklaring te
rug en kon naar huis gaan
L. de Jonge, een 32 jarige arbeider uit
's Heerenhoek, die inmiddels weer bijgekomen
was, en zijn verklaring niet wilde herroe
pen, werd daarna op de zitting gevangen
genomen en weggeleid
De zaak zelf werd lot nader onderzoek
geschorst.
Uitspraak in de andere zaken Vrijdag a.s.
Het verslag der andere heden morgen ho
handelde zaken moeten we wegens plaats
gebrek tot een volgend nummer laten liggen.
Het waren die tegen C. de R. uit Arne-
muiden, tegen wie wegens beleediging f 1
boete subs. 1 dag hechtenis werd geëischt,
die tegen C. G. uil Neuzen, die voor weder-
spannigheid 3 maanden gevangenisstraf hoorde
eischen; die tegen G. van E uit Vlissin
gen, waarvoor de eisch wegens mishandeling
f 15 boete subs 15 dagen hechtenis luidde,
en die legen C. M. G. uit Middelburg, waar
voor, wegens vernieling, eveneens f 15 boete
subs. 15 dagen hechtenis werd geëischt.
Uitgesteld werd de behandeling der zaak
tegen M A F. uit Wissekerke, beklaagd van
mishandeling van een ambtenaar.
Dezelfde rechtbank deed heden uitspraak
in de in onze nummers van 14 en 16 dezer
vermelde 'zaken.
Wegens fiet tniel' Voldoen- aan een bevel,
door een ambtenaar word G. L. M-, 59 j'.,
paardenkoopman te Clinge (Kapellebrug)
veroordeeld tot f 5 b. s. 5 d. h., terwijl ge-
eischt was f 10 b. s. 10 d h.
In plaats van; 4 maanden, zooals gevorderd
was, kregen de werklieden te SI. Jansteen
