MIRDELRIRGSCHE COURAIVT. 1911 Woensdag 18 Januari. Afidtigltmrg 17 Jannari. FEUILLETON. Benoemingen enz. Uit Stad en Provineie. LANDBOUW. g. is 1S4* Jiarpig. Dm* courant Torschynt d a g e 1 ij k 6, met uitsondering ran Zon- «n 7oM(d*gen. pip kvarta.nl, too wel voor Middelburg als voor alle plaatsen iu Nederland franco pp. f S Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Adv a'rtentiën b}j abonnement op voordeelige voorwaardou. Pro«peotuBBen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen. Advertentie* voor hot eerstvolgende nummer moeten dos middags, róór ééa uur aan kot bnrean bezorgd ejin. Advertautiën30 cent per regel. Bij abonnement vee! lager. Geboorte-, dood- sa alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 eont. fieelaraeo 40 oent per rogel. Groote lettere naar de plaats, die tij innemen Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, met afkomstig ait Ze eiland, betreffend* Handel, Ngverheid en Geldwesen, ïb gerechtigd bot Algemeen Advertentie-Bovenn A. DB I>A NAB Ai., K.2. Voorburgwal 266, Amsterdam. Ik- opgaaf van den spoordienst komt in dit nummer voor op de gebruikelijke plaats. SURINAME. Nu onze West in don laats ten tijd, vooral met bet oog op de bacoven-cultuur, de alge meens aandacht trekt, meenen wy onzen lezers ter wille te zyn door het volgende bun mee fe deelon- Het is ontleend aan de „Leeuw Crt Suriname, dat een oppervlakte heeft eenige malen ons land, is een eigenaardig land; bet is nog maar gedeeltelijk goed be kend. Er loopen flinke rivieren door en langs die rivieren liggen plantages, waar van oudsher allerlei tropische gewassen werden geteeldcacao, koffie, suiker e d. g- Maar met die plantages is het tegenwoordig treurig gesteld. In Suriname ontbreekt het aan geld. De Nederlanders steken wel hun geld in Russische en Amerikaansche spoorwegen en in Roemeensche en andero mynen, maar in cul- tuarondememingen in Oost en West steken ze hun geld alleen dan, als ze óf zeker zijn van hooge rente óf als hun terecht of ten on rechte booge renten worden voorgespiegeld. Zelf ondernemen, dat doen ze niet Toen in 1863 de slaven in Suriname vry werden verklaard, had de inlandsche bevolking niet den minsten lust om zelf aan 'twerk te gaan en de plantages verwilderden bij ge brek aan arbeiders Toen heeft men getracht Chinoeschc koelies in te voeren als werk volk, maar dat liep slecht af. Daarna heeft men bet geprobeerd met menschen uit Voor- Indië; dat ging wel beter, maar ten slotte wordan ze lastig. Hierop is men begonnen 'Javanen naar Suriname te zenden. Dit hel een en ander volgt al, dat de bevol king van Suriname een eigenaardig mengel moes is: men vindt er negers, boschnegers, Voor-Indiërs, Javanen en de nakomelingen van dezen en van de Europeanen in alle kleuren. Bovendien heeft men er heele en halve En- gelschen, Portugeezen en Zuid-Amerikaansche Portugcezen, maar het blanke ras is er schaars vertegenwoordigd. AI deze ingevoerde menschen moesten dienst doen om op de zooeven aangeduide verwil derde plantages te werken, maar zij wareD niet 'talrjjk genoeg en menschen, die voor zich zeK aan het werk gingen, die zelf een plantage aanlegden en bewerkten, waren er niet en kwamen er niet. Het gevolg is natuurlijk, dat in Suriname een massa grond ongebruikt ligt of slechts half gebruikt wordt en dat de meeste planters niet genoeg van den grond trekken. Het is in de meeste gevallen armoede en dat is te meer jammer, omdat de geestkracht te gronde gaaf, Verleden jaar is er zelfs een verzoek van de Koloniale Staten van Suriname tot den mi nister gekomen, om de menschen af te raden npar de West te gaan als zij niet genoeg geld hadden om, zoo noodig, den terugtocht te be talen. En dat verzoek kwam niet, omdat er geen bebouwbare grond meer was, maar om dat er, tengevolge van het steeds verminde- rond aantal plantages, voor geldelooze arbei ders geen plaats was. Rn is Suriname in andere opzichten ook al ongelukkig De suiker kon de kosten niet. E«a Verhaal ran den Concierge. Naar het Engelsch Hier hebt gc dan de geschiedenis, zooals se tajj verteld werd door den grijzen, ouden concierge in zyn benauwd kamertje binnen de 1porie cochère, terwijl het zonlicht zich een weg baande door de bladeren van de knoestige platanen pp de binnenplaats en de stilte van den warmen middag alleen, ver stoord werd door de bevende stem van den ouden jman, vermengd mot 't gekir der duiven. „Maar wat ik zeggen wil. Monsieur, ik w/tfl bij het Legioen in Algiers. Drie en twintig jaar by dat regiment, dat zonderlinge men gelmoes van pile natiën. Er was er byna niet één onder ,ons, wiens leven den groolen. Balzac niet 'fc onderwerp had kunnen leveren voor een van zijn onovertroffen boeken. In mijn compagnie Waren tegelijkertijd alle vol koren van Europa vertegenwoordigd Wat wa ren dal roemrijke dagen Wy loefden. Ik, Danton Lebrun, genoemd naar den beroemden Girondijn, heb gezworven onder een zon, die het vleesch blakerde en do tong deed verschroeien. Ik heb tegen de woeste Tocaregs, die gesluierde mannen, ge vochten, zijde aan zijde, met den aristocraat meer goed maken, sedert Europa zelf zooveel suikerbieten teelt en dus zelf suiker voort brengt; de koffiecultuur ging zoo achteruit, dat or in 1873 nog maar 78 H.A. met koffie beplant waren; wel nam dat later woer toe teen men een andere soort verbouwde, maar toch in 1893 was er nog maar 491 II. A. kof fieland. En toen later de cacao mislukte toen was de ellende al heel groot. Voor wij nu verder gaan mei over de cultu res te praten, moeten wy oven in herinnering brpngen, dat Surinamo heel anders bestuurd wórdt dan b.v. de Oost. Suriname heeft zelf bestuur, d. w. z. de Koloniale Staten worden door kiezers gekozen en zijn dus Surinamers maai de kiezers en de gekozenen zijn een klein groepje menschen Die Staten hebben eenigszina vreemde nei gingen en doen net, of Suriname een rijk gebied is en richten het bestuur op veel Ite grooten voet in, zoodat er voor steun aan den landbouw geen geld overblijft. Voor een be volking van 89.000 menschen is er een amb tenaarswereld die f 1.600.000 aan traktemen ten en f 300.000 aan pensioenen noodig heeft. De bedoeling van de Nederlandsche regee ring is geweest, dat Suriname zich zelf teou bedruipen en dat Nederland alleen dan zou in grijpen als er geld te kort kwam. Maar door de dure huishouding en den achteruitgang van den landbouw komt er al- tyd tekort en moet dus Nederland bijpassen Daardoor komt het, dal de begrooting van Suriname in onze Tweede Kamer behandeld wordt, wat niet noodig zou zijn. als de kolonie in eigen onderhoud voorzag. Toen nu de cacaocultuur mislukte, heeft onze regeering besloten, om de planters te hulp te komen. Zij zouden bacoven planten (de vrucht, die in de winkels als bananen of pisangs wordt pangeboden). De Tweede Ka- stond een crediet toe van f 750.000. De regeering sloot een overeenkomst met de Ame rikaansche „United Fruit Company", die be loofde de bacoven te zullen koopen, mits or 3000 H.A. mee beplant werden. De planters kregen van de regeering geld om de bacoven te planten, de Regeering kreeg de vruchten en leverde ze af aan die „Fruit Company" en uit de opbrengst zou ze weer opnieuw geld geven aan de planters. Die zouden er dan bovenop komen en hun schuld afdoen en eindelijk zou den de planters geheel zelfstandig zijn. Op papier was dat heel mooi, maar in de praktijk liep het mis. Vooreerst waren de planters niet flink genoeg; ze waren lui en traag en re kenden te veel op de hulp. Armoede en ach teruitgang werken vaak demoraliseerend. Toen kwam er ziekte in 't gewas en den kundigen ambtenaar van den landbouw gelukte het niet die ziekten te koeren. Van de 3000 H.A. met bacoven beplant waren er in 't laatst van 1910 niet minder dan 1627 totaal verloren- Door al die ellende was het voorschot van de Regeering, dat op 750 000 gld. bepaald was, gestegen tot 2 milliöcn. Daar kwam in December j 1. een telegram ttx den gouverneur of men moest doorgaan of niet. Zei men: neen! dan zaten de men schen verlegen; zei men: ja, dan zou het op deze wijze voortgaande nog wel een millioen of kostenen 't moest spoedig beslist zijn, want met 1 Januari begint daar de planttijd en bovendien, die „Fruit Company" wou ook we ten, hoe het zou gaan. Ze wou wel dezen oogst nog aannemen en met Sept. 1911 op houden, maar anders rekende zij op naleving van het contract dat tot 1916 liep. De Minister van koloniën stolde nu voorde t schuim van onze gevangenissen. Ik heb in de koffiehuizen aan dezelfde tafel zitten drinken met een edelman uit Italië, die zijn geliefde en haar minnaar vermoord had, en een pwendelaar uit Valparaiso. Waarlyk zij, die dienst nemen, doen dat meestal om een van de twee volgende redenenom aan den arm van 't gerecht te ontkomen, of om- dal er een vrouw in 't spel geweest is Maar wy vroegen daar nooit naar. Er be staat daar een zekere etiquette. Wat mijzelf betreft, Monsieurïnaar dat is een an dere geschiedenis. Want van al die verhalen over bloed en oorlog en hartstocht onder den warmen Afrikaanschen hemel, zal Monsieur misschien 't meeste belang stellen in dat van den jongen Engelschman. Bovendien was hij (mijn [kameraad, Van wien lik zelf als van een broeder begon te houden. Ily 1 -1 in Parijs dienst genomen, deze Engelschman en van 'f begin (af aan was onze vriendschap we- derkeerig (Mij strikt houdende aan de etiquette vroeg ik er nooit naar, wat voor hom de reden geweest was, zich hij ons te voegen, maai- ik wist, dat 't zeker een vrouw was. Eens in de woestijn, toen de koorts hem ondermijnde en hij in de tent lag, gaf ik hem te drinken, en hij nam mijn hand cn drukte haar aan zijn lippen, die geheel ge rimpeld en droog waren en hij fluisterde een naajn „Sybil", heel zachtjes Monsieur en toen nog eens„Sybil, ach mijn liefste," proef te doen eindigen, omdat het te duur wordt Hy wil nog een ton of 5 beschikbaar stellen om de zaken af te wikkelen, maar dan moet het uit zijn Bovendien heeft hij er in toegestemd, dat een commissie van deskundigen naar Surinamo gaat om den land bouw te besludeeren en nieuwe plannen voor te leggen. Maar bovendien wil hij nog een an dere commissie uitzenden om het heele be stuur van Suriname na te gaan en bezuinigin gen in te voeren, opdat Suriname eenmaal zal leeren op zichzelf te staan. Van de 2 millioen, die den planters is voorgeschoten door de Regeering, zal wel niet veel terecht komen Ziedaar de zaak, die op den laatsten ver gaderingsdag van dc Tweede Kamer in het oude jaar de heeren tot 's nachts twaalf uur heeft bezig gehouden Men zou zich haast afvragen, of hel maar met beter was er een bordje aan te slaan Te koop of te huur. Maar nog beter zou het zijn, als het Nederlandsche kapitaal Suri name maakt tot wat het kon zijn. Een der ambtenaren bij den landbouw al daar schreef, /onder dagteekening van 24 Dec., aau do „Leeuw. Crt.", daags na de beslissing Hier heerscht gvoote opwinding over het niet- toestaan van subsidie voor de bacoven- Het beteekent voor een aantal menschen een ruïne. Men hoopt nog op toestaan na de dringende telegrammen, toch begrijpen velen het stand punt der Regeering niet Nu juist is er een soort bacoven ontdekt, die immuun is voor de panama-ziekte, d. i. de ziekte in de bacoven. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. a 's Gravenliage is Maandagavond, onder grooto belangstelling, de aangekondigde „Libe rale Unie"-meeting gehouden. Het woord werd gevoerd door de heeren mr P. Rink,'prof. G A van Hamel, mr H Smcenge en A. Roodhuijzen De redevoeringen zullen in druk verscliy- m. Aan het slot der vergadering ontstond groot geschreeuw en rumoer, doordat eenige leden van de „S. D. P." debatteeren wilden. Op last van do politie werd toen de zaal ontruimd In de Zondag te Amsterdam gehouden jaar- lijksche algemeone vergadering van do Rein leven-beweging bleek dat de stand der bewe ging reden tot tevredenheid geeft. Het leden tal nam in het afgeloopen jaar toe, en hel financieel verslag wrjst een flink voordeelig saldo aan. Met overgroote meerderheid van stemmen werd aangenomen de volgende motie van Den Haag: De algemeen» vergadering verklaart, dat het lidmaatschap der Rein-leven-beweging onveree- nigbaar is met dal van den „Nieuw Malthu- siaanschen Bond." en der avondteekenschool voor hondwerkslie don van genoemdo vereeniging, is benoemd tot directeur var. het postkan toor te Gendringen A F Paym&ns, thans com mies-titulair der posterijen en telegraphic De candidaal Indisch ambtenaar E. A. Zorab is ter beschikking van den Gouv-Gen. Ncd.-Indië gesteld, om te worden aangesteld tot administratief ambtenaar voor Java en Madoera De gewone audiënties van de Ministers van Koloniën en Marine znllen deze week niet plaats hebben By kon. besluit: zyn benoemd tot ridder in dc orde van den „Ned. Leeuw" D. van Bosse, voorzitter de afdeeling ambachtsscholen van het bestuur der Vereeniging Maatschappij voorden werkenden Stand te Amsterdam, en bevorderd tot officier in de orde van „Oranje-Nassau" E Jelsma, directeur der eerste ambachtschool TWEEDE KAMER. Bouwkosten byzonderesc holen De regeering heeft een wetsontwerp inge diend tot wijziging van art 59 der wet op het lager onderwijs De minister van Binnenland - sche Zaken is hij de overweging van de vraag omtrent de billykheid om het percentage der vergoeding wegens bouwkosten van bijzonder» scholen 1e verhoogen, tot de slotsom gekomen, dat met behoud van het bestaande stelsel van subsidieering voor alle scholen, dit stelsel zoo veel mogelijk (behoort, te worden gezuiverd van de gebreken, die het aankleven Voorgesteld wordt het tarief, thans in art 59, vijfde dl sub A dor wet vastgesteld, 1e vervangen door die tarieven, waarbij van de positieve bedra gen, in de tegenwoordige wet als bouwkosten voor de daarbij genoemde getallen van leer lingen aangenomen, als vaste, jaarlijksche Rijksbijdrage in de kosten, om te voorzien in de behoefte aan schoollokalen, wordt vastge steld le. 2 pCt. van f 80 per lecrhug voor scho len in gemeenten, behoorende tot de zesde, zevende, /achtste of negende klasse, van de tabel, bedoeld in art. 3 der wet op de perso- neele belasting 2e 2 pCt. van f 90 per leerling voor scho len in gemeenten, behoorende tot de derde yierde of vijfde klasse der tabelen 3e. 2 pCt. van f 100 per leerling voor scholen in gemeenten, behoorende tol de eerste of tweede klasse der tabel Het tegenwoordig cijfer van f 387,8-17.63, die het Rijk thans als subsidie voor de loka len der bijzondere scholen uitgeeft, zal ten gevolge van de bovengenoemde regeling verhoogd worden met f 190.658 27 (resp. f 91.753.83V2. f 50.745.811/2 en f 49.158 62). Het gemiddelde van het jaarlijksche accres van de Rijksbijdrage in de kosten van de hier bedoelde lokalen was over de laatste jaren pl.m. f 17.900. Dat bedrag zal door de boven genoemde Wijzigingen met ongeveer 50 pCt vermeerderen - De eerste cursusavond van de afd. Mid delburg van den „Ncd. Bond voor Vrouwen kiesrecht/' waarop de heer Herman Snijders zal behandelen „De wording en inrichting van ons Staatsbestuur," zal plaats heblien op Donderdag 26 Januari a s des avonds te 8 uur in een der lokalen van de Sociëteit „St. Joris". Voor deelneming kan men zich nog opgeven bij het bestuur -- De in December uitgestelde propaganda- avond van de afdeeling Walcheren van het „Alg. Nederl. Verbond" zal Vrijdagavond a.s plaats hebben in de kleine Concertzaal en ik ging heel stil de tont uit en toen hy xt heter was, sprak ik er niet over Ja, er zyn in Algiers vrouwen van elke type, dat men maar bedenken kan. Ik heb in de zachte donkere oogen gestaard van de dochters der woestijn, en geminnekoosd, ter- wyl de minarets wit beschenen werden door 't licht der maan Want toen beminden wij sven vurig als wij vochten, met eiken bloed druppel in volle vlam. Wij namen ons voor niets in /acht; waarom zouden wij dat doen? de [morgen zou ons immers kunnen vinden, verstyfd liggende in het hcete zand dor woes tijn met een wreede speer of met een mes door de longen, terwijl 't donkere bloed zacht jes druppelde /over lippen, die nooit meer zou den kussen, on terwijl gieren de oogen uit pikten, die nooit meer teerder zouden staan van liefde, of van haat zouden fonkelen Myn (Engelschman wilde weinig met de vrou wen te maken hebben. Hy dronk met haar en praatte met haar, wel ja, maar om haarüef-' koozingen gaf hy niet. Onze kameraden lach ten er om en noemden hem le froid Ang lais, den koelen Engelschman. Er waB in een café een meisje dat heel mooi was en tevens jong. De hemel weet wat het kind naar die hel toegedroven had, naar die stad van niet te noemen ondeugden, maar zy had une grande passion obgevat voor myn vriend. De groote Balzac heeft ge lijk, als hij zegt„een vrouw, die werkelijk be mint, vergeet haar verleden, en zij wordt, als 't ware, opnieuw maagd." Dit was 't geval met deze arme ziel. Ze maakte geen aardig heden meer met de lieden, die in het café kwamen, maar als mijn kameraad en ik daar zaten, kwam zij bij hem pratenen hij, hij praatte dan ook, zeer vriendelijk, maar zonder ooit den minste toespeling op liefde. Een in wendig schold jk hem uit, voor een dwaas Sapristi I dat een man daar kon zitten als een houten klaas en niet in die donkere oogen kon lezen wat ze hem zoo gaarne vertelden. Arme, mooie kleine Cécile 1 Als die oogen mij wat te vertellen goliad hadden. Monsieur maar ik ben te oud om aan die dingen te den ken, ofschoon zelfs nu nog niet zoo oud of mijn hart, begint sneller te kloppen bij den glimp van een blanken boezem of van een keurigen enkel. Eens op een dag zaten Edward en ik zoo als gewoonlijk aan ons eigen tafeltje. Aan de grenzen was 't wat onrustig, en onze compagnie verwachtte ieder uur 't bevel om op to trekken. .Cécile was even weggegaan om pns wat drinken te brengen „Edouard, mon ami, zei ik plot seling, „jo bent een dwaas" „Wat?" zei hy, eenigszins afgetrokken „Een dwaas."- Dat meisje heeft je lief". Hij koek erg verschrikt opzijn gedachten waren ver weg geweest bij zijn koude En- gelsche Miss, vermoed ik. Naar wij met leedwezen vernamen zjjn heden de bekende vazen met koperen bloomen, staande op gemetselde pilaren van de vroegere buitenplaats „Klarcnbcek" op den Noordweg, gekocht door een oudheidhandelaar te 's Gra venliage en derwaarts vervoerd. Indertijd zyn van die vazen afgietsels ge maakt, die in het Rijksmuseum geplaatst zijn. Uil .Vlissingen. Hedenmorgen viel de ponlonwerkc-i I' H. door de gladheid in de buitenhaven Met een lyn werd hij op het droge gebracht Door den Minister van Kolomen is een contract gesloten met de Koninklyke Maat schappij „Do Schelde", ter zake van den bouw van een onderzeeboot, type K 1, voor een som van f942.875. Door den Commissaris der Koningin is benoemd tot zotter van 'sR'yks directe be lastingen te W i s s e k e r k e de heer Steph J. de Regl, ter vervanging van den heer J. de Looff. - Van de negen afdeelingen der Zeenwsche landbouwmaatschappij hebben zich vijf ver klaard voor verhooging der contributie en drie daartegen. Een afdeeling hield de beslissing nog aan. Voor verhooging waren Axel, Hulst, Goes, Noord-Bevoland en Tholen. Er tegen Mid dclburg, Oostburg en Kruimngen Zierikzec stelde de beslissing uit LOOP DER BEVOLKING Op 31 Dec. 1909 bestond de bevolking van Yzendyke uit 1395 mannen en 1318 vrou wen, samen 2713 personen. Zij vermeerderde door de geboorte van 27 maunen en 31 vrouwen, en de vestiging van 136 mannen en 102 vrouwen met 296 per sonon. Daarentegen verminderde zjj door het over lijden van 16 mannen en 14 vrouwen en het vertrek van 148 mannen en 97 vrouwen met 275 personen. Alzoo bestond de bevolking op 1 Januari 1911 uit 1394 mannon en 1340 vrouwen of 2734 personen. Er werden 24 huwelijken gesloten POSTERIJEN EN TELEGRAPHIE. Op het. post- en telegraafkantoor te Yzen dyke werden in 1910 1242 aangeteekendo stukken verzonden en ontvangen 1181. Het aantal gestorte postwissels bedroeg 4092 met een bedrag van 155.656.77 en bet aantal uit betaalde 1363 met een bedrag van f24.181.09 Er werden verzonden 2701 pakketten en ontvangen 7423. Hot bedrag der ingevorderde quitantios was f52.059.95. terwijl de inlagen op de spaar bank 988 waren met een bedrag i f 66.450.33 en de terugbetalingen 342 met een bedrag f 59.987.07i/.. Het aantal verzonden telegrammen was 1094, het aantal ontvangen 999 en het aantal transiteerende 8106. Do verzonden telefoongesprekken bedroegen 582, de ontvangen 142 en de transiteerende „Ik had waarlijk aan zoo iets in 't ge sel niet gedacht," zei hij. „Het spijt mij." - „Spijt liet je? Et quoi? Neem wat de goden je aanbieden mijn vriend Je kunt niet altijd gilleen zijn- Liefde, oorlog, drank en dood, de kaarten zijn dooreengcschud, en wor den ons telkens gegevenmen kan nooit weten, wat iemand nog te beurt kan vallen „Danton," zei liy, zeer ernstig, „mijn hart is gebroken Ik gevoel geen liefde voor welke vrouw ook, behalve voor één." „Heeft zij jc hier heen gezonden?" „Eenigszins. Zij gaf haar jawoord aan iemand anders." En je weigert dus den troost, dien een een ander je zou schenken?" „Danton, jo begrijpt 't niet „V r a i m e n t," zei ik, myn schouders ophalend, „dat doe ik ook niet. De kapitein, zou er veel voor over hebben, als hij de uit verkorene tivas, en op mijn woord, ikzelf,, toen hield ik op. Een reisgezelschap, op muilezels gezeten, met een Arabischen gids bij zich, ging het café voorbij. Edward was opgesprongen, dc de tafel bijna omverwerpend en stond naar een vrouw le staren, die wat achteraf reed. Zij was ontegenzeggelijk mooi, die vrouw; zy zat flink recht op in 't hooge Moorsche zadel en /onder den grooten zonnehoed zag men even een glans van 't goudkleurige baar ofschoon ik, wat mij betreft, een Zuidelijke

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1911 | | pagina 1