MIDDELBURGSCHE COURANT
s
Vrijdag
6 Januari.
f
Sprokkelingen.
FEUILLETON.
Benoemingen giz.
J. H. D.
154* jiargaig.
1911
Bes» eoarant venwhgnt dagelijks, niet aitxofidering van Zon- en Feestdagen,
i par kwartaal, «oowel toot Middelburg als Toor allo plaatsen in Nederland franco pp. f 8
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advortontiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden.
Proapeotnsaen daarvan afin aan het bureau to bekomen.
Advertnntiön voor het eerstvolgende nummor moeten dos middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd tgn.
Advortentiëu20 cent per rogol. Bij abonnement vee! lager. Geboorte-, dood- en
alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 rogola f 1.B0elke regel mesr
20 cent. Reclames 40 oont per regol. Grooto lettors naar de plaats, die zij innomon
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngverheid en Geldwesen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Burenn A. DB LA
NAB As., M.Z. Voortmrgwnl 266, Amsterdam.
Do opgs af van den spoordienst komt in
dit nummer voorop de gebruikelijke plaat*.
Mitifiollsurg 5 Januari.
fhj de Dinsdag in het district Goes,ge-
«lemming voor een lid der Provinciale
Staten vacature mr. C Lucasse waren
ingebracht |op de heeren
W. Lakobeeke (L.) 8747 en
J Steketce (A.) 3578 atemmon.
Gckonen ia al zoo de heer Kakebeeke
Bg éo herstemming in Juni van het vorig
j**r verkregen de liberale heeren J. N. Elen-
tu*a 0735 on W. Kakebeeke 3931 en de
lUsk-revolutuHinairo candidaten W. van Oevo
re» 4115 en C. P. Vogelaar 4062 stemmen
Osa® wensch is dus vervuld,
9e heer Kakebeeke behaalde de overwin-
lusf.
l«i teleurstelling voor de rechterzijde
Uur eigenaardig toch hoe het bij zulke
iteamtingen kon uiteenloopen.
Au beide zijden kwamen er minder kiezers
<»p du in Juni.
De verhouding in de Staten is dus nu
19 lantirevolutionnairen, 16 liberalen en 7
katholieken
s*
Jhr mr. A F. de Savornin heeft DoStan-
<W4 weer een Vermaning gegeven
HJ schreef aan diens redactie:
„T«l tweemalen toe is door nwe redactie
beweerd, dat door mij feiten zijn meegedeeld,
waaromtrent piij geheimhouding is opgelegd,
de tweede maal zelfs in een voor mij uiterst
k ronkenden Vorm.
1» Do Nederlander, waarvan ik hoofd-<
redacteur ben, heb ik tot tweemalen toö
de juistheid dezer aantijging beslist geloo
chend.
Ik meende, dat «w blad zich verplicht
zou hebben geacht deze loochening ten
upoedigste onder de oogen uwer lezers te
brengen.
Plu ik mij blijkbaar daarin vergist heb,
veroorloof jk mij u uitdrukkelijk te verzoe
ken, alsnog mijne besliste ontkenning van
do door u mij ten laste gelegde feiten aan
uwe lezers voor te leggen."
Met ppzet wachtten wij met opname van
deze medcdeeling in ons blad in de gedachte
dat do aangevallen redactie zich in een vol
gend nommor zou verdedigen.
Ook heden blijft zij echter het stilzwijgen
bewaren
Dit ontlokt aan „De Nederlander" de vol
gende verzuchting-
Tot dusver blijft „De Standaard in gebreke
uuider de feiten mode to deolen, waarop baar
zeer beleodigende aantijging berust. Evenmin
trekt zij haar woorden in.
Soolang zij noch het cone, noch net andere
doet, laten widit feit verder rusten, aan
ieder die er kennis van neemt, tot welke
partjj hij ook behoor^ de vraag voorleggende
wat hem van zulk een houding dunkt
Prof D. P. D. Fabius schrjjft in het jong
ste nommer van zjjn „Studiën en Schetsen"
De voorzitter der Tweede Kamer heeft 23
Dec. 11. meegedeeld, dat na het winterreces
de Kamer, indien mogelijk, o. m. zal in be
handeling nemen het wetsontworp be
treffend© den Zondags- en den
nachtarbeid der bakkersgezellen.
Is er veel uitzicht, dat dit mogelijk zal
zjjn?
De bakkersraden zjjn schier algemeen ver
worpen. Waarschijnlijk is voor een niet on
belangrijk deel der Kamer het ontwerp on
aannemelijk, als daarin het verbod van
nachtarbeid voor den patroon gehandhaafd
blijft. (Eindelijk staat althans een deel der
Kamer op een regeling van den arbeidsduur
der gezellen.
Zal do Minister nu zijn ontwerp wijzigen
overeenkomstig dien drieërlei eisch?
Mocht hjj daartoe overgaan, dan is het
toch twijfelachtig, of hot ontwerp, aldus om
gewerkt, aanstonds voor openbare behan
deling gereed is.
Misschien ware nog het best, als de Mi
nister deze ontwerpen introk, om de zaak
nader in haar geheel te overwogen
Bij kon. besluit:
is aan mr. N. F. van Nooten, op verzoek,
eervol ontslag verleend uit zijn betrekking
van griffier bij het kantongerecht te 'sGra-
venhage, en is benoemd tot griffier bij ge
meld kantongerecht mr. L. H. M. van Kruyne,
gewezen griffier te Rotterdam;
is benoemd tot lid van de Algemeene Re
kenkamer van Nederl.-I. B. Th, W. van Has
selt, tijdelijk lid dier Kamer;
is ter zake van zijn gedrag bij den aanval
op de versterkingen Kajoe MangAwang, in het
landschap Mamoedjos der Mandhar stalen (Ce-
lebes), op 9 September 1907, alsnog benoemd
tot ridder 4do kl. dor „Militaire Willemsorde" j
de sergeant-ziekcnopzichtcr van het leger in
Ned.-I. W. J. Kreckler, en
is bevorderd tot hoofdcommies der tele-
graphie A. G. Brumsen, thans commies der
telegraphie lste kl.
De audiëntie van den Minister van Water
staat zal aanstaanden Vrijdag a.s, niet plaats
hebben
Uit Stad sn Provincie.
Naar aanleiding van het besluit der Pro
vinciale Staten van Zeeland dt, 18 November,
is door Ged. Staten een commissie aangewe
zen lot het instellen van oen onderzoek naar de
mogelijkheid cener betere verbinding tusschen
Zuid- en Noo rd - B e ve 1 an d.
Daarin zijn benoemd tot leden de heeren M.
Noordijke en W v. Oevcren, leden der Staten
te Colijnsplaat en te Wolphaartsdijk, L. J.
Dorst, P. Tazelaar, J. C. Schippers en E. C.
Priester, leden der gemeenteraden respectie
velijk van Kortgene, Colijnsplaat, Wissekerke
on Kats, alsmede de heer S. J. de Regt, voor
zitter der lafdeoling Noord-Beveland van de
Maatschappij tot bevordering van landbouw en
veeteelt in Zeeland te Kortgene.
Het museum van het „Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen" werd in 1910 door
2949 personen bezocht.
Hot aantal schepen voor do binnenvaart,
behalve de passagiersbooten, welke in 1910
in het kanaal alhier kwamen, bedraagt 2326,
met een gezamenlijke tonneninhoud van
201.817 ton. Het aantal zeeschepen bedroeg
17, met een gezamenlijke tonneninhoud van
32.215 ton.
De gymnastiek- en scliermvereoniging
„Achilles" alhier heeft het plan opgevat
om 24 Februari weer een bal masqué te
geven.
Voor dit bal, dat waarschijnlijk alleen voor
leden en donateurs toegankelijk gesteld zal
worden, zijn, naar wrj vernemen, door het
bestuur groote prijzen vastgesteld om de mooi
ste groepen van gemaskerden in de gelegen
heid te stellen daarnaar mede te dingen
Woensdagavond had weder eon druk be
zochte ledenvergadering plaats van de coöpe
ratieve volksbroodbakkerij en verbruiksveree-
niging p& Broederband in de Groote Zaal
van liet Schuttershof alhier.
In de eerst© plaats kwam aan de orde het
stemmen over de artt. 40 cn 41 in verband
met <art 43 der statuten.
Ter toelichting daarvan diene dat bjj het
bestuur een schrijven was ingekomen van
een vijftiental leden, waarin deze te ken
nen gaven dat in de vorige vergadering over
het schrappen van De Lange met briefjes
gestemd is, terwijl de statuten aangeven dat
over zaken mondeling en, over personen schrif
telijk moet worden gestemd. Waar het hier
nu gold het al of niet bekrachtigen van hel
bestuursbesluit tot ontzetting uit het lid
maatschap van De Lange, cn het dus liep
niet over personen, doch over een door het
bestuur verrichte handeling, verzochten be
doelde leden de stemming als ongeldig te ver
klaren.
Daaromtrent was bij hel bestuur verschil
van meening, waarom werd voorgesteld de
leden uitspraak te laten doen.
Bjj do stemming daarover werden 163 brief
jes ingeleverd als zijnde voor schriftelijke
stemming, terwijl 140 leden do voorkeur gaven
aan een hoofdelijke stemming.
Punt 2 der agenda vermeldde een beroep
van het lid M. P. Overduin inzake zijn ontzet
uit het lidmaatschap door hot besluur.
Hierover had een langdurige gedachtenwissc-
ling plaats, daar genoemd lid bewijzen ver
langde van hetgeen hem ten laste werd ge
legd, waardoor zijn ontzetting gewettigd zou
blijken te zjjn
Waar door het bestuur daarvoor geen mo
tieven konden worden aangevoerd, werd ton
slotte aan de vergadering de volgende motie
voorgesteld
„De vergadering, gehoord dat geen bewijzen
zjjn aan te voeren, welke het royement recht
vaardigen, trekt de aanklacht in en gaat
over tot de orde van den dag
Deze motie werd met overgrooto meerder
heid van stemmen aangenomen.
Alsnu kwam in bespreking hot financieel
gedeelte van het jaarverslag
Door het lid Hoekzema werden daarop ver
schillende aanmerkingen gemaakt en vragen
gericht tot hot besluur, die door den voor
zitter op afdoende wijze werden weerlegd en
beantwoord.
Het jaarverslag werd daarop aangenomen en
het dividend vastgesteld op 8i/o °/o voor de
afd. bakkerij en 4 voor de afdeeling winkel.
Eindelijk nog werd goedgevonden het sluiten
van een tweede hypotheek ad f 4000 op
do eigendommen der coöperatie te Vlissingen.
De rente daarvoor zal bedragen 4 °/o, tegen
een jaarljjkscke aflossing van minstens f 100.
Met het oog op het late uur het was
kwartier voor middernacht werden de ove
rige te behandelen punten aangehouden tot
een volgende vergadering.
In den nacht van 2 op 3 Januari werd
te 's Heer Arendskerke, ten nadeele van den
18-jarigen zoon van den café-houder I waarde,
een 'zoo goed pJs nieuw heerenrijwiel, ter
waarde van f 80, ontvreemd. De politie aldaar
zette haar onderzoek in de richting van
Middellburg voort en waarschuwde do
Middelburgsche politie. Dinsdagavond om half
zeven kreeg deze kennis dat eenige verdachte
personen met een liecrenrjjwiel door de stad
zwierven en door de, door den commissaris
van politic alhier, onmiddellijk genomen maat
regelen mocht het den inspecteur, den heer
Van den Dolder en den volontair, den heer
Herten gelukken het rijwiel een half uur
later ten huize van zekeren S. in Klein
Vlaandoren alhier, in beslag te nemen.
Door dezen was het rijwiel gekocht, maar
nog niet geheel voldaan en S. zou juist het
ontbrekende naar do woning van zekeren W.,
in de Vcrwerijslraat, .gaan betalen. Daar werd
toen aan een hem onbekend persoon, die
in Igezelschap was van zekeren P. de W.j,
uit Goes, betaald. Op verzoek ontving hij
een kwitantie van f 20, (dit was het bedrag
waarvoor hot rijwiel was gekocht) en deze
werd onderteekend mei den naam G. do Jong,
Scheerenlioek. P. de W., dienzelfden avond
aangehouden, noemde den onbekende, een ze-
beren C. v. N. uit Goes, waarna hij in vrij
heid gesteld werd.
Deze C, v N., een 28jarige sjouwerman,
werd daarop door de Middelburgsche politie
Ie Goes gearresteerd. Hij bezat nog f 10.50.
Op het politiebureau alhier dischte hij een
I geheel verhaal op, doch legde later een vol
ledige bekentenis af- In verband hiermede
werd dienzelfden fniddag nog te Goes ge
arresteerd en naar Middelburg overgebracht
de 40-jarige arbeider P. de W., die echter
alle 'schuld ontkende.
Ilij beweerde dien nacht van 12i/« tot 6
uur thuis te zijn geweest, wal echter onwaar
bleek, daar de agenten van politie Drever
en Van Heel uit Goes hem dien nacht in ge
zelschap van den anderen verdachte hadden
zien rondzweven.
Na een nacht op het politiebureau te Mid
delburg te hebben doorgebracht legde hij
voor den commissaris een volledige beken
tenis af. Van de opbrengst had hij f6 ont
vangen (waarvan nog f 4 91 in beslag ge
nomen werd.
lieden middag zijn de verdachten geboeid
naar den officier van justitie overgebracht.
reformeerde loven onder de jongelingen te
Westkapelle
Woensdagavond hield de vrijzinnige ties
vereeniging „Vooruitgang" te Goes eene bui
tengewone bijeenkomst naar aanleiding van
de behaalde overwinning door de verkiozing
van don heer W. Kakebeeke tot Statenlid.
Waar zoo schrijft men ons in dezen
strijd de tegcncandidaat een anti-revolution-
nair was en geen katholiek, geeft dit aa*
deze zege een bijzondere boteekenis voor ons
district, cn kan deze uitslag als een volledig
succes der vrijzinnige beginselen worden ge
boekt. Er hoerschte dan ook in die bjjeen
komst, welke werd bijgewoond door den go
kozen candidaat, oen opgewekte, blijmoedige
geest, die zich uitte in verschillende toe
spraken. Vooral do wijze van werken, het
voeren der propaganda word ten zeerste ge
roemd. En do voorzitter der vereeniging, de
heer Boluijt, èn do voorzitter der Centrale
I kiesvereeniging, de heer Lindenbergh, dankten
1 allen, die aan het welslagen hadden mede
gewerkt, in hartelijke woorden voor hun tak-
tisch optreden, en wekten geestdriftig allen
op om op den ingeslagen weg voort te gaan.
Evenmin als het zal gelukken oen riner
terug te voeren tot haren oorsprong, even
min zal men erin slagen de Maatschappij terug
te voeren tot verouderde tijden, de evolutie
leer van ons vrijzinnigen moet baan breken.
In een pakkend woord stelde de heer Sie-
molink dit nogmaals in 't licht.
Geen wonder dan ook, dat na het eenvou
dige woord van dank van den heer Kake-
bceke een daverend applaus opging, en allen
gesticht en met goeden moed huiswaarts
keerden.
In allen eenvoud is Woensdag te Goes
dr. J. L. Goemans begraven.
De heeren Hoorweg en Van den Bout voer
den het woord om den overledene hulde te
brengen, de eerste als collega, de laatste als
de voor zijn patiënten zorgdragende genees
heer.
De oudste zoon, dr. Goemans te Dordrecht,
dankte namens de familie.
Hit de Middelburgsche Courant
v*n vóór honderd jaar.
2. TJUl
Hier top Walcheren was men reeds een
ïialf jaar zjjn onafhankelijkheid kwijt geweest
door do Engelsche verovering. Met de wel
vaart in heel Nederland was het toen al lang
■It door hot verbod van den handel met
Engeland, ook onder koning Lodewjjk Napoleon.
En in de eerst ingelijfde provincies Zee
land en Brabant had de annexatie zelfs,
naar Johanna Naber doet uitkomen, een be
gin van horstel van de welvaart ten gevolge.
Een sterke linie van douanen hield het overige
deel van Holland onverbiddelijk van Frankrijk
dus ook van dit gewest, gescheiden. Rotterdam
«a Dordrecht vervielen, maar hun handel nam
«V1 beloop naar de havens der Schelde ten
bate van Antwerpen, Gent en Middelburg. Bo
vendien kwam er hier arbeid Voor veel han-
door do vestingwerken in Vlissingen en
Veere, en zelfs werden er oproepingen ge
daan in do „Middelburgsche Courant" voor
metselaars en gravers voor do vestingwerken
to Antwerpen.
Men verwachtte bovendien en niet ten
onrechte, afgaande op de beloften in het an
nexatie-besluit dat or althans in sommige
opzichten verbetering zou komen, o. a. wat de
belastingen betreft, die .n Frankrijk veel min-1
der drukkend waren dan in het koninkrijk j
Holland. Dat is wel niet hcelemaal uitgeko
men, maar men dacht het toen toch. En wat
de later zoo gesmade tiërceering der natio-
nale schuld betreft, d. w. z. het uitbetalen
van slechts één derde der rente, vergete men
toch vooral niet, dat in 1808 en 1809 in het
geheel niets was uitbetaald, dat men dus
nu ten minste iets kreeg, en dat in het inlij
vingsdecreet do tiërceering alleen voor 1810
werd aangekondigd. Daar kom ik later nog
óp terug.
i Maar wat méér dan iets anders heeft bij-
j gedragen tot de berusting iu den eersten tijd
der inlijving, dat was de huilengewone botoo-
vering, die van de persoonlijkheid van Napo
leon uitging, toen op het toppunt van zijn
glorie en macht: keizer van Frankrijk (waar
onder toon ook geheel België, Nederland en
Noord West Duitschland meetelde, tot Ham
burg toe), koning van Italië, Beschermer der
Rijnconfederatie, Bemiddelaar van de Zwitser-1
ache confederatie.
De St. Ct. no. 4 bevat de statuten van
de gereformeerde jongelingsvereeniging Pre
diker IS - la, opgericht 19 October 1910, ge
vestigd te Westkapelle.
Zij bedoelt in de vreeze des Heeren bevor
derlijk te jzijn pan de ontwikkeling van het Ge
O ja, voor enkelen die van dichtbjj de
zaken konden gadeslaan, was het al zicht,
baar dat het reusachtig staatsgebouw reeds
begon te wankelen. Maar dat zag het grooto
publiek nog niet. Men zag den genialen sol
daat-staatsman, die in Frankrijk uit een
chaos- een merkwaardigen regelmaat had we
ten te scheppen, de bewondering opwekkend
van allen die er mee in aanraking kwamen.
Napoleon in Zeeland.
Die vereering van don werkelijk grooten
keizer verklaart veler houding bij het be
zoek dat Napoleon op Walcheren in Sep
tember 1810 bracht.
Napoleon is drie maal in Zeeland geweest.
Eerst als Eerste consul van Frankrijktoen
bjj de hier genoemde gelegenheid, on einde
lijk nog vluchtig op zjjn heenreis naar Hol
land bij zjjn bezoek in Mei 1811.
Hot bezoek van 1810 was een onderdeel
I van een soort huwlrjksreis. Napoleon was, na,
zooals men weet, van keizerin Josephine ge-
scheiden te zijn, 1 April van dat jaar ge-
trouwd met de 18-jarige aartshertogin Marie
Louise van Oostenrijk, en vertrok 27 April
met zijn gemalin en groot gevolg uit Com-
piègne voor een reis naar België en naar de
pas geannexeerde Hollandsche gewesten, N.
Brabant en Zeeland.
I Napoleon is op die reis veel gehuldigd.
ten deele op lastgeving van de FranBche amb-
Te 11 e n e s s e is tot gemeente-secre
taris benoemd de heer F. J H. Jespcre,
aldaar.
In de j.I. Woensdag te Sint Anna
land gehouden raadszitting werd met alge
meene stemmen voor hel jaar 1911 benoemd
tol geneeskundige, belast met de weeren-ar
menpraktijk de heer D. Quikkelaar.
Tevens werd benoemd als deskundige, be
last met het opzicht over de uitvoering der
woningwet in deze gemeente, de heer J. Vriens
te Tholen cn ingetrokken de onlangs vastge
stelde verordening volgens art. 114bïs der
gemeentewet.
Te Scherpe nisse heerscht in hen
gen graad het roodvonk. In één huisgezin
waren vier kinderen door die ziekte aange
tast het oudste, een 20-jarig meisje, is
de vorige week overleden.
Een broeder, als militair le Bergen-op-Zoom
dienende, werd kort te voren telegrafisch naar
huis ontboden. Ook liy werd weldra door de
ziekte aangetast en is eveneens daaraan be
zweken.
Tot betaalmeester to Neuzen is be
noemd de lieer L. Th. van Hasselt, thans
surnumerair
Woensdagmorgen ongeveer half vier ure
werd de bemanning van het Rijnschip „Des-
lenaren, ten deele omdat de inenschcn oprecht
vereering voor hem hadden
Maar toch heeft zijn bezoek aan Middel
burg zich gekenmerkt door een onaangenaam
incident met de stedelijke overheid.
De burgemeester J. H. Schorer schijnt niet
bijzonder ingenomen te zijn geweest met het
bezoek. In de „waarschouwing" door hem in
de „Middelburgsche Courant" van 1 Mei. of
1 van Bloeimaand zooals men toen zei, ge
publiceerd, deelt hij in vrij nuchtere zake
lijkheid aan de inwoners mee, dal „volgens
bekomen last van Mijnheer den Onderprefect
van Walcheren, alle huizen zullen moeten wor
den geïllumineerd des avonds."
Maar de onderprefect zat er met de zweep
achter, en zoo besloot de stedelijke regec-
ring o. a dat de Abdij-toren 's avonds ver
licht zou worden met handlantarens, voor zoo
ver de ingezetenen die wilden afstaan, dat wa
ren lantarens waarmee men toen 's avonds
door do slecht verlichte straten liep. Voorts
werden er oerepoorten opgericht, werd de lan
tarenpaal op de markt versierd, enz*
Dat zoo'n bezoek heel wat last veroor
zaakte aan de ingezetenen, blijkt o.a. hier
uit, dat er een lijst werd opgemaakt van de
koetsen en rijtuigen van particulieren, om
Over dit bezoek zijn in het tijdschrift
Nederland van Januari 1901 eenige bijzonder
heden verteld door G. F. Ggsberti Hodeopjjl.
ze ter beschikking van den keizer te stellen.
De keizer nam zijn intrek in de Abdij maar
bovendien wees de onderprefect eenige bui
zen taan waar de vorsten en ministers in
bet gevolg van Z M zouden logeeren, en
moesten er bovendien nog vijftig andere wo
ningen beschikbaar gesteld worden voor het
zeer groote gevolg. Voorts moesten bij do
komst van hot keizerlijk echtpaar Lr de Abdjj
j door kinderen van 8 A 10 jaar uil de patricische
families gezongen worden. En eindelijk beval
I de onderprefect ook nog dat de wapens van
den koning van Holland op de stadspoorten
vervangen zouden worden door die van den
keizer Maar dat was een blunder, want op
de stadspoorten stonden alleen de stadswa
pens in steen uitgehouwen. En toen dat den
onderprefect werd meegedeeld, zag hjj er maar
van af.
Den 9den Mei staken de hooge bezoekers
van Zuid-Beveland over naar Rammekens, en
's middags om half vijf kwam de keizerin
langs den havendijk in Middelburg, maar al
leen. De keizer was eerst doorgereisd naar
Vlissingen, dat hem te veel interesseerde
vanwege de Engelsche expeditie, dan dat hg
met een bezoek kon wachten.
's Avonds om 7 uur kwam hij toch in Mid
delburg, aan de herberg „Het Groenewoud"
opgewacht door burgemeester, wethouders en
vroedsobap, en een compagnie der burger
wacht. Mot een korto toespraak bood burge-.