MIDDELRIRGSCHE COURANT,
r. 4.
Donderdag
5 Januari.
Sprokkelingen.
FEUILLETON.
Benoemingen enz.
154* Jaargang,
1911
Dm» «oaroct veriohjjnt d a g o 1 jj k a, wot uitsondering van Zon- en feestdagen.
Jter kwart au', soowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. f S
Afüonderlpke nummert, kosten 6 cont.
Advertentiën bjj cbonnememt op voordeeligo voorwaarden.
Prospectussen daarvan z{jn aan het bureau te bekomen.
Adv«rtentiSn voor het eerstvolgende nammot moeten doe middags vóór één aar
aan het bureau berorgd sgn.
Adrertontiën20 cent por regel. Bg abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eu
•11e andere familiobenohten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elko regel moei
30 eent. Reclames 40 cent per regel. Groots lettere naar do plaats, die zg innemen
Tot do plaatsing van advertontiGn en reolameB, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ngvorheid en Qeldwesen, is gerechtig hot Algemeen Advertentie-Bureau A. »B 1*
MAEt Ax., N.K. Voorburgwal 866, Amsterdam-
Middelburg 4 Januari.
door ons reeds gedane, modedeeling
dat do beer J. N. van der Ley, directeur van
het Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf te Dor
drecht, hoeft besloten de hem door de re-
gecring aangeboden betrekking van eleclro-
technisch-ingenieur in dienst van het Gou-
-vamoment in Nederlandsch-Indiö aan te ne
men, voegt de „Dordrochtsche Courant"
volgende regelen:
ïn Juni 1903, op 21-jarigen leeftijd, behaalde
Üc heer Tan der Ley aan de toenmalige Poly
technische School te Delft het diploma voor
werktuigkundig ingenieur. Daarna begaf
ïich naar de Technische Hoogeschool te
Karlarshe (Baden), waar hij in den zomer
ren 19(H het eind-examen als electrotechnisch
ingenieur aflegde. Door den bekenden hoog-
leor B Arnold werd de pas gepromoveerde
onmiddellijk verbonden als assistent aan het
Hf ootro technisch fiistituut van deze hooge
school, in welke functie hij bolaBt werd met
bot geren van onderricht aan de studenten
in de laboratoria voor sterkstroom en zwak-
Goljjktfdig hield de heer Van der Ley zich
heiig met wetenschappelijke onderzoekingen,
o. a. op het gebied der commutatie van ge-
IJkaUoonuDachines.
^Ilgamber 1906 werd hjj aangesteld als in-
ganieWty de „Siemens-Schuckert-Werke" voor
het Weslfaalsche kolen- en industriegebied,
mol ustoi ie Essen-ïtunr. apeciaai wat ue-
treft groote krachtovcrbrengingon voor mijn
bedrijven en spoorwegen was dit een zeer
mteiesoante werkkring.
1-4 Juli 1908 benoemde onze Gemeenteraad
den hoer Van der Ley tot ingenieur-onder
directeur van het electriciteitsbedrijf, welke
functie hij 16 September d.a.v. aanvaardde.
18 Juli van het vorig jaar volgde de benoe
ming met ingang van 1 Januari 1911
tot directeur van dezen tak van gemeente
lijken dienst.
üüet lang heeft Dordt dus mogen profitee-
ren ran de groote practischo en theoretische
capaciteiten van dezen bekwamen bedrijfs
leider,
Noode zien we hem dan ook vertrekken, in
de hoop, dat de heer Van der Ley in de ge
wichtige betrekking, waartoe hy is geroepen,
hoogelyk voldoening moge vinden.
Men beweert dat de nieuwe Minister
van Oorlog Colijn ten opzichte van het
JCustverdedigingsontwerp homogeen is met zijn
collega's
Vrjj algemeen luidt het oordeel over hem
■in eijn optreden zeer gunstig.
„Land en Volk" noemt den heer Colijn een
man van do daad, man van gezag, een man
ran bevolen
Het zal nfc wol uit zyn, hoopt het blad,
dat niet by den Minister, maar by zijn ambte
naren de leiding berustte.
Er komt nu een kracht aan het hoofd
van het departement van Oorlog.
Bedriegen wy ons niet, dan behoorde de
heer Colijn als volksvertegenwoordiger tot
degenen, die voor de onrustbarende stijging
dor hegrooting van Oorlog met allen ernst
eindelijk een stokje wilden steken. Hij zal
dus niet, als tot dusver zijn voorgangers,
de hoogste kunst hierin zien, dat hij van
den collega van Financiën het grootste be
drag loskrijgt om de zaak op denzelfden voet
voort te zetten. Hij zal schoon Bchip willen
maken. Hij zal inzien, dat een voor onze
krachten passend budget van Oorlog hervor
ming eischt van onze lovende strijdkrachten,
wanneer wij, werkende op bescheiden voet,
waar zullen hebben voor ons geld. Van mili
tair vertoon en werken op uiterlijk effect
zal hy afkeerig zijn. Do kracht zal hy zoe-
kon naar binnen.
Maar indien wij dit alles van den nieuwen
bewindsman mogen verwachten, dan kan het
niet anders, of hy moet do reorganisatie be
proeven in de richting, die door ons steeds
is voorgestaan. Allereerst zal hy zich toeleggen
op beperking van het beroepskader, hooger
i lager, en op intensieve oefening.
En „Politicus" schrijft in de „Opr Haarl.
Crt." over den nieuwen titularis:
Deze kleine, pientere, veelsprekende en
elbespraakte man met schitterenden staat van
dienst is dan tóch aan de groene tafel, waar
Th. Heemskerk presideert, teland gekomen,
als Excellentie.
jlviiitia.
De portefeuille van Oorlog viol hem in den
schoot. Misschien heeft er, straks, een soort
van „chassez-croisez" plaatsWordt hij
toch nog heer van den zetel, nu door deo
heer Malefijt ingenomen
Vaststaat, dat het Kabinet-Heemskerk er een
niet te versmaden kracht rijker door is ge
worden.
woord was en in een der presidiale loges spoor te zijn. Maandagavond werd voor eenbiljet), waarvoor terecht stonden J. R. 26 i
een referendaris van Oorlog luisterde, toet herberg, waarin nog veel bezoekers waren, j J R., 21 werklieden, en L R, 47 j.'
Do heor Colijn is zóó vlug, zóó rap, zóo
pienter van bevatting, dat hij het tekort aan
kennis aangaande Nederlandsche legertoestan
den, voor zoover dat bestaat bij hem,
in een ommezien kan inhalen.
Ik vind tusschen hem en collega De Marees
m Swinderen punten van overeenkomst, zelfs
verschillende.
Men kent majoor Colijn enorme werkkracht
toe. Hij is trouwens nog jong pas 41
jaarl en reeds minister. De combinatie
van pensioneering en traktements-verhooging
zal hij kunnen bespoedigen met vasten, met
ijzeren wil.
Nog dit. Colijn was 't, die by de kwestie
van het berggeschut optrad tegen zekere in
vloeden aan het Departement van Oorlog, de
welke tegenwerken, belemmeren.
Er was in de bcgrootings-periode
een treffend moment, toen Colijn aan hot
m
weinig actie, waarbij men dus geen gebeurte
nissen maar toestanden moet beschrijven. En
ontdaan gelaat
De keuze van dezen gcp. majoor van een-
en-veertig jaar, van dezen pienteren, eloquen-
ten parlementariër tot opvolger van generaal
Cool kan niet te versmaden kracht schenken
aan het lichtelijk-geschokte Kabinet-Heems
kerk Jzn.
De premier heeft hier een „gelukkig mo
ment" gehad, dunkt ons. Misschien ook met
het oog op de verhouding tot de Lohman-
niaansche gelederen
Er is allicht öéh; die zich in de stilte der
eenzame overpeinzfqg in de keuzo, thans door
de Kroon gedaan/ niet recht kan verheugen.
Dat zou dan thóeten wezen: de Kanaal-
straatsche kapitein op non-activiteit, wiens
motie generaal Cool het ministerieele leven
kostteDoch hij troosle zich met de
sterfelijke vermaning:
„Tu l'as voulu, George Dandïn
Bij kon. besluit:
is G. F. C. baron van Till, controleur
den waarborg en de belasting der gouden en
zilveren werken te Schoonhoven, benoemd tot
essaiour bij dat dienstvak, te Utrecht.
De Minister van Oorlog brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat dit jaar voor toe
lating tot de Hoogerc Krijgsschool worden
opengesteld
voor het leger hier te lande 14 plaatsen
en voor dat in Nedertandsch-Oosl-Indiè' 11
plaatsen.
Mrs. W. F. C. J. Baukema en B. van
Giffen zijn ter beschikking gesteld van den
v -■■■
to lande
De St. Crt. No. 2 bevat een wet van den
31sten December 1910, houdende voorziening I fgg
en waar velen in en uit gingen een nieuwe
fiets van een bezoeker gestolen.Van den dader
is nog geen spoor ontdekt.
Dinsdagavond trad in het hotel „Koren
beurs" teKruiningende heer T H. Sicme-
link, predikant to Goes, op met hel onder
werp: „Waarom vrijzinnig?"
Nadat spreker had uiteengezet, wat we on
der vrijzinnigheid hebben te verstaan, schet
ste hij op dezelfde wijze als elders, en in
dit blad reeds gemeld, de rol welke de vrij
zinnigheid in de ontwikkelingsgeschiedenis der
volkeren vanaf de vroegste tijden tot heden
heeft gespeeld Hij eindigde met een uiteen
zetting van het begrip „godsdienst
Er was een vrij talrijk publiek opgekomen.
In ons nommer van Maandag deelden wij
op gezag van een ander blad mee, dat by
een proefschieting met den mortier aan de
sluts de Wielingen nabij het reddmgagebouw te
Cadzand het eerste schot mislukte doch
het tweede uitstekend was, maar dat de
voorbereidende werkzaamheden te lang duur
den.
Naar aanleiding daarvan ontvingen wij een
schrijven, dat echter niet voor opname ge
schikt is. Uit do „Bresk. Crt." zien wij dal
het de bedoeling van den schrijver is op te
merken dat zich een zelfde geval ook kan
voordoen met een jachtgeweer.
Een mortier van 200 K.G. verplaatst men
niet zoo maar op eens.
Het is echter een hulpmiddel dat in
tijd van nood goed zijn dienst kan doen.
Te Sluis werd in het afgeloopen jaar
het stadhuis en de oudheidskamer door 5992
personen bezocht.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
Op het telegraafkantoor te Vlissingen
72.402, k'ostólöoze'diens {telegrammen
teorologische idem 2086, opgenomen eu'
geseind 9426 en id. dienst en meteorologische
in het kas-tekort
in 1911.
den Indischen dienst
Dit Stad en Provincie.
Een uit onze stad aan verschillende
bladen gezonden bericht, als zou hier een nog
jeugdige man aan bloedvergiftiging zijn over
leden, is van allen grond ontbloot.
Het berustte dan ook op een winkelpraatje.
Uit Vlissingen.
Tot tweede-officier by de Maatschappij
„Zeeland" is benoemd do heer A. Matzinger
te Middelburg.
- Bij kon. besluit van 27 Dec. 1910, no.
is het salaris van den Commissaris van Politie
te Goes bepaald op f 1400 "s jaars, zulks
legen het advies van den Raad in, die niet
moer dan f1200 wil toeslaan.
De brutaliteit der dieven in de om
geving van 'sHeer Arendskerke neemt
hoe langer hoe meer toe. De vorige week
zijn bij een landbouwer uit een alleenstaande
„keet" eenige worsten gestolen, terwijl aan
een dijk een hoeveelheid van 12 ILL. aard
appels door een of meer personen zijn weg
gehaald. Men schynt de daders daarvan op het
Met de telefoon hadden plaats interlocale
gesprekken: uitgaande 7411, inkomende 8242;
internationale: uitgaande en inkomende 772,
transitogesprekken 1770 en internationale 28,
ïn het geheel 18 223 gesprekken.
Bovendien werden per telefoon behandeld
7111 telegrammen.
Ter vergelijking met het jaar 1909 diene
het volgende:
In 1910 werden behandeld: 125.755 en in
1909 112.160, alzoo een vermeerdering in
1910 met 13.595 telegrammen.
Verder hadden in het vorig jaar 18.223
telefoongesprekken plaats en in 1909 14.668
ergo een vermeerdering in 1910 met 3555
gesprekken.
LOOP DER BEVOLKING.
De bevolking van Zierikzee bestond op
1 Januari 1911 uit 6845 personen, tegen 6808
op hetzelfde tijdstip van 1910. Zij ging dus
met 37 personen vooruit.
RECHTSZAKEN
Dinsdag is door de arrondissements
rechtbank te Middelburg behandeld een
zaak van overtreding van rijksbelastingen (bin-
nenlandsch vervoer van suiker zonder gelei-
behandeld. Die woelige periode van vrijwor
ding was voor hen aantrekkelijker dan de voor-
JJit de Middelburgeche Courant
ran vóór honderd jaar.
behalve dat dat werk veel moeilijker is, be- afgaande jaren van vernederende onderdruk-
staat er ook veel kans dat het resultaat min-1 king. Alleen in het beste dier werkjes, dat
der dankaar is. van J. de Kanter Ph.zn., in 1814 verschenen,
Er komt nog iets bij: over de Engelscho wordt ook het bestuur der Franschcn kort
expeditie bestond nog ai veel litteratuur uit behandeld, maar alleen om met woorden van
dien tijd, omdat die gebeurtenis veel indruk i feilen haat een reeks grieven op te noemen,
maakte op de tijdgenooten. Over den Fran- j En toch is er wel aanleiding om de hcele
J. H. D.
jWie eens de bekoring beeft gevoeld van het
napluizen van oude bronnen, van het schifteD
rjuf allerlei gegevens, om die dan weer bijeen
to voegen tot een beeld van wat er vroeger onpartijdiger werden
grondwerker, allen te Clinge (België).
Beklaagden werden ieder veroordeeld tot
7d. gevangenisstraf, met aftrek van de door hen
doorgebrachte hechtenis en dientengevolge met
bevel tot hunne onmiddellijke invryheidstel-
ling.
Zij zalen reeds van 10 December in voor
arrest.
KERKNIEUWS.
Men schrijft ons uit Kapelle.
Sinds jaren had do Kapelscho kerk oen
slechte verlichting. Bij avondkerk zaion de
kerkgangers zoo goed als in 't duister. Alge
meen werd er dan ook over geklaagd Hel
kerkbestuur maakte aan dien onhoudbaron toe
stand een einde. Vroeger loonde dit de moeite
kosten niet, omdat er dan meest maar een
paar keeren in 't jaar avondkerk gehouden
word. De komst van den nieuwen predikant
ds. Schmidt bracht hierin veel verandering,
doordien er nu meer keeren 's avonds dienst is.
Hel kerkbestuur zon op betere verlichting
en besloot tot aanschaffing van gasoline ver
lichting. De lampen, aangekocht bij de firma
De Jong en Co. te Middelburg, hebben op
Oudejaarsavond uitstekend voldaan In 'tmid
den der kerk, waar vroeger drie koperen
kronen hingen, die haar kaarslicht verspreid
den, hangen nu 2 nette driearmlampen en I
tweearm Aan dc zijden waar vroeger 8 pe
troleumlampen hingen, hangen nu 8 nette
koperen gasoline-lampon, terwijl in de bank
van kerkvoogden en notabelen ook nog een
gasolinelamp hangt. De kronen hebben nu
een plaats gekregen weerszijden van hot orgol
i een boven de deur van een der zijgebou
an.
Alle6 werkt zeer mode tol verbetering en
verfraaiing van hot schoone kerkgebouw.
„LANDBOUW,
bestempeïdef'''»;.—z. k
niet onbekende borstziekte.
Zy gaf aanleiding tot verspreiding der cir
culaire, mei wenken, vanwege de afdeelingen
Kruiningen en Goes der Landbouwmaat-
schappij, en opgenomen in ons nommor van
Maandag 26 December.
To Kloetinge on te Wemeldinge
kwam die ziekte ook voor.
LETTEREN EN KUNST
Sedert eenigen ty'd ontvangen wij gere
geld LoluBlcnoppcn nu ook weer do twee
eerste van den Xlllden jaargang.
Het is een geïllustreerd maandschrift ge
wijd aan universeele broederschap en de ver
spreiding der theosophie, onder leiderschap
van Katherine Tingley, Point Lorna, Cali-
fomië Het maandschrift wordt uitgegeven
door „de Universeele Broederschap en het
Theosopbisch Genootschap" te Groningen.
De eerste aflevering bevat o m. een be
schrijving van de stichting te Point Lorna
in de tweede vinden wij een rede van me
vrouw Tingley over „De weg, dien de be
schaving dreigt te nemen een betoog, dat
we hard achteruit gaan en dat alleen do
theosophie de mcnschheid zal kunnen red
den.
Er is weer een nieuw humoristisch blad
kozakken de kleine Fransche afdeelingen weg
joegen, bleven deze eilanden ongemoeid. Den
30sten November kwam de prins van Oranje
te Scheveningen aan wal. Maar Zeeland bleef
Fransch
Kort daarna kwamen de meeste Zeeuwsche
eilanden weer onder de Nederlandsche vlag,
maar Walcheren bleef Fransch. Het eiland
werd geblokkeerd door Engelsche schepen,
maakte op de tijdgenooien. uver aen rran- tin toen is er wei aanieiaing om ue umic Weru jbuiusmxiu «wi
schcn tijd daarentegen is, nadat eerst enkele periode weer eens in herinnering te bron-1 maar van binnen veranderde niets. De
tijdgenooten hun verachtende verontwaardi-gen, want behalve dat ook hier juist in die i bonden mogendheden trokken Frankrijk bin
ding hadden geuit, heel lang zoo goed als niets' dagen van verdrukking de grondslagen zijn ge-j nen, Napoleon werd teruggedrongen, Parijs
geschreven. Men haalde dat tijdperk van diepeiegd van veel dat nu alom erkend en gepre- j werd einde Maart 1814 veroverd, Napoleon
nog altijd was
twee dagen later afgezet
Walcheren Fransch.
Eerst Da den 30sten April 1814, een half
jaar na het begin van den opstand,
nationale vernedering liefst niet op. I zen wordt, als nuttige factoren van onze
Eerst in den laatsten tijd verschenen er i samenleving, heeft toen Zeeland een eigen
uitvoeriger studies waarin de gebeurtenissen geschiedenis gehad.
onpartijdiger werden bekeken: van dr. Th. Toen het koninkrijk Holland den lOden Juli
was, -- die zal begrijpen dat na het verhaal, Jorissen, het mooie werk van Johanna W. 1810 bij Frankrijk werd ingelijfd, was Wal-1 voor het eerst weer de Nederlandsche vlag
hier anderhalf jaar geleden gedaan van de Naber „Overheersching en Vrijwording," de dieren reeds een «half jaar en waren de andere van den Abdy-toren. En het duurde nog tot
- - - - --! i i1«- "AAr honderd jaar" 1 eilanden van dat gewest reeds dno maanden 6 Mei vóór do door aen souveremen vorst
„Eigen Haard," i Fransch gebied. En de heeie periode der afgezonden commissarissen-generaal W. T. van
I overheersching door werden in Zeeland (even- der Burcht van Lichlenbergli en J H. Schorer
lopkomen om ook den daarop volgenden Fran- van generaal Wüppcrman
schcn tijd eens onder handen te nemen. Voor onz, i»"»»-»"
de (ontwikkeling van ons volksbestaan toch Maar wie die werken zou willen naslaanals in Brabant) de Fransche wellen reeds in Middelburg hun intocht deden, en het
is de Fransche tijd veel dieper van nawer- voor de Zeeuwsche geschiedenis dier dagen, volledig toegepast terwijl m de rest van ons ook eerst dienzelfden dag, dat de t ransche
line e.»™! dan de Episch» eapeditie, die !on bedroBen uitkomen. Ze hebben üichalle land nos lal van uitzonderingsbepalingen gol- troepen VI,ssingen ontruimden.
«gonlljl slechts oen feit van voorgaande» bijna uitsluitend bepaald tot de gebeurtenis den. Er,s dus wel reden omvoer hel Zeetod van
aid™ I son in het centrum van het land. En het ging in deze slacken ook heei an- d,e dagen van een g e ng.eschiedmistie. ------ -bc„„w M w
«aarhet is veel gcmakkclijkor liol Van de Zeenwscbo geschiedenis van dien dors met do vrijwording. Den 16den Novom- spreken, en het zou dns wel aanlokkm om „„„fMcn in'do ondc jaar
verhaat na te vertellen van Ion ezpeditio met tijd bestaan slecht, eenige kleinere boekje,, her 1813 brak in Amsterdam de opstand mt, d.e ongeschreven e^ch.cdenu n. op te stehc„ra„f„ d,e
gebeurtenissen, dan eon denkbeeld Ie geren kort na hei vertrek der Franschcn nitgogo- nadat den vorrge das de Fransche troepen ien, als het mot zoo taibil^woon 88 althans in de eerste jaren
van een tijdperk als dat der Fransche over- ven en waarin bijna uilsluitend de laatsto de stad ontruimd hadden. Maar hier oe vroeg, meer an a. e j z^n gan in den
fceeraohing, dat zich juist kenmerkt door heel mmrnden der Fransche heerschappij worden ^|os rustig. To.wi,! in Oostelgke gewesten dc besteed worden. 'roker aan mcdodeelrngen 0
Immers men was toen in de dagen van
de censuur. Gedrukte beschouwingen van tijd
genooten verschenen eerst later, en waren,
zooals ik reeds zei, uiterst partijdig. Wie
wil weten hoe do menschen er toen over
dachten, moet öf zyn toevlucht nemen tot
het napluizen van familiepapieren, die maar
niet zoo dadelijk toegankelijk zijn, öf de rap
porten gaan lezen van de eenigen dio toen
vrijwel openhartig over den toestand durfden
schrijven, nl. de Fransche hoofdambtenaren
die in hun rapporten den keizer op de hoogte
moesten houden. Johanna Naber heeft dien
laatsten weg ingeslagen, en heeft in de ar
chieven te Parijs uit die rapporten interes
sante bijzonderheden opgediept van heigeen
do luitenant-generaal Lebrun, de intendant
d'Alphonso, en de prefecten van de departe
menten der Zuiderzee, der monden van den
Rijn en der monden van den Maas vertelden,
d. i. van het tegenwoordig Noord- en Zuid-
Holland.
Maar zoo'n archief-studie vraagt meer tijd
en gelegenheid dan iemand beschikbaar heeft
die dagelijks zyn aandeel te leveren heeft in
de nieuwtjes van den dag van heden. Hopelijk
zal een ander dit werk nog eens doen.