MIDDELBURGSCHE COURANT.
w
W
163" Jaargaifl.
Donderdag
29 December.
Middelburg 28 December.
Sprokkelingen.
FEUILLETON.
Benoemingen enz.
Dit Stad en Provincie.
H*. 206
I in i
Dm» mannt vereehgnt d a g e 1 }j k s, mot uitsondering tub Zon- en Feestdagen.
fefin kwartaal, aoowel voor Middelburg ale toot alio plaateen in Nederland franco pp. f I
Afzonderljjke summers koeten 5 cent.
Aévartentiën bij abonaemorofc op voordeeligo voorwaarden.
Prospectussen daarvan sjj® aan het bureau te bekomen.
Advert en tién voor het eerstvolgende nummer moeten des middagi réér één nnr
aan het burean bezorgd zjjn.
Adrertenti&n30 «ent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alie nadere familieberichten on Dankbetuigingen ran 17 rogels f 1.50elke regel mee?
30 «ent; Reclames 40 eent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiSn on reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, NJjverheid en Geldweiea, is gerechtig het Algemeen Advertentie-En rean A. DB h£
NAR An., NA Vaerborgml 266, Amsterdam.
Den henr
W. KAKEBEEKE,
bevelen wij ten zeerste aan voor lid der
Provinciale Staten.
Wjj noodigen daarom de kiezers in het
distriet Goes uit om Woensdag 4 Jannari
op hem hun stem uit te brongen.
»De Minister van Financiën, die de staats
loterij gelukkig nog altjjd vindt »een onschul
dig vermaak van den kleinen man, die ook
■wel eens een kansje in zjjn leven wagen wil",
wil echter van uitbreiding niet weten.
Waarom toch eigenljjk niet? boo vraagt
de kameroverzichtsohijjver van De Tijd en hg
vervolgt
Men zou er waarechjjnlgk de >Lotisico" en
»Tjjdgeest"-poli8sen moe uit de wereld helpen
de staatsloterij is goed georganiseerd en ge
controleerd zjj is bepaald popnlair en brengt
daarentegen een aardige doit in do schatkist.
Waarom haar niet verdubbeld, de lootjes
zullen wel weggaan.
Ja, de Antirevolntionnairen en vooral de
Christelgk-hiBtorischen zjjn er tegen, Maar wjj
waren tegen de openbare leeszalen, die nu
een massa geld gaan koeten.
Met de linkersjjde ia de katholieke tractie
sterk genoeg, om hier nu eenB door tedrjjven.
Het zou dan met meer zjjn dsn: leer om leer."
Hoe aardig zjjn de coalitiebondsgenooten
toch onder elkaar 1
En dan die vergeljjking tuaeohen leeszalen
en loterjj.
Zjj is eigenaardig.
Gelukkig dat de subsidie voor die leeszalen
door de Tweede Kamer ia toegestaan, dank
zjj de linkerzijde en den Christelijk Historisohen
Maar d arait bleek toch alweer hoezeer ook
die coalitie verdeeld ïb op bolangrgk princi-
pieele ponten en hoe een groot deel der rech
terzijde voor de behoefte van ons volk oog
nooh oor heeit op intellectueel zoo min als
op materieel gebied.
In verband mot den moord te Spaarn wonde
wjjst de Opr. Haarl. CV/, op de onvoldoende
reorganisatie der politie ten
platte lande.
Het rechtsgevoel van het publiek bljjft
maar steeds onbevredigd, beweert het blad.
De justitie zoekt en zoekt, doch vindt meta
zjj instrueert nu al weer eenigo dagen zonder
resultaat en het staat te vreezen dat ook do
moordzaak te Spaarnwonde, evenals die van
Baamsingel en Eaamvest te Haarlem, onge
straft zal big ven.
Yanwsar nu het niet vinden van de daders!
Naar het Duitsch
1» van
PAUU 8CHLESINGER.
De Ieeaar Bommel had zjjn levenlang zjjn
eigen Kerstgevoelens gehad. Ze verschenen
ieder jaar, "bewogen zich in dezelfde richting
en stieten altijd tegen harde omstandigheden,
en trokken zich ten slotte schuw terug
om niet te moeten doodbloeden voor den
vlijmsch.erpen tijd. De broodmagere heer, met
zijn langen diepzinnigen neus, zijn touwach-
tig, naar achteren gekamd haar, en do kno
kige handen toonde uiterlijk weinig aanleg
voor fantasie. En men moest eigenlijk ach
ter dén fcachtgrijzcn bril zien, om ;n zijn
lichtblauwe, bijziende /oogen een glans van
bijzonderen aard te kunnen bemerken.
In werkelijkheid kende hem ook niemand.
De norsche vrijgezel sprak, met zijn vakge-
nooten slechts het noodzakelijke. Maar dat
kwam' wéder minder uit onvriendelijkheid dan
uit dezelfde verlëgenheid, die het hem on
mogelijk had gemaakt naar een vrouw te din-
Yrjj algemeen wordt dat geweten aan de
niet voldoende organisatie ran de politie,
vooral ten platte lande en in de wjjze, waarop
in Nederland de recherchedienst tot dusverre
is ingerieht.
Ontegenzeggelijk zjjn er in den ochtend na
den moord te Spaarnwonde grove fouten door
de politie begaan, allereerst door iedereen
binnen te laten in bet huis van den moord.
Eerst loen de Rijkspolitie er bjj kwam, werd
daaraan een einde gemaakt, doch toen waB
het te laat.
De lonten, door de gemeentepolitie begaan,
daiden er nog eenB op, dat het meer dan tjjd
wordt de politie over heel het land in han
den der Regeering te geven, al zullen dan ook
de gemeenten, zooals dat nu het geval is. de
kosten moeten dragen.
Van het Rjjk dient ook uit te gaan de in
richting van een recherohekorpB. waarbjj alleen
de bekwaamste politiedienaren geplaatst moe
ten worden en daarnaast dan nog bovendien
een colonne vliegende" recherche, gerecru
teerd uit de allerbekwaamsten, die hebben op
te treden bjj zaktn als thans te Spaarnwoude
voorgevallen.
Thans zoekt eigenljjk iedereen en niemand.
Dat bjj z-io'n werkwjjze niets gevonden wordt,
waarljjk te verwonderen is dat niet.
Begin October schreef De Standaard o. a.
>In de liberale periode, die achter ons ligt'
is noch voor do kust, noch voor de vloot,
noch voor het landleger behoorljjk gezorgd."
En zoo moesten de liberalen het dan maar
weten of zjj het tegenover land en volk
bonden verantwoorden aan het ministerie
Heemskerk de geldmiddelen te weigeren, die
noodig waren om het verzuim van vroegere
Liberale ministeries in te halen.
Het geld voor de kustverdediging moest
toegestaan. Langer uitstel kon uiterst bedon-
kelgk zjjn. En zoo zou dan ook al of niet aan
nemen dezer nieuwe defensie-plannen voor
het Kabinet Heemskerk, zoo meende het blad,
een levenrqnaestie wezen. Bjj verwerping was
aftreden voor dit Kabinet eisoh.
Er moest haa9t gemaakt, zooveel mogeljjk
baast. Toen de regeering een nadere nota in
zake de kustverdediging aan de Tweede Kamtr
toezegde, werd door De Standaard aanstonds op
vlugheid aangedrongen. In vee. tien dagen was
zulk een nota toch zeer wel in gereedheid te
brengen. Maar mocht het iets langer duren,
ook hier ware overheen te komeu, >mits slechts
ééa dÏDg vaststa, dat nameljjk vóór bet Kerst
reces het afdeehngsonderzoek afloope."
Van zoo overheersohend belang achtte het
Anti Revolutionaire hoofdorgaan een vlugge
behandeling der defensie-plannen. Schier geon
week uitstel kon gedoogd.
En wat gebeurde er
Dezoltde Anti-Kevolutionnnire partjj onder
leiding van dr. Knyper, heeft merkte De
Beukelaar op goed gevonden, vóór Kerstmis
gen, en die hem nog altijd belet had vrien
den ,te verwerven. Hij had geen café-club,
en geen schaakverceniging, kende sedert der
tig jaren slechts 't zelfde aantal nauwkeurig be
rekende wandelingen, en was zich wel be
wust de vervelendste aller leeraars te zijn,
die ooit een bloeiende of ook een bleeke
jeugd met latijnsche en Grieksche grama-
ticai-regels geplaagd hebben.
Zijn weinige bloedverwanten waren reeds
gestorven, en zoo leefde hrj afgemeten en een
zaam zijn jaren af, die aan anderen zouden
hebben toegeschenen als een enkele, reus
achtige, leege dag. Tot zjjn eigen opbou
wing schreef hij lange verhandelingen over de
oude klassieken, welke geschrijf geen uitgever
drukte, en dat zich nu langzamerhand op
hoopte tot een metershoogo manuscripten
stapel.
In zijn jonge jaren deed het begin der
lente hem in zijn hart onrustig worden. Maar
ook die tijd was nu lang voorbij. Slechts in
de Kerstweken werd hij door een onbestemd
gevoel naar do menschen gedreven. Dan kreeg
hij er nooit genoeg van in het schjjnsel van
de stralende lichten de straten op en neer
te loopen, en als hg dan doodmoe thuis
kwam, had hjj in zijn oogen een bij zonde ren
glans. In het laatste uur vóór hjj ging sla
pen droomde hjj dan zjjn lievelingsgedach
ten, en die draaiden om het Wonder.
Hij geloofde namelijk aan het Wonder, en
Minister Cool ten val te brengen, waardoor
heel de geregelde gang van zaken bjj onze
defensie weer verbroken wordt, de vorbete-
ring der kustverdediging voor gernimen tjjd
wordt uitgesteld, misschien voor goed van de
baan gaat. De kustverdediging die schier geen
week meer kon uitgesteld.
Werd nu minister Cool ten val gebracht
uit hoofde van een begiusel-qnaostie, zoodafc
men uit trouw aan het beginsel nu eenmaal
niet anders kon Het zjj verre. De Stan
daard sprak thauz „van een klein verschil op
zoo onbeduidend punt" waarom de minister
dan nu aftrad. Een klein verschil op zoo on
beduidend punt,maar bjjna alle Anti-Revolu
tionaire kamerleden stemden voor de motie
Duymaer van Twist, nadat de Minister deze
onaannemelijk had verklaard. Bjj zoo klein
verschil had men toch wel tegen kunnen stem
men, indien men er dan werkeljjk prjjs op
stelde dat 's lands verdediging goeden voort
gang zou hebben, dat de kustverdiging met
werd uitgesteld.
Zoo staat dan vastof Dr Kuypor meende
niets van hetgeen hjj in zake de kustverde
diging schreef, dit was politiek woordenspel,
waarom dan ook, of het belang van het land
moeat thans maar opgeofferd aan eigen ge
heimzinnig politiek gedoe. En zoo werd dan
op dezen weg van politieke oneerlgkbeid een
minister uit een bevriend Cabinet ten val ge
bracht.
Mr. J. D. Veegens.
Deze gewezen Minister van Landbouw, Han
del en Nijverheid —"de eerste titularis aan
het hoofd van zulk een departement in ons
1 is, na een ongesteldheid van slechts
enkele dagen, Dinsdagavond omstreeks mid
dernacht overleden. Zijn dood was het ge
volg van longontsteking, die in do laatste
dagen {plotseling verergerde, want de vorige
week leidde hij nog twee groote vergade
ringen.
Met hem. is heengegaan een zeer bekwaam
man.
Hjj bereikte den leeftijd van 65 jaar.
Do heer Veegens, die to Leiden studeer
de en daar tot doctor in do rechten promo
veerde jop proefschrift „De banken van lee
ning in Noord-Nederland tot het einde der
18e eeuw", was na zijn promotie korten tjjd
advocaat, en daarna journalist. Eenige ja
ren schreef hij het Kameroverzicht van Het
Vaderland.
In het jaar 1881 werd hij, als opvolger
van zjjn vader, henoemd tot griffier der
Tweed© Kamer.
In 1888 werd hij lid der Tweede Kamer,
welk ambt hij 13 jaar lang onafgebroken be
kleedde. Bjj de verkiezingen in 1901 werd hjj
voor het district Hoogezand niet herkozen.
Hjj was lid der commissie voor de Ar-
beidsenquête van 1890, en van de Staats
commissie voor de droogmaking der Zuider-
Verder was hij in 1903 en volgende jaien
voorzitter der Enquête-commissie in zake toe
standen onder het personeel van spoor-
trambedrijf.
Daarna werd hij benoemd tot lid van den
hij geloofde er ook weer niet aan. In den
twijfel van zjjn jeugd had hij als duizend
anderen de aannemelijkste oplossingen gevon
den voor alle wonder-daden en gebeurtenis
sen Maar i.n de rust van den toenemenden
ouderdom had hij het Wonder Hef gekregen.
Evenwel geloofde hij niet dat het uit de wol
ken kon neerdalen. Het moest uit de borst
van de menschen opwellen als uit do bron
dio Mozes eens uit den rots sloeg. F.n het
leek hem ook niet zoo moeilijk zulke wonderen
to scheppen. Want hjj zag hoe de glans van
do Kersttijd juist heel helder de social© el
lende verlichtte. Hij zag daarbij velerlei lief
dadige werken, waaraan hij naar de mate van
zijn bescheiden krachten deelnam.
Maar hij droomde nog van iets anders.
Naast deze pfficieelc, glad gesmeerde barm
hartigheid moest er zoo meende hg nog
een andere zijn, die in 't geheim op enge -
len-voeten door de kamers der armoede
zweefde. Een die geen bedelbrieven las, en
niet jop protectie-brieven lette en geen ge
tuigenissen van goed gedrag verlangde die
niet vroeg maar gaf, die uit het onuitput-
telijke rondstrooide. Niet dc verdienste, die
er recht op had, zou beloond worden. Maar
aan de schuldige wanhopigen zou een Wonder
geopenbaard worden.
Hjj zelf had met zjjn kleine middelen een
begin gemaakt. Twee, driemaal was het hom
gelukt een plotseling, tooverachlig geluk te
Raad. van Toezicht op de spoorwegdiensten.
Tijdens zijn ministerschap kwamen van zjjn
departement belangrijke sociale ontwerpen in
die echter werden ingetrokken door Minister
Talma, toen deze in Februari 1908 de lei
ding van hot departement uit handen van
mr. Veegens had overgenomen.
Voor en na zjjn ministersloopbaan wijdde
mr. Veegens zich aan de rcchtspraktjjk,
terwgl hij {zich groote bekendheid verwierf
als (publicist. Hg schreef artikelen over so
ciaal-politieke onderwerpen, vooral in Vra
gen. 'des Tjjds en De Gids
Bjj kon. besluit:
is H. B. de Big, gepensionneerd kolonel
der infanterie, prilitie-commissaris te Alk-
x, benoemd tot .officier in de orde van
Oranje-Nassau
is henoemd tot substit.-griffier bjj de arr.-
rechtbank te Heerenveen prr, E. J. baron
van Imhoff, advocaat en procureur te Gro
ningen
mr. F. W. Donker Curtius benoemd tot
adj.-commie3 bij het Dep. van Koloniën
is eervol ontslag verleend aan dr. H, Wefers
Bettink, oud-hoogleeraar te Utrecht, en dr.
P. A. Vos, apotheker 1e Rotterdam, respec
tievelijk als lid en voorzitter en als lid van
de hij Koninkl. besluit ingestelde Pharmaco-
paecommissie, en zijn benoemd tot voorzitter
dr. L. van Itallie,* hoogleeraar te Leiden^
thans secretaris dier commissietot secre
taris van Guldensteeden Egeling, oud-
apotheker te Zeist, lid dier commissie; en
tot ledendr J. S. Meulenhoff, apotheker te
Zwolle, en A J. Wijune, apotheker te Rotter
dam
is benoemd tot notaris binnen het arrond.
Assen M. G. Bon, cand.-notaris te 's Gra-
venhage
zrjn benoemd bij het wapen der genie, bij
den staf van het wapen tot luitenant-kolonel,
de majoor A. J. L. M. van Schevichaven, van
dien staf en tot commandant in het 4de
genie-commandement, de lnitenant-kolonel W.
3. A. Colthoff, mede van dien staf en is aan
den luit. kol. vau dien staf F. H. L. do Wjjs
op verzoek eervol ontslag verleend terzake
van lichaamsgebreken en hem de rang toe
gekend van kolonel.
W. J. van Gorkom is gesteld ter beschik
king van den Gouv.-Gen. van Ned. Indië om
daar te lande te worden benoemd tot in
specteur van den burgerlijken geneeskundigen
dienst.
De gewone audiëntie van den Minister van
koloniën zal Vrijdag as. niet plaats hebben.
KORTE MEDEDEEL1NGEN
VERGADERINGEN.
Te Amsterdam heeft de Vereeniging voor
M. V. L. O. vergaderd.
Volgens het jaarverslag is het aantal leden
verminderd van 308—294.
Het aantal voorstanders verminderde van
4138. 't Getal der afdeelingen bleef het
zelfde. De volgende jaarvergadering zal ook
to Amsterdam gehouden worden
EERSTE KAMEK.
Dinsdagavond ,om kwart voor negen is de
vergadering dier Kamer geopend.
Het nieuw gekozen lid voor Zuid Holland,
E. G. baron Sweerts dc Landas Wyborgh heeft
zitting genomen.
Donderdag voormiddag vergadert de Kamer
ter behandeling ,o.a. der Indische begrootirif,
Op do begraafplaats alhier werd Dins
dagmiddag de teraardebestelling van een Ijjk
uit Vlissingen geweigerd, daar tol begravc*
geen consent was afgegeven. Nadat na ©ver
en weer telcphoneercn de toestemming wjk
verkregen kon de begrafenis na eenigen tjjd
plaats hebben.
Uit Vlissinge*.
Op een Dinsdagavond gehouden vergadering
der Manufacturiersvereeniging werd medege
deeld dat do ingevoerde tqdelgko negen-uor-
sluiting uitstekend werkt en het koopend pu
bliek meer medewerkt dan bij vorige proef
nemingen het geval was.
Besloten werd de proef voort te zetten ge
durende het geheele jaar.
lederen winkelier zal het echter vrjjsteaja
het licht in de etalage te laten branden tot
10 uur en do eerste week van een uitverkoop
later dan negen uur te verkoopen.
Ook werd besloten den 2en Januari a.«.
de winkels pm 12 uur des middags te sluiten.
Door de politie zijn twee jongens aange
houden, van 15 en 16 jaar. die verdacht wer
den van diefstal van sigaren, chocolade en
dergelijke artikelen. Ook to Middelburg had
den tzij zulke zaken gekaapt. Een gedeelte
van bet gestolene hadden zij in do duinen be
graven. Eerst ontkenden de knapen maar la
ter bekenden zij schuld
Hedenmorgen tegen zeven uur ontdekte
een voorbijganger een begin van brand in de
schuur van J. de Klerk op den Nieuwen Vlis-
singschen weg onder Koudekerk e. De
'brand breidde zich snel uit en toen eenige
oogenblikken later twee spuiten van 't Zand
waren aangerukt stond de gehcelo schuur in
vlammen. Twee geiten, welke daarin aanwezig
waren, konden gered worden, maar do schuur
mot zijn inhoud van stroo en landbouwge
reedschappen brandde geheel af. Het woonhuis,
hoewel ernstig bedreigd bleef gespaard. Ver
zekering Idekt de schade.
De .oorzaak van den brand is onbekend,
Zondagmorgen, onder kerktijd, is, ter
wijl het gezin afwezig was, ingebroken bj
den landbouwer C. S. te Domburg. Ont
vreemd werd uit een bureau een bedrag van
f 70 aan zilver. Een branddoos, waarin zich
effecten bevonden, liet men onaangeroonl.
De St Crl. No. 303 bevat wgzigmgen
in de statuten van de N. V. Hotel Zcelarid
gevestigd te .Middelburg.
Do directeur-generaal der posterijen en
telegrafie maakt bekend; dat hot Belgische
telephoonnet te Hamme is toegelaten tot
het Nederlandscli-Belgisch teiephoonverkeer.
De prijs van een enkelvoudig gesprek zal
f 1.45 bedragen, met uitzondering nochtans in
het verkeer van Hamme met Axel, llanswocrt.
Hulst, Kloosterzande, Krabbendijke, Kruinin-
gen, Lams waarde, Poortvliet, Rilland, St. Jan
steen, Tholen, Walsoorden, Westdorpe en Yer-
seke waarop hel grenstariet ad f 0.60 per
enkelvoudig gesprek van toepassing zal zjjn.
Overigens zullen de tariefs- en verkeers
regelen gelden welke voor het Nederlandsch-
Belgisch teiephoonverkeer vastgesteld en in
scheppen. Hij schilderde zich tenminste voor
dat het zoo geweest was. Want hij was zelf
nooit te voorschijn gekomen. Dank wilde hij1
niet oogsten. Maar hij zag spoedig in hoe i
weinig hij zelf vermochtzijn wenschen waren J
op hel groote gerichter moest georganiseerd
worden. En zoo stelde hij zijn kleine over
schotten ten dienste van een stelselmatig
werk.
Ja, er was eens een tijd geweest dat Gott
fried {Rommel zich tot de menschen bege
ven had, dat hij circulaires schreef en liet
drukken, in de bladen adverteerde, en bij de
rijk© menschen propaganda maakte. De teleur
stelling liet niet op zich wachten. De gepa
tenteerde weldadigheid noemde hem een
dwaas, en op haar tegenstand leed de ge
dachte het wonder te organiseeren, schip
breuk. Hij zelf vond den vredo in de stilte
terug, ja, hij gaf zijn geld weer aan dc be
staande instellingen. Alleen in do Kerstda
gen maakte het oude, teeder verlangen zich
weer van hem meester.
En het gebeurde dat het hem in zeker jaar
meer ontroerde dan anders. Hij had groote
moeilijkheden op school, en wcnschte bijna
een wonder voor zich zelf. De geest der klaS'
sen Was afwisselend. Hij ondervond het dat
zjjn vakken niet juist de aantrekkelijkste wa
ren voor de jongens. Geestdrift te wokken waf
hem ontzegdhij voelde zich zelf soms stom
per, en dan kreeg de lust bij de jongens tot
ondeugende streken gemakkelijk de overhand.
Hij wist ook wel wat zijn bijnaam was. Die
naam „het Grijze Wonder" stamde uit zijn
propaganda-tijddo jongens hadden dadelijk
het Wonder met de kleur van zijn "bril gecom
bineerd. Rommel nam niet spoedig iets kwa
lijk, was niet driftig, en strafte niet gauw.
Maar hij was koel geworden tegen de onwelle
vende bende, die als een slecht geketend1,
veelhoofdig monster aan zijn voeten zat.
Dit jaar was dat roofdier bijzonder boos
aardig, en van de vijf en twintig hoofden was
dat van Jacob Schuithes hot ergste. Schuithes
bezat oen beweeglrjken, levendigen geest, die
zich in het gehegl niet behoefde in te spannen
om schitterende vorderingen te maken. Maar
hij bezat niet de minste male van oplettend
heid. In de donkere oogen van den knaap zat
een demon, di© de gedachten steeds uit het
schoolvertrek dreef. Rommel had den weer-
barstigen knaap zeer streng behandeld en
daarmee diens heftigen baat geoogst. En die
haat had zelfs zorgwekkende verhoudingonl
aangenomen sedert Rommel in den vader van
den knaap een zeer krachtigen bondgenoot]
had verworven. Do heer Schuithes was eon
eerzuchtige en opvliegende man, wiens op-
vocdingswoede aan het bedenkelijke grensde.
Rommel wist dat d© jongen de zwaarste
lichaamstraffen te ondergaan had.
Jacob Schuithes wist het ook, en toch aan-
