MIDDELRURGSCHE COllRANT. t\ 300 183" Jaargaig. 1910 Woensdag 21 December. HMdellinrg 20 December. Kameroverzicht. Benoemingen enz. Uit Stad en ProvinGie. 1 lece conrent Teraohgnt dagelijks, mot Tutiondering vaa Zou- en IWtdagen. r kwartaal, loowel voor Middelburg all toot alle plaatsen in Nederland frauoo pp. f i. Afeondorlijko nummers kosten 6 cent Advertent iAu b{j abonnemomt op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan t}jn aan bet bureau te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór ééa aan het bureau berorgd zijn. ▲drertentiën20 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alls andere familieberichten en Dankbetuigingen van 11 regels f 1.50; elke regel meer 20 «ent, Reclames 40 cent per regel. Grooto letters naar do plaats, die rij innemen Tot do plaatsing van advertonticn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend» Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gereohtig bet Algemeen Advertenlte-Bureaa A. DB LA KAB Am., W.B. Voorbnrgw»! 366, Amsterdam.«J Hnn, die met 1 Oanuari a, s. ach abon neer®* op de Middetburgscke Courantwordt zij «n reeds gratis toegezonden. De Administratie. Zitting van Maandag, het heden middag voortgezet onderwijs debat kwam 't tot een vrij vinnige schermut seling tu8schen dr. Kuyper en Minister Heemukeik. Was 't de Cool-crisis die nawerkte? Men beweerde in de couloirs, en het was ook in de zaal duidelijk te bemerken, dat er over deze affaire alles behalve een toestand van pais en vrede onder de hceren der rechterzijde heerscht. Voor de galerij, voor het groote publiek, hebben de verschillende „acteurs," die dit drama opvoerden, hun rol gespeeld. Hoe zij optraden, wat zij spraken: iedereen, die een courant leest, kan het weten. Maar over 'de motieven tot hnn houdingdaarover lichten zjj het publiek liever niet in, en daar over juist heerscht nu ter rechterzijde onder linge verdeeldheid. Natuurlijk wordt dit verschil van meening niet in het openbaar behandeld, maar, zoo tusschen de regels en de woorden door, is het toch duidelijk genoeg in de speeches der hoeren te vinden. Zoo wjjzen wij b.v. slechts op enkele uit drukkingen, welke dr. Kuyper heden bezigde om te betoogen, dat ons onderwijs beter ge organiseerd moest worden: Et moest meet eenheid komen in de centrale leiding, daar om beval dr. Kuyper de oprichting aan van oen afzonderlijk onderwijs-departement. In dit verband laakte hij 't, dat een „politiek ju rist" aan hot hoofd van ons onderwijs staat. Dit kon vriendelijker gezegd zijn 1 Mr. Heemskerk een „politiek jurist" te noe men, klinkt niet aangenaam, vooral wanneer het den chef geldt van het „bevriende Ka binet." Aan die verhouding moet dan toch iets ha peren In andere landen, zoo vervolgde dr. Kuyper, is de onderwijs-zaak veel beter geregeld. In België b.v, is een „Conseil Supe rieur," die de hoogste leiding heeft; elders berust die bij een directeur-generaal, bij een afzonderlijk departement van Onderwijs. Zeer terecht merkte mr. Heemskerk op, dat dit „requisitoir" van dr. Kuyper zooveel wilde zeggen als: gjj weet van het onderwijs eigen lijk nieta af. De heer Roodhuyzen, die in denzelfden geest als dr. Kuyper had gesproken, kreeg een pluimpje van den premier voor zijn ge matigdheid. „Overigens staan beide redevoe ringen op hetzelfde plan," Het mr. Theo er fijntjes pp volgen. Dr. Kuyper protesteerde door met zijn vuist op de lessenaar te likken. Groote vrooiijkheid verwekte 's Ministers ant woord op het verwijs van dr. Kuyper naar het buitenland: in alle bescheidenheid wilde Z. Ex. wel verklaren, niet zoo goed op de hoogto te zijn van de toestanden in het „bui tenland" als dr. Kuyper. Toen het algemeen gelach hierover wat be daarde, zetto mr. Theo door met de opmer king: „Dit is nu eens geen grapje 1" Op nieuw grooto pret onder de omstanders. Dr. Kuyper, die af en toe heftig geïnter rumpeerd had, slaande met beide handen op de balustrade van het „analysium," keek grimmig boos, toen mr. Theo hem er zóó tusschen nam. Een vriendelijke gedachtenwisseling was het zeker niet, want per slot van rekening ver klaarde de Minister, dat het Kuyperiaansche argument van hot „buitenland" voor hem van nul en gcener waarde is. Dr. Kuyper werd met dezelfde gratie aan kant gezet als mr. Theo dit met den minste der „broederen" pleegt te doen. Ook de hoeren Bos, Ter Laan, Roodhuyzen en Blum lieten zich hooren over een betere organisatie van het onderwijs. Eerstgenoemde bepleitte de aanstelling van een directeur- generaal of de instelling van een centrale commissie, juist het tegenovergestelde van hetgeen er noodig was, naar het oordeel der heeren Blum en Roodhuyzen, die oen afzon derlijk departement wenschten. Vooreerst zal van dit alles wel niets komen. Mr. Heemskerk wees breedgebarend al deze eischen af met de argumenten: dat een nieuw departement millioenen zou kosten; dat een directeur-generaal altijd gaarne de baas zou willen spelen en dat een commissie geen voeling boudt met de verlangens van het publiek-. Z. Ex, zou „in alle bescheidenheid" bljj- ven werken mot do „zwakke krachten" ter beschikking om toch te trachten den tegen- woordigen toestand zooveel mogelijk te ver boteren. Daarmede was het afgeloopen. Wat bet rapport der Ineenschakelmgs-eom- missie betreft, door de heeren Bos, Ter Laan en De Visser ter sprake gebracht, verklaarde Z. Ex., dat do uitwerking zooveel mogelijk detailsgewijzo zal ter hand genomen worden. In zake d© Utrcchtsche tandheelkundige studentenstaking kregen de stakenden een lichte schrotylieering van den Minister. In de avondzitting, slechts door weinig le den bezocht, werd verder door gedebatteerd over het Hooger- en Middelbaar Onderwijs meest detail-zaken. Zoo leverde de heer G. A. Vorsterman van Oyen, afgevaardigde voor Oostburg, een warm, welsprekend pleidooi voor een Rijks Hoogere Burgerschool in het vijfde district, hetzij te Neuzen of in een naburige gemeente te ves tigen. Hoewel meermalen geïnterrumpeerd, hield hjj stand, om zijn goed recht daarvoor bij den Minister ingang to doen vinden. Hij wekte meermalen door zrjn snaaksche opmerkingen den lachlust op en werd ten slotte door eenigen toegejuicht. Van nog meer verschillende leden ontving de Minister ook „vele sympathieke wensclien" dit is de nieuwe formule 1 maar hij kon daaraan toch onmogelijk voldoen Er is geen geld I Geen gold om H B. S. met 3-jarigen cursus in H. B. S. met vijfjarigen cursus te veran deren; geen geld om het „leerling-stelsel" te verbeteren; geen geld voor nieuwe scholen, geen geld om oude schoolgebouwen op te knappen De regeering kon maar niet altijd door hare „weldaden over het land rondstrooien De heeren Ketelaar, Smeengo, Ter Laan, Nolens en De Geer, die niet uitgepraat raak ten over alles, wat er nog te verbeteren valt op onderwijs-gebied, hadden heel weinig suc ces met hunne pogingen. De heer Smeenge werd pr zelfs zoo hoos over, dat hij een motie indiende, om later nog eens rustig over deze zaken te kunnen praten. Dit vond mr. Theo blijkbaar een prachtig idee. Het „evenement" van den avond was de vertoornde heer Duymaer van Twist, die ko kend van woede over een artikel in „De Ne derlander", zich achtereenvolgens bij alle leden der rechterzijde liep te beklagen! Met het „vod" van den heer Lohman inde hand klampte hij een ieder aan om zijn nood te klagen, niet bemerkende dat de gebeele Kamer zelfs mr. Theo incluis de dolste pret had in het geval. De laatste berichten, die omtrent „de zaak" tot de perstribune doordrongen, luidden dat zeer zelfbewuste krijgsman „het er niet bij laten" zal. Hij heeft voor eeuwig den heer Lohman Izijn vriendschap opgezegd. En dit alles om een „generaal I" Het bulletin omtrent den Minister van Marine, bijgenaamd Jan Kanon, luidt, dat de Kamer geen lust heeft in „kanonnonvleesch." MINISTERIEELE CRISIS. Het bericht dat de heer Colijn in aanmer king zou komen voor de portefeuille van Oorlog, schijnt geen grond te hebben. In Regceringskringen is do aandacht geves tigd op den generaal-majoor C. J. Snijders, chef van den staf; echter wordt ook ge dacht aan kolonel N. Bosboom. - ,De Nederlander" bestrijdt de meening als zou de heer Lohman Zaterdag den Minister Cool gedwongen hebben de portefeuille-kwestie le stellen, en geeft den loop der zaak als volgt weer. Er is inderdaad geweest een vergadering der rechterzijde, waarin de quaestie, waarom de Minister is gestruikeld, behandeld werd. Uit die vergadering iets mee te doelen, staat ons natuurlijk niet vrij. Die vergadering heeft geleid tot een con ferentie mot den Minister van Oorlog, op Za terdag oen half uur voor den aanvang der zitting. In die vergadering heeft dc Mildste* toege zegd, niet alleen dat hg zoo spoedig mogelijk met een voorstel zou komen betreffende de pensioncering der officieren, maar ook, want dit was essentieel, daar anders de kosten te hoog zouden worden, dat voor de pensioen- verhooging premies zouden moeten worden gestort, en dat, teneinde het een met het ander samen te koppelen, de Minister zou verklaren, een zeker percentage van de trac- tementsverhooging te zullen inhouden. Verder, zoo zoide de Minister, kon hij be slist niet gaan, en do tractements-verhooging uitstellen wilde hjj in geen geval. Dit wist dus do heer Lohman, die deelge nomen had aan de conferentie met den Mi nister. Bovendien had de Minister hem den vorigen dag zeer beslist meegedeeld dat hij de be grooting niet verder zou verdedigen, zoo de motie werd aangenomen. Hij wilde van dat besluit niet afwijken, ondanks hot dringend verzoek van den heer Lobman Ook was Vrijdag, na den afloop der zit ting, de hoor Lobman tegenwoordig bij een bespreking tusschen den president en den Minister Cool, over de vraag op welke wijze de zitting zou worden voortgezet, nadat do „schorsing" door den Minister zou zijn ge vraagd. Geen onkel oogenblik heeft dus de Minister gewankeld in zijn besluit om been te gaan. Hij schijnt het echter niet goed geacht te hebben, op de Kamer pressie uit te oefe nen, en het is ons ook niet bekend dat iemand hem dit aangeraden heeft. En terecht. Het drei gen met de portefeuille-quaestie in de laat ste jaren zoo gebruikelijk achten ook wij in den regel een minder gepast middel voor den Minister om zijn wil door te zetten, al behoort de Kamer steeds aan de mogelijkheid daarvan gedachtig te zijn. Daar de conferentie inel den Minister had geduurd tot na den aanvang van de zitting, kon er geea nadere vergadering der rechtsche leden meer plaats hebben. De beer Lobman heeft aan verschillende leden meegedeeld, stel lig te weten dat de Minister van de zaak een Kabmets-quaestio maakte, en, om allen te bereiken, wees bij in zijn rode op <le moge lijkheid daarvan. Daarover word hij aange vallen door den heer Marchant, wien hij on middellijk het antwoord gaf dat in de „Han delingen" staat to lezen. De Minister heeft, bij vergissing, gemeend dat de beer Marchant hem had aangevallen over het stellen der Kabinets-quaestie, en ant woordde terecht, dat hij dit niet had gedaan. (Zie hot Analytische Verslag.) Onmiddellijk voegden toen een paar Kamer leden den heer bohman, die zijn plaats niet verlaten, noch met den Minister gesproken bad, toe: Ziet ge wel, dat gij u vergist. De heer Lobman antwoordde hunNeen, gij vergist u; vraag het den Minister zeiven. Dit werd gedaan o.a. door de heeren Coign en Van Nispen. De heer Lohman mengde zich ook daarin niet. Toen de heer Van Nispen be merkte, dat dc heer Lohman gelijk had, vroeg hij dozen om nu een openlijke verklaring van den Minister uit te lokken. De beer Lohman had daartoe niet veel lust, maar hij zeido toch tot den Minister: Uw antwoord aan den heer Marchant zal misverstand doen ontstaan, want velen gaan nu uit uwe woor den afleiden, dat gij bij aanneming der motie niet heengaat. Voor deze opmerking bestond goede reden. Had de Minister op dat oogen blik gezwegen, dan zou hetzelfde misverstand zijn ontstaan, als tijdens de behandeling van de Kieswet-Tak, toen deze Minister naliet de gevolgen van do stemming mee te deelen, na eerst zelf den indruk te hebben doen ont staan, geen bezwaar tegen het amendement- De Moyior te hebben. De heer Lobman heeft zich daarop doen inschrijven, ten einde de vraag aan den Minis ter te doen, doch liet zich schrappen, toen hij vernam dat deze bewindsman uit eigen beweging de verklaring zou afleggen. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. lil do jongst gehouden jaarlijksche algemee ne vergadering der „Verooniging voor facul tatieve lijkverbranding" is tot algemeen voor zitter gekozen dr. J de Vrij, tot algemeen secretaris herkozen dr. Ph. van Lissa en tot lid van hot hoofdbestuur benoemd de heer J. B. Saeys, to Haarlem, in plaats van den heer Aug. Le Gras, die niet herkiesbaar was. Het ledental is nu over dc duizend geste gen en het aantal afdeelingen met vier ver meerderd. De stortingen voor crematie nemen steeds toe. Het hoofdbestuur kreeg wederom de be schikking over credietcn tot het verleenen van tegemoetkoming in de kosten van cre maties. De vergadering besloot, toe te treden tot do „Vereeniging tegen Water-, Bodem- Luchtverontreiniging" Voor het bepalen van de plaats voor de volgende vergadering werd aan het hoofdbe stuur do keus gelaten tusschen Hilversum en Haarlem. Aan het hoofdbestuur werd de machtiging verleend, den bouw van het Nederlandscha Crematorium na onderliandsche aanbesteding te gunnen. Het dagclijksch bestuur werd be noemd tot bouwcommissie, met het recht zich al of niet deskundigen als medeleden of adviseurs te kiezen. *4* In de jaarlijkscho algemeene vergadering van de „Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht" werd ook bet urgentie-voorstel behandeld. De presidente lichtte uitvoerig toe dat het hoofdbestuur gemeend heeft aan de algemeene vergadering d© vraag te moeten voorleggen, als motie van urgentie: „Op welke wijze is de beweging, gaande gemaakt door de drie link- sche partijen, door middel der petitionnemen ten, dienstbaar te maken aan de actie voor vrouwenkiesrecht." (De vereeniging kan als zoodanig niet aan eenige actie in dezen deelnemen op grond der te Middelburg aangenomen neutraliteitsverkla ring). Na langdurige discussie werd besloten aan het hoofdbestuur op te dragen, de wensche- lijkhoid van een algemeen petitionnement-voor vrouwenkiesrecht te onderzoeken en indiende Wenschelijkhejd is gebleken, dan aan dat denkbeeld uitvoering te goven. Voorts werd ten aanzien vau hot urgentievoorstel besloten aan bet hoofdbestuur over le laten de leden al of niet voor te lichten omtrent do wijze waarop de thans gaand© zijnde agitatie, iiihet leven geroepen door do petitionnementen, dienstbaar kan worden gemaakt aan den strijd voor liet vrouwenkiesrecht. Bij kon. besluit: is de heer C. van Rijn van Alkeniade be noemd tot vice-consul der Nederlanden tc Chicago, en is aan den heer Th, F. Koch, op verzoek, eervol ontslag verleend uit zijn betrekking van vice-consul der Nederlanden te St. Paul (V. S. A.). Blijkens bij de Regeering ingekomen bericht is door het stedelijk bestuur van Rome, ter gelegenheid van de viering in 1911 van het 50-jarig bestaan van het Italiaansche ko ninkrijk, een* prijsvraag uitgeschreven voor de vervaardiging van een gedicht in de Latijn - sche taal, tot onderworp hebbende „Roraa De werken der deelnemers moeten uiterlijk 1 Maart 1911 in drie exemplaren aan den burgemeester vau Rome zijn ingezonden. Programma's zijn tot een beperkt aantal verkrijgbaar bij don secretaris der letterkundige afdeeling van de Koninklijke Academie van Wetenschappen, dr. II. T. Karsten, te Amster dam. De gewone audiëntie van do Ministers van Koloniën, Marine en Financiën zullen deze week niet plaats hebben. In de Maandag te Nieuw en Sint J o o s 1 a n d gehouden raadsvergadering werd goedgevonden dat het ontslag, verleend aan dr. B. F. Catz, arts aldaar, ingaat op lJanu ari 1911, en niet op 15 Februari. Dit ge schiedde op zijn verzoek wegens zijn vestiging te Blaricum. Met eerstgenoemden datum zal dan de nieuw benoemde geneesheer, dr Le Heux, in functie treden. Naar aanleiding van het besluit van Ged. Staten van Zeeland, vermeld in „Prov. blad" no. 116, besloot de raad de op 17 October 1.1. door hem vastgestelde verordening bedoeld in art. 114 bis der Gemeentewet, in te trek ken, als zijnde overbodig. Nog werd vastgesteld een suppletoir kohier op den hoofdelijkcn omslag 1910, met 3 aan- geslagenen, tot een bedrag van flö.SH/a- De fruitteeler M. aldaar kwam Maandag morgen tot de onaangename ontdekking dat uit zijn bergplaats, staande in zijn boom gaard, een hoeveelheid eerste kwalitoit appe len was ontvreemd. Andere, tweede kwaliteit, had men niet meegenomen. Met het oog op dc inrichting en afsluiting dier bergplaats moeten de daders goed bekend zijn met het terrein. De korporaal S„ die dezer dagen na diefstal van stukjes chroomleer, deserteerde, heeft daarna in Goes getracht zijn slag te slaan. Hij bestelde daar voor f80 een nieuw burgercostuum, kocht nog eenige paren nieuwe schoenen en een hoed en schafte zich ten slotte een fonkelnieuw rijwiel aan, alles op rekening van zijn vader, een caféhouder te Wemeldinge. De fietshandelaar begon echter lont te rui ken en haastte zich naar het station, waar hij op het perron den chiquen klant ont moette, die hem ten sfotte het regu van de fiets afstond. De deserteur-oplichter had een enkele reis Bergen-op-Zoom genomen, en zal vermoede lijk wel naar Antwerpen vertrokken zijn. Gedurende de maand November werden uit Zeeland verzonden doorBergen op Zoom 86.451 Kg. oesters en 25G.580 Kg. mos selen Krabbendijke 9499 Kg. oesters Krui- ningen—Yerseke 333.137 Kg. oesters, 18.294 Kg. mosselen en 18.280 Kg. alikruiken; Vlak© 55.671 Kg. oesters en 152 Kg. mosselen Bruinisse 59.300 Kg. oesters en 1.474.720 Kg. mosselen. Te Philippine werden aangevoerd 804.100 Kg. mosselen. Ged. Staten benoemden den lieer J. W. Wagtho to Tholon tot lid der commissie van aanslag voor de belasting op bcdrijfs- en andere inkomsten voor den kring St. Maar tensdijk, inplaats van den heer J. M. C. Pot te Tholen *Bij kon. bosiuit is bevorderd lot op ziener eerste klasse der visscherijen op do Schelde en de Zeeuwscho stroomen, C. Her- kemij thans opziener der tweede klasse. Eerste Nederlandsche Maatschappij lot verzekering van Huurverlies. Door een voorioopige commissie, bestaande uit d© heeren M. Laeraoes, J. Loois Azn, W. L. Huson, C. N. J. do Vey Mesldagh, F. v. d. Meer, I. C. Vcthacke, J. P. Vermaas en. M. J. Verhorst, waren tegen Maandagavond naar het Concertgebouw te Vlissingen ter vergadering ppgeroepen huiseigenaren en grondbezitters ter bespreking van een plan, dat tengevolge moet hebben, dat de verkoop waarde van vaste goederen meer in overeen stemming komt met de huurwaarde Een groot .aantal personen had aan den oproep gehoor gegeven. De heer M. J. Verhorst heette hen namens d© voorioopige commissie welkom. Volgens spreker 'was het wegruimen, der bestaande wanverhoudingen slechts een deel van 't pion. Dit heeft namelijk een veel verdere strekking. De zaak betreft namelijk "t overbrengen van een plant van vreemden bodem naar ons va derhand, in 't bijzonder naar Vlissingen, een plant die hij bij de moeste aanwezigen onbe kend achtte. De beer M. Laenioes nam daarna het woord en ontvouwde nader de door hem ontworpen plannen Aan zijn rede is liet volgende ontleend L'Unioii fait la force zetten onze Zuidelijke naburen in him wapen en allerwego wordt dit in den taatsten tijd in toepassing ge bracht. Alleen in den kring van huiseige naren en bezitters van vaste goederen schijnt weinig of geen aandacht, aan de zoo noodige samenwerking te zijn besteed. De enorme rijk dommen vormen hun trusts, voor de arbeiden de (klassen Werken wij ter verkrijging van allerlei bescherming tegen ziekte, invalidi teit, ouderdom enz., doch de categorie, waar toe het grootste contingent van bezitters van vast© goederen behoort, staat buiten alles en heeft niet het geringste houvast, als zich de raimj days de kwade dagen voordoen. In Noorwegen bestaat reeds een Maatschap- j, di© in de richting aan het beoogde doel met groot succes werkzaam is. Aan do hand van gegevens, omtrent die maatschappij verzameld, heeft spreker 'tplan uitgewerkt en genoemde hceren [aangezocht een voorioopige commissie te vormen, ten einde de oprichting van een maatschappij voor te bereiden. Ilij dankte de heeren voor hun medewerking. Voorgesteld werd over te gaan tot op richting van een Onderlinge jmaat- schappij tot Verzekering van Huurverlies. Het idee is niet nieuw. In 1850 schijnt het voor het eerst in Engeland te zijn opgedoken en toegepast, en had 20 jaar noodig om naar het vasteland van. Europa over t© waaien. Een gunstig resultaat met deze verzekering is eerst bereikt in Noorwegen. Eerst mislukten de proeven omdat de opzet niet deugde, totdat in April 1905 te Christia- nia een maatschappij op coöperatieven grond slag is opgericht, zich ten volle heeft ge handhaafd en steeds met groot succes werk zaam is. Dit toonde de inleider door cijfers aan. De op te richten vereeniging zal de eerste in Nederland. Wel is er eenige jaren geleden in ons land een poging gedaan een maatschappij, ongeveer hetzelfde beoogende, in werking te brengen, doch deze is verkeerd uitgeloopen. Bovendien was dit een particuliere onderneming, ter wijl hel voorstel van het comité berust op coöperatieven grondslag en dus mislukking uitgesloten is. De te Christiania (bestaande vereeniging heeft sinds haar öjarig bestaan een ideaal toestand geschapen en een veelzijdigen in vloed uitgeoefend op huur en verhuur, tred houdenden aanbouw van panden, beperking van overbouwing, vermindering van leegstaan de panden, bevordering van aanbouw, waai' noodig, voorkoming van faillissementen van kleine bezitters, vergemakkelijken van hypo- theekname enz., waardoor zij zich een groot deel van de eer mag toeéigenen van de be vordering der wolvaart, die zich in de 6tad Christiania in d© laatste paar jaar doet ge voelen. D© commissie is na do noodige studie tot de overtuiging gekomen, dat de oprichting van deze vereeniging niet alleen wenschelijk, doch noodzakelijk is. Aan een verslag van bovengenoemde ver eeniging te Christiania over het laatste boek jaar ontleende spreker verschillende hijzon-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1