MIDDELRURGSCHE COURANT.
M". 294.
153* Jaargaig.
1910
Woensdag
14 December.
Middelburg 13 December.
Sprokkelingen.
Kameroverzicht.
Dit Stad en Provincie.
Deie courant Yerscbgnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering Tan Zon- en Feestdagen.
tper kwartaal, zoowel toot Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franoo pp. f 3-
Afzonderlijke nummeTB kosten 5 cent.
AdYortent i n bg abonnememt op voordeelige voorwaarden.
ProspeotaBsen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één unr
aan het bureau bezorgd zgn.
Advertentlën20 cent per rege!. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 oont. Keolames 40 cent per rege). Groota lettors naar de plaats, die zij innemen
Tot do plaatBing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, "betreffondt
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtig het Algemeen Advertentle-Bnreaa A. BE JaJU
MAR Al., N.Z. Voorburgwal 296, Amsterdam
Nieuwe abonneés tegen 1 Januari ont-
vangen onB blad van hedon af tot dien
datum kosteloos.
Ohb jongste hoofdartikel Beginsel-los
heid ot Beginselloosheid gaf aan
leiding tot een opheldering van de zgde van
den heer J. fl. Blum, lid der Tweede Kamer,
en tot eene opmerking van Hu Centrum, steeds
spoedig gereed om ons blad aan te vallen.
Beide komen zg hierin overeen dat zg ge
wagen van een beschuldiging, door ons geuit;
de heer B!um met meer grond dan het katho
lieke blad, al gelooven w\j dat onze geachte
afgevaardigde beter gedaan had te schrgven
van een ernstig verwgt.
Daartoe hadden vrg, wien de omstandigheden
aooali zg zich hadden voorgedaan, onbekend
waren, alle recht.
Wg moeten erkennen dat, waren wjj daar
van op de hoogte geweest, wg den heer Blum
hadden uitgeschakeld van hen, wier namen
in de Handelingen onder de afwezigen bg de
bewuste stemming over den post voor de
landbouwtentoonstelling tevergeefs worden
afgeroepen.
Dit het door den heer Blum meegedeelde
blgkt eehter hoe bsdenkelgk het is voor de
ledea der Kamer om bg belangrgke stemmin
gen niet op hun post te zgn of het uiterste
tgdstip af te wachten. Ben enkelo verande
ring in den loop der zitting, een kleine ver
vroeging of wgsiging, door den voorzitter der
Kamer gebracht in den gang van zaken, be
reidt een afgevaardigde, die gaarne zgn plicht
doet, allicht een teleurstelling.
Den heer Blum brengen wg balde voor zgn
rondborstige verklaring over zgn standpunt
inzake Zondagsrust.
Met dat al is het onze tegenover Minister
Talma en de mede-afgevaardigden van den
heer Blum, die den Minister volgden of inder
daad met opzet bg deze stemming afwezig
waren, toch daarom niet tuinder juist.
Het bleek toch dat zg het onhoudbare van
hun strgden voor Zondagsheiliging inzagen
on dat, xoodra deze voor de proef in de prak-
tgk des levens werd gesteld, fiasco meeat
lgden.
Die bekentenis, uit woord en daad gebleken,
is voor ons een overwinning maar voor hen
die, sooale de heer Blum, zoo trouw voor dat
beginsel opkomen, zeker een teleurstelling.
Men sal goed doen bg verkiezingen het
gehemde niet te vergeter, 't Is een kostelgke
illustratie van de sntithese in de praktgk I
Het Centrum noemt een krasse beschuldiging
onzo bewering dat de Roomsch Katholieken
zoo goed als niets voor Zondagsheiliging ge
voelen, en het protesteert daartegen.
Dat verbaast ons.
Ook de praktgk des levens leert ons toch
wel degelgk dat in Roomsch Katholieke lan
den en in Roomsch. Katholieke gemeenten in
ons land van Zondagsheiliging geen kwestie
isdat op Zondag zooveel mogelgk de zaken
hun gang gaan en bg voorkeur feestelgkheden
eu vergaderingen op dien rustdag plaats
hebben.
Met dit feit te conatateeren beschuldigden
wg den katholieken allerminst van iets kwaads;
zg toonen daardoor hun lust on hun zin voor
eene opgewekte levensopvatting, die ons zoo
aangenaam is.
Zg doen dit zonder hun kerkelgke plichton
te kort te doen.
"Wil Het Centrum dit tegenspreken f
Dan meenen wg, heeft het blad het al ver
gestuurd in do kunst wit zwart te heeten.
Of begrgpen onze collega's niet onze be
doeling en wg de hunne niet f
Toevallig leverde juist Maandagavond in de
Tweede Kamer de heer mr F. I J Jansen,
katholiek, afgevaardigde voor Maastricht, een
argument voor ons beweren. Don Minister van
Watorstaat hulde brengende o. n. voor zgn
bemoeiingen ter bevordering van de Zondags
rust voor het spoorwegperioneel, wees bg er
toch op dat Zondagstreinen moeilgk gemist
kunnen worden, speciaal in bet Zuiden. En
dat voor het vervoer van reizigers nit de groote
steden naar uitspanningsplaatsen op Zondag
geen treinen mogen worden uitgeschakeld,
althans zoo weinig mogelgk.
Dr. Kuyper bljjft zwggen op de ernstige
beschaldigingen, door den heer mr.
R. J. H. Pat ga, den wakkeren afgevaardigde
van Zierikzee, tegen hem'ingebracht.
Niettegenstaande van verschillende zgden
op ïpreken of op zohrgven in De Standaard
wordt aangedrongen, ter verdediging van zich
zeiven, laat hg geon woerd van zich vernemen.
Wg willen ait bladen van link» geen bloem
lezing geven, van de harde woorden die hem,
en terecht, werden toegevoegd, maar wg be
palen onz tot deze regelen nit het Handelsblad:
»De beer Kuyper zwggt. Volhardt bg 't
ideaal... van 't quasi ambtsgeheim. Waant
zich te hunnen blgven dekken onder een
jammerlgk gebarsten, door hem zelf reed*
lang gebroken schild.
Wie zóó armzalig wegkruipt onder een sohild,
dat gapend iz gebarsten dwars over het bla
zoen heen, die mocht over de >eer van het
blazoen" wel zwggen.
Waarlgk, de Kuyperfigunr is in de laatste
jaren wel afgetakeld."
Dr. Kuyper heeft afgedaan.
Dat is veler gevoelen. En toch tracht men
links hem nog te versthoonen.
De anti-revolutionnaire bladen in 't eerste
gelid, de Christelgk Historische in het tweede,
torwgl in Het Centrum zekere A. B. nog wel
schrgft>Maar ziet, of dr. Kuyper zgn positie
en invloed in ons openbaar leven zal kunnen
handhaven, wordt niet bepaald door de linksohe
pers, maar door hen, die hem trouw waren,
en wier vertrouwen door 't laatst gebeurde
zeker allerminst ia geschokt.
>En terwgl men zóó aan de eene zgde op
dr. Kuypers spreken wachten blgft, ziet men
aan de andere zgde naar het oogenblik uit,
waarop de heer Patgn den moed zal hebben,
zgne beschuldiging buiten de Kamer te her
halen."
Men moet maar durven.
Geen wonder^dat De Beukelaar schamper
opmerkt
De doofpot stond gereed. «Afgedaan 1" riep
De Nederlander. De coalitie gaat voor alleB
wil dr. Kuyper wat draaien, men heeft hem
te nemen zooals hg is. De banden van geza-
menlgko macht zgn sterke banden. Vóór alles
moet men elkander tegen links verdedigen.
Maar dr. Kuyper leugenaohtig ot niet
de zaken worden op denzeltden voet voortge
zet. Ook de Christelgk-hiBtorischen zullen
voortgaan met dr. Kuyper te steunen en op
hun beurt door hem gesteund worden. In De
Ntderlandor zullen telkens artikelen versohgnen
over de beteekenis der waarheid, het gevaar-
lgke van het succes, de hooge eÏBohen van
hot Christen zgn. Maar het leugenachtige
altooB leugenachtig noemen, dat gaat nu
eenmaal niet in de coalitie. Er zgn tischen
»an de praktgk. En zoo gaat men lavoeren,
maar met Christelgke vlag hoog in top.
Dr. Kuyper sprak in zgn jongste rede van
ratt?nkruid, waaraan men langzamerhand ge
went. Zoo kan men ook wennen aan politiek
geknoei, men speurt het schier niet meer, als
de dosis maar niet te groot is. Zoo went men
ook aan dit rattenkruid, maar of het soms ook
nog geestelgbe schade zon kunnen doen
Mot dit oordeel van onverdacht ohristelgke
zgde kan dr. Kuyper bet doen.
En de coalitiegenooteu niet minder. Want
dat alles wat er gebeurt en gebeurd is, door
bgna alle bladen en leiders van reohts
wordt vorgoelgkt of doodgozwegen, werpt een
smet op heel dat onzalig verbond, on geeft
een treurigen kgk op bet moreel verval, waartoe
do reohtsohe politiek der laatste jaren hooft
geleid.
Zol niemand anders spreken als dr Kuyper
blgft zwggen f
Zal ook de heer Van Heeckeren nu nog steeds
bg het zwggen volharden, nu in de Kamer
zoo bout en zoo flink u opgetreden tegen den
man die hem zoo ergerlgk behandelde?
>In 1904 was bg de vertrouweling en raads
man van dr Kuyper, die hem, teneinde hem
te raadplegen, herhaaldelgk uit Stockholm
laat overkomen. In 1905 beloont deze hem
met het grootkruis van den Nederlandechen
Leeuw. En in 1910 wordt hg èn door dr Kuy
per èn door do antirevolutionnaire party los
gelaten en uitgeworpen; men ontneemt hem
zgn lidmaatschap van de Eerste Kamer, men
traoht hem uit te stooten uit den kring der
mannen van invloed. Het is ongelooflgk,
merkt dan ook de scbrgver der Brieven nit
de Hofstad in de Arnft. Ort. op, dat iemand
van de poBitie van den heer Van Heeckeren,
na het in de vorige week in de Tweede Ka
mer voorgevallene niet alles zou aanwendez,
om daarvan in het belang van zgn eerherstel
zooveel psrtg te trekken als mogelgk is. In
dat geval en het ie voor mg het eenig
denkbare is de zaak-Van Heeekeren ook
nu nog niet uit. Zg treedt sleohts een nienwe
phase in."
Eerst heden bevat De Standaard een driestar*
waarin dr. Kuyper zich op nieuw versobuilt
uohter zgn ambtsgeheim.
Het fraaie stukje, waarvan wg eerst kenniz
namen na het vorenstaande te hebben ge
schreven, luidt.
»Na den eersten uitval van het lid voor Zie
rikzee had dr, Kuyper, op de meest nadruk-
kelgke wgze, verklaard, dat het ambtsgeheim
hem verbood zioh te verdedigen, en dat, al
viel men hem nog zoo fel aan, hg Egn plicht
zou kennen om te rijgen, waar sprei en plichts
verzaking zou zgn.
Aan dit steLLige woord hield hg zich dan
ook, en liet de taeeren ongestoord hun nog
feller aanval voortzetten.
Doch nu schiet de liberale Pers den afge
vaardigde voor Zierikzee te hulp, en merkt op
dat dr. Kuyper had moeten spreken.
De val was listig genoeg opgezet.
Men had g"dacht, dat dr. Kuyper er zgn
zou, en had gehoopt hem dan zóó te kunnen
prikkelen, tot hg tenleBte de beheersohing over
zichzelf verloor, en er in liep.
Zgn plioht kennende, deed hg dit niet.
Vandaar de teleurstelling".
Zoo tracht de groote man zich van de zaak
af te maken.
Maar bg vergeet dat de heschaldiging den
drieBtar-schrgver in De Standaard geldtdat
deze dus in dat blad zich moet verantwoorden
op de krasse beschuldigingen van den heer
Patgn.
Hg heeft, trots zgn ambtsgeheim als Minister,
als schrgver in De Standaard opzettelgk on
waarheden geschreven, die hg niet verant
woorden kan.
Dit beweert ten minste zgn aanvaller.
Wg ontvingen een brochure van den heer C. H.
W. Raedt over Hot ontwerp tot wgzi-
ging der Gemeentebelastingen.
Hg betuigt daarin zgn leedwezen dat het
den Minister Sprenger van Eyk, wiens p.annen
bg als «groot werk" op dit gebied karakte
riseert, niet vergund is geweest, zgn program
van belastingwetgeving af te werken. Wat
daarna ten aanzien van de gemeenten is ge
daan door de kabinetten Kuyper en Heems
kerk is klein werk, dat slechts verwarring
sticht.
Het aanhangige ontwerp-Heemskerk zal
zoo vreest do heer Raedt niet alleen in
positieven, doch bovendien zelfs in negatieven
zin zich doen geldon, en veel kwaad doen-
Niet overziend wat er gebeuren moet, klemt
de Minister zich vast aan een onderdeel van
het rapport der overigens zoo verdeelde Staats
commissie en zoekt bg zgn kracht (pogend
het forensen-vraagatnk op te lossen) m ver
deling en splitsing van het inkomen ten be
V oeve der plaa'selgke inkomstenbelasting.
Wat de schrgver voorstaat is in 't kort dit;
Een gezonde regeling der gemeente fioanciën
iz niet denkbaar zonder voor de gemeenten
bot zwaartepunt der belastingheffing te ver
leggen van de persoonlgke naar de
zakelgke en v e r t e r i n g s-belastingeu.
Het moet een rail zgn op groote schaal, eene
verplaatsing van lasten, zoodanig, dat wat de
eone overheid in meer vraagt, de andere
overheid van de ingezotenen in minder
zal vorderen.
D&arbg waarschuwt de heer Raedt tegen de
dwaling, om tusscben do oplossing der foren-
senquaestie en het verdwgnen van den Ge-
meontonood een verband van eenige betee
kenis te zoeken. Te Amsterdam bv. brengt de
forenaenhefiing slechts 3 ton in, op een totale
begrooting van 23 millioen. Niet de oplos-
zing der forenzenquaeztio doet don nood vor-
dwgnon, slechts omgekeerd de ontwarring
van dan gemeentenoodspuzzle zal het foren-
eenvraagstuk in de juiste banen leiden.
Zitting van Maandag.
In de korte middagzitling van heden slaagde
de heer Van Wqnbergcn er in, om de politiek,
langs een omweg, in het debat over de Papen-
drecht8cho zaak te mengen.
Opkomende tegen de moderne strafrecht-
theorién in het debat van Zaterdag jl., door
de heeren Limburg en Van Hamel verdedigd,
kon de heer Van Wijnbergen niet nalaten er
op te wijzen, dat z.i. de door een ieder be
treurde gebeurtenissen eonsequenticn waren
dezer moderne slrafrechttheorieën.
Met andere woordende heeren links, die
niet taeer „met God bq de wetenschap"1
rekening houden die den vrijen wil loochenen,
moeten nu niet zoo luid klagen over de
excessen, voor het Arnhemsche Hof begaan,
want daar is hun leering slechts in praktijk
gebracht.
Ontzettend geleerde theorieën zette de heer
Van Wijnbergen daarbij uiteen, een zuiver
academisch betoog, dat hij al jaren achter
een telkens weer in de Kamer houdt
Do strekking daarvan is, om van de „be
ginselen te getuigen."
Zóóver ging des barons Schadcfreudc echter
niet, dat hij het gebeurde voor de verschil
lende hoven in bescherming nam. Ook hij
protesteerde tegen het psychiatrisch onder
zoeken van getuigen. Zulke handelingen drui-
schen ook z. i. in tegen het rechtsbewustzijn
van ons volk.
Op deze speech met polilieken achtergrond
moest natuqrhjk „van links" geantwoord wor
den.
En daarmede zouden ettelijke uren gemoeid
zijn. Ergo, stelde de heer Goeman Borgesius
voor een „wetenschappelijk debat" over de
Papendrechtsche zaak a. s. Februari te hou
den. Dan is er tijd, en kan nu het begroo-
tingsdebat (ongestoord voortgaan.
Dit verzoek viel eehter niet in goede aarde.
Do voorzatter was er tegen, en ook
de heer Van Nispen (Nijmegen), zoodat de
heer Borgesius zijn voorstel introk en van
leer trok tegen den heer Van Wijnbergen.
Hij bepaalde zich echter tot de bestrijding
van diens veroordeeling der moderne straf-
rechttheoricén, zonder op diens oordeel over
de zaak zelve verder in te gaan. Do heer
Borgesius achtte eveneens het psychiatrisch
onderzoek van getuigen uit den boozo en
wenschte op dit punt een afdoend antwoord
van den Minister te ontvingenz.i. was tegen
dergelijk optreden zelfs het nemen van wet
telijke maatregelen gewenscht.
Ten slotte hield de heer Duys een lawaai-
speech over deze zaak, zóó lang, tot hij bij
kans alle leden de zaal had „uitgepraat."
IIij debateerde tegen al de personen die in
het Papendrechtscbe drama een rol hebben
gespeeld, en hield zich daarbij lang niet bin
nen do perken van den gebruikelijken parlc-
mentssiijl.
De heeren De Visser en Van Nispen (Nq-
mijgen) vroegen den Minister een eind te
maken aan de mishandeling van werkwilligen
bij stakingen. Dit naar aanleiding van bet drijven
der anarchisten "hij de jongste groote sta
king te Amsterdam in het bouwvak.
Het amendement-Duys om de f 3000 tracte-
ment voor een ambtenaar ter controleering
dor griffieheffingen te schrappen, werd met
53 tegen 5 stemmen verworpen.
Deze stemming wees uit, dat slechts 7 leden
boven het minimum aantal aanwezig waren.
Morgen voortzetting justitie.
In de avondzitling kregen wij wederom Wa
terstaat, met groot gebabbel over allerlei dis-
trictsbclangcn.
Een brcede plalanx sprekers, die een voor
een hunne zorgvuldig voorbereide speeches
voorlazen.
De een wilde een station verbeteren, o.a.
do heer J. IE Blum dat te Middelburgde
andero had bet over een nieuwe spoorhalte
do heer Pastoors oreerde o.a. over een extra
sneltrein BredaRotterdam. Zijn IloogEdolge-
strenge, burgemeester van het Ginneken, vond
zoo'n sneltrein hoogst noodig I
Uit het debat valt te memorceren, hoe
de heer Janssen (Maastricht) verklaarde, dat
er geen Zondagstreinen gemist kunnen worden.
Piet van Vliet, die toevallig luisterde, vond
dit voor de Zondagsrust echter zeer bedenke
lijk, hij keek raar op.
En vooral mochten, volgens den heer Jans
sen, geen Zondagstreinen (opgeheven worden
die naar „ontspanningsoorden" gaan-
De heeren Drucker en De Monté Verloren
herinnerden den minister aan de mogelijk
heid, dat de heide spoorwegmaatschappijen
naasting zouden aanvragen. Rekent Z. Ex. wel
op die gebeurtenis?
Om kwart vóór twaalf, toen wq huiswaarts
togen, stond de heer Helsdingon nog te re
deneeren (Over allo grieven der spoorwegar
beiders, precies als verleden, voor-verleden,
en voorgaande jaren.
Op een vijftal na, waren alle leden uit de
zaal verdwenen.
Zou 't nu niet veel eenvoudiger zqn, dat
zulke speeches direct maar naar de Lands
drukkerij werden gezonden?
Als de Minister aan het woord komt
overmorgen komen wij hierop terug.
TWEEDE KAMER.
In haar nota betreffende de kustrer^
dediging aan de Kamer verdedigt de re
geering de noodzakelijkheid van de afsluiting
onzer zeegaten en de versterking onzer havens
zoowel ter handhaving van onze neutraliteit
als tot afweer van een zeeaanvai bij een oor
log tegen Nederland.
Groote waarde hecht zq' aan den toegang
van de Westerschelde welk zeegat leidt naar
Vlissingen en tot den verderen loop der
Schelde.
Zij acht daarom ter handhaving van de
neutraliteit der Westerschelde en tot verde
diging der haven te Vlissingen den aanleg
van een krachtig bewapend pantserfort bg
Vlissingen onvermijdelijk. De regeering ver
zekert dat de aanleg van een fort geen
nieuwen toestand zal scheppen ten aanzien
onzer internationale verplichtingen en be
voegdheden.
Het geldt slechts de vervanging op een
doelmatige plaats van de bestaande onvol
doende kustversterkingen bij Neuzen en Elie-
woutsdijk die kullen worden opgeheTen na
voltooiing van het fort te Vlissingen.
onzer zeegaten en de versterking onzer havens,
van de Westerschelde, welk zeegat leidt naar
woulsdijk, die zullen worden opgeheven na;
Aan het eind der nota volgt een beschou
wing over do kosten.
Het noodig geachte bedrag van f 38.370.000
wordt gesplitst in f 25.080.000 voor do kust
versterkingen en f 13.290.000 voor bet drij
vend materieel.
Voor de versterkingen aan de Westerschelde
wordt f 5.242.000 geraamd.
De nota is onderleekend door de ministers
van marine en van oorlogen bevat niet veel
dat niet reeds bekend was.
Benoemingen m
Bij kon. besluit
is voor den tijd van vijf jaren gedetacheerd
hq het wapen der infanterie van het leger
hier te lande de eerste luit. J. F. van der
Sluys Veer, van het wapen der inf. van het
leger in Ned.-Ind.ië, thans met verlof hier
te lande en is, aan J. P. G. Ghijs, te Am
sterdam, op verzoek eervol ontslag verleend
als gezagvoerder op een der directievaartui
gen van den Rijkswaterstaat.
Do audiëntie van den Minister van Water
staat zal Vrijdag a.s. niet plaats hebben.
Toen in het begin van dit jaar de firma
Gebr. Van Slraaten alhier eenige prent
briefkaarten betreffende Middelburg in het
1 licht gaf, vervaardigd naar een nieuw kleu-
rendrukprocédé, hebben we met veel lof ge
waagd van de mooie resultaten. Dat kunnen
we nu weer doen van de dezer dagen versche
nen nieuwe serie, die zich opnieuw van andere
gekleurde briefkaarten onderscheidt door den
zachten toon der kleuren.
t
Blijkens het jaarverslag der Zeeuwsche
coöperatieve broodbakkerij en verbruiksver-
eeniging ,De Vooruit" alhier is do toe
stand gunstig.
Het boekjaar ving aan met 415 leden.
De totaal-omzet van de kruidenierszaak be
droeg f 30.313.125, die van de bakkerg
f 1,7.437.435.
Door do rechtbank te Middelburg is
gevangenhouding bevolen van J. R 17 jaar,
koopman, L. R., 46 jaar, grondwerker, en J.R.,
28 jaar, werkman,, allen geboren en wonende
te C11 n g e (België), beklaagd van fraudu-
leuzen invoer. Van hunne overtreding is in
ons vorig nummer melding gemaakt
Tevens is verwezen naar de terechtzitting
met gevangenhouding, H. J. A. R., 30 jaar,
bakkersknecht, zonder vaste woonplaats en
