MIDDELBURGSCHE COURANT.
281
153* Jaargaig.
191©
Dinsdag
29 November.
MiddeHmrg 28 November.
Het Trojaansche paard.
Benoemingen enz.
Dit Stad en Provincie.
"Tetteren en kunst.
Onderwijs.
Deie ooorant versohgut A a g e 1 ij k s, met uitzondering Tau Zon- co Feestdagen.
trga per kwartaal, noowel voor Middelburg nis voor alle plaatse» in Nederland franco pp. f 8
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentie» bjj abonnememt op voordcelig# voorwaarden.
ProspeotaBBen daarvan zjjn aan het bnreaa te bekomen.
Advertentiës voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór tfón nar
aan het bureau bezorgd' zjjn.
Advertontiëir: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
«He oudere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regol meez
20 oant. Reclames 40 cent per regel. Groots letters raar de plaats, die zij innemon
Tot do plaatsing van advertentie» en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betrsffencU
Handel, Njjverheid en Geldwoson, is gereohtig het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA
MAtt An., H.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.!!
Dit nommer bestaat uit twee bladen.
EERSTE BEAD.
Gg zult niet eten op de bergen,
geen wichelarij plegen, noch ora
kels spreken. Lev. XIX 26.
Tol dusverre was de psychiater in do
atrafrochlzaal een gevreesd individu. De kwa
de Pier, die het er op toegelegd had, den
boel in do war to sturen.
Wilde het O.M. den misdadiger (onscha
delijk maken, dan heette het in deftige medi
sche taal waartegen de rechter als leek
niet was opgewassen „de man is ontoe
rekenbaar."'
Wilde men hem zoo niet in do gevangenis
dan toch in het krankzinnigengesticht van
zijn vrijheid berooven, dan klonk het in het
zelfde diepzinnige dialect„voor het krank
zinnigengesticht is hij evenmin geschikt."
En als dan de rechter in den bekenden
toestand, waarin ctnze voorvaderen in den
aanvang van den derden Engelschen oorlog
verkeerden, uitriep„Maar moet ik hem dan
m vrijheid ltaten?" dan antwoordde do wijze,
die de tijden verstond Esther 1, v. 13)
„Gij moet hem in een gesticht plaatsen dat
er nog niet is."
Dan stond de wandelaar stil en de pre
sident en de rechters en het O. M. schudden
hunne hoofden en lachten in stilte om het
diepe inzicht van den geleerden man, dio
voor hen zijn licht in de raadzaal deed schij
nen.
Aan dat alles is plotseling een einde
gekomen.
De minachtende glimlach is in vereering
Omgeslagen en de gesmade psychiater is als
een redder in den nood met gejuich door
do in toga gehulde heeren binnengehaald.
Er was behoefte aan licht. Niet aan een
domper, welke de officier van justitie
schroomvallig te voorschijn haalde, noch aan
het nachtpitje, dat een aristocratisch rechter-
commissarisj© triomfantelijk ontstak, noch aea
do vetkaars, die de Minister van justitie in
een onzalig oogenblik op hun pad had doen
schijnen, maar aan den glans van een car-
bidiantaarn ,die een lichtbundel voor zich
zpu uitstorten.
En vragende om dat licht, dat een verruk
king zou zijn voor de oogen en eene ver
heldering van den geest, ontvingen zij meer
dan dat, want er werd voor hen opgericht
een vuurtoren, die een verblindend licht om
zich heen Spreidde.
De vTeugde was algemeen, een enkele te
leurgestelde advocaat en een paar neuswijze
persmannen niet meegerekend.
De ellendige Papendrecbtsche zaak, die met
een bloedneus van den boerensjouwerman was
begonnen, doch aangegroeid was tot een ge
zwel van comme-ca, kan nu kalmpjes worden
Afgedaan en de opgezweepte hartstochten zou
den aich te ruste leggen, zoodra de asch-
man de oude kranten, met al die opgeblazen
artikelen in zijn kar had geladen.
Maar dande psycholoog in de straf
rechtzaak
De rechterlijk© jmacht zal zich van het
geleende licht niet meer kunnen ontdoen.
En wanneer het O. M. de lantaarn thuis
laat, ^al do advocaat haar te voorschijn;
brengen.
Is dit een verbetering
Tot dusverre vertrouwden onze rechters op
hun eigen oogen, die geoefend werden aan het
zien in het halfduister.
En daarna spraken zij recht op hun eigen
verantwoordelijkheid.
Zj veroordeelden tot zware straffen,
10, 15 jaar gevangenisstraf.
Het is gemakkelijk iemand vrij te spreken
of to ontslaan van rechtsvervolging, doch
eene veroordeeling kost ernstige overweging
en diep verantwoordelijk gevoel.
Zjj deden het naar hun beste weten en
waren dan tevreden als mannen, die hun hei
ligen plicht hebben gedaan.
Zullen nu hunne schreden zekerder en vas
ter zijn bij het licht van den psycholoog?
Zullen zij. met dezelfde krachtige hand durven
toegrijpen
Ja doch onder ééne conditie dat het
licht van onbetwistbaar goede kwaliteit zjj
en eene zekerheid geeft welke bij het voort
gaan niet doet weifelen.
Is de psychiatrie zich van deze zekerheid
bewust? Durft zij vóórgaan met die rustige
kalmte, waarover een wetenschappelijk man
beschikt, dio op zijn terrein al de doolwegen
en donkere hoeken kent?
De advocaat-generaal pprak telkens zijne
vergassing uit.
Welnu wij willen niet voor hom onderdoen
en ook onze verrassing uitspreken, over de
zelfbewuste kracht, waarmede deze drie^_ge
leerden voor het forum zijn getreden.
Zelf kunnen wij hierover niet joordeelen
doch van tweeën éón.
Of de psychiatrische wetenschap is tot een
stadium gekomen, dat zij het onzienlijke
doorgrondt. Welnu 1 laten wij dan, dankbaar
voor hare hulp, ook voor do rechtspraak ge
bruik maken.
Ofhet Trojaansche paard is binnen
gehaald. t .V. D.
Bij kon. besluit:
is C. Huygens, essaieur van den waarborg
en do belasting der gouden en zilveren wer
ken te Utrecht, benoemd tot essaieur bij dat
dienstvak te Arnhem
is aan den lmt.-kolonel J, C. Verspijck
Mijnssen van het regiment grenadiers en ja
gers, en aan den kapitein-magazijnmeester van
den staf der artillerie H. W. van Bijleveldt,
bij de stapelmagazijnen te Delft, onder toe
kenning van pensioen, eervol ontslag uit den
militairen dienst verleend; en is in de plaats
van den magazijnmeester benoemd de kapi
tein A. W. G. J. de Keizer, van het 4de
reg. vesting-artillerie
is benoemd bij het wapen der inf. bij het
10de reg. lot luit.-kolonel de majoor W. D.
A. Ophorst, van het korps;
is de lste-luit: J. F. F. Götz, van het wa
pen der inf. van het leger hier te lande,
voor den tijd van ten hoogste vijf jaren ge
detacheerd bij het leger in Ned. Indië.
Ingetrokken zijn de beschikkingen, waarbij
Odessa wegens pest, en die waarbij Molfetta
is besmet verklaard wegens Aziatische cho
lera.
De dames B. Cl». Rouwen, P. Kooyman, G.
H. van Dorland en G. S. van Oostcroom zijn
ter beschikking van den Gouv.-Gen. van Ned.-
Indië gesteld, ten einde te worden benoemd
tot verpleegster bij het krankzinnigenwezen
daar te lande.
De candidaat-I.-amb. D. W. N. de Boer, J.
A. F. Kok, N. W. van der Hoeven en A. E.
J. Blok zijn ter beschikking van dien Gouv.-
Gen. gesteld, om te worden aangesteld tot
administratief ambtenaar, wat de eerste twee
betreft voor de buitenbezittingen, wat de laat
ste twee betreft voor Java en Madocra.
Do gewone audiëntie van de Ministers van
Landbouw enz. en Oorlog zullen deze week
niet plaats hebben.
TWEEDE KAMER.
Begrooting voor het Tiendfonds.
Een wetsontwerp is ingediend tot vaststel
ling van de begrooting van uitgaven van het
fonds voor de uitvoering van de Tiendwet
1907 voor het dienstjaar 1911.
Daarbij wordt, met het oog op de vele
werkzaamheden van de voorzitters der tiend-
commissiën, voorgesteld hun voor het werk
in de beide jaren 1910 en 1911 f3000, dit is
f1500 per jaar, toe te kennen, hetgeen me-
dobrengt, dat in de nieuwe regeling, welke
alleen voor 1911 zal gelden, éen vergoeding
van f2000 moet worden toegelegd. Mitsdien is
er gerekend op 9 maal f 2000, is f 18.000 voor
vergoeding, door do voorzitters te genieten.
De belooning voor de schattingscommissiën
is thans in totaal vastgesteld op f262.000,
terwijl de schadeloosstelling op f 10.000.000
wordt geraamd, zijnde ongeveer de helft van
het totaal bedrag waarop de totaalwaarde der
tiendrechten volgens de bepalingen der wet
ruw wordt geschat.
HET DECORATIE-INCIDENT.
Zooals men weet, heeft de heer Goeman
Borgesius in de Kamerzitting van Vrijdag ge
zegd, dat de Regeering, zelfs bij aanvragen
van eer e-medailles der Oranje-Nassau-Ordc, in
lichtingen inwon naar de Godsdienstige ge
zindheid.
Door de Ministers van Binnenlandsche Za
ken en Landbouw, werd. dit ten stelligste ont
kend en de Laatste wees er op, dat in het
geval, dat de heer Borgesius op het oog had
de aanbevoling voor de onderscheiding was
uitgegaan van den burgemeester van Rotter
dam en wa3 ondersteund door den commissa
ris der Koningin.
Beide bovenbedoelde Ministers deden het
voorkomen, alsof de burgemeester van Rot
terdam tot het inwinnen der door den heer
Borgesius gesignaleerde inlichtingen, opdracht
zon hebben gegeven.
Naar aanleiding hiervan kan do „N. R. Ct."
met de meeste stelligheid verklaren, dat zoo
danige opdracht of wenk noch in dit geval,
noch in eenig ander geval, door den burge
meester is verstrekt en dat dit evenmin is
geschied door den hoofdcommissaris van po
litie of door een der onder hem werkzame
superieure ambtenaren.
Do beer Jan Leis, bij wien de gedeco
reerde, van wien hier sprake is, in dienst is,
verklaarde dat indertijd volgens een vast for
mulier door een rechercheur de vraag werd
gedaan, of de betrokkene de positief chris
telijke beginselen was toegedaan.
Wjj herinneren de daarbjj betrokkon
kiezers te Middelburg aan de verkiezing
voor Isden der Kamer van Koophandel en
Fabrieken, welke morgen (Dinsdag) tusechen
tion en een uur plaats heeft.
Naar wjj vernennm is door de firma F,
B. den Boer alhier, tar niibreiding van haar
winkelzaak, in huur verkregen het aan haar
perceel grenzende gebmwije, thans in gebruik
bij de Vereeniging tot bevordering van het Vreem
delingenverkeer in Walcheren.
Het daarnaast staande bnreau bljjft voor de
vereeniging beschikbaar.
De bedoeling is dat het antieke geveltje
behouden bljjft in den tegenwoordigen vorm.
Hedenmorgen bleef de woning van de
76-jarige vrouw D. J. op den Noordsirgel al
fa i e r gesloten en kregen de baren op her
haald kloppen en bellen geen gehoor.
De* politie, gewaarschuwd, drnkte de achter
deur der woning in en vond de vrouw, half
gekleed, stervend op den vloer liggen. Door
hevige benauwdheden aangetast, sloeg ijj met
de handen en voeten om zich heen, waardoor
haar ellebogen bloedend verwond waren.
Overal in het vertrek waren bloedsporen aan
wezig en toen de inmiddels gewaarschuwde
geneesheer dr. Reilingh verscheen gaf de vrouw
den geest.
Door de politie alhier werd heden
morgen een deserteur van de landweer zekere
C. H. aangehouden en onder politiegeleide
naar de kazerne overgebracht.
Ten tweeden male werd door de Middelbarg-
sche politie proces-ve-baal opgemaakt tegen
vrouw J. W. op het Wogen plein alhier,
wegens het houden van een huis van ontucht.
Heden morgen ontdekte de politie alhier
een persoon dio zich in den stal van de hee
ren Den Boawmeester, Borsias en Van der
Leyé alhier ve'borgen had. Het bleek de
landlooper J. B. te zjjn, die naar het bnreau
overgebracht werd. Er werd niets vermiBt.
Uit Vlissingen.
LI. Zaterdagavond sprak in het Concert
gebouw alhier voor een honderdtal aanwe
zigen, onder wie verscheidene personen met
hunne echtgenooten, de heer A. B. M. van
Calmthont, propagandist van den Ned. Coöpe
ratieven Bond te Rotterdam, overDe ver
brui kscoöperatie en bare voordeelen.
Na door d>*n voorzitter van Etgen Hulp, den
heer Ph. Woltering, te zjjn ingeleid, ging
spreker achtereenvolgens 't ontstaan van coöpe
ratie na en stelde bjj dmdeljjk de stoffeljjke
en geeuteljjke voordeelen, daaraan verbonden,
in 't licht Die voordeelen zjjnbilljjke prjj-
zen, goede kwaliteit, goede maat en gewicht
en een dividend.
Onder de geestelijke voordeelen rangschikte
spreker «ontante betaling en vertrouwen in
modemenschen, zoowel als zelfvortronwen.
Ook voorzag spreker een vervorming der te
genwoordige msatsehappjj tot een betere
samenleving. Verder schotste de heer Van
Calmthout de haodolwjjze van vele grossiers,
trachtte aan te toonen wat onder z g. »eer-
ljjken handel" wordt verstaan en illustreerde
zjjn rede met verslag te doen over opgedane
ondervindingen.
Met lantaarnbeelden werd een en ander
verduidelijkt.
Met belangstelling werd de voordracht ge
volgd.
Te Koudekerks zjjn in den nacht
van Zaterdag Op Zondag bjj den landbouwer
J. Üollebeke twee mooie korijjnen en bjj den
arbeider J. Caljouw twee pnar vrouwen- en
een paar manskousen ontvreemd.
Met het oog op den toestand van het ter
rein heeft men allen grond tot het vermoeden
dat hier geen onbekenden aaa het werk zjjn
geweest.
Zaterdagavond bracht het fanfarecorps
Vooruitgang is ons Streven te Oost- en Weet-
Souburg zjjn eere-voorzitter, dea heer
P. S. Bnteux, burgemeester aldaar, ter gelegen
heid van »|jn 45sten verjaardag, een serenade.
Door den vice-voorzitter en den directeur
werd de jubilaris met dezen dag gecompli
menteerd, waarna door den jongston leerling
bem een fraai bouquet chrysanthemums werd
overhandigd.
De heer Batuex betuigde hartelijk dank aan
het corps en hoopte de eerstvolgende repetitie
tot een gezelligen avond te maken.
Hierna maabto het corps nog een wandeling
door het dorp, dio niettegenstsando hot koude
weder heel wat drukte te woog bracht.
In een dezer dagen door do Landbouw-
voreeniging Nieuw tn St. Jooiland gehouden
vergadering werd op zjjn verzoek aan den
heer F. P. Polderdjjk ontslag verleend ale
eocretaris dier vereeniging, welke functie door
hem een reeks van jaren met de meeste nauw
gezetheid is waargenomen.
De voorzitter, dhr Jan Polderdjjk waz de
tolk der vergadering, toen bjj den aftredendaa
titularis hulde en dank bracht voor het vele,
door hem in het belang dier vereeniging
verricht.
Als zjjn opvolger werd gekozen de hoer J.
Mesu Jz., aldaar.
Verder werd besloten een bjjdrage van f50
te verleenen aan de in 1911 te Middelburg te
houden provinciale landbouwtentoonstelling'
en voor f100 deel te nemen in het waarborg
fonds daarvoor.
Zaterdagavond hield de afdeeling Heu-
keisiiid van Hel Groene Kruit haar alge
mene jaarvergadering. De opkomst was niet
druk; 46 van de 310 leden. Uit de rekening
bleek dat deze een goed slot heeft van
f5 De begrooting voor 1911 werd vastgesteld
op f 210.
De aftredende bostaareleden dr. A. J. Hoor
weg en J Rijk Bz. werden herkozen.
Door de familie van Uitters. zijn 3 ledikan
ten met toeb^hooren en door Mevr. de Wed
Leunii van Nieuwdorp een badkuip aan de
vereeniging geschonken.
Door dea heer Stoel werd, in verband met
den stand der kas, voorgesteld de oontnbutie
met een jaarljjkBohe vrjjwillige bijdrage te
verhoogen. Dit werd aangehouden. Na afloop
der vergadering werd door Dr. Hoorweg een
met lichtbeelden verduidelijkte lezing gehou
den over bestrijding van tnberculose.
Te Yeraek» nam Vrijdagavond 1.1
do gemeenteraad in aen besloten vergadering
het definitief besluit een gasfabriek te ztiohten.
Te Renesse gaf het gemengd koor
Vooruitgang zij ons Streven Zaterdag zjjn ge
wone jaarljjksche uitvoering voor een volle
zaal. Zoowel de uitvoering der zangstukken
al8 die der komische voordrachten, welke ten
slotte werden gegeven, vielen zeer in den
smaak van het publiek.
Te H u 1 s t kregen Zaterdagavond nabjj
't station eenige kerels het te kwaad met den
aldaar surveilleerenden gemeenteveldwachter
Deze zag zich genoodzaakt van de sabel
gebruik te maken, waarbjj enkelen gevoelige
klappen opliepen. Van een en ander is proces
verbaal opgemaakt.
logaande 1 December a.s. worden de uren
van openstelling op werkdagen van het halp-
telcgraai- en hulptelephoonkantoor te S t.
Janasteen vastgesteld op 8—-1, 2—3.30,
6-7.30.
Te Philippine was de vorige week
de handel in mosselen weer iets minder dan
de daaraan voorafgaande. 2647 balen a 90 E.G.
werden aan de kade aangevoerd, waarvan 913
naar de mjjnen in België ea Frankrjjk en 1406
naar de geregelde afneosera werden verzonden
tegen den prjja van Ir. 4fr. 5. Door Hol-
landscho en Belgisohe venters worden 495
ton A 60 E.G. opgekocht, die voor fr. 3 tot
fr. 4 5 van de hand gingen.
Do visscberjj naar garnalen levert weinig
op. Zoe werden die week 38 manden van
20—25 E.G. naar Parjjs verzonden tegen den
prjjs van fr. 0.37
Mosse.zaad is niet aangevoerd.
Vrijdagavond hield het maziekgezelschap
Uit het Volk, Voor het Voik te Breskens
haar eerste winterconcert in het lokaal van
den heer F. J. J. Besemer. dat goed bezocht
waB.
De tien nummers, die ten beate werden
gegeven, vielen zeer in den amaak, voornameljjk
de atrjjkqnartetten die door de familie Van
Luj'k worden uitgevoerd, met medewerking
van de heeren Bril en De Hullu.
Eon paar voordrachten hielden de goede
stemming er in, ennasfloop daarvan vereenig-
de men zioh tot een gezellig dansje.
Zaterdagavond gaf in diezelide plaats in
het StoombooMveerhuis do redeijjkerskamer
Jacob van Leunep nit Biervliet een uitvoering
voor een Btampvolle zaal. De beide toomeel-
atukken, Het testament win Oom Jan en Schuiven
gaan u werden zeer goed gespeeld, en mochten
dan ook een^alleBzins verdiend applaus ver
werven.
Vrjjdag gaf de zangvoreeniging Wiihelmina
onder leiding van den heer C. P. G^elhoedt
te Zuidzande met medewerking van de
Zuidzandsche Symfonie oen uitvoering.
De verschillende nummers, waaronder vau
Mendelssohn, Bartholdy en Beethovon, vonden
een goede vertolking.
De symfonie liet zioh hier voor de eerste
maal hooren en voldeed zeer goed. Wanneer
zg later over de noodige gelden kon beschiksen,
om zich do veroischte stukken aan te sohsffen,
zal zg zeer zeker nog meer dan nu aan de
haar gestelde verwachtingen kunnen voldoen.
RECHTSZAKEN.
Baad van Beroep (Ongevallenvereekering)
Middelburg.
In do heden alhier gehouden openbare
terechtzitting van dien Raad had de uitspraak
plaats in zako P. V. Ez. to Kwadendamme.
Klager werd in zijn beroep niel-ontvankelijk
verklaard omdat hij de premie niet had be
taald binnen den daarvoor gestelden termijn.
A v. N., Brouwershaven, werd in zijn be
roep piet ontvankelijk verklaard, omdat hij
het Iberoep niet tijdig had ingesteld.
„Rijmpjes en Versjes uit de oude doos"
is do titel van een alleraardigst boekje, pit-
gegeven door de firma Meulenlioff en Co. te
Amsterdam.
Daarin zijn opgenomen door S. Abramsz
verzamelde oer oude rijmen en versjes, waar
mede verschillende geslachten voor ons zich
reeds vermaakt hebben.
Menig oude van dagen zal bekoord worden
door de herinnering aan zoo menig rjjmpje,
hem of haar in zijn eerste kinderjaren door moe
der of grootmoeder voorgezongen en weldra
nageneuried.
Wij zijn er dan ook zeker van dat dit
bundeltje, waarvoor Jan Sluijters mooio tee-
keningen leverde, een warm onthaal zal vin
den bij tal van moeders en kinderen, want
oud mogen de rijmpjes wezen, verouderd zijn
zij niet.
't Is een schat voor de kinderkamer.
KERKNIEUWS.
Wekehjkscht opgaaj betreffende de
Ned. Herv. kerk.
Beroepen naar: Ritthem (toezP. P. Kiehl,
cand.; Vlaardingen R. P. A. Rutgers te War
mond Wgk J. Pb. Eggink te Made; Ureum
J. Heep to AssendelttOad-Bejjerland P van
Toorn te Sprang; Qaskerho>ne (toez.) J. K.
Gravemejjer, cand.; Rjjssen J H. F Remme
te Vinksveen Asptren M. P de RoonteWa-
denojjenen naar Genderingen A. Burger te
Eek en Wiel.
Aangenomen naar: Leerdam door J. van Vliet
te PoortvlietLoenen aan de Vecht door
P. C IJsseling te Mabkum Boleward door D.
N. Znithof te Aertswoud Glanerbrng door H.
Viseer te VaalsSteenwgk door G. Bolkestein
te Harichen naar Garderen door J G. Lek-
kerkerk te Zoeterwonde.
Bedankt voorWaddingsvecn en voor Aalat
door P. van Toorn te SpraagHasselt door
dr J. D. de Lind van Wjjngaatden te Patten
o/d Velawe; en voor Loonsohendgk door D.
Th. Keek te Zmlichem.
Geref. kerken.
Beroepen naar: Lopik J. J Westerbeek van
Eerten te Kampen; Groningen R. W. de Jong
te Hoofddorpen naar Op- en Neder-Andel
H. van der Zanden, cand.
Aangenomen naarGasselter-Ngeveen door
K. v d. Veen te Kogpe; Waarder door G.
Verrjj te Giesen-OudkerkSiddebaren door J.
E. Rfjjenga te LeerdamBarendreeht door J.
G. Kunst te Njjkerk o/d Veluwe; en naar Am
sterdam door B. Wielenga te Arnhem.
Chr, QereJ. kerk.
beroepen naarHarlingan L H. Beekamp te
Arnhem; Groningen H. Visser te Voenendaal;
en naar Apeldoorn J. W. Geels te 'aGraven-
desl.
Ev. Luth. kerk.
Beroepen naar Culemborg L Schutte te Am
sterdam.
Bedankt voorHaarlem door A. E. F. Jnnod
te Don Haag.
Doopsgez. Gemeente.
Aangenomen naar: Westzaau door M Onnes
Mz. te Warga.
Prof. De Vries te Amsterdam heeft voor,
het schitterende Amerikaansche aanbod be
dankt en blijft du3 in Amsterdam.
Dit is do vijfde maal, dat prof. Do Vries
een benoeming naar elders afsloeg, n.l. ta
Berlijn, te Utrecht, te Würzburg, te Leiden
en nu te New York.
