MIDDELBURGSCHE COURANT. r. 272 153* Jaargaig. 1910 Vrijdag 18 November. Middelburg 17 November, Electrische Centrale. De*o courant verschijnt d a g e 1 ij k 8, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. ft§t per kwartaal, aoowel voor Middelburg o!b toot alle plaatsen in Nederland franco pp. f I- Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A dv er te»tién bg abonnememt op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan het bureau te bekomen. Advertentie» voor het eerstvolgende nummer moeten des middags r66t 6 6a uur aan .het bureau beiorgd'tgn. AdvertentlSn20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen ran 17 regels f 1.50; elke regel mees 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de ptarfa, die zij innemen Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend» Handel, Njverheid en Geldwezen, ib gerechtig het Algemeen Advertentie-Burean A. BB Li SIAB Ai., N.X. Voerborgvral 286, Amsterdam In een zeer druk bezochte vergadering. Woensdagavond «p de bovenzaal van de so ciëteit De Vergenoeging alhier, belegd door het departement Middelburg van de Maat schappij van Nijverheid, hield de heer A -ten Bosch N-Jzn., directeur van het Bureau voor Ëlectrotechnische adviezen in Den Haag, een voordracht over bovengenoemd onder werp, .waarbij hij uiteenzette de voordeelen, verkregen door, en de onkosten, verbonden aan electrisch licht en kracht Het departement had door introductie ,op ruime schaal belangstellenden gelegenheid ge geven de bijeenkomst bij te wonen. Onder de aanwezigen merkten we ook op den burge meester, eenige leden vaar den gemeenteraad en van de Kamer van Koophandel. Zooals men Weet /was ook de uitnoodiging gedaan vooraf vragen op te geven aan het bestuur, welke door den spreker beantwoord zouden worden. Na «en kort openingswoord van den voor zitter van het departement, den lieer mr. J. J. Hcijse, hield de heer Ten Bosch een rede, waarvan We hier de samenvatting laten volgen, daarbij gebruik makend van de aan tekeningen die de spreker zoo welwillend was te onzer beschikking te .stellen. In zijn inleiding wees de lieer Ten Boscli er pp dal, al mag niet ontkend Worden, dat de electrotecliniek meer on meer de plaats in de Maatschappij gaat innemen, die haar toekomt, tocli Jnoet worden op gemerkt, dat zijn vak nog in hinderlijke mate de waarheid ondervindt van bel spreek woord „Onbekend maakt onbemind." Het onbekend zijn van de groote voor deelen, die de electrische fetroom aan de gebruikers kan 'bieden, is porzaak, dat er nog zeer veel tegenkanting wordt onder vonden, terwijl talloos vele onjuiste berich ten en pnjuiste cijfers de rondte doen. Er is pok nog een andere verklaring te vinden voor de tegenkanting die herhaal delijk hioet worden geconstateerd en wel deze Do electrotecliniek is een jonge tak van wetenschap, die buitendien de eigenschap heeft pm zich bijzonder snel tc ontwikkelen en nu is het niet een ieder gegeven dm hej jonge vak in zyn snelle ontwikkeling te volgen. Wij zelf, die onzen ganschen lyd aan de beoefening der cleclrofechniek wijder, moeten hard werken om van alles op de hoogt® blijven. Ik wil u heden avond, zei de heer Ten Bosch, echter niet spreken pvor de algc- tneeno geschiedenis der electrotecliniek, maar enkele mededeelingen doen, die voor u van belang zijn en die ik zou willen rangschik ken pnder jdc geschiedenis !dor Electrolcch- niek in Nederland, Het was in het jaar 1898 dat hier tc lande gepoogd is om de electrofecbniek ingang t© £oen vinden bij de kleine Gemeentebestu ren. Die poging ging uit van personen, die een beroep beoefenden, dat, ia geen enkel verband stond met <le electroteebniek en die door hunne pnbekepdheid met-jde moeilijk heden, met zulk ecu optimisme te werk zijn gegaan, dat in zes. jaar lijd een-hedrag van anderhalf millioeu verwerkt en opge werkt Was. Aan deze, onderneming danken wij, dal geer Jangen tijd aan de electrotecliniek een onverdiend slechte^ reputatie is bezorgd. Na 1905 is hier tc lande echter een ver betering waar te nemen en kunnen wij no- teereu de oprichting van een electrische cen trale te Amsterdam, Den Haag, Leiden, Arn hem, Nijmegen, Dordrecht, Gouda, en tal van kleine plaatsen en het kan getuigd worden dat lal de electrische centrales, die in de laatste 5 jaren zijn tot stand gebracht, ge toond hebben, de volkswelvaart te bevorderen, terwijl zij naar- ik meen zonder uilzondering goede ondernemingen 'pijn, bekeken van li- nantiëël ptandpunt. De volkswelvaart wordt door het tot stand- komen eenor electrische centrale in hooge mate bevorderdniet in de eerste plaats pmdat men met behulp van den elcctrischen stroom zulk een uitstekend ien hygiënisch licht jcan Verkrijgen, maar vooral door de gelegenheid, die er door do oprichting eener electrische centrale aan de klein-industrie: Wordt gegeven, pm op een eenvoudige en goedkoope wijze over mechanisch arbeidsver mogen te beschikken. Ik geloof, dat het voor iedere Gemeente, wil zy niet achteruitgaan, een noodzakelijke eisch is, dat zij binnen korten tjjd haar inwoners de gelegenheid verschaft, om elec trischen stroom ten dienste van arbeidsver mogen te gebruiken. Van welke -beteekenis de eloctrispho stroom is, kunnen wij afleiden uit het feit, dat te Rotterdam in 1909 aan 1230 motoren'met te zaraen 8047 PK. stroom werd geleverd, dat dezelfde cijfers in Am sterdam alleen bij de Gemeentelijke Centrale zijn 2113 Motoren met ruim 10000 P.K., in do jongste centrale te Nijmegen 169 motoren niet 854 PK, ja in de kleine gemeente Raamsdonk, zoo kort na de oprichting, niet tegenstaande er in bet verlichtingsgebied niet meer dan' 4000 inwoners zijn, wordt U3>/i P K. aan stroom voor motoren van het net betrokken. Er is wel geen tak van nijverheid, waar de electromotor niet pp haar plaats is. Als voorbeeld daarvan somde de spreker op aan welke klein-industrieën in Rotterdam elec trische motoren Werd geleverd. Wij teekeh- deu daaruit aan - 42 bakkeryen, 3 bierbrou werijen, 4 cokesklopperijen, 8 distilleerderijen, 66 drukkerijen, 12 geneeskundige inrichtin gen, 5 graanpellerijen, 2 cacaofabrieken, 3 glasfabrieken, 29 houtzagerijen, 8 leerlooie rijen, 63 Metaalfabrieken, 4 papiorfabrieken, 1 salpelerfabriek, 9 verf fabriek en, 2 vet-koke- rijen, 5 vee-vooderfabrieken, 1 zeepfabriek, 2 katoenspinnerijen, 24 kantoren, enz. enz. Er >s haast geen tak van bedrijf, pf de electri sche motor vindt er haar toepassing. Vervolgeus ging de spreker over tot be antwoorden der ingekomen vragen. De eerste daarvan betrof een artikel in de Mei-afleve ring 1910 van De Naluur over gaslicht en eleclrisch gloeilicht, waarin de stelling werd verdedigd dat gaslicht te verkiezen is boven elcctrisch licht, omdat le bet theoretisch nuttig effect van gas gloeilicht aanmerkelijk hooger zou zijn dan dat van elcctrisch licht, en dat' daarom elec trische verlichting mot gloeilampen tweemaal zoo duur is dan hangend gloeilicht, en drie en een half maal zoo duur als intensief gas gloeilicht. 2e. gas hygiënischer is dan clectrisch licht, want bij gebruik van gasgloeilicht wordt de atmosfeer van het vertrek voortdurend ge zuiverd, terwijl clectrisch licht de microben en prganische stoffen in tact houdt. Ter beantwoording van de eerste vraag gaf do heer Ten Bosch een berekening waar uit bleek, dat de schrijver van dit artikel een nul vergat toen hij één watt gelyk stelde aan 0.0024 K.G. caloricn; dit moet zyn 000024 caloriën. Daardoor Wordt He ver gelijking een geheel andere, ten gunste van het elcctrisch licht. Bovendien is de rede- noering, door den schrijver gevolgd, onlogisch en ook het argument dat gas door de groote warm te-waarde voordeoliger dan clectrisch licht zou zjjn, is onjuist, daar een zeer groot deel der ontwikkelde warmte niet in nuttig licht wordt progezet. De bewering dat gaslicht hygiënischer is dan clectrisch licht is het vermakelijksle van alles. Er wordt heweerd, dat de atmosfeer van het vertrek voortdurend wordt gezuiverd en dat de microben en organische stoffen vernietigd worden. Spr.'s meening is, dat door do groote warmte, die hij een gaslamp niet in nuttig licht wordt omgezet, een zoo danige temperatuur in liet vertrek ontslaat, dat de ventilatie wordt bevorderd. Derge lijke wijze om de ventilatie te bovorderen kost ons echter dc gezondheid. Bekend is liet immers, dal hel gas wordt, verbrand en dal daardoor Waterdamp, kool zuur en gewoonlijk ook zwavelig zuur in, liet vertrok gebracht worden. Koolzuur en. zwa velig zuur zijn hoogst vergiftige gassen. Dc schrijver van bei bewuste artikel redeneert dus pp overeenkomstige wijze als eenman, die eens beweerde, dat liet blussclien van een brand heldenmoed aankweekt en dat men dns zijn buis in brand moet steken om daar door heldenmoed aan le kweeken. Spr. meen de, dat het middel pm, ventilatie te bevor deren, door het brengen van vergiftige gas sen in de woonkamer niet erg is aan tc bevelen. De liior besproken kwesties brachten den spreker tot een verdere vergelijking van gas «n eleclrisch licht. Hy zoi gaslicht, als iedere open vlam-verlichling, als schadelijk voor dc gezondheid te beschouwen, omdat de ver- braudingsproductcn H°or pus worden inge ademd. En bovendien is de electrische ver lichting in dc meeste gevallen goedkooper dan gasverlichting. Dit laatste is een teer punt want de gas- tochniker zegt Mjjn gasgloeilichtbrander geeft bijv. 70—40 knarsen voor 80 of 100 liter gas en do electrische lamp, die dezelfde licht sterkte geeft, is by de tegenwoordige gel dende prijzen «lanmerkelyk duurder. Daartegenover merkte de spreker op, dat het niet de vraag is, hoeveel licht er dooi de /amp wordt uitgestraald, baar hoeveel licht nuttig wordt verstrekt; en nu leert de ervaring, da^ elcclricitcit van 20 cent per electrische eenheid in liet (algemeen piet duurder is dan gaslicht tegen 6 cent per M3. Die ervaring wordt door talrijke officieele publicaties bevestigd. Men moet niet vergeten, dat de electrische verlichting gelegenheid geeft 'ot besparing, omdat met een enkele greep het licht kan worden gebluschl en aangestoken. De spre ker weet Wel, dat de gasle^hnici beweren, dat zy bij hun licht dat ook kunnen, wanneer zij den electrischen stroom ter hulp roepen en pp de lamp een magnetische electrische ontstekings-inrichtmg laten bijzetten, maar het is ppmerkelijk, dat men dergelijke toestellen hoogst zelden aantreft. Ook kan men een gaslamp op weinig om slachtige wijze Aansteken en blusschen wan neer er in den brander een zgn. dagvlam is aangebracht, jmaar een ieder die veel dagvlammcn gebruikt weet hoe deze op den duur een hoogst pnaangenamen {geur ver spreiden. Minder bekend is het, dat zoo'n dagvlam per uur 6 liter gas verbruikt, bet- welk per jaar van 8780 uren ongeveer een verbruik van 50 M3 veroorzaakt, hetwelk bij een gasprys van 6 cent, f 3.per jaar uitmaakt. Wanneer men een dagvlam niet dag en pacht door laat branden, dan gaat een vergelijking met (electrische aansteking biet op. Eleclrisch licht, dat geleverd wordt tegen 20 ets per eenheid is dus in liet algemeen niet duurder dan gaslicht, dal geleverd wordt tegen 6 cent per M3. Uitvoerig stond do heer Ten Bosch stil hy liet gevaar van kortsluiting. My betoogde dat het gevaar niet meer bestaat door de smelt-verzekering, uitgevonden door Edison. In de leiding wordt d<vn een veiligheidspa- Iroon gebracht, bevattend een dun zilver draadje waardoor de stroom gevoerd wordt. Onmiddellijk nadat de sterkte vau deu stroom hooger wordt dan met het oog op de veilig heid toegelaten mag worden, smelt het zilveren draadje, en de fifrooin breekt af, zoodat hel gevaar niet jneer bestaat. Door een proef met de aanwezige lampen loonde hy dit /aan. Het was de innige overtuiging van dén spreker, dat op den duur gasverlichting ver drongen Zal worden door electrische ver lichting, tenminste in de woonhuizen. De behoudendheid van den imensch js porzaak dal dit liatuurlyk «jet in eens gaal doch geleidelijk. Er is buitendien nog een rem en dat zijn dc kosten van een electrischen aarileg. In het algemeen zal een electrische instal latie duurder zyn dan een gasinstallatie. De verhouding is pngeveer als 10 tegen 8 en dus, wanneer de gasinstallatie f 60. kosten, moet men voor den electrischen aanleg f 100.betalen, hetwelk een {prijsverschil geeft op een normaal woonhuis van f 40.— hetgeen overeenkomt hij een rente en afschrij ving van 10 o/o met f 4.per jaar. (Er is wel geen verbruiker van electrischen stroom1, te vinden die, hoe weinig hij ook moge ge bruiken, voor een bedrag van i 4.per jaar te vinden zal zijn om zyn electrische verlichting jom te ruilen voor oen gasver lichting. Trouwens, die uitgave is een uitgave voor éénmaal en dat is gauw vergeten. Een rol speelt echter liet feit dat do meeste huizen voorzien zyn van een verlichting, eu dat de huisheer er zelden voor te vinden is er ook nog een electrische installatie pp zijn kosten le laten aanbren gen. Maar spreker bewees met cijfers hoe het clectrisch licht toch alom toenedmt. Ilij haalde daartoe o. a. aan de productie-cijfcrs de Vilrile Works alhier, die in 1907 ^22 millioeu jampvocljes leverden in 1908 27 millioen, in 1907 39 millioen, en in 1910 54 millioeu. En hij noemde het zonderling dat Middelburg, de stad die half Europa aan zich verplicht door een enorme goedkoopte der door MiddeJburgsche krachten gemaakte lampvoetjes, zelf nog niet de voordeelen van hel electrische licht bezit (Applaus). Na een korte pauze werd hel licht in do zaal afgedraaid, en. werden eenige licht- beeldon pp bet doek geprojecteerd, waaxby do lieer Ten Bosch een toelichting gaf. De afbeeldingen gaven electrische motoren te zien gebruikt in verschillende bedrijven, o.a. in den landbouw en voorts eenige grafische voor stellingen, vergelijkend de voordeelen pnder verschillende pmstandigheden van liet gebruik van stoom, electricilcit, petroleum- en gas motors. Daarna zotte hij zijn rede voort mei meer in 't bijzonder de Lotcekenis van een Elec trische Centraio voor Middelburg na te gaan, nadat hij eerst nog had doen uitkomen dat vpor verwarmings doeleinden aan gasver- warming van wege haar goedkoopte verre weg dc voorkeur moot /worden gegeven. Daar het ecnigen tyd zal duren, alvorens na hol oprichten van «ene electrische cen trale te Middelburg een merkbare verminde ring in gasverbruik zal plaats vinden, be hoeft men z, i, geen vrqes tc koestcreu vopr liet .economisch bestaan van de gasfabriek tenminste wanneer met het 'hoOdige beleid te werk Wordt gegaan. Men had aan den spreker de vraag gesteld, hoe de opzet van eene electrische ceiitrale te Middelburg moét worden opgevat <>f als luxeinrichling met hooge eenheidsprijzen'voor den te verkoopefi electrischen stroom, of als zpo eenvoudig mogelijkopgezette inrich ting, waarbij hoofdzaak is, dat de prijzen van licht en kracht zoo laag worden ge steld, dat hierbij ook de minder gegoeden baat vinden en de electriciteit pnder hel bereik komt van iedereen, terwijl toch een finantieel vpordeel der centrale op den duur verzekerd moet gijn. Tevens is de vraag gesleld, of het juist is, dat hoe 'zuinig de centrale ook wordt opgezet, de strooinprijs n,og hoog moet blij ven, wil de centrale rendeeren, De beer Ten Bosch begon met de verklaring dat het vraagstuk om een economisch bestaan bare electrische centrale te Middelburg le bouwen, verbazend gemakkelijk op te lossen is voor iemand, die bijvoorbeeld van de Ge meente een 'concessie zou krijgen. Immers staat het vast, dat do productieprijzen van electrische stroomen by toepassing van de moderne machines byzonder laag zijn. Hij noemde enkele cijfers van productie kosten, maar merkte op, dat men aan deze cijfers niet al te veel waarde moet hechten, omdat de bestaande centrales voor een deel gelijkstroom-contrales zijn, die vijl ol tien jaren geleden zyn gebouwd en de groote vooruitgang van de electrotecliniek is oor zaak, dal wij in don legenwoovdigen tyd in staat zijn meer economisch werkende ma chines toe .to passen. De zelfkostenprijs aan brandstoffen en olie is bij de bestaande electrische centrales le Haarlem. Groningen, Leiden, Rotterdam, Arn hem, Den Haag, Amsterdam en L'trochl resp. 3.36, 266, 2.36, 2.29, 2 11, 2.04, 1.83, 1 74 cent. De totale zelfkostenprijs van oen electrische eenheid is bij dezelfde centrales variecrend van 3.6 lot 8.2 cent. De lage cijfers worden bereikt by de centrales die in don laatste» tijd Zjjn gebouwd. Tevens Wordt ogomerkl. dat in het algemeen de verkoopprijs van de electrische eenheid vier a vijfmaal grooter is dan. de zelfkostenprijs, terwijl als spr zich niet vergiste, de zelfkostenprys van hel gas slechts 25 °/o lager is dan de verkoop prijs hetgeen beteekent, dat do electrische stroom nog veel goedkooper zou kunnen wor den geleverd indien de omzet der centrale grooter was. Dat de omzet niet grooter is by de moderne bestaande centrales Wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van de gasfabriek. De gemeentebesturen kunnen den piys van den elcctrischen stroom niet verlagen, willen zij geen schade berokkenen aan het gasbe drijf. Geconstateerd moet worden, dat in Am sterdam by een eenheidsprijs van 15 cent de electrische centrale nog overwinst maakt, niettegenstaande zij te concurreeren heeft tegen de Maatschappij Elcctra en de gas fabriek en in de zoo uitgebreide gemeente een zeer groot kabelnel moot onderhouden, waarhjj het aantal aansluitingen per K. M. lengte [betrekkelijk zeer gering is. De ge meentelijke electrische centrale te 's Graven- bage, die in 1909 baar 5c bednjfsjaar heeft volbracht, gaf reeds een exploitatie-saldo van ruim een half miljipen cu stortte ruim drie ton overwinst in de gemeentekas en de olectrischo centrale te Nijmegen gaf ia Jiaar eerste bedrijfsjaar reeds oen flink exploitatie saldo, n.l. ruim 32 duizend gulden, zoodal de volle rente over het geleende kapitaal kon worden betaald en in dit eerste jaar bijna tien mille kon afschrijven ja de kleine electrische centrale in Raamsdonk, die in een verlichtingsgebied voorziet van 4 duizend inwoners, zal over 1910 met een flink exploitatiesaldo voor den dag kunnen komen en het bedrijfsjaar van 1910 van deze centrale is feitelijk het eerste geregelde be drijfsjaar. Bekend is het, dat bij do be- xslaande centrales dc rente en aflossing van de geleende kapitalen, ongeveer de helft be draagt van de totale jaarlijkschc uitgaven Deze wetenschap is oorzaak, dat men dc electrische centrale meer en meer gaat be schouwen als een fabriek die geen luxe in richting is en die men zoo eenvoudig en degelijk mogelijk moet bouwen. Werd morgen aan oen concessionaris gevraagd in Middelburg een centrale te bouwen, dan zou spr. in zijn plaats den stroom voor lichl- doeleinden (beschikbaar stellen voor een be drag van 14 of misschien 12 cent por een heid en den krachtstroom voor 106 cent cn hij was overtuigd, dal die onderneming groote winsten zou afwerken, maar dan ten koste van dc gasfabriek. Hel is voor hem geen vraag of Middelburg een electrische centrale, die goede winsten afwerpt, kan bestaan, maar de vraag, die hioet Worden opgelost iskunnen te Middelburg én een gasfabriek èn een central* rendeeren de beantwoording van die vraag moei men zeer voorzichtig zijn. Spr Was geneigd raag bevestigend te beantwoorden, niet tegenstaande hij geen uitvoerige berekenin gen bad gedaan. Maar wanneer hij bedacht, dal te Raamsdonk electrische stroom word), opgewekt niet gasmotoren, die gedreven wor den /met gas, dat verkregen wordt uit an- thracictachtige steenkool, die betaald wordt met 88 gulden per 10.000 kilo franco aan de mijn, ol ruim f 100 in de kolenbergplaati en dal aau brandstof per geproduceerde een heid niet meer uitgegeven wordt dan 12 cent, dan kwam hij tot do conclusie, dat to Middelburg met de meest moderne inrichtin gen de electrische eenheid moet worden kun- 'ii gewaakt voor ongeveer 6 cent. Nu wist spr. wel dat er velen hier te lande (zjjn die het niet aandurven een een- trale Ie bouwen met gasmotoren en vooral I met zuiggasmotoren, maar hij merkte op, dat de moderne hoogove n sye r ken gascentrales bezitten met vermogens tot veerlig duizend P.K. toe, en dat er te Raamsdonk insgelijks twee zuiggasmotoren met 75 pCt. van hun ermogen belast werken, zonder eenige reserve. Er zyn pp dit moment deugdelijk* gasmotoren met zuiggasgeneratoren in Wer king. die zonder storing ^steenkool, bruin kool, zaagsel eu turf als brandstof benutte*. Een gascenlrale verlangt een (deskundig* hand en de zuiggasmotor is nog te kort be kend, dan dal er velen zouden zijn die hel bedrijf volkomen bolieersclien, maar wanneer Middelburg in dc nabijheid van haar gasfa briek een zuiggasmotorenceutralc zet en dez* inrichting zoo eenvoudig TuogeTyk zonder nigc luxe, maar tevens zoo degelijk mo gelijk bouwt, dan zal de Ceiitrale z. i gee* verliespost zjjn en by goed beleid ook gee% schade doen aan do gasfabriek. Een centrale zal er le Middelburg moe ten komen of men wil of niet, want zij is beslist noodzakelijk, wil dc gemeente niet achteruitgaan. Dc klein-industrie moet ge holpen worden, de groote winkels mogen mét achterblijven bjj VJissingen. Slicht meu eo» centrale te Middelburg, dan moet men vooral den elcctrischen stroom voor de kleinindustri* goedkoop beschikbaar stellen en dit kan aa* de gasfabriek geen schade doen, terwijl ver oorzaakt wordt, dat de machines niet allee* des avonds voor lichtdoeleinden, maar ook gedurende de daguren geld kunnen verdiene*. Do slroomprys voor lichtdoeleinden stelle me* met te laag en waebte af in welke mate dc gasfabriek oen concurrentie van de elec trische centrale ondervindt. Daar ontwijfel baar de toekomst behoort aan de electrici teit, veilage men successievelijk bet licht- tarief, naar mate de gasfabriek ouder wordt of haar dcbiot nog toeneemt. Een verlaging an eicelriciteilsprys binnen zekere grenzen is nog steeds bevorderlijk geweest voor het maken van meer winst ttoor den grooterch omzet. Een volgende vraag, die aan den spreker gesteld was, luiddeKunnen fclokeeritrales bestaan en is met do moderne tnachine- installalies, welke geen gas betrekken va* dc gasfabriek, plus accumulatorenbalterjj met succes 'tegen gaslicht bij den gewonen gas- prijs te concurreeren Spr. kon mededeolen, dat hij een licrifal electrische bedryven van kleine inridhiingeti onder zijn dagelijkseh toezicht heeft of hoeft gehad en dat zijn ondervinding is, dat een kleine blokcenlrale, die per jaar 4Ö.OO0 eenheden afgeeft, den electrischen stroom krib maken tegen oen prjjs van 10 cent per een-' hcid, in Welken prjjs kosten, zooals renté cn afschrijving van den aanleg (lOpCt.), salarissen en loojicn, brandstof, olie, on derhoud en diversen, alsmede eventueel ter- rciuliuur, (zijn inbegrepen. Oogensclnjnlijk zou men dus zeer verstan dig doen door in de daarvoor geschikte ge vallen, ook id zou er een gemeentelijke elec trische centrale zijn, over te gaan tot hot oprichten van blokstations, want de gemeen telijke electrische centrale .zal de eenheid vorkoopen voor misschien 20 of 18 cent en in een blokstalion kan men hetzelfde arbeids vermogen maken voor 10 cent. Tegen de oprichting van blokstations is echter een groot bezwaar. Men moet met dc inwoners van hel blok een contract nangann, dat minstens 15 jaar bindend is cn daarby inoet een zekere stroomafname avorden ge garandeerd. De praktijk heeft dan ook be wezen, dat alle blokstations gewoonlijk uit draaien |op ruzie. De antwoorden, door den spreker gegeven op de andere hem gestelde vragen, zullen wo beknopt weergeven. Zoo deelde hy omtrent de kosten van een lamp iinee, dat de gemiddelde opbrengst in do electrische centrale le Raamsdonk per aau-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1