MIDDELR11RGSCHE COURANT. w w Zaterdag 8 October. N°. 237 153* Jaargang, 1910. Deze courant verschijnt d a g e 1 g k s, roet uitzondering ran Zon- en Feestdagen. Prga per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f f. Afzonderlijke nummers kosten 6 cent. Advertent i'ën bg abonnememt op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zgn aan het bnrean te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten dee middags v 6.6 r één Juur aan het bureau bezorgd zgn. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ngverhoid en Geldwezen, is gerechtig het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB tiA NAR At., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 7 October. Een handschrift van De Ruyter. De heer J. F. L. de Balbian Verster heeft het geluk gehad, de hand te leggen op een oorspronkebjkon Jbrief van Michiel Adriaans- zoon de Ruyter, waarvan het facsimile is opgenomen in het tijdschrift Buiten. Ongetwijfeld heeft men hier een geheel eigenhandig schrijven van deu grooten admi raal. De schrijver heeft het met een der authentieke brieven kunnen vergelijken. Al leen de eerste regel met grootere letter is van andere hand. Vermoedelijk lagen derge lijke stukken gereed, zoodat De Ruyter zelf den eigenlijken tekst kon schrijven, na dien eersten gecalligrapheerden regel. Op het cachet in den linker benedenhoek is het wapenschildje met den ruiter en de kapitale letter M nog duidelijk te onder scheiden. Wat den inhoud van den brief aangaat, doelt deze op een krijgsgebeurtenis uit 1654, in welk jaar de vrede met Engeland te West- minster gesloten werd. In het voorjaar van hetzelfde jaar zeilde De Ruyter met vijf oorlogsschepen uit Texel, met last om 14 koopvaarders naar de Middelland- sche Zee te geleiden, of, zooals het in den stijl dier dagen heette, „te convoyeeren naar de Straet." De Ruyter voldeed aan zjjn op dracht en maakte een kruistocht, waarbij hij jongeveer een maand voor Livorno bleef liggen, om daarop verschillende andere havens aan te doen. Toen verzeilde hij ook naar Salee, het bekende roofnest der Barbarysche piraten. (Herhaaldelijk trad hij krachtig op tegen- deze en ook tegen Fransche kapers, die Hollandsche koopvaarders bedreigden of reeds hadden vermeesterd. In November is hij toen, met zijn vijf schepen en 11 koopvaar ders in Texel teruggekeerd. Het testimonium zelve luidt dan „lek Michiel De Ruytter, Vice-Admiraal in dienste van de Eed. Grootmogende Heeren Staeten van Ilollandt en Westvrieslandt etc., onder resort van de Eed. Mo. Heeren, de Gecommitteerde Raeden ter Admiraliteyt van Amstelredam, Verclaere bij desen, dat den Ecrw. ende 'welgeleerden Nicolaes Mulerius in qualiteijt als Predicant op mgn schip en onder hebbende esquadre van Vyff Schepen, op den laatsten toght en Convoije vande Sche pen inde Straat, offensive ende defensive ge- vairen, sich indeselve qualiteijt gansch wel heeft gecomporteert, ondert Volck vant een Schip naet onder varende, goede Predicatien, Stichtingen ende onderwijsingen gedaen, lee- rendo, vermanende en troostende nae tijts ge- legentheijt 'den gesonden ende siecken seer naarstelijck, met goeden ijver en genegentheijt betrachtende eijnen dienst, met modest en eerbaar leven. Immers sich sulex gequeten, dat ick sjjner en sijn doen, alsnoch niet alleen bedancke, maer van t' solve zijn roembaeren dienst en debvoir dit getuijgenisse geve. En in oirconde vandien dese met mijn eijgen Handt onderteeckent, en met mijn cachet be- krachtight, desen 20 January Ao. MVIc vijf- fenvijftich. In Amstelredam. Michiel Adr. Ruyter." Het schrijven is echter pok merkwaardig omdat het een bijzonder licht werpt op De Ruyter's opvatting over liet ambt van een vlootprediker, wat de genoemde "Nicolaes Mu lerius blijkbaar-is geweest. Ten deze schrijft Gerard Brandt o. a. dit „Den .dienst en den Dienaaren des Godde- lyken woordls was hy zeer genoegen, bestee- dende, gelijk gemeldt is, twee van zijne doch- toron aan Predikanten, en niet koimende lyden, dat mori hen kleen achtte, of quaalyk bejegende. Doch hem mishaaghde ten hoogh- sten, aJs ze zicli met andre zaaken dan van hun ampt bemoeiden, ofeenige onbescheidene vxymoedighoit gebruikten. Ook meinde hy, dat de kerkclyke heerschappy, en ppperhoofdig- lieit pnder de kerkelyken, onder wat tytel die moght zyn, voor de kerken van Nederland! scliaadelyk en vérdorfflyk was." In zijn Geschiedenis van het Nederlandsche Zcetuezm vertelt mr. J. C. de Jonge, dat volgens den artikelbrief ieder bevelbebben was gebonden, eiken morgen en avond God in het gebed te doen aanroepen, en op gezette tijden hel heilige woord te doen voorlezen, met last om degenen die zich daarbij oneer- bicdigljjk gedroegen, strengelijk te doen straf fen. Daartoe en tot het bijstaan der zieken, gewonden en stervenden, was op elk schip een ziekentrooster, gemeenlijk domine gehee- ten, geplaatst cn op de schepen van al de hoofd- of vlagofficieren een predikant of leeraar, dio op den dag des Heeren, gewoon lijk pp het schip dier bevelhebbers, doch ook somwijlen op dat van een of ander kapi tein, een gepaste leerrede hield. Alvorens tot bel leornarsambt op de vloot te worden toe gelaten werden zoodanige predikanten door de Clasis behoorlijk onderzocht, of, zoo zij proponenten waren, gelijk meest het geval was, werd hun eerst door de Clasis eeu_exa- men afgenomen en zij daarna in den heiligen dienst bevestigd. Benoemingen enz. Bij kon. besluit is aan dr. F. M, Jaeger voor den tijd van 6 maanden, voor wetenschappe lijke onderzoekingen verlof verleend aJs hoog leeraar-directeur van het anorganisch che misch laboratorium aan de Rijksuniversiteit te Groningen, en voor dat tijdvak benoemd tot lector in de faculteit der wis- en natuur kunde aan de Rijksuniversiteit te Groningen, om onderwijs te geven in de propaedeutische chemie, dr. ,H. R. Krayt, privaat-docent in de physische chemie en assistent bij de schei kunde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht zijn benoemd aan de Rijksseruminrichting te Rotterdam tot bacterioloog-scheikundige dr. L. R. Sinnige, tlians assistent aan het Rijks landbouwproefstation te Groningen, en lot landbouwkundige J. H. Boersma te Rotterdam, onder toekenning van eervol ontslag als sta tisticus-bibliothecaris aan eerstgenoemde in richting is de heer J. W. Franken benoemd tot tcc- kenaar bij de afdeeliog Hydrogtaphie bij het dep. van marine. Op 4 April 1911 en volgende dagen zal te Arnhem het vergelijkend examen voor com mies der directe belastingen enz. worden ge houden, ter vervulling van 115 plaatsen, welke in 1911 of later mochten openvallen. Voor bijzonderheden zie men de St. Crt. no. 234. De St. Crt. no. 234 beval een kon. besiuit van den 19den September 1910, tot vaststel ling van een Reglement op de visscherijraden voor de kustvisscherij. (Reglement voor de kustvisscherijraden). TWBKDB KAMER. In het Oranjeboek, door den Minister van Buitenlandsche Zaken aan de Kamer overge legd, cn loopende over het tijdvak van 15 Sept. 1909 tot 1 Sept 1910, komt het volgende voor omtrent mededeelingen over de bemoei ingen van onze diplomatie mot de belangen van landbouw en veeteelt Met Oostonrijk-Hongarije worden onderhan delingen gevoerd over de ongehinderde toe lating van Nederlandsch vee dat, na van regeeringswege aan een veeartsenijkundig on derzoek onderworpen te zijn geweest, daarbij' gezond bevonden is. Wanneer geen gevallen van mond- en klauwzeer meer voorkomen, zal de invoer van ons vee in Zweden vermoedelijk spoe dig weer worden toegestaan. De pogingen, aangewend bij de Zwitsersolie regeering teneinde cene verzachting in de aldaar geldende bepalingen op den invoer van versch vlecsch te verkrijgen, hebben voor alsnog niet den gewenschten uitslag gehad. Aan de Duitsche regeering werd verzocht de verschillende bondstaten to willen uilnoo- ■digen het verbod van invoer van Nederland sche melk en room in te trekken en zoo daar toe geen termen konden worden gevonden, de redenen voor de weigering op te geven. Het antwoord der Duitsche regeering is tot dusverre niet ingekomen. Met Frankrijk wordt onderhandeld om tot een schikking te geraken tot beteugeling van knoeierijen bij den invoer van Nederlandsche boter in dat land. Ten opzichte van Duitsch- land is reeds een dergeljjke schikking tot stand gekomen. De opheffing van hot verbod van invoer' van hooi en stroo in Engeland kan niet voor het einde des jaars worden tegemoet gezien. In het belang der Nederlandsche bijenteelt werd aan de Duitsche regeering verzocht maatregelen te treffen krachtens welke al leen gezonde bijenzwermen naar Nederland zullen mogen worden uitgevoerd. Omtrent Venezuela wordt het volgende ge meld Aan hetgeen door den Minister in de Me morie van Antwoord op het voorloopig verslag der Eerste Kamer naar aanleiding van de be grooting voor buitenlandsche zaken voor 1910 werd medegedeeld aangaande de onderhande lingen met Venezuela, kan nog worden toe ge voegd, dat de besprekingen, sedert dien tus- schen den Venezolaanschen gevolmachtigde en den minister gehouden, geleid hebben tot het ontwerpen van een nieuw protocol, hetwelk in de maand Juni aan do regeering der Re- publiok ter overweging is voorgelegd. Het antwoord daarop is nog niet ingekomen, maar kan volgens de verzekeringen van dr. Grisanti eiken dag worden tegemoet gezien. Tot zoo lang echter kan ook de tekst van dat ontwerp niet openbaar gemaakt worden. Oost-Indië. Volgens het Bat. Nbld. wordt den leger commandant, generaal Van Daalen, hot voor nemen toegeschreven een einde te maken aan het hand ever hand toenemend euvel dat officieren hun heil zoeken in burgerlijke be trekkingen. Generaal Van Daalen zou zelfs zoover willen gaan do detacheering van offi cieren bij burgerlijke diensten, zooals nu be staat, in te trekken, zoodat de nu tjjdelrjk buiten het leger werkzame officieren weder den militairen rok zouden moeten aantrekken. Degenen die reeds definitief in burgerlijken dienst zijn overgegaan, zou dit besluit natuur lijk niet meer kunnen treffen. Uit Stad en Provincie. De sergeant J. Vogel, van het le bataljon 3e regt. inf. te Bergen op Zoom, wordt 8 Oc tober a. s. op verzoek overgeplaatst bg het 2e bataljon te Middelburg. Donderdagavond werd de agent van poli tie Heisterborg in de Stationstraat alhier aangesproken door een boer, die beweerde door een ander mishandeld to zgn. Voor tot arrestatie van den onbekenden dader kon worden overgegaan, nam deze overhaast de vlucht met achterlating van Bchoenen en pet. Deze bewjjsatukken werden naar bet bureau van politie overgebracht van waaruit de poli tie onmiddellijk een onderzoek is begonnen. Heden morgen werden door de politie alhier aangehouden twee jongens van 8 en 9 jaar, die uit een tuin in de Baanstraat eene groote hoeveelheid appels ontvreemd hadden. Dit yiisaingen. De officier-machinist 2e kl. J. A. J. van HorBsen, gedetacheerd aan de Kon. Mg. De Schelde, wordt 15 Oct a. s van zjjn detachee ring ontheven en vervangen door den officier- machist 2e kl. A. W van Doorn. Eerstgenoemde vertrekt 24 dezer per stoomschip tsindoro van de Rotterdamsche Lloyd naar Indië. In het in ons vorig sommee opgenomen bericht omtrent de jongste vergadering van den gemeenteraad van Kondekerke staat o. a. dat de post f 100 vergoeding voor den ambtenaar van den Burgerleken stand met vier stemmen tegen van de begrooting werd afgevoerddit moet zjjn de post van f 100 vergoeding voor den ambtenaar ter secretarie. Voor de verkiezing van een raadslid te N i s s e zjjn candidaat gesteld M. Mol, land bouwer, en J Bos, veldarbeider. De eerste is een man van rechts, de tweede links gezind. Do St. Crt no 234 bevat de statuten van de Vereeniging: Hel Groene Kruis voor Ovezand, Driewegen en Omgeving, te Ovezand. Zjj stelt zich ten doela het nemen en ondersteunen van maatregelen ter voorkoming van ziekten; b het verleenen van hulp en hulpmiddelen bjj epidemieën en gewone ziekte gevallen c het bevorderen van algemeene gezondheidsbelangen. Diezelfde St. Crt bevat nog de statuten der Vereeniging Het Groene Kruis teBorsselen. Zjj omvat de heele gemeente Borsselen en is aldaar gevestigd. Zjj stelt zich ten doela het verleenen van hulp en hulpmiddelen bjj epidemieën en ge wone ziektegevallenb het bevorderen van algemeene gezondheidsbelangen. Te S t. A nn a 1 a n d iB op initiatief van den heer W. A. Dormaar opgericht een too- noelvoreeniging onder den naam Ons Genoegen. Zjj telt aanvankeljjk 13 werkende leden, t. w. 5 dames en 8 heeren Voorzitter is de heer W. A. Dormaar, secretaris de heer 0. Eind hout en penningmeester de heer A. Berkhey. Naar aanleiding der gemelde benoeming van deu heer F. Erasmus te C a d z a n d tot djjkgraaf van het waterschap Cadzand echrjjft men ons: Deze betrekking iB thans sedert 1833 door dezelfde lamilie bekleed en steeds van vader op zoon overgegaan. Donderdagavond bracht het muziekgezel schap Geduld overwint den heer Erasmus eene serenade. Onderwijs. De openbare lagere school te St. Lau rens is gesloten wegens het heerscben der mazelen onder de schoolkinderen. Op de voordracht voor directeur der muziekschool te Bergen-op-Zoom zjjn geplaatst de heeren H. Zander te Roosendaal, C. J. van der Wegden te Oosterhout en J. G. van Tright te Schagen. LANDBOUW. Te Wolfaartadjjk werd Woensdag avond in de openbare school te Ooatkerkeeen openbare les van den landbouwcursus voor meisjes van 15—25 jaar gehouden, onder leiding van de heeren K. van der Slikke, landbouw- onderwjjzer, en H. Wessel, arts aldaar. Zjj hadden dezen zomer aan een 14tal meisjes Iob gegeven over kamerplanten, kippen fokkerij en zuivelbereiding, alsmede over ge zondheidsleer. Tegenwoordig waren de wethouder, raads leden, de rjjkslandbouwieeraar, de commissie van toezicht en belangstellenden. De rgkslandbouwleeraar hield na afloop der goed geslaagde les een toespraak, bedankte den raad der gemeente voor den geschonken steun en deelde mee dat het volgend jaar ook huishoudkunde zal onderwezen worden door een gediplomeerde van de Amsterdamsche Huishoudschool, nl. door mej. Spruit te Kapelle. In het Land van Axel, de aardap- po'streek van Oosteljjk Zeeuwsch Vlaanderen, heerBcht in de laatste dagen drukke handel in aardappelen tegen stjjgende prjjzen. Voor Eigenheimers, bonte en blauwe, van goede kwaliteit wordt reeds tot f 4.60 per 100 K.g. besteed, terwjjl de Industrie, die in gewone jaren als voederaardappel wordt ge bruikt, thans om zjjne betrekkeljjk goede hoe danigheid voor tafelaaTdappel, wordt opge kocht tot f 3.30 per 100 KG. In die streek is dit jaar het besproeien der aardappelen van bjjzonder gunstigen invloed geweest. Terwjjl het gowas op de onbesproeide velden stierf, alvorens het tot vollen groei was ge komen, bleven de besproeide planten nog geruimen tjjd langer m loven, waardoor zjj tot volleren wasdom geraakten, wat zeer ten ie kwam zoowel aan kwantiteit als aan kwaliteit. Djamaloedin galar Baginda Djamaloed n en dr A. A. L. Rutgers zgn ter beschikking van den Gouv.-Gen. van N.-l. geBteld, de eerste teneinde voorloopig te worden werk zaam gesteld bjj het Dep. van landbouw daar te lande en de tweede teneinde te worden benoemd tot assistent voor de botanische labo ratoria bjj dat departement. LETTEREN EN KUNST. Onze stadgenoot, de heer A. A. NoBke> muziekuitgever, zond dezer dagen aan de bladen, die zjjne uitgaven steeds ontvingen, de volgende mededeeling «Hiermede moet ik u tot mgn leedwezen mededeelen, dataangezien in ons land vele muziekdirecteuren en concert- of muziek instituten zioh aan verscheidene mgner uit gaven niet of weinig gelegen laten liggen; aangezien in het buitenland geen mgner koor- en orkestuitgaven (van Von Bracken Fook, Kuiler, LieB, Schilfer, Zweers), trots her haalde pogingen, eenigen aftrek vinden aangezien de kosten van een fonds als het mgne op verre na niet gedekt worden door het Bucces dat eenige kleine werken (liederen of klavierstukken) hebbenaange zien ik, dankbaar herdenkend wat een deel der pers voor mgn uitgaven deed en doet, door te groote novazendingen in de laatste tien jaren waarscbgnlgb zelf oorzaak ben, dat vele belangrgke werken onbesproken bleven in verscheidene dag- en vakbladen aangezien ik niet alleen een lange reekB van jaren persoonlgk financieele offers heb gebracht, maar tal van toegezegde uitvoerin gen en steun, ook van hooger hand, mg wer den onthouden en velo teleurstellingen mg niet werden bespaarddat ik, in aanmerking genomen al deze omstandigheden, besloten heb een verbetering in deze toestanden af te wachten alvorens met het publiceeren, althans van groote werken, door te gaan. Beleeld, doch zeer dringend, verzoek ik uwen invloed om niet alleen hier te lande doch zoo mogelgk ook in het buitenland mgn uitgaven (zoowel kleine alB groote) bekend te maken. In het belang onzer kunst hoop ik dit be roep op uwe gewaardeerde medewerking niet te vergeefs te doen." De Wereldkroniek van deze week geeft als frontplaat een mooie foto van bet monu ment voor wgleD dr J. G. Mezger te Dom burg. Verder bevat dit nommer een afbeelding van de oude kerk te V o s b e m e e r, die ge restaureerd worden zal. In verband met den opBtand in Portugal is het portret opgenomen van koning Manuel II en een kiekje van bet koninklgk palies te Lissabon. Onder personalia vinden wg het portret van wglen prof. dr Melohior Troub. De zware brand te Sommelsdgk is in beeld gebracht, evonals het nieuwe, deze week in dienst gestelde, pantserschip De Zeven Provin ciën. De Ootoberaflevering van het maand schrift Eurog* bevat: Eenzaamheid van Marie Metz-Koning, Droomertje van Coen Hissink, Marginalia, van Dirk Coster, Eenige Wtlde- Jragmenten van Chr. van Balen Jr., >Eenzame" van H. 't Sas, Harteken van Cora Westland, Aanteekening van Redactie, Over nieuwe boeken Het Kleln-Tooneel. Daarvoor vragen wg, met het oog op de opvoeringen, alhier en te Goes te geven, ditmaal de aandacht. De leider ervan gaf, na zgne afscheiding van het Vrije Tooneel, dien naam aan zgn ge zelschap en zeide toe daarmee op artistieke wgze de kunst te willen dienen. En dat hg dat met ernst wilde, bewezen wel de daarop gevolgde uitvoeringen waarover Haagsche en Rotterdamsche bladen zich zoo gunatig uitlieten. Uit een dier critioken wensohen wg iets over te nemen. Vooraf echter do mededeeling dat te Mid delburg, in plaats van De Kroeg, wellicht zal gegeven worden Cultuur, zedespel in een bedrgf, ook van Speenhoff zeiven. Maar dit ia nog niet zeker. Omtrent eerstgenoemd lazen wg dat dit elders zeer voldeed, vooral door het zeer goede spel der vertooners. En nu de aanhaling die wg bgzonder ter lezing aanbevelen. Waloh, de bekende tooneelrecensent van Het Vaderland, opvolger van Van Nouhugs, een fijnvoelend en op letterkundig gebied zeer bekend man, van wiens hand in tgdschriften verdienstelgke gedichten verschenen, schreef dan o. a. «We dachten dat we Speenhoff kenden en ten volle waardeerden, wanneer we, zgn heer- lgk effene liedjes-voordracht genietend, toe juichten. Maar we kenden hem nog niet ten volle. Een nieuw talent heeft hg ons doen bewonderen zgn gave als tooneelschrgvor. Drie eenaotertjes kregen we: Cultuur, De Voet, Kiekeboe. De Voet is het volkomenst geslaagd. Hot is een juweeltje. Het is fijnhet is aldoor- raakhet is literair èn het is tooneel. Da treflgkBte qualiteit van Speenhoff', die in zgn liedjes ook telkens oven doorblinkt: zgn liefde voor eenvoud, waarheid, goedheid, kracht, heeft hg in dit stukje, waar een vrouw ver overd wordt door een waar-en-Bterk, een cy nisch en ongelukkig, een niet-vleiend, een ook in zgn liefde-begeoren nooit laf-wordend man een sohoone verheerlgking gebracht. De heerlgkste kunst is toch altgd idealis tisch Cultuur is een aardig dingske, dat leukjes den draak Bteekt met een op excentrieke sen satie belust wereldvronwtje. Het minst belangrgke was Kiekeboe En dan krggen wg Dinsdag in onzen schouw burg te hooren geestige liedjes van Speenhoff en zgne vrouw en ten slotte een «Parodieën- spel", bevattende «onschuldige grapjes" op bekende kunstenaars. Tevens voegon wg hierbg de herinnering dat ook voor deze variee rende voorstelling de bespreking Maan - dag te voren plaats heeft. RECHTSZAKEN. Arrondissemente-Rechtbank te Middelburg. P. A. S37 j., smid, uit Vlissingon, was niet verschenen maar kwam juist binnen toen besloten waB zgn zaak bg verstek te behandelen. Als oorzaak van zgnte laat komen noemde hg het langzaam rgden der electrische tram. Beklaagde's kinderen ladden op 20 Aug. te Vlisaingen kwestie gekregen met een negen jarig jongetje. A1b gevolg hiorvan werd er met steenen gegooid, waarop beklaagde een stok baalde en het ventje daarmede zoodanig op het hoofd sloeg dat het bloedend verwond werd. De negenjarige en nog een getuige kwamen dat bevestigen. Beklaagde ontkende. Hg had enkel op ge- tuige's broek geslagen. Eisch f 15 boete subs. 15 dagen hechtenis. Toen nam dr L. W.. 31 jaar, arts te M i d- d e 1 b u r g, op het beklaagden bankje plaats Het betrof hier een appèlzaak. Beklaagde had op 4 April bg de dochter van mevr. Megers- Denekamp roodvonk geconstateerd en hiervan binnen 3 dagen geen aangifte gedaan bg den hoofdinspecteur der volksgezondheid dr Rugseh Deze verklaarde dat door hem binnen den vastgestelden termgn geen kaart is ontvangen waarop vermeld was dat de ziekte door dr W

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1