MIDDELBIRGSCHE COURANT.
J
r. 233
1910.
Dinsdag
4 October.
Middelburg 3 October.
Benoemingen enz.
Uit Stad en Provincie.
Onderwijs.
133* Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k 8, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Iffrijn por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 3.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bjj abonnememt op vooróeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zpn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vó.ór één uur
aan het bureau bezorgd zpn.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- cn
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel maar
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtig hot Algemeen Advertentle-Bnrean A. DE LA
MAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Sprokkelingen.
Het is weer een feit: de deskundigen zpn
het over de kwestie-der kustverdediging, met
haar veertig millioen onkosten, zooals ge
woonlijk bjj zulke belangrijke kwesties, zoo
oneens mogelijk.
En als wjj nu nagaan hetgeen onze Toren
wachter in ons vorig nommer schreef over het
gebeurde met het tart Pampus, dan mogen wp
het zeker wel diep treurig noemen dat
daarmee zulke hooge sommen gemoeid zjjn.
Volgens De Avondpost is verreweg het groot
ste aandeel van de 26 millioen, meer speciaal
voor fortenbouw bestemd, aangewezen voor
Den Helder, de stelling waarvan de waarde,
o. a. volgens de heeren Staal en Cohen Stuart,
het meest dubieus ia.
Volgens de «schatting" van genoemd blad,
zou de verdeeling zpn als volgt: Helder onge
veer 11, lJmuiden 4'/,, Hoek van Holland
Goereesche Gaten 4, HoUandach Diep eu Vol-
kerak 1'/, en Vlissingen 41/,; samen 26 millioen.
Men mag er dus stellig op rekenen, tee
kent het blad hierbp aan dat de Regeering
het accent hoe ongelooflijk het klinkt -
houdt op Den Helder, dat zp behalve hecfort
te Vlissingen (wat uit de stukken bljjkt) een
lort wil bouwen Zuid van het kanaal van
lJmuiden.
Verder bevat het blad nog de mededeeling,
»dat geld uitgetrokken is voor een fort aan
de DirklandBche Haven (GoereeBcho Gaten)
niettegenstaande gezegd wordt dat eerst
later kan worden nagegaan óf dit fort wel
noodig zal zjjn."
Dit laatste acht Het Vad., na de vrjj per
tinente verzekering der Regeering, ongeloofljjk.
Het kan niet aannemen, dat eene Regeering
zich opzettelijk aan dergelijke misleidende
trucs zal schuldig maken, nog wel met de
zekerheid, dat bet tóch uitkomt. Dat voor
Den Helder het leeuwen aandeel van het geld
bestemd is, schjjnt echter vast te staan.
Dezer dagen schreei De standaard in een
driestar
»Reeds voor jaren is er daarom van anti-
revolutionnaire zjjde in de Tweede kamer op
het houden van een enquête te dezen opzichte
{n.l. naar het rendement der oorlogsuitgaven)
aangedrongen, en ten slotte is het toenmalige
Kamerlid Ta! ma er toe overgegaan een daar
toe strekkende motie in te dieneneen motie
die door zijn optreden als Minister vanzelf verviel.
Die voorstelling is, naar van verschillende
zjjdeu wordt opgemerkt, geheel onjuist, zooals
meermalen het geval is wanneer genoemd
blad er belang bjj heeft de zaken bpzonder-
ijjk voor te stellen.
De waarheid is deze
Bjj de behandeling der Oorlogabegrooting
voor 1907 had de heer Talm» eene motie aan
de Tweede Kamer voorgesteld, luidende
»De Kamer,
van oordeel, dat tot herstel van het
vertrouwen van het volk in 's lands
weerbaarheid en tot bevestiging der over
tuiging omtrent de noodzakelijkheid van
de geideljjke en persoonlijke lasten voor de
verdediging op het volk gelegd, oen opzette
lijk onderzoek dringend noodig is, dat dit
onderzoek behoort te gebeuren door een Staats
commissie,
gaat over tot de orde van den dag."
Deze motie, die twee jaren hangende bleet,
werd kort vóór de behandeling der Oorloga
begrooting voor 1908, op 18 December 1907
met stille trom ingetrokken. Het is dus
geheel onjuist, dat zjj van rechtswege verviel
door het optreden van den afgevaardigde
Talma als Minister.
Er moet het behoeft wel geen betoog
een reden zjjn geweeBt voor de intrekking.
Onder de vrgzinnigen was men destjjds vrjj
algemeen van gevoelen, dat de intrekking
plaats had met het oog op hot voornemen
der rechterzijde om het Miniaterie-De Meester
te doen vallen; en opdat de rechterzijde, die
dan tot Kabinetsformatie geroepen zou zjju,
de motie niet op haar weg wilde vinden als
een struikelblok, dat zjj er zelf op had ge
worpen.
De oud-Minister Van Rsppard schrjjft daar
over in zjjn boek: De naaste toekomst van het
militaire vraagstuk: »Een zaak was lastig hierkjj,
nl. de motie-Talma, die ook een j$ghtsch
Kabinet voor de moeiljjkheid kon brengon een
Staatscommissie te benoemen, en dat zelfs in
moreelen zin moest doen, indien wat
zeer waarschijnlijk was de voorsteller der
motie deel zou uitmaken van hot nieuwe
Kabinet".
Met andere woorden, en duideljjker: de
rechterzijde wilde de noodzakelijkheid van be
zuiniging wel als stormram gebruiken tegen
het Kabinet-De Meester, maar daardoor niet
gebonden zjjn, indien zjj zelf als Regeering
moest optreden.
De motie werd dan ook tjjdig, door intrek
kinguit den weg geruimd.
En thans, vier jaren later, heeft, merkt Hei
Vad. op, het ministerie waarvan de toenmalige
voorsteller der bezuinigingBmotie
deel uitmaakt, ons verrast met het voorstel
om veertig millioen voor de kustverde
diging te geven.
Waar gaan wjj toch heen
Op de huishouding van onzen
Staat geeft de Nieuwe Crt bet volgend kpkje
De oud-Minister De Meester ontwierp in
1906 een vergelijking tusschen den toenmaligen
toestand van 's Rjjks financiën en de cjjfers
welke de begrooting vermoedelijk zou aan-
wjjzen, wanneer de plannen voor sociale wet
geving, die hot liberale Kabinet van 1905
koesterde, tot wet zouden zjjn verheven en
daadwerkelijk ingevoerd. Dit zou zoo ver
onderstelde bp in 1911 het geval zjjn en
hp becjjferde daarom uitvoerig hoe de ver-
moedelpke stand van zaken in het genoemde
jaar zou zpn.
De Staatsbegrooting voor 1911 ligt thans
voor ons. En het is in hooge mate belangrpk
en niet zonder een prikkelend bpsmaakje, de
cpfers, welke zp bevat, ter vergelijking te
leggen naast die, door den bekwamen financier
bpna vpf jaar geleden als waarschpnlpk aan
gegeven.
Het resultaat der hecpferingen is dat de
staatsuitgaven voor 1911 geraamd worden op
een bedrag dat ruim 19l/i millioen hooger is
dan de heer De Meester in 1906 vermoedde.
Dio conclusie noemt het blad ontstellend, wpl
in hoofdzaak het ontzaglpk accres te wyten
is aan wat men, hier niet zonder ironie,
«normale" stpging noemt. En het accres der
inkomsten wordt f 6.051 000 minder geraamd
dan in 1906 begroot werd.
Summa summarum zonder sociale wetgeving
en adminiBtartieve rechtspraak zal in 1911
19'/» millioen meer worden uitgegeven, doch
31/» millioen minder worden ontvangen dan
de zeer voorziohtige en bp uitBtek deskundige
Minister van Finanoien in 1906 verwachtte
De toeneming der uitgaven meer dan twee
maal zoo groot, die der inkomsten een vierde
minder dat toen verwaoht werd.
Mag ook dit laatste resultaat voor ons die
gewoon zjjn het jaarljjkBcbe accres der midde.
len met den gelpkten term »verbljjdend" te
zien opluisteren, een teleurstelling zpn, do
aangetoonde volkomen abnormale stpging der
uitgaven legt aan de Kamer een bgzonderen
plicht van waakzaamheid en ingetogenheid op.
Dat met deze vaart 'a Rpks financiën, on
danks allo plannen tot versterking der midde
len, naar den kelder gaan men behoett geen
De Meester te zpn om het te bevroeden.
Bg kon. besluit:
is J. W. Roeltsema, surnumerair der grond
belasting te Amsterdam, benoemd tot controleur
bp dien diensttak, en zpn benoemd tot ad-
junot-controleur der grondbelasting de surnu
merairs bp dien diensttak L. W. Rompn te
'b Gravenhage en K. M. SilleviB te Utrecht;
is aan den luit. t/z le kl. A. F. Folkersma,
op verzoek, in O.-I. eervol ontslag uit den
zeedienst verleend;
zpn bevorderd tot luit. t/z le kl. de luit.
t/z 2o kl. C. R. F. Tollenaar, tot kap.-luit. t/z
de luit. t/z le kl* J. F. Npland, en tot luit.
t/z lc kl. de luit. t/z 2e kl. R. P. G.Spengler
is aan den heer K. Holm, op verzoek, oer vol
ontslag verleend uit zpne betrekking van
bnrgerapothekor bp de marine, en is tpdelpk
als zoodanig aangesteld de heer H. W. van
Urk, apotheker te Amsterdam
zpn bevorderd tot bureelambtenaar van den
Rpks waterstaat 2e kl. A. A. L. Vroom, D. A.
van der Straaten, W, L. van Bplevelt en M. D.
Hufferman, thans 3e kl.
H. A C. M. Hueber is ter beschikking van
den Gouv.-Gen. »an N.-L gesteld, teneinde te
worden benoemd tot inspecteur van het ge
vangeniswezen daar te lande.
Door Burg. en Weth. van Middel
burg ia benoemd tot commies ter gemeente
secretarie de heer J. W. Schuurman, thans
klerk 3e klasse op die secretarie.
De le luitenant-adjudant jhr C. M. Storm
van 's Gravezande van het 2e bataljon 3e reg.
inf. te Middelburg wordt met ingang van
15 November a.s. gedetacbeord bg de Ie
mitiailleurafdeeling te 's Gravenhage.
Op verzoek maken wp hiervan eerst heden
melding.
Door de politie alhier is heden
ochtend in de Langeviele aangehouden zekere
C. S., 22 jaar oud, varensgezel, die nog een
oud© schuld met de politie had te vereffenen.
Niettegenstaande het weder Zondagoch
tend zich zeer ongunstig liet aanzien voor den,
in den namiddag alhior te houden voetbal-
wedstrpd tusschen de clubs M. V. V. O. 1 on
Zeelandia I, beiden uit onze stad, herstelde
het zich omstreeks één uur en veranderde in
het prachtigste herfstweder.
Buiten alle verwachting was het veld goed
droog en om twee uur werd een aanvang met
den wedstrpd gemaakt, onder leiding van den
heer Holtzer.
In den aanvang werd van beide zpden vol
vuur gespeeld en even vóór de rust maakte
Olympia nog juist twee punten.
Na de rust bekwam de doolverdediger van
Zeelandia I een gevoeligen trap, waardoor bp
eonigen tpd met minder succes het doel
kon verdedigen.
M. V. O. 1. behaalde nu nog vpf punten
tegen Zeelandia twee punten.
De uitslag was dus 72 in 't voordeel van
M. V. V. O. J.
Te Vlissingen speelde de voetbalclub
E. .1/. M. 1. uit die stad tegen Zeelandia I,
uit Goes. Yoor de rust was de stand 2—1 in
't voordeel van E. M. M. I.
Na afloop was de stand 8—1 in 't voordeel
derzelfde club.
In Goes werd door de Middelburgsche club
Concordia 11 met Zeelandia 11 uit die stad een
match gespeeld.
Vóór de rust was de stand 3—1 in 't voor
deel van de club uit Gobb. Na afloop was de
stand 52 in 't voordeel dierzelfde club.
Verder werd te Helmond nog een match
gespeeld tusschen de voetbalvereenig.ngen
Helmond uit die stad, met Willem 11 uit Til
burg onder leiding van L. Meyer.
De uitslag was 5—3 in 't voordeel van Wilr
lem II uit Tilburg.
Ook te Roosendaal werd door de voetbal-
vereenigingen Vooruit en Noad gespeeld onder
leiding van A. M. J. Vermeer. Na afloop was
de stand 4—0 in 't voordeel van Noad.
Met ingang, van 12 October worden
's Gravenpolder, Grjjpskerke en
StJ an-steen opgenomen in het Neder-
landschBelgisoh telephoonverkeer.
Zaterdag hadden op Zuid-Beveland
een paar jublilés plaats op postgebied on wel
herdenkingen van 25-jarigen dienst.
Eerstens van den heer J. HnbregtBe te
Y e r a e k e als brieven- en telegrambesteller.
De jubilaris ontving van verschillende zpden
blpken van belangstelling. Van het kantoor
personeel en de afd. Zuid- en Noord-Beveiiand
van den bond De Post kreeg hp een mooien
armstoel en een barometer, van een vorigen
direoteur een klokje met coupes en van de
ingezetenen een prachtig gouden horloge. De
bestellerskamer waB met bloemen versierd,
van veler woning wapperde de driekleur en
Mozart bracht hem een serenade.
De jubilaris toonde al deze belangstelling
en bartelpkheid hoog te waardeuren.
En te Hoedekenskerke vierde mej. D.
Maas—Walraven en de heer J. J. Walraven
hun jubilé, respectievelpk als brievengaardster
en brievenbesteller.
Aau gelukwenschen ontbrak het hun dien
dag niet. Het fanfarencorp3 Con Amove bracht
hun des avonds een serenade met fakkellicht,
waarbp hun namens de burgerp eenige prach
tige geschenken werden ter band gesteld.
Zp ontvingen ook van bovengenoemde atdee-
ling van De Post blpken van belangstelling.
De burgemeester wenschte de jubilarissen
ook geluk.
Vrpdagavond gaf de tooneelvereeniging
Crescendo te Yerieke e»n uitvoering ter
eere van haar voorzitter, den heer O. Zoidweg,
die op het punt staat van naar Amerika te
vertrekken. Deze vorm van vereering vond
veel instemming. De ruime zaal kon de
menigte haast niet bevatten en de Vereeniging
nam, na afloop van het uitvoerig program vol
afwisseling, bp monde van den heer J. Osse-
waarde, een bartelgk afscheid van haar vertrek-
kenden voorzitter en bood hem een souvenir
i. Deze aanvaardde dit met een woord van
dank.
Ofschoon de verzending van mosseleti
begint te verminderen, mogen, zoo schrpft men
ons, de mosselhandelaars te Philippine
nog niet klagen, la de atgeloopen week 25
Sept.—1 Oct. zpn aan de kade aldaar nog 4560
balen a 90 kg. gelost. Naar de mpnen in
België en Frankrpk werden 925 balen gezonden
die fr. 3—fr. 3.5 per baal opbrachten. Ge
regelde afnemers in Frankrpk en Belgie. vooral
Gent, namen 2125 balen tegen fr. 3.5, fr. 4
en fr. 5, terwpl aan Belgische en Hollandsche
venters nog 1510 ton a 60 kg. werden ver
kocht tegen fr. 2—fr. 3.5.
Zuiderzeezaad werd niet aangevoerd.
Hollandsch zaad ongeveer 750 haringtonnen
b. 100 kg. tegen f 1.25.
Doordien er twee dagen niet kon geviseht
worden, werd er slechts 1580 kg. garnalen ver
zonden, waarvan de prps f 0.15—f 0.20 per kg.
Te Utrecht werd Zaterdag het politie-
diploma behaald door D. J. Hoekstra te
Neuzen.
De vorige week braadde onderGroed.e
een stapel erwtenBtroo af, dieniet verzekerd was.
ip onderzoek bleek dat de brand was aan
gestoken door eendertienjarigen koewachter,
die het feit bekend heeft en met opzet ver
klaarde gehandeld te hebben.
LETTEREN EN KUNST.
Wpl mevrouw Noordowier-Reddingiuson
gesteld geworden is gaat het concert van ge-
wgde muziek, Donderdag a. h i e r te geven,
niet door.
Heyermans Op hoop van Zegen zal dit
seizoen opgevoerd worden te Wiesbaden in
den Koninklpken Schouwburg
Heyermans wordt hoj/ühig. En nog wel m
Pruisen. Onder Wilhelm von (Jolles Gnaden
zegt het Hbl.
Een Rubens-schilderp Diana's Bad, is door
mevr. Schubert, van Munchen, die deze schil-
derg naar de Tentoonstelling van Oude Kunst
te Brussel gezonden had, aan een Amerikaan
verbocht voor een millioen iranc.
LANDBOUW.
Vrpdagavond werd te Zoutelande
in de herberg De Roode Leeuw door vele inge
zetenen een bpeenkomst gehouden, om te komen
tot de oprichting van een geitenfokvereeniging.
De heer Zwagerman, zuivelconsulent te
Middelburg, uitgenoodigd om over de geiten-
tokkerg een lezing te houden, voldeed daaraan.
Besloten werd tot het oprichten van een
vereeniging over te gaan.
Uit de vergadering traden 33 personen als
lid toe, met een gezamenlpkaantal van84geiten.
Een voorloopig bestuur werd samengesteld
bestaande uit 5 leden. Daarin werden gekozen
do heeren G. de Visser, G. Kodde, M. van
Slugs, P. Verhage Dz. en A. Francke, terwpl
do heer Bergsma bp acclamatie werd benoemd
tot eere-voorzitter.
In de Zaterdag te Axel door do daar
bestaande afdeeling der Zeeuwsche Landbouw-
scbappp gehouden vergadering was het volgen
de antwoord ingekomen van Ged. Staten op
het verzoek der afdeeling aan de Provinciale
Staten om betere afwatering van de landen
bewesten het kanaal Gent—Neuzen door ver.
grooting der sluis en verbetering der water
leiding: dat zp tot vergrooting der sluis niet
gunstig kunnen adviseeren aan deu Minister
van Waterstaat, maar dat zp aan het verzoek
om verbreeding der waterleiding wel willen
voldoen.
Het college gaf echter in overweging direct
aangifte te doen, zoodra ingelanden last hadden
van het overtollige water en verzocht te letten
op het reinigen en schoonhouden der slooten.
Verder een schrpven van het hoofdbestuur
om de afdoelingstentoonstelhng te vervangen
door een provinciale tentoonstelling, te houden
in de maand September.
De voorzitter herinnerde aan den prachtigen
uitslag der in Juni te Axel gehouden tentoon
stelling en bracht nogmaals dank aan allen,
die, hetzp financieel, hetzp moreel, deze zaak
hadden gesteund. Hierna werdon de prpzen
en diploma's uitgereikt
Benoemd, van 1 October 1910 tot en met
ultimo Augustus 1911, tot leeraar dor R. H.
B. school te G o e s A. C. J. A. Greebe aldaar.
Voor de vacature als onderwpzer met
acte Fransch aan school A te Sluis zjjn drie
sollicitanten.
Aldaar is eonigen bewoners van huizon
eigendom van de R. C gemeente de huur
tegen 1 Januari a. s. opgezegd, in verband
met de op te richten R. C. meiejeaBchool in 1911.
Mej. N. iBebree Moens is voor het stu
diejaar 1910/11 benoemd tot assistente van den
hoogleeraar dr. C. P. Sluiter bp diens onder-
wps aan het zoölogisch laboratorium aan de
universiteit van Amsterdam.
Tot leeraar aan de R. H. B. Schooi te
Roermond is benoemd P. Hans Szn., aldaar en
tot leeraar aan do R H. B S. te's-Hertogen -
boocb G. J. Stocksmeier aldaar.
Met 15 November 1910 komt aan de R.
H. B. S. te Meppel de betrekking van leeraar
m de wis- en natuurkunde vacant.
De Prou. Gron. Crt. verneemt, dat het
achtste internationale pbysiologisch congres
te Weenen op voorstel van professor Ham
burger besloten heeft het volgende congreB m
1913 te Groningen te houden. Het blad stelt
de groote onderscheiding, die daarmede aau
Nederland en aan de Groningsche universiteit
bewezen wordt, in het licht en verwacht, dat
de regeeringen van land en stad door ruime
subsidies eene waardige ontvangst van hot
congres mogelgk zullen maken.
Het nieuwe phvsiologische laboratorium,
beantwoordende aan de hoogste wetenschap-
pelpke eischen, zal vóór dien tpd voltooid zpn.
KERKNIEUWS.
Beroepen naar: Ameide c. a. P Krupt, cand.;
Vlaardingen C. A. Lingbeek te SppkHee
renveen (toez.) H. Visser te OosthuizenWie-
ringerwaard (toez.) A. J. Reinders te Ooster-
land (Wiermgen); en naar Harmelon G. Bol-
kenstein te Harwich en Riugahuizen.
Aangenomen naar: Kats doorP.Moerman Sz.,
cand.; Assen (toez.) door A. J. Werner te
Noordschermer; Langezwaag door J. M. Natzpl
te Berkhout Wirdum door T. H. G. van It-
tersen te Pieterburen en naar Wolvega c. a-
als hulpprediker, door D. van Maanen, cand.
Bedankt voorOostburg door B. van Nieuw-
burg te Wink elKrommeniedpk door H. Bax
te HippolitushoeiTer Apel door C. Ph. P.
Abbing te Zweeloo: en voor Lobith door A.
Groeneveld te Noord Zppe.
Geref. kerken.
Beroepen naarOud-Beperland W. J. Geels
te 'e GravendeelEpe en Oldemarkt J. Geelker
ken, cand.; Glanerbrug J. C. Dagevos te Zuid-
Beperland; eu nanr Gasseltorngveen B. J.
Lumbers te Avereest.
Aangenomen naarNieuwe Pekela door T. J-
Hagen te Ridderkerk -, en naar Koevorden door
B. Roorda te ldskenhuizen.
Bedankt voorBaarland door E. Schouten
te Bolnes; Dirksland door H. Kievit te Aag-
tekerkeWitmassum door Tj. Petersen te
Winsum De Wilp door G. Groot Kibbeling fee
Haulorwpken voor Hindeloopen en Stavoren
door J. Visser te Hpum.
Chr. GereJ. kerk.
Beroepen naarEmmer Compascuum-Val-
thermond Joh. van der Vegt te Almeloo.
Ev. Luh. kerk.
Bedankt voorCulemborg door H. Snjjder
te Groede.
Dordtsch ger. kerk.
Beroepen naarKampen G. Roelofsen te
Bruinisae.
VerscMIIeMe Berichten.
De vereeniging van vóór de wet van
1909, beneden den rang van officier, gepens.
militairen van leger, marine en koloniën,
ook bekend onder den naam Weduwenzorg,
en waarvan de hoofdzetel is gevestigd te
Zwolle, zond een adres aan de Tweede Kamer,
waarin zij, nu aan de weduwenpensioenwet
van 1909 geen genoegzaam terugwerkende
kracht is verleend en op requesten aan de
Ministers van Oorlog, Marine en Koloniën
afwijzend is beschikt, de tusschenkomst der
Kamer inroept, om alsnog een Rijkssubsidie
van f3000 te ontvangen, als tegemoetkoming
I in haar streven de weduwen en weezen harer
leden te ondersteunen.
Deze jonge vereeniging, die 26 September
