MIDDELBURGSCHË COURANT.
K". 217
1910.
Donderdag
15 September.
Middelburg 14 September.
Benoemingen enz.
Uit Stad en ProTincie.
Onderwijs.
Verschillende Berichten.
1S3* Jaargang.
Deze courant verschijnt d a g e 1 g k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
JPrijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertenti'ë n bjj abonnememt op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zgn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten deB middags vó.ór één
aan het bureau bezorgd zyn.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 oent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen
Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is gerechtig bot Algemeen Advertentle-Barenn A- DH LA
MAR Ae., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Sprokkelingen.
In oe Vlaamsche Gazet wgdt ook de beer
Is. Boete een artikel aan onze kustver
dediging en de bekende aanvrage om
■veertig millioen.
België heeft niet lang geleden die tgden
beleefd en de liberalen daar hebben toen ook
de regeering geantwoord: wg willende lands
verdediging verzekeren, maar zoo gg het nood
zakelijk oordeelt forten te bouwen, dat men
dan aanvange met de herinrichting van het
leger.
Dezelfde beweegredenen vindt men terug in
de liberale bladen van Nederland.
Na aanhalingen van enkele bladen sshrgft
■de heer Hoste:
»De Protestant8ch-katholieke regeering van
Nederland gaat blgkbaar op dezelfde wjjze te
werk als het klerikaal gouvernement van België.
De Belgische ministers moehten nagenoeg
op de ganscbe katholieke meerderheid rekenen
om de forten te laten stemmen, terwjjl de
heer Sehollaert moest spartelen als een paling
om de nationale verdediging te kunnen ver
beteren door de zegepraal van den persoonlijken
dienstplicht.
Men besteedt liever millioenen aan forten,
dan bet plichtsgevoel van de natie te verboogen.
Een dergeljjke politiek is onzedelijk. Wg
stellen met veel genoegen vast, dat sohier alle
liberalen in Nederland, evenals in België',
daarvoor niet te vinden zgn."
En nadat er op gewezen is dat bet vraag
stuk der onzijdigheid ook bjj ons op den voor
grond treedt, volgen deze regelen
Welke mogendheid kan er belang bjj heb
ben, de knsten van Nederland te bemachtigen
Engeland. Het wantrouwen van Duitschland
kan bet aldus gemakkelijk uitleggen.
En dan mogen wg ons afvragen of er een
zoo groot verschil bestaat tuBBchen de onzijdig
heid van bet Nederlandsche kustgedeelte en
-de onajjdigheid van België voor wat de ver
houding van beide landen tot de groote mo
gendheden betreft?
ledereen weet dat de onzijdigheid van Belgie
ons ook verplichtingen oplegt. Wg moeten in
staat zgn die onzijdigheid te handhaven, want
voor ons zou een »geschonden grondgebied"
wel kunnen gelijk staan met een verloren land.
Ook bevestigen wjj slechts ons zelfbestaan,
wanneer wg onze nationale verdediging niet
laten entredderen.
Men denke daarover wat men wil. De
vurigBte tegenstrever van al die militaire uit
gaven, die op de wereld als een nachtmerrie
drukken, zal België goedkeuren, zoo hg het
levensrecht der kleine volken erkent.
Hetzelfde geldt voor Nederland.
De nevtraal-verklaring van het kustgedeelte
heeft een heel andere politieke beteekenis dan
de onzijdigheid van België.
Maar een beters verdediging, de. forten
kwamen hier ook op den voorgrond. En als
een klem land zich weerbaar maakt, dan stellen
de groote Mogendheden daarin steeds veel
belang.
Iedereen herinnert zich hoe Fransche publi
cist-en schreven en wreven over een militair
verbond tusschen Nederland en België.
Dat alles was gericht tegen Duitschland, of-
achoon die heeren het alleen hadden over de
hoogere belangen en de onafhankelijkheid van
België.
Maar hanne bedoelingen werden ontmaskerd,
en sindsdien laten zg het Btlgisohe huishouden
wat gerust."
Ten slotte heet hot:
«Nederland zal de goedkeuring van velen
genieten, wanneer het zgne onzijdigheid tegen
over de groote mogendheden wil handhaven,
en daarvoor bjj niemand en bggevolg ook
niet b| Duitschland te rade gaat-"
ms
Naar aanleiding der jongste telegrammen
uit A t j e h werd, zooals wjj meldden, beweerd
dat het veriet in Pidië en Menlaboh ale ge
ëindigd kon besoheuwd worden.
Volgens Het Vad. bestaan voor zulk een
stout beweren geen afdoende redenen. Vooral
in Pidië telt de party van verzet nog ver
scheidene invloedrgke oelama's.
Dit neemt niet weg, dat in den laatsten tgd
verscheidene tenngkoe's van beteekenis zgn neer
gelegd, zooals de gegkte term luidt, enkele
nvloedrjjke hoofden zich hebben onderworpen,
wat ongetwgfeld moet schaden aan den in
vloed, alle tgden door de oelamapartg op
hoofden en bevolking uitgeoefend, wellicht
ook is aan te merken als een bewgs van den
minder wordenden invloed van die party en
in gelgke mate onze zaak ten goede moet
komen.
Volgens de kiezerslijsten van 1910
aren er in ons land 854.539 kiezers voor de
Tweede Kamer, 851.868 kiezers voor de Pro
vinciale Staten en 781641 kiezers voor de
Gemeenteradon, terwjjl 29.337 kiezers hnn
kiesrecht in 1910 verloren, doordat zg het
verschuldigde terzake van aanslag, omschreven
by art. 10 der kieswet, niet op den len Maart
hadden voldaan.
Het aantal mannen van 25 jaar en ouder
is, volgens de verschillende volkstellingen, ge
middeld 47 pCt der geheele mannelijke bevol
king. Van dit aantal zgn in 1910 62.12, 61.93
en 56.83 pCt kiezers onderscheideniyk voor de
Tweede Kamer, de Provinciale Staten en de
Gemeenteraden.
Van de 854.589 kiezers voor de Tweede
Kamer waren 58.130 aangiftekiezerB en 796.409
ambtshalve op de kiezerslysten gebracht.
Voorts zgn de kiezersin de volgende groe
pen te onderscheidenbelastingkiezers 772.127,
huurkiezors 24.193, loon- cn pensioenkiezers
45.501, spaarkiezers 8.097 en examenkiezers
4.616, in totaal 82.412 kiezers krachtens art.
1 B.
Het geheele aantal kiezers voor de Kamer
is van 1909 op 1910 met 10.989 of 1.30 pet.
toegenomen de verschillende groepen kiezers,
onderscheiden naar den grondslag, waaraan
zg hun kiesrecht ontleenden, waren toen re-
spectievelgk afgenomen metbelastingkiezers
kiezers krachtens art. 1 B 1148, waaron
der huurkiezers 588, loonkiezers 1482, Bpaar-
kiezers 557, examenkiezers 1452, de ambts
halve- en aangiftekiozers onderscheideiyk met
26 en 19.55.
TWBKDH KAMER.
Nominatie Hooge Raad.
Door den Hoogen Raad der Nederlanden is
aan de Tweede Kamer de volgende Igst van
aanbeveling van zes candidaten ingezonden,
teneinde daarop te kunnen acht slaan bg het
maken der nominatie voor de vacature van
een raadsheersplaats, ontstaan door het eervol
ontslag, verleend aan den raadsheer jhr. mr.
D. G. van Teylingenmr. O. O. Segers, presi
dent der arr.-rechtbank te Utrecht, mr. H.
se, raadsheer in het gerechtshof te Arnhem,
jhr. mr. R. Feith, raadsheer in het gerechts
hof te 's Gravenhage, jhr. mr. J. J. Gockinga,
vise-president van het gerechtshof te Arnhem,
mr. H. C. DreBselhuys, administrateur met den
persoonlgken titel van directeur-generaal van
het gevangenis-, rgkstuoht- en opvoedings
wezen, en mr. dr. L. E. Visser, rechter in de
arr.-rechtbank te Rotterdam.
Bg kon. besluit zgn in de orde van Oranje-
Nassau benoemd tot commandeur dr J. Woltjer,
lid, tevens voorzitter der staatscommissie voor
de reorganisatie van het onderwys, en tot
ridder W. J. H. Muiier, eerelid van den Ned.
Bond voor lichamelijke opvoeding
Mr C. Ph. C. E. Steiumetz, L. A. J. van
de Poel en G. P. de Graaff, zgn ter be
schikking van den Gouv.-Gen. van Ned.-lndië
gesteld teneinde te worden geplaatst in rech-
terlgke-, onderwgs- en waterstaatsbetrekkin
gen daar te lande.
Do staatscommissie tot het voorbereiden van
voorstellen aan de Regeering tot reorganisatie
van het lager, middelbaar en hooger onderwjjs,
voor zoover deze tot eene betere ineenscha-
keling van de onderscheidene deelen van het
onderwgs noodig zal blgken, is onder dank
betuiging ontbonden.
KORTE MEDEDEEL INGE N
Te Rotterdam is de algemeeno vergadering
gehouden der Neder landeche Me'khygienische
Vereeniging.
In de vacature-Floris Vos werd als bestuurs
lid gekozen de heer A. de Boer uit 's Her
togenbosch.
De heer Th. J. A. Diephuis, die wegens zgn
verkiezing tot voorzitter dier vereeniging zgn
functie als redacteur van het orgaan der
Vereeniging had neergelegd, werd als zoodanig
herkozen en verklaarde de benoeming aan te
nemen.
Verder werd besloten het onderwerp: de
Schoolplaat, dat reeds lang op de agenda staat,
doch nog niet te verwezenlgken was met het
oog op de kosten, voorloopig van de agenda
af te voeren en voorts om tot het lidmaat
schap van de Koninklijke Nederlandsche Land-
bouiovereeniging toe te treden.
De heer dr A. van Raalte leidde het onder
worp in Alleen toezicht op den melkverkoop
of meer?
a 'a Gravenhage is de algemeene ver
gadering gehouden van den Bond van Neder
landsche Schilderspatrooni, welke zeer druk
bezocht was.
AIb eerste voorzitter werd gekozen de heer
W. C, van As en als hoofdbestuurders de heeren
M. Soumans te Rotterdam, A. Schotel te
Dordrecht en T. Manak te Assen.
Aan het Bondsdiner namen een 350tal feeat-
gonooten deel.
Zooals nit eene in dit nommer voor
komende advertentie blgkt, komt Benner's
bioscope Zaterdag voor eeniga dagen in het
Schuttershof alhier voorstellingen geven.
Benner is hier goed bekend en de recensies,
die wg in andere bladen lazen, luiden zeer
gugstig.
Het programma bevat weer tal van
Dinsdag 27 Sept. a. s. zal in een ver
der afdeeling Middelburg van
den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht ia St. Joris
mevr. Van ltallieVan Embden nit Leiden
spreken over: »De weg naar het nieuwe."
Ter openbare civiele terechtzitting der
arrondissements-rechtbank alhier is heden
de heer C. Ie Nobel beëedigd als notaris te
Neuzen, in de plaats van den heer W. A. de
Ridder, eervol ontslagen.
Op 22 dezer om 7.16 v.m. vertrekt van
het 2e bataljon 3e regt inf. te Middelburg
een detachement ter sterkte van 68 onder
officieren en minderen naar de Legerplaats
by Harskamp, teneinde deel te nemen aan de
schietoefeningen van de 11e serie aldaar.
Het detachement staat onder bevel van den
kapitein H. Polvliet, terwgl daarbg is inge
deeld de 2e-luitenant Th. J. Reeser.
Uit yiissingen.
Dinsdagavond is ter reede beslag gelegd op
de Duitsche stoomboot Minerva, komende van
Antwerpen en bestemd voor Lissabon.
Deze beslaglegging staat in verband met de
aanvaring tusschen het stoomschip Astarte en
den Nederlandschen loodskotter No. /.aange
zien beide stoomschepen tot dezelfde Maat-
sehappg behooren. Het sohip is op de haven
gebracht.
Met October a. s. wordt te Domburg
het koffiehuis van den Volksbond gesloten, doch
voor de groote, mooie bibliotheek is een
goed onderkomen gevonden. Die goede in
stelling zal de afdeeling wel kunnen doen
big ven voortbestaan.
Bg koninkiyk besluit is goedgekeurd,
dat aan F. D. A. baron van Boetzelaer, met
ingang van 1 September 1910, eervol ontslagen
burgemeester der gemeente R e n e s e e, op zyn
verzoek, met ingang van dien datum, eervol
ontslag is vorleend als secretaris dier gemeente-
In de Dinsdag te T h o 1 e n gehouden
raadsvergadering werd behandeld het verzoek
van de Thoolsohe Bouw vereeniging tot ont
eigening in het belang dor Volkshuisvesting
van een perceeltje grond met schuurtje, welk
terrein was opgenomen in haar bouwplan.
Niettegenstaande de hevige stormen die
bedoelde aanvraag van af 10 Januari had t<
doorstaan werd het verzoek bgna zonder dis
cussie met 8 tegen 2 stemmen ingewilligd.
Te Breskens is Dinsdagmiddag een
16-jarige knaap, die voor den regen in een
landbouwsohuur liep, waar met een dorsoh-
machine gewerkt werd, door een dryfetang
gegrepen en eenige malen rondgeslingerd.
Door spoedig optreden van het personeel
werd de machine ,tot staan gebraaht en de
knnnp nit ijjn benarde positie verlost, waar
voor zgn kleeren totaal stuk gesneden moesten
worden.
Hg kreeg een armbreuk en was over zgn
geheele lichaam verwondzgn toestand is
niet zonder gevaar.
- Te Biervliet kwam Dinsdag de
telegrafische tgding, dat het vaartuig van I.
v. d. Linde onder Barendrecht gezonken is,
met reddiDg der opvarenden.
Bgzonderheden bleven nog onbekend.
Het heeft Dinsdagnamiddag en avond in
nze provincie zeer veel geregend.
Te Biervliet viel een watermassa van 41
millimeter hoogte, dat ia een regenval van
nog 3 millimeter meer dan in do geheele
maand Augustus.
Door den heer S. M. van der Bel is met
van 1 Januari 1911 eervol ontslag ge
vraagd als onderwgzer aan de o. 1. sohool te
nt Anna 1 and.
De heer J. van Vliet, geboren te Axel,
is benoemd tot buitengewoon hoogleeraar in
de electrioiteit aan de polytechnische school
te Mons (Bergen).
-Tot onderwgzer aan de Rijksnormaallessen
Oostburg zgn benoemd de heeren A.
A. Mol te Retranchement en C. de Klerk te
Waterlandkerkje, ter vervanging van den heer
J. F. A. van de Wall, uit l Fzendgko naar
Sohiedam vertrokken.
De aanbeveling voor leeraar in de wis
kunde aan het gymnasium te 's Gravenhage
bestaat uit de hoeren J. Teixeira de Mattos,
leeraar aan dat gymnasium, en H. J.
van Veen, tgdelgk leeraar aan de fl. B. S. te
Delft.
De nieuwe oursus aan 's Ryks Veeartsong-
sohool te Utrecht is aangevangen met 162
leerlingen, t. w. het 1ste studiejaar met 63,
het tweede met 30, het derde' met 24 en het
vierde mot 45.
LANDBOUW.
In de Dinsdag namiddag te G o e s ge
houden algemeene vergadering van het Stam
boek van het Zeeuwsch Belgisch trekpaard, waar
omtrent in ons vorig nommer reeds het een
on ander werd medegedeeld, meldt men onB
nader dat de voorzitter, do hoer F. C. O. M.
Hombach, haar met een kort welkomstwoord
Na eenige mededeelingen, w. o. dat in 1910
er 186 hengaten, 674 merries en 600 veulens
zgn ingeschreven en dat de poging tot samen
smelting met het Limburgsche stamboek niet
is geslaagd, omdat de zelfstandigheid van dat
stamboek bg deze samensmelting gevaar liep,
werden de notulen gelezen en vastgesteld.
De vergadering gaf hierop zgn instemming
te kennen mot het door het Bestuur genomen
besluit tot de niet-samensmelting der stam-
Alvorens over te gaan tot de behandeling
van het huishoudeiyk reglement werd m<
gedeeld dat de heer C. A. H. Wagtho zgn
betrekking als bestuurslid (secretaris) wenschte
ler te leggen.
Naar aanleiding van de vele en groote dien
sten, aan het stamboek bewezen, werd de heer
Wagtho tot eere-lid der Vereeniging benoemd.
Alsnu kwam nan de orde de benoeming
bestuursledenin de periodieke aftreding van
bestuursleden was sedert 1807 niet voorsien
naar aanleiding van de toen aanhangig ge
maakte plannen tot samensmelting van het
stamboek van het Zeeuwsch-Belgisch trek
paard met het Limburgsche stamboek.
Benoemd werden de volgende heeren vooi
in achter hun naam vermelden kringS.
Janse, (Walcheren), J. C. van der Have,
(Schouwen-Duiveland), C. A. H. Wagtho,
(Tholen en St. Philipsland), P. C. W. Swemer,
(Noord-Beveland), C. van der Werf Jr. en H. A.
Hanken, (Zuid-Beveland), L. J. Roggeband,
G. A. VorstermanvanOyenenC. deBrugekere,
(Zeeuwsoh Vlaandoren W. D.), F. C. O. M.
Hombach, Johs. de Fegter, Ph. J. van Dixhoorn
en Vael, (Zeeuwsch Vlaanderen O. D.)
Hierna werd de rooBter van aftreding der
bestnnrsleden vastgesteld.
Besloten werd aan de leden een model van
een fokregister toe te zenden.
KERKNIEUWS.
Het Nederlanisch Zendelinggenootschap staat
dit jaar voor groste uitgaven, waarvoor het
aanwezige kasgeld niet voldoende is.
Zy sehreef haren zendelingen hunne uitga-
Ten met 20% te verminderen, maar dezen
antwoordden, dat dit onmogelijk ie. Enkelen
sullen trachten eenig geld te besparen door
b. v. een keer minder met hmn personeel te
vergaderen, een op zich zelf reeds bedenke-
Igke maatregel. Maar het blyft bg dergoiyke
kleine bezuiningen.
Het Genootsohap zal dus de door hen aange
vraagde sommen moeten zenden, of zgn
werk met eigon handen afbreken.
Er wordt nu in een extra maandbericht
een dringend beroep gedaan op de vrienden
ir zending.
In 1909 was 1 10.000 meer noodig dan thans.
En met vereende krachten kwam het geld
bgeen-
Men hoopt nu weer op ste» n.
Agent voor het genootschap te Middel
burg is de hoer P. C. van Melle.
Nadere inlichtingen geeft ook de heer J.
W. Gunning, Rottekade 63 Rotterdam.
LETTEREN EN KUNST.
Burgemeester en Wethouders van Am
sterdam hebben aan de commissie, die het
plan ontwierp tot het bgeenbrengen van eene
Multatuli-verzameling, de beschikking gegeven
over een looaliteit in het stedelgk museum.
Ook te Amsterdam trad Sarah Bernhardt
voor een uitverkochten schouwburg op. Na
ieder bedrgf juichte men haar toe.
In de pers wordt do opvoering niet geprezen
Met October opent Jaques Dalcroze te
Dresden bet nieuwe instituut voor muziek en
rythmus- Te Genève had hg aan zyn instituut
350 leerlingen.
Mevr. de doüair. luitenant-generaal N.
van Willes—Janse van Zoatelande en Weren-
dgoke heeft Maandag het voorrecht gehad iB
gezondheid den hoogen leeftgd van 90 jaar
te bereiken.
Toonde zg voor vele instellingen, vereeni-
gingen, enz grooto belangstelling, vooral heeft
zg die betoond ten opzichte van het Neder
landsche Roode Kruis.
Na vele jaren werkzaam te zgn geweest als
presidente van het Haagech Vrouwen-oomité,
werd zg, zoo meldde De Avondpost, bg haar
aftreden benoemd tot eere-preaidente van dit
comité, als hoedanig door haar in 1899 de
eerste steen werd gelegd van het Zieken- en
Zusterhuis in de Jan van Nassaustraat. In
1 volgde haar benoeming tot eere-lid van
het Hoofdcomité.
Zooals gemold, heeft H. M. de Koningin
mevr. Van Willes op dien feestdag benoemd
tot ridder in de orde van Oranje-Nassau, een
onderscheiding die zeker door velen met vol
doening zal zgn vernomen.
Bg den kolfwedstrjjd te Koog aan de
Zaan, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van den Nederlandschen Kol/bond, behaalde de
heer G. Kegersete Goes de zilveren medaille,
uitgeloofd door PnnB Hendrik voor den korps
speler die in aantal punten den derden der
korpsspelers is, met 132 punten.
Het zilveren eerekruis (met geoalligrafeerda
opdracht), uitgeloofd door de kolfclub Prins
van Oranje te Goes, voor den speler die in de
eerBte twee series de meeste twaalven slaat,
mitB geen prgswinner zgnde, behaalde de heer
D. Smit te Bovenkarspel met 6 twaalven.
Het Hoofdbestuur der Maatschappij tot
Nul aan ,t Algemeen heeft zieh tot de Tweede
Kamer gewend met een adres waarin het, op
meermalen geopperde gronden, verzoekt het
bekende ontwerp van wet betreffende de rege-
ling van de positie van vrouwelgke Ryks-
ambtenaren en onderwijzeressen bg het open
baar lager onderwijs, die in het hsweiyk
treden, niet aan te nemen.
De Huisviyttentoonstelling te Scheve-
ningen zal nog tot en met den laatsten Sep
tember geopend biyven.
Jan Olieslagers wordt overstroomd door
brieven van bewonderaars en meer nog van
vriendinnen, die hem in proza en in rynt
huldigen.
Dinsdag heeft hy te Amsterdam, weg en
het ongunstige weer, in 't geheel niet kunnen
vliegen.
Hg zou nu heden beproeven de lucht in
te gaan.
Men zie Laatste berichten.
Een dame uit Breda, mevrouw M.
Wouters—Hooffelaar gaat zieh te Antwerpen
oefenen in de vliegkunst. Vroeger was s£
verbonden aan een der Ned. lndisohe tooneel-
gezelschappen.
Zal zg denzelfden weg opgaan van Brend-
geeat
De algemeene vergadering van de Schip-
persvereemiging Schuttsvaer zal het volgend
jaar te Dordrecht worden gehouden. Vermoe -
deiyk zullen de afgevaardigden 1 Februari
samenkomen.
