MIDDELBURGSEHE COURANT. W Maandag ]5 Augustus. H^i90 1S3' togang, 1910 Prijs pe: courant Torichiint d ago Is k», met uitzondering ran Zon- en Feeetdogon. ^kwartaal, zoowel voor Middelburg ah voor alio plaat.on in Nederland francojpp. f Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A d ~0 r t e n t i n bjj abonnememt op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zjjn aan het bureau te bekomen. Advertenties voor bet eemtvolgende nummer moeten de. middsgs vddr édn nnr aan het bureau bezorgd zyn. w Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-,' dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen Tct do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtig hot Algemeen Advertentie-Bureau A. 1>H LA NAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Bg cez« couranl behoort een bijvoegsel. Be opgaaf van den spoordienst komt in ftit nummer voor op de gebruikelijke plaats. Middelburg 13 Angnstus. Tan den Haagschen Toren. Wg oevinden one thans in den komkommer tijd de moeilijkste periode in het jaar voor den journalist. Zgn gevrono «bronnen"; ja, zelfs zgn »allerbeste bronnen" zyn verBtopt en werken niet meer, om de zeer eenvoudige reden, dat zjj buiten zyn bereik zjjD. Toch verlangt de redactie copijwenBcht zjj •nieuwtjes." Waar het verlangde tbana van daan te halen Ja, ik hoor de lezers al zeg gen »dan zuig je dat maar uit ik wil het volgende woord niet neerschrijven, omdat ik in di: verband zelis aan den naam van het hier bedoelde het laDd heb maar werke- ljjk, dat gaat zoo maar niet, geachte lezer. Gfl, die niet weet de beslommeringen van den komkommertijd, kunt er moeilijk over oor- deelen wat onder zulke omstandigheden gedaan moet worden. De >duim" daar hebt gjj nu bet ^eeljjke woord, dat ik zoo even niet wilde uitspreken helpt hier heusoh niet- Wie er zoo over denkt, geeft een leeken- oordeel. Mannen van het vak weten wel beter. Gelukkig weet ik dat ook mjjn collega's omstreeks dezen tijd van het jaar met de handen in h°t haar zitten. Zjj hebben het al niet veel beter dan ik, en die Schadenjreude verzoent mij wel eenigszins met mjjne benarde positie Maar waar moet ik nu van vertellen Of het hier mooi of Biecht weder is ge weest? Of de zaken op Schoveningen mar- cheeren, ot men zich daar al dan niet amu seert Of de Raad eindelijn besloten heeft, hoe het »Yan Bylandt-land" zal bebouwd wor den Of het Hof van Arbitrage al uitspraak heeft gedaan in het zeevisecherg-conflict iusschen Amerika en Canada Hoewel ik reedB eemge jaren medeloop, zie ik toch heusch geen kans uit deze onderwer pen copy te balen. Brandende quaestiea zgn het niet; ja, die zgn er op het oogenblik in het geheel niet. Toch is er iets, waar thans wellicht by gebrek aan betere stot in do residentie nog al over gepraat wordt, en indien ik het on derwerp aanroer, begin ik met mjja excuses te maken. Ik heb het er al menigmaal overge had; ik bedoel: de Haagscbe politie. Het iB bg het corps alweer «hommeles". Thans verluidt, dat een agent van politie verdacht wordt van het plegen van verkeerde handelingen met een veertienjarig meiBje. Geen kleinigheid dus Indien ik er nog even aan mag herinneren, dat binnen het verloop van eenige maanden een agent werd ontslagen wegens diefstaleen ander omdat zgn vrouw een »read«i>ous-huis" hield en een derde ver wijderd werd. omdat hjj onder één deken met •de beruchte tchanteurslag, dan geloof ik toch wel, dat dit altegader bedenkelgke toekenen zgn ten opzichte van den geest, die onder het corps politiemannen heerscht en ten opzichte van de discipline, die er gehandhaafd dient -te worden. Mjjn collega van De Tijd, wiens degeljjke brieven gewoonlijk blgk geven, dat hg van locale toestanden alhier zéér "goed op de hoogte is, geeft bjj een bespreking van bovengenoemde geval als zjjn meening te kennen, dat de oorzaak van deze wantoestanden bjj onze politie gezocht moet worden in het lage peil, waarop het agenten-personeel Btuat. Dat nu moet ik beslist ontkennen. De agenten in Den Haag staan, wat beleefdheid en ontwik keling betreft, niet hooger, maar ook niets lager dan elders. Over het algemeen blinken zjj zelfs in dit opzicht uit boven hun collega's van buitenaf. Een gewone Haagsche agent sohiet in voorkomendheid niet te kort en doet zgn plicht, evengoed als een agent teAmster dam of te Rotterdam. Alleen wanneer zij in massa optreden, geleid door inspecteurs en inspecteurtjes, die dikwjjls nog niet goed droog achter de ooren zjjn, laat hun optreden •wel eens wat veel te wenachen over. Maar is dat dan hun schuld? 'Is die dan niet te zoeken bg hun chefs De Haagsche correspondent van De Tijd, die over de ohefs in het geheel niet spreekt, en alle schuld werpt op de agenten, stelt daar door de zaken op haar kop on werkt er zeker niet toe mede sm hier behoorljjke toestanden hg de politie te verkrggen. Zou hjj dan nooit gehoord hebben, dat onder het hoogere poll- tie-personeel, van af den minister tot den hoogstgeplaatste, oen geest van spionnage en onderling wantrouwen heerscht, welko nergens anders, zelfs niet voor één-dag, geduld zou wordon Weet hg niet, dat het prestige van den hoofdcommissaris, èn door de «Duitsche Greet-zaak" èn door andere oorzaken bg het onder hem dienende personeel gcljjk nul is? Eerst wanneer daarin verandering gebracht ordt, en dit kan alleen door den hoofdcom missaris een anderen werkkring to verschaffen prestige en zedeljjk overzicht verkrjjgt noch verliest men door een hulde motie van een agentoncorp8 of door een ministerieele verkla ring in de Kamer zullen er betere toestan- •n bjj onze politie geboren worden. Dien armen agenten daar nu alleen de schuld in geven, is toch wel een beetje al te bar! Te hopen is het maar, dat over dit nieuwe politieschandaal eens llink in den Raad g - interpelleord worde. De ingezetenen van Den Haag betalen toch geen millioen guldens jaars voor de politie om voortdurend met die politie-schandalen lastig gevallen te worden Men zou werkeljjb gaan denken dat daar wat meer achter zit dan de hoeren willen loslaten. Een onderwerp, waar ook nog al over ge sproken wordt, in het bjjzonder in Indische kringen, iB de benoeming van don ex-gouvsr- neur-generaal Van Houtsz tot commissaris der Ned Handelmaatschappij. Nog niet lang geleden heette het dat deze gewezen gouverneur-generaal geen lucratieve commissariaten begeerde. En nu staat daar zgn benoeming tot commissaris van de Han delmaatschappij in de courantVoor zoover ik kon nagaan, heeft deze benoeming geen com- itaar in de pers uitgelokt. Het sebjjnt zóó iets gewoonszóó zeer een gebeurtenis die als van zelf spreekt, dat een gewezen hooge Indische ambtenaar in welken tak van dienst hg ook werkzaam is geweest oen lucratief commissariaat bg een of ander In disch handelslichaam aanneemt, dat men er bet zwjjgen toe doet. Toch geloof ik dat tegen deze gewoonte, die sedert de familie Van der Wjjck dit •sys teem" als zeer rega ingang deed vinden, een woord van critiok niet mag ontbreken. Er schuilt n.l. een groot moreel kwaad in zulke benoemingen. Want wat is hiermede het geval Is, om bjj bet geval van don heer Van Heutsz te bljjven, deze ex-krjjgsman benoemd tot commissaris bjj de Handelmaatschappij, om dat men profijt denkt te kunnen trekken van zgn commercieele adviezen Geen sterveling zal dit willen beweren evenmin als indertjjd de heer Van der Wjjck, in zekeren zin de promotor in Indië van den heer Van Heutsz, tot commissaris der Kon. Ned. Petroleum Mij. werd benoemd, omdat deze ex-gouverneur-generaal zoo goed op de hoogte as van de petroleum-induBtrie. Noch hot advies van den heer Van Heutsz, noch dat van den heer Van der Wjjck kan iets tot den meerderen commorcieelen bloei van deze handelslichamen bg brengen. Maar, waarom worden zulke heeren dan benoemd Omdat deze handelmaatschappijen dikwjjls met de regeering in nanraking komen en het dan voor haar gemakkoijjker is, over invloedrijke personen te kunnen beschikken ten einde de •zaken" tot oen »goed" eind te brengen natuurlijk ten voordeele van de Maatschappij. Met andere woorden, om duidcljjk te zgn bg stilzwijgende overeenkomst verkoopen deze hooge heeren hun invloed in do bureaux h raison van zooveel commissaris-geld per ver gadering. Zjj, deze oud landsdienaren, zgn dus gehouden om, wanneer het particulier belang van H. H. Aandeelhouders in contact of conflict komt mot het belang van den staat, het algemeen belang zooveel mogeljjkop zjjde te schuiven. Doen zjj dat niet, dan verzaken zjj hun plicht als commissaris, waarvoor zjj jaarljjks duizenden toucheeren. Aan dit dilemma is niet te ontkomen. Het Bpreekt van zelf dat, als dit de reëele opvatting is van het lucratieve commissaris schap, hier de feiten in worden weergegeven, zooals iedereen, die kan zien en ondervinden. De poëtische opvatting, welke wel die van de gebeüificeerden zal zgn en van hen, die er ook nog eens hopen te komen, is natuurfjjk geheel anders. De hoofdredacteur van een groot Amaterdamsch dagblad, die geheel vergeten schjjnt dat de oud-liberale partjj uit de 80 en 90er jaren juiBt ten gronde ie gegaan, omdat de heoren elkander de goede lucratieve baantjes en commissariaten toewierpen, noemt iemand een «beweegkracht ten goede." Hoe meer flink betalende commissariaten, boe grooter «beweegkracht" zoo'n persoon in de oogen van dezen Amsterdamschen journalist is. De overgroots meerderheid van om volk zal deze meening echter wel niet deelen en hot atkeuren, dat gewezen landsdienaren, die den Staat in de hoogste rangen hebben gediend, de glorie, die nog steeds van hun vroegere ambtsbekleeding afstraalt, als het ware ver koopen voor eenige duizenden guldensen zoodoende een slecht voorbeeld geven aan anderen. Zou de heer Van Heutsz niet een grocter man geweest zgn, wanneer bjj tot do hoeren der Ned. Handelmaatschappij gezegd had: Heeren, wat weet ik van handel af waarom wilt gjj mjj die f 10.000 geven? Toe, doet idjj het genoegen en ga mjjn deur voorbjj." Dat ware kranig geweest. üw getrouwe Torenwnchter. en Haag, 12 Aug. 1910. den boeman, die den naam draagt van Duitsch- Engelsoh conflict. Wjj gelooven niet bard aan dien boeman. En het zeggen, dat een oorlog tusBchen die beide volken niet zal kunnen uitbljjven, om den strjjd, dien ze voeren op industrieel gebied, mist o.i allen redeljjken grond. Men voert in onzen tjjd geen oorlog meer of het geding moet zgn proceskosten waard zjjnm. a. w. de te behalen buit moet heel wat grooter zgn dan de kosten van den oorlog, en die zgn haast niet meer te bereke nen. Het zinken van één enkele Dreadnought staat geljjk met een finantieele ramp. En dun dient niet uit het oog verloren, dat een over wonnen volk misschien een tjjd lang in zgn industrie kan geknakt worden, maar dat de eindbeslissing in den industrieelon wedstrjjd buiten het oorlogsveld ligt. Veertig millioen. Terwjjl uit de rechterzijde meer dan een lofreden aan links slechtB een enkele goed keurende stern wordt vernomen over de ver rassing, door de Regeering ons bereid met hare aanvrage van veertig millioen voor de kust verdediging, schrjjft het Liberale-Unie blad De Vaderlander het volgende Verrast ib hier het rechte woord, want men bad zulks inooiljjk kunnen denken op dit tijd stip, nu de tekorten ons van alle kanten zoo erg aangrjjnzen. Het kan toch niet de bedoeling zgn, de gelden, die men uit de verhooging van het tarief hoopt te verkrggen, en die voor de sociale hervormingen lieeten gereserveerd te bljjven, reeds voorat voor de defensie-uit gaven te diaconteeren Er is in dit opzicht alle reden van ongerustheid, nu niemand minder dan de heer Nolens het noodig heeft gevonden, in zgn blad er ernstig aan te her inneren, dat de tariefgelden, om ze zoo maar eens te noemen, hun bestemming hebben, waaraan niet getornd mag worden. Zou het denzelfden weg opgaan, die het onder het MiniBterie-Kuyper ging, toen de natie niet beloofde snelvnurkanonnen kreeg, maar het heilig beloofde ouderdomspensioen achterwege bleef Hoe dit alles zjj, het ontwerp wekt andere en groote bedenkingen bjj ons op. Voorop zjj gesteld, dat, ah men ons werkeljjk be- wjjzen kan, dat de onafhankelijkheid des vaderlands gevaar zou loopen als niet on- middelljjk veertig millioen voor do kustver dediging beschikbaar werd geBteld, wjj ons niet a priori onwillig verklaren dit zware offer te brengen. De Memorie van Toelich ting van het wetsontwerp geeft echter die zekerheid allerminst. Daar zit in de Memorie iets, dat niet klopt, merkt het blad op. Als inderdaad op 24 September 1904 over tuigend is gebleken, dat onze kust onverwjjld versterking behoefde, dan kan men niet grjjpen, hoe vier achtereenvolgende Ministers zich van deze zaak niets hebben aangetrokken. Nederland kon dus (dat wist men aan het Departement sinds 1904), ieder oogenblik zgn onafhankelijkheid verliezen, en noch Minister ElLs, noch Minister Cohen Stuart, noch de liberale Minister Wentholt, noch de clericale Minister Wentholt, riepen de Staten-Generaal te hulp om gezamenlijk dat gevaar af te wen den. Zes jaren lang leefde men genoegljjk vrjj en bigzal men het ons euvel duiden, als wjj er gaarne nog zes san toevoegen en meer, waar het gegeven argument om die mil- lioonen te besteden, zoo weinig steok houdt? Maar er is meer. Men behoeft de Memorie van Toelichting slechts nauwkeurig te lezen en te letten op uitdrukkingen als »ieder der strgdende par tgen", om te zien, dat iemand aan het woord is, die enkel Bpreekt met het oog op een mogeljjk conflict tusscnon Engeland en Duitach- land, die niet aan den indruk ontkomt, dat hetgeen hg neerschroef, hem door een van die beide Mogendheden of beiden is gedicteerd. Wg voor ons vragen ons dan ook, al zgn wg leeken op militair en diplomatiek terroin, met schrik af, ot de Noordzee-entente ons ver plichtingen oplegt, waarvan wij niet weten. Dat is het cardinale punt, dat bjj de behan deling van dit wetsontwerp allereerst dient te worden opgehelderd. Wy willen geen verbon den op militair gebied, noch met groote noch met kleine natiën dat kan niet anders leiden dan tot grootdoenerg, die onze draagkracht verre zou te boven gaan. Wg willen onB zolven zgn, en onze onafhankelgkheid gewaarborgd zien door de levende atrgdkrachten in de eerste plaats, door de weerbare natie en door een verstandige buitenlandsche politiek, die alle partg trekt van de zoo uitermate gunstige positie waarin wg, kleine Staat, ten opzichte van onze onafhankelgkheid verkeeren. En wg moeten ons daarvan niet at la'en brengen door De staking; te Enschede. Zooals in de tweede editie van ons vorig nommer nog kon gemeld worden, is die staking opgehoven en besloten de arbeiders Dinsdag het werk te hervatten. Hieromtrent wordt nader gemeld Naar aan leiding van het laatste achryven van het fabrikantencomité werd vergaderd door de organisatiebesturen en hadden als gevolg dezer •ergadering Vrgdagmorgen vier leden dier besturen een onderhoud met den voorzitter van het fabrikantencomité, den hoer Jh van Heek. Verdere concessies werden niet gedaan. Op de vraag der organisaties of in de toekomst de arbeiders der firma Menko op een recht vaardige behandeling kunnen rekenen werd geantwoord dat dit in de bedoeling van het schrgven ligt. ten opzichte der moeilgkheid die soms bestaat bg het stollen van een nood- wever werd geantwoord dat het onmogelgke niet zal gevergd worden. Vrydagmiddag besloot de stakeravergadering, toen de organisatie besturen bovenstaand me dedeelden, zonder stemming tot hervatting van arbeid, eerst op Dinsdag aanstaande, om dat Maandag een R.-K. feestdug ia. Er vallen geen slachtoffers. Te zeven uur Dinsdagmorgen komt men met de organisaties samen om gezamonlgk naar de fabriek Hoornweg te trekken. Aan het fabri kantencomité is modedeeling van het besluit gedaan die het tot groote tevredenheid van de Bank opleverde. Alles is zooveel mogelgk hier ter stede var- vaardigd. De meubelen werden gemaakt door den heer A M. Hofman. Het agentschap, dat van 1864 dagteekent i aan het hoofd waarvan sedert de oprichting steeds de heer Joh. Lutegn stond, begon zgn worbzaamhoden op kleine schaal maar is steeds omvang toegenomen en een verbetering on vorgrooting der lokalen was alleszins noodig. Thans is aan de behoeften van publiek en beambten op flinke wyzo te gemoet gekomen en heden werd het nieuwe gebouw in gebruik geBteld. Heden was het 25 jaar geleden dat J. Pelle als magazgnbediende bg de firma S. Wiener en Co. alhier werd aangesteld, Per rjjtuig met vrouw en kinderen van zgn woning afgehaald, werd hg in een der ver sierde magazynlokalen door de Leden der fir ma en hunne familie geluk gewenscht. De oudste firmant roemde zgn trouw en plichtsbetrachting en bood hem eone enve loppe aan. Van het personeel ontving hg, met gelukwenschen, een gevulde bloemenmand. De kinderen der firmanten boden den jubi laris, met oen aardig toespraakje, een klooren- hanger aan. )ezer dagen worden in onze stad huis aan huis keurig nette zakjes afgegeven, waarin een paar bouillon blokjes met ge- bruiksaanwgaing en een aanprgzing van de Maggiartikelen. Bovendien bevindt zich in elk zakje een mmiatnur album, waarin mooie foto's, die een denkbeeld geven van de etablissementen, welke voor de grondstoffen, de fabricage, den ver koop, de verzendingen de administratie dezer, op reusachtige Behaal vervaardigde, goed be kende artikelen worden benuttigd. 't Is een zeer handige reclame. Heden ochtend is a 1 h i e r de nationale schietwedstrgd geopend, die door do achiet- vereeniging Medioburgum, ter gelegenheid van baar 30jarig bestaan is uitgeschreven. Er was reeds dadelgk veel animo. Dit Stad en Provincie. Onze stad is weer een fraai gebouw rjjker geworden, doordien op de plaats waar vroeger het kantoor van het agentschap der Nederlandsche Bank was gevestigd, in de Lange Gortstraat, een nieuw kantoorgebouw met con ciërgewoning is verrozen. Dit monumentaal gebouw maakt een uit stekenden indruk en is een waardige huizing voor het filiaal van de eerste Nederlandsche bankinstelling. Het is in modernen styl opgetrokken. Geljjkvloers vindt men een vestibule, gang, hal voor het publiek, groot kantoor, privé kantoor, spreekkamer en kluis. Op de verdieping is het archief geborgen en de woning van den concierge. De hal is van het groote kantoor afgeschei den door een balie mot loketten, geheel van teakhout en spiegelglas. De lambriseeringen in de vestibule en hal zgn van gekristalli seerde tegels, in het kantoor van teakhout, evenals deuren, ramen en verdere betimme ring. Ook do moubolen zgn geheel in teak hout uitgevoerd. De bureau- en balielampen, de lichtkroon en het meubel- en deurbeBlag zgn van gepa- tineerd brons vervaardigd. Het kantoor is ruim en licht. Er achter bevindt zich de kluis, die geheel van gewapend beton iB geconstrueerd en omgeven is door een controlegang. De kluis deuren, de bewapening en de bepantsering zgn in de bekende fabriek van J. Lips Bz te Dordrooht vervaardigd en beantwoorden aan de hoogste eiacben, die aan dergelyk werk kunnen worden gesteld. Uit den aard dor zaak waren voor den bouw veel moeilykhedon te overwinnen. Den 18 Oct. 1909 werd er mee begonnen; doch wgl oude kelders en fundeeringen moesten weggeruimd, kon eerst 26 Jan. de eerste steen gelegd warden. Het kantoor bleef echter het bestaande huis gevestigd tot 5 Mei 1910, ter wgl de concierge er gedurende den heelen bouw heeft gewoond. Na 5 Mei is het kantoor gehouden in een der vertrekken van het woonhuis van den agent der Bankde toegang was echter steeds door het nieuwe gebouw. Het gebouw, zoowel als alle meubelen, lam pen enz., is ontworpen door den heer A. L. J, Goethals, alhier, terwgl de bouw werd uitge voerd door de firma C. A. Goethals en Zoon, Uit Vlicsingea. Ondanks het minder gunstige weer zgn Vrgdag weder twee en twintig balken uit den Russischen driemastscboenor Gapclla geborgen. Zondag 4 September zal de socialistische partg van Gent een propagandareis maken van Gent over Neuzen, Vlissingen en Bouchaute. Tusschen 9 en 10 uur komen de propagan disten te VlÏBsingen om te 12 uur weer te vertrekken. Een muziekkorps inaakt de reis mode. Door den burgemeester van Koude kerks is afwgzend beschikt op de aanvrage van het bestuur van het partggeweat der S. D. A. P. om muziek te maken en te zingen op de meeting, Zondag op een wei by De Grijfioen te houden. In het jongste nummer van Eigen Haard ia het Blot opgenomen van Schetsen van het eiland Walcheren van B. von Bracken Fock. Ook nu zgn er weer zeer fraaie foto's in het artikel gevoegd. Van 1 September a.s. al zal een bode loop worden ingesteld van Nieuwdorp op de halte Noord-Kraaiert, tweemaal per dag. Do bodeloop van Nieuwdorp op 's Heerenhoek komt dan te vervallen. 5g den landbouwer C. LokerBete Hein-* kenszand worden in de laatste dagen ongeveer dertig kippen in hun hok door sohadeiyk gedierte gedood. Sommige hunner vond men 's morgens met afgebeten strot in het hok liggen. Tot heden zgn alle pogingen tevergeefs geweest om den brutalen indringer of indringers te vangen. Vermoed wordt dat een bunzing of wezel hier de schuldige ia. De landbouwer vaDgt nu zgn kippen des avonds op om hun een betere schuilplaats te bezorgen. Uit Goes schrgft men ons Het wgzerbord van het torenuurwerk prgkt thans met een uur- en een minuutwgzer, wat een groot gemak mag koeten. Het uurwerk is mede opnieuw nagezien en hersteld door de firma F. van de Kerkhof en Zonen te Aarle- Rïxtel bg Helmond. Nu, dit was hard noodig. Sedert 4 Juni hebben wg het zonder een atadschronometer moeten doen. Vrgdag ib het gaande uurwerk weer in den toren aangebracht en het slagwerk zal waar- schgnljjk de volgende week weer dienst kun nen doen. Voor het carillon zullen deze week nog de twee nieuwe klokken gegoten worden

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1