MIDDELBURGSCHE COURANT.
r. 183.
153* Jaargang.
Zaterdag
6 Augustus.
Middelburg 5 Augustus.
Sprokkelingen.
Benoemingen enz.
Uit Stad en Provincie.
1910.
Deze courant verschijnt dagelijks, roet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowol voor Middeltorg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f i
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiè"n bjj abonnememt op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten dee middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zgn.
Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, mot afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtig het Algemeen Advertentie-Bureau A. 1>E I.A
MAK Ar.., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Verzoek.
Zooals gewoonlijk, verschijnt ons blad
Zaterdag n. des middags te ongeveer een
nur. Men wordt verzocht advertentien dien
dag des morgens vóór elf nnr aan on6
bureau te doen bezorgen.
DE ADMINISTRATIE.
3.18
8.47
9.44
10.30
Een zeer juiste terechtwijzing geeft heden
onze collega der Leeuwarder Courant zjjn lezers
in verband met de rubriek Ingezonden
stukken, onder het opschrift »Algemeen
belang."
«Wanneer wjj eens aldus Bchrjjft hjj
de revue laten passeeren al de ingezonden
stukken, die in den loop van een maand bp
ons binnen kwamen en wjj lezen nog eens
over degenen, die niet voor plaatsing in
aanmerking kwamen, dan bljjkt daaruit met
onomsfcooteljjke zekerheid, dat de meeste in
zenders in de rubriek «ingezonden stukken"
niets anders zien dan een Boort klach-
tenboek.
ODat de menschen toch inzagen, dat
klachten niet in do eerste plaats aan
een dagblad dienen gezonden te worden. Men
vervoege zich toch allereerst daar, waar de
klacht ook inderdaad kan worden onderzocht
en waar het gewraakte misdrjjf of verzuim
ook nit den weg kan worden geruimd.
Indien iemand een overtreding of plicht
verzuim van een politie-agent heeft opgemerkt,
wende hjj zich tot den commissaris van politie
en met onmiddellijk tot de courant. Indien
iemand over een ambtenaar van gemeente,
van rjjk of spoorwegmaatschappij te klagen
heeft, wende hg zich eveneens eerst tot diens
chef. Indien iemand aan een postkantoor
slecht bediend wordt, is alweer de redacteur
van een courant niet de beste persoon om het
eerst te hulp te roepen. De courant behoort
slechts in laatste ressort dienst te doen. als
andere middelen niet baten en dus de open
bare meening te hulp geroepen moet worden.
Indien een klem verzuim van een ambte
naar omniddelljjk algemeen bekend wordt ge
maakt, zal de straf vaak volkomen ongeëven-
redigd aan de overtreding zjjn'. Wie onzer
zou dus behandeld willen worden, hIb wjj iets
verzuimen of vergeten, als wjj ons vergissen
of eens uit ons humeur zjjn Bovendien ver-
gete men niet dat de redactie wel de be
schuldiging opneemt, maar niet kan onder
zoeken ot ze juist is."
In denzelfden geest hebben wjj steeds tegen
over achrjjvera van ingezonden stukken ons
uitgelatenons tevens bereid verklarende om,
vond men aan het door ons opgegeven adres
niet een willig oer oi een onheuBche bejege
ning, de klacht in de courant te vermelden.
Toch verschillen wjj op één punt met onzen
collega in opvatting. De klagers verwjjzen
wjj niet steeds direct naar de chefs van hem
over wie men reden tot klagen meent te
hebben maar wel raden wjj hen zich eerBt
tot die personen zeiven te wenden. Men kan
dan nog altjjd, wanneer zulk een terecht
wijzing niet baat of de betrokken ambtenaar
daarvoor niet vatbaar zich toont, tot een hooger
ressort zich wenden.
Niet altjjd wordt echter onze goede bedoe
ling erkend en gewaardeerd.
Maar dit heeft ons nog geon aanleiding ge
geven ons standpunt in dezen te laten varen.
De heer Bronsveld haalt bjj 't berichten in
zjjn Stemmen van den overgang der Opr.
IJaarl. Crt. in andere handen een herinnering
op.
„De oude „Opregte" was, om zoo te zoggen
een nationaal familiestuk. Al dachten niet
allen, bjj het ontvangen en het lozen er van
wat Jonathan zaliger er bjj dacht geen
persorgaan had zulk een bekondon klank. Er
was een tjjd, dat er geen burger in Nederland
leefde, vriens geboorte in de Haarlemmer niet
bericht geworden. Ik zelf ben eerst vnBt
gaan gelooven, dat ik daar en daar op den zoo-
veelsten van het jaar zooveel ben geboren,
toen ik met eigen oogen de mededeeling ervan
in de Opregte gelezen had. De opheffing van
het zegelrecht op de couranten hoeft het for
maat van de Haarlemmer doen vergrooton,
maar haar debiet en beteekenis doen dalen.
Nu hebben wjj zoo veel nieuwsbladen als er
paddestoelen groeien in het kalme, vochtige
woud. Steden, dorpen, buurtschappen, vereeni-
gingon, bondetfi vakken, partgen, richtingen
en inrichtingen, allen hebben een eigen orgaan
en helpen ons volk verkavelen, zoodat het
besef van eenheid hoe langer hoe verder uit
het gezicht verdwjjnt. Zoo lang de oude Haart.
Courant er nog was, bestond er een plekje,
waarop zjj die in 't leven traden, en zjj die
uit het leven scheidden, voor bet eerst of voor
het laatst elkander ontmoeten. En dat is nu
voorbjj. De ..antithese" drjjft ons hoe l&Dgi
hoe verder van elkander."
De Borromaeus-Encycliek.
Indertijd gaf de officicele Osservalore Ro-
matio een heel anderen tekst van de min of
meer verontschuldigende Vaticaansche verkla
ring, die monsignoro Gualtieri per note ver
bale had overgebracht.
De correspondent van de ,V. R. Cl. te Rome
heeft nu een prelaat van hoogen rang cn
aanzien over deze kwestie gesproken en deze
liet vrij duidelijk doorschemeren dat „die
goede monsignorc Gualtieri een kleine
andering had aangebracht piet denkend dat
er zoo'n incident uit voort zou komen,
Voorls betoogde de prelaat, dat de be
doeling der twee teksten toch dezelfde was
en dat ,de „smartelijke verwondering" van
den Paus volstrekt niet was ergernis over het
feit, dat men zijn woorden zoo uitlegde.
Verder beweerde de prelaat dat het heele-
maal niet de bedoeling was geweest de pro
testanten te ficlccdigen, dat de heele agi
tatie een politieke drijverij was geweest in
Duitschland begonnen enz.
Drinkwatervoorziening.
Aan de Gedeputeerde Staten der provin
ciën heeft de Minister van Binponlandsche
Zaken medegedeeld, dat de Staatscommissie
voor drinkwatervoorziening bij haren arbeid
liet bezwaar ondervindt, dat nimmer de ge
gevens, vorkregen bij de vele boringen, die
tot heden zijn verricht behoorlijk stelselmatig
zijn verzameld. Opdat deze leemte, die ook
door andere takken van staatsdienst meer
malen ernstig is gevoeld, alsnog zooveel mo
gelijk worde aangevuld, heeft de commissie
besloten, tot die verzameling over to gaan
en naarmate*het werk gereed komt, de vruch
ten van dien arbeid ook voor anderen be
schikbaar le stellen.
De (aak, zoo schrijft de Minister, die de
commissie daarmede op zich neemt, is twee
ledig en alleen naar beliooren te vervullen,
wanneer de medewerking verkregen wordt van
velen. In dc eerste plaats moeten alsnog zoo
veel mogelijk verzameld worden de uitkom
sten, verkregen bij vroeger verrichte borin
gen. Deze liggen thans verspreid in allerlei
archieven of zijn in het bezit van parti-
lieren.
By kon besluit
is benoemd tot griffier bij het kanton
gerecht te Leeuwarden mr. N. Hofstee, doc
tor in de staatswetenschap, thans griffier
bij het kantongerecht te Bcrgum
is benoemd tot substituut-griffier bij dc
arrondissomcnts-iechtbank te Amsterdam mr.
F. C. Deking Dura, advocaat en procureur te
Amsterdam
is benoemd tot notaris binnen het arr.
Assen, ter Randplaats Smilde, P. R. van
Ellekom, candidaat-notaris te Slad-Almelo.
ior oen apotheker, bevoegd verklaard vol
gens de wet vim 25 Dec. 1878 (St.bl. no.
222), zooals die nader is gewijzigd," bestaat
gelegenheid om, met ingang van 1 November
a.s., te worden aangesteld tot burger-
apotheker bij de marine, voorloopig op een
aanvangslraklement ,van f 2000 's jaars.
De aanstelling ,is .aanvankelijk van tijdc-
lijken aard. Definitieve aanstelling als bur
gerlijk ambtenaar zal bij gebleken geschikt
heid kunnen volgen. Nadere inlichtingen zijn
te verkrijgen bij den inspecteur van den
geneeskundigen dienst der zeemacht (depar
tement van Marine).
Donderdagavond werd in den Bchonvrburg
alhier opgevoerd het Bensatietooneelepol
Nick Carlher.
De zaal was tamelijk goed bezet en het
publiek gaf herhaaldelijk zjjn bpvat-té-konnen.
Aan de tooneelzetting was ook ditmaal veel
zorg besteed, waaraan het zeker toe te 6chrjj
ven was dat do pauzen tusschen do verschil
lende afdoeling n zeer roei vim het geduld
der aanwezigen vergden. Dezen gaven daarom
meermalen bewjjzon van ongeduld.
Zaterdag hot bekende volksdrama Marie
Jeanne, de vrouw uit de volksklasse.
In het -Sdmttershoj was het Donderdag avond
heol goed bezet. Het publiek tooude zich zeer
ingenomen met hetgeen vertoond werd.
De matinee van heden middag was tameljjk
goed bezocht.
Dinsdagmiddag te halt vier houdt de
Earner van Koophandel en Fabrieken alhier
een openbare zitting.
Daarin zal o. a. de installatie plaats hebben
van het nieuwe lid.
Bjj kon. besluit zjjn benoemd tot notariB
te Middelburg A. de Noeling, candidaat-
notaris te Watergraafsmeer, en tot notaris te
Neuzen C. le Nobel, candidaat-noiaris te
Kampen.
Tot griffier bjj het kantongerecht te Hulst
is benoemd mr G. Leignes Bakhoven, advo
caat te Deventer.
Donderdag namiddag word op do houtzagerjj
der naamlooze vennootschap Houthandel voor
heen G. Alberts Lzn Co a 1 h e r een werk
man, B. genaamd, de rechterhand half door
gezaagd.
De man is naar het gasthuis vervoerd.
Zjjn toestand was heden bevredigend, of
schoon er niet veel kans is op behoud van de
hand.
Dit Vlissi ngen
Het gebouw van het vereenigd post- en
telegraafkantoor, dat eerstdaags wordt aanbe
steed, is ontworpen in modernen stjjl.
Het heeft een lengte van ruim 42, een diepte
van 20 en een hoogte van gemiddeld 15 meter.
In 't midden van den voorgevel beneden
komt de ingang, met toegang tot de publieke
wachtkamer; ter zjjde vindt men de knmera
voor de beide directeuren.
Links komt de afdeeling poaterjjen, rechts
o voor de telegrafie.
Voor de beide directeuren zjjn in het gebouw
afzonderlijke ruime bovenwoningen ontworpen.
Beiden kxjjgen ook een tameljjk grooteu tuin
Aan de zjjgevel6 zjjn de ingangen voor per
soneel. wagens enz.
Het front van het gebouw komt tegenover
den Steenenbeer.
Met ingang van lti Augustus a.s. wordt de
administrateur van de verplegingsmrichtingen
C. F. G. E. Alleda op pensioen gesteld en tjj-
deljjk vervangen door den ecrg.-four.G Danne
het 4e bataljon.
Onlange werd door de Vereenigmg van
Neringdoenden te Oost-enWestSoubur_
aan het hoofdbestuur der posterjjen een verzoek
gezonden om het postverkeer ovor Vhssingen
te doen plaats hebben.
Na gehouden statistiek omtrent de verzen
ding naar Middelburg en VlisBingen en verder
iogewonnen inlichtingen werd door genoemd
hoofdbestuur bosloten afwijzend op het gedane
verzoek te beschikken en de thans bestaande
regeling te behouden.
Benoemd tot stationschef te Goes de
heer Adriaanae, thanB te Heerle, zulks in de
plautB van den heer Quack, die met 1(3 Aug.
a s. vertrekt naar Lage Zwaluwe.
Te .Sc ho re meldden zich Donderdag
avond bg de politie aan twee personen in
burgerkleeding die bevloerden uit het depöt
van discipline te Vlissingen gedeserteerde mi
litairen te zjjn, hetgeen na onderzoek juist
bleek.
Ze behoorden tot de eerste categorie en
vraten Woensdag ontvlucht. Den nacht van
Woensdag op Donderdag hadden zg aan de
apoorlgn doorgebracht.
Hun werd nachtverblgf in den toren ver
strekt, terwjjl zg heden (Vrgdag) onder politie-
geleide naar het depót zjjn terug gebracht.
Met ingang van 10 Augustus 1910 wor
den Anna Jacobapolder, Dreischor,
St. Philipsland en Wissekerke op
genomen in het telephoonverkeer met de
Belgische plaatsen waarmede Amsterdam tele-
phoon-gemeenschap heeft.
I)c prga van een enkelvoudig gOBprek zal
f 1 45 bedragen. Overigens zullen de tariefs-
en verkeersregelen gelden, welke voor het
Nederlandsch-Belgisch telephoonverkeer vast
gesteld. en in den post-, telegraaf- en tele-
phoongids vermeld zgn.
Door Ged. Staten is de gemeente O o s-
t e r I a n d voor de verkiezing van leden der
Provinciale Staten verdeeld in twee stemdis-
tricten t. w.
I. Sirjansland. het doel der gemeente gelegei
ten Noorden van eene Ijjn, loopende langs den
Noordkant van deu Schordgk van af den Ou-
dendjjk, ten Noorden van den Zanddjjk tot aar
den Zandweg, ten Oosten van den Zandweg
tot aan den Stikweg, ten Noord-Ousten van
deu Shkwcg tot auu do waterleiding en van
daar ten Noorden van de waterleiding tot aan
het voetpad zonder naam, ten Noorden van
dat voetpad naar den Cnpellendjjk.
II. Oosterland, bet overig deel der gemeente.
Te O u d-V o s s e m e e r is in de plaat
van dB P. de Looze, naar elders vertrokken,
als lid van het comité tot hulpbetoon in bui
teBgewonen nood aangewezen da J. J. van de
Polin de plaats van pastoor Van Buchem
werd tot ponningmeester verkozen de heer
Van de Pol on tot secretaris, in plaats van
den hoer De Looze, de heer F. W O. Wiskerke.
Toen Woensdag iemand uit Hulst met
zgn motor door Stoppeldgk reed, ge
raakte de benzine in vlam. Hg kon nog juist
van zgn wiel springen en het wegduwende
motor ontplofte met oen vreeaelgken knal en
een vlam sloeg op zoo hoog als een huis.
Blusschen hielp niet; de machine is geheel
ontredderd.
Dezer dagen werd zoo scbrgft men
ons bg den heer E. Hoek, hoofd der school
in den Oranje-polder onder IJ z e n d g b e, een
diertje aangetroffen, dat geheel beantwoordt
aan de beschrgving, welke in Brembs Leven
der dieren gegeven wordt van de zoetwater-
sohildpad.
Hoe het beeBt, dat volgens dien schrgver
alleen bg hooge uitzondering in ons land
voorkomt, in deze streek verzeild is geraakt,
mag oen raadsel heeten.
Het meet 30 cM., is donker gekleurd, bg
zwart af en vertoont gele stippels ter zgde
van het lichaam. Het beweegt zich tameljjk
vlug en is volstrekt niet schuw. Natunrljjk
een voorwerp van de warmste belangstelling
der schoolkinderen.
Rijks-archieven in Zeeland.
Aan het verslag van den rjjkBarchivaris in
Zeeland over het jaar 1909, opgenomen in den
onlangs verschenen bundel: Verslagen omtrent
's Rijks oude archieven XXXII, is het volgende
ontleend
Het gebouw is thans, beter dan tot dusverre
het geval was, togen het hbmelvuur beschermd,
daar nu alle torens van onderling verbonden
bliksemafleiders zgn voorzien.
Wat de werkzaamheden van den archivaris
betreft, wordt medegedeeld, dat de druk van
den inventaris, getiteldDe rekeningen en
andere stukken in 1607 ui/ de Hollandsche reken
kamer naar de Zeeuwsche overgebracht. Het Bour
gondischOostenrijksche tijdvak, bgna gereed is
gekomen, zoodat de verschijning van het werk
iu het begin van 1910 kan verwacht worden
(geljjk men weet, is hét sedert verschenen),
dat de beschrgving van De teenregislers van
Beioesten Schelde 1470—1535 is gereed gekomen
en persklaar wordt gemaakt, en dat de archi
varis een aanvang heeft gemaakt met de
beschrgving der oudste gratelgke rekeningen
t het tjjdvalr 13171433. De heer Laaonder
zette de regeling van de rechterlgke archieven
van het voormalige Staats-Vlaanderen voort
en hield zich bovendien bezig met de be-
Bchrjjving der aanwinsten.
Onder de werken, waarbjj gebruik iB ge
maakt van in het Zeeuwsche depót berustende
stukken, worden gonoomd de dissertatie van
dr. Laaonder Bijdrage tot de geschiedenis der hooge
vierschaar in Zeeland, diens uitgave van de
Acta der Zeeuwsche synode van 1638, de publi
catie van De rechten van Schouwen en Duioe-
land door de hoeren dr. E. Wiersum en jhr.
mr. B. M. de Jonge van Ellemeet en het ge
schrift van den heer Keateloo Oostkapel/e in
woord en beeld.
Zeer belangrgke aanwinsten verwierf het
depót in 1909. Ingevolge het afloopen van den
termyn, waarbinnen de rechterlgke archieven
naar de rgksdepóts moesten worden overge
bracht, en ter uitvooring' van een9 den archi
varis door den Minister verleende machtiging
tot het opvragen van oude notareole proto
collen van de gemeentebesturen werden ver
schillende weesregisters, quohieren en proto
collen uit de gemeenten Aardenburg, Kapello,
Kerkwerve, Kortgene, Oud-Vosmeer, Sohore,
Sint-Laurens, Sint-Maartonadjjk, SIuib en
Veere voor het depót verworven. Bovendion
stond het gemeentebestuur van Sint-Maartens-
dgk zgn geheelo archief voor 1811 aan het
Rjjk in bewaring af, terwjjl de heer J. W.
des Tombe te De Bilt (D.) de onder hem bc-
rustende archieven der heerljjkheid Sint-Lau
rens en van het huis Popkeneburg aan het
depót overdroeg. Dr. Lasonder heeft deze be
langrgke verzameling bcRckrevon de inventaris
er van is als bjjlage aan het verslag toege
voegd. Andere aanwinsten ontviug het depót
nog door aankoop en door schenkingen van
bet polderbestuur van VVulcheren, van den
bibliothecaris vun de Twoedo Kamer dor
Staten-Generaal en van den heer .1. dc Jonge
te lerseke.
Daarentegen werden ook verschillende stuk
ken, die in het depót misplaatst waren, naar
elders overgebracht. Meerendoela waren het
Btukken, die tegolyk met do rechter'gke ar
chieven van de rechtbanken en de gemeente
besturen waren ovorgenom.-n, maar bjj de
regelflig gebleken warsn van administratieven
aard te zgp. Zjj werden uan de gemeentebe
sturen teruggegeven. Eokele stukken, die
bleken tot het reehterljjk archief van Mid
delburg te behooren werden aan die gemeonte
in bruikleen afgestaan.
VoortB geeft het verslag nog eene ljjst der
vanwege het archief verstrekte inlichtingen
en der uitgeleende stukken, en deelt bet mede
dat de heer L. J. A van der Hurst bet ufge-
loopen jaar het archief geruimen tjjd regel
matig hoeft bezocht om zich duor bestudeering
van het oude schrift voor eene betrekking bg
het archiefwezen voor te bereiden.
De moordaanslag fe Tholen.
Omtrent; den moordaanslag op den burge
meester meldt men ons nog, ter aanvulling
van het reeds medegedeelde
De gemcenle-veldivachler K„ die veel mis
bruik maakte van sterken drank, was, nadat
de maat vol was geloopcn, ontslagen.
Hoewel algemeen bekend rvas dat juist de
burgemeester hem steeds, eigenlijk tegen
ieders zin, de hand boven het hoofd had
gehouden, weet K. echter dit ontslag steeds
aan den burgemeester.
Na in Bergen op Zoom Zondag werk ge
zocht te hebben, kwam hij 's avonds weer
dronken thuis. Nogmaals ging hy Woensdag
daarheen en kwam Donderdagavond hevig be
schonken thuis. Naar Jiet gerucht wil, moet
hij 's avonds halt acht. nog in een herberg
gezegd hebben„Zie zoo, van avond moeten
een paar aan."
Voorbedachten raad schijnt dus wel vast
te staan.
Ongeveer negen uur begaf K. zich naar
een wellioudcr. Deze trad zeer kalm op en
beloofde hem zoo noodig zijn hulp. Dit
schijnt zeer kalmecrend op hem gewerkt te
hebben, zoodat Jiij zich rustig heeft verwij
derd. Regelrecht is bij toen naar den bur
gemeester gegaan.
Daar Inj in burgerkleeding was met een
pot, diep over zijn gezicht getrokken, her
kende liet dienstmeisje hein niet. in den gang*
zoodat de burgemeester naar voren kwam,
omdal er iemand was om hem te spreken.
„U bent do schuld dat ik ontslagen ben,"
zeide K.
„Ja, K in zeker opzicht. Zoo dikwijls
heb ik je liet goede voorgehouden en zoo
vaak gewaarschuwd, doch eindelijk door den
nood gedrongen moest ik wel," antwoordde
de burgemeester.
Tegelijkertijd boorden zijn dochters een gil
en kwam de burgemeester, hevig bloedende uit
den hals, de kamer iuloopcn. De deur werd
onmiddellijk pp slot gedaan. Een der doch-
ders sloeg een ruit in en riep om hulp.
De veldwachter liep ondertusschen de straat
op en riep tegen een vrouw „Ik heb er een
)zen vermoorden."
Ondertusschen had zicli een woedende me
nigte voor het huis van den burgemeester
verzameld.
Politie werd gehaald eu daar liet gerucht
liep dat K. mei geladen geweer of revolver
zyn kamer zat, was het geraden dat ook
de politie van vuurwapenen voorzien was.
Gelukkig voor K. dat dit gerucht liep, want
had het volk geweten dat K. niet gewapend
was, dan was men zeker K.'s woning
binnen gedrongen en is niet te zeggen wat
dan gebeurd zou zijn.
De kantonrechter, die in Bergen op Zoom
woont, was met verlof en de griffier van het
kantongerecht die, in 't vooruitzicht op ont
slag, ook alvast maar naar Bergen op Zoom is
ertrokken, was dus ook niet in dc gemeente,
zoodat de plaatsvervangende kantonrechter
heel wat werk had. Een toestand die toch
eigenlijk niet gewenscht is.
Nadat dc politie, vergezeld van den plaats
vervangend kantonrechter (in casu den ontvan
ger der registratie) K. uit zijn woning ge
bracht had, viel een woedende menigte
op hem aan en nam de taak der politie over
en het wasvoor hem een geluk dat het arres
tantenhok slechts 20 meter van zijn woning
was verwijderd. Ware die afstand een 400
meter geweest, dan was K. vermoedelijk daar
niet levend aangekomen.
Tot laat in deu nacht liep men in de