UIDDELBIIRGSCHE COURAI\T. Maandag I Augustus. BUITENLAND. 178. 133' Jaargano 1910. Dese courant verschijnt dagolgks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiën bp nbonnememt op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zpn aan het bureau te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zgn. Advertentiën20 cent per regel. Bij abonnomcnt voel lager. Geboorte-, dood- eu alle andere familieberichten en Daukbeiuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groole letters naar de plaats, die zij innemen Tc <e plaat6»ng vau advertentiën en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Njjvorheid en Geldwezen, is gerechtig het Algemeen Advertentie.Bnrenn A. DE LA MAK Az., N Z. Voorlinrgwtl 266, Amsterdam 3fl deze courant behoort een bijvoegsel. Middelburg 30 Jnli. De nitslniting te Enschede. De besturen der vakvercenigingen hebben aan het comiléuit de Fabrikanten vcreeniging. een antwoord gezonden, waarin zjj verklaren nu ook geen bezwaren to hebben dat de ar beiders-commissies inlichtingen geven aan het bestuur of een comité dor Fabrikantenvereeni- ging. Zjj betoogen voorts dat nu de arbeiders de zaak in banden hebben gegeven van de vak organisatie de zaak belangrjjk genoeg is om besproken te worden door de organisaties van patroons en arbeiders gezamenlijk; datmon bjj bet aantal Reorganiseerden moet in aanmerking nemen het groote percentage vrouwen, jongens en meisjes in de textielindustrie te Enschede werkzanmen dat de organisaties beschikken over een voldoend aantal leden om waarborg te hebben dat do actie der arbeiders kan wor den doorgezet. Zjj stellen daarom nu voor a. De commissie uit de arbeiders van de firma N. J. Menko geeft aan het Comité uit de Fabrikantenvereniging alle mogelpke inlichtingen over het geschil b. Eene commissie, bestaande uit zes ver tegenwoordigers der vakorganisaties, wendt zich om die inlichtingen tot de firma N. J. Menko. c. Daarna volgt een sr menkomst van het comité uit de Fabrikantenvereeniging en de vertegenwoordigers van de vakorganisaties, waarin getracht zal worden de punten van geschil tot een goede oplossing te brengen. Dit Stad an Provincie. "VFjj vestigen de aandacht op de in dit nommer voorkomende advertentie betreffende de verplaatsing der Zeeumche Hervormde Dia conessen inrichting alhier. Door de politie alhier is proces-ver baal opgemaakt tegen zekeren J. A., die zich Vrijdagmiddag in de Btoomcaroussel tegenover een elfjarig meisje op minder gepaste wjjze Den 3en Augustus a. wordt alhier de jaarlpksche algemoene vergadering gehouden van den iVaderlandschen Bond van Makelaars in Vaste goederen. Onder de ingekomen stukken in de Vrijdagavond te Yerseke gehouden raads vergadering kwam een medodeeling voor van het bestuur der Breede Watering bewesten lerseke, dat met ingang van 1 Jan. 1911 de aan de gemeente verstrekte bjjdrage voor het onder houd van wegen wordt ingetrokken. Daaren tegen wil het bestuur met Burg. en Weth- en den raad in onderhandeling treden over de overname van het beheer en het onderhoud T*n de wegen in de gemeente. Dit berioht werd met genoegen ontvangen. Een verzoek van de wed. H. Was om ont heffing van straatbelastiDg over de jaren 1909 en 1910, op grond van onmacht om te betalen, kon niet ingewilligd worden, omdat de ver ordening geon afwjjking van den regol toelaat. De gemeenterekening werd aangeboden en daarbjj vermeld, dat f 1790,01 meer is ontvangen dan geraamd en f 3620,04' minder is uitgege ven dan geraamd. Goed slot dus i 5510,05'. Mejuffr. Lammerse, onderwijzeres aan school 2, kreeg met ingang van 1 Sept. eervol ontBlag wegens baar benoeming te Vlaardingen. In haar plaats werd met 7 van de 10 stem men benoemd mejuff M. C. de Korte te Oude water; mejuffr. Hekkert te Tholen kreeg 3 ■temmen. Mej. de Koster, no. 3 der voordracht, had vóór de stemming, bjj monde van den vooriitter, verzocht liever niet in aanmerking te komen. Tot benoemjng van twee leden van'fc ooilege van zetters werden de volgende voordrachten opgemaaktW. Goeman (alfcr.J en J. M. van OeverenC. Hartoog (aftr.) en W. Wagner. Als lid der Bcboolverzuim-eommiBsie werd herbenoemd de heer M. C. van der Jagt. De directeur-generaal der posterjjen en telegrapbie maakt bekend, dat, met ingang van 1 Augustus 1910, Scherpenisse wordt opgenomen in het telephoonverkeer met do Duitsche plaatsen waarmede Nienweslnis Hoenvliet telephoongemeenechap heeft. Door den j,eer g van Daienm H n 1 s t is een verzoekschrift aan de Koningin ingediend, itrekkende 1- om kwSt të schelden de f 75 boeten waartoe hjj in de zaken Schets-Clemence is veroordeeld, ter voldoening aan het geschokte rechtsgevoel, 2. oui administratief to straffen den burge meester van Hulst voor zjjn vnlsch ambts rapport, om at te schaffen de praktjjk van ge heime ambtBrapporten van burgemeesters over boklaagden. n een verzoekschrift aan de Tweede Kamer, strekkende 1. om de Sttafwet zoodanig aan te vullen, dat het aan pers geoorloofd wordt waar- beid en recht te dienen indien dit geschiedt in het algemeen belang of tot noodzakelijke zelfverdediging, 2. om, óf de geheime ambtsrapporten van burgemeesters over beklaagden af te schaffen, ót ze aan de beklaagden mede te doelen. Het stelen van paarden schijnt tegen woordig in Zeeuwsch-Vlaanderen W. D. aan de orde van don dag. Werden dezer dagen in IJzendjjke twee paarden ont vreemd, in den nacht van Donderdag op Vrjj- dag werd onder Aardenburg uit een weide een paard gestolen, toebehoorende aan den land bouwer L. B Te Aardenburg was het vorige jaar na afbraak van de woning van wglen mevrouw Bommeophet terrein van het burger-gasthuis een lighal gebouwd, die evenwel niet voldeed Thans is het gasthuis met een geheel naar de eischen des tjjds ingerichte lighal verrjjkt. In de Vrijdagnamiddag te S 1 u i s gehou- in raadsvergadering werd de gemeente rekening aangebodenwaar de ontvangsten f 2-3.490.98 en de uitgaven f21.962.37' bedroe gen, is het goed slot dus f 1528 60'. De rekening van het Algemeen Armbestuur van Heille, in ontvangst met f2096.54' en uit gaaf 1688.71' word goedgekeurd De begroo ting van dat Bestuur over 1911 werd met 6 tegen 1 stem goedgekeurd, omdat één der le den meende, dat de bezoldiging voor den bode met 112 per jiar niet in dezen tjjd paste, vooral bjj zoo'n rjjk fonds. Op het verzoek om de muziektent naar de zuidzjjde van de markt te verplaatsen werd niet 6 stemmei tegen 1 stem afwjjzend beschikt, en het voorstel van Burg. en Weth. om die tent voortaan met gas te verlichten met 5 tegen 2 stemmen, die van de heeren De Brujjne en Metz, verworpen De geldleening, groot f 4500, werd tegen den koers van 98 gegund aan een bankier te Gro ningen. In verband met artikel 178 der gemeenteraad werden, op voorstel van Bure. en Weth., de heeren Bakker en dr. Brand als commissiele den benoemd, om do verordeningen na te zien en zoo noodig verbeteringen voor te stellen. In de Vrjjdag te Oostburg gehouden aadBvergadering werd overgelegd de gemeente rekening dienst 1909 in ontvang op f 22 329.12', in uitgaaf op f 22.005.20' en alzoo met een vermoedelijk batig slot van f 323 92. Vastgesteld werd de rekening van het Bur gerlijk Armbestuur over 1909 met een ont- vangBt van f 274.78 en een uitgaaf van f247.16. De begrooting dier instelling voor 1911 met f 453 voor ontvang en uijgaaf werd onder toekenning van een subsidie ad f 285 goed gekeurd. Aan het muziekgezelschap Harmonie werd op nieuw voor 1911 een toelage verleend van f75. Vastgesteld werd een wjjziging der veror- imng op de Brandweer, zoodanig dat als leeftijdsgrens voor het bestuur, tor nu toe 60 jaar, bepaald werd de ouderdom van 50daarbjj werd de jaarwedde voor den Brandmeester af geschaft en die voor den onderbrandmeester, de brandspuitmeesters en onderbrandspun mees ters bepaald op reep. f 7,50, f 7,50 en F 5,— onder verplichting van het schoonhouden der spuiten, waarvan de Brandmeester tevens is ontheven, de wjjziging treedt met September a.s. in werking. Op de voordracht voor zetters der Rjjka directe belastingen, werden geplaatst de aftre dende leden J Kools en M. Boone, tot 2e candidaten de heeren C. I. Kense en M- Risseeuw. Hierop volgde eene uitvoerig bespreking van den toestand van de school, welke mder- ijjd aanleiding gaf aan den hoofdinspecteur dec volksgezondheid tot het maken van eemge opmerkingen en bodenkmgen en het in over weging geven van afdoende verbeteringen. Het meest afdoende zou zjjne eene nienwe school, immers ook de plaats der tegenwoordige is zoo ongeschikt mogeljjk, waar 3 der 5 lokalen grenzen aan de drukste straat der gemeente. INGEZONDEN STUKKEN. Ingezonden stukken worden ie geen gevallerutrcrc2onde i De Prov. Stoombootdienst. M. d. R. Gedachtig aan het trappen toujour s is onder- geteokende zoo vrjj u beleefd een plaatsje te verzoeken voor 't onderstaande. Dinsdagmiddag met den trein van 3.-36 kwam ik met mjjn gezin te Vlissingen aar. Gauw paar de boot voor Breskons. We benden de edelmoedigheid der Provinciale Stoomboot- Mjj. Maar., vink voor onzen neus, (erwjjl inen ods, met nog andere slachtoffers, o. a een bejaarde dame, ziet komen aanhollen, trekt men de brug weg en wjj konden wachten Als men van "s morgens balf acht op reis is, valt ons oen dergelyke bnndelwjjze nu juist niet mee. De minder vriendeljjke gewaarwor dingen, die toen in me wakker werden, zal ik hier maar, niet neerschrijven, 't Is me alleen om het constateeren van het feit te doen. Nu wilde men mjj nog wjjs maken dut men den beer Van Rompu ot andore Statenleden met zoo zou behandelen. Ik kan dit echter niet gelooven. In een maatschappij als de onze met geljjk recht voor allen en zoo netjes ingericht, kan dit niet. Met dank voor de plaatsing J. DU BURCK. IJzendjjke, 28 Juli 1910 Aan het Nederlandsclie Volk L. S. Hot is U niet onbekend, dal de stad En schede jn deze dagen gedrukt gaat onder de gevolgen eener werkstaking en uitsluiting. Hel is reeds do 4c week, dat 9000 arbeiders en arbeidsters in de textiel-industrie slechts een paar dagen per week lol hun arbeid wor den toegelaten en daardoor voor eon zeer groot gedeelte Jiet noodzakelijkste levenson derhoud derven. Van die 9000 toch izijn isleclits 3000 bij1 verschillende vakvereenigingen aangesloten. De overigen zijn van alle uit- keering Verstoken. Het is dus niet te verwonderen, dat in vele gezinnen gebrek, werkelijk broodgebrek heerschl, of met den dag voor de deur staat Ondergeteekenden. ingezetenen van Ensche de, hebben 'zich, op uibioodiging van deze noodlijdenden, vereenigd lot een comité, om een beroep te doen op de bekende milddadig heid onzer landgenooten, ten einde door Uwe giften in staat to worden gesteld, ecnigszins den nood te lenigen. Het comité stelt zich geen partij in den strijd, die tot dezen droeven toestand aan leiding gaf. Immers, hel is onmogelijk le verwachten een zóó ruimen toevloed van steun-gelden, dat daardoor eenigermate zou kunnen vergoed worden hel. arbeidsloon, wat dien duizenden in normale oinslandigheden tol levensonderhoud strekt. Maar wij hebben diep medelijden met die gezinnen, waarin honger wordt geleden, mede lijden vooral met de toch in ieder geval on schuldige kinderen. Voor deze noodlijdenden doen wij een dringend beroep op Uwe mild dadigheid, opdat hot scherpe zwaard van den honger niet diepere wonden toebrenge dan naastenliefde en mcnschelijkhcid dulden mogen. Uwe giften, hetzij klein of groot, zuilen dankbaar door ons worden aanvaard en over eenkomstig het aangegeven doel worden be steed, leder der ondergeteekende stelt lz i c h beschikbaar tot in ont vang s l n e m i n g van giften. Geeft, en geeft spoedig, want de nood dringt 1 Ook zoude hel ons zeer aangenaam zijn en onze - laak zeer vergemakkelijken, wanueer plaatsen, waar dit cenigszins mogelijk is, een steun-comité werd opgericht. Wie der lezers stelt zich hiervoor beschikbaar? Het burger-comité tol. steun van de onge organiseerde uitgeslotenen te Enschede II. Th. de Bouter, Kapelaan en Adv. der R. K. Arb. Ver G. Elhorst, Lid der Tweede Kamer, Prov. Staten en Ge meenteraad G. B,. Holst, en A. Langejan leden der Prov. StalenDr A. v. d Horst, E. Looman, J. Brinkhuis, J. F. Tijhof, II. Voogsgeerd en J. Winkels, leden van den Raad, en Justus Weijl, W F. Harmelink, en G. J. Koster. (Particuliere Correspondentie). XV. Men wpef, dat do hoogst bekwame, bcmin- nelyke, eenvoudige, man die is do architect Kromhout, de man van het Nederlandsclie gebouw op dc Brussolsclic lenlo^istelliugi eerst een ander, grooler en grootscher gebouw had ontworpen, dan dat, hetwelk tluuis op dc Brusselschc tentuoustclliug door den vreemdeling bewonderd eu door den Hollander als iets door en door nationaals bewonderd en bemind wordt. En men kan ook weten, dat de kunstenaar, die deze architect is, een voor keur heelt voor dien eerstgeborene, die niet verder is gekomen dan het papier. Wij kunnen ons die voorkeur zoo geheel en al begrijpen, al blijven wij de oplossing, dio de hoor Kromhout nu gevonden heeft, een heel gelukkige noemen. En wy moeten de commissie tot zekere hoogte gelijk geven, die zelf met het idee vau dit „nationale" ge bouw gekomen is, al nemen wij aan, dat het eerste plan van den heer Kromhout, dat herinneren wij ons wel in hol gebouw van liet Jubelpark hangt in dc nabyheid van een nteressante bouwkundige teekening vau den lieer A. W. Jansz te Nijmegen ovor de cloc- tiiciteitstenloonslclling te Nijmegen, al ne men wij aan dat dit plan werkelyk mooier Want het thans geschapen gebouw is een transactie. Uel is gemaakt in een stijl, die niet bij tentoonstellingen hoort, in een stijl, die in zijn grondbegrip haast de negatie is in tentoonstellen, alleen al omdat die stijl :-Hollandsch eu tentoonstellen in den grond iels zeer on-Nedcrlandsch is. Het gebouw werkt als uithangbord. „Ah, Holland I" zegt ieder, die ook maar een snufje van bouw kunst te pakken heeft. En Holland is wel de mode, de bouwwijze heeft voor het groote publiek iets bizonder aantrekkelijks, al die trapgeveltjes, torentjes, kozijnkleur tjes, uitslcckscltjcs, geven tegelijk iets op wekkends en een herinnering aan iets kleins, propers, netjes, voorzichtigs, knusboven dien is er de frissche, blijde, roode kleur scherp afsteekt tegen de eentonige kleuren van de andere tentoonstellingsgebou wen en die in hoogc male meewerkt om ons gebouw te doen opvallen. Qua reclame-huis, qua aangoname kitteling .11 den smaak van hel over-, overgroote deel van het publiek, is het gebouw dus terecht een succes genoemd. De commissie had dus gelijk eu de heer Kromhout heeft voortref felijk werk geleverd, bijna het onmogelijke be reikt. Maar toch is cr een schaduwzijde, en die is, dat er ten slotte niet oen tentoonstellings gebouw is ontslaan maar de coulissen van heel, heel mooi, echt-Nederlaudsch huis, waarachter men zoo goed en zoo kwaad dat ging een tentoonstellingsgebouw heeft moe ten inrichten. Dit is de transactie lusschcn kunst en opportuniteit en die transactie heeft teil slotte ten gevolge gehad, dat het geëxposeerde in de Nederlandsclie afdeeling niet zoo tot zyn recht komt als wel wen- schelijk ware geweest, dat alles op elkaar gedrongen en onoverzichtelijk is geworden. Daarbinnen had een Hollandsch gerechts gebouw, een binnenhuisje, een stadhuis en wat niet al kunnen gemaakt zijn. Alleen een tentoonstellingsruimte, die zoo speciale eischen stelt, ging heel moeilijk. En vandaar een conflict, dal voor wie verder ziel dan zijn neus lang is, zeer ten nadeele van het geheel van het geëxposeerde heeft doorge werkt. Intussclicn de vraag doet zich voor of wij met een echt tentoonstellingsgebouw niet weer op een andere moeielrjkheid waren ge stuit dat de Nederlander niet kan tentoon stellen omdat hij niet groot kan doen. Er is het koninklijk woord, dal Nederland in alles groot rnoet zijn, waarin bel groot kan zijn. Doch kan Nederland ia deze richting groot zijn? Altijd dringt zich hier de vergelijking inct België weer op, waar men dat groot doen wél geleerd heeft En nu is wel waar dat groot doen licht leidt tot doen alsof men groot is, maar grootdoen op zich zelf is toch ook iets. Zie de heele tentoonstelling. Zij is veel namaak, weinig origineel, er is veel Fransch in. Maar toch zij is groot, groot in haar opzet, groot in haar uitvoering. De ingang is breed ontworpen, do aanleg van hel eerste tuinplein is breed, het Belgische hoofdgebouw doet het licm als groot tentoon- stellingshoofdgebouw, al is het o. i. origineel noch mooi, en ook het tweede tuinplein is groot geconcipieerd. Zie daar b.v. nu weer eens de expositie van dc Belgische Fabriqm Nationale d'Amies de llerslal Alweer mooi breed van opzet. En datzelfde vindt gij ook elders. Hot pa leis van justitie is zoo lcelijk als gij het maar vinden wilt en toch is daarin iets groots, iets breeds. Datzelfde vindt gij in dc flinke woningen met de royale koetspoorten, in het Parkkwarlicr, in het Jubelpark, dat plechtiger en dreunenderPalais du Cinquantemire heet, en in heel den aanleg van den weg naar en in Tervueren. Wij kunnen ons denken dal het voof velen een vraag is of het Palais du Cinquantcnaire mooi is, of een laan, als de veel genoemde Tervucren, wel iels moois is, of die geweldige breedte niet ongemotiveerd en ongezellig is. Maar breed opgezet en groot t plan van die laan zeker, is de minder mooie weg van de brug van Wo- luwe naar Boilsforl (die duar moest loopen naar Watorloo), is hot gezicht op de vijvers, de mooie parlij door het hoog opgaand hout, het reuzen perk vail rhododendrons en de aanlog van Tervucren zelf. Buitengewoon mooi, hoog, groot, breed, ruim is het kolo niale museum aldaar, dat met de andere koloniale tentoonstelling in Tornieren feite lijk ook weer bedoeld is als koloniale afdee ling van de groote tentoonstelling. erland hebben wij, voor zoover ons bekend is. niet breede, groot'-, royale ge bouwen als dit museum, geen wegenaanleg als deze alleen te zien geeft en dus moe ten ook Nederlandsclie tentoonstellingsgebou wen tegenspraken in-zicli-zelf zijn. Men denko zich maar eens vele van de geëxposeerde voorwerpen in een reuzen- gebouw Wat zou dan het klein-geëxjioseerde [vallen. Daar is b.v. de feministische kant van de tentoonstelling. Wij hebben geen palais de la femme, wy hebben niets dan :en hockkamev dc la femme en dan nog hier in daar versproid werk. Er is daar veel in teressants. Wy noemen dc etalage van De 1 'oorpost le Amsterdam en het smaakvolle geheel van do Koninklijke Nederlandsclie Kantwerkschool te Den Haag. Mooie boekbanden bewonderen wy an J. J. 0. barones van Haersolte. liet drijf werk van Anna Wycrs to Amsterdam heeft getroffen, vooral een mooi zilveren bakje. Mooie batiks van R. SteinbuchIlekmeijer te Amersfoort zyn er, welke dame zelfs op per kament batikt. Er zyn poppen en een aar dig Zeeuwscli cosluum van allerlei vrouwen- eiccnigingen, vooral ook van Arbeid Adelt. Verder noemen wij nog mej. S. van de Weg te Nijmegen, Eckhart le Scheveilingen en L. Wildt (een uit de baud geweven gor dijntje) le Amersfoort. En laten wij niet ver gelen het werk van mej. Neeltje Lettinga le Berlikum, een keurig gesneden boeken kastje. Dan is cr ten slotte de expositie het Nationaal Bureau voor l'roniuenar- beid, als wy hier ten minste niet zullen spreken van het vele vrouwenwerk, dat nog Jders verspreid ligt. Het zyn statistieken, ieii lijst van boeken en dissertaties niet de booken in werkelijkheid cr hij. Heel interes- ;ant en opmerkelijk. Maar tcutoonstellings- werk? Maar meer geschikt voor oen „fqor", tentoonstelling dan voor liet pruilka- rnertje vaii een feministe in een Haagsche of Amstcïdamsche bovenwoning Wij zouden het niet gaarne beweren. Hel is intiem, een aardig idee, zeer respectabel werk, maar dat in hoogc tentoonstellingshallen niet zou voldoen. En zoo is er veel, heel veel, dat l»j ons de vraag doel opkomen of, ware de hal groot en ruim geweest, de tcntoonstellers zich geen geweld hadden moeten aandoen om groot te zijn in datgene waarin de Neder lander nu eenmaal niet groot is m het tentoon-stellen. P. S. Indertijd is hier een opmerking van oen buitenlandsch deskundige overgebracht aanleiding van het door ons waargeno men feit, dat slechts één firma weliswaar zeer goed maar dan toch slechts één de firma Hamers en Co.de Nederlandsche sigarenindustrie vertegenwoordigde. Deze zegs man verklaarde, dat eerste klas sigaren slechts zeer weinig door Nederland naar het buitenland worden uitgevoerd. En wij vroegen„Is dat waar Voert het land van de tabaksmarkl niet prima-sigaren uit?" Wij hebben daarop velerlei antwoord ge kregen. Een zeer deskundig Nederlander be vestigde ons die opinie, gaf ons een kras voorbeeld van den weinig goeden naam, waar in de Hollandsclic sigaar als eerste klasse sigaar in het buitenland staat en verklaarde, dat dit alles ook aan "de regeering niet onbekend is. Verder wijst men ons op den invoer van Noordwest Duitsche sigaren in Den Haag. De Nederla/iidsche Tabakscou rant (een weekblad) noemt het nonsens, doch weerlegt weinig. De Sigaren winkelier vol doet aan ons verzoek om ons nauwkeuriger in te lichten en bevestigt daarbij niet weinig van wat wij hoorden. Dit blad ziet daarin een harde les voor de sigarenindustrie, die naar buiten niet genoeg van zich laat hooren door consuls en reizigers. Er is een „inner lijke waarde" wat kwaliteit en maaksel aan gaat. Doch die is in het buitonland niet be kend. Bovendien verwijt de schrijver den in- dustrieelen, dat zij niet voldoende letton op de buitenlandsclie eischen van kleur, vorm en verpakking. Een Nederlandsche 3 cents sigaar is voor een kenner boter dan Duitsche, Amerikaan- sche en andere van 10, 12 en 15 cent, En dan komt letterlijk „De goede, brave, pral op zyn metier

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1