MIDDELRURGSGHE COURANT.
r.
Maandag
4 Juli.
BUITENLAND.
153* Jaargang.
1910.
Dew oourant veriokijnt degelijks, met uitsondering v*n Zoa- an Fecitdagan.
-JFr$* per kwartaal, xoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland haaco pp.
Afzonderlijke nummers kosten 6 cent.
A dvortent i ë?n bg abonnoment op voordeelige voorwaarde!
Prospectussen daarvan sgn aan bet bureau te bekomen.
AdvertentiSn voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan hot bureau besorgd sgn.
Adrerteutiin10 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- ei
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt 1 1.50elke regel meer
80 cent, Reclames 40 ennt per regel. Groot# letters naar do pleats, die xjj innemen*
Tot de plaatsing van advortontiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffond*
Handel, Nflverheid en Geldwesen, is goreohtigd het Algamnna AdTtrtsntle-Barssa A. DU ïifi
NAB As., U.S. Vawrbargwal 866, Attusterdsm.
Bg deze courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 2 Juli.
ZeeuwsGbe Omtrekken.
Nu de stemmingen voor de Provinciale
Staten zijn afgeloopen, staat te Middel
burg een audero verkiezing voor de deur,
een van minder omvang en van niet zoo
groote beteekenis.
Maar toch is zij voor een deel der burgerjj
niet van belang ontbloot.
"Wij bedoelen de verkiezing voor een lid
det Kamer van koophandel en
Fabrieken, welke a. s. Dinsdag 5 Juli
zal plaats hebben.
Wij staan wederom voor hetzelfde geval
als in Maart van dit jaar, toen wij een
pleidooi leverden voor den heer Frans
Kenlemans, die destijds ook gekozen werd
maar die helaasin dat college nooit zit
ting heeft genomen.
Hij was de oandidaat van Handelsbelang
©n daardoor aangewezen als opvolger van
den heer Antoine Mes, wiens plaats hij ook
als voorzitter der Vereeniging innam.
Thans beveelt dezelfde Vereeniging den
heer C. A. Sohulte als candidaat voor de
Kamer van Koophandel aan. Haar voor
zitter kon zij dit onmogelijk doen wijl deze
nog zijn domicilie heeft in Dordrecht, waar
hij reeds lid van dezelfde Kamer is.
Wij mogen zeker nog wel eens herinneren
aan hetgeen wij in ons nommer van 21
Maart schreven
Handelsbelang behartigt de bijzondere
belangen van den Middenstand; en het is
daarom zoo goed dat zij een vocaal heeft
5n de Kamer van Koophandel om te be
pleiten wat nuttig en noodig is voor dien
stand in ons midden.
Gaan wij het lijstjo der leden uit die
Kamer na, dan vinden wij onder hen de
heeren J. P. Fokker, TI. P. den Bouwmeester,
W. J. Sprenger, C. Boudewijnse, C. M.
Ghijsen en L. G' Kakebeeke, die door hun
verleden of door hun heden de groot-
indnstrie of den groothandel vertegen-
De heer A. Lutoijn is het financieele
element in do Kamer, jhr H. A. van Adri-
chem Boogaert is de man der scheepvaart.
De gro8siershandol vindt zijn vertegen
woordigers in de heeren M. P. van der
Harst en H. Boasson, terwijl de heer W.
Ch. Ncske een bijzonderen handelstak
Tepresenteert.
De gewone winkel- of anders gezegd do
Middenstand heelt echter in de Kamer
niemand, die zijne belangen ban bepleiten,
wijzen op zijn behoeften of adviezen geven
kan wanneer belangrijke onderwerpen aan
•de orde zijn, dien stand rakende,"
En als zoodanig zou Handelsbelang den
heer Schulto gekozen willen zien,
Om dit dool te bereiken, steunen wij
haar gaarne.
Door zijne vroegere betrekking van
onderwijzer verwierf genoemde heer een
groote mate van ontwikkeling, waardoor
hij zich zeer gemakkelijk beweegt en do
noodige algemeene kennis bezit.
Als vakman deed hij zich in Handelsbelang
meer dan eens van zeer goede zjjde kennen
en vooral wordt hij daar gewaardeerd om
den ijver en de toewijding waarmee hij zich
kwijt van een taak, die hem is opgedragen
ter behartiging van de belangen van den
Middenstand.
Zoo werd hem indertijd verzocht te rap
porteeren over hot vraagstuk van den
arbeid in de gevangenissen en over de twee-
-en-een-halve-cente-stukken.
In een zeer zaakrijk rapport over eerst
genoemd onderwerp toonde bij aan dat die
arbeid volstrekt niet de particuliere in-
duBtrie benadeelt en dat veel te koog was
opgegeven van de concurrentie, die daar
door particulieren werd aangedaan. De leden
van Handelsbelang waren op dat punt
dan ook door zijn uitspraak gerustgesteld.
En wat het bewuste geldstuk betreft, hij
brak daarover in zijn rapport, zooals velen,
-den staf en drong er op aan het door een
ander, een voor het dagelijksch gebruik
pracfischer geldstuk te vervangen.
Dit rapport heeft eon onderwerp van
gedachtenwisseling uitgemaakt in Kamers
van Koophandel, o. a. in die te Gouda,
in tal van Middenstandsvereenigingen.
Algemeen werd daarmee instemming
betuigd, ook op het Congres van den Mid
denstands Bond.
Tegenover de Vereeniging Handelsbelang
in 't bijzogdor, tegenover den winkelstand,
den Middenstand in 't algemeen heeft de
heer
C. A. SCHULTE
stellig verdiensten.
Van die zijde mag men dus Dinsdag
a. wel krachtig medehelpen om hem in de
Kamer van Koophandel en Fabrieken een
plaatB -te verschaffen.
Zeeland in 't algemeen on Walehe-
3 n in 't bijzonder mag voorzekor de
Nedcrlandsehe Automobielen Club wel erken
telijk zijn voor haar bezoek aan ons gewest.
Het was reeds een kloek plan om zich
hier heen te hegeven, want or waren daar
aan bezwaren verbonden, niet zoo licht te
tellen, niet zoo gemakkelijk uit den weg te
mimen.
Maar het plan is gelukt, dank zij ook
de medewerking der Staatsspoorwegmaat-
schappij.
Voor do toekomst is door dien tocht een
goed vooruitzicht geopend. Als men wil
meewerken, kan de weg tusschen Moord-
Brabant en Zeeland ook geopend blijven
voor het middel van vervoer, dat meer en
meer in zwang komt, wat ook zeker zeer
gewenscht is.
En al is die weg nog niet geheel effen
en gebaand, wat niet is kan, ja moet
Men zal zich in elk geval kannen
beroepen op hetgeen nu is geschied om te
pleiten voor verbeteringsplannen in die
richting.
Met belangstelling zien wij, en zeer zeker
velen met ous, de gevolgen van deze eerste
schrede over de nieuwe baan te gemoet.
Doch met dit al kan er vau dezen
tocht uitgaan een invloed ten goede, in
't belang van Zeeland.
Wij houden ons overtuigd dat de leden
der genoemde club de aangenaamste
herinneringen aan Walcheren met zieh
len, want zij hadden niets dan lof voor
al wat zij hebben gezien en genoten.
Dit is de beste reclame voor onze heer
lijke omgeving.
Het bestuur der Vereeniging tot beoor
dering van het vreemdelingenverkeer te
Middelburg heeft dit goed begrepen, en
handelde zeer practisch en zeer verstandig
toen het zich beijverde om het den bezoe
kers zoo aangenaam mogelijk te maken.
Een woord van lof mag het daarvoor
zeker wel gebracht worden.
In het welslagen van den tooht heeft
het roods nu ruimschoots voldoening.
Maar wij houden ons overtuigd dat het
zich later nog meer zal kannen verheugen'
in do indirecte gevolgen daarvan, wanneer,
opgewekt door de deelnemers aan dozen
tocht, anderen hun voorbeeld zullen volgen
en een bezoek aan Zeeland zullen brengen,
dat nu meer en beter bekend is geworden.
Mijnheer de redacteur, ontvang mjjnen dank
voor de opname van dat schrgven.
Mjjn dank tevens aan het publiek, dat zich
indertijd door bet geschrevene liet bewegen
den wenk op te volgen.
Een aanbeveling aan meerderen om zich
het destgds gedaan verzoek te laten gelegen
liggen, moge ten slotte hier eene plaats vinden."
De opname van dit briefje op deze plaats
achten wij voldoende.
Het spreekt voor zich zelf.
Wij behoeven de bedoeling ervan niet
nader te verduidelijken of toe te lichten.
Uit Stad en Provincie.
.Volgens de .V. R Crt zou Vrijdag dc
terugtocht met de automobielen niet zoo
voorspoedig zijn geweest als de intocht op
Dinsdag.
Bij den Scheldedam moest volgens dat blad
hulp van paarden worden benuttigd en een
enkele handige chauffeur slaagde erin door
handig manoevreeren met eigen kracht den
weg af te leggen.
Dit 'bericht is, volgens een stadgenoot,
die den tocht meemaakte, sterk overdrev
Zooals wij in ons vorig nommer meldden
is de terugtocht goed afgeloopen.
Slechts een paar groote wagens hebben
gedurende een oogenblik in den Damespoléer
hulp van paarden noodig gehad bij den draai
na den aprel.
Aan den voorzitter der Vereeniging tot
hel bezoeken der armen alhier is door
den burgemeester van Middelhurg een bedrag
van f 100 gezonden, een gedeelte van de in
zameling op den boottocht met de Oranje
Nassau voor de behoeftigen in Zeeland,
waarvan de (bestemming aan den burgemeester
Was overgelaten.
Verder is door den burgemeester bestemd
om te komen aan de armen van alle gezind
ten zonder onderscheid feVlissingen f 75,
.Veere f 25 en Domburg f 16.
Voor den nalionalen schietwedstrijd,
door de sciiictveroemging Medioburgum uitge
schreven Ier gelegenheid van haar 30-jarig
bestaan, zijn nog zilveren medailles ontvan
gen van de Koningin, van den Prins en
don burgemeester van Middelburg.
- Van C11 Juli a.s. zullen door de 3e
compagnie wielrijders ter sterkte van 2
officieren en pl. m. 80 onderofficieren en
manschappen oefeningen worden gehouden op
Walcheren, pok in vereeniging met de
bataljons infanterie aldaar. Zij zullen wor
den ondergebracht in de kazerne te Mid
delburg.
Blijkens de St.CrI, bad de provincie
Zeeland op 1 Januari 1910 een totaal
bevolking van 233.478 inwoners, t. w. 116.14-1
mannen en 117.334 vrouwen. Daaronder komt
Middelburg voor met 19.583 inwoners
t. w. 9190 mannen en 10.393 vrouwen, ar
Vlissingen met 21.500 inwoners, <1. i.
10.602 mannen en 10,898 vrouwen Voor
Goes waren dc cijfers 7G3G, verdeeld in
3592 mannen en 4044 vrouwen, en voor
Zierikzce 6813, t,w3238 mannen
3575 vrouwen.
Van winkelstand en reizen ge
sproken, dezer dagen ontvingen wij van
een winkelier uit onze provincie het vol
gende schrijven
»Mgnheer de Redacteur.
Nog niet zoo heel lang geleden 'k weet
niet meer wanneer bevatte uw blad een
stukje, welks inhoud verdient niet vergeten
te worden.
Het betrof een herinnering aan hen, die
deze wellicht noodig hadden, toe het betalen
hunner rekeningen alvorens zg des zomers op
reis gaan.
Ik herinner me nog levendig in welke juiste
trokken de positie vaD den middolstander in
den zomertjjd geschilderd werd.
En ook wat wel het meeste gewicht in
de schaal legt hoe goed het geholpen heeft.
Uit .Vlissingen.
Ia het Grand Hold des Bains treedt, zoo
als gebruikelijk, ook dit seizoen weer oen
dameskapel op, die Vrijdagavond onder dc
goede leiding van mevrouw Rudolfine Roll-
Osenegg haar inlrede deed met een opera
avond.
De keuze van deze kapel mag ongetwijfeld
een zeer gelukkige genoemd worden.
Een tiental bekoorlijke jonge dames vor
men een geheel, waarin viool en cello, piano, J
trom elkaar zoo volkomen aanvullen,
fluit c
zoo gelijk bljjven in loon en opvatting, als
slechts door langdurige en ernstige oefening
kan verkregen worden.
Met oen enkel woord noemen we nog de
pianiste, wier techniek en voordrachl we
in Liszt's bekende Rhapsodie zoo ruim
schoots konden bewonderen.
Dal deze kapel een uitstekenden indruk
heeft gemaakt, bewees zeker wel de onver
deelde aandacht die de (alrijke aanwezigen
haar schonken en hethartelijk applaus dal
na de uitvoering van ieder stuk zoo ruim
schoots haar ton deel viel.
Tusschen de operanummers werd door een
paar krachtige marschen of aardige combina-
tie's van zang en muziek voor een aangename
afwisseling gezorgd.
Op Zuid 13 e v e 1 a n d is, voIgenB de
O. Crt,, het stelen van graszaad, waarvoor hooge
prjjzon worden besteed, weer in vollen gang.
Woensdagnacht mocht het den gemeenteveld
wachter te Baarland gelukken, drie zulke
dieven op heeterdaad te betrappen.
De reeds in hun bezit zjjnde 41 KG. zaad
werden in beslag genomen.
In de Vrijdagnamiddag te Sluis
houden raadszitting, waarin de heer Maenhoudt
afwezig was, werd op verzoek van Ged. Staten
de jaarwedde van don te benoemen onderwgzei
met akte Fransch nader geregeld, en wel op
deze wjjze f 700 voor minder dan 5 dienst
jaren, f 750 van 510, f 825 van f 10—15,
f 900 van 15—20 en f 975 voor meer dan
20 dienstjaren.
Het verzoek om de muziektent een andere
plaats te geven, werd in handen van Burg-
en Weth. gesteld om advies, en het voorstel
van Burg. en Weth., om haar met gas te ver
lichten, aangehouden.
In verband met een voorstel tot wgzigmg
der begrooting voor 1910, drukte éón der le
den zjjne bevreemding uit dat do rekeningen
van sommige werkbazen zoo laat betaald wor
den. Hg meende, dat men toch trachten moest
in Maart die rekeningen te vereffenen.
letteren'epTkunst.
Een belangrjjk stuk van Van Djjck staat
op het punt van Engeland naar Amerika te
verhuizen. Het is de in 1635 geschilderde
portretgroep van James Stanley, viBcount Stran
ge, met Charlotte de la Trómouille, een der
voornaamste stukken uit het bezit van Lord
Clarendon. De eigenaar heeft het onlangs voor
20 A 30.000 pond aan een kunsthandelaar ver
kocht, cn verschillende Amerikanen vechten
er thans om. Men vermoedt dat het doek wel
van 50.000 tot 60.000 pond op zal brengen,
De kerkelijke stryd in Spanje.
Het wekt minst genomen eonige verwonde
ring wanneer men leest dat het Vaticaan, dat
in .Spanje niet eens aan andere godsdiensten
een kerkgebouw gunt dat van buiten als kerk
kenbaar is dat ditzelfde Vaticaan zich met
mooie verdraagzaamheidsargumenten vol lof
uitlaat over het voornemen dor Engelsche
tegeering om de voor de katholieken kwet
sende woorden uil het formulier van den
boning8eed te doen vervallen.
De Paus zou, volgens een telegram uit
Rome, gezegd hebben overtuigd te zjjn, dat
land, hetwelk oan don spits van de be-
Bchaving marcheert, niet een formule kan be
houden die zoozeer in tegenspraak is met den
geest van^ verdraagzaamheid van zjjn volk,
als de tot nu toe gebruikelijke eod.
Bljjkbaar moet deze redeneeting ten opzichte
van Spanje zéó worden veranderd, dat het
bewuste verbod aan andere godsdiensten daar
moet worden gehandhaafd omdat het in over
eenstemming is met den geest van onverdraag
zaamheid van het Spaansche voIk.
Maar er is dan toch een groot deel van het
Spaansche volk dat er anders over denkt.
Tegen morgen, Zondag, ia er in Madrid een
anti-clericale betooging op touw gezet, die de
grootste zal zgn welke do Spaansche hoofdstad
ooit heeft beleefd.
En de regeering gaat voort op den eens ge
kozen weg, met meer onverschrokkenheid dan
uien haar eerst had toegedaoht.
Dat zg nu ook reedB is overgegaan tot in
diening van een wetsontwerp, waarbjj het mo-
geljjk wordt gemaakt om hg officieels daden
den nu^gebruikelgken eed op het bruis of op
den bgbel te vervangen door een belofte, is
vooral in een land, zoo achterljjk in dat op
zicht als Spanje, een gebeurtenis van groot
gewicht.
In den Senaat is Vrgdag het debat over de
godsdienstkwestie voortgezet.
De aartshertog van Saragossa zei dat aan
het Vaticaan verweten woïdt langzaam te werk
te gaan bg het geven van oen oplossing aan
de godsdienstige kwestie, maar dit is uitslui
tend te wjjten aan de onstandvastigheid der
Spaansche miniBterieB.
Canalejas antwoordde dat hjj zal vermjjden
dat de onderhandelngen op de lange baan
geschoven worden. Hg zoide dat de regee
ring niets met de godsdienstige gevoelens te
maken heelt, maar wol met het episcopaat.
Hg beklaagde zich [over de openlgke tus-
schenkomst van het episcopaat en over den
veldtocht, wolken do katholioke vrouwen voe
ren. Canalejas eischte bescheidenheid, wenachte
bovenal, dat het episcopaat en de regeering
met alle gewilde voorzorgen en bescheiden
heid optreden.
Het ongeval met de
„Dentgcliland."
Br is nog geen ontmoediging merkbaar. De
voorzitter van de Delag (d.i. do Deutsche LufC-
schijfahrt Aktien Gesellschaft) heeft met den
opperburgemeester van Dusseldotf en een ver
tegenwoordiger van do Zeppelin-maatschappij
Dondordag een bgeenkomBt gehad, waarin het
ongeluk ia besproken, en waar tovons nieuwe
plannon voor do toekomst zgn gemaakt. Want
de De'.ag zal zich door het ongeluk niet laten
weerhouden om haar programma consequent
door te voeren.
De schade, die geheel door de Dttag wordt
gedragen; daar het luchtschip '27 Juni word
overgenomen, wordt op 100,000 mark geschat.
Men rekent er op dat het grootste doel van
het materiaal, vooral do kajuit, de gondels cn
de motors gebruikt kunnen worden bjj den*
bouw van den nieuwen Deutschiand. De Zep-
pelin-maatscb.ippjj hoeft op zich genomen het
nieuwe luchtschip te leveren tegen don kos-
tendeu prjjs, en hoopt het in de herfst te
kunnen aflever on. Bet zal zoo mogelgk nog
lichter zgn dan het eerste.
Graat Zeppelin zeLt' heeft in een onderhoud
verklaard dat het ongeval geen reden gal om
veranderingen te brengen in de constructio
van het luchtschip. Het gebruik van een
stjjf of slapsysteem heeft niets met hot on
geluk te maken gehad Aan ieder luohtaohip
zou hetzelfde zjjn overkomen.
Hg schreef het even stilstaan van de voorste
motor op het kritieke oogenblik toe aan het
schuin omhoog richten van het luchtschip, wat
de aangewezen methode was om over de hoogte
van hot Toutoburgerwoud te komen. Maar
daardoor liep er niet voldoende benzine meer
toe naar de motor.
Er worden nu natuurlgk ook beschouwingen
gepubliceerd over den weertoestand op de nood-
lottigen dag. Algemeen is men van oordeel
dat voortaan bg dergelijken weertoestand de
opstgging moet achterwege blgvon. Over de
kracht van een bui heeft men nu een leer
zame ervaring opgedaan.
Beknopte Mededeelingen.
Er zgn heel wat krachteu m werking
gesteld om gratie te krjjgen voor Liabeuf,
den moordenaar van een politieagent, doch
voorgesteld aU een slachtoffer der zedenpo
litie, die hem als een souteneur had aangewezen,
zonder dat hg het was. Daarom zou hg heb
ben willen wraaknemen.
Als echter die gratie toch geweigerd is, dan
geschiedde dit niet het minst wegens de
slechte antecedenten van Liabeut, die reedB
vroeger veroordeeld werd als hoofd van een
bende welke vooral winkel-etalages bestal, en
•aarbjj al zjjn medeplichtigen erkende soute
neurs waren. Het is ook een feit dat bjj
samen leefde met een vrouw van lichte zeden,
al kan men niet bewjjzen dat hg leefde van
prostitutie dier vrouw. Toen die vrouw
was gearresteerd en naar St. Lazarre gevoord,
werd Liabeuf door twee agenten gevolgd en
aangehouden, terwjjl hg een andere vrouw op
het trottoir bewaakte.
Dit politio-rapport geeft ongetwjjfeld een
anderen kjjk op den maD, die door de aocia-
ten tot een martelaar werd gemaakt.
Clemenceau is over Genua naar Argentinië
vertrokken, waar hg voorlezingen zal gaan
honden. Hjj ontvangt een vorsteljjk honorarium,
f 5000 voor elke voordracht, la het geheel
zal de ex-premier in Argentinië en Brazilië 12
voordrachten houden.
Vrgdag, 1 Juli, was het twintig jaar
geleden, dat Helgoland van Engeland aan
Duitschland overging, in ruil waarvoor Dnitsoh-
land Eugelands protectoraat over Zanzibar en
Witoe in Oost-Afrika erkende, en andere
conceasios. De bewoners van Helgoland zouden
tot 1 Juli 1910 van dienstplicht vrjj zgn. Nu
zal weldra de eerste Helgolander, die op dienst
plichtigen leot'tjjd komt 's konings rok aan
trekken, als hjj bg het Pruisische leger wordt
ingelgfd, of 's keizers rok, als hg op de vloot
komt. Helgoland heeft slechts eenige duizenden
inwoners. De mannen zgn meest visschers ot
varen ter koopvaardjj.
Het wordt nu bevostigd dat mevr. "Weber,
(vroeger mevr. Schönebeck) de beklaagde uit
het Allon8tein proces, krankzinnig is geworden.
Zg iB Vrgdag naar het provinciale krankzin
nigengesticht overgebracht.
~r zal wel niemand zgn die ontkent dat de
hoofdoorzaak daarvan is de moreole marteling
van die vier weken in 't openbaar uiteen-
rafelen van haar intiemste gemoedsleven. Toch
wordt nergens in het wetboek van strafrecht
gesproken van de straf van zoo'n moreole
marteling, die nog erger kan zgn dan gevan
genisstraf, zooals in dit geval, waar krankzin
nigheid het gevolg is. Het is mooi en wel
dat de modorne rechter zich zoo volledig
mogelgk laat inlichten over den psyohischon
aanleg van een beklaagde. Ea het is mogelgk
dat de wet verbiedt de openbaarheid uit te
slniten.