MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
M*. 137
133- Jaargang.
1910.
Dinsdag
14 Juni.
BS deee courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 13 Juni.
Sprokkelingen.
Dit Stad en Provincie.
Onderwijs.
BUITENLAND.
■p
Dom courint verschijnt dagelijks, snot uitsondering Tan Zon- en Feestdagen,
ïrijfi per kwartaal, xoowel voor Middelburg als "voor alle plaatsen in Nederland franco pp. i I.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bg abonnement op voordoelige Toorwaardea
Prospootussen daarvan s§n aan bet bnrean te bokomea.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten dei middags vóór één uur
aan het bureau beiorgd s]jn.
AdvertentiïntO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- es
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.(0elke regel a
SO eent, Bee lames 40 ctnt per regel. Groots letters naar de plaats, die rij innemen.
Tot do plaatsing van advertentién en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend'
Handel, Nfiverheid en Geldwezen, is gereohtigd het AI(«mHa fidsertsstic-BaKaQ A. DB TLB
NAB An., B.S. ¥«erbargwml 360, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nummer voorop de gebruikelijke plaats.
Stemt 1
En voldoet daardoor aan uw kiezersplicht.
Er is hiertoe morgen (Dinsdag) ge
legenheid tusschen 's morgens acht en
's namiddags v ij f uur.
Onze geestverwanten houden zich over
tuigd dat de tegenpartij allo krachten zal
inspannen om haar zetels in de Provincale
Staten te behouden niet alleen maar om
dat aantal te vermeerderen.
Wanneer dus niet alle krashten onzer
zijds worden ingespannen, loopen wij 't
gevaar dat zij daarin slagen.
Dit moet voorkomen worden.
Steeds is aan onze zijde gebleken dat,
wanneer het er opaan komt, de ijver ont
waakt, van groote inspanning blijk wordt
gegeven.
En dat praatjes, zooals b.v.„Onzeoandi-
daten halen het toch niet", gelukkig geen
vat hebben op onze portijgenooten.
Dat zij ook nu het geval
In elk hier onder te noemen distrioten
brenge men zijn stem nit op de daaronder
aangegeven caudidaten
Middelburg,
mr J. Adriaanse,
H. P. den BouwmeeBtor (aftr.) en
J. Polderdijk.
Vlissingen
mr J. Adriaanse en
J. G. van Niftrik.
Goes
J. N. Elenbaas (aftr.),
G. C. H. Hollmann,
W. Kakebeeke (aftr.) en
C. Zujdweg.
Zierikzee
mr A. J. F. Fokker,
B. Giljam en
mr D. van der Vliet,
allo drie aftredende leden.
Tholen
J. D. Nosie.
Hulst
Ph. J. van Dixhoom en
P. J. Wortman
en
Sluis
mr F. J. N. van Dam (aftr.),
P. W. Maarleveld en
J. Neeteson (aftr.)
Wat zullen wg nog voegen bjj het zoo warm
geschreven opstel Ter wille van hei kind, in ons
nommer van 3 Juni, om op te wekkon tot het
geven van bjjdragen voor dat goode doel
Wie het doen kan, geve mild.
En anderen geven naar hunne finantieele
krachten.
Op het streven der Vercenigmg is reeds
herhaaldelijk gewezen en nog dezer dagen wordt
in een algemeen te verspreidon circulaire haar
pogen breedvoerig uiteengezet.
Als dan Btraks, Donderdag a., jonge dames
zich beg veren om aller gaven in ontvangst te
nemen, dan willen wjj hopen dat zg met een
goed gevulde buB mogen huiswaarts keeren
en het Middelburgsche Comité, een flink
bedrag, de hoofdstad van Zeeland waardig,
kunne overmaken aan het hoofdcomité.
Met het oog op de Btemming voor leden
der Provinciale Staten, dïe morgen moet
plaats hebben, maakt do Zier. Nieuwsbode in
*gn jongste nommer de opmerking dat het
dien dag, evenals heden, Pinksterfeest
is voor de lsraelieten.
Op zulke dagen mogen zg niet schrgvenen
zullen zeer velen ook bezwaar hebben hun
stembiljet in te vullen, omdat zg geen inbreuk
willen maken op hun godsdienstwetten.
Dat ig een omstandigheid, die Gedeputeerde
Staten van Zeeland niet in aanmerking
genomen bg de bepaling van dozen stem
mingsdag.
Dat iB zeer te betreuren.
Nu toch worden tal van kiezers belet
aan die stemming deel te nemen.
De kieswet voorziet in dezen nietalleen is
in art. 159 sprake van Zondag of algemeen
erkenden Christelgken feestdag.
Het slot daarvan luidt: »Yoor zoover
bepaling van den tgd voor die (in de kieswet
bepaalde verrichtingen) aan het openbaar gezag
is opgedragen, worden daarvoor geene Zon
dagen of algemeen erkende Christelgke feest
dagen aangewezen."
Evenmin als met bgzonder Katholieke feest
dagen is daarbg rekening gehouden met die
der Joden. Voor de Roomsohen zou dat eohter
in zulk een geval geen bezwaar opleverenzg
zouden toch hun kiezersplieht kunnen en mogen
vervullen.
Tegen de wet hebben Gedeputeerde
niet gehandeld; maar zg hadden toch wel
rekening moeten houden met dit beletsel voor
hen, die steeds hun plicht vervullen. Blgkbaar
heeft men in andere provinciën daarop wel gelet
en werd de Btemming op Woensdag bepaald.
Dit verzuim moet natuurlgk van invloed zgn
op den uitslag der stemmingen wanneer een
der oandidaten met een meerderheid van slechts
eiikele stemmen wordt gekozen, kon de vraag
rgzen of er geen termen zouden bestaan ver
nietiging van die stemming aan te vragen.
Of deze, met het oog op de wet, ongeldig
zou verklaard kunnen worden, is een andere
kweBtie, waarover wg geen oordeel durven
uitspreken.
In elk geval betreuren wg dit onwillekeurig
verzuim van het Gedeputeerd college.
En al iB het zeer jammer dat daarop niet
vroeger is gewezen, het is toch beter dat dit
nog geschiedde voor de stemming, dan daarna,
omdat nu alle sohgn van partgdigheid is
vermeden.
Het bakkerswetje blgft liggen tot het vol
gende zittingjaar.
Men moet wei een zeer langdurige discussie
voorzien en dit zegt wat, daar we van huis
uit al zoo langdradig zgn dat men het niet
aandurft, de zaak nog véór het recès aan te
pakken zegt Het Huisgezin.
Een leelgke voetangel ligt er op
den weg van het Bakkers wetje.
De taaiheid, waarmee van antirevolutionaire
zgde aan het huisreoht wordt vastgehouden.
Men wil daar, zoo goed als in andere krin
gen, afschaffing van den bnkkerBnaohtarbeid
het is trouwens een anti-revolutionair minister,
die het ontwerp heeft ingediend en zal ver
dedigen.
Maar nu heeft men principieel bezwaar dat
verbod uit te strekken tot de patroons en hun
huisgenooten, omdat men daarin een aantasting
ziet van het huisrecht.
Ieder kon in zgn eigen huis doen wat hg
wil, zeggen zg, en kan dus in zgn vrgheid van
werken gedurende zekere uren met belemmerd
worden.
Aanvaardt men dit als een beginsel, dan
valt daartegen niet te rodenoeren.
Maar dan valt tevenB het heele wetje.
Immers, de eerBte eisch is dat het verbod
voor allen geldt, dat met de eene categorie
bakkers in gunstiger conditie komt te ver-
keeren dan de andere.
Het zou een persiflage op de afschaffing van
den nachtarbeid zgn, indien van twee bakkers
in dezelfde straat de een, die zelf niet in het
bedrgf mee werkt en onkel vreemd personeel
heeft, eerst zou mogen beginnen te werken,
als de ander, die met zgn hniBgenooten de
zaak drgft, het brood reeds genoeg klaar heeft
voor den verkoop.
Houdt men aan het huisrecht en aan de
vrgatelling van het verbod voor den patroon
en zgn huisgenooten vaBt, dan is het beter de
zaak stilletjes te laten rusten omdat er dan
toch niets van terecht komt.
•a'
Het weekblad De Amsterdammer bevat een
plaat van Braakensiek,gewgdaan de Borro-
meüB-encyoliek.
Op den schoorsteen staat de coalitievaas met
het borstbeeld van Lutber aan de eene zgde
en dat van Calvgn aan [den anderen kant.
Een zwarte poes is op den schoorsteen ge
sprongen togen hot beeld van Luther aan, dat
in stukken naar omlaag valt. De juffrouw vliegt
versohrikt op met de kreet»ChriBtiaan zielen
de vaas, do vaas
Zooals men weet, heeft de heer L. W. J
K. Thomson in de Tweede Kamer gestemd
tegen het voorstel van mr P. J. Troelstra om
indezaak-Kuyper-Lehmann W est-
m e y e r een enquête in te stellen.
Later heeft deze afgevaardigde voor Leeuwar
den in een onderhoud met den Haagsohen
oorrespondent der Leeuwarder Courant de motie
ven voor zgn houding blootgelegd
Over een en ander heeft Vrgdagavond mr
Troelstra in een openbare vergadering te
Leeuwarden gesprokon voor een overtalrgk
publiek. De heer Thomson, hoewel uitgenoo-
digd, was niet tegenwoordig.
Mr Troelstra maakte 'oa. deze zeer juiste
opmerking
>Er komt bg de heer Thomson heeft in de
Kamer tegen het voorstel gestemd, maar de
gelegenheid verzuimd de reden in de Kamer
aan te geven, waarom bg zulkB deed. Er
staat dus voor den heer Thomson allerminst
reden, zioh tevorheffen op zgn kracht.
Daartoe waB nlodig geweeBt, dat hg i n de
Kamer de reden voor zgn afwgkende hou
ding had aangegeven. Dan ware er gelegen
heid geweeBt, het ééne te plaatsen tegenover
het anderdan ook hadden de liberalen kunnen
opkomen tegen het verwgt van partgpohtiek.
Mooi is dus de houding van den heer
Thomson geenszins.
Men vergete niet, dat het geen kleinigheid
is, zoo tegen zgn eigen partg .op te treden,
zich zelf op een hoog standpunt te plaatsen
en van daar uit zgn partg te blameeren."
Woensdag a. s. des namiddags te drie
uur, zal in eene pleehtige openbare zitting
der Arrondissements-rechtbank alhier de
installatie plaats hebben van jhr. mr. dr. L.
an den Brandeler als subaituut griffier bg
genoemde rechtbank.
De directeuren, architecten, ingenieurs
van gemeentewerken en het bouw- en woning
toezicht die, zooals gemeld, den 6 Juli te
Vlissingen samenkomen, bezoeken den vol
genden dag Middelburg.
Woensdag a. s. te half aoht uur muziek
uitvoering op het Molenwater.
Voor den ter gelegenheid van het dertigj arig
bestaan van de Schietvereeniging Medioburgum
te Middelburg uitgeschreven sohietwed-
sfcrgd iB door den Commissaris der Koningin
een verguld zilveren medaille beschikbaar
gesteld.
De heer W. Roelse alhier is geslaagd
als opzichter van den rgkswaterstaat.
De stoomboot, die voor den dienst tuB-
schen Vlissingen, Middelburg en Veere
vv. is aangekocht, is voorzien van een ruime
lor- en achterkajuit.
Zjj zal de reis tusschen Middelburg en Vlis-
agen afleggen in 25 minuten en van Mid
delburg naar Veere in 20 minuten.
Men. is thans bezig de boot in orde te
maken voor den dioust, die eind dezer maand
zal beginnen.
Hedenmorgen geraakte zekere H., werk
zaam bg den hoor De Vries alhier, op den
Kinderdgk met een der beenen tusschen het
wiel van een in beweging zjjnden sleperswagen,
de voet iB vermoedolgk gebroken.
Na bg den heer De Vries te zgn binnenge
dragen, werd H. later, op advies van een ge
neesheer, naar het gasthuis overgebracht waar
een nader onderzoek zal worden ingesteld.
Zaterdag 1.1. is naar het huis van bewa
ring alhier overgebracht J. C. v. A., 21
jaar, timmermansknecht, geboren te Amster
dam, wonende te Vlissingen, verdacht van
verduistering van gouden ringen en diefstal
van een rgwiel.
Uit Vlissingen.
Het was Zondag met recht een mooie lente
avond. Geen wonder dan ook dat de tramB
Vlissingen weer meer dan vol waren
Daar, bg het btrandhotel op den boulevard, is
het dan ook de plaats van samenkomst van
allen, die behagen scheppen in een prettig
zitje, te midden van een gezellige omgeving
en onder de opwekkende tonen van
onvermoeid blaas- of strgkorkest.
In het Grand Hotel des Bains, dat meer in
de duinen teruggetrokken ligt, was het vrg
wat rustiger. Daar is de omgeving stiller, de
afleiding minder groot, de stemming ernstiger
en do aandacht voor het gebodene daarom ook
des te grooter.
En do artisten, die zich daar Zondagavond
lieten hooren, verdienden dit zeker ten volle.
Mej. Mary Bliiggel (alt) uit Oegatgeestboeide
de aanwezigen door haar warme en aangename
voordraoht. Zg heeft een mooie stem en weet
deze volkomen te beheersohen.
In mej. Guatine Kooh, uit Den Haag, maak
ten wg mot een zeer begeafde pianiste kennis.
Zg beschikt over een groote technische vaar
digheid en haar Bpel is bekoorljjk en vol
nuanoeering. Vooral de Rigoletto paraphrase van
Liszt voor piano solo was bgzonder i
als begeleidster der cello viel haar spel ook
alleszins te loven.
De cello was in handen van den heer Zur-
haar, eveneenB uit Den Haag. Door zgn solo's,
vooral het Adagio van Bargiel, maar ook door
het mooie Andacht van Popper heeft hg niet
weinig tot het Buocès van den avoBd bijge
dragen. De heer Zurhaar heeft een vaste
streek, geeft mooi temperamentvol spel en
weet zgn prachtig instrument volkomen te
beheersohen.
Geen wonder dan ook dat een krachtig
applaus der talrjjke aanwezigen den kunste
naar telkens weer hun harteljjken dank bracht
voor alles wat er dien avond op muzikaal ge
bied te hooren en te waardeeren viel.
Een zevental booten bracht Zondag een zeer
groot aantal plezierreizigers van Antwerpen
aan, van de baden werd druk gebruik gemaakt
en op het strand was een gezellige drukte.
Om vgf nur keerde men weer naar Antwerpen
terug.
Tot hoofdopzichter van fortificatiën aldaar
is met ingang van 1 Juli a. benoemd de op
zichter le kl. C. J. Slagter, thans te 'sGraven-
hage.
Maandag 20 dezer bezoekt de Commissaris
der Koningin in Zeeland de gemeenten
'sHeer Abtskerke, NiBBe, 's Gravenpolder en
Goes.
Evenals Vrgdag te Goes, hield Zaterdag
te Cortgene op verzoek der vrgzinnige
kiesvereeniging de heer A. van Raalte nit
Dordrecht, een rede waarin hg de houding
der linker- en rechterzgde in de laatste jaren
tegen elkaar over stelde. Scherp licht liet hg
vallen op de oneerlgkheid der rechtsohe leu-
i onwaarachtigheid der zoogenaamde
beginselen, de vnlscheid der anthithese als
band tusschen partgen, die niet bgeen behooren,
de onmacht om het partg-beginsel als regee-
ringsbeginsel toe te pasBen en het teleurstel
lend resultaat, dat de regeering der rechter
zgde opleverde na al de fraaie Btembusbeloften
ondanks de meerderheid van 60—40 stemmen.
De bewgzen voor zgn betoog putte spreker
uit ChriBtelgke dagbladen en geschriften.
De heading dqr Christelgk-Historische partg,
die in woorden zich onder de leiding van den
heer Lohman steeds tegen de antirevolutionaire
Kuyperpartg verzet, maar, als 't op stemmen
aankomt, meestemt door dik en dun, vond
spreker op zgn zachtst onverklaarbaar. Op die
partg komt mede voor een goed deel de ver-
antwoordelgkheid neer van veel partggedoe en
en zelfs van machtsmisbruik. De jongste En
cycliek bewees den leugen van den gemeen-
schappel jjken wortel des geloofs, de publica
ties der hoeren Van de Laar en Keuohenius
toonden aan, hoe schoone beginselen terzgde
geschoven werden door de zucht naar macht.
De ruime zalen van de Stadswijnkelder waren
druk bezet.
Debat werd niet gevraagd.
De hoer J. J. van Arenthals, die den spreker
had ingeleid, dankte hem voor het gesprokene,
waaruit zoo duidelgk de wensohelgkheid ge
bleken wa9, om op a.s. Dinsdag de vrgzinnige
caudidaten te stemmen ook in het district
Goes.
De handel in mosselen ib doze week, van
5 tot 11 Juni, te Ph i 1 i p p i n e voor het
eerst van 't jaar zeer druk geweest, doordien
ook do visBchers van de Boekhoutsche haven
hunne waar van hier gelost hebben. Ruim
2600 balen, waaronder 600 van de Boekhout
sche viBsohers zgn aangevoerd.
Naar de viBohmgnen worden geen mossels
gezonden. Aan geregelde afnemers in Belgie
en Frankrgk 1820 balen it 90 KG. tegen fr. 4,
fr. 5.5 en zelfs enkele .partgen tegen fr. 6{;
terwgl door Belgische en Hollandsche venters
1085 ton 60 KG. tegen fr. 3, fr. 3,5 werden
gekocht.
Ook was de aanvoer van Zniderzeeiand, half
was en gewoon, zeer ruimmeer dan 2700
haringtonnen werden op de perceelen van de
Ooster- en Westersohelde uitgezaaid. Do prg-
zen liepen van f 0.65 tot f 0.80 por ton.
In de Zaterdagmiddag te Aar den burg
gehouden raadszitting, waarin de heer De
Glopper afwezig was, vroeg de heer Reep
maker of er geen schrgven van kerkvoogden
der Ned. Herv. kerk was ingekomen, waarop
do voorzitter antwoordde dat dit te laat in
kwam om in deze zitting behandeld te worden.
Daarna was aan de orde een voorstel van
den heer Vorsterman van Oyen betreffende
den aankoop van Bchoolmeubelen.
Dit werd wegens onvoldoende omschrij
ving der aan te koopon meubelen en den
te hoogen post voor nieuwe schoolbanken tot
een volgende vergadering uitgesteld.
Aan Burg. en Weth. werd opgedragen het
advies in te winnen van een deskundige of
den district-schoolopziener over den toestand
der oude schoolbanken en de wjj ze waarop
deze eventueel hersteld zouden kunnen worden.
B wgze van proef werd een voorstel van
Burg. en Weth. aangenomen om in 1910 f 25
nit te trekken voor het bezorgen der aanslag
biljetten.
Eon wgziging van de begrooting dienst 1910
om f 900 nit den verkoop van hoornen te
gebruiken tot verbetering van de Westpoort
en tot aankoop van keien en tegels van den
heer Douw, werden, wegens gebrek aan een
bestek voor die verbeteringen en de onbekend
heid met do aantallen keien en tegels en den
aankoopBprgs der laatste, om nadere toelichting
uitgesteld tot een volgende vergadering.
Bg de bespreking bleek dat Burg. en Weth.
300 keien noodig oordeelden om de slechte in
awe bestrating te vervangen. Dit gaf
den heer Vorsterman van Oyen gelegenheid
te conBtateeren, hoe hy vóór het overnemen
van het werk meermalen gewezen had op de
daarby begane afwjjkingen van het bestek en
hoe ondanks die waarschuwingenBurg. en Weth.
de meerderheid van den raad het werk hadden
overgetomen, terwgl de door hem toen aan
gewezen gebreken thans voor rekening der
gemeente reeds moeten herBteld worden.
Na een korte bespreking in besloten zitting
werd tot onderwgzer aan de openbare Bchool
met 4 van de 6 stemmen benoemd de heer N.
van Wgngaarden, thans te Amsterdam.
Aan het einde der zitting vroeg de voorzit
ter vergunning om over te gaan tot verpach
ting der gemeentegrnzingen, ingaande Novem
ber 1910.
Dit gaf aanleiding tot eene breede boepe-
king, waarvan het gevolg was dat besloten
werd, dat het gras op de begraafgplaatsen den
25sten dezer gemaaid moet zgn en dat de be
palingen aangaande de verpachting der grazin-
gen aan eene geheele herziening zullen wor
den onderworpen.
De heer Vorsterman van Ogen verzooht Burg
en Weth, de erfpacht van Iz. Clarisse, die
aanleiding heeft gegeven tot moeilgkheden,
nog eens aan een nauwkeurig onderzoek te
onderwerpen. Dit werd toegezegd.
Te Aardenburg is door ziekte van
het geheele personeel, de R. K. jongensschool
voor onbepaalden tgd gesloten.
De encycliek
Zaterdag werd uit Berlgn gemeld dat ook
tot toen nog geen antwoord van het Vaticaan
was ontvangen op de Pruisische vortoogon,
waaruit zou blgken dat de diplomatieke onder
handelingen nog werden voortgezet. Er wordt
daarbg nog opgemerkt dat de bewering der
centrumpers, alB zou de heele kwestie zgn op-
goloBt door het berichtje in de Osservatore
Romano onjuist is, daar een diplomatiek ingo-
leido kwestie onmogelgk kan worden bëindigd
door een courantenartikel.
Ook do BeierBche gezant bg den Heiligen
Stoel heeft van zgn regeering de opdracht
gekregen vertoogen in te dienen wegens de
Borromeus-encycliek.
In Duitschlnnd worden telkens nieuwe pro-
testverklaringon van Protestanten gepubliceerd.
Verschillende kleinere kerkvergaderingen na-
moties in dien geeBt aan, maar ook de
Badensche Opperkerkeraad, die in zgn orgaan
wgst op de ongehoorde beleediging door den
Paus uitgesproken ten opzichte van de Her
vorming en de Evangelische Kerk.
Over het opschrift „De drgvende kracht",
publiceert de Köln. Zlg. een schrgven uit Rome
van iemand die met de VaticaanBche toestan
den vertrouwd is, en waarin antwoord wordt
