MIDDELBIIRRSCHE COURANT.
H\ 127
133* jaargang
1910.
Donderdag
2 Juni.
liddeUnrg 1 Juni.
Kameroverzicht.
Uit Stad en Provincie.
LAÏÏDBoiw.
©NDERWSJS.
LETTEREN EN~KUNS?-
Desa courant er schijnt d a g e 1 ij k s, wot uitzondoring f sa Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatroc in Nederland franco pp. t S.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eont.
Advortentiëu bg abonnement op voordoeligo voornaarden
Prospectussen daarvan zjjn aan bet buxean te bokomon.
Adverte*ti6n voor hot eorstvolgende nummer moeten des middags vóór óén nnr
aan bet bureau bezorgd egn.
Advorteatiën80 cent per regel. Bij «bonnen ent veel lager. Geboorte- dood- e*
alia andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelc f 1.50elke regel zacu
SO cent, Reclames 60 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die lij innemen.
Tct de plaatsing vos sdvertentifn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Eandel, Nijverheid en Geldwejta, is gerechtigd het AlgetaecB £drsrtenClfP.nrean A. Dffl Ki£
WA» An., S.B. VeorbBTgmil 206, Amsterdam.
Zitting van Dinsdag.
In de korte zitting van heden kwam de
Kamer bp de behandeling der subsidiewet
van bet M. U. L. Onderwjjs tot de artikelen
en daarmede tot de discussie over do vele
amendementen.
Daar waren er maar eventjes tien voorge
steld.
Het debat daarover deed dan ook in elk
opzieht denken aan het Kuyperiaansche »weef-
sol, waarvan men de draden niet kan doorzien'
Yoeral ook, omdat deze amendementen aohter
elkander werden toegelicht, en veelal een
technisch, administratief karakter droeg en,
betrekking hebbende op de inwendige organi
satie van het M TL L. Onderwjjs.
Minister Heemskerk mocht Vrjjdag jl. noodig
spreken van een uiterst eenvoudig stel bepa
lingen, die geen reformatorisch karakter
Genen in het licht van al die
duizelde je heden van al die eenvoudigheid."
Een amendement was gelukkig spoedig van
de baan, als is dit gelukkig niet van toepas
sing op den inhoud van het voorstel, dat zeker
sympathiek was.
De heer Ter Laan had'n. 1. gewonBcht, dat
in de wet de verplichting zou worden opge
nomen om in gemeenten met meer dan 5000
zielen ten minste één school voor M. U. L.
Onderwps te stichten.
De voorzitter verklaarde dit
echter niet toelaatbaar en de Kamer gaf hem
met 3d tegen 27 stemmen (een zeer
partijstemming) geljjk.
Daarna werd met de behandeling der nog
resteerende 9 amendementen begonnen.
Yier waren van de heeren V. d. Moolen c. s.;
drie stonden op naam van den heer Ter Laan
en twee waren afkomstig van de heeren De
Kanter e. s.
Een bonte collectie dus, waaruit het moeiljjk
is een greep te doen, want overzichtelijke
stof leverden de debatten bjjna niet op.
Volstaan wjj daarom met de vermolding, dat
de voorstellen van den heer Ter Laan ver-
soherping der subsidie-voorwaarden beoogden.
Zoo stelde bp voor kostelooze toelating van
minstens drie leerlingen per klassehet mi
nimum aantal leerlingen te brengen van 18
op 30. Van vrijzinnige zpde ondervond hp
hierbp o. a. Bteun van den heer Ketelaar.
De heeren V. d. Moolen c.s. wensohten o. m.
de mogeljjkheid tot uitbreiding van speciale
meisjesscholen voor M. U. L. Onderwjjs,
bovendien verhooging der subsidie voor aurnu-
meraire onderwijzers. De heeren Ketelaar
De Visser bestreden deze voorstellen omdat
die niet roet de belangen van bet M. U. L
Onderwps strookten.
Daar nog over geen der amendementen beslist
werd, komen wjj morgen hierop terug.
Conform het advies van de commissie der
verzoekschriften werd, na eenig tegenstribbelen
van den heer Van Hoogstraten en anderen,
met 49 tegen 7 stemmen besloten afwpzend
te beschikken op de requeston van een on
derofficier, die aan de Kamer verzocht had bp
den Minister aan te dringen op kwijtschel
ding van straf.
Yfaar gaan wjj mot die requesten-manie
onder de militairen heen
De Eedgkwestie.
Door bet Weekblad van het Recht wordt
er op gewezen dat de Hooge Raad met zjjn
arreBt van 23 Mei j.l. wel veel minder ver ia
gegaan dan het arrest van het Hof van Am
sterdam van 9 Februari 1910 (W. 8955), doch
niettemin een belangrijke schrede is afgeweken
van het arrest van 1884, waardoor tot dusver
de practjjk ton onzent werd beheerBoht.
»In beginsel zoo schrjjft bet bladbljjft
ook voor den niet tot eenig kerkgenootschap
behoorenden de eedsdwang gehandhaafd, doch
daar de wet niet' voorschrijft hoe zoodanig
persoon den eed moet afleggen, en zeker niet,
dat hg dit moet doen op de bp ons gebruike
lijke wpze, daar kan de weigering om op
die wjjze den eed af te leggen, voor hem niet
zpn een strafbaar feit. Aldus de strekking en
beteekenis van het nieuwe arrest, waarmede
de practpk zich zal moeten trachten te redden,
totdat de wetgever een bevredigende oplossing
heeft gebraeht. De drang daartoe wordt steeds
sterker."
De uitgever R. M. Smits a 1 h i e r~zond
ons don tweeden druk van zijn bekenden
Zakgidt voor den zomerdienst 1910.
Daarin is nu ook opgenomen de dienstre
geling van d -n stoombootdienst tusBohen Mid
delburg en Zierikzee.
In plaats van de vertrekuren der stoom
tram Vlissingen—Middelburg bevat een bpblad
de dienstregeling van den Electrischen tram
weg tusBchen die gemeenten. Daaraan zpn
toegevoegd verschillende mededeelingen om
trent de gewone en abonnementstarieven voor
personen met het tarief voor vrachtgoed.
Vooral met het oog op de onbekendheid van
velen met de nieuwe beweegkracht, was hot
een goed idee daarbjj de voorzorgen te ver
molden, die de passagiers hebben in acht te
Bp het Dinsdag te Rotterdam gehouden
examen voor ziekenverpleegster werd o. a.
het diploma uitgereikt aan mej. M. E. Elskamp,
van het gasthuis te Mi d d e 1 b u r g.
Door den heer P. de Wilde, postbode te
Heinkenszand, is tegon 1 Juli a. s. eer
vol ontslag aangevraagd.
Door de rijkspolitie is te VI ake ge
arresteerd een zwervend koopman, verdacht
van het plegen van ontuchtige handelingen
met een minderjarige, te Terhole.
In de Dinsdag gehouden vergadering van
eigenaren in de polderB Broek en Rooland is
tot djjbgraal gekozen de heer C. W. Snjjder
te O u d-V ossemeer. Deze betrekking komt
open door ontslagname door den heer M. G.
van Stapole te Tholen.
Te Breskens is Maandag een twee
jarig bind met een stoel achterover in een
pot heat water gevallen, waardoor hot zulke
brandwonden bekwam dat het heden, Woens
dag. aan de gevolgen is overleden.
- Door ingelanden van den Pauiihapoldei
is voor djjkgraaf, vncature-Thoraaes, een voor
dracht opgemaakt bestaande uit de heeren A.
Bliek, P. W. Maarleveld en C. L. Tol.
Opening Electrlsche tramweg
Vlissingen—MIddelbnrg.
Toon Dinsdagmiddag de gasten van de
Tramwegmaatschappij zich in de concertzaal
het Grand Hotel des Bains, waar hun
een dejeuner-dinatoire aangeboden werd, had
den vereenigd, zette het op het podium ge
zeten orkest eerst ons volkslied in, onmid
dellijk gevolgd door het Belgische.
De voorzitter van het bestuur der maat
schappij, de heer Thijs, heette, daarop de
aanwezigen welkom aan tafel en noodigde hen
uit met hem de gezondheid te drinken
.H. M. Koningin Wilhelmina.
Daaraan werd met geestdrift gevolg ge
wen.
Toen men lot het dessert genaderd was,
werd door verschillende sprekers het woord
gevoerd.
De eerste, de Commissaris der Koningin in
onze provincie, wees er op dat door de
opening van den electrischen tramweg de
beide erdoor verbonden plaatsen in het
genot zijn gesteld van een nieuw middel van
vervoer, dat aan het talrijk verkeer zeker zal
ten goede komen.
Hij wenschte de besturen van de aangelegen
gemeenten geluk met de tot standkoming van
de electrische tram, waarbij de belangen hun
ner gemeente zoo nauw zijn betrokken en
hoopte ,dat zij er de goede vruchten van zullen
plukken.
Maar vooral wenschte hjj geluk de commis
sarissen van de tramwogmaatschappij en
sprak de hoop uit dat de nieuwe onderneming
zal opleveren wal zjj er zich van hebben voor
gesteld, en dat het publiek er in ruime mate
van zal profiteeren.
Hij dronk op het succes van den electri
schen tramweg MiddelburgVlissingen.
De heer Van der Meulen, referendaris aan
het Ministerie van Waterstaat, die daarop
het woord voerde, zeide dat de Minister zeer
tot zijn spijt verhinderd was tegenwoordig
te zijn.
Hij stelde daarna, in verband er mede dat
de tramwegmaatschappij een Belgische onder
neming is, in het licht dat een eigenaardige
karaktertrek van de Belgen is hunne groote
energie. Waar men een Belg kan vergelijken
bij stoom, zijn wij, Nederlanders, koud water.
Hij herinnerde er aan dat een hooggeplaatst
persoon, die vaak te Vlissingen komt, gezogd
heeft dat onze tijd in liet teeken van het
verkeer staat.
De verbinding tusschen Vlissingen en Mid
delburg door stoomkracht voldeed niet meer
aan fie behoefte en daarom werd hot oog
geslagen op de electriciteit en met door
tastendheid is men tot de verandering over
gegaan. Immers nog geen twee en half jaar
nadat het verzoek tot verandering was ge
daan was de nieuwe zaak gereed.
Spreker hoopte dal de vruchten even zoc
vlug zullen mogen geplukt worden. Dat zal
niet alleen ten goede komen aan de
deelhouders der maatschappij, maar ook aan
de schoonc streek, waardoor de weg loopt.
Do heer Van der Meulen dronk op den Bel
gischen ondernemingsgeest, die ten goede zal
komen aan de beide gemeenten, en stelde
daarbij de gezondheid in van koning Albert.
Iliema sprak Jlir. mr A- A. van Doorn van
Koudekerke, burgemeester van Vlissingen. Hij
vertolkte met een enkel woord de gevoelens
van het gemeentebestuur dat het als een
groote eer mag beschouwen, de regeering
van land en gewest naar Vlissingen to zien
komen om luister bij te zetten aan do feeste
lijke opening van den electrischen tramweg.
Gedurig ziel men in onzen tijd van verkeer
het tot stand komen van een nieuw verkeers
middel tusschen twee of meer plaatsen, maar
verandering van beweegkracht op een be
staande verbinding komt niet zoo vaak voor.
Spreker sloeg daarna een terugblik op
de bijna 30 jaren die voorbij zijn gegaan
sedert consessie voor een tramweg verkre
gen en de lijn in exploitatie gebracht werd,
om aan te toonen hoe de onderneming lang
zamerhand in bloei toenam en in do laatste
jaren tot de eersten in ons land gerekend
wordt om liaa'r financiëele resultaten.
De verandering van beweegkracht is dus
niet een poging om een twijfelachtige onder
neming te redden, maar zij is de kroon op
het groote succes, gedurende een reeks van
jaren gemaakt.
Spreker ging na welke moeilijkheden zich
hebben voorgedaan en hoe die werden op
gelost.
Hij bracht hulde aan het bestuur van den
tramweg, in den persoon van den voorzitter
ervan, voor de royale wijze waarop de rijks
concessie is uitgevoerd en wenschte der
maa(schappij daarvan de vruchten toe.
Hij stelde voor een glas te ledigen op de
gezondheid van den heer Thijs, voorzitter
der Maatschappij, en de hoop te uiten dat hij
nog lang aan liet hoofd dezer bloeiende on
derneming staaii mag.
De heer J. H. Blum stelde den grooten
vooruitgang in het licht die verkregen is in
het verkeer tusschen de beide grootste plaat
sen van het eiland Walcheren.
Ook hij roemde de Belgische energie. In
het samenzijn van Belgen en Nederlanders
hier zag hij weer een stap tot de toenemende
verbroedering tusschen beide landen. Hij
stelde de gezondheid in van den mede aan-
zitienden heer Begerem, Belgisch volksver
tegenwoordiger en oud-minister van Justitie.
Deze dankte voor die hulde on sloot zich,
wat de verbroedering betreft, bij den vorigen
spreker aan. Hij hoopte dat die verbroedering
zich van dag tot dag meer moge verwezen
lijken en dronk de gezondheid van allen die
beide landen bewonen.
Hierna bracht de muziek de beide volks
liederen ten gehoore, gevolgd door het
Wilhelmus, waarmede alle aanwezigen instem
den.
De laatste spreker was de heer Jos van
Raalte. Deze, die do voorbereiding tot den
aanleg van dc tram heeft medegemaakt, her
innerde aan de moeilijkheden die zich daarbij
voordeden en wenschte de maatschappij geluk
dat die alle zijn opgelost.
Als president van dc Kamer van Koop
handel heeft liet reizigersvervoer uit een
bandelsoogpunt bezien voor hem weinig be
teekenis, maar dit neemt niet weg dat het
van groot belang is voor de beide gemeenten
aan de eindpunten dor lijn gelegen.
Herinnerend aan de woorden van vriend
schap en verdraagzaamheid tusschen Neder
landers en België wees hij op den grooten
wedijver die op handelsgebied bestaat tus
schen de beide havenplaatsen Vlissingen en
Antwerpen. De eerste is slechts klein eD
spreker hoopte dat de Antwcrpsche vrienden
er toe zullen medewerken dat ook haar een
druppeltje wordt gegund van den emmer dien
Antwerpen heeft. Hij stelde in het licht dat,
ofschoon men te Vlissingen spoediger en
beter hulp kan verleenen aan schepen die
oor de haven averij krijgen, deze toch
veelal naar Antwerpen worden gebracht. Hij
beval de belangen van Vlissingen in deze
bij de Belgische heeren aan.
Daarna besprak de heer Van Raallo de
verdiensten van den directeur vail do tram,
den heer Berckmaus, en toonde aan hoeveel
deze er aan heeft bijgedragen om de veran
dering in beweegkracht tot stand te brengen.
Hij stelde voor een glas te ledigen op diens
gezondheid.
Hierna werd de tafel opgeheven en ver-
cenigden de heeren zich onder de veranda
om daar de koffie te gebruiken en het aan
tafel aangevangen discours voort te zetten
tot de tijd daar was dat de Walcherschc tram
de vreemde gasten naar den trein voorde.
Bij het scheiden was er maar een roep
over de onbekrompen wqzc waarop de be
stuurders der Iramwegmaatschappij zich van
hun plicht als gastheer hadden gekweten.
Gemeenteraad van Goes
Zitting van Dinsdagavond 8 unr.
Voorzitter de burgemeester.
Atwezig met kennisgeving de heeren Van
de Ven, mr De Witt Hamer en Donner.
Ingekomen is een verzoek van A. Tilroe,
vergunning tot hot aanleggen van een mest
vaalt en het maken van oen varkenshok aan
de Prinses Julianastraat.
Do heer Dekker zou dit verzoek gaarne aan
houden tot de volgende vergadering.
De voorzitter deelt mede dat niet aan het
verzoek kan worden voldaan, omdat het
vraagde bp verordening is verboden, waarop
het voorstel van Burg. en Weth., om het ver
zoek voor kennisgeving aan te nemen, zonder
hoofdelpke stemming wordt aangenomen.
Het verzoek om Bubsidie voor het aanleggen
van trumljjnen wordt aangehouden, in verband
met door Burg. en Weth. gevraagde inlich
tingen met betrekking tot richting, tarieven
en aantal ritten.
Do voorgestelde af- en overschrijving van
posten dor gemeentebegroting van 1909 wordt
aangehouden op verzoek van den heer Dekker
om daarover in besloten zitting te kunnen
spreken.
De wjjzigingen enz. in de begrootingen van
het Burgerlijk Armbestuur en Gasthuisbestuur
worden goedgekeurd.
Op een verzoek van J. J. Koer e.a. tot ver
betering van Ouden Singel en Schipperswege-
ling, door het aanleggen van oen klinkervoet
pad, stellen Burg. en Wetb. voor met het oog
op de financiën, afwpzend te beschikken.
De heeren Temperman, Hollmann en Dekker
zoaden gaarne zien dat in 't najaar een voet
pad gemaakt werd van oude keien.
De voorzitter zegt overweging loe, waarop
het voorstel van Burg. en Weth wordt aan-
De heer Temperman brengt den voorzitter
dank voor de moeite en hoopt dat hjj nog
lange jaren getuige mag zpn van de herstelling.
De heer Hollmann vraagt of er verandering
wordt gebracht in het lokaal van den keur
meester.
Do voorzitter zegt dat dienaangaande bin
nenkort een voorstel van Burg. en Weth. is
te wachten.
De hoer Van der Leeuw informeert naar
het rjjden van den sproeiwagen, wat spreker
thans meer dan noodig vindt.
De voorzitter deelt mede dat de wagen in
reparatio is, doch binnenkort zal kunnen rjjden.
Do heer Risch deelt mede dat bp de ge
zondheidscommissie klachten zpn ingekomen
over Btank van een modderput in de Nieuw-
straat in do nabpheid van de Prins van Oranïe,
en vraagt of doze put niet geregeld schoon
gemaakt wordt.
De voorzitter zegt onderzoek toe.
Daarna is de zitting gesloten.
No 2 van de Verslagen en mededeelingen
der directie van den landbouw bevat een
ljjst van officieele personen, instellingen en
vereenigiiigen op land- en tuinbouwgebied.
Op do verzamolstston komen voor, wat
Zeeland betreft, 96 landbouwvereenigingen
met 9353 leden, 7 tuinbouwvereenigingen met
1 leden, samon 103 vereenigingen met
10.952 leden.
Voor het rjjk waren die cjjfers respetieve-
lpk 1341, 134.815, 245, 26.882, 1586 en 161 697.
In z6b jaar tjjd vermeerderde het aaantal
der in maatschappijen, bonden en vereenigin
gen aaneengesloten land- en tuinbouwers met
33 pet. ol in ronde cjjfers klom dat van ruim
120 tot ruim 160 duizend.
Het plan van leeuing, groot ton hoogste
f 4000, voor aanleg van een beerput en het
vernieuwen van de beschoeiing voor de J. A.
Kade wordt goedgekeurd.
verzoek van W. Siepman, tot ruiling
van grond 10 c. a. aan den 's Hoer
Hendrikskinderendpk, wordt ingewilligd.
Op een adres van J. A van Heel, houdende
verzoek om wpziging van rooilpn voor perceel
hoek Kreukelmarkt-Klokstraat wordt gnnBtig
beschikt.
Op een adres van A. Jacobs, houdende ver
zoek om vóór de rooilpn een erker te mogen
bouwen aan perceel E 23 Stationsweg, stollen
Burg. en Weth. voor afwpzend te besohikken,
mede in verband met een indertpd genomen
afwjjzende beschikking op een vrpwel geljjk
verzoek.
De heer Fransen van de Putte wjjst erop
dat het hier een geheel ander geval betreft.
De omstandigheden zpn geheol anders, omdat
hier in een eigen tuintje gebouwd zou moeten
worden. Bp vindt het voorstel van Burg. en
Weth. te streng.
De heer Hollman vindt het beter om het
niet toe te staan, omdat anders het gezicht
aan nabjj wonenden benomen wordtbovendien
er reeds vroeger bjj het bepalen van de
rooilpn overgeBproken.
De heer Van den Bout, hoewel hg den heer
Putte gedeeltelijk gelpk geeft, vindt het een
glibberig pad om het toe te staan.
Hierop wordt het voorstel van Burg. en
Weth in stemming gebracht en aangenomen
met 8 tegen '2 stommen, die der heeren Fransen
van de Putte en Kakebeeke.
Op verzoek van den heer Dekker wordt
overgegaan in besloten zitting.
Na heropening wordt eerBt goedgekeurd do
ai- en overschrijving van posten van de ge
meentebegroting voor 1909, waarna vervol
gens zonder hoofdelpke stemming besloten
wordt van gemeentewego f 800 beschikbaar to
stellen voor herstelling van het torenuurwerk.
Hierop brengt de voorzitter een woord van
dank voor de milde bjjdragen van ingezetenen»
oud-ingezetenen en enkele ingezetenen u»t aan
grenzende dorpen, waardoor thans het carrilloD
in orde gebracht kan worden.
De heer A. Kunst te O u d-V ossemeer
ie benoemd tot onderwpzer aan een school
met den Bjjbel te Zonnemairo. Voor de be
noeming aan een gelijksoortige sohool te
Stellendam heeft hp bedankt
ln de zomermaanden van dit jaar zal op
voordraoht van de Koninklijke Academie van
Wetenschappen aan Noderlandsche geleerden
gelegenheid worden gegeven om tegen een e
tegemoetkoming van Rjjkswege onderzoekingen
te doen in de laboratoria op den Col d' len.
Ia het jaar 1911 zal wederom, op voordracht
van die Academie, aan een Noderlandsch plant
kundige de gelegenheid worden gegeven
op kosten van het Bmtenzorgfonds, vermeer
derd met de daarvoor toegestane Rpkssubsidi e
volgens de bestaande bepalingen, gedurende
vier maanden aan 'a Lande plantentuin te
vertoeven voor het doen van botanische onder
zoekingen.
Voor bijzonderheden betreffende deze gele
genheden zie men de St. Crt no 125.
Jacques Dalcroze gaat Genéve verlaten.
Bjj heeft een schitterende aanbieding gekregen
Dresden om zich daar te komen vestigen
en Jacques heeft deze aanbieding niet afgesla
gen. Reeds is men te Dresden bozig een ge
bouw, geheel naar Jacques' wenscheD, te zetten.
(N R. Ct)
Te Nantes, zijn geboortestad, is Zondag
gedenkteeken onthuld voor Jules Verne.
Het is het werk vau een Nanteesch beeld
houwer, Georges Barreau. Het staat er in
den Plantentuin aan het eind van een mooie
laan Twee kinderen zijn over een boek ge
bogen een deel der Voyages Imagimires.
Een besluit van de Beiersche Kamer van
Afgevaardigden om entréegelden te heffen
van de bezoekers van het schilderijenmuseum,
Pinakotheek te München, heeft voel be
roering (gewekt. Men hoopt dat de andere
Kamer en in laatste instantie de Kroon
zal weigeren haar sanctie te verleenen aan
dit besluit, dat bij een winst van een twin
tigduizend Mark voor de schatkist zeer velen
de gelegenheid zou berooven de beroemde
schilderijen-verzameling te bezichtigen en dus
voor die allen een verlies zou bcteekenen.
Competitiestand Zeenwsclie Competitie,
Doelpunten
Vereenigingen.
Gesp:eld
Gewonnen.
Gelpk.
Verloren. Punten.
VoorTegen
E. M. M. II.
8
6
0
2 12 31 13
M. V. V. Zeelandia II.
8
5
0
3 10 23 - 11
M. V. V. Concordia I.
8
5
3 10 28 - 20
G. V. F. Zeelandia 1.
8
3
1
4 7 14-24
M. V. V. O. II.
8
0
1
7 1 7—35
Overname van het Officieele Orgaan van de N. V.
