MIDDELBURGSMIE GOURAKT
Dinsdag
31 Mei.
1
5T. 123
133* Jaargang.
1910.
Dom sovskbx verschijnt dadelijk», mot uitsondering tia Zon- est Feastd&gca.
por kwnrUaV zacwei voor Middelburg als voor «He plaatsen iu Nederland irar-oo pp. i
Afzonderlijke nummers koeten 5 cent.
AdTertentiët bjj abonnement op voordeelige voorwaardc-a
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiên voor het eerstvolgende numiuer mooten des middags vóór één nu
aan bot bureau bezorgd sjjn.
Advertootiiu 10 ccat per regel. Bij abonuflKent veel lager. Geboorte- dood- en
«He anders facdUebcïiohten ea Dankbetuigingen vnn 17 regels f 1.60 elke regol emi
Sö cent, fioolaniei 60 cent por zegel. Groot© lettor» naar do plaat», die tij innonon.
Tot dé plaateiag va* zevertentiën en reolame», niot afkomstig nit Zooiand, betreffend*
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Afgerost» A«lvert«nUe-BKre»n A. I>K i,£
90AS As., fi.S. Vö«»vl>«fgwal S6ö, AEasicrdaiK
Bp (W.e courant behoort een bijvoegsel.
De opgaef van den spoordienst komt in
dii nummer voor op de gebruikelijke plaats.
Middelburg 30 Mei.
Sprokkelingen.
Naar aanleiding van bet arrest van
Hoogen Raad inzake het eedsvraagatuk
scbrjjft prof. Struycke», hoogleeraar in het
s taatsreebt enz. aan de Amsterdameche hooge
school in De Tgd het volgende:
»Het was niet mgn bedoeling, het arrest van
don Hoogen Raad hior aan critiek te onder
werpen. Zooveel mag wel worden gezegd, dat
het arrest zeker niet een type is van wat men
noemt ïsociologiscbe rechtspraak", d.w.z. recht
spraak, die zich aanpast aan de eischen van
het coaatschappelgk leven. De oude methode
werd gevolgdgezocht werd naar de »bedoo-
Ling" vau deu wetgever, en als zoodanig werd
aan het licht gebracht een stelsel, dat vier
kant afwjjkt van hetgeen nu bjjkans eene
eeuw lang op grond van dezelfde bedoeling'
als het juiBte werd beschouwd, terwgl boven
dien de nieuw gevonden »bedoeling" dreigt,
groote verwarring te brengen in de straf
procedure.
In het kort samengevat, is due nu het stel
sel aldus: De Doopsgezinden kunnen met de
belofte volBtaanzg, die niet tot een kerkge
nootschap behooren, kunnen niet tot den
eed worden gedwongenof zjj op grond eener
belofte als getuigen kunnen worden toegelaten,
is niet beslist; zjj, die tot oen kerkgenootschap
behooren, buiten het Doopsgezinde, kannen
alleen na aflegging van een eed als getuige
worden toegelaten sebrjjft hun kerkgenoot
schap een bepaalden eedsvorm voor, dan moet
deze worden gevolgdis dit niet het geval,
dan bljjkt uit het arrest niet, of ze hotzjj in
't geheel niet als getuige kunnen worden toe
gelaten, hetzjj den eed in iederen vorm kunnen
afleggen, die hun kerkgenootschap als voldoende
erkentof dit laatste het geval is, wordt be
slist door den rechter zonder contröle door
den Hoogen Raad.
s
Naar aanleiding van het ontslag van mej.
Yan der Vlies Enkaals onderwijzeres bevat de
Wereldvrede, het Christelijk Mafttschappeljjk
Maandblad, een opstel, waarin wordt mede
gedeeld dat bjj het bestuur der school
nooit eenige klacht inkwam ah zou zjj
op haar onderwjjs een socialistischen stempel
gedrnkt hebben. Het wsb trouwens voor banr
niet moeiljjk dit te vermjjden, daar zjj onderwjjs
gaf aan leerlingen van het derde schooljaar.
Voor het overige stelt het blad de vraag,
waarom men baar niet heeft ontslagen, toen
na de geboorte van prinseB Juliana in Op
waarts twee artikelen verschenen, wel is waar
niet van haar hand, maar die toch zeer duide-
ljjk het standpunt van de Christen-socialisten
ten opzichte van het Koningschap deden uit
komen Nu ontslaat men Enka op grond van
een kerkeljjk wetsartikel, waarmede het be
stuur der Bchool tot nu toe klaarbljjkeljjk
geen rekening heeft gehouden, terwjji daaren
boven Enka's onderwjjs hiertoe niet de minste
aanleiding gaf.
Uit dit alles bljjkt duidoljjk genoeg, dat de
werkelijke reden van haar ontslag niet was,
dat zjj Christen-Bocialiste was, maar dat zjj
gevallen is als het offer van hare uitlatingen
over de bekende dubbelhartigheden in de Kny-
porzaak.
«f*
Omtrent de Kamerrede van den heer De
Jong, bp gelegenheid van het Enquête
v oorstel van mr Troelstra, zegt Enka dat
mr. De Jong »zicb op 't allerernstigst aan de
waarheid heeft vergrepen". »Voor zjjn lezing de
historische wordt zjj hier nogmaals geconsta
teerd, dat mr De Jong niet gezegd heeft»ik kan
mjj voorstellen dat een ander dr Kuyper leu
genachtig vindt", maar dat bp als zgn eigeh
persoonljjke meening verklaard heeft>Dr.
Kuyper liegt altjjd".
Het merkwaardigste bewjjs van moed, bjj
de enquête-debatten gegeven, iB in.i. bet feit,
dat mr A. de Jong er aan heeft durven deel
nemen".
Ook van adere zjjde heeft genoemde hoer
het hard te verduren, over zjjne onhandigheden.
Zoo van dr Kuyper zelf in De Standaard, die
over zjjn optreden alles behalve gesticht is.
Mr Do Jong had o. a, beweerd dat de heer R.
Lehmann geen man van rechts was. Ter weer
legging daarvan baalt dr Knypcr den volgen
den brief van genoemden heer aan
-Hoogedelgestrenge heer!
In het belang van het vaderland voel ik mjj
gedrongen, bjjgaande som van vjjfduizend
galden aan U Hoogedelgestrenge in kwaliteit
van voorzitter der antirevolutionaire partjj te
doen toekomen, ia de hoop, dat de som moge
medewerkon tot vervulling der verwachting
van de ant.-rev. partjj, wier beginselen
ik ten zeerste ben toegedaan. Aan
den uitslag der verkiezingen hangt bet welen
wee van het vaderland, en het is juist om die
reden, dat ik besloten ben, mjjne bjjdrageaan
te bieden, en verzoek ik D. H. E G., deze
mjjne gift voor het bovengenoemde doel wel
te willen aanvaarden.
Met de meeste hoogachting."
Wjj mogen van onzen kant zoo merkt de
N. R. Crt ondeugend op aan dit feit geen
verdere ruchtbaarheid geven zonder daarbp
onze hartgrondige gelukwenschen jegens do
anti-revolutionaire party uit te spreken met
de onmiskenbare aanwinst. Deze is tenminste
geen naïeve. Hp zegt het zelf: vpf duizend
gulden »in het belang van het vaderland".
Wat de beer Lebmunn al verstaat onder bet
belang van ons land.
De heer R. A. van Sandick, wethouder van
's Gravenhoge, schrjjft uit Karlsbad aan Land
en Volk o. a.
»ln het Karlsbader Tagblatl van 25 Mei ver
scheen een goed golpbend portret van dr. A.
Kuyper, met het onderschrift-Vroeger Neder-
landach minister-president, die door een deel
der Nederlandsche Kamer aangevallen wordt
in zake de verleening eener ridderorde."
Ik voBtig er de aandacht op, omdat het
bericht afkomstig moet zpn van iemand, die
iets van de zaak weet. Het bericht is nainelpk
tendentieus en de gemaakte fout, dat dr. Kuyper
de invloedrpke katholieke staatsman
is, die beschuldigd wordt een ridderorde, het
officierskruis in de Oranje-Nassau-orde, ver
schaft te hebben aan den Griekschen consul-
generaal Lehmann te Amsterdam tegen een
bjjdrage in de conservatieve par
tjj k a s kan ook wel e'en opzettelpk leugentje
zpn."
Welk een ourieuse misleidende voorstelling
van de beruchte zaak 11
Tegenover het hoog opgeven van de reeht-
Bte pers dat het de linkexzpde in de Tweede
kamer met het enquête-voorstel slechts te
doen was, niet om eerljjkheid en de eer
van ons land tegenover politiek be
derf, maar om do coalitie te treffen, laten
wjj hior volgen eene beschouwing, waaruit
blgkt hoe juist die rechterzijde er belang bp
had om de enquête te bestrpden en tegen te
houden ter wille van dit verbond,
en hoe de Katholieken en de Christelpk His-
torischen, al wilden zg nog zoo gaarne, in
hun eigen belang wel gedwongen waren de
Kuyperpartp in dezen te steunen.
Het is zoo vangt de jongste Brief uit
de Hofstad ia de Arnhemsche courant aan, het
is een bittere pil voor de coalitie geweest
deze enquête-kwestie, en er heeft meer op het
spel gCBtaan dan do oppervlakkige beschouwer
wel meent. Do anti-revolutionnairen, innig
verkleefd aan hun afgod en met reden,
want aan hem alleen heeft de party het te
danken dat zp uit de politieke onbeduidend
heid tot glorie en regeermacht is gebracht
do anti-revolutionnaire party zou tot geen
prps bereid zpn geweest de enquête toe t<^
staan en zooals van haar te verwachten was,
heeft zp de coalitie laten gevoelen, dat met
dien wenscb rekening behoorde te worden ge-
gehouden, daar zp desnoods in staat zon zpn
geweest hot met zooveel moeite en ten koBte
van zooveel offers in elkaar geknutselde poli
tieke verbond te verlaten, indien aan haar
verlangen geen gevolg word gegeven.
Er heeft dus zeer vee! op het spel gestaan.
Zoowol do Roomsch-Katholieken (de anders
soms mot -wilde" neigingen behepte heer De
Stuers incluis) als de Ohristeiyk-HistoriBohen
hebben natuurlpk wat over moeten stappen,
om aan dozen wensch vnn do Dritte im Bande
te kunnen toegeven.
Onder de Roomsch-featholieken vooral was
heel wat tegenzin togen dr Kaypers handelin
gen te overwinnende zeer 6lappe rede van
den heer Nolens op den eetBten dag van het
enquête-debat is als de peilschaal van die
stemming te beschouwen. Van een soortgelpke
opvatting bjj de Ohrifltelgk-bistorischen, waar
de geschiedenis desgelpks veel ergernis heeft
verwekt, getuigde de averechtsche pleitrede van
den heer Van ldsinga. En tot overmaat van
ramp kwam daar nog bp, dat de anti-revolu
tionnairen zelf een onhandigheid begingen
door too te laten, dat mr De Jong bet woord
voerde ter verdediging van dr Kuyper, een
verdediging, die, niet alleen wegens de dubbel
zinnige antecedenten vau dat Kamerlid, maar
ook door zgne wgze van verdedigen de omge
keerde uitwerking had van wat et mede be
doeld werd.
Intusschen, zoowel de Roomach-katolieken
als de Christelpk-hiatoiischeu hebben eieren
voor hun geld gekozen. Welke vooruitzichten
van subsidies uit de openbare kassen, van be
noemingen cn verkiezingen van geestverwan
ten tot winst- en eervolle ambten zonden dan
ook in elkander gestort zpn, indien zp het niet
haddon gedaan. Maar daar goen dezer partgen
gewoon is iets voor niets te doen, kan men er
zeker van zjjn, dat dit alles offers gekoBt heeft
en nog kosten zal.
IntusBchen moest ook naar buiten de figuur
der coalitie, kon bet zgn, ecnigermate worden
gered, want de vorige week had men naar
buiten oen allertreurigaten indruk gemaakt,
die met het oog op do komeudo verkiezing
zoo mogelgk moest worden weggenomen. Van
daar de onderhandelingen en overleggingen
die tusschen Vrydag van de voor-vorige enDins-
dag van de vorige week hebben plaats gehad,
beraadslagingen die tot bg het ziekbed van
den heer Do Savornin Lohmau werden ge
voerd.
De verdere miso-en-ecéne is duidelgk. De
zorgvuldig in elkaaT gezette speech van den
oud-minister Looff moest den indruk van de
rede van den heer Nolens, hot pleidooi
den heer Lobman (die nog maar half hersteld
was), de Antoniusrede van den heer ldsinga
nitwisschen, terwgl de redevoeringen van eenige
mindere anti-revolutionnaire goden (zelfs de
koloniale specialiteit do heer Colgn kwam er
aan te pas) de onhandigheden van mr. De
Jong moesten te niet doen.
Uit Stad en Provincie.
Aan jhr mr J. P. F. van dor Mieden van
Opmeer, te Middelburg, ia op zgn ver
zoek met ingang van 30 Mei eervol ontslag
verleend uit zgne betrokking van lid van de
Kamer vau toezicht over de notarissen en
oandidaat-notarissen, gevestigd te Middel
burg;
on is met ingang van dien datum tot lid
dier Kamer benoemd mr M. P. Sipkes, banton-
rechter te Middelburg.
Om 7.16 vm. vertrok heden naar de leger
plaats bg Harskamp de najaarsploeg, lichting
1909, van het 2e bataljon 3e regiment infanterie
te Middelburg, onder bevel van den 2e
luitenant J. "W. M. Wins; het verblpf aldaar
duurt tot 9 Juni a. s.
Mede vertrok daarheen de majoor W. H. van
Wieringhon Boraki, commandant van het ge
noemd bataljon, om op te tredon als leider
van do 4e serie sohietoefoningen. waarann bo-
halvo uit Middelburg ook wordt deelgenomen
door troepen uit Vlieemgen, Bergen op Zoom.
Breda, 's Hertogenbosch, Venlo, Roermond en
Maastrichtaan hem zgn o. a, toegevoegd de
le luitenant-adjudant jhr C, M. Storm van
'e Gravezande, lo luitenant-kwartiermeester J.
C Pobst en do adjudant-onderofficier J. van
Burg.
De troep uit Middelburg komt te 11.46 v.m.
te Arnhem aan om van daar naar de leger
plaats te marcheeren.
Zaterdag werd de tusschenkomst van den
inspecteur van politie to N o n z o n ingeroepen
door iemand der equipage van het Ned.
8. s. Baralddie kleedingstukken vermiBte.
Deze werden gevonden bg een der matrozen,
die gereed was met pak en zak naar Antwer
pen te vertrekken. Het resultaat was dat het
vermiste weer in het bezit van den eigenaar
werd gesteld, doch er bestond goon aanleiding
den matroos gevangen te houden of tegen hem
proces-verbaal op te maken.
In een kleino garnizoensplaats ontmoetten
de surveilleerende agenten in den nacht van
Zaterdag op Zondag een dronken gegradueerd
militair, dien zg noodig achtten te arreBteeren
aan den commandant der «acht in de ka
zerne over te geven. Daar kwamen ze tot de
eurieuse ontdekking dut zg den commandant
der wacht zeiven gearresteerd hadden
Uit P h i 1 i p p i n e schryfl men ons
Een commissie, bestaande uit Burgemeester
en Wethouders on nog drie andere personen,
zgn de vorige week bg don Inspecteur der
Belastingen geweest om bom te verzoeken het
lossen van mosselen aan de Boekhoutsohe haven
te doen ophouden. De Inspecteur zoowel als
de Brigade Marechaussee hebben beloofd van
hun kant alle pogingen te zullen aanwenden
om dat lossen tegen te gaan en de overtreders
te verbaliseoren.
In de afgeloopen week 22 - 28 Mei zgn al
hier 624 balen mosselen aangevoerd. Daar
van werden 84 balen li fr. 2 - fr. 3 naar de
Belgische mgneu gezonden, aan geregelde af
nemers naar Belgie en Frankrgk 320 balen a
fr. 2 5 - fr. 3.5 terwgl aan Belgische on
Hollandsohe ventors 330 ton ft fr. 2 - fr. 2.5
werden verkocht. Het Hollandaeh en Belgisch
mosselzaad 412 ton gold fr. 2.5 - fr. 3. Van
de Zuiderzee werd aangevoord 1020 ton half
was ft f 1.00 en 510 go woon zaad ft f 0.70.
Op de Boekhout8che haven zgn in die week
minstens 235 balen gelost.
Te Groede heeft men hot Jgk eener
81 jarige weduwe in een waterput in een
weide gevonden' Veimoedelyk ia de vrouw bg
het waterscheppen voorover in den put ge
vallen.
Installatie van Mr MP. Sipkes
Heden ochtend had a 1 h i e t, nadat de nieuw
benoemde kantonrechter voor de rechtbank
was beëedigd, de installatie als zoodanig plaats
van den heer M. P. Sipkes.
In de zitting, die gopresideerd werd door
den wanrnemenden kantonrechter, den heer mr
J. J. Hegse, waren aanwezig de beide ambte
naren van het O. M. bg bet kantongerecht,
de heeren mrs P W. J. Bgnen en H. W. E.
graaf Schimmelpenninck, de griffier bg het
kantongerecht te Neuzen, de heer mr A. W.
van Everdingen, een paar leden der balie en
de notaris J. W. Verhulst.
Nadat de akte van beëediging was voorge-
ezen nam do heer J. J. Hegse het woord.
Het is mg zoide hg ongeveer als
plaatsvervangend kantonrechter een aange
name plicht u, mr Sipkes, te installeeren als
rechter in dit kanton.
Alvorens echter daartoe over te gaan wensch
ik, zoo u 't mg vergunt, een enkel woord te
Toen nu geruimen tgd reeds geleden de heer
jhr. mr. J. P. F. Van der Mieden van Opmeer
den wensch had te kennen gegeven om de be
trekking van kantonrechter neder te leggen
bleek dit gemeend te zgn en onlangs is hg op
zgn verzoek eervol ontslagen.
Zgn heengaan is betreurd door velen die
meer oi minder dagelyks of dadelgk met
hem in aanraking kwamen. Zgn kunde, zgn ge
duld, zgn ervaring zgn boven mgn lof verhe
ven en daarvan is reeds op andero wgze mol
ding gomaakt.
Ik kan echter deze installatie niet laton voor-
bg gaan zonder als plaatsvervangend kanton
rechter hem met een enkel woord te gedenken,
niet alleen uit gewoonte maar voortkomend uit
het hart.
Zgn groote welwillendheid, zgn geduld zgn
ieder bekend, van wat rang of stand ook, die
met hein in aanraking kwam.
Dat hg geruimen tyd zal mogen genieten
van de welverdiende rust, zg hem dan ook
toegewensoht.
Het heeft de Koningin behaagd, bg besluit
van 11 Mei U, mr M, P. Sipkes, tot zgn op
volger te benoomeD.
Uwe tot heden gevolgde loopbaan als griffier
bg het kantongerecht te Vianen en rechter in
het kanton Neuzen geeft het recht te ver
wachten dat de plaatB, die gy in het kanton
innemen zult, op de meest eervolle wgze zal
worden bezet en dat gg, na die eenigen tgd
vervuld te hebben, op waardige wjize uw
voorganger zult navolgen.
"Wjj twgfelen daaraan niet ou de plaatsver
vangende kantonrechters hopen met u op
dezelfde aangename wgze saam te werken als
met uw voorganger. Gaarne zullen zg u van
dienst zgn.
En hiermede verklaarde de heer Hegse
r. Sipkes geïnstalleerd als kantonrechter
hot kanton Middelburg, wensohto hem
geluk met zgne betrekking en vorzocht hem
den voor hem bestemden zetel in te nemen.
Nadat de kantonrechter gezeten was, vroeg
de heer P. W. J. Bgnen verlof enkelo woorden
te mogen zeggen.
Nadat hem dit waB vergund, riep bg den
nieuw benoemden kantonrechter namens het
Openbaar Ministerie een hartelgk welkom toe.
Hg wees et op dat de werkzaamheden, aan
de betrekking verbonden, don hoor Sipkes
bekend zgn; alleen zgn ze wat uitgebreider.
Spreker oitte de hoop dat mr. Sipkes in
de nieuwe omgeving voldoening zal vinden.
Hg wees er op dat de beide ambtenaren van
bet O. M. hem bekend zgn en gaf de verze
kering dat zg gaarne bereid zgn met hem
samen te werken en waar noodig te steunen.
Want hoe zelfstandig iedere betrekking ook
is, samenwerking van hot O. M. met don kan
tonrechter, gebaseerd op erkenning van elkan
ders verdiensten, is een werkelyke eisoh voor
een goede rechtspraak.
Na het volle vertrouwen te hebben uitge
sproken dat die samenwerking niet zal ont
breken, verklaarde spreker zich gaarne bereid
al bet mogelgke daartoe bjj te dragen.
De heer mr Sipkes hield daarna de vol
gende rede.
Mynheer de kantonrechtor-plaatsvervangei,
Mgno Heeren
U zult mjj wel willen toestaan, dat ik, al-"
vorens mg tot U te wenden,' nog een oogen-
blik verwgl bg het verleden Ik zou wel niet
oprecht zgn, wanneer ik zeido dat het mg leed
doet, dat ik heden Terneuzen verwissel voor de
hoofdplaats onzer provinciede nfgelegonheid
der plaats, de weinige genoegonB, welke zg
biedt, maken het verolgf aldaar niet zoo aan-
lokkolgk. Ook de huisvesting van het kanton
gerecht is aldaar van zoodamgen aard, dat op
mgn herhaald aandringen eerlang een nieuw
gebouw zal verrjjzen.
Een terugblik zoude dus niet gewenscht ge
weest zgn. doch het is mg een behoefte ook
op deze plaats te hordenken don man, die
daar mgn trouwe medehelper was, mgn griffier
mr Van Ecerdingen. En trouw was bg gedu
rende de korte jaren, dat ik rechter wns in
het kanton Terneuzen, trouw in zgn plichts
betrachting, trouw in zgn vriendschap, waarop
ik nimmer tevergeefs eon bBroop deed. Ik
hoop van heeler harte, dat het uw deel moge
zgn, waarde Van Everdingen, nog langojaren
uwe voldoening te vinden in uw ambt en
voort te gaan uwe vrienden te verkwikken
met uwe groote goedhartigheid, uwe opge-
wehten levenslust, uwe vriondelgko hulpvaar
digheid.
Van u, mgnheor Schimmelpenninck, noem
ik geen afscheid, want al ib ook tot mgn
leedwezen onze ambteljjke betrekking tot
elkaar opgehouden, gg zgt mg nu nader ge
komen dan ooit, Voor afgelegen kantonge
rechten ia hot steeds een Bctaaduwzjjde, wan
neer het parket verre is verwyderd, de onmis
bare samenwerking tusschen parket en rechter
laat, dan van zelf te wenschen over, terwjji
tevens wordt belet een nauweren vriendschaps
band te sluiten, welke even onmisbaar is. De
omstandigheden laten nu toe, u daarin alsnog
nader te komen en dit verheugt mg te meer,
waar ik in de laatste dagen zoovele blgkon
van achting en toegenegenheid van u heb
mogen ontvangen. Ik beveel mg in uwe
vriendschap ten zeerste aan.
Ten Blotte nog een eero saluut aan don
inspecteur Klaaasen, den buitengewoon bekwa
men, plichtgetrouwen, door mg hoog ge waar
deerden politiedienaar.
Na dezen terugblik tot het heden komende,
wil ik u, mgnheor de kantonreohter-plaats-
ver vanger, mgn meest bartelgken dank betuigen
voor uwe vriondelgko welkomstwoorden,
woordon, ook uit naam van uwe ambtge-
nooten gesproken. Een vriendelijk welkom
doet goed, wanneer men zich eensklaps in oen
nieuwe omgeving geplaatst ziet, een ruggesteun
is onmisbaar, wanneer men voor een taak
wordt geplaatst, welke zooveel zwaarder is
dan men gewoon is te verrichten. En nu is
de omvang der zaken vau dit kantongerecht
wel niet van dien aard, dat geregelde hulp
van u, mgno heeren, moet worden gevraagd,
doch niet steeds kan do kantonrechter op zgn
post zgn; al wordt hem wettelgk geen
vacantia toegekend, een tgd van rust komt
ook hem toe, ziekte kan hem verhinderen zjja
