MIDDELBURGSCHG COURANT Zaterdag 28 Mei. H*. 123 133 Jaargang. 1910. a#. Oaie oooreut Toriohijnt degelijks, «et uirionderiiig t«g 'Zoa- sr. Feestdagen, per kwart**', zoowel voor Middelburg *ls voor alle pJ**t«eD ia Nederlv.nd frsaco pc. f 2 Aizonderlijio nummers koeten S cent, Advertentiën bjj abonnement op voordeoligo voorwaarde* ProBpoctnsB©» daarvan zjjn aan bet bureau to bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer mooten dee middags vóór één nur ana hot bureau bexorgd zjjn. dood- AdvertentiSn i *0 cent per regel. Bjj abonnement veel lager. Geboorte* alle andere familieberiohten en Dankbetuigingen van 17 regels t 1.60elke regel neei SO cent Heolacaea 10 cent per regel. Groote letter» naar do plaats, die tij innemen. Tot de plaat si* g va* tovertentiën en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* daidel, Ngverbeid en Geldwezen, is gereohtigd het Algenaees £dTerte*tlc.Bnre*B A. DB SLÜ MAR A%., H.S. Vwfomrgwal 360, Anuterdan- Middelbnrg 27 Mei. Kameroverzicht. Zitting van Donderdag. Na de woelige dagen, die de Kamer achter den rug heeft, deed de kalme beraadslaging van heden aangenaam aan. Aan de orde was de behandeling van het wetsontwerp tot wjjzigiug van het lager on derwijs (subsidieering yan scholen voor M. D. L. O.) Negen onderwjja-specialiteiteu hebben zich hierover doen hooren, die allen bezwaren tegen het voorstel opperden. Tevreden wbb niemand, en hoewel Minister Heemskerk toch Blagen zal de wet in behouden haven te brengen, zal Z.Ex. nog een heelen toer hebben om de oppositie te bevredigen. Bjjna algemeen werd het bezwaar op den voorgrond gesteld, dat slechts reeds bestaande M. L O. scholen subsidie zullen kunnen krjjgen. De heer De Geer merkte op, dat dit systeem in niet één onderwijswet was neerge legd. Alleen in de drankwet vindt men bet toegepast, Van uitbreiding en bevordering van het M. IJ. L. onder wjjs was hier, z.i., dan ook geen sprake. Ook de heeren Ketelaar, ltoodhuyzen en Ter Laan wezen op deze eigenaardige regeling. De oeeren Polloma en Van dor Molen, even min tevreden, merkten op, boe teD plattelands vele scholen bestaan met achtjarigen cursuB, die buiten dit ontwerp zouden vallen, hoewel zjj weJ degelijk gerekend kunnen worden tot het M. TJ. L. onderwijs. Moeten deze Bchoten van subsidie verstoken bljjven Doze twee ntgevaardigden dienden een amendement in om die leemte weg te nemen. Een zeer lango redevoering hield de heer Ter Laan, die vooral bevreesd was voor ge knoei om de subsidie machtig te worden. Hg wenschte een algehoele wijziging van de subsidie-regeling, welke er, z i., alleen op gericht is de standen-scholen te handhaven. Hg pleitte voor goedkoop onderwjjs, opdat iedereen er van zon kunnen genieten. De scherpste critiek werd door den heer Ketelaar geleverd, volgens wien bjj de regee- ring niet het paedagugisch, maat het finan cieel belang op den voorgrond staat, bljjkende uit het feit dat slechts die scholen zullen ge subsidieerd worden, welke thans reeds beataau. De Minister hudde z. i-, verstandiger gedaan wat minder te luisteren naar den hoer Wolt- jer, den president der beroemde Ineonscba- kelinge-commisBie, on met dit voorstel te wachten totdat het rapport dier commissie was verschenen. Vandaar de wjjzigmgen, in het oorspon- keljjk ontwerp gebrncht, die er alle kracht en heerlijkheid aan ontnemen. En wat zal het gevolg zjjn, als het rapport verschenen iB? Dit staat spoedig te gebeuren. Mocht er dan een nieuw ontwerp komen Ook voor de heeren Tydeman en Bos wqb »alle aardigheid" er at. Do praktische betee- kenis van het voorstel zou al heel genng zjjn. De heer Bos zeide nog zjjn steun toe aan het amendement Ter Luan. Ook hg voDd noodig de oprichting van scholen voor M. U. L. onderwjjs in gemeenten boven de 5000 zielen verplichtend te Btellen. Morgen voortzetting. Benoemingen enz. Bjj kon. besluit is benoemd tot burgemeester der gemeente Apeldoorn rar W. Roosmale Nepvou, met toe kenning van geljjktjjdig eervol ontslag als burgemeester der gemeente Putten is aan don raad-adviseur bjj het Dep. van Oorlog mr W. J. Wintgens, op verzoek, ter zake van lichaamsgebreken, een eervol ontslag nit zjjne voormelde betrekking verleend, onder dankbetuiging en is hjj benoemd tot ridder in do orde van den Ned. Leeuw; zjjn benoemd tot vertegenwoordigers van de regeerisg op de in de maaDd Jani te Parjjs te honden internationale conferentie ter be studeering van do mogelijkheid om eenvor migheid te brengen in do in verschillende landen gevolgde methodes van analyse van voedingsmiddelen dr H. P. Wijsman, buitenge woon hoogleoraar te Utrecht, en dr A.J. Swa- ving, inspecteur in algomeenen dienst hg de directie van landbonw is tot afgevaardigde dor Nederlandsche Regeering naar het van 30 Mei tot 4 Juni te Borlgn te houden 5de internationale ornitho logisch congres, hniten bezwaar van 's Rgks schatkist, benoemd dr. E. D. van Oort, conser vator bjj 's Rgks Museum van Natuurljjke Historie te Leiden ia de met verlof in Europa aanwezige 1ste luit. dor cavalerie van het leger in Neö.-l. W. Storm van Leeuwen, eervol uit den dienst ontslagen, met toekenning van pensioen is voor vgt' jaren benoemd bjj betperBoneel van den geneeskundigen dienst der landmacht, tot reserve-officier van gezondheid der 2de kl. de beer P. J. J. R. T. Pilon, attB. is dr J. Lomelino benoemd tot consul der Nederlanden te Louren^-Marques, buiten be zwaar van 'ajands schatkist; is aan P. M. de Ruysscher, geboren te Esschen vergunning verleend cot het geven van lager onderwgs-, De aanbevelingslijst ter verolling eener vacature van raadsheer in het gerechtshof te 'a Hertogonbosch bestaat uit mrs A. J. M. H. van Baar, vice-president der arrondissements rechtbank aldaar; G. R. A. Lemmens, rechter in de arrondisBements-rechtbank te Roermond en jhr mr A. Th. J Schade van Westrum, te 's Hertogenbosch, thans rechter-plaatsvervan ger in de arrond.-rechtbank aldaar. De aanbevelingplgst voor raadsheer in het gerechtshof te Leeuwarden bestaat nit mrs A. Borger, advocaat te Leeuwarden. C. L. baron vanHari xma, rechter aldaar, en jhr W. H. Hoeufft, rechteT te Middelburg. üii StaTen Trövincie. In verschillende plaatsen in Zeeland en in ons land was Donderdagavond de komeet van Halley goed waarneembaar. Te Middelburg trok zjj de aandacht van zeer velen. Kon men eerst niets anders dan de kern, omgeven door oen nevelige vlek, onderscheiden, omstreeks elf nur vertoonde zich zeer duideljjk een staart die zich over een lengte van onge veer tien graden uitstrekte. De kern had daarbjj hot voorkomen van een ster van de tweede il derde grootte. Uit Vlissingen Door oen twintigtal eigenaars van huizen jan de Bouwen Ewoutstraat ïb bjj den gemeen teraad een adres ingediend, waarin zg, in verband met het plan om een terrein, gren zende aan die straat, door plemping op te hoogen. er op wgzen dat hunne huizen door de ophooging een beduidende waar de ver min dering ondergaan, doordat het benedenge deelte geheel onbruikbaar zal worden. Zg verzoeken den raad van het ophoogings- plan af te zien of, zoo dat volstrekt onmogelgk mocht zjjn, te besluiten tot het verleenen eener billjjke schadeloosstelling, waarvan het bedrag, wat betreft de waardevermindering, bgv. zou kunnen worden vastgesteld door de perceelen te laten schatten vóór en na de plemping en wel door deskundigen, te be noemen door beide partjjen. Of er voldoende rechtsgronden voor een dergolgke schadeloosstelling aanwezig zjjn, is door adressanten voorloopig nog niet ern stig overwogen. Maar billjjkheidsgronden zjjn er meerdere, die hun hechtheid vooral daaraan ontleenen, dat de huizen aan de Bouwen Ewoutstraat indortjjd gebouwd zjjn op van de gemeente aangekocht terrein en volgens door Burg, en Weth. goedgekeurde plannen, zonder dat er, door wien ook, zelfs maar op gezin speeld is, dat eenmaal zou geschieden wat nu staat te gebeuren. En adressanten zjjn overtuigd, dat bjj den raad billjjkheidsgronden, wellicht meer nog dan rechtsgronden, gewicht in de schaal zul len leggen en ten Blotte bjj bet nomen eener beslissing den doorslag zullen geven. Door het bestuur der afdeeling Vlis singen van den Algemeenen Nederland- schen Zeemansbond is een circulaire verspreid, waarin het lotsverbetering tracht te verkrjjgen voor de georganiseerde matrozen en het stokers- personeel van de schepen der Maatschappjj Zeeland. In deze oirculnire worden verschillende tractementsverhoogingpn en verkorting van arbeidsduur gevraagd. Verder wordt daarin verzocht het bagagedragen ten behoeve van de passagiers door dok- 011 machinepersoneel te verbieden, een goede behandeling van de zjj do dor Buporieuren to waarborgen en aan de bemanning ook gedurende de vaart de voeding in eigen beheer te 'geven. Te Wemeldinge kwamen Woensdag namiddag een drietal opleidingsschepen der Marine. De Jantjes brachten des avonds den burgemeester een seronade, tcrwjjl ze daarna op do muziektent een uitvoering gaven. Niet tegenstaande het koude weer, lokte 'teen en ander con massa volk op de been. Donderdagavond hield de liberale kies- vereeniging te Co.ljjnsplaat oen alge- meeno vorgadoring. Behalve de reeds vroeger candidaat gestelde leden der Provinciale Staten, de heeren W. Kakebeeke en J. N Elenbaas, werden nu de heeren D. J Fret te Wissenkerke en J. C. flolmann te Goes gecandideerd. Daarna schetste de heer A. N. van Langeraad den treurig goisoleerden toestand van Noord- Beveland. Op zjjn voorstel werd met alge- meene stemmen aangenomen de volgende motie: »De kieBvereeniging Bpreokt don wensch uit dat, wanneer de provincie den dienst, thans ondernomen door de Zienkzeesche booten en met 1 Jan. 1912 expireerende, zelf in exploi tatie noemt, dan oen bootvaart zal in 't leven geroepen worden van Zierikzee naar Cortgene— WolfaartBdgk en vorder per tram Wolfaarts- dgb—Goes." De heoren mr A. J. F. Fokker, B. Giljam en mr D. van der Vliet zjjn nu ook candidaat gesteld op oen vergadering, door de Centrale liberale kiesvereemging te Zierikzee ge houden. De anti-revolutionnoire kiesvereemging al daar heeft slechts ééu candidaat gesteld en wol den heer A. Timmerman Cz. te Zierikzee. Benoemd tot waarnemend controleur der grondbelasting te Heerenveen W. van de Ven, rijkB-ontvfiDger te Hontenisse. Donderdag had te Koewacht, onder begunstiging van prachtig zomerweder een festival plaats, waaraan door veertien muziek gezelschappen van elders werd deelgenomen en dat gegeven werd ter inhuldiging van een vaandel van de fanfarevereoniging De Eendracht, die sinds haar bestaan, 1902, er geen had. Het vaandel was geleverd door den heer J. Jongeneelen te Roosendaal, en mag een kunstwerk heeten vooral door de artistieke wjjze van uitvoering der ve.schillende motieven. Het werd dan ook zeer bewonderd. Do premiën, ten bedrage van 40, 30, 20 en 10 francs vielen bjj loting respectievelijk ten deel aan Weldoen door Vermaak, Clinge, Elk naar zijn krachten, Hoek, Zaamslag's Mannenkoor, en Nooit Gedacht, Grnauw. Het festival had vele bezoekers gelokt cn Je feestvreugde duurde tot laat in den avond en word door geen wanklanken verstoord. To Sluis werd Donderdagavond door de vereeniging Floralia, eene afdeeling van 't Nutsdepartement SluisAardenburg, aan 51 huisgezinnen .gratie plantjes uitgereikt. In September zal bljjken wie het best die natuurkinderen gekweekt heeft. TelJzendjjko hield Donderdagavond het voorloopig comité tot oprienting en in standhouding eener school voor fröbelonderwjjs op prote8tantaohon grondslag eene ledenverga dering, waarin tot oprichting werd besloteen en de statuten zjjn vastgesteld. Daarop zal de koninkljjke goedkeuring worden gevraagd. Van verschillende corporaties is steun toe gezegd, terwjjl door de leden ingetoekend was voor ruim f 300 contributie en f 600 voor het gebouw. Dit zal verTjjzen op grond van de kerkvoogdjj der Ned. Herv. kerk. Hot bestuur bestaat uit de heeren J- A. Neeteson, eere-voorzitter, Iz. Leenhouts, voor zitter, S. Doedens, secretaris-penningmeester en een vjjftal commissarissen. Men zal trach ten een bewaniscboolhoudeies te benoemen met akte fröbelonderwjjs en nuttige of fraaie handwerken. «NÜERWU& Tot ondorwjjzeres in den Anna Jacoba- polder, gemeente S i n t Philipeland, is benoemd mejuffrouw Wiskerke van Oud- Vossemeer. Prof. dr G. Hejjmans te Groningen heeft bedankt voor een hem aangeboden professoraat in de wjjBbegeerte aan de universiteit te Halle. De Minister van Koloniën brengt ter kennis van belanghebbenden, dat in 1910 voor twee studenten in de pharmaoie aan de Neder landsche universiteiten de gelegenheid bestaat om, onder genot van een subsidie van f 4000, te worden opgeleid tot militair apotheker bjj het leger in Ned.-Indië. Voor nadoro bijzonderheden zie men de St. Crt no 121. LETTE!» EN KUNST Het geld, ten bate van den blinden tooneelspeler Louis van WeBterhoven bijeen gebracht, zal niet voor een Ijjfrente worden besteed, maar tot een fonds worden gevormd waarvan de rente hem of zjjn weduwe zal worden uitgekeerd. En daarna zal het als >Westerhoven-fonds" bestemd worden ten behoeve van een op te richten Tehuis voor oude oj invalide Nederland sche Tooneelisten Edmond Rostand heeft "Woensdag te Parjjs in do universiteit van de Annates een voor dracht gehouden over zjjn zoo veel besproken Ch nnl teler. Hg heeft zich daarbg verweerd togen do opvatting alsof de Merel zjjn denkbeelden ver kondigt. Vervolgens gaf bjj een uillegging van het vierde bedrjjf, ten slotte de jonge dameB waar schuwend dat zg eens goudfaisanten zullen zjjn, aan wie men zal gehoorzamen. Hjj wenschte haar toe dat zg dan nooit van dat soort zullen wezen, dat twist zoekt met het ideaal, en het gelaat van den droom openkrabt". RECHTSZAKEN. Arrondissementsrechtbank te Middelburg. Poging tot doodslag. Dinsdag 21 December van hot vorige jaar werd voor bovengenoemde rechtbank behan deld de zaak tegen den 24 jarigen werkman J. V., geboren en wonende te Middelburg, toen in voorloopige hechtenis. Hem werd ton laste gelegd dat hg op 20 November 1909 te Vlissingen, met het voor nemen om opzetteljjk Maria Barto van het leven te berooven, met een mes naar dat meisje hoeft goetoken en haar daarmede heeft gesneden en aan de kin en de hals getroffen en verwond, terwgl de verder uitvoering van zflD voornemen alleen niet ia voltooid tenge volge vau de van zjjn wil onafhankelijke om standigheid dat de door het mes veroorzaakte wonden niet doodelgk zgn geweest en door het mes geen edele lichaamsdeelen zgn ge raakt. Nadat oen drietal getuigen was gehoord en de beklaagde verklaard had zich niets meer te herinneren van wat op de Pottebade gebeurd was, werd, aangezien beklaagde vroe ger in Indië in een krankzinnigengesticht ver pleegd was, op verzoek van den ambtenaar van het O- M. door de rechtbank een onder zoek naar do geeatelgbe vermogens van be klaagde gelast. Toen werd do verdere behandeling der zaak geschorst. Heden werd zg voortgezet. Nu waren twee getuigen, tevens als des kundigen, gedagvaard. De eerste dr J. Casparie, geneesheer te 'b HortogonboBch, verklaarde dat de deskundi gen den beklaagde langdurig geneeskundig onderzocht hebben en zg hem als toereken baar beschoawen. Hg is gewillig, heeft zgn geheugen en liet zich niet suggereeren; alleen als hg onder den invloed van alcohol komt, dan is hg zgn drift niet meester' De tweede deskundige, dT J. M. W. Kramer, eveneens geneesheer te 's HertogenbOBch, ver klaarde in gelgkon geest- De ambtenaar van het O. M., de feiten be wezen aohtende, vroeg veroordeeling van be klaagde, wogenB poging tot doodslag, tot drio jaar gevangenisstraf. Do verdediger, de heer mr C L. Gratama, refereerde zich aan het oordeel der rechtbnnk. De beklaagde had niet anders te zeggen dan dat hg de gevraagde straf wel wat hoog achtte. Daarop werd het onderzoek in deze zaak gesloten en de uitspraak bepaald op beden over acht dagen. Beleediging. Den Gen Mei werd door bovengenoemde rechtbank behandeld do zaak tegen P. v. S 36 j., H. D W., 26 j. en J. L. S., 18 j., allen drukkers, wonende te Middelburg, be klaagd van in een paar nommere van De Toekomst politiebeambten te hebben beioedigd. Van die behandeling maakten wg melding in ons nommer van 7 Mei, onder mededeeling dat tegen ieder der beklaagden f 25 boete of 25 dagen hechtenis was geëischt. De uitspraak was bepaald op Vrgdag van de vorige week, doch toen gelastte de reoht- bank dat heden nog een getuige zou worden gehoord. Do beklaagden waren niet aanwezig. De politieagent Wollenberg te Middelburg, verklaarde dat het hem bekend is dat De Toekomst te Middelbnrg gedrukt en gevent wordt. De beklaagden zgn de drukkers ervan. De ambtenaar vau het O. M. vorklaardo bjj zgn gedanen eiach te volharden. Daarna word het onderzoek gesloten en de uitspraak ook bepaald op a. Vrjjdag. Smaadschrift. Voor diezelfde rechtbank werden verder be handeld twee zaken tegen H. A. van Dalsarn, notaris te Hulst en uitgever van het week blad De Volkswil. In de eerste plaats werd hjj beklaagd in no. 19 van genoemd weekblad opzettelgk de eer en don goeden naam te hebben aangerand van W- J. Schots, pastoor te St. Janstoen, door dezen in een open brief ten laBte te leggen, dat hjj in den biechtstoel aan de biechtelingen zeide dat zjj aan de misBieniet mochten deelnemen, alB zjj het abonnement op De Volkswil niet opzegden, dat hjj in den zelfden geest de missiepaters opstookte, dat hjj verlangde naar den dood van een der vrienden van beklaagde, de noop koe sterde, dot deze hem in zjjn testament zou bedenken, dat zgn geweten hem alles veroorloofde on men hom daarom noemde „den blikken van Steen", daar men meent, dat zgn geweten van blik was, dat hjj zjjn haatdragend karakter ging vertoonen op don preekstoel en dadeljjk daarop de consecra tie doen, dat bjj eindeljjk was een onwaardig herder en een onwaardig priester, zulks mot het kenneljjk doel om daaraan ruchtbaarheid te geven. In deze zaak waren twee getuigen gedag vaard: de pastoor W. J. Schots en de drukker G. J. Cuyle te Hulst. De beer mr. P. Dieleman stelde zich, als raadsman en gemachtigde van pastoor Schets, civiele partjj. Hg vroeg dat do beklaagde zal worden veroordeeld wegens beleediging en dat aan- plukking van het vonnis zal worden gelast daar waar de rechtbank dit zal noodig oor- deelen en dat de beklaagde zal worden ver oordeeld tot betaling der kosten, op de civiele procedure gevallen. Na voorlezing van het bevel van verwjjzing en van den open brief hierboven bedoeld werd tot het getuigenverhoor overgegaan. De eerste getuige, pastoor W. F. Schets, verklaarde in De Volkswil den open brief ge lezen te hebben, dat die courant daar in do buurt overal gelezen wordt on dat hg den geheelen inhoud daarvan zeerbeleodigend, en zeer gegriefd acht in zgn persoon, in zgn ambt en in zjjn bediening. De beklaagde erkende dat het stuk in De Volkswil is opgenomen en door hem geschrevon. Hg hoeft echter niet het opzet gehad den pastoor te beleedigen, al wat hg geBobToven heeft is do waarheid. Do verdediger van beklaagde, de heer mr. J. J. Heyse, advocaat te Middelburg, vroeg of de pastoor wist wie bedoeld was met den persoon van wien hjj don dood verlangde.] Dezo antwoord© toestemmend. Daarna vroeg de verdediger of' de pastoor matorieele sohade geledon heeft. Deze antwoordde ontkennend, alleen moreele. De tweede getuige, de drukker van De Volkswil, verklaarde de bewaste exemplaren gedrukt te hebben. Zij zgn algemeen verspreid. De ambtenaar van hot O. M. zette uiteen dat in het bewuste stuk enkele feiten worden genoemd die daarstellen smaadschrift, in elk geval beleedigend zgn. Het komt spreker voor dat het voor oen priester grievend is dat zoo over hem in een blad wordt geschreven. De vorm, waarin het stuk gesteld is, ie niet die waarin een fatsocnlgk man zich uit, vooral niet iemand als beklaagde. Spreker vorderde een boete van f 100 of 25 dagen hechtenis. De raadsman van pastoor Schets lichtte de vordering alB civiele partg toe. Geen geldelgke vergoeding wordt geëischt maar een amende honorable. Men wenscht alleen dat het vonnis wordt aangeplakt in St. Jauateen, Hulst, en de paro chie van den pastoor. Mr. Dieleman zette uiteen dat in den open brief de eer en de goede naam van zgn client zjjn aangetast. Zelfs verbiedt de wet publiekmaking van feiten, die waar zgn. Alleen bg laster zon de vraag naar de waarheid of met waarheid ter sprake kunnen komen. Spreker toonde aan dat de bedoeling it geweest te beloedigen. Het hoofdmotief tot beklaagde's daad is, naar nit de inatrucfie is gebleken, persoonlgke gevoeligheid omdat de pastoor door het ver bieden van het lezen van De Volkswil beklaag de geLdeljjk nadeel toebracht. De burgemeester van Halst zette in het getaigschrift omtrent beklaagde, dat bet do bedoeling van dezen is, den pastoor in do oogen van het volk te brandmerken en zoo- doendo zgn blad meer aftrek te doen krggen. Spreker bestreed verder dat hier in het algemeen belang zon zgn gehandeld of tot noodzakeljjke zelfverdediging. Hjj wees er op dat, ook al ware dit aan te nomon, dan toch nog met de inhoud van den open brief zou zgn te verdedigen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1