MIDDGLBURGSCHE COURANT.
v
IP. 120 153* Jaargang. 4910.
Woensdag K x J 25 Mei.
Deso courent varsokijnt dn gelijks, met uitzondering v»n Zon- eu Feestdagen. djEtfijmp AdiertentiSn i SO coni per regel. Bij «bonnen eet veel Isger. Geboorte* dood- es
-JPriji per tv art «cl, too wol voor Middelburg als voor alle plaatien in Nederland franco pp. f 2. elle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel dso«
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent, SO cent, Reclame» 40 o«nt per regei. Qroote letier» naar de plaats, die tij innemen
Ad vertentiën bp abonnement op voordeehge voorwaarden'
Prospectussen daarvan zjjn aan£het bareau'te^bekomec. VKHV Tot de plaatuag tan advertentiën en reclames, Bief afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Advertentiën voor.ihet sorstvolgonde nummer moeten den middags vóór óén nar Handel, NJjvorheid on Geldvroiea, ie gereohtigd het AlgemceR AdTcrtcntte*Bnreaa A. DB JL»
aan hot bniëan^betorgd «fin. MAR Am., NA. V«orbcrgw«l 366, Amsterdam.
ifiddellmrg 24 Mei.
Sprokkelingen.
De Kuyper-zaak trekt ook, bet spreekt
van zelf, vooral door de uitstekende wjjze
waarop zjj door Troelstra in de Tweede
Kamer wordt ter Bprake gebracht, de aan
dacht van hot buitenland.
De lndépendance Beige nu maakt de volgende
opmerking
»Men weet, dat in Nederland een »Kuyper-
zaak" bestaatde oud-minister is beschuldigd
dat hp onder nogal vreemde omstandigheden
ridderorden heeft verleend. De heer Troelstra,
socialist, heeft aan de Tweede Kamer dor
Staten-Generaal voorgesteld een enquête te
openen naar de handelingen van den oud
minister, maar een liberaal, de heer De Beau
fort, heeft betoogd, dat een enquête zou kun
nen schaden aan het aanzien van Nederland
in het buitenland, wanneer nieuwe betreurens
waardige feiten werden ontdekt. Deze opvat
ting is nogal vreemd. Als het schandaal be
staat, gebiedt de eerljjkbeid (tl est <T élémentaire
loyaulé), het te openbaren.
Wel zon het aanzien van Nederland kun
nen worden bedreigd, wanneer men moeite
doet om eon zaak als deze te verstikken en
weigert al het licht te ontsteken. Nimmer
heeft een natie haar vertrouwen verbeurd door
een misbruik aan het licht te brengen en te
trachten herhaling te voorkomen. Bovendien
is het niet duideljjk, hoe het geval-Kuyper
het aanzien van de Nederlandsche natie zou
kunnen schaden, waar haar zedelpk welzpn
in de oogen van geheel de beschaafde wereld
boven alle bedenking is verheven.
De Beukelaar laat weer eens een kras woord
hooren, nu naar aanleiding van het ontslag,
mej. van der Vlies Enkaals onder
wijzeres gegeven.
„De christeljjke vrjjbeid is aangerand, roept
het blad uit. Aan een onzer cristelpke scholen
is een onderwijzeres, die publiekelijk uitmunt
in kunde, ontslagen uit hoofde van haar chris
teljjke politiek-aociale overtuiging, Onze chris
telijke ondeiw jjzeiB en onderwijzeressen hebben
in het vervolg te weten, dat zjj in politiek-
sociale oveitnigiug niet te zeer van hun be-
staurderen hebben af te wjjken, zoo ja. hun
ontslagbrief ligt gereed.
Er ïb een tjjd geweest, dat van den liberalen
dwang met zoo grooten geestelijken strjjd, met
zoo vele geldeljjke opofferingen, bet christe
lijke onderwps, de christeljjke onderwijzers zich
vrjj hebben weten te veohten. Vrjjheid is de
lenze geweest, waaronder men optrad. En die
vrjjheid is thanB vertrapt. De christelijke onder
wijzers hebben hun bestuurderen op politiek-
sociaal terrein te volgen, zoo niet, hun ontslag
brief ligt gereed.
Enka (mej. A. van der Vlies) was een christin
die haar meening, haar gevoelens op sociaal
terrein, een meening die wjj niet deelon, met
moed en bracht heeft uitgssproken. Enka is
vóór alles eerlpk geweest. Enka was christen-
socialiste, zjj beafreed krachtig de coalitie, zjj
heeft zich aangegord naar ons oordeel niet
terecht mr. De Jong's gedraai wereldkundig
te maken, wjjl zooveel geknoei naar haar oor
deel niet verzwegen mocht worden. Dit alles
oischte wrake. Enka was eerlpk, Enka moest
heengaan."
En dan vervolgt het blad
»Dr. Kuyper knoeide en draaide en trachtte
zich met leugenachtige voorstelling er uit te
redden. Dr. Kuyper wist do anti-rev. partpkas
fce vullen met behulp van een juffr. West-
mejjer en sierde de anti-rev. partp met den
heer Lehmann op; Maar dit alles deed dr.
Kuyper en dus moest hot zoo eenigszins mo-
geljjk den doofpot in. Maar Enka whb eerlpk
zjj had heen te gaan, de mede-chriBtenen
zouden haar haar brood ontnemen.
Prof. Visscher word allerwege van publieke
leugens verdacht, ook van christelijke zpde
Maar prof. Visscher was een groot man in de
coalitie, dus werd alle onderzoek afgesneden
en moest de zaak onmiddelljjk den doofpot in
Prof. Visscher is een groot man, die aan aan
staande predikanten de christ. zedekunde
doceert. Maar Enka was eerlpk. zp had heen
to gaan, de mede-christenen zonden haar baar
brood ontnemen.
Mr. De Jong, hoofdredacteur van de anti
revolutionaire Rotierdammer, bleek van dr. Kuy
per als een leugenaar te hebben gesproken.
In een reeks van artikelen trachtte hjj zioh bier
nit te draaien, het gelukte niet. Maar mr.De
Jong was een maohtig man in de coalitie, in
do anti-revol, partp, hjj kan niet gemist wor
den. Zoo moest dit alles den doofpot in. Maar
Enka was eerlpk, zp had heen te gaan, de
mede-christenen zouden haat haar brood ont
nemen.
Na baar onthullingen in zake mr. Do Jong
werd Enka's handelwjjze als onzedeljjk gebrand
merkt in een schrjjven der zes heeren, op den
bewusten avond aanwezig. In ditzelfde schrijven
verklaarden deze heeren, dat zp mr. De Jong
»om zjjn groote eerljjbheid en rondborstigheid
hoogachten." Dr. Wagenaar, Ned. Herv. predi
kant te Rotterdam, een bekend man van in
vloed, was één der onderteekenaars. Maar uit
één der artikelen van mr. De Jong zelf bljjkt,
dat dr. Wagenaar mr. De Jong, dien hjj om
zjjn groote eerlpkheid en rondborstigheid zoo
hoogachtte, dien bewasten avond voor hot eerst
ontmoette. Zoo is Enka bestreden.
Het ontslag van Enka is het begin. Straks
wordt het lidmaatschap eener politieke partp,
die niet tot de coalitie behoort, voor een chns-
teljjk onderwijzer ongeoorloofd geacht. De poli
tiek sociale vrjjheid is niet meer gewaarborgd.
Znllen de mannen van hetchristeljjiconder-
wjjB, zullen Nederland'8 christenen deze aan
randing der christelijke vrjjheid gedoogen
Het gaat hier mede om de eer van ons
christelijk onderwps,
Ook mevrouw dr Aletta H. Jacobs komt met
klem op tegen het ingediende wetsontwerp
ten doel hebbende vrouwelpke rijksambte
naren en onderwijzeressen bjj het openbaar
onderwps, die in het huweljjk treden, uit hare
betrekking te ontslaan.
In Land en Volk wjjst zp er op dat de
Memorie van toolichting tot het ontwerp een
duideljjk beeld geeft van eone averechtsohe
redeneeting als men een te plegen onrecht
goed wil praten.
Omdat door het ktjgen van kinderen de
financieele positie der ouders ernBtig wordt
bedreigd, moeten huwende ambtenaressen uit
haar bezoldigde betrekking worden ontslagen
op den dag dat zjj huwen! Eeh. gewoon
monsch zou zeggenlaat haar in haar betrek
king, waardoor het inkomen van het gezin
wordt vergroot, dan zjjn die financieele gevol
gen lichter te overkomen. Dan ook zou geen
onrecht gepleegd worden tegenover een groote
categorie vrouwen, die een jarenlange stadie
tot opleiding vooi haar werkkring hebben
doorgemaakt, haar werkkring met liefde en
toewjjding vervallen en haar huwelijksleven
zullen weten aan te passen aan de maatschap
pelijke positie die zp innemen.
Verder doet de echrjjfster de vraag:
Welke zekerheid op levensonderhoud heeft
in ons land de gehuwde vronw
Deze vraag mag toch zeker wel eens onder
de oogen gezien worden, alvorens men voort
gaat de gehuwde vrouw langzamerhand wette
lijk uit allen loongevendon arbeid te weren.
Als de economisch onafhankelijke vrouw hare
poBitie opgeeft om te kannen trouwen, welke
zekerheid biedt de wet haar dan, dat zjj en
haar kinderen niet van honger zullen omkomen?
Geen zekerheid 1 De wet zegt„de man is
verplicht zpn gezin te onderhouden", maar als
hp het niet doet wat dan Of als hp zpn
vrouw en zpn kinderen slechts een vierde of
een achtste of nog minder van zpn inkomen
voor gezamenljjk onderhoud aanbiedt, het
overige voor perBoonlpke bohoeften gebruikt
Do gehuwde vrouw heeft geen wettig recht
op een bepaald deel van haars mans inkom
sten Als hp een goede, brave echtgenoot
is, doet bjj zjjn plicht. Maar de Minister
is veel te veel optimist als hjj meent, dat in
Nederland alle mannen goede, brave echtge-
nooten zpn.
Dat leert de ervaring wel anders.
Door gehnwdo vrouwen te verbieden be
taalden arbeid te verriohten, door zulk eon
draconische wet uit te vaardigen, zonder de
vrouw in de gelegenheid te stellen doormid
del van het kiesbiljet daarover haar inzicht
te kennen te geven, pleegt men een daad van
de meest verregaande tyrannie; merkt me
vrouw Jacobs ton slotte op.
Zeer zeker zal dit wetsontwerp ertoe bjjdra-
gen om die mannen, die meenen dat de poli
tieke ontvoogding der vronw nog zoo'n haast
niet heeft, de oogen te openen. Er is op dit
oogenblik geen enkele sooiale hervorming, die
zooveel haast heeft.
Benoemingen enz.
Bjj kon besluit:
is F. B. 's Jacob, oud-burgemeester van
Rotterdam, opnieuw benoemd totniet-militair
lid van den raad van defonsie, en bepaald dat
hjj zitting zal hebben in de derde afdeeling
van dien raad
is de heer J. A. Friis benoemd tot consul
der Nederlanden te St. Thomas (Deensch-
West-Indië), bniten bezwaar van 's lands
schatkist;
is benoemd tot hoofdcommis bjj het dep.
van binnenlandsche zaken mr A. J. L. van
Boeck Calcoen, thans commies bjj dat dep.
iB benoemd tot deurwaarder bjj den Hoogen
Raad der Nederlanden P. van den Dool, be-
eedigd klerk ter griffie van gemeld college;
is bepaald dat bjj afzondeljjke dagorders,
zoo in lndië als in Nederland, alsnog eervol
zal worden vermeld de gep. sergeant-majoor
der inf. van het leger in N.-l. G. G. van der
Ziel en zulks ter zake van zpn gedrag bp de
krijgsverrichtingen in Celebes op 9 Septem
ber 1906, bp de vermeestering van de verster
king Rinding Aloë.
De hofronw zal te Haarlem en te Amsterdam,
gedurende het vrbljjf van de Koningin al
daar van 26 Mei tot 2 Juni, niet gedragen
worden.
De gewone audiënties van de Ministers van
Financiën en Marine znllen deze week niet
plaats hebben-
Uit Stad en Frorincie.
Maandagavond had in do bovenzaal van
de sociëteit De Vergenoeging alhier, onder
voorzitterschap van den heer mr J. J. Hejjse,
een vergadering plaats van het departement
Middelburg der Maatschappij van Nijverheid
Aan de orde was de bespreking van de
punten van beschrjjving van de algemeene
vergadering.
Door den voorzitter werd medegedeeld dat
het departement kan beschikken over f 180,
waarvoor de kleine npverheid in staat kan
worden gesteld de tentoonstelling te Brussel
te bezoeken, teneinde daar van verschillende
aan hun vak verwante bpzonderheden te kun
nen kennisnemen om deze later eventueel in
hun voordeel ook hier te lande te kunnen
toepazen.
In de algemeene veigadering zal later wor-
den hekend gemaakt tot welke vakken van
kleine npverheid de uitgezondene znllen be-
hooren.
Het beBtuur stelde voor voor kennisgeving
aan te nempn een voorstel van het hoofdbe
stuur in zake de wetteljjke regeling van het
gebruik van den bedrjjfsnaam en een betref
fende het onderzoek naar de beste wjjze om de
instandhouding eD den bloei van het Koloniaal
Museum te verzekeren.
Wat betreft de mededeeling van het hoofd-
bestnur inzake beteugeling der omkooperjj,
stelde het beatuur voor alsnog hot rapport af
te wachten van de door het hoofdbestuur
hiervoor aangewezen commissieleden.
Met deze foorstellen vereenigde zich de
vergadering.
De afgevaardigde zal zpn aandacht te wjjden
hebben aan een voorstel tot samenwermng
met de Nederlandsche Kamers van koophandel
in het buitenland.
Een voorstel van het hoofdbestuur, atrek-
kendo om de ontwikkeling van do dikwjjls
zwaar belaste klein-njjverheid zooveel mogeljjk
te bevorderen, zal door het departement Mid
delburg gaarne gesteund worden, evenals een
voorstel van het departement Dordrecht inzake
hot houden van huishoudelijke vergaderingen
der maatschappij.
De afgevaardigde zal zich hebben te ont-
houdon inzake de voorstellen in verband met
het rapport der door het hoofdbestuur benoem
de commissie tot onderzoek van het wetsont
werp tot wpzignig en aanvalling der Hinder
wet en het op de agenda brengen van het
ontwerp-BakkerBwet.
Het departement gaat mede met een voor
stel van het hoofdbestuur om op de eerst
volgende begrooting een post van f 100 te
brengen ah subsidie aan de Vereeniging ter
veredeling van het ambacht, en eveneons om,
wanneer nit de te vragen inlichtingen het nut
van deze instelling zal gebleken zjjn, op die
zelfde begrooting een geljjk bedrag uit te
trekken ten bate van het Bureau voor Handels-
inrichtingen.
Tot afgevaardigde ter algemeene vergadering
werd ten slotte benoemd de heer A. C Zoet
hout en tot plaatsvervanger de heer M. H
Boasson.
Beide heeren namen deze benoeming aan.
Maandag voormiddag werd ton kantore
van de keurmeesters van vee en vleesch
alhier aangifte gedaan van een te slachten
varken bjj den landbouwer G. D. aan den
Segeerssingel.
Toen de keurmeester zich daarheen begaf,
bevond hjj dat bedoeld varken zoo schande
lijk was mishandeld dat het tjjdens do keu
ring aan de toegebrachte verwondingen be
zweek.
Bjj de keuring van het dier werden niet
minder dan dertien diepe Bteekwondon gecon
stateerd, meestal van boven op bet lichaam
toegebracht. E?n dezer steken was twaalf
centimeter diep en in de lenden en bleek tot
in een der nieren te zpn doorgedrongen.
Een kleiner varken, dat zich in betzelfde
hok bevond, was ook mishandeld. Dit had een
groote sajj wond over het geheele lichaam en
bovendien nog een steekwond bp den kop,
het ljjdt veel ppn doch zal vermoedeljjk in
het leven blpven.
De eigenaar verklaarde dat in den vorigen
nacht [vermoedeljjk meer dan een persoon op
zjjn erf zpn geweest en in het varkenshok de
laffe daad gepleegd hebben. Een aantal afge
brande lucifers werden gevonden, waarmede
de daders zich blpkbaar hebben bjjgclicht.
Van het gebeurde is aangifte gedaan bjj de
politie, doch niettegenstaande haar pveng
onderzoek is het haar nog niet gelukt eonig
spoor te ontdekken.
Uit Vlissingon.
De opening der Zeebaden is door Burg. en
Weth bepaald op Zaterdag 28 Mei a.s.
De Koningin-Moeder, die den 27 dezer met
de nachtboot van Engeland te Vlissingen
aankomt, reist te 5.83 van laatstgenoemde
plaats via Utrecht naar Soestdjjk
Vrijdagmiddag te 2 uren houdt de gemeen
teraad een openbare vergadering.
Daarin zullen mededeelingon gedaan on
stukken overgelegd worden.
Ontslag zo 1 verleend worden aan C. C. van
Slooten als leeraar aan de H. B. school, aan
Tj. Blom als onderwpzer aan school D en aan
A. O. P. T. Hollingorus Pjjpera nis lid der
commissie van toezicht op het lager onderwps.
Verder zal in laatstgenoemde vacature worden
voorzien.
Voorts zullen uitgeloot worden 10 obligaties
in de geldleening van 1888 en zal gemeente
grond verkocht worden aan de Kon. Maatsch,
De Schelde, aan H. G. Ghya en J. Loois.
Dan komen ter tafel verschillende voorstellen
van Burg. en Weth.tot verbouwing van het
voormalig Burgerweeshuis voor politiebureau
tot vaststelling van rooilpnen voor de Sara-
sjjnstraat enz.tot den aanleg van rioleenng
in de voormalige Buitenvest en gedeelte
Singelweg; tot beschikking op een adres der
Vereeniging Vreemdelingenverkeer om verhooging
van subsidie tot toekenning van subsidie aan
de schietvereeniging Voor Vaderland en Ko
ningin tot het in gebruik geven van oen
strookje grond aan J. G. Mejjertot goedkeuring
der begrooting van de gezondheidscommissie
voor 1910 en der rekening voor de Ver. Zee
vaartschool over 1909tot het verleenen van
vergunning aan J. P. Jorntsma en A. J.C. van
der Steen tot het plaatsen van stoelen en
tafeltjes op gemeentegrondtot beschikking
op reclames tegen den aanslag in het Ver
gunningsrecht tot het intrekken der vergun
ning voor het plaatsen van ecne weegbrug
door de firma Gebs Polaktot onderhandsche
verpachting van landerpentot het verleenen
van vergunning voor het maken van eene
kelderopening aan J. H. de Rupter; tot het
maken van een aanvang met de verbreeding
van den Volledjjk; tot hot verleenen van
vergunning aan J. G. Mejjer tot het tjjdeljjk
in gebruik nemen der loods voor badkoetsen
tot vaststelling van den staat van ontheffingen
wegens H. O., dienst 1909tot wjjziging van
het raadsbesluit van 24 Maart jl. no 9 be
treffende het aangaan eonor tjjdolpke geldlee
ning en tot wjjziging der gemoentebegrooting
dienst 1909.
Eindeljjk is aan de orde de vaststelling van
het le Buppl. kohier H. O., dienst 1910.
In de Maandag gehouden vergadering
van buiRemeeBters en secretarissen in Wal
cheren zpn tot afgevaardigden naar de op 28
Moi a. s. in Don Haag te houden propaganda-
vergadering voor pensionneering van gemeente
ambtenaren benoemd de heeren L. Braam te
Sonbnrg en L. J. den Hollander te West-
knpelle.
De uitslag van den van 16—21 Mei te
Domburg door de schietvereeniging Domburg,
ter gelegenheid van thaar tienjarig bestaan,
gehouden provincialen schietwedstrijd is de
volgende:
De prjjzon korps geweer M 95 werden respec
tievelijk gewonnen door Medioburgum, Middel
burg, met 258 p., kon. scberpschuttersvereeni-
ging Vlissingen, Vlissingen met 242 p., Nut en
Genoegen, Biggekerke, met 238 p., Prins Hendrik
Veere, met 238 p., Voor Vaderland en Koning,
Neuzen, met 236 p., Klem maar Dapper, Aagte-
kerke, met 226 puntenallen met 25 treffers.
Op do baan buks waren achtereenvolgens
prpswinners Medioburgum met 458 p, Vlissingen
mot 428 p., Onder Ons, Vlissingen, met 426 p.,
Goes, Goes, met 421 p., allen met 25 treffers.
Prins Hendrik met 413 p. en Wilhelmina
Koudekerke, met 413 p do beide laatste
vereenigingen met 24 treffers.
In den wedBtrpd korps cylinder waren
prpswinnersVlissingen met 264 p., Medio
burgum met 261 p., Goes met 261 p.. President
stetjn, Oostbnrg, met 258 p.alien met 25
treff ersWilhclmina met 244 p. en Generaal de
Wet, Middelburg, met 238 p de beide laatste
verecnigingOD mot 24 treffers.
In den eerewedatrjjd geweer M 95, afstand
200 M., werden de beide prjjzen gewonnen
door Ver j sal, te Neuzen, met 57 en dr De
Koning te Vlissingen met 56 pnnten.
In den eerewedstrpd buks, afstand 12 M.,
waren prpswinners A. Minneboo te Veere mot
97 en L. Biesta te Vlissingen met 94 pnnton.
In den eerewodslrjjd cylinder werden de
beide prjjzen gewonnen door J. Honker, Mid
delburg, met 58 en G. van Dalsura, Vlissingen,
met 57 punten.
In den personeelen wedstrijd waren hoogste
prpswinners W. K. Hering, Middelburg, met
97 p.. J. Frank, Middelburg, met 96 p., A.
Minneboo, Veere, met 95, F. Minneboo, Veerei
met 95 en L. Biesta, Vlissingen, met 94 p.
Op de vrjje baan, geweer M. 95, afstand
200 M., waarop 14"0 kaarten verschoten werden,
waren de drie eerste prjjswinners W. K. Hering
71 p., P I onwerse, Domburg 71 p. en J.
Frank 70 p.
Op de vrjje baan buks, afstand 12 M., waar
voor 786 kaarten genomen waren, werden de
drie eerste prjjzen gewonnen door P. J. Elout.
Domburg, met 100 p., W. K. Hering met 98 p.
en A. Kleinepier, Biggekerke mot 98 p.
Op de vrjje baan rpkscylindergeweer, afstand
12 M. waarop 685 kaarten werden verschoten,
werden de drie eerste prjjzen behaald door D.
Trieier, Domburg, J. de Bok, Vlissingen en
P. J. Elout, Domburg, elk met 59 punten.
De raad van O v e zand besloot een
bjjdrage van f 125 te vorleenen aan den heer
Huyghobaert voor zpn tramplannen.
Do raad van Hoedekenskerke be
schikte atwpzend op de aanvraag om subsidie
voor eon tram, op grond dat bp de ontwor
pen ljjn de gemeente geenerlei belang heeft.
Maandag namiddag vergaderde te Hulst
in hot hotel De Graanbeurs de afdeeling Hulst
en omstreken, van de Vereeniging tot bevordering
der hijenfee t th Nederland. Er waren 16 leden
tegenwoordig.
Een buishoadeljjk reglement werd goedge
keurd en tot leden van het bestuur werden
gekozen de heeren H. H. M. Wanters, Hulst,
voorzitter, A. C. M. Poppe, idem, secretaris-
penningmeester, D. P. Butler, Zaamslag, H. C.
Beghjjn, Axel, en J. de Fejjter, Kloosterzande,
leden.
Naar men ons meldt, adviseert het be
stuur der Centrale liberale kiesvereeniging in het
district Hulst aan hare afdeolingen het
stellen van twee candidaten.
Door de centrale R. K. kiesvereeniging zpn
met algemeene stemmen candidaat gesteld de
aftredende R. K. Statenleden, de heeren E. B.
Dumolopn, A Moerdjjk, J, A. van Rompu en
J. F. A. M. van WaeBberghe, die door de
anti-revolutionnaire kiesvereeniging het
spreekt van zelf worsen gesteund.
Maa .dag kwam te Neuzen een com
missie nit Gedep. Staten om een onderzoek in
to stellen naar de ruimte op de openbare scholen,
naar aanleiding van de onlangs genomen raads
besluiten.
Vergezeld van Burg en Wetb, en de school-
eommisio werd een bezoek gebracht aan
school C.
Naar wp vernemen, werd bevonden dat al-
