MIDDELBIIRGSCHE COURANT. II*. 117 153- Jaargang. 1910. Zaterdag 21 Mei. Middelburg 20 Mei. Kameroverzicht. Benoemingen enz. Dit Stad en Provincie. LETTEREN'ÈNKUNST. Dere courant verwhijnt dadelijks, trot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Srij» WK kwartaal, zoowel voor Middelburg «Is voor alle plaatten in Nederland franco pp. f f. Afzonderlijke nummer» kosten 5 rent. Adv ertentië n bjj abonnement op voordeelige voorwaarden' Prospootussan daarvan zjjn aangbet bureau te^ bekomen. Advertentife'n voor.faet eorstvolgende nummer moeten dos middags vóór één our aan bat bureau? bezorgd zjjn. AdverWnüSns 10 caat por regel. Bij abooneaenl veel lager. Goboorlc* dood* ia alle anaeze familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regeln Pi.50elke regel «eer 10 oeni. Reclame» 10 cent per regel. Groots letten naar de plaats, die zij innemen Tot de planting van advertcatiën en reclame», niet" afkomitig uit Zeeland, betreffend* Paadel, Njjverheid oe Golóweien, is gerechtigd het AlgencnwB kdfsricatJi.Bqrean A. DB LM 95AB A*„ T*«rboigw«l 36B, Amsterdam Zitting van Donderdag Opeens was er heden groote belangstelling in de llamer. Gereserveerde en publieke tri bunes waren vol bezoekersmannelijke en ook vrouwelijke leden van den sociaal democrati sche staf, één-en-al verwachting van de dingen, die komen zouden. De groote tribune was eveneena flink bezet met senatoren en hooge ambtenaren. In de presidentsloge zaten vele dameszelfs de diplomaten-loge herbergde bezoekers. Het scheen dus wol alsof wjj een grooten dag zonden beleven, zoo iets, dat op een plechtige bjjzetting van het politieke omhul sel van Dr Kuyper zou gelijken Het verloop der zitting viel echter zéér tegen. Afgescheiden van een klein ruzietje tusschen de heeren Roodhuyzen, Schaper en Duymaer van Twist kwam er geen buitenge woon leven in de brouwerjj. Wjj kregen lange redevoeringen te hooren vol juridische wjjBheid over de toepassing van bet recht van enqoête, over de wet op de ministerieele verantwoordelijkheid, over het recht van interpellatie én over de vraagof een strafrechterlijke vervolging tegen dr. Knyper zou worden ingesteld, indien de enquête daartoe voldoende materiaal opleverde? De heer De Beaufort, die bet debat opende, zou tegen het voorstel Troelstra stemmen, echter niet omdat de enqoSte-wet hem een beletsel zou zjjn. Hjj vindt, dat er meer dan voldoende van de zaak bekend is, dat een enquête toch niet veel zou uithalen, wjjl enkele betrokkenen •buiten si" vertoeven, en dat men tevreden mag zjjn, nu dr Kuyper een «eereraad" heeft geaccepteerd. Doch, hoewel tegen de enquêtte sprekende, liet de heer De Beaufort niet na dr Knyper's optreden in deze zaak vljjmend acberp af te keuren. Niet minder scherp aikenrend liet de heer Van Ideinga zich uit over de »lintjea-zaak" in het algemeen. Het «uiteiljjk verband" kennen wjj allen, zeide bjj, het »innerljjk verband'' komen wjj immers toch niet te weten- Waarom dan een enqnête In het algemeen oordeel betreffende dr Kuyper zal daardoor geen wjjziging worden gebracht. Hjj zon, evenals de heer De Beaufort, tegen het enquête-voorstel stemmen. De heer Nolens trachtte den gulden midden weg te bewandelen. Zjjna inziens stond hier het persoonljjk element te veel op den voor grond. Bjj eone enquête moet altjjd het za kelijk barakter de overhand behouden. Wjjl de voorsteller aanstuurt op oen strafrechterlijke vervolging, zou de wet op d« ministrieele verantwoordelijkheid moeten worden toegepast Hp zon ook fep en Btemmen. Laatstgenoemd argument werd ook gebruikt door den heer Van Veen, do meeat hartstoch telijk gestemde tegenstander, die heden aan "t woord kwam. De heer Troeletra ontkent wèl ooit aan een strafvervolging in deze te hebben gedacht, doch kan den Jieer Van Veen daarvan niet overtuigen. Deze ziet deB voorstellers bedoeling heel anders in. Bovendien zit er te veel politiek achter. Met een enquête is de zaak niet uit. Op de volksvergaderingen zal het thema De Lintjeezaak, niet van de agenda afgevoerd worden. Hierin kan de heer Van Veen wel geljjk hebben Hp zou tegen stemmen. Zoo ook de heer V. d. Velde, die namens zjjn partjjgenoo- ten verklaarde, dat het »staatsbelang" deze enquête niet wettigt, te meer na de benoeming van den >Eereraad", die volledig licht over de zaak zal verspreiden. Voor de enquête spraken de heeren Van Doorn. Hoodhujjzen en Limburg, laatstgenoemde namene zjjn fractie, de vrjjzin&ig-democraten. Vooral de beer Van Doorn was bjjzonder sarcastisch. Hjj kon niet gelooven, dat er rechts een stemming kan heerschen om het voorstel te verwerpen. Juist m s lands belang achtte hg een en quête hoogst noodig, een dringenden eisch voor den goeden naam onzer administratie. Met de juridische bezwaren, in de nota Lobman ontwikkeld, ging bjj volstrekt niet mede. Dezelfde meening was de heor Limburg toe gedaan, die in een zeer uitvoerig betoog aan toonde, dat de enquête op het geval Kuyper- Lehmann wel degeljjk toegepast kon worden. Niemand zou er aan denken een strnfvervol- ging tegen Dr Knyper in te stellen, wjjl de «tragiek" der zaak zulks verbood. Spreker zou met zjjne partjjgonooten voor hot voorstel Troelstra stemmen, omdat deze erqoêto misschien nog meer materiaal kau opleveren, en ook, omdat zjj, die in tie eerste plaats op een nader onderzoek hadden moeten aandringen, dit nagelaten hebben. Ditzelfde standpunt was ook door den heer Roodhujjzen ingenomen, die tot groote ergernis der rechterzjjde verklaarde, dat z.i.dr. Kuyper zelf op de aanneming van dit voorstel bad moeten staan. Deze opmerking ontlokte den heer Duymaer van Twist den uilroep «Allemaal comedio!" Het gevolg hiervan was: eene kleine ruzie, die echter spoedig door den voorzitter word nedergehamerd. Morgen bomt de heer Troelstra aan het woord. Na de pauze werden achtereenvolgens de conclusies op de rekesten dor met grieven beladen hoofdofficieren, kapiteins en ritmeesters aangenomen, waarover de stemming verleden week, na een ampel driedaagscb debat, was uitgesteld. Nota Van Heeckeren van Keil. Er is thans een tweede gedeelte verschenen van de nota door den heer Van Heeckeren van Keil aan de Eerste Kamer gezonden, waarin in het bjjzonder wordt behandeld de kwestie van de Noordzee-entente. De schrjjver stelt eerst in het licht de moei- Ijjke positie waarin bjj zich bevond, en de vraag die hp zich stelde, of hjj als volksver tegenwoordiger er in mocht berusten, dat de Staten-fieneraal in volslagen onwetendheid werden gelaten van het dreigend gevaar eener vreemde interventie of zelfs occupatie, die ons sedert eenige jaren boven het hoofd hangt, en of het niet zjjn plicht was, om bp de regee ring op eene korte mededeeling in comité - genoraal omtrent hetgeen in 1904 is voorge vallen, aan te dringen. De aangelegenheid verkreeg naar de mee- ning van den schrijver der nota een veel ernstiger en bedenkelijker karakter, toen in Iff08 bleek, dat de Minister van Buitenlandache Zaken bjj het sluiten der Noordzee-entente, d. w. z. toen ons een geschikte gelegenheid aangeboden werd, om te trachten hot dreigende gevaar door middel eener verdragsbepaling af te wenden, volstrekt geen rekening bad ge houden met de hoog ernstige gebeurtenissen, die in 1904 waren voorgevallen. Tot juist begrip dezer quaestie geeft de heer Van Heeckeren Van Keil een overzicht van den loop der onderhandelingen over de betreffende verdragen, zooals die in een buiten- landsch tijdschrift geresumeerd worden. Een machtig souverein, zeer ontstemd dat hjj zoo vaak en zoo onverdiend voor den onruststoker van Europa werd aangezien, heeft in 1907/8, ge heel onverwachts, het loffeljjk plan opgevat om aan zjjne kleine buren, als bewjjs van goede nabuurschap kleine geschenken aan te bieden. Toen evenwel bleek, dat die geschenken, wegens bun gemis aan practische waarde, niet overal even zeer op prjjB werden gesteld, en dat eenige kleine Staten (o. a. Zweden en Noorwegen) daarvan verschoond wensohten te bljjven, beeft de milde gever, bevreesd dat zjjn goede bedoelingen miskend zouden worden, zich gehaast de ontevreden buren door aan vulling van het ontbrekende zooveel mogeljjk tQvredon te stellen. Opmerbeljjk is het nu, dat, terwjjl iedereen zich bejjverd heeft van die zoo gunstige poli tieke strooming van 1907/8 zooveel mogelpk profijt te trekken, Nederland de eenige mo gendheid van den 2den rang geweest is, die deze schoons gelegenheid ongebruikt heeft laten voorbjjgaan en die zich gehaast heeft althans voor zoover uit de pers bljjkt om het aangeboden verdrag zoo goed als onver anderd te aanvaarden, uit vrees dat dit kost bare geschenk, zooals de Minister van Bniten- landsche Zaken op 1 Mei 1908 en op 30 November 1909 aan de Tweede Kamer te ver staan gaf, ons anders zou ontsnappen, en later gevraagd zou wordenWaar is Nederland f Wanneer men nu let primo op de groote belangen, die voor ons vaderland hier op bet spel staan, en secundo op het feit, dat poli tieke verdrogen ten voordeele van mogend heden van den tweeden rang slechtB hoogst zelden voorkomen, dan zal toch algemeen be treurd moeten worden, dat de Minister van Buitenlandsche Zaken van de Noordzee-entente geen beter gebruik heeft gemaakt, en zich niet heeft aangesloten bjj de andere mogend heden van den 2en rang, om gezamenlijk met meerdere boop op succes voor gemoenschappe- Ijjke belangen op te komen. De heer Van Heeckeren van Keil zegt door zjjn nota's getracht te hebben te redden wat nog te redden viel en den Minister van Bui tenlandsche Zaken het denkbeeld eener addi tioneels verklaring aan de hand te hebben gedaan, in de hoop dat wjj langs dien weg de voor ons vnderland zoo boog noodige zekerheid alsnog zouden verkrjjgen. Het was immers moeiljjK aan to nemen, dat Duitschland en Engeland ernstige bezwaren zouden gemaakt hebben om ons dezelfde zeker heid toe te staan, die zjj slechts weinige maan den te voren aan Noorwegen geschonken had den, d. w. z. de zekerheid, dat de integriteit van ons grondgebied, ingeval van een Euro- peeschen oorlog zou woiden geëerbiedigd. By kon. besluit.- zjjn benoemd tot controleur van den arbeid, J. K. F. Arkes, schilder, te Groningen, C J. A. Foppele, sigarenmaker, te 's Hertogenbosch, H. P. de Haas, winkelbediende, te Rotterdam, G G. Hey, timmerman, te 's Gravenhage, A. Kruyver, arbeider in het bedrjjf van machinale houtbewerking, te Zaandam, en G. J. Oonk, textielarbeider, te Enschedé; is benoemd tot directeur der registratie en domeinen te Leeuwarden A. E. J. Bertling, thans inspecteur der registratie en domeinen te LeideD. Gedurende de maand April werden uit Zeeland verzondendoor Bergen op Zoom 7350 Kg. oesters en 22 506 Kg. mosselen, door Krabbendpke 3350 Kg. oesters, door KruiDin- gen—Yeraeke 146 226 Kg. oesters, 530 Kg. mosselen en 85.224 Kg. alikruiken, door Vlake 25.091 Kg. oesters en door Bruinisse 19.420 Kg. oesters en 420 640 Kg. mosselen. Te Philip pine werden aangevoerd 252 800 Kg. mosselen. Ook de heer mr. R Fruin Tb.Az. door de Vrijzinnig-Democratische kusvereeniging alhier voorloopig c&ndido&tj- gesteld voor de Prov. Staten, heeft voor een eventueele candidatuur bedankt. In verband niet den voorgenomen propa- gandatooht van de Nederlandsche Automobielclub naar Walcheren zal Zaterdag de sportcommis- aie van die club een proefrit maken van Ber gen op Zoom, langs den Scheldedam bjj Ril land, naar Middelburg. Van uit onze stad zullen de wegen, die bp den tocht door Walcheren bereden worden, onderzocht worden. Toen de 71-jarige landbouwer P. alhier Donderdag morgen met zjjn kleinzoon op het land werkte, geraakte een streng waarmede het paard bevestigd was, los. P. dit willende ver helpen ontving van het dier een zoodanigen trap tegen het hoofd dat bjj in bewuateloozen toestand geraakte. Hjj werd naar zjjn huis vervoerd en iB 'a avonds aan de gevolgen van dit ongeluk overleden. De St. Crl no 115 bevat de statuten van de Vereeniging Voor de Kunst te Middelburg. Het doel der Vereeniging is de belangstel ling in beeldende kunst en kunstnijverheid krachtdadig te ontwikkelen. Zjj tracht dit te bereiken door het inrichten van tentoonstellingen op voornoemd gebied, waarbjj het streven voorzit, om die tentoon stellingen voor alle kringen toegankelijk te stellen, en de kunst in hare verschillende uitingen door voorlichting of verklaring be- grjjpeljjk te maken. De Vereeniging is, opgericht voor den tjjd van 29 jaar, aangevangen met 1 Juni 1904. Het bestuur bestaat uit de dames en heeren M. J. van Benthem Jutting, E. C. Berdonis van Berlekom—T ilanus, J. H. Deibei, M. S. Evers—Keg, A. L. J. Goethals, J. Hejjse, A. P. Ogterop, W J. Schütz en H. Tak. Tot vaandrig is benoemd de reserve-ser geant K. J. Boejjinga van het derde reg. infanterie. Door de Centrale antirevolutionnaire kiesvereeniging is thans, naast het aftredend lid de heer G. van de Putte, definitief tot eandidaat voor de Provinciale Staten in het district Vlissingen gesteld de heer H. J. E Gerlach van St. Joosland. Bjj de Donderdag te Koewacht ge- honden stemming voor lid van den gemeente raad, ter voorziening in de vacature, ontstaan door het overigden van den heor C. de Blieck, werden 248 geldige stemmen uitgebracht. Het aantal kiezers is 300. Gekozen is de heer Jos de Blieck met 132 stemmen. .Verder verkregen de heeren C. van Doorsolaar 67 en Th. de Smet 49 stemmen. In de Donderdag gehouden raadsvergade ring te Philippine was ingekomen een schrjjven van Ged. Staten, inhoudende dat aan het verzoek van den heer G. D. A. Voerman niet kan worden voldaan, om het voetpad over de kruin van den bavendjjk te verleggen naar den teen aan de zjjde ven het haventerrein. De kontBkljjke goedkeuring is verkregen op de nieuwe verordening op de haven, waarin een artikel voorkomt bepalend, dat aan den westkant van het haventerrein niets anders dan mossels mogen geladen en gelost worden dus voortaan geen suikeibieten meer. De rekening en verantwoording der gezond heidecommissie werden in orde bevonden en goedgokevrd. Het salaris van den gemeentewerkman werd wegens meerdere werkzaamheden met f '25 verhoogd. Te Groede zjjn Donderdag, ter voor ziening in de vaeaturo-Bamm&cher, als can- didaten voor lid van den gemeenteraad gesteld de heeren Jobs. de Vlieger, Jac. Verbage Pz. en J. B. Becu Jr., allen behoorende tot de liberale partjj. De stemming heeft 27 Mei plaats. Donderdag had te Schoondjjkede algemeene vergadering plaats van den Generaten Prins Willtmpolder. De rekening over 1909 word vastgesteld mot een bedrag voor in komsten van t 17.707.88, voor uitgaven van f 15 653.85. De polderlasten zjjn voor 1910 mot f 1 per H.A. verhoogd en vastgesteld op f 4 30 (over 2995, 78 H.A.) Een verzoek namens de heeren Lippens om overname door den polder van den weg van Schoondjjke naar Sasput, wat het onderhoud botreft, werd aangehouden tot nader onderzoek. Vergunning werd verleend aan P. de Ëadts om eene brug over de vaart te leggen. Eene geldleening van f 10.000 zal aange gaan worden tot aanleg van grintwegen. ONDERWIJS- Mejuffrouw Vrouwenvelder, onderwijzeres aan de R. Kath. school te O n d-V olie meer, heeft tegen 1 Juli e. k. ontslag ge vraagd. Naar ffet Volk meldt, is rnej Anke van der Vlies, onder den naam van Enka bekend als christen-socialistisch sehrjjfater en spreek ster, door bet bestuur der Rotterdamsche Diaconieschool, waar zjj als onderwjjzeres werkzaam was, ontslagen omdat zjj socialists is. De Staatscommissie, belast met het af nemen van het examen bedoeld bjj art. 11 der wet op het notarisambt, zal hare zittingen houden in het voormalig kantongerechtege bouw, aan het Binnenhof, te 's Gravenhage, op 1 Juli e. k. en volgende dagen, des voor- middags te 9'/, uur. Voor nadere bijzonderheden zie men de St. Crt. no 115. Op 89-j rige leeflpd is te Parjjs over leden de eens wereldberoemde opera-zangeres Pauline Viardot. Vooral in de opera's van Meyerbeer en Gounod heeft zjj haar triomfen gevierd. Zjj bezat een van de mooiste mezzo sopranen die men ooit gehoord heeft. Door haar vele kunstreizen was ze over de heele wereld bekend. RECHTSZAKEN. Arrondissementsrechtbank te Middelburg. Moord. Voor bovengenoemde rechtbank werd heden behandeld de zaak tegen M. P., 23 jaar, arbeider, geboren en wonende te Cortgene, thans in hechtenis te Middelburg. Hem werd ten laste gelegd dat hg in den avond van 28 Maart te Cortgene, met het oogmerk om Adriaan Markusse zwaar lichameljjk letsel toe te brengen, althans om dezen te mishandelen, genoemden Markusse met een mes in het iinkerdjjbeen n&bjj de liesstreek beeft gestoken, tengevolge waarvan deze denzelfden avond is overleden- In deze zaak waren negen getuigen gedag vaard, waarvan twee tevens als deskundige. Na voorlezing van bet bevel van verwjjzing werd tot het hooren der getuigen overgegaan. L. Vogelaar, timmermansknecht te Coigns- plaat, verklaarde dat bg op tweeden Paaschdag in gezelschap was van verschillende personen. Omstreeks negen nur liep hg met hen, ook MarkuBse, kalm langs de Kaaistraat. Beklaagde kwam hen tegen en bleef voor hen staan. Markusse klopte hem vriendschappelijk op den schouder en zeide »Ha Finus", waarop hg zag dat beklaagde een stekende beweging maakte naar het onderlyf van Markusse. Deze riep «jongens help me. hg steekt me." Markusse ging naar de overzjjde van de straat en viel daar bewusteloos neer. Hjj bloedde. De gewonde is naar een schuurtje gebracht en weldra overleden. J. M. de Kater, timmerman te Cortgene, verklaarde in denzelfden geest als de vorige getuige. De beklaagde deelde mede dat bjj in den bewusten avond in de herberg van De Regt was geweest, waar bg ruzie kreeg met De Fouw. Hjj was onder den in>loed ran sterken drank en kocht een mes. Op straat kwam hjj eenige jongens tegen en heeft een hunner, Markusse, oen steek toegebracht. Hjj dacht De Fouw voor ^ich te hebben. Toen hg gestoken had is hjj weggeloopen en naar de herberg van De Regt gegaon. J. Slager, koopman te Cortgene, was in den bewusten avond, na het gebeurde mot Markusse, in de herberg van De Regt; beklaagde was cenigszins dronken en opgewonden. Hg toonde getuige een mes en zeide in staat te zjjn om een moord te doen. Met het mes stak hjj in een heining en zeide ook Keur zjjn vet te zullen geven. De beklaagde verklaarde hiervan niets te weten, H. Keur, koopman te Cortgene, verklaarde den bewusten avond in de herberg van De Regt geweest te zjjn en door den beklaagde met diens mes bedreigd to zjjn. Hg heeft zich daarop verwgderd. H. de Regt, vrouw van C, Amperae te Cortgene, de volgende getuige, verklaarde dat beklaagde bg haar een mes had gekocht en daarmede, terwjjl het geopend was, naar bui ten was geloopen. Hjj was niet dronken. De volgende getuige C. Maliepaard, brigadier der rjjksveldwacht, deed mededeeling van door hem in beslag genomen goederen- Op verzoek van den verdediger gaf deze getuige eenige inlichtingen omtrent don ver- slagene, het was een bedaarde, nette jongen. De gemeente veldwachter te Cortgene gaf ook inlichtingen omtrent den verslagene en noemde hem ook een bodaarden fatsoenlijken jongen- De beklaagde was dikwjjls dronken. Dr. P. Schoute, arts te Middelburg, als des kundige opgeroepen, deed mededeelingen om trent de toegebrachte verwonding. De oorzaak van den dood van Markusse was de hem toe gebrachte wond, die absoluut doodeljjk was. Hulp kon niet meer baten, hg is aan ver bloeding overleden. De' wond kon toegebracht zjjn met het ge tuige vertoonde mes van den beklaagde. J. van den Drift, arts te Coljjneplaat. even eens als deskundige gedagvaard, verklaarde in dezelfden geest als de vorige deskundige. De beklaagde hield vol van het gebeurde niets meer te wetenhg was dronken. Hg heeft Markusse niet zien vallen. De ambtenaar van het O. M. achtte nit de getuigenverklaringen en de mededeelingen van beklaagde hetgeen hem ton lastegelegd was bewezen. Bg wees er op dat de plaats waar de ver slagene getroffen is zeer gevaarljjk is. Het opzet tot de daad bljjkt uit de uit latingen van beklaagde. De ambtenaar, het ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen achtende, vorderde schuldigverklaring van beklaagde aao mis handeling met doodeljjk gevolg en diens ver- oordeeling tot drie jaar gevangenisstraf met mindering van het voorarreBt. De verdediger, de heer mr. F. N. van der Bilt, advocaat te Middelburg, zeide aaterniet veel Bympathie bjj hem bestond om beklaagde te verdedigen. Beklaagde staat slecht bekend; hjj is de schrik van zjjn omgeving. Hg is spoedig gereed om te steken en steekt uit louter lust. Uit het verhoor van de getuigen iB gebleken dat Markusse een bedaard persoon was, maar uit de stukken is dit niet gebleken- Pleiter achtte het vreemd dat daarnaar niet is onderzocht. Het bewjjs van de zaak bewezen ach tende, evenals het opzet, meende spreker echter dat niet bewezen is dat het oogmerk bestaan zou hebben om MarkuBse te dooden of te verwonden. De beklaagde heeft zich beroepen op dron kenschap maar dat kan hem met helpen, ook niet dat hjj zich in den persoon zou vergist hebben. Lichtpunten zag pleiter niet in de zaak en daarom liet bjj aan de rechtbank de vraag over welke straf zjj zal opleggen. Hierna werd het onderzoek iu deze zaak gesloten verklaard en de uitspraak bepaald op heden over acht dagen. Verder werd behandeld de zaak tegen R. 8., 19 jaar, kellner, geb. te Essen en wonende te Bochum, en F. B. S., 21 jaar, kellner, geboren en wonende te Bochum, beiden te Middelburg in hechtenis. De eerste was beklaagd van diefstal, de tweede van heling. Gedagvaard waren drie getuigen. Als tolk trad op de heer A. Petermejjer,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1