MIDDELRURGSCHE COURANT.
133* Jaargang.
1910.
Maandag
2 Mei.
Middellrarg 30 April.
Uit Stad en ProvinGie.
Verkooplngen enz.
VersGfiiiMMe BerieMsa
M*. 102
T ij.
De re courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
per kwartaal, zoowol voor Mlddolburg ala voor alle plaatsen in Nederland franco pp. I t.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
A d tTi t entiën bjj aboanement op voordeelige Toorwaardea'
Prospectussen daarvan zgn aan bet bureau te bekomen.
Advorteatiën voor-lhet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één nur
aan bat bureau bezorgd zgn
Advertentifin i 10 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte», dood- ea
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regeli f 1.50; elke regel »cec
10 eest, Beolamea *0 cent per regeL Groote lotter» naar de plaata, die zij innemen,
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeoland, betreffeat
Handel, Ngverheid en Goldweiem, is gerechtigd bet Alg*nac« Advsrintlt'Unrraa A. C8i LA
NAR Ah., NA. Voarbnrgwal 366, Amsterdam.
Dit nummer bestaat flit twee bladen.
EERSTE BLAD.
De opgaaf van den spoordienst, overeen
komstig de regeling die morgen, 1 Mei, in
werking treedt, komt voor op de vierde
nijde van het tweede blad.
Sprokkelingen.
In bet district Hulst heeffrten slotfe d e
coalitie toch gezegevierd.
Wg rekenen daaronder ook de Christelijk
Historiachen, want zg die bg eerste stemming
den heer Dees aanwezen, zullen Vrjjdag wel
den heer mr P. Dieleman hun stem hebben
gegeven.
Toch heeit deze verkiezing eene welver
diende les gegeven aan de beeren die in dat
district de kaarten uudeelen.
Er is nu getoond dat oen zeer groot deel
der kiezers niet langer aan bun leiband willen
loopen.
Kr zgn harde woorden gebezigd, maarteveuB
zeer ware.
En het kan niet anders of de naweeën van
het gebeurde zullen nog lang, zeer lang zich
doen gevoelen.
Langzamerhand zullen ook bg de andere
partjjen do oogen wel opengaan voor het
drjjven der leidets en voor het misleidende
van de leuze, waarmede men, 't koste wat het
wil, de coalitie bg elkaar tracht te houden.
Dat in een zoo goed gedisciplineerde partjj
als de Roomsch Katholieke zulk een krachtig
en flink volgehouden protest tegen de kop
stukken der partjj mogelijk iB geweest, mag
een feit van beteekenis hoeten.
De lieflijkheden, die men elkaar heeft toe
gevoegd, vormen een bittere parodie op de
verheven beginselen waarvan de coalitie heet
nit te gaan.
Het onzedeljjk coalitie-geknoei, dat nu al
zooveel jaren ons politiek leven bederft en
demoraliseert en de hoogste gevoelens exploi
teert en misbruikt om macht te verwerven en
persoonlijke belangen te dienen, zal zgn loon
wel thmis krggen.
-w« wachten ruBtig al.
lntussehen brengen wg buide aan hen, die
zoo krnchtig zioh hebben doen gelden.
Zg mogen tevreden zgn over hun succes
al hebben zg de overwinning niet behaald, zg
maakten toch een flink figuur. En in het ver
volg zal de heersehende purtg met- hen wel
rekening moeten houden.
Dat is hot gevolg van het thans voorgevallene.
Wg schreven hiervoren over do verheven
beginselen waarvoor de coalitie beweert te
ttagden.
En Vrgdag hoorden wg door den spreker
bg de opening der Christelgke Kweekschool
alhier hoog opheven van den ehrietelgken
geest, die alles, ook het onderwgs, moet
doordringen.
Hoe die toepassing vindt, zelfs bg leiders
van de a*ti-revolutionnaire partg, bleek dezer
dagen in den Haagschen gemeenteraad, toen
de kwestie der Kindervoeding aan de
•rde was.
De wethouder De Wilde verzette zioh daar
tegen omdat, volgenB zgn bewering, 't meeBt
de schuld der ouders is, dat de kinderen niet
te eten krggen.
Daarom moet men geen eohoolvoeding ver
strekken. >De ouders gaan geheel steunen op
de overheid, verteren hun geld in kroegen en
■et luieren, en dat werd door het voorstel
van Burg. en Weth. maar in de hand gewerkt.
De enkele kinderen, die buiten de schuld
hunner ouders honger hebben, kunnen wel
gesteund worden door de diaconiën of het
Bnrgerlgk Armbestuur."
Zoo'n redeneering mag, zegt de Qoesche Crt,
tereeht genoemd worden van steile anti-revo-
lutionnaire onbarmhartigheid. Aangenomen
al dat 't waar zou zgn, iedereen behalve
meneer De Wilde weet dat 't niet waar is, dat
alle of de meeste kinderen die gebrek lgden,
dit te wgten hebben aan de luiheid en de
drankzucht hunner ouders, zou 't dan ehristelyk
mogen hoeten die stumpers daarvoor nog meer
te laten lgden, die kinderen dupe te laten
worden van de gewetenloosheid hunner ouders.
De weerzinwekkende taal van meneer De
Wilde werd door den anderen wethouder, den
heer Tan Sandick, gaqualificeerd als «onbarm
hartig" en de meerderheid van den raad toonde
gelukkig meer christenzin dan de anti-revo-
tionnaire wethouder.
Dat er enkele anti-revolutionnairen zgn
die in dit opzioht anders denken is waar,
maar in 't algemeen is de praotgk der anti-
revolutionnaire beginselen in dezen inderdaad
zeer hardvochtig. Helaas, er zgn ook liberalen
die op dit punt niet vrg uitgaan.
Nu op dit oogenblik weer de kwestie van
het Groenloopen aan do orde is, komt
ons van zelf in herinnering hoe wg jaren ge
leden tegen de daarbg voorkomende misbruiken
met kracht opkwamen.
Wg hebben daarover menigen aanval te
verduren gehad.
Het Vaderland vroeg velen hooggeleerden
hoe zg dachten over die gewoonte, en prof.
Van Blom te Delft gaf het volgende sobere
en juiste antwoord
»Men stelt m i. de quaestie verkeerd zoo
men vraagtgroentgd of geen groentgd
Nederland kent, anders dan b.v Duitsohland,
den hiBtorisoh geworden toestand van groote
studentenkorpBen In die omvungrgke vereeni-
gingen met haar eigen traditiën en gewoonten
gevoelt de nieuweling zich als een vreemde.
Niet een korpswet nooh een studentenjargon
maakt hem groen, hg «s groen. Met al den
min aangenamen aankleve van deze eigen
schap.
Den groentgd «afschaffen" schgnt mg hier
om een uitdrukking zonder zin.
De eenige vraav, die zich laat stellen, is of
men dien groentgd zal reglementeeren, ja dan
neen.
Waar nu de reglementeering de mogelgk-
heid schept om excessen te keeren, verkies ik
haar boven de struisvogelpolitiek die waant
af te schaffen wat zg in wezen geheel onge
breideld laat voortbestaan."
Dat is zeer juist.
En terecht vestigt Land en Volk daarop de
aandacht van hen die op dit oogenblik een
nieuwe beweging op touw zetten.
Evenals vroegere bewegingen telkens dood-
geloopen zgn, is ook de huidige hopeloos. Wg
willen aannemen, dat in den groentgd veel
verkeerde dingen gebeurenofschoon het, zoo
wg goed zgn ingelicht, vroeger heel wat erger
was. Maar al deze dingen zgn rechtstreeks
uitvloeisel van den geest, die sommige stu
denten boheerscht. En deze, wordt door bet
ontnemen van elk reglementair karakter aan
den groenen tgd der nieuwelingen niet ge
keerd. Eer zouden de gevolgen verergeren.
Thans is te Middelburg déünitieftot
stand gekomen een plaatselgk sub-comité Ter
taille van het Kind, dat ten doel heeit gelden
te verzamelen voor den bouw van een nieuw
koloniehuis te Egmond aan Zee voor het
Centraal-Oenootschap van Kinderher stellings- en
vacantiekolonies.
Het sub-comité is samengesteld als volgt
mevrouw J. A. P. G. van den Brandeler
Klem, eere-presidente, Herman Sngders, pre
sident, E. W. Hendrikse, penningmeoeter,
mevrouw R. WeglSnugff, en dameB M.
Fokker, M. C. Callenfels, M. de Cleyn Brem,
C. A. Goethals en H. Bolle, secretaresse.
Door de leerlingen van de derde klasse
van de rgksnormaallessen a 1 h i e r is Vrgdag
aan den heer A. Lgsen, die als leeraar voor
muziek aan die inriohting zgn afscheid heeft
genomen, een aandenken geschonken in den
vorm van een zilver potlood met goud beslag.
Zooals in ohb vorig nommer in het ver
slag der opening van de Christelgke kweek
school alhier is gemeld, wordt deze ge
vestigd in het Onde mannen- en Vrouwenhuis
op de Gracht alhier.
Daardoor zgn van zelf alle onderhandelingen
met de gemeente afgebroken en is de raad
ontheven van een beslissing omtrent het ge
bouw der Werkversshaffng.
De sergeant le klasse H. L. J. Polvliet
van het 2e bataljon 3e regiment infanterie
te M i d d e 1 b u r g is als nummer een geslaagd
bg het examen voor sergeant-majoor instruc
teur. Aan dit examen, te Bergen op Zoom
afgenomen, werd door 22 onderofficieren deel
genomen.
Bg Kod. besluit is benoemd tot notaris
te Barneveld D. C. van Nimwegen thans
notaris te Middelburg.
Verder is benoemd tot burgemeester van
Zierikzee mr D. van der Vliet.
In plaats van den heer J. IdBinga. die
wegens vertrek naar Den Haag ontslag was
verleend uit de betrekking van ontsmetter
voor de Provinciale Zeeuwsche Vereeniging Hel
Groene Kruis, is met 1 Mei a. s. als zoodanig
benoemd de heer J. BeerendB, vroeger verplo-
ger in het gasthuis te Middelburg, tbans te
Heinkenszand.
De directeur-generaal der postergen en
telegraphie maakt bekend dat, met ingang
van 4 Mei, te Scherpenisse een hulp-
telephoontoor voor het algemeen verkeer zal
worden opengesteld.
De diensturen zgn gelgk aan die van het
betrokken hulptelegraafkantoor.
In de raadszitting van Vrgdag te B i e r-
vliet werd, in de plaata van wglen den heer
E. Ongenae, benoemd tot lid der commissie
tot wering van schoolverzuim de beer
Dobbelaar.
De verkiezing voor een raadslid ter voor
ziening in de vacatnre-Ongenae, is vastgesteld
op 14 Juni, 24 Juni en 7 Juli.
Een afselieid.
In de beden ochtend gehouden zitting van
het kantongerecht a 1 h r, de laatste die door
den heer jhr mr J. P. F van der Mieden van
Opmeer werd geleid, waren vrg veel belang
stellenden aanwezig.
Daar waren de officier en de snbstitunt-
officier bg de rechtbank, jhr mrW. H. Hoeuft,
rechter, mr S. Gratama Hz., oud-rechter, de
oud-griffier bg het kantongerecht mr E. Bonn,
mr H. W. E. graaf Schimmelpenninck, ambte
naar bg het O. M. bg het kantongerecht, de
heer J. M. Goester, ontvanger der registratie
g. a. en de leden der balie.
Als plaatsvervangend griffier had zitting mr
C. L. Gratama.
Door den heer mr P W. J. Bgnen, ambte
naar van het O. M. bg bet kantongerecht,
werd de volgende toespraak gehouden
>Sta mg too, mgnhecr de kantonrechter,
een enkel woord tot u te richten.
Het is heden de laatste zitting van het kanton
gerecht, die door u zalworden geleiden ongaarne
zouden wg u van hier atscheid zien nemsD,
zonder u de verzekering te hebben gegeven
dat wg n noode been zien gaan en zonder u
nog vele goede jaren buiten uw ambtelgk
leven te hebben toegewenBcht.
Na zoo lange samenwerking met zoo velen
onzer znlt gg begrgpen, dat wg dezen dag
niet onopgemerkt noch konden nooh wilden
laten voorbggaan, al weten wg dat alle niter-
lgk vertoon u onsympathiek iB.
Daarom slechts een enkel woord.
Uw ambtelgke loopbaan zgt gg m 1863
begonnen uIb kantonrechter te Cortgene en
achtereenvolgens hebt gg ditzelfde ambt be
kleed te EIburg, te Zaandam, te Alkmaar en
sindB 4 October 1880 te Middelburg.
In geen rechterlgke betrekking, sinds gg uw
ambt aanvaardde hebben zich de werkzaam
heden zoo uitgebreid als in de betrekking,
thans 47 jaar door n vervuld. Bgna geen wet
is er in de laatste jaren tot stand gekomen,
die niet in meerdere of mindere mate uwe
medewerking vordert.
Tooh is het niet deze voortdurende veran
dering noch de vermeerdering van werk, die
u heeft doen besluiten uw ontslag te nemen;
uw groote werkkracht, uw uitgebreide kennis
en rgke ervaring wisten hieraan gemakkelgk
het hoofd te bieden, zonder dat gg ooit van
hetgeen gg meendet dat nw taak was, iets
aan anderen hebt overgedragen, terwgl gg ook
slechts uiterst zelden de hulp van nw plaats
vervangers moest inroepen rust van uw
bezigheden hebt gg nimmer genomente veel
of te zwaar is u nw ambt nooit geweest. Nog
geheel berekend voor uw taak legt gg uw
ambt neer, omdat gg gehoor wilt geven aan
den wensch zooals die door de Kegeering zoo
nadrukkelgk in haar achterstandswetten is
neergelegd.
Doch zoo gg dan thans van ons heengaat'
wees overtuigd, dat bg allen, die met u
samenwerkten, de herinnering levendig zal
blgven aan u als aan een magistraat, die sgn
ambt met groote liefde, met groote nauwge
zetheid en met groote waardigheid heeft ver
vuld.
En mag ik nog een meer peraoonlgk woord
hieraan toevoegen, dan is het een woord van
dank, niet alleen voor de welwillende mede
werking, die gg altgd aan mg als ambtenaar
van het openbaar ministerie heb verleend,
doch ook voor de wgze waarop gg mg hebt
geleerd, door van het Openbaar Ministerie
steeds een even groote nauwgezetheid te vor
deren, als gg voor u zelf steeds betrachtte."
Daarna nam de deken der orde van advo
caten het woord.
«Mgnheer de kantonrechter - zeide de heer
mr M. Jacq de Witt Hamer ongeveer toen
de balie vernam dat u heden uwe laatste zit
ting zoudt houden, heeft zg zich opgemaakt
dia bg te wonen om voor u nit te spreken
hare hartelgbe sympathie en u toe te wonschen
dat de rust, door u niet gezocht, u toch niet
onwelgevallig zal zgn.
Een oud Latgnseh spreekwoord zegtBonus
Judex, debet ha bere duos salis, saletn sapienliae
nc sit insipidus, salem conseienttae, ne sit diabolus.
Welnu, deze beide zouten hebt u bezoten
en het kan niet anders of wanneer gg terug
ziet op uw werkzaam leven gg de zelfvoldoe
ning smaken moet nog in uwe volle kracht
heen te gaan.
Jhr mr Van der Mieden van Opmeer zeide
geen plechtige zitting belegd te hebben en
verklaarde dat bet een groote verrassing voor
hem was zoo7ele belangstellenden tegenwoor
dig te zien.
Ik erken zoo ongeveer ging hg voort
dat het mg leed doet mgne betrekking te
moeten neerleggen, na 47 jaien ale kanton
rechter workzaam te zgn geweest.
Maar de omstandigheden hebben mg er toe
gedwongen; bet is nu eenmaal zoo dat de
ouderen plaats moeten maken voor de jongeren.
Het verzacht echter mgn leed dat gg allen
van zulk een warme sympathie jegens mg hebt
blgk gegeven.
Ik zeg u daarvoor hartelgk dank.
Door het bestuur van liet waterschap Baar
land werd heden le O u d e 1 a n d e aanbe
steed hel verhoogen van den binnenberm des
zcedijks, tusschen de dijkpalcn 19 eu 26,
over een lengte van 650 Meter
Minste inschrijver was J. Tholens te Hoek
voor f2897, en hoogste A. Karelsc te Borsele
voor f 5300. De raming was f 4750. De gun
ning is ingehouden. Bovendien waren er nog
15 andere inschrijvers.
Door het bestuur der waterkeering van den
cal. Anna Fmopolder werd heden morgen te
Wissenkerke aanbesteedhet verbeteren
en onderhouden der waterkeerende werken
aan genoemden polder voor den dienst 1910/11.
Minste inschrijver was de heer C Dorst Cz.
te Stavenisse voor f 7700.
De raming f8439.
Donderdag avond is brand ontstaan in
een schuur te Sommelsdgk. Met een weinig
hooi zgn ook vier paarden en vier balveren
verbrand. Oorzaak onbekend. Verzekering
dekt de schade.
De politie te Zeist heeft een dievenbende
opgespoord, bestaande uit een achttal jongens
van 14 tot 18 jaar. die in den laatsten tgd
bg verschillende inwoners kippen, duiven,
eenden en kongnen uit de hokken ontvreemd
den, om dit gestolene dan bg een poelier te
verkoopen.
Ongelukkon. Donderdagavond is te
Krimpen a. d. IJssel op een Bteenfabriek de
machinist door een as van de machine gegre
pen en geheel uiteengescheurd. De ongelukkige
laat een vrouw met twee kinderen achter.
Op den Rgn bg Wageningen is Vrgdagmorgen
een 22jarige schipper nit Gent bg Ngmegen
bg bet loszetten der fok over boord geslagen
en verdronken. Het lgk is niet gevonden.
De gemeentebesturen van den Doel,
Liefkenshoek en Lillo hebben van den Bel
gischen minister van openbare werken bericht
ontvangen dat bg besloten heeft een overzet-
dienst per stoomboot tusschen deze gemeenten
in te richten.
De luchtballon Fleurus, van de Aéro Mutuel,
is Vrgdngochtend, terwgl men bezig was hem
te vullen, zonder net te Brassel ontsnapt en
in oostelgke richting weggedreven. Een ruk
wind had hem gepakt.
Den vorigen dag had haaBt een ernstig on
geval plaats gehad met den bestuurbaren
luchtbal La Belgigue. Op het oogenblik dat
de ballon na een vlucht boven de tentoon
stelling in Brussel in zgn loods te Boitsfort
terugkwam, hebben de werklieden, die het
toestel bg het sleeptouw vasthielden, eens
klaps losgelaten, men weet niet waarom, en
de ballon steeg omboog, een der werklieden
op zekere hoogte medevoerende.
De man liet den kabel schieten en viel ep
een nieuwsgierige, die licht gekwetst werd
de werkman bleof ongedeerd. Intnsschen had
de bestuurder zoo behendig gewerkt, dat de
ballon in de nabgheid daalde. Met beeft het
gevaarte des avonds nnar de loods terug
gebracht.
Do vrouw van den gemeenteontvanger
van Tbirimont is naar bet krankzinnigenge
sticht van Bergen overgebracht. Zg zal daar
eenigen tgd gade geslagen worden. De ge
neeskundige verslagen over haar geestestoe
stand zullen verder beslissen wat er met knar
gebeuren zal.
Een kapitein, gepluatst aan de wapenfabriek
te Karlsruhe, had betrekkingen onderhouden
met een werkster dier fabriek.
Toen de gevolgen niet meer te verbergen
waren, vroeg en bekwam de kapitein over
plaatsing. Hot meisje vernam echter zgn
nieuwe verblglplaata en (langde hem tot be
taling van onderhoud
Op haar eed bekwam zg een onderstand
van 100 mark per kwartaal.
lntussehen echter bad zg ook betrekkingen
onderhouden met een wapenmaker, huisvader,
en die was, om alles stil te hcuden. met haar
overeengekomen voor een som van 500 mark.
Het meisje beging echter de onvoorzichtig
heid van dezen dubbelen minnehandel te
spreken, en de rechtbank heeft haar nu ver
oordeeld tot 18 maanden opsluiting en ont
neming van deD onderstand.
Het vonnis zegt dat de naam van den kapi
tein uit het register van don burgerlgken stand
zal geschrapt worden en het kind ingeschreven
als van onbokendon vader.
Bekentenis van Hofrieliter.
De Weensche eersto-luitenant Hofncbter,
die sedert 27 November van het vorig jaar
m hechtenis zit, verdacht aan verschillende
officieren vergift te hebben .gezonden, hoet't
emdelgk een volledige bekentenis afgelegd
Tot nu toe bad bg zgn onschuld volgehou
den, maar toen bg het laatste verhoor hem
al het bewgs-matenoal tegen hem werd voor
gelegd, heeft hg blgkbaar ingezien dat het
toch verloren -spel was. Hg heeft zich Don
derdag voor den rechter laten leiden en aau
deze, onder merkbaren zielstrgd, de bekentenis
afgelegd, de vergiftigde pillen aan de officieren
van den generalen stat te hebben gezonden om
zelf in den staf te woiden opgenomen
Hg bad het gedaan uit liefde voor zgn
vrouw, om haar een toekomst te verzekeren.
Daar door de veranderde positie de vroegere
verklaringen van mevrouw Hot'richter niet
geheel zonder bezwaren zgn, werd zg wegens
valsche getuigenis verhoord.
De feestdag te VlissingeM.
't Was - zoo meldt men ons van daar
Vrijdagavond gezellig druk in de stad. Op ver
schillende plaatsen was men ijverig bezig
groenversieringen aan to brongcu, tropeeën
te bevestigen of rozen te steken om hedea
morgen tijdig de laatste hand aan alles te
kunnen leggen en met de versiering klaar te
wezen.
In het Concertgebouw hielden de gecombi
neerde zangverenigingen, Hymne, Loo/f den
Heer en Stoeelinck, versterkt met een koor
van 80 kinderen, hun laatste repetitie, die na
afloop gevolgd werd door een uitvoering der
Oranje-Nassau Feest Cantate, die voor het
publiek toegankelijk was. Deze cantate is ver
vaardigd door den heer P. Landsman alhier
en getoondicht door den heer M. H van
't Kruijs. Een volledig strijkorkest begeleidde
den zang.
De met guirlandes versierde Concertzaal
vulde zich tegen 't vastgestelde uur drie kwail
met belangstellenden.
Ongeveer 200 zangers stonden op het uitge
bouwde toonccl.
Vóór den aanvang der uitvoering betrad de
heer D Pol, gereformeerd predikant alhier,
het podium Hij wees erop hoe deze uitvoe
ring moest dienen om door snarenspel on zang
de liefde voor het Oranjehuis aan te wakke
ren en het volk geestdriftig te stemmen. Spre
ker zeide verzekerd te zgn van ieders aan
dacht, in de eerste plaats omdat de dichter
der cantate een algemeen geacht ingezetene
dezer stad is (Applaus)in de tweede plaats
omdat de componist gekomen is om zelf de
uitvoering te leiden, en in de derde plaats
omdat de Cantate zingt van de grootsche
daden van ons voorgeslacht en van de liefde,
door God aan ons Vorstenhuis betoond.
Hierna stond de heer Pol onder luid ge
jubel zgn plaats af aan den heer Van 't Kruqs
en nam de uitvoering een aanvang.
Het orkest zet m met een mooi voorspel,
waarin telkens eenige regels van het Volks-
