MIDDELBllRGSCHE COURANT. Vrijdag 29 April. B\ 100. 133* Jaargang. 1910. Den courant TeiwWjnt dage lijk», met uitzondering tan Zon- en Feeitdagen. inrartMl, zoowel tooi Middelburg als tooi alle plaatsen in Nederland tranco pp. t t. AiKinderlijke nummers kosten 5 cent. A d t e r t e n t i 6 n bjj aboEnement op Toordeelige voorwaarden Prospeotusaen daarvan ijjn aan bet bureau te bekomen. Advertentión voor-'lbet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan bet bureau besorgd sjjn. Advertentiin t tO cent per regeL Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alls andeia Imüiebwiohtea en Dankbetuigingen van 17 regela 1 1.40elke regel meei tl cent. Reclames 40 cant per regel. Groots lettors naar de plaats, die zij Innemen, Tot de plaatsing van advortoatiSn en reolamcs, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gereobtigd het AlguntauM AdrtrtnUc.Bsreas A. DB Li KAB An., HA. VMrbarfml 366, Aouterdsu. Middelburg 28 April. Ie taak der Gemeente ten aanzien ran Openbare Bibliotheken en Leeszalen. Be vraag, welke de taak is der Gemeente ten aansien van Openbare Bibliotheken en Leeszalen werd onlangs zoowel in de op 20 Febrnari te Utreoht gehouden vergadering der Vereeniging van Vrijzinnig-Democratische Gemeente raadsleden m Nederlandals in de op 16 April gehouden vergadering der Vereeniging voor Open bare Leeszalen in Nederland behandeld. Dat dit vraagstuk in de laatste tjjden meer en meer op de publieke belangstelling mag rekenen, kau een gelukkig verschijnsel ge noemd worden. Het getuigt van een levendiger worden van het besef, dat het niet alleen een gemeensohapslang is dat de kinderen goed onderwezen worden, doch nog veel meer dat die weionderwezen kinderen na het verlaten der eeholen die ontwikkeling ook behouden en ateedB tot gxootere hoogte brengen. Eennis- neming van hetgeen op het gebied van weten schap en kanst het licht ziet, van wat strek ken kan om vakkennis te vermeerderen is een der meest doeltreffende middelen ter bevordering der volksontwikkeling. Sleckts zeer enkelen zjjn in staat zichzelf aan te sehaffen, al hetgeen voor bevrediging hunner geestelijke behoeften nuttig en noodig is. De overgroots meerderheid is daartoe niet in staat. Voor hen ie het noodig dat er, zooals eens een praeadviseur der Vereeniging voor Openbare leeszalen van de Rotterdam sche Ge meente-bibliotheek het zoo juist uitdrukte, er zjj »een centraaldepöt van hetgeen de men- «chdjjke goeat nattigs voortbracht, tot voor lichting en ontwikkeling niet van één klasse, maar van heol de bevolking." Aan een depót, vanwaar men zich de ge- wensohte voorschriften verschaffen kan, heeft sten niet genoeg. Velen missen in hun woning de gelegenheid om rustig en ongestoord van hetgeen hun geest verrijken kan, kennis te nemen. Naast het centraal-depót, de bibliotheek moet daarom - wil men het beoogde doel bereiken de openbare leeszaal verrijzen, waar, naast boeken, dag- en weekbladen en tijdschriften ter lezing besohikbaar zfln, waar men nit algemeens werken kan naslaan en putten datgene wat men voor vermeerdering zjjner kennis behoeft. Bibliotheek en Leeszaal moeten dienstbaren zjjn voor allen. Dit brengt niet alleen mede kostelooze toegankelijkheid voor ieder, doob tevens bruikbaarheid voor ieder. Gezorgd moet worden dat ieder, van welke godsdienstige of politieke richting hjj ook 2{j, in de Openbare Bibliotheek en Leeszaal vinde wat hjj zoekt. Onpartjjdig moet voor de bibliotheek aange schaft, moet ia de leeszaal ter lezing neder- gelegd worden hetgeen op verschillend gebied wetenswaardigs versohjjnt, onverschillig welke ■eeningen daarin verkondigd worden. Hieruit vloeit reeds voort dat de overheid, die voor allen, onverschillig welke hun godsdienstige of politieke meeningen zjjn, te zorgen heeft, het meest aangewezen is om de zorg voor apenbare bibliotheken en leeszalen voor haar rekeniig te nemen. Alleen de overheid, op wie de taak rust voor de bevordering der volksontwikkeling te zorgen, kan zich de voor de vervulling dier taak noodige geldmiddelen versohaffen. Wordt de zaak aan het particulier initiatief overgelaten, dan is het gevaar groot dat in de behoefte niet, althans niet behoorlek, wordt voorzien. Prof. Molengraaff, een der praeadviseurs der Vereeniging voor Openbare Leeszalen, heeft het uit de geschiedenis der Openbare Leeszaal te Utrecht duideljjk aangetoond»Die geschie denis bewjjst de ontoerekendheid, het betrek kelijk onvermogen van het partikulier onder nemen. Immers in den aanvang bleek de in stemming met het plan tot opriohting zoo geriag te z(jn, werd zoo weinig finantieele steun toegezegd, dat de zaak geheel zou zjjn mislakt, indien niet een belangztellend inge zetene door aankoop en inrichting van een pereeel de mogelijkheid bad geopend het bovengenoemde bescheiden begin te maken." Bn na dan den belangrijken steun vermeld te hebben het bijeenbrengen van een kapitaal van f43.000 door part culieren te Utrecht gegeven, vervolgt Prof. Molengraaff: «Niettegenstaande de genoemde belangrijke bjjdragen, door belangstellenden beschikbaar gesteld, heeft de vereeniging toch nog, ten- eindo iets goeds tot stand te brengen, de hulp der gemeente moeten inroepen. Het is ten slotte de krachtdadige steun der gemeente geweest, die baar in staat heeft gesteld tot de stichting van een nieuwe leeszaal- en bookerjjgeboaw over to gaan." Trouwens zelfs in de landen, waar door vermogenden groote kapitalen ten behoevé van bibliotheekdoeleinden worden besohikbaar ge steld, o. a. in de Yereenigde Staten, waar Carnegie en andere multi-millionairs tal van millioenen daarvoor schonken, wordt algemeen erkend dat de overheid het daarop niet mag laten aankomen, doch zelf de zaak moet ter hand nemen, zelf de daarvoor noodige mid delen moet opbrengen. In verschillende der Noord-AmorikpanBohe Staten zjjn speciale be lastingen voor bibliotheokdoeleinden bestemd, zoo in Pensylvama, Maeaohusets en Maine die der hondenbelasting, in Colorado die der boeten wegens overtredingen, in Wisoounsin lOO/o der belasting op sterken drank. Waar dus zelfs in een land, waar zoovele millioenen door particulieren voor dit doel worden geofferd, de overheid niet achterwege blgft, is het door haar ter hand nemen dier taak des te meer aange wezen in een land als het onze, waar op die groote particuliere bjjdragen niet kan gerekend worden. Gewacht mag niet worden op de partiouliore bjjdragen al zullen deze ook gaarne aan vaard worden om in de bestaande behoetten te voorzien. De bevordering der volksontwik keling, de socialo opvoeding zoonis dr D. Bos haar in de bovenbedoelde vergadering van 16 April noemde - iB van te groot belang om baar afhankelijk te mogen stellen van het particulier initiatief. Rust de plicht tot voorziening in do behoefte aan Openbare Bibliotheken en Leeszalen op het Rjjk of op de Gemeente Ziedaar de vraag, die zich, indien men de overheid tot werk zaamheid in dezen geroepen aoht, vervolgen8 voordoet. De hoofdzaak in dezen behoort op de Ge meente te rusten. Al kan aan dr De Visser, den derden praeadviseur der Vereeniging van Openbare Leeszalen worden toegegeven dat de verheffing van het peil van ontwikkeling der burgers ook is een Rjjksbelang, dat het ook een gemeentebelang zou zjjn, wordt door dr De Visser zelf niet betwist. ImmerB hjj er kent dat de Gemeente »ongetwjjfeld in haar eigen belang (zal) handelen, als z}j deze nuttige zaak helpt vooruitbrengen." Doch waar dit door hem erkend wordt, iB het des te meer bevreemdend in zjjn preadvies op de door hem verwachte tegenwerping dat in zjjn stelsel »de gemeenten zioh hoe langer hoe meer aan deze nuttige volkszaak zullen onttrekken en zulks bjj den loop, die de zaak eenmaal nam, noodlottig zon kannen zjjn," de woorden te zien volgenHoewel ik dit zou betreuren, deins ik toch voor dit resultaat niet terug." Niet gaarne zouden wjj deze woorden tot de onze maken. Immers, indien men eenmaal het groote belang der zaak erkent, dan moet hare totstandbrenging, niet de vraag wie haar tot stand zal brengen de hooidzoak zjjn. Van doctrinaire bezwaren mag de vraag of het noodige in dezen zal gedaan worden, niet afhankelijk worden gemaakt. Do Gemeente zal ook het beste de over heidstaak in deze kunnen vervullen. Immers, de wijze waarop openbare bibliotheken en lees zalen, die uit den aard der zaak plaateeljjk hun nut verspreiden, moeten worden ingericht, zal door tal van plaatselijke omstandigheden, door de plaatselijke behoeften bepaald worden. Terecht vestigt de Rotterdamsche Gemeente bibliothecaris, de heer G. van Rjjn, hierop de aandacht. Het is dat van lieverlede elke lees zaal, zoo zjj wèl worde beheerd, Bpoedig als alle andore zalen door »vraag en aanbod" be- heersoht wordt. Dat b.v. in een leeszaal als de Rotterdamsche van lieverlede het «handels- element" vooraan komt to staan, is begrjjpe- ljjk. Daaruit echter het besluit te trekken dat nu een goed ingerichte leeszaal per se veel op handelsgebied moet bezitten, gaat niet op. Dit voelt men. Steden, die geen of weinig handel bezitten, zullen daarentegen weder andere onderwerpen'hebben, waarnaar veel vraag is en voor plaatsen, die wel van den handel bestaan is, wat op het transito- verkeer betrekking heelt, allicht van minder belang dan voor Rotterdam. Is opriohting en exploitatie van Openbare Bibliotheken en Leeszalen door de gemeente, naar onze meening, de aangewezen weg om zoo goed en zoo volledig mogeljjk dat groote gemeenschapsbelang te bevorderen; dit wil allerminst zeggen dat voor particulieren en voor het Rjjk in dezen niets te doen is. Gegeven den treurigen toestand der gemeente- finanoiën in vele gemeenten, verdient finan- oieele steun der gemeenten bjj de vervulling der op haar rustende, dikwjjls kostbare ver vulling barer verplichtingen in dezen krachtig aanbeveling. En ook voor particulieren is in dezen veel te doenniet alleen door het behoer der bibliotheek on leeszaal hun onmis bare medewerking te verleenen, doob ook door financieele bjjdragen mogeljjk te maken dat bibliotheek en leessanl des te beter aan haar doel kunnen beantwoorden. Ook ons schjjnt de door Prof. Molengraaff gesohetste samenwerking tusschcn gemeente on particu lieren de meest juiste >een samenwerking, waarbjj de eigenljjko bedrijfskosten worden gedragen door de gemeente, terwjjl de bjjdra gen der partioulieren dienen ter behartiging van wat daarboven gaat, tot het doen van wel nuttige, maar niet noodwendige uitgaven, als tot verfraai ing, tot aanschaffing van plaat werken, tot uitbreiding der bookerjj buiten de grenzen van het bepaald noodige enz. Daarbjj zjj men indachtig dat de particuliere bjjdragen niet mogen voeren tot een bekrompen opvat ting van hetgeen voor een richtige exploitatie noodig iszjj mogen voor de gemeente niet de reden zjjn zich van haar taak in dezen af te maken op een koopje." De gemeenten hebben dus al handen aan de ploeg te slaan en het voorbeel der gemeente Rotterdam te volgen. Op de Gemeenteraads leden rust ten d?zen een sohoone taak, die rjjke vruchten voor de volksontwikkeling kan dragen. Het was dan ook een goede gedachte van de Vereeniging van Vrijzinnig-Democratische Gemeenteraadsleden in Nederland om in haar jaarvergadering dit onderwerp aan de orde te stellen en door haar voorzitter, het Rotter damsche Gemeenteraadslid, mr. Van Aalten, te doen inleiden. Overal in den lande worde deze zaak ter hand genomen, zoowel in de groote gemeenten, als in de kleineimmers ook in deze laatste zal door verschillende gemeenten gezamenljjk zjj het dan op kleine schaal goed en nuttig werk kunnen-verricht worden. Men ontzie hierbjj geen moeite; immers het doel dat men bereiken wil, de bevordering der volksontwikkeling, de zooiaio opvoeding der maatschappjjen, is inspanning alleszins waard. In verhoogde volkswelvaart, in vermeerderd volksgeluk zullen de resultaten tot uiting komen. V. D. Staatscommissie drinkwater leiding. Woensdag is te 'sUravonhage de Staats, commissie in zake het drinkwaterleiding- vraagstuk door den Minister van Binnenland sohe Zaken geïnstalleerd met een rede, waarin hjj den leden den dank der regeering betuigde voor hunne bereidwilligheid om hun kenniB en ervaring dienstbaar te maken aan de groote volksbelangen, welke betrokken zjjn bjj de plannen van drinkwatervoorziening. Hjj zeide verder »De behoefte aan voorlichting van bjj uitstek deskundigen heeft zich in den laatsten tjjd in toenemende mate doen gevoelen. Wel is waar ligt het in de eerste plaats op den weg der gemeentebesturen om in de be hoefte aan goed drinkwater te voorzien, maar bjj den opzet van de daarvoor vereischte plan nen hebben zjj groote moeiljjkheden te over winnen. Vele gemeenten besohikken niet over de hulpkrachten om de technische voorberei ding naar eisoh te doen geschieden. Met de technisohe voorbereiding hangt nauw samen de financieels opzet, waaraan van den aanvang af de meeste zorg moet worden besteed, en waarbjj teu platte lande nog bjjzondere be zwaren zioh kunnen voordoen, omdat niet an ders dan door samenwerking van versshillende gemeenten, in den een of anderen vorm, de zaak tot stand kan worden gebracht. De regeering heeft begrepen, dat het op haar weg ligt te zorgen, dat het aan noodige voorlichting nimmer behoeft te ontbreken, en dat zjj ook waar steun onmisbaar is, die niet moet onthouden. Daarom is op hoofdstuk V der Staatsbegroo- ting van 1910 een post uitgetrokken waaruit in de kosten van het voorbereidend onderzoek kan worden bjjgedrngen, indien aan zoodanige bgdrage behoefte blgkt te bestaan. In hoever, als de voorbereiding tot een bevredigend resultaat mocht hebben geleid, later nog van Regeeringswege steun moet worden verleend, minder wellicht tot aanvulling van een tekort in geld, dan van een tekort in vertrouwen, zal telkenB van ieder afzonderlek geval nader moeten worden beslist. De bedoelde begroo- tingspost heeft daarop geen betrekking. 7an het grootste gewicht is bjj dit alles deugdeljjke voorlichting, zoowel voor de be langhebbenden als voor de Regeering, waar zjj tot hat nemen eener beslissing geroepen wordt, waar op de meest vruchtdragende wjjze een prise d'eau is te maken, of niet het ont trekken van water den landbouw zou bena- deelenlangs welken weg en op welke wjjze bet water ware te leiden, zal de onderneming het meeste nut stichten dit laatste vormt met vele anderen een complex van vragen> waarop het antwoord sleohts door speciale vakkundigen kan worden gegeven. Ook de beoordeeling van de rentabiliteit der onderneming, naar welke immers steeds moet worden gestreefd, kan zonder de voorliohting van die deskundigen niet geschieden. In al deze gevallen, verwacht ik, zal niet te vergeefs een beroep op uwe medewerking worden gedaan. Ik vlei mjj, dat uwe com missie al door hare samenstelling zal worden een vraagbaak voor de belanghebbenden en een vertrouwde gidB. die ook de Regeering op veiligen bodem leidt. In het vertrouwen dat uw arbeid zal strek ken tot zegen voor bet land en tot voldoening van u zelf, verklaar ik uwe commiBBie ge ïnstalleerd en geef ik den presidentsbamer, mjjnheer de voorzitter, over aan uw beproefde hand." Dr D. Bos, voorzitter der commissie, beant woordde de installatie-rede van Minister Heems kerk met enkele woorden, waarna de commissie hare eerste vergadering hield tot vaststelling der agenda harer werkzaamheden. KORTE! 91EDBDEELINGEN VERGADERINGEN Te Rotterdam is Woensdagmiddag, onder voorzitterschap van dr N. A. J. Voorhoeve, de algemeene vergadering gehouden van de Ver eeniging tot bevordering der Homoeopathic in Ne derland. In het afgeloopen jaar is het aantal leden en begunstigers toegenomen, in tegenstelling met het voorgaande jaar toen bet dalende waB. Op 31 December 11. bedroeg het aantal leden- donateurs 46, het getal gewone leden 262, dat der begunstigers 469. Op het eind van 1908 telde de Vereeniging 47 leden-donateurs, 240 gewone leden en 196 begunstigers. De totale uitgaven over 1909 bedroegen f 5076.02';,. De rekening sluit met een tekort van f 1642.56'/,, hetwelk uit belegde gelden is gedekt. Voor de oprichting van een nieuw homoeö- pathiech ziekenhuis iB door drie vermogende voorstanders van het homoeöpatisme toegezegd de vorsteljjke som van f 100.000 onder deze twee voorwaardenlo. dat de nog noodige f 150.000 vóór I Mei 1911 zjjn bijeengebracht, en 2o. dat de verpleging van de patiënten alleen opgedragen wordt aan personen, die den bjjbel als Gods Woord beschouwen. Deze twee voorwaarden zjjn aanvaard en de voorzitter wekte de aanwezigen op om de nog ontbrekende anderhalve ton gouds vóór Mei van het volgende jaar bjjeen te krjjgen. De bedoeling van bet hoofdbestuur is het nieuwe ziekenhuis te bouwen dioht bjj de Btad Utrecht, in een boBchrjjke streek. De algemeene vergadering in 1911 zal te 's Gravenhage gehouden worden. Te Amsterdam is de jaarljjksche algemeene vergadering gehouden van de Prins Hendrik- stichting. Bljjkens het 35ste jaarverslag bedroegen de exploitatie-uitgaven f 26.321.59'/,. In ont vangst en uitgaaf wjjst de rekening van den penningmeester, den heer Jonas van 's Heer Arendskerke, aan een cjjfer van t 33.700. Aan bjjdragen voor eens is ontvangen f 9717.61'/, en aan jaarljjksche bjjdragen uit Amsterdam f 2262.50 en van buiten Amsterdam f 4429.75. Aan interessen is gekweekt f 17.046. De rekening wjjst een voordeelig saldo aan van f 6786 Het aantal verpleegden bedroeg om trent 200; er kwamen 23 sterfgevallen voor. Bjj de verkiezing van regenten is gekozen mr. Smits van Oyen en zjjn herkozen de heeren mr. W. A. baron van Ittersum en jhr. A. R. Schuurbeque Boejje. Benoemingen enz. Bjj kon. besluit is benoemd tot raadsheer in het gerechts hof te Leeuwarden mr F. J. Camphuis, thans rechter in de rechtbank te Assen zjjn benoemd tot griffiers bg de kantonge rechten te Zaandam mr C. J. P. van der Sohalk te Alphen; te Sohagen mr A, E. van Eldik Thieme te Bloemendaal; te Parmerend mr P. C. Reeringh to Hoorn en te Schiedam mr M. J. C. M. Kavelaar aldaar; is benoemd tot bewaarder van de hypothe ken, het kadaster en de scheepsbewjjzen te 's Hertogenbosob, J. R. C. H Berger, thans direoteur der registratie en domeinen te Leeuwarden is met 1 Mei benoemd tot directeur van de tuchtsohool te Haren J. A. Bientjes, thans directeur der Rijkswerkinrichting Veenhuizen II; en is J. J. Brak, te Tiel, benoemd tot bnreel- ambtenaar van den Rijkswaterstaat 3de kl. ©ost-Indië. Volgens berichten dato 31 Maart uit 3oe- rabaja begonnen de oholera gevallen te ver minderen. Andere belangrjjke tjjdingen, ook uit Atjeh, bracht de jongste mail niet. Brondgeest moet met zjjn vliegplannen niet veel verder zjjn gekomen. Hg echjjnt een weinig in 't ootje te wórden genomen. Zgn pogingen om te vliegen hebben zich dan ook tot dusver bepaald tot een niet geheel gelukt rgden met zgn toestel, zonder dat hg er in slaagde van don grond te komen. Batavia ontving bezoek van een 700-tal Amerikanen onder leiding van den heer Clarke. Voor de hotels en voor onderseheideno in richtingen was dit finaneieel een aardig bui- tenkanje geweest. De Amerikaansohe bezoe kers bleken wel voldaan te zgn over 't geen zg zagen. Uit Stad en Provincie. /.atordag middag om half drie zal de onthulling plaats hebben van hst in de nis in den topgevel van het raadhuis alhier ge plaatste beeld van de Koningin en de Prinses. De stelling, die zoolang voor den topgevel stond, is thans in zoover afgebroken dat men van de Markt een goed gezicht heeft op de nis. Mon is thans bezig op het Molenwater alhier het cirque Libot op te slaan. Het in de stad verspreide programma 'ee looft veel op het gebied van dressuur, rjj- kunBt, voltige en acrobatische kunstverrich tingen. Een pantomime zal de voorstellingen, die, zooals men weet, Zondag beginnen, besluiten. De reservesergeant K. J. Boeginga, ran bet 2e bataljon 3e regiment infanterie te Middelburg, ie geslaagd bg het examea voor vaandrig. Naar wg vernemen, is thans van de directie der Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen officieel bericht ontvangen dat bg den einde Juni te houden antomobieltoeht door Zeeland de Scheldedam zal mogen bereden worden. Uit Vlissingen. aldaar zgn van morgen uit Rotterdam aan gekomen de eerste, nl. twee tweede klasse motorrjjtuigen voor de electrische tram Tlis- Bingen—Middelburgzg zien erkeurig uit Voor derden stuurman groote vaart slaagden de heeren H. Sohoo en L. Mulder, beiden van de De Ruijterschool. In de Woensdagavond gehouden algemoeae vergadering der coöperatieve Winkelvereeni- ging Eigen Hulp werd een voorstel om het gewicht van 't br^od van 1 K G te brengen op 9 of 9'/, ons, teneinde zoodoende het divi- dendegfer kunstmatig op te voeren, met groote meerderheid, 57 tegen 9 stemmen, verworpen. Een enquête-commissie werd in 't leven geroepen die verslag zal uitbrengen over de exploitatie der afdeeling schoenmakerg. Hedenmorgen hield de derde comp. vierde bataljon infanterie aldaar een oefening in het varen met een vlot over de gracht rond het fort Midden Reduit. Daar een milicien den stok. waarmee hot vlot was voortgeboomd, in de graebt bad laten zitten, sprong do korporaal A. in bet midden daarvan om hem er uit te halen. Hg raakte echter met zgn voet vast aan een voorwerp, dat op den bodem lag, zoo dat hg, hoewel goed zwemmer, verdronken zou zgn, ware de tweede luitenant Van Loon, belast met de oefening, niet zonder een oogenblik te aarzelen, gekleed te water ge sprongen. Na zeer inspannende pogingen mocht het den officier gelukken genoemden korporaal los te krggen en behouden aan wal te brengen. In de Woensdag te Westkapelle gehouden raadszitting is het kohier vaa den hoofdelgken omslag vastgesteld op een maxi mum van f 1800, vermeerderd met 2 o^j voor oninbare posten. Het kohier voor de hondenbelasting werd vastgesteld op f49.50. In de Woensdag teEllewoutsdgk gehouden raadsvergadering werd besloten tot het maken, behoudens de vereisohte goedkeu ring van ingelanden van bet waterschap voor wat enkele wegsgedeelten betreft, van onge veer 4600 M. grintweg en daarvoor aaa te gaan eene geldleening tot ten hoogst ef 5000, tegen eene rente van hoogstenB 4 pCt., af losbaar in 20 jaren. De voor deze begriadiag benoodigde hoeveelheid grint werd ter levering aangeboden door de Grintmaatschappjj te Rot-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1