MIDDELBIJRiiSGHE COURANT.
i
r.
V rijda;
25 Maart.
1S3* Jaargang.
1910
g
Deze oourmt verschijnt dagelijks, met uitzondering vza Zon- en Feestdagen,
per kwnrtzal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f
Afzonderlijks nummers kosten 5 cent.
Advortentiën bg abonnement op voordcehge voorwaarden
Prospectussen daarvan zjjn aan het bureau te bekomen.
Advortentiën voor^bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór dén uu
aan hst bureau bezorgd zjjn.
Advartentiën10 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, 'dood- en
allo ander) fsmiliebor lokten en Dankbetuigingen van 17 regels 1 1.50elke regel meer
Beolames 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat*, dis nj innemen.
10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid cn Geldwezen, ie gerechtigd het Algemeen Advertenüe-Bureau A. DB X>A
MAR An., B(.I. Vssrburgnal 366, Amsterdam
Maandag a. e., Tweeden Paaschdag, ver
schijnt de Middelburgsche Courant niet.
Met 1 April vangt weer een nieuw kwar
taal aan, en bestaat dus weer gelegenheid
iicn op de Middelburgsche Courant te
abonneeren.
Nfi© dit doet, ontvangt do deze maand
nog verschijnende nommers kosteloos
Middelburg 24 Maart.
Wat zjjn kwakzalvers
middelen?
Herhaaldelijk is aan het adres van dag
bladen het verwijt gericht dat zij kwakzal
verfmiddelen niet uit hunne advertentiekolom
men weren
Zoo ook tegen ons.
En toen wij vroeger daarop ons verweer
den, wat wij in den laatsten tijd niet meer
■deden omdat hot ons doelloos voorkwam,
wetten wij erop hoe lastig het is duidelijk
aan te wijzen wolke middelen daaronder moe
ien worden verstaan en dat wy gevaar liepen
in moeilijkheden te geraken zoolang er niet
oei» pificiëel lichaam bestaat, door de re-
göeripg ingesteld, waarop wij ons kunnen be-
roepteh en dat duidelijk zulke middelen aan
wijs*.
Kn thans lezen wij hoe de gezondheids
commissie te Alkmaar in haar jongste ver
slag verklaart zich in hetzelfde lastige ge
val te bevinden en dat volgens haar waar-
•chnwen ook zjjno bezwaren met zich brengt.
Na«r men aan de N Rolt Crt schrijft,
wrordt in dat verslag o. tn de aandacht er
op gevestigd, dat de bestrijding der kwak-
v.alroi^j meermalen een onderwerp van bespre
king der (commissie heeft uitgemaakt. Zou
de commissie hot voorbeeld Volgen van eenigc
Rarer teueteren en liet publiek waarschuwen
tegen het gevaar1 der kwakzalversmiddelen'5
7,\\ meende deze vraag ontkennend te
Snoeten beantwoorden. Willen Koo oordeelde
ari - dergelijke waarschuwingen ©enig effect
hebben, dan is het niet voldoende een enkele
advertentie tegen bepaalde, op hot gegeven
«ogenblik in de mode zijnde kwakzalversmid
delen te plaatsen (destijds was het vooral
hei gfebruik van „Zambuk" waartegen geageerd
weid), doch dan zal het noodzakelijk zijn
steeds, zij het met tusschenpoozen, tegen zulk
•een middel te waarschuwen (door ad verten tién.
aanplakbiljetton, enz.) maar vooral ook,
e*i Wil is de groote principieele moeilijk
heid dau moet niet tegen een enkel,
doch tegenalle dergelijke middelen worden
gestreden
Waarschuwt men wèl legen „Zambuk",
doch niet tegen den „Fislelpot van Ursem",
wèl tegen Eilere, doch niet tegen „Haarlem
mer plie" dan ligt hot voor de hand dat
idj. die de waarschuwingen lezen en ter
harte nemen, de middelen zullen schuwen,
waartegen wel gewaarschuwd werd, doel)
(gehoorzamende aan den nu eenmaal bestaan
der en trouwens ook verre van onverklaar
bare» drang naai kwakzalverij) zullen grijpen
naar die middelen, waartegen niet werd ge-
waaivchuwd en die toch niet minder ge
vaarlijk Zijn
De redeneering van den pliilokwak „tegen
Zambuk wordt gewaarschuwd, ik neem het
niet, knaar van den Fistelpot wordt niet ge
rept, het systeem van Ei Iers schijnt niet bet
ware, laat ik hot eens mol Bijsterveld be
proeven," die redeneoring ligt voor de hand
en hel logisch gevolg daarvan moet rijn, dat
men het slachtoffer drjjft van den eenen
kwakzalver naar den ander, tenzij er b t e e d e
legen alle kwakzalversmiddelen wordt gea
geerd
Dat dit practisch vrjj onuitvoerbaar en
bovendien zeer, zeer kostbaar zoude zijn,
ecu Wellicht nog gcon reden behoeven to
wciten pm althans de proef niet te wagen,
ofschoon eenmaal begonnen, kan men er
met mede eindigen, zonder het publiek in
de koven geschetste dwaling te brengen
maar ook al kon en wilde men dien weg in
slaan, dan kou de uitvoering bljjkon grooter
moeilijkheden op te leveren, dan men zich
had voorgesteld
Wat Verstaat men onder kwakzalversmid
delen
Int groszen wd ganzen is ieder liet over
de beantwoording dier vraag wel eensmaal
ais men gaat preciseeren, blijkt-het dat de
doctoren zelf daarover onderling niet een
stemmig oordcelen.
Op verzoek van de Gezondheidscommissie
in Utrecht opende de commissie te Alkmaar
een enquête by de doctoren, apothekers,
tandartsen, vroedvrouwen en besturen der
ziekenhuizen en stelde zij de volgende vra
gen Zijn u uit de practijk gevallen bekend
1 véj) personen, die hulp zochten bij
kwakzalvers, of kwakzalversmiddelen gebruik
ten?
2. Van personen wier gezondheid door die
middelen word benadeeld of wier horstel er
door (werd vertraagd V
Welke waren die middelen en tor be
strijding van welke ongesteldheid of aan
doening werden rij aangewend?
4. Welke waren daarvan de nadeeligc ge-
olgen
Tot dusver zijn nog niet alle antwoorden
ingekomen, maar in meer dan een luidt do
weder-vraag „Wat verstaat gij onder kwak
zalversmiddelen?" Een hunner Sneent daar
onder zelfs te moeten rangschikken het ge
heime middel legen een speciale ziekte van
een gediplomeerd geneesheer, een meening,
die door de meesten zijner collega's moj,
gedeeld wordt.
Inderdaad, de zaak is niet eenvoudig 1
■la, als de regeering ingreep of in afwach
ting daarvan door don Ccntralen Gezond
heidsraad een uniform plan van actie
werd voorgeschreven, dan waren resultaten
te wachten, maar zoolang iedere gezondheids
commissie op eigen houtje, naar eigen in
zicht moet agcereii, zoolang daardoor in de
hand zou worden gewerkt dat öe bewoners
van het ressort Hoorn speciaal zouden wor
den gewaarschuwd tegen Fosters, die van
het ressort Alkmaar speciaal tegen de Pink-
pillen, zoolang ziet de commissie in laatst
genoemde gemeente in het doen van derge
lijke waarschuwingen een onbegonnen werk,
dat. ten koste van aanzienlijke geldelijke of
fers geen noemenswaard, geen enkel, of wel
licht een ongunstig resultaat zou opleveren 1"
Vooral het laatste is wij scliroven het
reeds vroeger herhaaldelijk ook van toe
passing op de bladen en daaruit komen voor
lien de groote moeilijkheden voor om alle ad
vertenties te weren die men meent dat op
kwakzalversmiddelen betrekking hebben
'aar zelfs deskundigen daarover in mce-
ning verschillen, hoe zullen redacties, groo-
t endeels uit lcoken op geneeskundig ge
bied bestaande, daarover oordeelen?
Indertijd zonden wij een verklaring van
een dankbaar gebruiker van leen dergeljjk mid
del aan een deskundige met dc vraag of
die waarheid bevatte.
Ons werd toon gemold dat de man we
zenlijk ter goeder trouw dat gunstig attest had
onderteekend, want hij had ook baat bevon
den bij dat middel
De bewuste deskundige geloofde aan sug
gestie,
Wij lialon ook dit slechts aan .als een
bewijs hoe moeilijk het bestrijden van dit
euvel en het weren van aankondigingen be-
troffende kwakzalversmiddelen blijft
En daarom wachten wij af totdat de Re
geering ingrijpt en bepalen wij ons voor he
den tot liet nu en dan overnemen van de
meest, treffende waarschuwingen van meer
bevoegde rijde.
Bjj kon. besluit:
is benoemd tot buitengewoon hoogloera&r
in de waterbouwkunde aan de Technische
Hoogeschool te Delft A. G. Lamminga, civiel-
ingenieur, oud-hoof dingenionr van den Indiscben
waterstaat.
Is benoemd tot raadsheer in het gerechts
hof te Leeuwarden mr I. Wolft, advocaat en
prooureur te Leeuwarden en
is benoemd tot raadsheer in het gerechts
hof te Amsterdam mr W- F. Bjjleveld, thans
rechter in de arroudiae.-techtbank aldaar.
Oost-Indlë.
Bfjjfcens de jongste mul nam te Seraarang
de Cholera-epidemie zeer toe. Het aantal zie
ken bedroeg in de laatste dagen meer dan
gömiddold (12 por dag. zoodat het hoofd
van plaatselijk bestuur de ziekte epidemisch
i do stad besmet verklaarde
Henri Brondgeest zit op Toogcnblik in
Indië. Hij is op audiëntie geweest bij den
gouverneur-generaal, die zeer belangstellend
was (voor zijn plannen. De heer ldenburg
zal misschien de vliegproeven bijwonen
Zooals in ons vorig nomuici is gemeld,
bracht een officiéél telegram uit A t j e li
gunstige tijdingen. In het Meulabohsche,
Westkust van Aljeh en onderhoorigheden.
hebben zich rijf voorname bendchoofden, vele
panglima's met 115 volgelingen gemeld
T Bericht doet te aangenamer aan om
dat de toestand in Meulaboli de laatste
maanden niet bevredigend werd geacht en
een krachtig optreden tegen do partij van
verzet (daar noodig was gebleken. Het verzet
staat ter Westkust van Atjch onder leiding
van Teukoe Pidië, die, toen het hem wat
benauwd werd gemaakt, al spoedig liet weten,
dat h|j zich met verschillende hoofden der
party van verzet wilde onderwerpen, echter
onder Izulke voorwaarden, dat daar niet in
getreden kon worden. Dit een brief van T
Pidië aan de oeléëbalangs gericht, bleek, dat
in Meulaboh de meening heerscht, dat „do
Compenie" wel weer van gedragslijn zou ver
andoren als ze maar volhielden. Nu dat an
ders is geloopen en de gouverneur van Atjeh
op hot vernemen van de verraderlijke wijze
wrftirop daar onlangs een patrouille werd
overvallen, (krasse maatregelen heeft geno
men, en ter beschikking van den troepen
commandant to Meulaboh 500 man aan ma
rechaussee en infanterie zijn, heeft men er
blijkbaar de voorkeur aan gegeven zich Ie
onderworpen.
Dit Stad en Provincie.
Woensdagmiddag kwam te Koude-
kerke de 70-jarige D. C. van zgn land niet
naar huis om het middagmaal te gebruiken.
Hij een ingesteld onddrzoek vond men hom
voorover in bewusteloozen toestand op zgn
land liggen. Naar huis gobracht is de man,
die door een beroerte getroffen was, heden
nacht overleden.
Van de volksbibliotheek te Oostka-
pelle werd in den voorloopen winter
een druk gebruik gemaakt. Aan 64 'ezeressen
lezers werden gratis 1078 boekdoelen
uitgegeven.
Deze volks- tevens schoolbibliotheek telt
thans 950 nommers.
Gedurende het badseizoen zal hot aantal
postzendingen van en naar Domburg met
een worden vermeerderd en van 3 op 4 gebracht.
Door tuBBchonkomBt van den burgemeester
ontving de Groene Kruis-Vereeniging te Elle-
o u t s d jj k van de kinderen van den overleden
ambachtsheer J. C. van Hattum van Ellewouts-
djjk eene ruime bgdrage in de kosten van
aanschaffing van eenige nuttige verplegings-
artikelen.
In de Woensdag aldaar gehouden raadsver
gadering werd vastgesteld het kohier van den
hoofdelgken omslag voor 1910 met 171 oon-
tribuabelen, een belastbaar zuiver inkomen
van f 52.966 en een factor van 2.
Vastgesteld werd de bekende verordening
ter bestrjjding van de kruisbessenmeeldauw
en een dito tot aanvulling der verordening tot
heffing van havenrechten van schepen van
meer dan gewone grootte.
Goedgekeurd werd de rekening van het
burgerlijk armbestuur over 1909 in ontvang
met f 3760 98, in uitgaaf mot 1 3105.34, alzoo
met een goed slot van f 655.64.
De voorzitter deelde mede dat de ingelanden
in hunne jongste vergadering goedkeuring
hebben verleend aan het vroeger opgemaakte
plan tot begrinding van eenige wegen in de
gemeenten Driewegen en EllewoutBdjjk. en dat
in de eerstvolgende raadsvergadering de om
schrijving dezer werken aan de goedkeuring
der leden zal worden onderworpen.
In verband met de zeer vermoedelijke tot
sUndkoming der waterleiding werd voorloopig
afgezien van de algeheele afdoende straten-
herstelling, omdat bg het leggen der bnizen
voor die leiding een groot gedeelte van de
Btroat zal bobooren te worden opgebroken.
Burg. en Weth. werden gemachtigd het noo-
dige to herstellen en met de rost te wachten
tot nè, het leggen der waterleidingbuizen. Het
besluit, in de vorige vergadering
werd mitsdien ingetrokken.
Woensdagmiddag werd met goed gevolg
gezonken het eerste der zeven zinkstokken
aan den polder Oud-Noordheveland, een stok
van 67 bjj 10 M.
alphabetischo aanbeveling voor
rechter in de rochtbank te Zierikzee be
staat uit de heeren mrs 11 F. C. H. baron Ben-
tinok van Sohoonheten, 3. C. H. Frikken en
A. Visser, allen substituut-griffier, respectie
velijk bjj do rechtbank te Middelburg, 's Gra-
venhage en Tiel.
De St. Crt. no. 70 bevat een opgave van
het aantal gevallen van besmettelijke ziekten
de week van 16 tot en mee 22 Maart 1910-
In Zeeland kwamen voor een geval van
roodvonk ;o Poortviec en vjjf gevallen van
diphteritis, n. 1. twee te Boschkapelle, een
St. Jansstoen een te Kruiningen en een to
Oostburg.
Het drankvraagstuk.
Woensdagavond hield in het Schuttershof
alhier de afdeeling Middelburg der
Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van
Alcoholische dranken een openbare vergadering.
De voorzitter, de heer P. K. Peerlkamp
heette de aanwezigen hartelijk welkom, en
erop dat het drankvraagstuk oen is dat
van verschillende zjjden kan bekeken worden
en waanan voornam el jjk de sociale beteekenis
zeer groot is.
Daarna gaf lig het woord aan den heer F.
U. Smidt van Amsterdam
Deze begon met erop te wgzen dat hot
drankvraagstuk, d i. het misbruik van alcohol-
niet van den nieuweren tyd is.
Integendeel, bg de oude volkeren, de Chi-
jezen van voor zesduizend jaar, de Egyp-
naren, de Grieken en de Atheners waa dat
misbruik roede bekend. Toen had ook reeds
ng ervan plaats en Boedha zelf was
een der felste tegenstanders. Do Spartanen
maakten hun slaven dronken om aan do kin
deren een afschrikwekkend voorbeeld te geven,
en de Romeinen bepaalden dat vrouwen haar
geheele leven en mannen tot hun dertigste
jaar op straffe des doods geen droppel alco
hol mochten gebruiken.
Ook in de kloosters, vroeger de kweek
plaatsen van kunsten en wetenschappen,
drong bet drankmisbruik door. De adel gaf
het voorbeeld en spoedig bad ook de derde
stand onder de ontzettende gevolgen van het
drankmisbruik te lijden.
De reglementen der oude gilden getuigen
nu nog van do destjjds gehouden groote drink
gelagen en als een sprekende tegenstelling
van drankmisbruik en matigheid wees spreker
op bet groote verschil, dat valt waar te nemen
in de uitdrnkking der gezichten op schilder jjen
als de opgewonden Schuttersmaaltijd of de kalm
verstandige Anatomische les van Rembrand.
In alle eeuwen heeft het drank misbruik
dus bestaan, masr nooit nog in zoo groote
mate &1b tegenwoordig.
Werden vroeger door de overheersohen-
de klassen bjj buitengewone gelegenheden
slechis bier of wjjn gedronken, nu heeft het ook
bg den arbeidersstand bg iedere voorkomende
gelegenheid plaats. Danrbg gaat de weten
schap vooruit, de dranken worden duurzaam
gemaakt en door het zich uitbreidend verkeer
sneller en in grootere hoeveelheden verspreid.
Het afzetgebied moest dus grooter worden,
en de arbeidende klasse, de ainet sterk
staande, moest daaronder Ijjden.
Gladstone, een der feUte bestrijders vun het
drankmisbruik, achtte dit duizendmaal erger
dan alle maatschappelijke rampen, omdat de
laatsten slechts tjjdeljjk zgn, terwjjl het eerste
blgft.
Spreker liet uitkomen dat in Nederland
jaarljjks 120 millioen gulden aan alcoholische
dranken wordt besteed, en schatte dat hiervan
minstens 100 dnizend gulden per dag voor
rekening komt van de arbeidende klasse.
Met het oog op deze gegevenB, wekte spre
ker zgn hoorders niet alleen op tot matigheid,
maar tot algeheele onthouding.
Samenwerking moet plaats hebben van allen
die deze maatschappelijke ellende willen
tegengaan, en door eendracht machtig gewor
den, zal het dan gelukken wat daizenden
jaren van strjjd nog niet hebben bereikt, nl.
het opheffen van het zedeljjke en maatschap
pelijke peil van de volkeren door algeheele en
absolute onthouding.
Evenals Neheroia in de bekende bijbelge
schiedenis, bestookt door zgn vjjanden, zgn
Tempel moest bouwen met troffel en zwaard,
zoo, zeide spreker, moeten ook wg voortgaan,
en onzen tempel opbouwen, niet alleen met
den troffel, maar ook met het zwaard gericht
tegen het alooholisme dat onze werklieden
verzwakt en hun in het bouwon van dien
tempel belemmert.
De voorzitter wekte de aanwezigen tot
krachtige samenwerking op en betuigde ten
slotte den talentvollen spieker hartelijk dank
voor zgn keurige en zeer onderhoudende im
provisatie.
«5NDERWMS-
Heden middag bad in de Ainbnchtssokoel
alhier de uitreiking van diploma's en
prjjzen aan de leerlingen plaats.
Onder hen. die van hnn belangstelling door
hunne tegenwoordigheid bljjk gaven, merkten
o. a. op jhr mr A. van Reigersberg Ver-
Blujj8 en de heer L. J. van Voorthugsen. bur
gemeester van Domburg.
De voorzitter der Vereeniging. de heer dr
H. Japikse, heette alle aanwezigen hartelgk
welkom en gaf daarna een kort overzicht over
het afgeloopen leerjaar.
Over het algemeen gaven do ijver en de
vorderingen der leerlingen geen reden tot
ontevredenheid, vooral de ejjfers, in do derde
klasse behaald, waren bjjzonder gunstig.
Medegedeeld werd dat bovordord zgn van
de le naar de 2o kl.van de timmerlieden 17,
niet bevorüerd 3, van de bankwerkers 25,uiet
bevorderd 3, van de huissmeden 1, de eenigo
en van de huisschilders 6, al de leerlingen
en van de 2e kl. naar de 3e van de timmer
lieden 10, al de leerlingen, en van de bank
werkers 19, niet bevorderd 4
Een leerling blgft op eigen verzoek neg oen
jaar in de 3e klasse.
Met getuigschrift verlaten, na volbraohten
leertjjd, do school 11 leerlingen in het tim
en, nl. L. de Buck, W- Tb. Dormaar, 1,.
Jacobse, I. de Lange, W. Lommere, J. C. Mejj-
n, C. M. Minderhout, L. de Ejjk, F. J.
Schjjf, H. Wohler en M. M. Krujjsse, en 11
leerlingen in hot bank werken, nl J. E. N.
Bresier, F. W. J. Brouwer J. M. Grjjspaardt,
C. Lejjnae, J. Maas, IJ. Moerdjjk, J. Oole,
H. Pietorse, J. Ruitenburg, L. Schouten en
M. P. Verstelle.
Beloond werden voor een zeker aantal be
haalde punten hetzjj voor praktjjk en teeke
nen, hetzjj voor de vakken van het m. u. 1.
onderwjjs in de le categorie 26 en in de 2e
categorie 22 leerlingen.
Daarna had de uitreiking plaats der diplo-
a's en belooniogen, utt praotische gereed
schappen en boekwerk bestaande.
an de vertrekkende leerlingen bankwerkers
wordt tevens hnn proefwerkstuk met Ietter
en nummers afgestempeld, beneveus een onder-
teefeonö geleibillet medegegeven.
Voor 't eerst zal nu aan de openbare les
een tentoonstelling van werkstukken verbonden
worden, nl. op 20 en 21 April van 1012 en
van 2-4 uur, den Gereten dag voor geioo-
digden en den tweeden dag voor belangstel
lenden.
De beer Japikso richtte daarna nog een
kort woord tot de vertrekkende leerlingen.
wees huu op dengrooten overgang, welke
in hun leven plaats heeft, nu ze niet meer
kunnen steunen op de leiding van bon leer
aars maar zelf in het leven toonen moeten
de genoten lessen met vrucht te hebben ge -
volgd en tot degelijke en flinke vaklioden te
zgn opgegroeid.
Wanneer ze steeds voortbouwen op de prao
tische en theoretische kundigheden, hier opge
daan, twijfelde spreker er niet aan of de
ambachtsschool zal voor hen de grondslag sgn
r een nuttig en welbesteed leven, waarin
bjj hun van harte succes toewenschte.
Na een woord van dank aan allen, die door
hun aanwezigheid van hun belangstelling bljjk
gaven, sloot de voorzitter daarna de bijeen
komst.
Te Breda slaagde voor akte nattige
handwerken mej A. E. W. Motfeé te Axel.
Te Groningen is, onder voorzitterschap
van prof. dr. J. Huizinga, als een gevolg
het optreden van den Bond van Neder
landsche Onderwijzers, een schoolvereeniging
opgericht, met het doel een school voor lager
onderwijs te stichten, die, wat het gods
dienstig*) betreft, op het standpunt der
openbare school zal staan.
LANDBOUW.
De uitslag van den dezen winter en den
vorigen te Nieuw- en St. Jootlsnd
door den heer J. Mesu gehouden landboaw-
curaus is dat alle acht deelnemers daaraan
het diploma hebben verkregen.
De ondorwjjzer ontving van zgn leerlingen
een barometer als aandenken.
het eindexamen waren onder anderen
tegenwoordig de commissie van toezicht en
do heer J. G. .1, Kakebeeke, rjjkslandbonw-
1 eeraar
KERKNIEUWS.
De tot voorganger der Vrjje Gemeente
te Amsterdam gekozen heer mr. H. Rogaar
was vroeger Nod. Herv. predikant te Roer
mond, Sneek en Deventer, thans advocaat en
procureur in laatstgenoemde gemeente.
^■i
