MIDDELBIRGSCHE COURA!\T.
N*. 63.
1910.
Woensdag
16 Maart.
BUITENLAND.
133- Jaargang.
Dew courant verschijnt d u g e 1 ij k z, met uitzondering van Zen- on Feoatdagen.
?*^a per kwartaal, zoowel voor Middelburg ala voor alle plaataon in Nederland^fcraaoo pp. f I.
Alzonderlijke nummera koaten 5 oent.
Advertentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor.ffiet eoratvolgende nummer moeten des middaga vóór één nar
aan bat bureau beaorgd zjjn.
Advortontiën i 10 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 11 regela 1 1.B0alko regel mow
10 cent, Beolamea 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaats, die sij innemen.
Tot de plaataiag van advertentiën en reolamea, niet afkomstig nit Zeeland, betreffond
Handel, Hg verheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adverlentle-Bnrean A. DB f±A
MAR An., NJS. Tacrborgnal 286, Amalerdaoi.
Bjj deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit Bnmmer voor op de gebmikelijke plaats
Met 1 April vangt weer een nieuw kwar
taal ann, en bestaat dus weer gelegenheid
aieh op de Middelburgsehe Courant te
abonneeren.
Wie dit doet, ontvangt de deze maand
nog verschijnende nommera kosteloos.
Middelburg 15 Maart.
Civiel bestuur in Atjeh.
Uit Den Haag wordt nader aan de N. R.
Crl gemeld dat aan het Departement van
Koloniën niets bekend is betreffende de ves
tiging van civiel bestuur in Atjeh. Het dien
aangaande verbreide gerucht acht men aan
het Departement even ongegrond als de be
wering, dat kolonel Swart na zijn repatri-
eering commandant der Koloniale Reserve
zou worden.
Mogelijk is, dat kolonel Swart tijdelijk in
Nederland zal komen, doch ook daarvan weet
men aan het departement niets.
Naar aanleiding van de eerste tegenspraak
van de N. R. Crt. heeft de Nieuwe Crl. inlich
tingen ingewonnen bij een persoon, die ge
heel op de hoogte geacht kan worden. Deze
verklaarde, dat er van een verandering van
politiek in Atjeh, vervanging van militair
door civiel bestuur, op dit oogenblik geen
sprake is dat zulk een wijziging in be
stuursrichting door den Gouverneur - Gene
raal zeker niet zou worden toegepast zon
der medewerking van den Minister en dat
aan het Ministerie daarvan niets bekend is.
Dit neemt echter de mogelijkheid niet weg
dat kolonel Swart misschien voor cenigen
tijd met verlof gaat en dat in dien tusschen-
tjjd de heer Quarles do Quarles als tijde
lijk: vervanger is aangewezen, wellicht ook
bij wijze van proef of te zijner tijd zonder
gevaar het civiele bestuur kan worden inge
voerd.
Ten aanzien, van het hoofdfeitverande
ring van bestuursrichting, spreken de beide
informaties elkaar pertinent tegen.
Do beide informaties aan elkaar toetsen
de, komt het blad tot de volgende con
clusie
Wc nemen als juist aan, dat de beer Iden-
burg, voorstander van bestuurswijziging in
Atjcb, vóór zijn vertrek naar Insulinde dit
vraagpunt heeft uitgewerkt. Het is ons trou
wens bekend, dat hij hierover eenige malen
van gedachten heeft gewisseld met een be
stuursambtenaar, uitnemend Atjeh-kenner,
thans met verlof. Over de eigenlijke invoe
ring dier vervanging van militair door ci
viel bestuur zal echter tusschen den Gouv -
Gen. en het Plein nog geen overleg gaande
zijn, zoodat van tweede zijde met recht en
reden kon worden gezegd, dat er van die
vervanging „op dit oogenblik geen sprake
is". Meerdere gegevens wijzen er op, dat ko
lonel Swart zij 't dan tijdelijk Atjeh
zal verlaten om naar hier te komen. Die ge
legenheid zal worden aangegrepen om den
heer Quarles geen militair tijdelijk te
belasten met de gouverneursfunctie, en hem
te zijner tijd definitef in^ dien werkkring
en dan als civiel gouverneur te beves
tigen.
Uit Stad en Provincie.
De sedert eenigeu tjjd in de lucht gehan
gen hebbende plannen om te dezer stede
een nationaal biljart-conoonn voor amateur*
uit te sohrjjven, hebben thans vasten vorm
gekregen.
Het oonoours zal worden gehouden in de
Kegelbaan van de sociëteit De Vergenoeging
van 26 Maart tot en met 25 April des avonds
te elf uren.
De commissie voor het ooncours bestaat uit
de heeren H, P. den Bouwmeester, eere-voor-
zitter, H. P. van de Reest, voorzitter, F. A.
Hiller, penningmeester, C W. Dhay, Jaeq.
Frank, W. Frederiks, A. Hejjboer en J. J. N.
van Buarle, secretaris.
De officieele opening zal plaats hebben op
26 Maart 's middags 3 uur.
De wedstrijden bestaan uit korps-, vrjje baan-
en personeele wedstrijden en worden gespeeld
op twee daarvoor door de biljartfabriek Wil-
htbtina te Amsterdam gratis beschikbaar ge-
steldè Wilhelniina-carambole biljarts.
Voor de korpswedstrjjden moeten de vjjf-
tallen in een en dezelfde plaats wonen De
caramboles moeten allen over band oi van
lossen band gespeeld worden Daarvoor zjjn
prjjzon uitgeloofd van 1 100, f 50 en f 25.
Voor den personeelen wedstrijd worden uit
geloofd prgzen van f 50, f 25 en verder een
percentage van do opbrengst der kaarten.
Voor een tweeden personeelen wedstrjjd
worden ook prgzen ten bedrage van een per
centage van de opbrengst der verkochte
kanrten of medailles uitgeloofd.
Deze drie wedstrjjden zjjn nationaal.
Verder is nog een wedBtrjjd uitgeschreven
uitsluitend voor inwoners van Walcheren. Ook
daarvoor bestaan de prgzen iu een percentage
van het bedrag der verkochte kaarten.
Het concours is geopend op alle Zaterdagen
en Maandagen van 's middaga 1 tot 's avonds
11 uur. Des Zondags van 11 tot 11 uren en
verder Donderdags van 15 uren 'smiddags.
o
Ëjj bet 2e bataljon 3e regt. inf. te
Middelburg, komen dit jaar voor herha
lingsoefeningen onder de wapenen de lichting
1909 van 16 AugnstuB tot 10 September en de
lichtingen 1903 en 1904 van 12 tot 22 Sep
tember.
Door eenige vrienden te Oost- en
West-Souburg enteRitthem werd
aan den heerdr R. G.Pjjl, bjj zjjn vertrok naar
Utrecht, een bljjk van hoogachting en sym
pathie gegeven.
Ten huize van den burgomeeater van Oost
en West-Souburg werd, bjj monde van den
heer Buteux, aan dr Pjjl een fraaie uit de
hand gekleurde origineele gravure, voorstel
lende een ZeeuwBch dorp, in eikenhouten Ijjst
aangeboden.
De heer Pjjl zeido allen harteljjkdank voor
dit bljjk van waardeering dat hem Bteods eene
aangename herinnering zou zjjn aan het vele
goede dat hg in Souburg bad ondervonden
De gravure werd geleverd door den beer F.
B. den Boer te Middelburg.
In de Maandag te 's Gravenpolder
gehouden raadszitting werd het kohier van
den hoofdeljjken omslag vastgesteld op f1850
met een factor van 2.77, dat van de honden
belasting op f 96.
Verder werd behandeld en aangenomen de
verordening voor de beBtrgding van de Ameri-
kaanBche kruiabesaenmeoldauw.
Iu de Maandag te Rilland Bath ge
houden raadszitting werd de verordening ter
bestrijding van den Amerikaanschen kruis-
besenmeeldauw aangenomen.
Op het veczoekechritt van de onderwijze
ressen, om voor bet handworkonderwjjs, buiten
de schooluren gegeven, eene vergoeding te
ontvangen, werd afwjjzend beschikt
D© hervorming van het
Hoogerhuis.
Voor een diohtbezet Hoogerhuis heeft Maan
dag lord Rosebery zgn voorstellen toegelicht
om de Lords zelf het initiatief te doen nemen
tot hervorming van hun Huis.
Hg betoogde dat de Lords zelf ingezien heb
ben dat hun aantal te groot is voor een nut
tigen arbeid, dat zjj te zeer de belangen van
één partjj vertegenwoordigen, en dat het be
ginsel van erfeljjkheid een toenemende kritiek
en oppositie heeft ondervonden bjj een groot
deel der natie.
Maar al erkennen de Lords ook die onvol
komenheden, zjj herinneren zich ook de schit
terende geschiedenis van het Huis. De plannen
der regeering voor den toekomstigen vorm van
het Hoogerhuis zgn onlogisoh, daar zjj het
Huïb eerst tot mets willen brengen en dan
hervormen.
RoBebery verwachtte, dat als de regeering
de Lords van hun macht zal hebben beroofd
baar aanhanger» zullen weigeren met bet
hervormingswerk te beginnen.
Er zgn twee grondbeginselen zonder welke
de arbeid van oen reorganisatie nutteloos zou
zgn, nl. de afschaffing van het erfeljjk recht
en de invoering van verkiesbaarheid.
Het laaiBte beginsel is nieuw voor Kngeland,
maar bjjna overal elders in toepassing. In
Pruisen wordt het Hoogerhuis in uitgebreide i
wjjze gevormd uit de vertegenwoordigende
elementen, en bezit het grootere kracht en
sonstitutioneele macht dan het Huis der Lords
Rosebery zei geen verkiezing door hot volk
op het o5g te hebben, want die zou sleohts
een verzwakt evenbeeld van het Lagerhuis
vormen. Maar hjj meende dat het Huis in
kraoht en waardigheid sou winnen door een
▼ereeniging met de graafiohapsraden en de
stedeljjke corporaties.
Hjj besloot zjjn rode met een oproeping tot
zgn medeleden om het land te redden van een
regeering van één Kamer, die slechts in onheil
kan eindigen. Hjj vertrouwde er op dat sjj het
evenwicht der krachten binnen de grondwet
zouden herstellen, en daardoor onvergankoljjke
eer voor zich zelf zouden winnen.
Namens de regeering verklaarde lord Mor-
ley dat Roaebery's voorstel niet deoogenblik-
keljjke moeilijkheid oplost. Hg was van meening
dat hot voorstel zich richt tegen het Lagerhuis,
en betreurde het dat Rosobeiy niet beeft uit
eengezet hoe de moeilijkheden tusschen de
beide Huizen in de toekomst overwonnen
kunnen worden.
De behandeling zal vier dagen duren.
Reuter seint nog uit Londen dat, hoewel
de unionisten geen bljjken gaven van directe
oppositie tegen de voorstellen van Rosebery
deze toch geenszins met geestdrift werden
ontvangen, daar een aantal peers zich onge
negen betoonden om over te gaan tot gebeele
afschaffing van het beginsel der erfeljjkheid.
Het liquidatie-schandaal.
Over de Duez-zaak zelf is weinig nader
nieuws. De spanning over hetgeen deze
kwestie nog zal brenget), illustreert Forain
in de Figaro door een teekening die Duez
afbeeldt, zittende in zgn cel en zich afvra
gende »^Vien zal ik laten arresteeren 9"
Over zgu vermoedeljjken medeplichtige Mar
tin Gautbier doen ook al merkwaardige verha
len de rondte. Driejaar geloden moet hjj vaak
een door zgn patroon geliquideerd klooster in
de PicpusBtraat niet ver van de Gare du Lyon
gebruikt hebben tot het doel, waartoe de
heeren uit den tjjd der »Régenoe" er hun
petites maisons op na bielden. Een paar ver
trekken er van waren door Martin op weel
derige manier gemeubeld en in den grooten
tuin werden verscheidene dames bespeurd, die
niet uitmuntten door al te stemmige of stevige
kleederdracht. Vaak hield een automobiel
's avonds voor de poort stil om er 's morgens
weer sit te rgden. En niemand anders dan
Martin was de gelukkige bezitter en gebrui
ker van dat voertuig. Het schandaal bad
eerst opgehouden toen de buten bjj den wjjk-
commis8ariB van politie geklaagd hadden.
Bjj de voortgezette beraadslaging in de
Fransohe Kamer van de interpellatie over de
liquidatie der geesteljjke orden heelt minister
Barthou Maandag eenige nadere meedeelingen
gedaan over de liquidatie der Grand Charireuz
(niet in handen van Duez), besproken door
Jaurès.
Hjj stelde in het licht, dat het Hof te
Grenoble de onderstelling, dat er een bedrie-
gelgke afspraak had bestaan tusschen den
liqnidateur en den persoon, die den koop
toewees, had verworpen en Marnier veroor
deeld had tot betaling eener schadevergoeding
van 2 millioen.
Hg deelde voorts mee, dat het corpB admi
nistrateurs zal gereorganiseerd worden; de
liquidateurs zullen hoofdeljjk aansprakelijk
zgn, wanneer een hunner in staat van faillis
sement wordt verklaard. Er zal zeer streng
toezicht worden geoefend. Do regeering heeft
nooh om perBOonljjke, nooh om partjjredenen
belang bjj onderdrukking van de waarheid.
De Bumanité wjjst er op dat er drie groote
boedelberedderaars waren, Dues, Lecouturier
en Menage. De eerste zit achter slot en gren
del. De Hvmanité vraagt, wanneer nu de
beurt voor inhechtenisneming aan Lecouturier
bomt. Een commissie uit den Senaat heeft
reedB in Maart 1909 een klacht tegen hom in
gediend wegens overdreven berekening van
honoraria, te booge onkostenreksningen enz.
en de vraag gesteld, ot er geen maatregelen
tegen hem genomen dienden te worden.
De begrafenis van Lueger.
»Als een monarch is Lueger Maandag naar
het graf gedragen", zoo begint de Weener-
correspondent der Löln. Ztg. zgn verslag.
Zondag waren van 8 uur 's ochtends tot 4
nur 's middags 70 tot 80.000 personen lange
zgn lgkbaar getrokken. Maandag waren reeds
'sochtendB de Btraten waardoorjde ljjkstoet zou
gaan, door een groote politiemacht bezet, die
de ontzagljjke mensohenmassa aan weerazjjden
deed opstellen. Voorzichtigheidshalve waren
de toegangBStraten van den Ring door mili
tairen afgesloten.
Onder het gelui van alle kerkklokken had
de stoet zioh om half twaalf opgesteld. l.et
Ijjk werd na de eerste inzegening nit de
volkshal van het stadhnis gedragen naar een
ljjkwagen, getrokken door acht paarden. Op
dat oogenblik werd door 16 bazuinblazers van
den loggia in den raadhuistoren de treur-
marsoh uit de Götlerdammerung aangeheven. En
na een afscheidswoord van den vice-president
zette de stoet zich in beweging.
Voorop afgevaardigden van de brandweer,
de stedeljjko beambten, tal van voreenigingen,
geestelijkheid, vjjftien wagens met kranzen
en bloemen, waarvan de eerste die van keizer
Franz Josef, keizer Wilhelm en de aartsher
togen droeg, en de laatste do Roemeensche
kranzen bevatte en ook door Roemeniërs in
nationaal costuum begeleid was.
Dun de ljjkwagen, en z»s volgrjjtuigen en
daarachter to voet de vice-burgemeester, de
raadsleden, een aantal burgemeesters oit het
land, enz.
Voor bet parlementsgebouw stonden de
Kamerleden. Daar hield de stoet stil en
werden eenige redevoeringen uitgesproken.
In de Stepbansdom, waar de keizer self,
de in Weonen vertoevende aartehertogen en
hertoginnen met hun kindoren, aec diploma
tieke korps en tal van overheidspersonen zioh
bevonden, had de inzegening plaats door den
aartsbisschop, onder al de indrukwekkende
praal die de katholieke dienst kan geven-
Het koor van den Sehubertbund zong het
Libera inede groote mannen-zangvereeniging
het tot koor omgezette lied van Schubert
Der Tod und dan Mitdchen, begeleid door het
Philharmomsch orkest.
Na die ïnzogening ging hot grootste deel
van den stiet uiteen. De overigen volgden
den ljjkwagen den landen tocht naar het cen
trale kerkhof, wuar ook nog gesproken werd.
En al die hulde, welke menig vornt niet
krjjgt, gold een burgemeester, den zoon van een
portier, een man, aan wien tgdens zgn leven
meermalen en terechtde heftigste
verwjjten zgn gedaan van demagogie en wei-
nige kieskeurigheid in zjjn middelen. Dat is
nu al weer vergelen. De blgvende herinne
ring is die van het groote hervormingswerk
op bjjna ieder gebied van gemeentebekeer.
De Dalai Lama by lord minto.
De Dalai Lama, die Zondag per extra-trein
in Calcutta is aangekomen, nadat halver
wege de trein had gestopt om de volgelingen
gelegenheid te geven in de Ganges, de heilige
rivier, te baden, beeft Maandag een in
drukwekkend Btantsie-bezoek gebracht aan den
onderkoning.
Hg reed naar bet Government House m een
rjjtuig met een escorte van Bengaalsche
cavalerie, en werd begroet door een saluut
van een eerewacht. De secretaris van buiten-
landsche znkeu ontving hem op het terras,
en bjj den ingang der troonzaal kwam de
onderkoning, lord Minto, hem tegemoet en
leidde hem naar de gouden troonetoulen. De
Dalai Lama was gekleed in donker gele zjjde,
met een rood zjjden sj'anti. Zes Tibetaanscho
ministers zaten achter hom. Aan de overzjjde
stond de staf van den onderkoning.
Het gesprek dat plaats had door bemiddeling
van een tolk, liep over algemeenbeden. De
onderkoning vroeg of de gezondheid van den
Dalai Lama niet geleden had door do onder
gane ontberingen, waarop ontkennend geant
woord werd. De Dalai Lauia schonk aan den
onderkoning een zjjden sjerp, en bovendien
lieten de Tibetaanscbe ministers aan den
secretaris een aantal sjerpen overhandigen,
aangeboden op kussens door Tibetaanscbe
bedienden.
Daarna werd thee geschonken. Vervolgens
nam de Dalai Lama afscheid, waarbjj hjj glim
lachend den onderkoning met warmte de hand
drukte.
Een uur later bracht de onderkoning omge
keerd een bezoek aan den Dalai Lama in zjjn
verbljjf in Hastings House. Hjj had een vol
escorte van zjjn ljjfwaoht en was vergezeld
door een grooten staf.
Do Dalai Lama zal drie dagen in Calcutta
bljjven. Maandagavond zou hjj een particulier
onderhond met lord Minto hebben. Waar-
echgnljjk zullen daar de politieke zaken be
sproken zgn.
Beknopte Mededeelingen.
De tussohen België, Duitschland en En
geland aangeknoopte onderhandelingen over
de oosteljjke grens van Congo zjjn na een
korte onderbreking Maandag te Brussel voort
gezet.
De beraadslagingen scbjjnen uitsluitend op
juridisch gebied te bljjven. De afgevaardigden
bespreken den zin, aan het traotaat te geven.
Het wordt weinig waarsohgnlgk geacht dat
vóór bet einde der maand een oplossing is
gevonden.
De toelichting m het Engelsohe Lager
huis over de marine-begrooting liep natuurlgk
vooral over het handhaven van de Engelsohe
superioriteit. Welnu, die zal, volgens minis
ter Mc Kenna van Maart 1912 af verzekerd
zjjn.
Dan aal Engeland twintig schepen van het
Drsodnouplif-type nebben, welk aantal in den
loop van den zomer van dat jaar met twee
vermeerderd zal worden, die gebouwd worden
door de regeering van Australië en Nionw-
Zeeland en die uit de Australisohe wateren
eerst zullen vertrokken in den herfst van het
volgend jaar, wanneer do vjjf Dreadnoughts
van hot nieuwe program hare voltooiing
naderen.
Daartegenover heeft Duitschland 13 bread-
noughts in aanbouw, en kan het nog vier andere
op eiken dag van de jaren 1910 en 1911 op
stapel zetten. Dit zal misschien geschieden op
1 September en dan zullen zjj gereed zgn in
twee jaren en twee maanden.
Maandag is de Franschc Senaat ten op
zichte van bet ontwerp tot herziening van de
douane-rechten overgegaan tot de artikels-
gewjjze behandeling, en nam de artikelen tot
111 aan. De goedgekeurde rechten zgn b|na
alle geljjk aun die, in de Kamer vastgesteld
slechts enkele artikelen werden gereserveerd.
Als om een handtastelijk bewjjs te geven
dat hg hoegenaamd geen leiding aan de de
batten wil geven, heeft de rijkskanselier deu
laatsten dag van de beraadslaging in tweede
lezing der biesrechtontwerpen in den Prui-
siscben Landdag met eens bjjgewoond. Hg was
er ook niet meer noodig na zgn verklaring
van Zaterdag, leder wist dat het slot toch
zou zgn de aanneming van de voorstellen van
consorvntieven en-centmm.
En nu de derde lezing. Zal die nog eenige
verandering brengen? Er is Zaterdag on Maan
dag zoowel door conservatieven als door natio-
naal-liberalen telkens weer gesproken van een
compromis, waarbjj aan weerszijden zou moeten
worden toegegeven, en waarop de regeering
bljjkbaar ook hoopt. Do verbitterde toon eehter
zou denken dat zulk een overeenkomst niet
meer mogeljjk is, wanneer de geschie
denis niet de herinnermg had doen bewaren
van overeenkomsten in nog ongunstiger om
standigheden geboren.
Een zeer belangrijke meodoehng voor
Elsasi Lotharigen heeft de rijkskanselier Maan
dag in den Duitschen Rijksdag gedaan, nl. dat
hg een wetsontwerp beeft doen samenstellen
dat d» verbetering van den grondwottigen
toestand van de Rgkslanden beoogt.
Den inhoud zal hjj meedeeleD, nadat hjj
daarvoor toestemming van den Bondsraad zal
hebben vorkregen. De staatsrechtelijke moei
lijkheden zullen overwonnen worden.
Stadhouder en rjjksregeering streven er
ernstig naar deze zaak tot een goed ehide te
brengen.
Roosevelt ia Maandag te Khartoem aan
gekomen.
Hg werd "verwelkomd door Sir Rudolph
Slatin en den plaatsolgken gouverneur.
Mevr en mej. Roosevelt kwamen in de*
middag aan.
Het philantropische plan van Rockefeller
om met een kapitaal van 300 millioeu dollar
een centrale stichting te vestigen, die jaat-
Ijjks een tien millioen dollar aan rente
zou kunnen uitdeden, vindt veel bezwaren
ook in bet Congres. Men erkent dat het
een. groote gift is, maar hoewel Amerikanen
gewoonljjk spoedig onder den indruk komen
van groote cjjfers vinden ze nog al het eex
en ander op te merken op den vorm.
Er wordt gevreesd dat een centrale philan
tropische instelling van dien omvang ook nl
weer oen trust zal worden. In ieder geval
zien velen een gevaar in het bestaan van zoo'n
instelling, terwgl anderen bet nut betwjjfelen
van een dergelgke centrale-organisatie in zake
armenzorg.
De regeering heeft tegen het plan nog een
ander, merkwaardig bezwaar. De attorney
general moet gezegd hebben, dat, wanneer
Rockefeller eenmaal al zjjn aandeelen in do
Standard Oil aan de stichting heeft gesohom-
kon, het de regoering moeiljjk zal vallen, de
petroleum trust te na te komen. Zou Rocke
feller dat som» overwogen hebben
Kamer van Koophandel en
Fabrieken
te middelburg.
Vergadering van beden, Dinsdag, middag
te 3V* uur-
Voorzittcr de heer J. P. Fokker.
Afwezig de heeren Luteijn, Boasaon en
Noske, allen inet kennisgeving.
1 vacature.
De notulen van het verhandelde u» do
vorige vergadering worden gelezen en goed
gekeurd.
Hierna wordt mededeeling gedaan van de
ingekomen 9 tukken
Daaronder behoort een schrijven van Buig.
en Weth. van Middelburg, houdende toe lea
ding van een exemplaar der goedgekeurde »•-
kening der Kamer over 1909.
