MIDDËLBIJRGSCHE COURANT. r. 38 Donderdag 10 Maart. Kameroverzicht. 183' Jaamanp. 1910. Üa» ot>ar»nl vmobijnt dafelflk«, mat wta>nilerwp nn Zon- an ÏSMtdAgsu. 1-4* por kw.rtul. loonei voor Hiddolbtrg i'a voor nlle pUntijn in Nederland trtno pp. I t. Afzonderlijke nummers kosten 5 ooti. A d v e r t e nti 6 n b$ abonnement op voordeehge voorwaarden ProspectcBBüD daarvan zgn aan bet bureau te bekomen. Advartontiën voor.'lbot eeratvolpendo muomer mouten dos middnps vddr één nnr san het bureau bezorgd ïgn. Advertoatian10 cent per regel. Bij aboanomeut veel lager. Geboorte-, dood- en nlle andeto familiabarichtee en Dankbetuigingen tan 17 regels 1 1.50elke regel meer 10 cent, BeoUme» 40 cent per regel. Qroote lettere naar de plaats, die zij innemen, Tot de plaatsing tan adtertentifin en reclame®, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend® Handel, NJjverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE Uk HAR Ai., Ü.I. Veerburgwal 206, Amsterdam. Middelburg 9 Maart. Zitting van Dinsdag. Zonder hoofdeLjjkc stemming werd heden. Ba con discussie tusschen den waarnemen - den Minister van Justitie, mi'. Heemskerk, en ders heer Van Doorn, het derde wetsontwerp betreffende de regeling der positie van de ambtenaren bij de rechterlijke macht goed gekeurd. Het ging hier om de griffierechten. De heer Van Doorn wilde deze geheel afschaffen. Minister Heemskerk kon het ech ter niet verkeerd vinden dat er voor de rechtspraak betaald moet worden. Alleen zal nu de Staat de griffiegelden innen. De heer Van Doorn voerde hiertegen aller lei bezwaren aan, ontleend aan de praktijk der advocatuur, welke echter stuk voorstuk door den ex-advocaat. Heemskerk "weerlegd werden. Eerst nadat ieder der heeren er driemaal het woord over had gevoerd, gaven zij het diepunt op. De rest van den dag werd gevuld met een debat over een onderwerp, dat al even belafigrqk is, n.l. den 17den Hervormden predikant te Rotterdam. Ah naar gewoonte ontwikkelde de heer Roessingh hierbij al zijn welsprekendheid. Hij was er glad tegen. Volgens hem bestaan er geen „buitenge wone omstandigheden", die deze subsidie zou den rechtvaardigen. De gemeente moet zelf betalen en dit niet laten doen door den Staat. Bovendien zijn er reeds 26 predikanten in Rotterdam, zoodat hier eigenlijk van een 27sten en niet van een 17den predikant «Toeel gesproken worden. Ce beer De Beaufort verklaarde er zicb tegen, omdat hij hierin een verkeerde inter pretatie ziet van artikel 171, 2de alinea der Grondwet. Vermeerdering van het aantal pre dikanten in verband met stadsuitbreiding moet z. i. niet door den Staat betaald worden. Ook de heer Vliegen zou tegen het wets ontwerp stemmen, omdat zijn partij principieel voor scheiding van Staat en Kerk is. Voorstanders waren daarentegen de heeren De Visser, Heemskerk en V. d. Velde. Eerstgenoemde, die vroeger predikant te Ttótéerd.un is geweest, wees er op, dat se dert 1878 het .aantal lidmaten der Nederl. Hervormde gemeente daar met 100.000 was vermeerderd Hij zelf had het toen zóó druk, dat bij 1500 cathechisanten en 31 lesuren per week liad. Er pleitten dus voor Rotterdam z. i. wel degelijk exceptionecle omstandigheden. Zoo spraken ook de heeren De Klerk en Heemskerk De heer V. d. Velde verklaarde dat zijn partijgenooton het voorstel zouden aannemen, omdat de Minister het had losgemaakt van de beginselen die h. i. de verhouding van Staat tot Kerk moeten regelen. De Roomsche Minister Kolkman het wetsontwerp gaat uit van Financiën ver dedigde den hervormden predikant met gratie. Er waren wèl „buitengewone [Omstandig heden" te Rotterdamanders zou hij het voorstel zeker niet bij de Kamer hebben in gediend. Voor toename van aanvragen om subsidie uit. andere gemeenten behoefde men niei bevreesd te zijn. Z. Ex. had die al ont vangen, doch „niet. thuis" gegeven. Voor aan slagen op de schatkist was dus geen kans. Met 45 tegen 21 stemmen werd ten slotte fcet ontwerp aangenomen. Tegen stemden de aanwezige leden ider linkerzijde, behalve do heeren Klerk, Liëf- tinck. Patrjn en Borgesius. Vóór olie aan wezige leden der rechterzijde. Morgen het debat over de sociale ver- -eekering. De kwestie Enka-mr. De Jong en dr. Knyper. Th Rotterdammer, het anti-revolutionnair orgaan, heeft getracht licht in die kwestie te brengen. Maar gelukt is het dit blad niet. Het is dwaallicht geweest. Van het zeer uitvoerig betoog is het vol gende de hoofdzaak waar het op aankomt „De persoon van dr. Kuyper werd in het, inderdaad zeer serieuse gesprek,' juist door «ur Do Jong intact gelaten, ook in de deco- ratlo-quacstie. De inhoud van het door me juffrouw Van der Vlies half aangehoorde be toog, dat in gezamenlijke conversatie met de heeren werd gehouden, en hetwelk zij niet beeft begrepen, noch kunnen begrijpen, was dan ook deze, dat mr. De Jong, naar aan- ing van de in het onderling gesprek ter «pipke gebrachte duisterheden in de verkla ringen van di- Kuyper in zake de decoratie- quaestie, oordcelcnde over verschillende te genstrijdigheden in dr. Kuypcr's uitingen, waarvan er eenige werden vermeld, in ver band met de discussie uitsprak ik kan mij best begrijpen dat iemand die de herhaalde lijke onjuistheden en de onderlinge tegen spraak ziet. met name als het geen geestver want van dr. Kuyper is, zegt„liij liegt en verdraait alles," vooral als hel iemand per soonlijk raakt, gelijk ik ook zelf in 1908 toen ik de campagno tegen de Rotterdammer moest doormaken, meermalen als ik iels in Do St/nrdaard las gezegd heb „dat is leu gen," en ook door prof. Ifabius in zijn bro chure de talrijke „vergissingen," zooals hij hot noemt, in de twee brieven van dr. Kuyper zijn. aangetoond en toch moet de onderlinge tegenspraak en de onjuistheid in de uitingen onbewust zijn. Ik heb indc geschiedenis der laatste maanden wat aan gaat do decoratie-quaestie de vaste overtui ging gekregen, dat dr. Kuyper in de Kamer volkomen te goeder trouw zijn verklaring heeft afgelegd, trouwens ik kan mij niet voorstellen dat iemand, die de opwakmg van het geheele religieuso leven heeft teweeg gebracht, die nog meditaties schrijft enz in de Kamer zou komen en welbewust, op zettelijk. met stalen lioofd daar zou gaan staan „liegen"als ik die gedachte ook maar eenigszins in mijn hoofd binnenliet, dan zou voor mij de heele Kuyper-figuur, waarvoor ik waardeering koester, moeten wegvallen Alle zes heeren, die dit betoog dien Zon dagavond hebben gehoord, namelijk de hee ren Brants, ds. Wagenaar, Tuinstra, Wessel, Idsinga en Snijders, en die aan mr De Jong l.L Dinsdagavond hebben toegestaan dit te pubhcceren, kunnen getuigen dat door hem aldus is gesproken-" „Nu weet men hel," zegt Land en Volk. „In dezen gedachtengang wordt toegegeven dat dr. Kuyper niet is iemand, op wien men, zooals men het noemt, aan kan Daar voor begaat, hij te veel vergissingen, te goe der trouw. En dit zijn ongeschikte eigen aardigheden voor een staatsman, op wiens kompas moet worden gezeild Of de vergis singen al dan niet met opzet worden begaan is alleen van belang voor zijn zedelijke waar de, niet voor zijn betrouwbaarheid als lei der op staatkundig gebied." De N. Rolt Crt. merkt op Men ziet, dat het alles behalve dc op hemelende taal van een verkiezingsbiljet is. die De Rotterdammer hier over dr. Kuyper ten beste geeft Met zulk een attest koml men gemakkelijker in een gesticht voor ze nuwlijders, dan in de Kamer. En verder zegt het blad „Dr. Kuyper, die zich te goeder trouw al maar „vergist," en vergist mogen wij erbij voegen op een wijze, die het fijn vernuft, waarover de zich vergissende be schikt, schitterend doet uitkomen is waar lijk een probleem, dat het worstelen waard is. Bij ons rijst slechts de vraag, of mr De Jong voor de oplossing wel bij de goede faculteit om advies is geweest. Hij zoekt blijkbaar naar de oplossing van een zielkun dig probleemmaar de schets, die De Rolt van het probleem geeft, en waarvoor dit blad verantwoordelijk is dat zich telkens to goe der trouw „vergissen", komt overeen met een kwaal, die do medici weten te verklaren. Ztj noemen die ziekte, meenen wjj, hysterie. Chronische hysterie in dit geval. Misschien ook vindt mr. De Jong deze verklaring van menscheljjke fouten als ziekteverschijnselen al te modernistisch, en is hij daarom niet bjj do medische faculteit te rade gegaan „Ieder kan nu voor zichzelf beslissen wat van hot geval te denken is aldus het Rb ld. en of inderdaad do hoofdredacteur van De Rotterdammer, verklarende dat het schande was om dr. Kuyper niet op zjjn eerlijk woord te gelooven, zijn eigen innerlijke overtuiging uitsprak. Wij moeten slechts even wjjzen op de merk waardige redeneering, dat iemand die her haaldelijk, haast voortdurend onwaarheden verkondigt, die hij moest weten dat onwaar heden zijn, dit „onbewust" zou moeten doen, omdat hij tevens ook christelijke stukken schrijft. Wat „onbewust" liegen is, is ons boven dien een volstrekt raadsel, Is dit een psy chische afwijking? Zoo niet, wat bedoelt de heer De Jong? Van Dale zegt in zijn Woordenboek der NederLanÜsche Taal, als toelichting tot het woord liegenhy liegt uit gewoonte eo h% liegt dat hij het zelf gelooft Is dit laatste „onbewust liegen"? Maar ook dan blijft de tegenspraak bestaan tus schen onbewust en liegen. Want liegen noemt men alleen onwaar heid spreken met voorbedachten rade, met bewustheid van wat men doet. Men kan evenmin onbewust liegen als onbewust moorden." En de Arnh. Crt die, zooals men weet. steeds met warmte de partij van Enka. mej Van der Vlies, opnam, schrijft aan het slot van haar heden opgenomen laatste artikel „Dagen lang werd er om de zaak heenge- draaid, de mededoeling der feiten, waarop het aankwam, werd telkens verschoven. De zaak werd gecompliceerd gemaakt, de schildering van personen en zakeu met scherp licht of zwarte schaduw ondernomen en nadat aldus de aandacht van velen verslapt en de braaf heid van mr. De Jong c.s. en de boosheid van Enka duidelijk waren gebleken, moest het slotstuk worden gegeven, de afgedwongen uiteenzetting van hel gebeurde, althans de eenc of andere uiteenzetting We hebben die nu en als slotstuk van al wat er aan voorafging mist het zijn effect. Het is geen slot dat pakt, het is geen ver klaring die overtuigt Daarvoor komt zij te laat, daarvoor is zij te zeer af gewrongen moeten worden. Wat De Rotterdammer nu zegt, is waarlijk niot zoo verschrikkelijk, dat haar Redactie zoo huilerig moest doen, zoo jonge-juffrouw-zenuwachtig alvorens zjj haar mond ten laatsten male opende. En ook voor mr. De Jong is zulk een publicatie niet zoo allerverschrikkelijkst. Hij is toch een vol wassen man, met een eigen mcening en kracht in. zich om zich en zijn houding te verde digen 1 Een uiteenzetting, gelijk die van De Rotterdammer, ontsiert den spreker dier woorden niet. Waartoe dan al dat geaavzel, dat bangig gedoe? Maaris die uiteenzetting conform de waarheid? Dat is de groote vraag. Wat ons betreft, is het antwoord niet moeilijk te geven. De feiten zijn welsprekender geweest dan de woorden. En nu we, naar we hopen voor langen tijd, bevrijd zijn van artike len in De Rotterdammer over deze zaak en in hetzelfde soort van journalistiek, her halen we als onzen oi.-dindruk wat we dc vorige week zeiden „De boodschap hoor ik wel, doch het ge loof ontbreekt me Inderdaad, mr. De Jong's blad is er niet in geslaagd, ons to overtuigen." Waarom het Amhemsche blad voor deze kwestie zoo herhaaldelijk de aandacht van haar lezers vroeg, verklaart zij als volgt „De zaak is in haar beteekenis vrij wat grooter dan de vraag of mr. De Joug al dan niet de bekende woorden heeft gezegd en of Enka, ja dan neen, een afkeurenswaardige daad pleegde, toen zij die woorden van de ontvangkamer eener Rotterdamsche familie overbracht naai- de publieke Iribune, die pers heet. Zij beteekent nu de beantwoording der vraag of een partij in ons vaderland, die zich boven de andoren stelt en den God der waarheid heet to dienen, waar durft zijn en, de ernstige gebreken in haar voormannen erkennend, daarvoor durft uitkomen. Zij be teekent de beantwoording der vraag of zulk een partij liever een ander van leugen be ticht en daarmee waarschijnlijk een onware beschuldiging uit, dan dat zij doet naar des grooten meesters wooid„Maar uw woord zij ja, jauw neen, noenwat boven deze is, is uit den booze." Enka houdt tegenover, wat zij noemt, den laster van de heeren De Jong, Brants, Wa- gocnaar c. s. vol dat al wat zij in Rel Volk publiceerde, in zijn verband gehoord en volkoimen tzuiver en bedachtzaam is weer gegeven. Zij handhaaft dus geheel hare beweringen. Benoemingen enz. Bg kon. besluit is aao de kolonels jhr L. A. P. Six en jbr C. J. Ureven, resp. commandant van het 3de en van het 2de reg. veld-art., zoomede aan den luit.-kol. jhr J. H. van Asch van Wjjck, van het late reg. yest.-art., allen ter zake van lichaamsgebreken en aan den off. van gezondh. 1ste kl. A. P. G. F. Gieze, van het pers van den geneesk dienst der landmacht, op zjjne aanvrage, onder verplichting, nog ge durende eenige jaren, op den voet van het bepaalde bg de wet voor het reserve-personeel der landmacht 1905, ter beschikking te blgven, onder toekenning van pensioen, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend is de machinist 1ste kl. A. Marjjt. van het korps pantserfort-art., benoemd tot brooder in de orde van den N ederlandschen Leeuw, is aan den hoofdcommies der telegraphic J. M. van Aken, op zgn verzoek, eervol ont slag verleend is de met verlof in Europa aanwezige kapi tein der inf. van hot leger in N.-l. H. F. Krol, op verzoek, ter sake van lichaamsge breken niet ontstaan in en door den dienst, eervol nit don militairen dienst ontslagea, onder toekenning van pensioen is benoemd tot ridder 4de kl. der Militaire Willemsorde de luit. t/z 2de bl. F. C baron van Aersson Begeren van Voshol is benoemd tot kantonrechter te Maastricht mr. E. J H. Jaspar, thans kantonrechtor- plaatsvervangor, advocaat en procureur aldaar- De St Crt no 57 bevat een kon. besluit van den 22en Februari 1910, bepalende do be kendmaking in het Staatsblad van 12 verdragen on van eene verklaring, onder dagteckening van 18 October 1907 ter tweede Vrederconfe- reutio gesloten. Oost-Indië. Omtrent cholera-gevallen brengt de jong ste mail de volgende mededeeliugen Te Socrabaja deed zich een geval van die ziekte op de reede voor op een prauw. Aan het Soer. Rbld. werd uit Buitenzorg geschreven dat een inlander in den trein van Batavia naar Buitenzorg in een wagen met terugkeerende hadji's aan cholera bleek lijdende te zijn en toen toch de reis naar Buitenzorg kon voortzetten. Dc correspon dent meent, dat op die wijze de ziekte wel weer kan zijn verspreid en herinnert hierbij aan wat er al te doen is geweest over de quarantine-voorsehriften voor schepen, van Batavia komende, in andere havens Te Batavia deden zich blijkens de laatst ontvangen mail bladen weer eenige gevallen van cholera voor Te Garoet was met het doorkomen der hevige regens en als gevolg van de genomen maatregelen de gevreesde ziekte geweken. Bij de zware overstrooming, welke in de laatste dagen van Augustus van het vorig jaar de omstreken van de afdeclingshoofd- plaats Loemadjang geteisterd heeft, is veel vee van do bevolking verloren gegaan Voor den aankoop van nieuw vee werd in dc maand November door de Rcgcering een be drag van f 8000 beschikbaar gesteld. Van deze gelden is echter geen gebruik behoeven te worden gemaakt, omdat in do behoefte aan vee voor de bevolking op voldoende wjjze is kunnen worden voorzien uit ontvangen par ticuliere bijdragen. Uit Stad en Provincie. Het bestuur der Vereeniging tot het bezoeken der Armen a 1 h i o r deelde ons mee de ont vangst van f 769 55, als opbrengst der soirée, op 11 Febr. j.l. gegeven. Maandag a. s. vergadert de l'ryzinni^- Democratische Kiesvereeniging alhier des avonds te 8 uur in de Kegelbaan van de sociëteit op de Markt. Op de agenda komt o.a. voor oen voorstel tot medewerking met de afdeeling Krabbendgke om op de alge- meene vergadering van den Vrijzinnig Dtmo- cratischen hond eene motie in te dienen, aan gaande verschaffing van grond aan landarbei ders. Dit punt zal worden ingeleid door den heer Joe. Welleman van Krabbendgke. Ook zal in behandeling komen de voor- loopige beschrijvingsbrief voor de algemeene vergadermg van den Vrijzinnig Democratischen Bond. De voorjaarsvergadering van het hoofd bestuur der Maatschappij tot bevordering van Landbouw en Veeteelt in Zeeland wordt den 31 Maart a. te M i d d e 1 b u r g in het Grand Hotel gehouden. Op die vergadering zal o. a. plaats en tijd der algemeene vergadering en tentoonstelling worden bepaald. Verder zal besproken worden de kwestie aangaande een assistent van den zuivelcoa- sulent. Aan aandeelhouders van de Stoomtram- maatschappij BreskemMaldeghem wordt voor gesteld over het boekjaar 1909 nit te keeren f 42.50 per aandeel of 8V» pet. en niet 8 pet. zooals in verschillende bladen is gemeld. Uit Vii8singon Oorspronkelijk bestond het plan op den Julianadag door het kinderkoor te doen uit voeren de driestemmige kind er-cantate Wil- helmina van G Leenheer en Van 't Krnjje. Daar deze cantate een langdurige studie ver- eiacht, is men op dit plan teruggekomen en zal de heer Landsman voor dien dag den tekst schrijven bg bekende zangwijzen. Big kens het 41e jaarverslag van de Coö peratieve Voorschotvereeniging en Spaarbank te Goes, Ioopende van 5 Februari 1909 tot datzelfde tgdstip in 1910, bedroeg het aantal leden op het eind van het boekjaar 297, tegen 286 in het begin. Op 5 Februari 1909 bedroeg het kapitaal der gestorte aandeelen f 20.526.48 en op 5 Februari 1910 t 21.243.63. Het reservefonds bedroeg toen t 17.304.89. Het boekjaar werd aangevangen met een bedrag aan spaargeldea, groot f 148.444 09', en bet nieuwe ving aan met een bedrag van f 146.239.64. In den aanvang van het boekjaar was aan voorschotten uitstaande f 118 450 en bg bet sluiten ervan bedroegen de nog onafgeloste voorschotten f 117.345. Do zuivere winst bedroeg f 2319.34. De heeren P. A. Pennings en J. A van Heel werden als commissarissen herbenoemd en de heer J. KorstaDje als controleur. 7 Door ingelanden van het waterschap lloedekenskerke is Maandag besloten het oever- vak benoorden den Ruigendgk door een grond boring en het oevervak bezuiden de Kapuinhoek door een helmduiker te doen onderzeeken. Ter verbetering van de wegen werden voor het dienstjaar 1910 do polderlasten f 2 por H.A. verhoogd. Aan het bestuur werd over gelaten die wegen te begrinten welke daar voor het meest in aanmerking komen. In de Maandagmiddag te Rilland* B a t h gehouden raadszitting werd het kohior van den hoofdelgken omslag vastgesteld op f 4176.43 met een getal van 410 contribuabe- len. tevens ook bet kohier van de hondenbe lasting op t 95.50het getal aangeslogenen bedraagt 49. De vaststelling eener verordening ter ho- strjjding van de kruisbessenmeeldauw op Zuid- Beveland werd aangehouden tot eene volgende vergadering, wat eveneens het geval was met het verzoeksohrift der onderwijzeressen waarin verzocht werd toekenning eener boloo ning voor hot geven van onderwas in de nut tige handwerken buiten de gewone lesuren. Op een verzoek van mej. de wed. A- AuguBtegn, tot het aanbrengen van een zinkput nabjj hare woning ten koste van de gemeente, werd afwgr.end beschikt. De heer M. G. Riemons te Colgs p 1 a a t, pas benoemd tot tgdelgk opzichter van de uit te voeren aardewerken in den polder Oud Noordbeveland. is benoemd tot buitengewoon opzichter bg het hoogheem raadschap Del land, standplauts Monster. Door ingelanden van de vier polders Oudeland o. s. van het waterschap St. Maar tensdijk werd Dinsdag te St. Maartensdjjk vergaderd teneinde eene beslissing te nemen omtrent de keuze van motorkracht, welke in den bestaanden wind-watermolen zal worden geplaatst Betreffende deze zaak werd in de eerste plaats voorlezing gedaan van het rap port van den heer Lako te Wageningen, wiens advies volgens besluit der vorige ingelanden vergadering zou ingewonnen worden. Genoemde heer gaf in dat rapport de voor keur aan een petroleum-motor. De meerderheid van het waterschapsbestuur was echter eene afwjjkende meening toege daan en beval een zuiggas-motor aan. Voor de vergaderde ingelanden scheen ket in dit geval moeilijk eene keuze te doen. Bg de stemming over de vraagzal het petroleum of zniggas zgn?Btaakten dan ook de stemmen. De dijkgraaf had toen volgens het reglement de beslissing in banden en verklaarde zich voor zuiggas. Er wordt derhalve een zuig gasmotor geplaatst. Daarna moeBt nog beslist worden wie de leverantie der machine zou opgedragen wor den. Ook hieromtrent was het advios van don heer Lako ingewonnen. Ook omtrent dit pnnt was de animo niet groot om het inge wonnen advies te volgen, want b|jna de helft der leden stemde in het geheel niet, en de andere helft kooB de firma, die door den heer Lako in de derde plaats was aanbevolen. Verder kwam aan de orde het ontslag vaa den tegenwoordigen watermolenaar. Na eenige discussie werd besloten dit voor stel van de agenda af te voeren en den water molenaar te behonden. Hg krjjgt nu eea nieuwe instructie en moet zgn oude woning verlaten om een nieuwe te betrekken, die voor hem gebouwd zal worden. Verder besloot de vergadering nog een geldleening aan te gaan van f 10.000 tegen een rente van hoogstens 4'/, Men vestigt er onze aandacht op dat de aanvrage om concessie, door den heer Van Leeuwen te Hilversum aan het gemeentebe stuur van Hontenisse gedaan voor den bouw en de exploitatie eener steenkolengas- tabriek. buiten bezwaar der gemeentekas, reeds dagteekent van 24 November 1908. Zondag en Maandag jl. gaf de fanfare WiUen m Kunnen te Philippine haar derdo feesteljjke uitvoering sedert haar bestaan. Beide avonden was zoo sohrjjft men ons de zaal overvol en ieder, die zioh de op offering getroost bad daar heen te gaan, zal voorieker zgn geld niet beklaagd, nog minder zich verveeld hebben.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1910 | | pagina 1