MIDDELBURGSCHE COM
Zaterdag
5 Maart.
Kameroverzicht.
K\ S4.
153* Jaargang.
1910.
Doze oourant verschijnt <1 a g a 1 ij It s, met uitzondering van Zon- en feestdagen,
oar kwirtnai, zoowel -voor Middelburg als voor alle plat tien in Nederland franco pp. f 3
Afzonderlijke nummers kosten 5 canl.
A dver tentiën bp ftboEncmont op voordeelige voorwaarden
Prospect' awn daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertrntiën voor.(bot oorstvolgccde numroor moeten des middags vóór êón tui
aan het bureau bezorgd zjjn.
AdvertentiëuSO cent per regel, li ij abonnement voel lager. Goboorte-i dood- oo
idle tndore familiebaricbten en lUnk betuigingen vin 1- 1 regele f 1.50 elke tegel me
10 conl, BeoUmes 40 oout per repel. (?root6 letter» naar de plaats, die lij innenaetfi
Tot de plaatsing von advcrtcnti5u en reclame»» niet afkomstig uit Zeeland, betredend*
Handel, Njjvorbeid on Geldwezen, is nerochtiRd he: jklgemreu AffvcrfvEttw-Fnvw&D A. DB 5.4
>tAB Ac.. N.l. V«»rborgw«l AmsSei-dur»
Pc opgaaf vun don ppoordienst komt in
dit nnrnmer voorop dogebrnikelijkeplaats.
iiü&eiirarg 4 Maart.
Sprokkelingen.
Sol voorloopig verslag der Tweede Kamer
over het enquête-voorstel wordt ook door de
Kieuw Rotlerdamsche Courant besproken.
Volgens hare redactie is de fout van
nota-De Savornin Lobman o. a. deze, dat die
afgevaardigde in de gansche 7.aak uitsluitend
den persoon Kujper ziet, en weinig of geen
ministerieels handelingen. Hjj meent dat de
heeren Troelstra c.s. van het reoht, by art.
164 der Grondwet verleend, om hooiden van
mimsterieele departementen ook na hunne
aftreding wegens ambteaiiadryven te vervol
gen, hadden gebruik moeten maken, waarna
dan eene enquête overeenkomstig de wet op
de rninieterieole verantwoordelijkheid zon zyn
ge<olgd.
«Wanneer bet doel van het voorstel-Troel-
stra ware, den persoon van den heer Kuyper
te treffen, eene poging to wagen, om den heer
Kuyper in de gevangenis te brengen, dan zou
dit zeker de aangewezen weg zyn geweest
Juisl dat deze weg niet ia gevolgd, is dan ook
eene aanwyBing, dat dit niet het doel van bot
voorstel, noch dat van de voorstellers kan zyn.
De enquête, thaus voorgesteld, en het onder
zoek volgens de wet op de ministrieelo ver
antwoordelijkheid staan naast elkaar, en hebben
mets met elkaar te maken. De eerste heeft
ten doel, de gelegenheid te versohaffen, zieh
een oordeel te vormen over een roges-
ringsbeleid. Het andere zou zich lynreoht
ricbion tegon eon persoon, wien by zulk eene
vervolging, terecht, m de wet op de ministe-
Tieele verantwoordelijkheid, waarborgen tegen
«willekeur of vervolgingswoede" golyk do
beer Lobtuan het uitdrukt zjjn gegeven.
Mogelijk kan uit het resultaat van eene enquête,
als door den heer Troelstra bedoeld, bljjken,
dat er aanleiding zou zyn, den gewezen
minister voor den strafrechter te dagen. Dat
zullen dan te gelegener ijjd degenen, die tot
óe vervolging het initiatief hebben te nemen,
kunnen overwegen.
Doch daar gaat het op het oogenblik niet on1.
Thans is het er slechts om te doen, aan de
volksvertegenwoordiging de mogelijkheid
te verschaffen tot het vellen van een juist
oordeel over regeeringsdaden.die hebben plaats
gehad. Tot eene conclusie leidt de enquête
zelve nietzjj heeft niet ten doel een persoon
«te treffen" geljjk in het V. V. wordt ge
zegd zvi heeft niet ten doel iets of iemand
te treffen hoegenaamd, die tegen «vervolgings
woede' zou moeten worden beschermd. De
enquête moet Blechts, bloot oonstateerend,
zonder oordeel of critiek, de gegevens
verstrekken, welke do Kamer tot het opmaken
van een eindoordeel over regeeringahandelin-
gen in staat kunnen stellen en beantwoordt
aan het doel, indien over de feiten het
juiste lioht komt te schynen."
Men ziet: dit alios is geheel in denzelfden
geest als onze korte opmerking in ons vorig
dommer.
Te Botterdam had dezer dagen een verga
dering plaats van de Rotterdamsche Handelsver-
eenigmg en daarop word het langdurig
crediet geven behandeld.
Na breedvoerige besprekingen is met alge-
oïeene stemmen op vier na de volgende motie
aangenomen
>De flandelsvereeniging Rotterdam
gehoord do discussies en gezien do artikelen
in haat orgaan Ds Middenstander betreffende
de contante betaling;
overtuigd dat het Btelsel van oredietgeven
in het algemeen bedenkelyk en op langen
termgn moordend ie voor de ontwikkeling van
den middenstand;
overtuigd dat het verkrygen van oontante
betaling eerder dan een ander reoht voor den
middenstand behoort te worden bereikt;
besluit:
a. de actie tegen crcdietgeven op laugeu
termjju allereerst met kracht te voeren
b. met allo middelen van overtuiging bet
koopend publiek voor het stellen van contante
betaling te winnen
c. hare leden op te wekken en zooveel ino-
golyk de middelen tc verschaffen om de eigen
clientèle voor de contante betaling te winnen
d. de Kamers van koophandel, de vereen!
gingen met maatsohappoljjk doel en de pers
uit te noodigen. bare actie voor de contante
betaling krachtig te steunen.'
Deze verklaring zal zeker in den lande wal
weerklank vinden,
Maar of er in de praktyk een einde zal
kunnen gemaakt worden aan dit euvel, is de
groote vraag.
De solidariteit onder de winkeliers laat
ook nog heel wat te weuschen over.
Hen wetteljjk dwingen alleen a contant te
verkoopen is onmogoljjk en zou ook de vryheid
in dezen te veel aan banden leggen.
Steeds zullen er dus bljjven bestaan die, om
klanten te winnen, gaarne crediet, zelfs langen
tjjd, geven aan hen die onmogelyk contant
kunnen betalen, hun zelfs aanbieden daarvan
gebruik te maken.
En zy die dit zullen moeten doen, ver
kiezen dit liever dan te vallen in banden van
hen, die hun de gelegenheid geven in ter
mijnbetalingen hun schuld af te doen en ten
slotte, wanneer zy een enkelen keer mochten
to kort komen in hunne verplichtingen, ge
vaar loopen dat alles weer wordt teruggehaald.
Dat voorzeker ia nog verderielyker stelsel.
Op de a. algomeene vergadering van den
Vrijzinnig Demacratüchen B<md zal een belangryk
voorstel van de afdeeling Delft ter sprake
komen, en wel om door een commissie de
wensohelykheid te doon onderzoeken van een
wjjziging der gemeentewet, welke grenzen zal
stellen aan het kweeken van winst door mo
nopolistische gemeentebedrijven, als gasfa
brieken De huidige onbegrensde winstkwoe-
king staat, volgens do voorstellende afdeeling,
geljjk met het heffen eener indirecte belasting,
welke voornamelijk door don middenstand
wordt opgebracht.
Voorzeker wel een punt dat ernstig over
weging verdient.
Zooals wjj in ons vorig nommer in 't kort
meldden, zyn de prae-adviezen verschenen in
zake oneorlyke praktjjken in han
del en bedryf, op het zevende congres
van den Middenstandsbond te Arnhem te beban-
ilen.
Professor JoBephus Jitta resumeert zyn be
toog tot vier soort begrippen, dienstbaar by
de rangschikking van feiten, en wel
1. ongewonsehte concurrentie2. erkenning
vau de rechten, welke de nyvere man behoort
te hebben op de vruchten van zyn boven
anderen uitmuntende persoonljjke eigenschap
pen 8. bescherming van het publiek tegen
misbruiken op het gebied vau handel en
nijverheid; 4. onbetamelijke handelingen van
>n concurrent tegen een of meer vakgenooten.
Onder deze soort begrippen rangschikt de
prae-adviseur weer eenige nader omschreven
punten.
De heer Tutein Nolthenius concludeert: 1.
dat een middenstand, die krachtig georgani
seerd is, grooten invloed op de wetgeving kan
uitoefenen, maar dat dan ook, zal die invloed
zieh blyvend doen gevoelen, een wettelyke
vertegenwoordiging een allereerste eisch is;
2. dat in zake do oneerlyko concurrentie onze
middenstand zoowel aan de reohterljjko macht
als aan ziohzelven, grooten dienst kan bewjjzen
door regelen vast te stellen, waarnaar een
eerlyke concurrent zich heeft te gedragen.
Do derde prae-adviseur, mr Aalberse, be
schouwt het voor en tegen der wettelyke
bestrijding en komt tot de volgende uitspraak
Tegen vooral dit: dat de hoofdstrjjd tegen
on eerlyke co neutron tie gevaar loopt, door uit
breiding dor strydlinie, er niet sterker op te
worden.
Nu de heeren Brants o.s. bljjven voortgaan
met hun pogen om mej. A. v. d. Vlies Enka
tot een leugenaarster te maken in de bekende
zaak-De Jong, zjjn wjj wel verplicht haar ver
dediging en nadere opheldering onder de
oogen onzer lezers te brengen.
In oen Bchrjjven in bet Hb d. van hijden
deelt zjj nog hot volgende mee
»Ik heb mjj in bet bewuste gesprek onmid
dellijk niet anders gemengd (dus geloond, dat
ik er aan deelnam) dan deer myn opmerking
over dr. Kuyper's verleugeuing, waarmee ds.
Wagenaar instemde. Maar behalve dit hob
ik die deelneming in 'tgeen gesproken word,
door nijjn gausche houding zóó duidelyk be
wezen, dat da gastheer zelf mjj nog lachend
toevoegde»kom maar overen de das
naast mjj zeiden «doet u "t maar gerust."
Trouwens, de door mr De Jong niet zi
gracious aan kant gezette dames, tenminste
zy, die naast my zaten, hebben wel degelyk.
mede naar «het" gesprek geluisterd. Tegen
de dauies heb ik aanstonds myn diepe ver
ontwaardiging uitgesproken over wat ik hoordo,
en op haar verlof «gaat u maar", geantwoord:
«Neen. wat ik hoor, is me te min, oui er
verder op in te gaan als ik dat deed, zou er
wat loskomen."
Boe kan ook de heer Brants zeggen dat ik
gewoon was, het gezelschap vroeger dan de
anderen te verluteu Is de heer Brants dan
vergeten, hoe menigmaal bjj zelf, alleen of
mot anderen, mjj naar huis begeleid heeft?
Ditmaal dacht niemand daaraan, omdat het
was.
Verder rukt de heer Brants verschillende
dingen uit hun verband. Als ik aohryf«de
heer De Jong wist wie ik was, en van eenige
vriendschap is geen sprake," bedoel ik nntuur-
ljjk, dat vau vrienschap tusscben den heer
De Jong en my geen sprake is, zooals J. v.
meende. Men houde mjj ton goede dat
ik verder zelf wil uitmaken, wio k vrienden
noem, wie 'k kennissen uoem".
Ton slotte verklaarde mej. V. d. Vlies dat do
heer Brants nog andere verzekeringen hurer-
zjjds uit haar verband rukt
Zitting
Donderdag
ij de replieken over het reclasseerings-
wetje eerst nog een onverkwikkelijk gekibbel
tusschen de heeren Duys, Van Wijnbergen en
Nolens. Aanleiding tot die ruzie was een
uitlating van den lieer Duys over hetgeen de
heer Van Wijnbergen gezegd had over den
.vryen wil" en de misdaad. Dit was een
verkeerde voorstelling, meende de heer Van
Wijnbergen, en gai daarvan een lange uiteen
zetting
Toen de heer Duys ook den heer Nolens
in het debat bracht, werd deze zóó woedend,
dat hij met nadruk sprak van „insinuecren"
en liepen de opbruisende golven der gram
schap hoe langer hoe hooger. Over en weer
prikkelden de heeren elkander meer en meer,
De heer Van Wijnbergen *kwam ten slotte
hooghartig verklaren, dal bij „om de debat
ten op peil te houden" niet meer met den
heer Duys in debat zou treden, zoolang
deze spreker, op do hem eigen wijze bleef
debatteeren
Het was dus een formeele „afsnijding"
in het jonge Kamerlid.
Na doze persoonljjke verschilskwostie, die
slechts in zeer verwjjdcrd verband stond
tot de zaak, welke aan de orde was, werd
het wetsontwerp, zonder hoofdelijke stem
ming, aangenomen.
Op deze vrij opgewonden discussie,
waarbij de voorzitter gerust de teugels wal
steviger had kunnen aantrekken, om een her
haling in 't vervolg te voorkomen - volgde
de behandeling van drie wetsontwerpen op
de rechterlijke organisatie
De heeren juristen smulden aan de vette
kluifjes I
Het debat liep in hoofdzaak over de voor
gestelde wijziging, dat de Kamers der Ge
rechtshoven niet meer uit 5, doch uit 3
leden zullen zijn samengesteld, en die van
den Hoogen Raad uit 5 inslede van uit 7
zouden bestaan.
Zou dit nu een vooruitgang of een achter
uitgang van „hot Recht" moebrengen?
Zjjn er grondiger beslissingen te verwachten
van 7 dan wel van 5 leden van den Hoogen
Raadvan 3 dan wel van 5 raadsheeren
Do meeningen liepen daarover hemelsbreed
uiteen
Do heeren Do Savornin Lohman, Limburg,
Van Hamel waren voor de „drie raads
heeren" de heeren Sasse van Ysselt en
Duynstee daarentegen achtten die verminde
ring van het aantal leden „onverantwoor
delijk."
Maar deze kwestie werd aan een ander
kwestie vastgeknoopt ilc lieer Limburg had
n 1 bezwaar om bij zulke kleine colli
appèl-zaken te doen behandelen, indien niet
eerst afgeschaft werd, dal het O M in
hooger beroep kan komen van een vonnis,
dat een beklaagde vrijspreekt.
Van dit bezwaar maakte hij bij do belinn-
lmg dor artikelen, een amendement, dat een
zeer brcedc discussie uitlokte.
De Minister verklaarde zich er tegen, even
als de lieer Loeff, die namens de Commissie
van Rapporteurs sprak. Daarom was het
amendement luer niet op zijn plaats
De heeren Van Idsinga en Van Hamel
waren er echter vóór. De heer Sasse van
Ysselt was er weder mordicus tegon
In ,appcl kan er kans bestaan, dal hel
O. M over bewijsmateriaal beschikt, dat soms
in eerste instantie ontbreekt en waardoor
een beklaagde vrij kwam. Die kans aan de
justitie te ontnemen, zou zeer verkeerd zijn,
meende deze afgevaardigde, die hier wel erg
crimineel uit den hoek kwam Net op het
kantje-af werd hot amendement Limburg ver
worpen 32 legen en 29 vóór.
Daarna werd het artikel der „drie raads
heeren" en „vijf Hoogeraadsleden" met 52
tegen 5 stemmen en werden ten slotte de
wetsontwerpen z h st. aangenomen.
Vooraf had Minister Heemskerk een vier
tal amendementen van formeelen aard, door
de licercu Van Lynden van Sandenburg c s
ingediend, overgenomen
Morgen voortzetting.
De heer Van Hamel kondigde een initiatief
voorstel aan betreffende de regeling der pen
sioenen voor de rechterlijke ambtenaren
Tweede Kamer.
Postkantoor tc Amsterdam.
Kort nadat dit postkantoor gereed was,
werd geklaagd over gebrek aan ruimte.
Voorzeker een allerzonderlingste manier
van bouwenvooral waar men toch had
moeten rekenen op uitbreiding van het post
verkeer in een stad als Arasterdam.
Door de Regeering wordt thans de goed
keuring der Staten-Generaal gevraagd op een
voorstel, iu hoofdzaak overeenkomende met
dat, gedaan door de commissie, waaraan de
vorige minister van walerslaal een onder
zoek naar de quaeslie had opgedragen Dit
voorstel komt neer op een herverdeeling van
de ruimte in het kantoor naar een nader
door den minister goedgekeurd plan en wij
ders de stichting van een nieuw postge-
bouw aan de De Ruyterkade, waar dc post-
pakketdieiist en de centrale expeditie der
briefpost onder dak zullen worden gebracht,
terwijl er de noodige ruimte kan worden
gereserveerd om bij uitvoering der decentra
lisatie aldaar de voorsorleering der aanko
mende posten te kunnen doen plaats vinden
Regentschap.
Een wetsontwerp is ingediend tot be
paling, dat in geval van regentschap, op
het inkomen der Kroon f 175.000 zal wor
den genomen tot goedmaking der kosten en
rechtstreeks ter beschikking gesteld van den
Regent of de Regentes.
Een liulde betoon.
In den huizo Couturier te Amsterdam, werd
Donderdag het diner gehouden, generaal Van
Heutsz, oud-gouverneur-generaal van Ned.
Indië, te Amsterdam aangeboden
Er waren 91 aanzittonden, onder wie lo
den van do Eerste en Tweede Kamer, van
Gedeputeerde en Provinciale Staten van
Noord-Holland, rechterlijke autoriteiten, enz.
Do tafel was rijk met bloemen versierd
Do heer Th Delprat, waarnemend burge
meester van Amsterdam, opende den maal
tijd met een heildronk op 11 M de Ko
ningin, waarna de muziek het Wilhelmus
speelde, dat door alle aanwezigen werd mee
gezongen.
Het menu was versierd met hot Indische
cn het Amsterdamsche wapen.
Aon het dessert hield de heer T. Cre-
mer, president der A'ederlandsclie Uandel-
■maalschappij en oud-minister van Koloniën,
een rede, waarin hij de verdiensten van
generaal Van Heutsz huldigde.
Deze dankte cn bracht o. a. in herinne
ring dat hij onder het bestuur van minis
ter Cremer voor het eerst in de gelegenheid
werd gestold om te loonen dat onze midde
len zeer voldoende zijn om anarchistisch
aangelegde volksstammen aan ons gezag te
onderwerpen en him Linden tot ontwikke
ling te brengen, en hij eindigde met een heil
dronk op de vele mannen van beteekenis, die
Amsterdam bezit (luide toejuichingen").
Benoemingen enz
By kon besluit
zyn benoemd tot oomtnies bjj bet Dop. van
Oorlog de adjunct-oommiesen bjj dat Dep. J.
C. Schmittmann en jbr W. E. van der Does
de Bjje, en tot ttdjunct-couiroies do oorste
klerk bjj dat Dep. P J. C. M. Wjjinor,
is de kapitein-luit. t/z J. C. Bentz van den
Berg eervol ontheven van bet bevel over Hr
Me ïnstructiesehip Atjeh en bem opgedragen
het bevel over Hr Ms schoener Zeehond, on is
het bevel over voornoemd instructieschip op
gedragen aan den kapitein-luit. t/z P. Soden-
kampcn
wordt Hr Mb p: ntsersobip Tromp op 5
Maart a. 6 te Willemsoord uit dien6t gestold
on do kapitein ter zoo J. W. Termytelon met
dien daluur eervol van het bevel over voor
noemden bodem ontheven.
Gedurende de maanden April, Mei en Juni
aauataande, dagclyks, Zon- cn feestdagen uit
gezonderd, zal ten kantore van de betaal
meesters de voldoening phiats hebben der in
de verschillende Grootboeken ingeschreven
pensioenen ten laste van de Nederlandsche
Staatsbegrooting, loopende over de eerste drie
maanden van Let jaar 1910.
Voor nadere bjjzonderhsden zie men de St.
Crt. no 53.
Dezelfde St Crt. bevat de wet van den lOen
Februari 1910, houdende wjjziging van wetten
in verbaDd met het Noderlandscho onderdaan-
schap van de bevolking van Nederlandsch-
Indië.
Bjj beschikking van den Minister van Marine
zyn de kapitein-luit. t. z. P. H. vaD Voort-
huyzen en do officier van administratie 2e
klasee C. de Priester, bjj de uitdienetstelling
van Hr Als pantserdekechip Koningin WUhel-
mtnn der Nederlanden op non-activiteit gesteld
on wordt met 16 Maart a.s. do kr.pitein-luit.
t. z. J. F, Hosaog geplaatst in de directie der
marine te Amsterdam als ohel van don staf
der zeemacht aldaar.
Dit Stad en Provincie.
Naar uien ons meldt, zal by de aan
staande verkiezingen voor de P-ovinciate Staten
tegenover een der aftredende vrjjzinnigen in
bet district Goes door de rechter partjjen
candidaat worden gesteld de heer mr. P.
Dieleman te Middelburg.
Met de booten van den provincialen stoom-
bootdienst op de Weeterschelde werden, wat
de Ijjnen VikingenNeuzen en Vlissingen
Breskons v. v. betreft, in 1909 vervoerd 170.206
passagiers tegen 168.568 in 1908. De ont
vangsten bedroegen voor bet vervoor van
reizigers f 75 589.45 en voor goederen enz.
f 24.720.50 tegen rosp. 1 75.111.15 en 1 23.944.80
in 1908.
Vanaf 1 Maart worden bjj den provincialen
stoombootdienst weder retourkaarten afgegeven
van Vnssingen naar Gent. Do prjjzen be
dragen f 2.85 voor de eerste, f 2.20 voor de
tweede en f 1.45 voor de derde klasse. Do
retourkaarten zjjn 4 werkdagen geldig.
l. Crt.)
Te St. Laurens (Brigdamme) is eene
chtisteijjke Zangvereenïging opgericht voor
gemengd koor, aan vankei jjk met 18 leden.
Als bo8tnureIeden werden gekozeD de heeren
J. Koole, voorzitter, J. Abrahamse, secretaris,
P. Pouwer, penningmeester, C. Hollebrandse
en M. Honterman. Tot eerevoorzitter werd
benoemd de heer G. H. Toebes, predikant, en
als directeur gekozen do heer J. Schout van
Serooakerke.
De naam der vereemging is Looji den Heer,
torwjjl de wekoljjksche oefeningen zullen ge
houden worden in de Gereformeerde kerk.
Onder Hontenisse werd Donderdag
morgen een landbouwarbeider door een
dorschmachine gegrepen en herhaaldelijk in
'trond geslingerd. Hij werd ernstig gewond
opgenomen.
LETTEREN EN KUNST
Joannette G. Molsbergen,
soliste bij de uitvoering der
Vereeniging voor Instrumentale muxiek.
Een aria van een der oude meesters tc
zingen is een der zwaarste proeven, waar
aan een zangeres zich kan onderwerpen. Ik
heb vele zangeressen gehoord, die liederen
behoorlijk wisten te vertolken, maar struikel
den bij een aria van Handel of Mozart
Mejuffrouw Jcannette Molsbergen heeft tnot
de aria Parto, ma tu ben mio uit Mozart's
Titus het pleit aanstonds gewonnen. Met
waardige rust en toch met warmte in haar
stem, met een volkomen beheerschen der
ademteclmiek, wist zij deze moeilijke aria tot
haar recht te brengen.
Na de pauze deed de zangeres ons drie
liederen hooren van SchubertAn doe Leger,
Wanderers Nachtlied en Frihlbrufsglaube en
