MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
H*. S3
Vrijdag
4 Maart.
Middeümrg 3 Maart.
Geen enquête.
Kameroverzicht.
Benoemingen enz.
Uit Stad en Provincie.
133* Jaargang.
1910.
Dew courant versohijnt dogolyks, mst uitzondering van Zon- on Feestdagen.
Fcjj» per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland iranso pp. i 2.
Afzonderlijke nummers kosten cent.
A dWrtentiën bjj abonnement op voordeelige voorwaarden
ProspeotusBon daarvan zgn aan het bureau te bekomen.
Aüvertentiên voor>(het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één nar
aan hot bureau bezorgd zjjn.
Advertentiëo t 20 eent per regel. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- co
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel moet
39 cent, Eeolames 10 cent per regel. Groots letters naar de plaats, die rij innemen
Tot de plaatsing van ndvortentsbn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend'
Handel, Ngverheid on Geldwc&en, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Barema A. BB LA
HAB As., 1M. Vssrbnrgwnl 360, Amsterdam.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit nnmmer voorop de gebruikelijke plaats.
Ec zal zeker wel niemand geweeBt zijn
in ons ganscbe land die gemeend heeft dat
de poging van den heer Troolstra om de
decoratie-zaak te doen onderzoeken door
een parlementaire enqnète-eommisBie slagen
zon,
Zétfc de voorsteller zal zioh daarvan wel
ga n illusie gemaakt hebben.
Bjj de samenstelling der Tweede Kamer,
zoeulg die thans is, viel daarop dan ook
allerminst te rekenen.
Daar zijn er onder de leden der Kamer
die, al denken zij ook gehoel'anders over
den leider, die gedaohten toch liefst ver
bergen zooveel dat slechts mogelijk is, en
alleen in een onbewaakt oogenblik zich
laten ontvallen wat in 't diepst van hun
gemoed verborgen ligt.
Anderen volgen het parool dat ook
hniten de Kamer geldtden leider volgen
door dik en dan want het partijbelang
brengt dat mee.
Een derde categorie wordt gevormd door
den heer De Savornin Lohman en de
zijnen, die ook met bet oog op dat party
belang dr Kuyper liefst de hand boven het
hoofd houden, en tevens, evenals eenige
mannon van Links, staatsrechtelijke of
andere bezwaren hebben.
Op die allen stuit de poging van mr
Troelstra af.
Dak trouwe aan hangers van dengrooten
man hem ongaarne afvallen, is lioht te
begrijpen.
Een afgod te zien storten van zijn voet
stuk doet pijnlijk aan; en wij erkennen
hethet is zelfs hard te moeten denken
aan ongerechtigheden of aan misslagen bij
iemand dien men zoo vereert en die zulke
groote verdiensten heeft.
Men blijft zoo lang mogelijk gelooven
aan zijn onschulden men werpt zoo ver
mogelijk van zioh de gedachte dat zoo
iemand ernstige fouten kan begaan.
Men schrikt er voor de waarheid onder
de oogon te zien.
Allerlei drogredenen worden dan ook in
het voorloopig verslag der Tweede Kamer
aangevoerd om het voorstel van den heer
Troelstra te bestrijden.
ZoolaDg andere middelen beschikbaar zijn
om het noodigo licht te verkrijgen, geen
enquête.
Maar welke middelen zijn er voor de
Kamer zoo praotisch, zoo geschikt om het
volle lioht over de kwestie te doen op-
gaan dan jniBt een enquête
Er is, zoo beweert men, niet gebleken
dat hot doel daarvan zou zijn een onder
zoek in te stollen naar ambtsmis
drijven, welke door den minister Kuyper
zonden kunnen zijn begaan.
Moet dit dan a priori op den voorgrond
staan P
Dit kan eerst blijken wanneer een enquête
commissie haar taak vervult.
Bn [dan is eerst het oogenblik daar om,
wanneer hiertoe aanleiding bestaat, een
aanklacht in te dienen.
Thans neemt men bet den voorsteller
kwalijk dat hij hiermee niet begonnen is;
wat onB zeer ongegrond voorkomt.
Terecht werd dan ook door de leden der
Kamer, die het voorstel stennden, opgemerkt
dat bij een parlementair onderzoek kan
blijkeD, dat er termen zijn tot instelling
eener strafvervolging en in dat geval kan
een aanklacht worden ingediend en een
instructie overeenkomstig de wet van 1855
volgen
Het werd dan ook een te enge opvatting
van het ingediende voorstel geacht, dit te
beschouwen als een middel tot instelling
van een strafvervolging.
Bij dit onderzoek, zoo werd betoogd, be
hoeft men zich niet te honden aan de be
ginselen van de strafvordering; er kunnen
feiten aan den dag komen, die, al leveren
zij voor den strafrechter geen wettig be
wijs op, toch do overtuiging schenken dat
er oorzakelijk verband bestaat tnsschen de
handelingen van dr. Kuyper ter zake van
het decoreeren van de beide heeren Leh-
mann en handelingen dier heeren ia het
belang van do politieke partij, waartoe de
oud-Minister behoort.
Allerzonderlingst is wel de zinspeling op
een zekere nieuwsgierigheid, waaraan
te voldoeu zou zijn beneden de waardigheid
der Kamer.
Het spreekt tooh wel van zelf dat de
belangstelling in zulk een gewichtige zaak,
die oen man alB dr. Kuyper betreft, groot
isen dat men hierbij zelfs spreken kan
van eene in elk geval zeer gewettigde
nieuwsgierigheid.
Maar dit sluit toch niet uit dat bierbij
ook en vooral grooto belangen betrokken
zijn en zelfs een zeer gewichtig lands
belang.
Herhaaldelijk is aangetoond dat bierbij
oorruptie in 't spel kan zijn dat, zoosls
Het Volk heden terecht opmerkt, niet al
leen de persoon van een enkelen oud-
minister maar gansch een regeeringstelsel
betrokken is.
En daarover hot lioht te doen opgaan
was de plicht dor Tweede Kamer, die nu
blijk geeft dat licht te schuwen.
De eereraad, op wien men thans in dezen
alleen moet afgaan, kan aan dien gewet-
tigden wensoh van het Ncderlondsohe volk
niet voldoen. Daarvoor is hij te beperkt in
zijn bevoegdheid.
Wij zullen het dus slechts in deze zaak
met half lioht moeten doen.
Dit valt zeer te betreuren.
Want niemand zal durven loochenen dat
de regeoringsperiode van dr. Kuyper een
zeer bedenkelijke is geweest, wat meer en
meer aan 't liohc komt.
Geen enkel kabinet der laatste jaren,
ook niet dat van Minister Mackay, bracht
ons zooveel naweeën en heeft aan het pres
tige van ons land zooveel schade godaan
Eu nu weten wij, bohalve door die
lintjes-zaak en door de zaak-Yan Heeckeren,
wel wat, maar waarschijnlijk nog niet alles
omtrent hetgeen in de jaren van het Kuy-
per-ministerie is geschied.
Des te meer aanleiding om te betreuren
dat de weg wordt afgesneden teneinde
omtrent de lintjes-zaak op de hoogte
te komen van hetgeen er werkelijk is voor
gevallen.
Zitting van Woensdag.
Het heden voortgezet dehat over het wets
ontwerp tot wijziging der regeling van het
militair onderwijs had weinig om het lijf, al
werd or, naar oud-vaderlandsche wyze, lang
en breed gediscussieerd over een tweetal
amendementen, door de Commissie van Rap
porteurs voorgesteld.
Geen der beide voorstellen tot wetsverbe-
teringen vond echter genade in het oog der
Kamer.
Het eerste, bedoelende om ook de bezit
ters van het diploma A Gymnasium (letter
kundige) vrij" te stellen van het toelatings
examen tot de Academie, verdedigd door den
heer Tydeman, werd met 38 tegen 31 stem
men verworpen.
Do afgevaardigde voor Tiel meende dat
voor de opleiding van as. officieren der
infanterie en cavalerie geen diploma B Gym
nasium (wiskunde) noodig is.
Maar Minister Cool was anders van oor
deel en betuigde dat de A-diploma bezitters
veel te weinig wiskunde kennen om daarop
voort te bouwen.
Hoewel er moeite werd gedaan een for-
mulcering te vinden die beide partijen be
vredigen kon, en daartoe zelfs het debat
een kwartiertje geschorst werd, was bet
resultaatdat er toch gestemd moest wor
den en het oorspronkelijke amendement, met
het hierboven aangegeven stcmmencijfer, werd
verworpen.
Het tweede amendement, dat bedoelde
het programma voor het toelatingsexamen bij
algemeenen maatregel van bestuur en niet by
de wet te regelen, gelijk de Minister had
voorgesteld, werd eveneens verworpen. Dit
maal met 38 tegen 30 stemmen. De eindstem
ming zal op een nader te bepalen dag plaats
hebben.
Na de pauze word een aanvang gemaakt
met de behandeling van het wetsontwerp
tot reclasseering van ontslagen gevangenen.
By do algemeene beschouwingen, hierover
gevoerd, bleek dat de heer Duys wel iets voor
deze regeling gevoelde, maar er toch geen
booge verwachtingen van koesterde. Het par
ticulier initiatief treedt bij den voorgesteltlen
maatregel nog to veel op den voorgrond de
Staatshulp is z. i. te gering.
Ook de heer Van Hamel had verschillende
opmerkingen, gegrond op de praktijk van den
reclajsseeringsajbeid- Men moet 't, volgens
hem, meer zoeken bij do gevangenisdirecteu
ren dan bij de patronage-commissies, die de
gevangenen niet zoo goed als eerstgenoemden
leeren kennen.
De meetdagen der heeren Van Asch van
Wijck en Van Wijnbergen waren tegenover
gesteld aan die der vorige sprekers. Laatst
genoemde bestreed de theorieën des heeren
Duys, want volgens dezen Katholieken jurist
houdt de staatszorg voor do gevangenen op
met de beëindiging der straf.
De overheidsbemoeiing, die in dit wets
ontwerp is aangekond gd, acht hij dan ook
niet noodig. Men late dit veilig aan het par
ticulier initiatief over.
Minister Heemskerk, die voor den afwezi
gen Minister van Justitie optrad, verdedigde
het ontwerp, voornamelijk met het argument
dat hior geen sprake was van de toepassing
der moderne strafrecht-theorieën. De oorzaak
van de misdaad schuilt in de eigen verdor
venheid van het individu en niet in de om
standigheden, maar op den Staat rust de
plicht de straf zooveel xnogclyk te verzachten.
Aldus Minister Heemskerk, die trachtte
langs dezen weg oud en nieuw te vereciiigen.
Morgen voortzetting.
Bij kon. besluit
is benoemd tot commissaris van Rijkspo
litie F. A. Boombergen, tevens commissaris
van politie der gemeente Delft, en
is aangewezen als afgevaardigde der No-
deriaudsche Regeering naar het in Septem
ber 1910 te Brussel te houden XVIde inter
nationale congres voor tramwegen en locaal -
spoorwegen de heer mr. J. B. Peyrot, lid
van den Raad van Toezicht op de Spoor
wegdiensten.
Tweede Kamer.
Schenkin g-D ruckcr.
Het aJdeelingsonderzoek over bet wetsont
werp tot goedkeuring van een overeenkomst
van schenking, gaf in alle afdeelingen aan
leiding tot woorden van hulde cn erkente
lijkheid ten opzichte van den heer en me
vrouw Drucker, die door hun vorstelijke
Schenking op zoo schitterende wijze getuigenis
hebben ,afgelcgd van hun groote belangstel
ling in de Nederlandscho schilderkunst. Al
gemeen wenschte men zijn waardeering u"it
te spreken voor dio daad van kunstzin, waar
door een kernverzameling van werken van
de grootste meesters onzer hedcndaagsche
kunst voor immer voor het land behouden
blijft. De schenkers, zoo merkte men op, heb
ben daarmede aanspraak verworven op de
dankbaarheid van het geheele Nederlandscbe
volk.
Oost-Indië.
Een der eerste bezoeken te Batavia, dooi
den nieuwen gouverneur-generaal en zijn
ochtgenootc gebracht, gold, zooals De Cou
rant aan een particulier schrijven ontleent,
het diaconessenhuis Tjikini, waar alle pa
tiënten werden toegesproken en mevrouw
Idenburg hun bloemen schonk.
Vooral den longlijders sprak zij moed in,
door er op te wijzen hoe zij zelf eenige jaren
te Davos had moeten doorbrengen.
Woensdagavond kwam in het hotel Nieuw
Doelen alhier bjjeen het grootst aantal der be
woners van do Markt en omgeving, daartoe uit-
genoodigd door een comité, bestaande nit de
heeren Harm. Boasson, A- C. Zoethout en F.
A. fliller, teneindo een bespreking te bonden
over het belang om het ook hier ter stede
mogeljjk te maken dat verkrijgbaar worde
gesteld eleotriciteit voor licht en beweegkracht.
Met algemeene Btemmen werd een motie
aangenomen waarin betreurd wordt dat door
het gemeentebestuur niet reeds veel vroeger
daartoe stappen zjjn gedaan.
Verder dat het als een eisob des tjjds be
schouwd wordt dat zoo spoedig mogeljjk van
de tot heden gevolgde gedrageljjn worde afge
weken.
Er is besloten zioh te wenden tot den ge
meenteraad opdat deze Burg. en Wetb. op-
drage een ernstig onderzoek in te stellen,
welke weg moet gevolgd worden om op de
voor de gemeente voordeeligste wjjze ten
spoedigste in de behoefte aan eleetriciteit
voor verlichting en beweegkracht te voorzien.
Wjj ontvingen het 44e jaarverslag van
de WerkmansVereeniging alhier.
In het voorgaando boekjaar bedroeg het
ledental 216. Er traden 39 leden tot deVer-
eeniging toe, terwjjl er 2 overleden, 2 moeB-
ten worden geroyeerd, en 5 leden bedankten
door vertrek naar elders en andere redenen.
Het ledental bedraagt alzoo thans 246.
De gezondheidstoestand der leden was dit
jaar gunstig te noemen.
Aan 132 leden werd geneeskundige hulp
verstrekt. 50 leden genoten een goldeljjke uit-
keering, met een totaal v&n 957 dagen, a f 0.50
per dag. Enkelen hnnner werd f0.75 per dag
uitgekeerd, wjjl zjj zelf de geneeskundige be
handeling bekostigden, of deze om andere
redenen niet behoefden.
De rederijkerskamer Nut en Genotgen is goed
vooruitgegaan.
Den leden, die daarvoor contribueerden, werd
dit jaar wederom twee ladingen puike kolen
verstrekt. Hoewel uit den aard der zaak het
ledental dier kolenvereeniging niet groot is,
wjjl alleen leden der Werkmans* Vereenigmg
daarvan kunnen betrekken, was de prjjs der
kolen zeer laag.
Het Vrouwen- en Kinderziekenfonde neemt
gestadig in bloei toe. Het omvat thans 205
vrouwen met 350 kinderen.
De ontvangsten der Vereenigmg bedroegen
f 1946.77» en de uitgaven f 1824.94, zoodat de
rekening een batig saldo aanwjjst van f 121.83'
en het totaal in kas gestegen is tot f 690.83».
Het vrouwen- en kinderaekentonds ontving
aan contributie f 134510 on gaf hetzelfde
bedrag uit.
Het reservefonds bedroeg 1 Jan. 1910 1193.96».
Ui t Vlis8ingen
schrjjit men ons:
Hier .et stede bestaat een vereeniging, die
zich ten doel stelt het uitreiken van molk en
eieren aan arme, herstellende zieken.
Zg draagt den naam van Vlissingsche Vrouwen-
vereeniging.
Tot haar groote teleurstelling kon zg in den
Jaatsten tjjd aan de talrgke aanvragen van
heeren doktoren tot bet verschaffen van die
versterkende middelen slechts gedeeltelik
voldoen. Daarom stelde zjj alle mogeljjke
pogingen in het werk om de kas te atgven.
De tooneoivereemging Oejening en Genoegen
verklaarde zich tot hulp in dezen bereid en
gaf daarom Woensdagavond in hot Concert
gebouw, met medewerking van het muziek
gezelschap Oejening na den Arbeideen voor
stelling, die uitstekend geslaagd is.
De zaal was geheel gevuld met belangstel
lenden, die den ganschen avond vol aandacht
het keurige spel der dames en heeren leden
hebben gevolgd.
De avond werd ingezet met een uitvoering
van de Prinses Juliana Marteh, gecomponeerd
door den directeur van Oejening na den Arbeid,
den heer Onno Borgman.
Dfta na rees het scherm en werd gegeven
De Cwididaiuur Van Bommel, bljjepel in drie
bedrgven door Doctor Joris.
Een smaakvol gemeubeld vertrek verhoogde
niet weinig het effect.
Van het toaneelspel hebben allen genoten.
Het lang niet gemakkelijke Btuk werd op zeer
lofwaardige wjjze vertolkt.
Mijnheer en mevrouw V an Bommel ons bgzon
der compliment.
Na het tweede bedrjjf verscheen de heer
C. A. Kalbfleisch op het tooneel, om, inplaats
van den burgemeester, die door familieomstan
digheden verhinderd was, tot den voorzitter
en de werkende leden een woord van dank
te richten voor het schoone resultaat van
dezen avond, waardoor de kas der Vereeniging
belangrjjk gebaat zal worden.
Voorts bracht spreker dank aan het muziek
gezelschap, voor zgn belangolooze medewerking;
aan verschillende jonge dames, die zich belast
hadden met den verkoop van programma's,
bloemen, taartjes enz., den exploitant der zaal
voor het gratis afstaan daarvan en enkele
anderen voor hun medewerking in een of
ander opzicht.
Ten slotte bracht de beer Kalbfleisch het
Bestuur hulde voor do keuze van het Btuk en
wekte hg de aanwezigen op om lid van Oe e-
ning en Genoegen te worden. De dames ont
vingen daarop bloemstukken.
Volgons nader bericht is de reis van H. K.
H. prinses Heinrich van Prnisen nog eemgen
tjjd uitgesteld.
Prins Heinrich komt dus alleen Vrijdag
ochtend.
Naar men ons nit Wemeldinge
meldt, liep Woensdagavond het aaksohip van
schipper Balnikker van Neuzen, geladen mst
kolen, door den sterken stroom tegen den
berm naaBt het kanaal, waardoor het zoodanig
lek werd, dat het weldra in zinkenden toe
stand verkeerde. Een stoompomp, een paar
handpompen en overladen heo't niet mogen
baten om het scbip drjjvende to houden.
In de Donderdagavond gehouden alge-
meeno vergadering van do afdeeling B i 1-
Iand-Batb van Het Groene Kruis werd een
overzicht gegeven van don toestand der ver
eeniging over het afgeloopen jaar. Die toe.
stand was over bet algemeen gunstig to
noemen- Het aantal loden, dat nu ruim 209
draagt, vermeerdert nog steeds.
Vervolgens werd rekeningen verantwoording
gedaan, waaruit bleek, dat de vereeniging een
batig saldo bad van ruim f 19.
Daarna werd tot afgevaardigde voor de ia
Mei te houden vergadering door de ver
eeniging Zuid-BevelanU by acclamatie gekozen
de heer W. M. Moree en tot diens plaatsver
vanger de heer M. Nieuwenhujjse.
Woensdagmiddag kreeg teZierikzoe
een drie en een halfjarig kind een trap van
een voor een boerenwagen gespannen paard.
Het kind overleed aan de gevolgen. Do be
stuurder van den wagen, een landbouwer,
bad aan het ongeval geen schuld.
- In do Dinsdag avond te Groed e ge
houden raadsvergadering, die door allo leden
werd bijgewoond - er is een vacature
bracht bij den aanvang de voorzittel in her
innering het overlijden van hel raadslid
Fremouw cn wijdde eenige ivaardcerendo
woorden aan zijn nagedachtenis
By de behandeling van den post van uit
gave voor den nieuwen lijkwagen staakten do
stemmen over eon voorstel van Burg. en
Weth., om de gelden daarvoor gedeeltelijk,
door gcldlccning te dekken, waartegenover
een voorstel stond van de heeren Riscli en
Been om de kosten uit den loopenden dienst
van 1910 te betalen.
Een voorstel van hel dagclijksch bestuur
om een tarief voor bet gebruik vast te stel
len en daarvoor een verordening in het leveu
te roepen, verviel door de aanneming met
4 tegen 2 stemmen van een voorstel van den
heer Been om don lijkwagen gratis voor ieder
beschikbaar tc stollen
Een voorstel om subsidie te verleeneu voor
verpleeghosten van een behoeftigen lijder en
een tot hot aangaan van een Transactia
met een aannemer van gemeentewerken wei
den met algemeene stemmen aangenomen
evenzoo werd gehandeld met d<- rekening van
het Burgerlijk Armbestuur
Een voorstel van Burg. en Weth tot hei
doen van af- en overschrijvingen op dea
dienst 1909 vond hevige bestrijding bij het
raadslid Riscli, die voornamelijk grieven bad
tegen de z. i. weelderige wijze waarop de
burgemeester zich bureaubehoeften had aan
geschaft ten slotte werden de posten met
4 tegen 2 stemmen toch goedgekeurd.
Alvorens over te gaan in comité-generaal
ter behandeling van het kohier van den hoof-
delijken omslag, verklaarde de voorzitter, naar
aanleiding van een onlangs in de Bresk. Crf.
voorkomend artikel, waarby als 't ware als
zeker werd vermeld dat er van de tramlijn
Knocke—-Breskens mets zou komen, zich te
hebben gewend tot het comité voor dien
tramweg Dit had Burg. en Weth- gemachtigd
te verklaren dat het geheele, blijkbaar tea-
denzieuse opstel van a tot z onjuist was,
zoodal de ingezetenen zich niet verder on
gerust behoefden te maken.
Do burgemeester voegde hieraan de medc-
deeling toe dat dit de eerste maar ook de
laatste maal was dat van die plaats couran
tenberichten zouden worden bevestigd of
tegengesp ipkien
Een zeer talrijk publiek woonde deze ver
gadering bijhet had blijkbaar verwacht dat
er iets nou gezegd zijn geworden over de
weigering van den burgemeester om op 14
Juli a.s. festival te houden, een besluit waar
over in de gemeente veel ongenoegen
hecrecht, en dat sterk wordt afgekeurd
ONDERWIJS.
By kou. besluit is mr. B. I. Zylstr* te
Arnhem, op verzoek, eervol ontheven van
het geven van onderwijs aan de Rijks- hoog ere
land-, tuin- en boschbouwschool te Wage-
ningen.
Zjj, die in 1910 wenscben deel te nemen
aan het eindexamen van een gymnasium en
daarmede gelijkgesteld examen, moeten daarvan
bij niet-aangeteekend schrijven vóór 1 April
1910 doen blijken aan den inspecteur der
gymnasia te 's-Gravonhage (Verhulststraat
60) met duidelijke en volledige opgave van
hunne geelachts- en voornamen, van hunno
woonplaats en van de faculteit waarvoor zy
hot getuigschrift verlangen, alsmede van do
vrijstellingen waarop zy recht hebben.
Tevens moet worden vermeld, of men leer
ling der zesde klasse van een openbaar
gymnasium of van een overeenkomstig art.
157 der Hooger-onder wijs wet aangewezen bij
zonder gymnasium is.
