MIDDELBIRGSCHE
M\ 81
183* Jaargang.
W oensdag
2 Maart.
1910
Benoemingen enz.
Dete courant verschijnt dagelijks, met uitzondering tui Zon- ea Feestdagen»
Pr^s per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland fnusao pp. t
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advortentië» bjj abonnement op voordeeligo voorwaarden
Prospeotnssen daarvan zgn aan het bureau te bekomen.
AdvertentiSn voor. ihet oorstvolgende nummer moeten des middags vóór dén nar
aan het bureau bezorgd ajjn.
Advertentiën i 10 cent por regel. Bij abonnement vsei lager. Geboorte-, dood- en
allo andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels t 1.50; elke regel mee;
SO cent, Reclame* 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nfiverheid on Goldwesen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Harems A. DB C,A
MAE An., H.S. Tasrbnrgwnl 360, Amsterdam.
Middelburg 1 Maart.
Sprokkelingen.
Ken seetal antirevolutioanaire heeren, die
mat mr A. de Jong en mej. A. v. d. Vlies
in geaelsehap waren toen eerstgenoemde zich
deheke de uitlating over dr K uyper
veroorloofde, verklaren nu in De Rotterdammer
dat die niet is gedaan
Neen, volstrekt niet.
Kg spreken sleohts hunne verontwaardiging
ait over »een dergeljjke poging van afmaking
van een politiek man, dien zjj om sjjne groote
corljjkheid en rondborstigheid hoogachten."
•Zjj denken er overigens niet aan op dit
■ohandeljjk gesehrjjf in te gaan en weigeren
om ook maar met één enkel woord zich over
de al oi niet juistheid van de door mej.V. d.
Vlies, nit 't gesprek, waaraan zjj geen deel
nam, opgevangen en gepubliceerde woorden
nit te laten."
Dat is wel de gemakkelijkste manier om op
hoogen toon van deze zaak zich af te maken.
Zjj hebbeo het anders in hun masht om te
bewjjaen dat mej. A. v. d. Vlies onwaarheid
schreef. En zjj laten dit na, niettegen
staande deze hare verklaring pertinent vol
houdt 1
le het bovendien zoo ontnogeljjk dat een
•eorljjk en rondborstig politiek man",
zooals zjj zeiven don heer De Jong noemen,
in een openhartige bui tjjn hart eens uitstortte
of liever in een onbewaakt oogenblik nit zjjn
rol viel?
Middelerwjjl houdt heden do ArnA. Crt. in
een hoofdartikel onder het opsehrift Bravo
Bnka een warme lofrede op mej. V. d. Vlies.
2}} heeft volkomen juist de woorden van
m*. De Jong weergegeven, zegt genoemd blad.
ilfare dit niet zoo, dan zonden de bewuste
heeren Brants, Wagenaar, Snjjders, Weasel,'
Tninstra en Isings het wel hebben gezegd.
Zjj konden dat beter doen dan wie ook en
zjj hadden het moeten doe». Ze deden het
niet. Bnka is dus oprecht geweest in haar
verslag. Mr. De Jong heeft de veel besproken
woorden gesproken.
Doch niet tegen hom, die ze sprak, doch
tegea haar, die ze, na er mot kracht tegen
geprotesteerd te hebben, wereldkundig maakte,
vlamt nn de verontwaardiging op. Zjj is de
schuldige. Haar daad schendt >den allereen
voudigste» eisch van gastvrjjheid, vriendelijk
heid en goede trouw." Zjj is »geen weer
legging waard" (dat is jammer voor mr. De
Jong, want hjj heeft znlk een weerlegging
hoog noodig, waarschjjnljjk ook bjj vele op-
reshtea onder zjjno geestverwanten!); zjj is
»i* de hoogste mate onzedeljjk."
Dat zjjn dikke woorden, die niemand over
tuigen, doch slechts verraden, hoe pjjnljjk de
openbaarmaking van het gesprokene voor mr.
De Jong's vrienden ie.
Tegeaover die dikke woorden, tegenover
den smaad," die in de laatste dagen over Enka
wordt uitgestort, is het ons een behoefte om
te zeggen, dat er oogenblikken in het leven
kauen voorkomen, waarin een ernstig mensch
verplicht is te spreken. Zulk een oogenblik
heeft Bnka gehad, toen sjj een snerpende
tegenstrijdigheid ontdekte tusschen do >parti-
liere" en de »offieieole" gevoelens van een en
deoselfden man. Die tegenstrijdigheid kwam
haar voor een gevaar te zjjn voor de politieke
zedeljkheid der partjj, waartoe mr De Jong
behoorde. Door de woorden van mr De Jong
werd de groote leider van het »Christeljjk"
partjjboleid en van ben, die >in naam van
den God dér waarheid optreden", tot erger
dan een gewonen gelegenheidsleugenaar, tot
een asan in >verlengening" vervallen, gemaakt.
Nadat zjj daarover haar verontwaardigiag had
nitgesproken en er op gewezen had, wat znlk
•en getnigenii aangaande den leidor betee-
keade, verliet zjj het gezelschap en maakte
rnehtbaar, wat zjj gehoord had. Daaraan kon
xj| den gewonen maatstaf der partionliere ge
sprekjes niet aanleggen. Het betrof êen groot
algemeen belang En zoo volgde op haar on
middellijk protest in kleinen kring dat in het
«peabaar.
Bjj de beoordeeling van het een en ander
zjjn wjj niet geleid geworden docr portjj-
overwegingan. Het gehemde ie nu toevallig
•rechts" gebeurd. Ware het »links" geschied,
we zouden dezelfde meening hebben uitge
sproken- Heye's bekend kinderlied over het
sleohte dat slecht bljjft, 't zjj het vriend of
vjjand doe, bevat een waarheid, die we niet
nit het oog hopen te verliezen. In het ge
geven seval van Enka's handelwjjze zien we
echter geen karakterlooze daad, die afkeuring
en Bmaad verdient, maar een daad van eer-
ljjkheid en moed, gepleegd in volle overtui
ging-
Daarom Btellen we tegenover de vele bitter
heden, die Enka worden toegevoegd, den be
moedigenden nitroep: >Bravo, Enka!"
Aan de zaak Van Heeckeren en dr
Kuyper wjjdt Het Vaderland heden een
hoofdartikel waarin het wjjst op de spanning
die in het begin' van 1904 hier te lande
heeft bestaan of althans heette te bestaan
welke De Standaard herhaaldelijk getracht
heeft te verkleinen.
Men zeaht daar iets achter en terecht.
Het ligt voor de hand, wanneer men nagaat,
dat er dr Kuyper nit wiens pen de bedoelde
artikelen kenneljjk gevloeid zjjn, alle» aan
gelegen is, de waarsobjjnljjkheid weg te ojjferen
als zou bjj in Pebr. 1904 den heer Yan Heec
keren geraadpleegd kunnen hebben over
zekere pressie, door een buitenlandsch vorst
uitgeoefend om ons te bewegen onze havens
tegen Engeland te versterken.
Dat lukt echter niet.
Er bestaan b e w jj z e n, dat dr. Kuyper in
het begin van 1904 den Europeeschen toestand
volstrekt niet zoo ongevaarljjk inzag, maar
integendeel rondliep met oorlogsgedaohten en
in eene alarm stem mii g, derwjjze dat het de
aandacht trok, en verwondering wekte.
Die bewjjzen verschaft een artikel van De
Standaard, (in den bekenden stjjl) overgeno
men in het Haagsche blad van 3 Maart 1904.
Daarin kwam o. deze zinsnede voor. »De
algemeene toestand bljjft in hooge mate
zorgwekken d."
Daarin werd de alarmklok geluid.
Na nog meer aanhalingen, ook nit andere
bladen, merkt Het Vad. op:
»Dr. Kuyper waB in begin 1904 in een alarm
stemming,
Hjj was daarin ten onrechte, d. i. zonder
dat de politieke toestand in Europa daartoe
voldoenden grond gaf.
Hjj poogt nu weg te ejjfereren dat b|j
d e 8 t jj d s aan oorlogsgevoar dacht, en oub te
misleiden aangaande de stemming waarin bjj
toen tegenover de Buropeesche gebeurtenissen
stond."
Ten slotte komt het Haagsohe blad tot deze
oonclatie
•Alles wat wjj aangaande het voorgevallene
in het begin van Februari 1904 weten, is
overeen te brengen met de mededeelingen van
baron van Heeekeren. Nists daarvan met de
voorstelling die dr Kuyper er thans van geeft.
Alles daarentegen met de gemoedsstemming
waarin de Minister-president van toen in
die dagen verkeerde.
En besohonwt men deze eonolniie in ver
band met de mededeelingen van den Minister
van Buitenl. Zaken in zgne bekende verkla
ring in de Eerste Kamer, dan bljjft, naar het
ons voorkomt, slechts eene kenze over nit de
volgende mogelijkheden
öf de toenmalige Minister-president heeft
ten opzichte van hetgeen hem destjjds in
zgne qualiteit was toevertroawd aangaande
een brief van een buitenlandsch vorst, eene
indiscretie begaan
öf men heeft hem nimmer van znlk een
brief gesproken, en wat hg dien aangaande
aan anderen (den gezant Yan Heeckeren,
andere hooggeplaa'tte personen, Ministers,
Ministers van Staat en Kamerleden) mede
deelde, was verzonnen.
By kon. beslnit
is de heer H. van Oordt van Lanwenrecht,
consul der Nederlanden te Kaapstad, bevorderd
tot consal-generaal der Nederlanden
is de heer M. M Jung, gepens. dir. officier
van gez. bjj de kon. marine, benoemd tot
afgevaardigde van Nederland in den Interna
tionalen Gezondheidsraad te Constantinopel
ia benoemd tot snbst.-grifBer bjj de arrond.-
rechtbank te Utrecht mr F. J. Lisman, thans
griffier bg .het kantongerecht te Vinnen
is benoemd tot ambtenaar toegevoegd aan
den inspeoteur van het M. O., belast met het
toezicht op de burgeravondscholen, de am
bachtsscholen, de teekenachoien en de verdere
vakscholen jhr J. Quarlea van Ufford te 'sGra-
venhage
zgn benoemd tot commissaris der loodsen,
tevens ontvanger der loodsgelden: te Helle-
voetslnis de commissaris te Delfzjjl P. J.
Guttig; te IJmuiden de commissaris te Ter
schelling J. van Djjk Blok te Terschelling
de commissaris te Vlieland M. S. Kruinsinga;
ta Delfzjjl de ontvanger dor loodsgelden te
Hellevoetsluis J. S. Genet; te Vlieland de
adjunct-comm. te WillemsoordC. Valkenburg,
en tot adj.-comm. te Hellevoetsluis de sergeant-
Btuurman bg de kon. marine H. Vruggink;
iB aan den directeur bg den post- en tele
graafdienst A, Luteyn te 's Gravenbage, op
verzoek, als zoodanig ontslag verleend
zgn bg het Dep. van Landbouw, Ngverheid
en Handel bevorderd tothoofdcommies C. W.
Eisma, thans commies adjunct-commies B. H.
Verbagen, tbans eerste klerk.
De St. Crt. no 50 bevat een kon. beslnit
waarbg zgn vastgesteld de bgzondere voor
waarden van benoembaarheid tot adjnnct-
landmeter bg het kadaster in Ned.-Indië, be
nevens de examenprogramma's.
Deze week verleenen de Ministers van Fi
nanciën, van Landbouw, van Koloniën en von
Oorlog geen audiëntie.
KORT19 MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Te Rotterdam hield Zondag de Hederland-
sche Slager sgezeüenhond zijn jaarvergadering,
waarop allo afdeelingen op een na vertegen
woordigd waren.
In het jaarverslag werden de resultaten
meegedeeld van een door het bondsbestuur
ingesteld «onderzoek naar het intern-stelsel.
Aan een verzoek tot afschaffing van dit
stelsel was door 480 patroons voldaan.
Volgens het financieel verslag bedroeg het
saldo pp 31 December 1909 f 123.611/2-
Op voorstel van de afdeeling VI i s s i n-
g e n werd besloten dat de Bond zooveel
mogelijk brochure tjes of vluchtschriftjes ver
spreiden zal.
Dit Stad en ProvinGie.
Maandagavond had in het Militair Te
huis alhier de vergadering plaats van de
leden der afd. Volksbond tegen, Drankmis
bruik.
Do secretaris bracht een uitvoerig jaar
verslag uit, waarin vooral herinnerd wérd aan
het belangrijke werk dat in 1909 door de
ajfdeeling is verricht, dat de Huisvlrjtten-
toonstelling uitmuntend is geslaagd, dat er
een cursus voor cartonnage is gehouden, dat
do plaatsing van stoelen rondom dc muziek
tent op het Molenwater heeft voorzien ineen
dringende behoefte bjj 18 muziekuitvoerin
gen, dat een cut3Us voor Kerbschnitt even
wel niet heeft kunnen slagen, dat het leden
tal geen verandering heeft ondergaan, hoewel
een sterke toename van leden na hot groote
werk der tentoonstelling stellig was verwacht.
Do penningmeester deelde mede dat er bjj
een ontvangst van f918.16 en een uitgaaf
van f674.27 alzoo een batig slot was vau
1243.89.
In de vacature, in het bestuur ontstaan
door do periodieke aftreding van jhr. G. J.
van Tellingen, werd voorzien door do be
noeming van den heer J. Vreeken. De voor
zitter, de heer Veen, bracht een woord van
welgemeenden dank aan den aftredenden
secretaris jhr. Van Toijlingen.
Als candidaten voor drie vacatures in het
Hoofdbestuur werden aangewezen de heeren
W. P. Rujjsch, A. van der Voort en A.
Klontje.
Medegedeeld werd dat er voorbereid werd
een cursus in houtslöjd en dat het bestuur
zich voorstelt in verbinding te treden met
de commandeerende officieren van het gar
nizoen, teneinde de huisvlijt in do kazerne
te bevorderen, welke zaak door den Minister
van Oorlog was aanbevolen.
In de Maandag te Koudekerke ge
houden vergadering van den gemeenteraad
werd medegedeeld dat op 1 Jan. 1909 93
leerlingen de openbare school bezochten, dat
18 haar verlieten en 20 nieuwe leerlingen
bjjkwamen.
Van do Vereenigbtg tot instandhouding da»
da Christ bewaarschool te Koudekerke kwam
een schrijven in waarbij zjj hare teleur
stelling betuigde met het schrijven van 11
Dec. 1909 waarbij voor 1910 slechts f 100
subsidie werd verleend, dat zij onmogelijk
met dit bedrag kan rondkomen en verzoekt
onder de gestelde voorwaarden haar alsnog een
subsidie to willen verleenen en wel voor
minstens 10 jaar van f 125.
Burg en Weth. stolden voor dit bedrag to
verleenen, onder bepaling dat, mocht de school
door schenkingen in voordceliger conditiën
geraken, do raad alsdan het bedrag der sub-
sidio wil kunnen verminderen.
Dit voorstel werd met algemeene stommen
aangenomen.
In do commissie tot wering van school
verzuim werd in de plaats van den heer
C. Boone Pzdie verzocht niet meer m
aanmerking te komen, benoemd de heer
P. Maas Jz.
Een verzoek vaji den heer J. Kraamor
om een stuk grond b\j zijn tuin te mogen
koopen werd met algemeene stemmen toege
staan.
Van H. Rejjnicrse en 19 andere personen
was een verzoek ontvangen om een voetpad
van het zand tot aan het hof van C. Reij-
nierso te willen aanleggen en te onder
houden in den Breeweg. Burg. en Weth. wer
den gemachtigd te handelen zooals hun het
best zal voorkomen.
Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur werd
in de plaats van den heer P. Verhage Lz.,
overleden, benoemd do heer H. Janse, met
wien was aanbevolen de heer H. Pieterse.
Aan Burg. en Weth. word machtiging ver
leend lot het in uitgaaf stellen jaarlijks
van 10 voor een deurwaarder voor vervol-
gingskoslen.
Bij de rondvraag stelde do heer C. Boone
voor de openbare school met 1 April voor
allo vereenigingen te sluiten, daar do oude
bijzondere school nu uitstekend is ingericht
tot Vereenigingsgebouw.
Dit voorstel werd gesteld in banden van
het dagcljjksch bestuur.
Het Frausche viormaatsebip Persévérance, van
Antwerpen naar Port Talbot, is Maandagavond
bjj B a t h aan den grond gevaren. Hedenmorgen
is het schip met assistentie van sleopbooten
vlot gekomen en zwaar lek naar Antworgen
gesleept.
De waterstand in het Westeljjk deel
van Schouwen, den Oosteren en Westeren
duinban, is thans zeer hoog. Wegen en pol
ders staan gedeeltelijk onder. Om de aldaar
laag gelegen hofsteden van water te vrjj waren
worden de dijkjes en wallen opgehoogd. Naar
verluidt, is na 1873 de waterstand op het vrjj
boog gelegen Westeljjk Schouwen niet zoo
hoog geweest. Z IV.)
Met ingang van 1 Maart. 1910 is de
rijksklerk 2e klasse bij 's Rijks belastingen
A. van der Bel te Neuzen bevorderd tot
de eerste klasse.
Bij hetzelfde dienstvak is de commies 2e
klasse P. V. H. van Leeuwen te Uitgeest
met ingang van 1 April c.k. benoemd tot
oommies-verificateur en als zoodanig werk
zaam gesteld le II a n s w e e r t.
Te Groede hield Zaterdag het zieken
fonds Helpt elkander zijn jaarlijksche alge
meene vergadering. Uit het verslag en do
rekening bleek dat het ledental op 1 Januari
1910 bedroeg 49, hetwelk thans met 4 is toe
genomen. Aan contribution werd ontvangen
van de verzekerde leden f 201.50, van dona
teurs f29.50. Aan uitkeering wegens ziekte
werd verstrekt aan 10 verschillende personen
gedurende 193 dagen f 164 25. Het reserve
fonds steeg met £25 en bedroeg op 1 Janu
ari j.l. f925. Daa^ do leden collectief zijn
aangesloten tegen uitkeering hjj overlijden
door een ongeval, werd door de daarbjj be
trokken maatschappij aan de weduwe van een
verongelukt lid uitbetaald 1500.
Wegens overlijden van een commissaris en
bedanken wegens ouderdom van een ander,
werden als zoodanig gekozen P. A. van Laar
ea lz. Castelejjn.
De bevolking dier gemeente bestond op 1
Januari j.l. uit 2286 personen1123 man
nen en 1163 vrouwen.
In de Maandagnamiddag te Sluis ge
houden raadsvergadering werd medegedeeld
dat den burgemeester tot 27 Maait verlof
verleend was, om afwezig te zijn.
Een voorstel van Burg. en Weth. om hun
ooilego een crediet van f 1000 te verleenen
ter bestrijding der kosten om door boring
goed drinkwater to verkrijgen, lokte een dis
cussie uit, waarbjj de heer Bakker op het
bestaan van een put wees, die in 1898 voor
't publiek door het wegnemen der groote,
mooie pomp op de Markt geen waarde meer
heeft. Hij verzocht eerst dat water te laten
onderzoeken, vóór men die duizend gulden
als credietpost voteerde. Slaat men een blik
op de ingezetenen van zeer hoogen leeftjjd,
die tientallen jaren dat water gedronken
hebben, dan behoeft men z. i. niet naai- ande*
goed drinkwater uit te zien.
De heer Brand verdedigde den post, waarna
het voorstel met 4 tegen 3 stemmen, n.l. *a«
do heeren Metz, Do Mejjer en Bakker aan
genomen werd.
KERKNIEUWS.
Reeds vroeger hebben wjj gemeld, dat
de ineensmeltiiig der Gereformeerde korkea
A en H te Vliesingen niet was naar
ieders genoegen. Verschillende gemeentenaren
scheidden zich af en vatton het plan op een
eigen kern te stichten en daarvoor een predi
kant te beroepen.
Reeds hebben de pogingen, in die riahting
gedaan tot dit sncces geleid dat do benoodig-
de som tot 't stichten van een eigen geboHw
bjjeen is en de grond gekocht kan worden.
Do kerk zal verrjjzen in de Soheldestraat.
Op het tweetal komen voor ds De Boer aan
Apeldoorn en ds Geels van '0 Gravendeel.
De godsdienstoefeningen worden .tjjdeijjk
gehouden id 't >Lokaal" in de Glasisstraat.
Na Zondag voormiddag bevestigd te zjjn
door Ds. L. Hamming van Zaamslag, die
eene rede hield naai- aanleiding van He
breeën 17:17, deed Ds. J. F. van Hul-
stejjn van Waarde (Z.-H.) 's namiddags zjjn®
intrede als predikant, bij de Geref. kerk te
Neuzen met een preek over 2 Corinihen
519 en 20.
Bij beide gelegenheden was het kerkge
bouw overvol.
ONDERWIJS.
Met 11 stemmen vóór, 5 tegen en 2
blanco verklaarde de afdeeling Vliaaingen
van den Band van Ned- Onderwassers zich
vóór de bekende motie van het hoofdbestuur.
Van de De Ruy ter school te V1 i s s i n-
gon zijn geslaagd voor eersten stuurman groote
stoomvaart de heer B. Vermaas en voor der
den stuurman dierzelfde vaart de heer L.
W. J. de Waard t.
Te Utrecht is geslaagd voor het docto
raal examen in de rechtswetenschappen de
heer B. v. d. Brandeler.
In 1910 zullen de examens ter verkrjj-
ging van akten van bekwaamheid L. O. in
de Fransche, Hoogduitsche en Engelsche talen
worden gehouden in Augustus, zoo noodig
ook m het laatst van Juli.
De ex. M. O. akte A in deze talen zullen
eveneens worden gehouden in die maanden.
De ex. M. O. akte B voor die talen en haar
letterkunde, worden gehouden gedurendo het
tijdvak, aanvangende met het begin der Keret-
vacantie op de II. B. S tot en met 31 Dec.,
zoo noodig ook eenige dagen vóór den aan
vang der Kerstvacantio.
De ex. in de handelswetenschappen M. O.
zullen worden afgenomen in Augustus, zoo
noodig ook in de laatste helft van Juli en
in de eerste dagen van September.
De ox. voor de gymnastiek, zoowel voor L.
O. (vak s), als voor M. O., zullen worden
afgenomen in Augustus, zoo noodig ook in
de eerste dagen van September
De ex. in de Land- en tuinbouwkunde en
voor M. O. in de houtteelt zullen worden
afgenomen in Augustus, en zoo noodig in
September
die voor M. O. in het hand- en rechtljjnig
teekenen en de perspectief en die voor hel
boetseeren in Augustus, zoo noodig ook ia
het laatst van Juli
die voor M. O. in de wis- en natuurkundige
wetenschappen, de Nederlandsche taal en let
terkunde, de geschiedenis, de aardrijkskunde,
de Staathuishoudkunde en statistiek, de Staats
inrichting en het schoonschrijven, zoomede
die voor L. O. wiskunde, in October, Novem
ber, en December.
De ex. M. O. in de Italiaansche taal en de
letterkunde zullen worden afgenomen in
Augustus, zoo noodig ook in het laatst van
Juli.
Het tijdstip van aanmelding zal nader wor
den bekend gemaakt. (81. Crt.)
RECHTSZAKEN.
De Maandag door de rechtbank Je
's-Gravenhage veroordeelde directeur rati
Lotisico teekende dadelijk cassatie aan.
De rechtbank te Amsterdam veroor-
doelde een jongmenscb, dat aan een exami
nator van adspirant-leerling-monteurs bjj de
Kon. Ned. Marine f 100 aanbood wanneer hij
rijn vriend zou doen slagen, tot 125 boete
of 10 dagen hechtenis, wegens overtreding
van art. 177 Wetb. van Strafrecht. GeëieclK
was f 60 boete of 20 dagen hechtenis.
