MIDDELBURGSCHE COURANT.
153* Jaargang
1910.
Zaterdag
26 Februari.
Benoemingen enz.
N*. 48
Deze mui ant verschijnt dagelijks, mot uitsondering van Zen- on Feestdagen.
*rjjj per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bjj abonnement op voordeelige voorwaarden
Prospectussen daarvan zjjn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiön voor.thet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óén nar
aan bet bureau betorgd zjjn.
AdvartentiënSO cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andero fsmflieberichtaa on Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel nseer
SO cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen,
Tot de plaatsing Tan advertontiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Ngverheid en Geldwesen, is gereohtigd het Algemeen Advertentie-Boreaal A. DB LA
DSAB Am., N.&. Veerbnrgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 23 Februari.
Sprokkelingen.
Centrum doet de volgende curieuse
mededeeling
In welingelichte kringen heerscht de op
vatting dat do heer Van Heeckeren, bjj eBn
beroep op dr Kuyper, het slachtoffer 'zoa zjjn
van een misverstand. De gewezen premier
sou hem geen mededeeling hebben ge
daan en in elk geval niet den naam van den
Dnitsshen keizer hebben genoemd, maar enkel
het oordeel van den diplomaat hebben ge
vraagd voor een verondersteld geval.
De heer Van Heeckeren zou die veronderstel
ling als een feit hebben opgevat en aldus
in een verkeerden waan zjjn geraakt waarbjj
hg later de ernstige fout voegde, het verkeerd
begrepene openlik ter sprake te brengen.
Dese mededeeling omtrent zulk een, op zjjn
zachtst uitgedrukt, curieuse opvatting pleit
zeer zeker voor de gegrondheid der bewering
van onzen »Torenwaehter"in zjjn jongsten brief
»dat van verschillende zjjden ijverig gewerkt
wordt om den heer Van Heeckeren in een
ongunstig daglicht te stellen en zjjn geloof
waardigheid nog lager aan te slaan dan die
ven dr Kuyper, dit alles om laatstgenoemde te
redden."
Het wordt tjjd dat de heer Van Heeckeren
eens Sink van zich afspreekt en onomwonden
zjjne ervaring in dezen openbaart, voor zoover
zgn ambt als gezant hem niet tot stilzwijgen
verplicht.
In De Beukelaar wordt deze kwestie ook
besproken.
De hoofdredacteur, mr dr A. R. van de Laar,
schrijft o.a.
»Heeft de heer Van Heeckeren geen onwaar
heid gesproken, dan ie er aan de egde van
dr Kuyper een leugenachtige voorstelling ge
weest. Dit alles maakt deze zaak zoo ernstig.
Nu kan toch moeieijjk gezegd, dat socialisten
een nieuwe laBter-campagne hebben aangevan
gen, dat wrok van liberalen wat van geen be-
duideniB is tot een misdrjjf deed opblazen. Na
staat het tuBschen twee mannen van rechts,
tuBsehen den heer Van Heeokeren en dr Kuyper.
Ir is zeer waarsobgnlgk gedraaider is
zeer waarschijnlgk gelogen, of een leugen,
achtigo voorstelling gegeven. Het kan zoo
moeilgk anders, al valt ook zeer te hopen,
dat ongedacht nog andere oplossing bljjke. En
dit is het meest ernstige van heel deze zaak-
Tan Heeokeren. Er waart een geest van len
gen rond, een geest van leugenachtige ver-
heimelgking. Een geest van leugen die een
gevaar is voor het Koninkrgk Gods. Die geest
van leugen viel te speuren in hetgeen dr
Kuyper sohreef en sprak ter zgner verdediging
in de decoratie-quaestie."
Onder dienselfden brief van omen mede
werker - men zie ons nommer van Maandag
21 febr. haalden wg een uitlating aan
van mr. A. de Jong, hoofdredacteur van den
anti-revolntionnairen Rotterdammer, eu lid der
Tweede Kamer, over dr. Kuyper, meegedeeld
door Enka, mej. Van der Vlies, christelijk
soeialiste.
Die openbaarmaking werd verklikker^ ge
noemd en daarom afgekeurd, wat het Hondels-
blad aanleiding geeft te verklaren dat bet dit
gevoelen niet onderschrijft.
Wel stemt het blad toe, dat het vertrouwe
lijke van particuliere gesprekken zooveel
mogeljjk geëerbiedigd moet worden, maar,
merkt het op, reedB dedeljjk is er een groot
veriehil tussohen een gesprek onder vier oogen
en een gesprek met veel getuigen, tnssehen-
personen, die niet op hoogst vertrouwelfiken
voet met elkander staan en bovendien Jb niet
steeds een onbeperkte geheimhouding van een
gesprek, wanrbjj geen belofte van geheim
houding gedaan is, mogeljjk of wensebeljjk.
Wanneer uit het gezegde in dat gesprek eenig
persoon de zekerheid krggt dat elders het
Zjj verklaarde nog dezer dagen dat wat
»8 daaromtrent publiceerde woord voor
woord waarheid was en geenszins
it zjjn verband gerukt.
publiek misleid en bedrogen vjojdt, is het z. i.
met alleen zgn recht, maar ook zjjn plicht
door openbaarmaking van het eerstgesprokene
dit euvel te voorkomen. Eu na gelooft het
blad, dat zulk een geval, waarin spreken
plicht wordt, hier aanwezig is. Luide werd,
stelt het in het licht, door bet Kamerlid De
Jong en door vele andere kerkeljjke Kar
leden >n het openbaar gezegd, dat wie aan
de goede trouw en de onkreukbare eerljjkheid
van dr. Kuyper twjjfelde, schuldig was
Kuyper-haat, aan Kuyper-verguizingdat
lastercampagne tegen dr. Kuyper gevoerd
werd, dat zjj iu zgn woord als eerljjk man
geloof stelden en wisten dat bjj waarheid sprak.
Dooh, gaat het voort
>ln particuliere gesprekken met personen
van aanzien in de kerkeljjke partjjen hoorde
men vaak anders praten. «Dat iemand zioh
zelfs over een vriend of medestander som»
scherp uitlaat, is een gewoon verachjjnsel
Dat ie mogeljjk wjj oordeelen tot nu toe
zóó cynisch niet.
Veel ernstiger noemen wjj het, wanneer het
als een gewoon verscbjjnael beschouwd wordt,
dat men zioh scherp over een «vriend of mede
stander" uitlaat, dooh in het openbaar zgn
geloof en vertrouwen bljjit uitbazuinen en
tegenstanders, die zioh niet scherper uitlaten,
tot lasteraars stempelt.
Dit was, vreezen wg, een gewoon verschgnsel
geworden. En vroeg of laat moest iemand zioh
losrukken van de oonventie om over die leugen
te glimlachen en net in strjjd met het fatsoen
te achten, iets anders te doen dan «in ver
trouwen" verder te vertellenA, B en C
hebben toch zelf ook erkend, dat zjj al lang
i vertrouwen meer in X en T hadden,
r dat mochten A, B en C natuurljjk
niet openlgk verklaren."
En daarom noemen wg deze verklaring van
mejuffrouw Van der VLies niet een afkeurings-
waardige verklikkerg, dooh een daad, waartoe
over te gaan het deze Christen-sooialiste heel
wat moeite moet hebben gekost, die haar nog
heel wat last kan veroorzaken, doch er toe
kan bgdragen, meer klaarheid, zuiverheid en
eerlgkheid in de kerkelgk-politieke atmosfeer
te brengen.
In verband met beschuldigingen van Kuyper-
haat en Kuyper-verguizing, die wel eens tegen
de mannen van links worden geuit, verklaart
het blad verder nog, dat het dr Kuyper als
persoon niet haat.
Dooh, zegt het, dr Kuyper alspolitieke figuur,
dr Kuyper, alB staatsman, alB minister, als
invloedrgk partgleider wordt door ons geacht
te zgn een invloed ten kwade in ons land,
die onze politieke zeden heeft bedorven. Reeds
lang vóór de decoratie-quaestie wezen wg op
het immoreele van de door dr Kuyper ge
volgde Tammany-Hall-poiitiek. Wg zien m
hem een staatsman, die de ernstige belangen
van het land achterstelde bg partijbelangen,
wiens perioonlgkeonverantwoordelgke inmen
ging op velerlei gebied het land groote
schade en groot gevaar kon brengen en
heeft gebracht. Wil men dit Kuyper-vergui
zing noemen Ons wel. Met die
Kuyper-verguizing zullen wg voort
gaan.
Bg kon. besluit
is benoemd tot directeur van het Neder-
landsoh Instituut voor Geschiedkundig en
Kunsthistorisch onderzoek te Rome dr G.
Brom aldaar;
zgn benoemd bg het wapen der artillerie
bg het 8e reg. veld-art. tot eerste luit. de
tweede luit. D. M. Luoardie, van het korps
het 2e reg. vest.-art. tot eerste luit. de
2e luit. A. H. Schimmel, van het korps; bg
het 4e reg. vest.-art. tot kapitein de le luit.
W. L. van Warmelo, van het Se reg. veld-art.
g het korps torpedisten tot kapitein de
eerste luit. J. A. van Beek, van het korps.
Zaterdag verleent de Minister van Binnen-
lnndsche Zaken, tgdelgk belast mot het beheer
van het dep. van Justitie, geen audiëntie.
In de maanden Juli en Augustus e. k. zal
het examen worden gehouden voor toelating
van jongelieden als cadet bg de Koninklgke
Militaire Academie te Breda, geregeld op de
grondslagen der wet van 21 Juli 1890.
Yoor dit examen worden opengesteld 86
plaatsen, verdeeld als volgtTen behoeve van
de cadettenschoolbg het leger hier te lande -.
11 voor de infanterie, 3 voor de cavalerie, 5
voor de artillerie en 2 voor de genie, en bg
het leger in Ned.-Indie reap. 6, 2, 4 en 3
plaatsen.
Ten behoeve van de adspiranten, bedoeld
bg sub II van art. 26 der vorenveruielde wet
bg het leger hier te lande reap. 25, 5, 10 en
3 en bg bet leger in Ned.-Inóië reep. 3,1, 1
en 2 plaatsen.
In dezelfde maanden zal ook het examen
worden gehouden voor toelating van jonge
lieden als cadet bg de Cadettenschool te Alk
maar.
Voor dit examen worden opengesteld20
plaatsen voor jongelieden met bestemming
om te worden opgeleid voor den dienst hier
te lande en 0 plaatsen voor jongelieden om
te worden opgeleid voor den dienst in Ned.-
Indië.
Voor nadere bgzonderheden zie men de
Stert no 47.
H a r i n g-s peten.
Staatsblad no. 64 bevat een kon. besluit van
14 Febr. j.l., waarbg wordt ingetrokken het
besluit van 18 Maart 1903 en nieuwe bepa
lingen worden vastgesteld omtrent het haring
speten door vrouwen boven den leeftgd van
16 jaar dó. 10 uur des namiddags.
Deze nieuwe bepalingen komen in hoofd
zaak met de vroegere overeen.
De bepaling, dat een vr«uw, wier werktgd
tnsschen 6 en 10 uur des namiddags niet ib
afgewisseld door een ruBttgd, niet met speten
mag aanvangen voor 101/» uur des namiddags,
is vervangen door de bepaling, dat ah werktgd
wordt medegerekend do tgd vóór 10 uur des
namiddags, welke niet is gevolgd doer een
rusttgd.
Voorts is nieuw de bepaling, dat de vrouw
bg zich moet dragen een geneeskundige ver
klaring, waaruit blgkt dat zg zonder schade
voor haar gezondheid des nachts kan speten.
Vroeger moest de bestuurder van het bedrgf
een dergelgke verklaring omtrent de vrouw
Dit Stad en Provincie.
Donderdagavond hield de afdeeling M i d-
d e 1 b u r g der vereeniging Centraal Genoot
schap voor Kinder-Herstelling!- en Vacanttekolonies,
onder voorzitterschap van den heer Herman
Sngdera, hare jaarvergadering.
Uit het jaarverslag bleek dat de Vereeniging
stationuir is gebleven, enkele leden ontvielen
door den dood of vertrek, doch hun plaatsen
werden weer bezet.
In het afgeloopen jaar werden 14 kinderen
voor hare rekening gezonden naar de kolonies,
waarvan 10 naar Noordwjjk en 4 naar Hoeven.
Gaarne had bet bestuur er meerdere gezon
den. doch de financiën lieten zulks niet toe.
De resultaten der uitgezondenen waren be
vredigend.
De penningmeeBteros deed verslag van den
toestand der Vereeniging. Daaruit bleek dat
de ontvangsten bedroegen f 514.40. de uitga-
in f 542.14, nadeelig saldo f 27.74.
De voorzitter braoht de penmngmeesteres
dauk voor haar gehouden beheer, en betreurde
het tekort, hetwelk hg hoopte dat spoedig
aangezuiverd zal zgn, en meerderen de Ver
eeniging zullen steunen, omdat zjj meer dan
tot nu toe kan doen voor het kind.
De aan de beurt van aftreding zjjnde be
stuursleden, de heeren P. K Peerlkamp en
W. C. de Graaff, werden herkozen.
Van mej. Jungius was berioht ingekomen
dat zjj ontslag neemt als bestuurslid.
De voorziening in deze vacature zal wor
den aangehouden.
Nog deelde de voorzitter mede, dat de com
missie is gevormd, om hier ter stede werk-
ïaam te zgn om gelden te vezkrjjgen voor
een nieuw koloniehuis te Egmond aan Zee.
De heer Peerlkamp toonde de aanwezigen
j teekeningen van het nieuw te bouwen
koloniehuis, wat aan alle eischen der gezond
heid voldoet.
Donderdagavond werd in een der loka
len van het Schuttershof alhier ©en bui-
gewone algemeene vergadering gehouden
van de lijsclub Middelburg, om, zooals het
convocatiebiljet aangaf, te beslissen overeen
voorstel van het besluur tot ontbinding der
Vereeniging.
Uit do mededeeling van de bestuurstafel
bleek dat de ijsbaan aan den Seisweg is op
geheven en dat het onmogelijk bleek ergens
anders een geschikt terrein te vindenwaar
dus het doel der club niet is te bereiken,
achtte het bestuur het gewenscht de Ver
eeniging op te heffen.
De financiöele toestand is dat do reke
ning, met een matige taxatie van het mate
rieel, een batig saldo aanwijst van f 47.73.
Met algemeene stemmen werd tot ontbin
ding besloten en goedgevonden dat het batig
saldo pondsponds gewijze zal worden ver
deeld onder hen, die indertijd der Vereeni
ging een renteloos voorschot gaven.
Tot liquidatcuren werden benoemd de hoe
ren J. F. Boutens, C. A. Scliulte en A. lleij-
bocr.
Bg de gevoerde besprekingen bleek dat
de Vereeniging, die ongeveer zes jaren be
staan heeft, steeds een lijdensgeschiedenis
heeft doorgemaakt, voor een deel te wijten
aan den grooten afstand van het terrein van
de bebouwde kom en voor een ander deel aan
het feit dat bij vorst de vesten gewoonlijk
even spoedig berijdbaar waren als het ter
rein der club.
Een door een der leden geopperd denk
beeld willen wg onder de aandacht der sport
liefhebbers en beoefenaars brengen. Het is
dit: ware misschien niet een combinatie te
vormen van voetbal-, hockey-, tennis-, rol
schaatsen-, gymnastiek- en andere de open
lucht spelen bevorderende of beoefenende
vereenigingen om een dicht bij de stad ge
legen terrein in koop of in huur to verkrij
gen en dat in to richten voor die verschil
lende takken van sport. Mogeljjk was daar
voor ook nog wel steun te verkrijgen van
rjjkswege, waar voor de leerlingen der kweek
school voor onderwijzers ook dat terrein zou
kunnen worden benuttigd.
De tegen 22 Maart aangekondigd? liede-
renavond in de Concert- en Gehoorzaal alhier
van mevrouw Van der Bilt—Vernee kan door
bjjzondere omstandigheden niet doorgaan. De
dame heelt voor dit jaar van haar voor
nemen om naar Zeeland te kumen moeten
afzien.
Donderdagavond gaf de Cbr. Zangveree-
niging Crescendo te Gapinge eene openbare
uitvoering. Een rjjk programma werd goed
ten gehooro gebracht. In de pauze werden
orgelspel en een gedioht ten beste gegeven.
Afgevaardigden van zusterverenigingen uit na
burige gemeenten spraken nog eenige woorden.
Het publiek was in zeer grooten getale opge
komen.
In de maand September 1909 ontving de
stoomtram Walcheren l 4931.43, totaal van af
1 Januari 1909 f41.453.32». Per dag en per
kilometer werd ontvangen in September 1909
f 6.03*. in September 1908 f 6.24», van af 1
Januari 1909 f 5 54» en van af 1 Januari tot
en met ultimo September 1908 f 6.13'.
De atoomtram Hulst— Walsoorden ontving in
September 1909 f 2 075.17», totaal van af 1
Januari 1909 f 22.381.74. Per dag eu per
ki lomer beliepen de ontvangsten resp. f 5.12.
f 6.13, f 6.07 en f 5.40. Sthrt.
Donderdagavond hield de afdeeling H e i n-
kenszand van het Groene Kruis nare ge
wone Februari-vergadering, bezocht door 70
personen.
Uit hot verslag van den secretaris bleek het
volgendehet aantal leden is over 1909 ver
meerderd mot 80door sterfte verminderde
het met 10, zoodat de Vereeniging einde 1909
310 leden teldehet bestuur is in den loop
van het jaar met 1 lid vermeerderd en be
staat uit 6 leden61 verplegingsvoorwerpen
zgn uitgeleend; 2 personen worden geregeld
ondersteund12 malen is hulp in de huishou
ding verleenddoor de gediplomeerde ver
pleegster werden 80 bezoeken afgelegd en
even zooveel maal hulp verleend; voor ver
sterkende middelen was f140 uitgegeven, en
is zgn een raderbrancard en twee ligtenten
gestationneerd.
Tot algevaardigde naar de algemeene ver
gadering van de gewesteljjke vereeniging
Zuid-Beveland werd benoemd de heer A J.
Hoorweg en tot zgn plaatsvervanger de heer
F. M. Muller.
Uit de rekening van den penningmeester
bleek dat in totaal is ontvangen f 307.46 en
uitgegeven f 299 80, zoodat het goed slot
7.66' bedraagt.
Met algemeene stemmen werd besloten aan
het hoofdbestuur voor te stellen voor Zuid-
Beveland oen geregelden ontsmettingsdienst
tot stand te brengen.
Den afgevaardigden werd opgedragen de
aftredende leden van het hoofdbestuur opnieuw
te stemmen en tevens een voorstel te doen tot
aanvulling der statuten van de Gewesteljjke
vereeniging in dien zin, dat de mogelgkheid
geopend wordt om van het Rjjk subsidie te
krjjgen ter bestrgding van de tuberculose.
Na afloop gaf de heer Hoorweg met zgn
soiopticon eenige liohtkeelden, die bg de aan
wezigen seer in den smaak vielen.
*d*
In de Donderdag namiddag gehouden
zitting van den gemeenteraad van Goes
kwam aan de orde een nieuw voorstel
tel betreffende de tjjdeljjko in gebruikgovimg
van eon gedeelte van de Groote Markt aan de
N. Y. Centraal kleedingmagazijn, voorheen F. Q. C.
den Hollander.
Burg. en Weth. stolden, in verband met de
gevoerde correspondentie van Gedeputeerde
Staten, waaruit do wenschcljjkheid is gebleken
het besluit in eonigszins anderen vorm te
kleeden, voor
lo. bet raadsbesluit d.d. 27 Januari in te
trekken
2o. tgdelgk te onttrekken aan den openbaren
dienst een gedeelte van het marktterrein ter
groote van 200 M»; en
3o. aan genoemde vennootschap, onder goed
keuring van Gedeputeerde Staten, onderhands
te verhuren een gedeelte van de Groote Markt
groot 200 M' voor den tjjd van hoegstcn
4 maanden en zulks voor eeD bedrag van f 600
voer de eerste 3 maanden en voor de 4e
maand f 50 per week.
Het voorstel werd ongewjjzigd aangeno
men. Tegen stemden de heeren Temperman,
Dekker en Pilaar.
Door ingelanden van den polder
Nieuw Noord Beve.and, is wegens de perio
dieke aftreding van den heer J. de Loofi Lz,
als djjkgraaf de volgende aanbeveling opge
maakt J. de Loofi Lz., A. D. Snoep on P, K.
Boone.
De heer De Looff werd met algemeene stem
men nummer een op de voordracht geplaatst.
Te Hengstdjjk herdacht Donderdag
beer C. L. Hermans, onder vele bljjken van
belangstelling, den dag, waarop hg vóór 50
jaren tot secretaris en ontvanger der gemeente
word benoemd.
Van de meeste huizen wapperde de drio-
kleur.
In de Donderdag te Philippine
gehouden raadsvergadering werd medegedeeld
dat het telephoonkantoor voortaan voor het
publiek open zal zgn van sm. 8 tot 's avonds
7Va are; en dat blgkens een Bchrjjven van
Ged. Staten het salaris van den burgemeester
en van den secretaris door den raad kan
gebracht worden op f 525.
Godsdienst en Staatkunde.
Bovengenoemd onderwerp behandelde Don
derdagavond prof. dr B. D. Eerdmans van
Leiden, in de kerk in de St. Pieterstraat
alhier, m zgn derde lezing over «Gods
dienst en Politiek" voor de afdeeling Middel
burg van den Ned. Prol. Bond.
Prof. Eerdmans begon met aan te balen de
uitspraken van politici van naam over de
nederlaag van de liberalen bg de laatste ver
kiezingen, uitspraken, welke deels zuiTer
theoretisch zgn en volgens spreker onjuist-
Aangevoerd wordt dat de liberalen niet gelik-
kig zgn geweest in het vooruitbrongen van
hunne leuzestaatspensionneering, tegenover
leuze van rechtsverplichte verzekering
Volgens anderen zgn er 2 partgen, een voor
de absolute macht en een er tegen, die nu
de overhand heeft.
Behalve deze beide theorieën wordt er nog
een ander antwoord gegeven, waarin geweze*
wordt op de liberale middenstot.
Die middenstof zou het zgn welke, uit
vrees dat de liberalen te veel zouden atdrjj-
naur links, den tegenwoordigen toestand
zou veroorzaakt hebben.
In deze redeneering is een kern van waar
heid, ten bewjjze waarvan spreker verschillende
voorbeelden aanhaalde, waaruit bleek dat de
liberalen reohts gestemd hebben.
Geheel voldoende is het antwoord echter
niet om den toestand te verklaren.
Wanneer het volkomen juiet was, dan zou
er geen vaste rechtsohe meerderheid zjjn,
daar de toeBtand dan telkens kan veranderen,
indien de middenstof zich verplaatst.
De werkeljjke oorzaak omvat veel meer e»
gaat veel dieper.
Er zjjn andere factoren, die aan de tot
ztandkoming van den huidigen toeBtand heb
ben medegewerkt, en om die factoren te ont
dekken wilde prof. Eerdmans de vraag be
spreken hoe verhouden zich godsdienst en
politiek
De liberalen zeggen dat de staatkunde niets
met den godsdienst heeft te maken dit is
een leerstuk dat er vast inzit.
Wanneer men zich bezig l,oadt met de in-
riohting van den Staat, dan krjjgt men te
doen met het geheel van de Nederlandsohe
burgers en moet men dan ook zorgen voor het
algemeen welijjn van die buTgers.
Nu kan men het verssbjjnsel van godsdienst,
dat zioh in verschillende vormen uit, niet is
óén samenvatten en het ligt dns voor de hand,
dat men den godsdienst aan hot peraoonlgk
inzicht wil overlaten.
Prof. Eerdmans ging in het vervolg vaa
